Επιστρέφει ο «φόβος των κόκκινων»: Ποιό Brexit; Έρχεται ο Τζέρεμι Κόρμπιν…




Ξεχάστε το Brexit. Μην ασχολείστε με την έξοδο από την Ευρωπαϊκή Ενωση. Αυτά είναι μικροπράγματα, μια μικρή «βόλτα στο πάρκο» όπως λένε οι Αγγλοι. Αυτό που φοβάται πραγματικά το Σίτι, αυτό που χαλάει τον ύπνο των χρηματιστών, αυτό που θα μπορούσε να προκαλέσει τη φυγή των πλουσίων, είναι μια απειλή που μοιάζει να έρχεται κατευθείαν από τη δεκαετία του ’70: «ο φόβος των κόκκινων». 

Δεν είναι αστείο. Η προοπτική της ανάληψης της εξουσίας από τον ηγέτη των Εργατικών Τζέρεμι Κόρμπιν, που θα έστρεφε τη Βρετανία προς τα αριστερά, λαμβάνεται πλέον πολύ σοβαρά υπ’ όψη. Οι υποσχέσεις του να αυξήσει τις δημόσιες δαπάνες, να ξεκινήσει ένα πρόγραμμα εθνικοποιήσεων και να αυξήσει τους φόρους, τρομάζουν. Η επιβολή φόρου στις χρηματοπιστωτικές συναλλαγές, καθώς και φόρου 50% στα υψηλά εισοδήματα (άνω των 140.000 ευρώ τον χρόνο), φαίνεται ξαφνικά να είναι μια ρεαλιστική προοπτική.

 Χαρακτηριστική είναι η φράση που είπε πρόσφατα ένας διαχειριστής της περιουσίας 20 πλουσίων της Βρετανίας: «Το Brexit δεν τους αρέσει, αλλά δεν αλλάζει πολλά πράγματα γι?αυτούς. Αν, αντίθετα, νικήσει ο Κόρμπιν, θα ετοιμάσουν τις βαλίτσες τους». 

Στις 29 Νοεμβρίου, οι αναλυτές της Morgan Stanley άκουσαν να χτυπά το δικό τους καμπανάκι. Η αμερικανική τράπεζα ετοίμαζε τις οικονομικές της προβλέψεις για τον επόμενο χρόνο. Όλα κυλούσαν ήρεμα, σε μια καταθλιπτική αίθουσα όπως πάντα, χωρίς παράθυρα, με ένα τεράστιο ξύλινο τραπέζι και μια γιγαντιαία οθόνη πλάσμα στον τοίχο. Οι δημοσιογράφοι έκαναν ερωτήσεις για το Brexit. Και τότε πήρε τον λόγο ο Γκρέιαμ Σέκερ, ειδικός για ευρωπαϊκά θέματα:

 «Αυτό που με ανησυχεί πραγματικά δεν είναι το Brexit», είπε, «αλλά το ενδεχόμενο κυβερνητικής αλλαγής. Θα ήταν η σημαντικότερη πολιτική στροφή μετά τη δεκαετία του ?70. Ειλικρινά, δεν νομίζω πως υπάρχει ούτε μια επιχείρηση για την οποία η εκλογή του Τζέρεμι Κόρμπιν θα ήταν θετική».

 Από τότε που ανέλαβε την εξουσία η Μάργκαρετ Θάτσερ, το 1979, οι βρετανικές κυβερνήσεις ακολουθούν λίγο-πολύ μια κοινή οικονομική πολιτική. Η Εργατική δεκαετία των Τόνι Μπλερ και Γκόρντον Μπράουν (1997-2010) δεν αμφισβήτησε τις θεμελιώδεις επιλογές του Κράτους. Η παρέμβαση των αγορών – στα τρένα, στον ηλεκτρισμό, στην υγεία ? κρινόταν πάντα θετική. Το laisser-faire είχε αναδειχθεί σε θεμελιώδη αρχή. Η κρίση του 2008 δεν προκάλεσε μεγάλη αλλαγή, αφού έφερε στην εξουσία τον Ντέιβιντ Κάμερον και το πρόγραμμα λιτότητάς του.

 Σε αυτό το πλαίσιο της «μονόδρομης σκέψης» (αν και πάντα υπήρχαν σημαντικές διαφορές ανάμεσα στα μεγάλα κόμματα), η ανάληψη της ηγεσίας των Εργατικών από τον Τζέρεμι Κόρμπιν προκάλεσε αρχικά τη χλεύη. Ο παλιoμοδίτης αρχηγός, που δεν αισθανόταν καθόλου άνετα στα μέσα ενημέρωσης, δεν είχε καμιά τύχη, έλεγαν ομόφωνα οι παρατηρητές (ημών περιλαμβανομένων, πρέπει να παραδεχθούμε). Οι βουλευτικές εκλογές του περασμένου Ιουνίου έδειξαν ότι αυτή η ιδέα ήταν λανθασμένη. Οι Εργατικοί έλαβαν 42%, οι Τόρις 45,5%. Οι τελευταίοι κέρδισαν, αλλά χωρίς απόλυτη πλειοψηφία. Και ο πολιτικός με τα άσπρα γένια έφτασε στην πόρτα της εξουσίας. 

«Πριν από τις εκλογές, στόχος του ήταν ο έλεγχος του Εργατικού Κόμματος», λέει ο έμπειρος δημοσιογράφος Ρόμπερτ Πέστον. «Ούτε ο ίδιος δεν πίστευε ότι θα μπορούσε να εκλεγεί πρωθυπουργός. Αλλά πλέον το πιστεύει και είναι ο διακηρυγμένος του στόχος». Οι δυσκολίες της πρωθυπουργού Τερέζα Μέι να διαπραγματευτεί το Brexit και οι διαφωνίες στους κόλπους του κόμματός της καθιστούν όλο και πιο πιθανή αυτή την προοπτική. Οι δημοσκοπήσεις δίνουν μια διαφορά δύο ως οκτώ μονάδων υπέρ του Εργατικού Κόμματος, που δεν είναι μεγάλη αν ληφθεί υπόψη ο μαρασμός του αντίπαλου στρατοπέδου. Αλλά το ενδεχόμενο νίκης του Κόρμπιν είναι ορατό. 

Ολοι οι αναλυτές εργάζονται πλέον πάνω σε αυτή την υπόθεση. «Είναι δύσκολο να προβλέψουμε πόσο ριζοσπαστική θα είναι μια κυβέρνηση Κόρμπιν, αλλά το βέβαιο είναι πως η αλλαγή κατεύθυνσης θα είναι ριζική», εκτιμά ο Γκρέιαμ Σέκερ.

 Για τον ίδιο Τζέρεμι Κόρμπιν, δεν θα μπορούσε να υπάρξει καλύτερο δώρο από την επίθεση των τραπεζιτών. «Εχουν δίκιο να λένε πως συνιστούμε μια απειλή», τονίζει σε ένα βίντεο που αναρτήθηκε στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης. «Είμαστε μια απειλή γι?αυτό το κακό σύστημα, που απέτυχε, και που λειτουργεί μόνο προς όφελος μερικών στην κορυφή». 

Πρόκειται για τη βρετανική εκδοχή της φράσης του Φρανσουά Ολάντ ότι «ο πραγματικός μου αντίπαλος είναι ο κόσμος των αγορών». Μόνο που ο Κόρμπιν το πιστεύει.

 αρθρογράφος της Monde 

7/12/2017