Με τρεις βασικές παρεμβάσεις η ελάφρυνση του ελληνικού χρέους από τους δανειστές.
Ο υπουργός Οικονομικών Ευκλείδης Τσακαλώτος, με τον Πολ Τόμσεν, την Ντέλια Βελκουλέσκου και τον Γιώργο Χουλιαράκη. Φωτογραφία ΛΕΝΑ ΑΡΓΥΡΗ
Με τρεις βασικές παρεμβάσεις η ελάφρυνση του ελληνικού χρέους
από τους δανειστές.
Με τρεις παρεμβάσεις που έχουν αποφασιστεί ήδη από το Μάιο του 2016 και αποκρυσταλλώθηκαν περαιτέρω τον Ιούνιο του 2017 θα δρομολογήσει τη μεσοπρόθεσμη ελάφρυνση του ελληνικού χρέους η ευρωζώνη.
Οι παρεμβάσεις αυτές προβλέπουν τη χρησιμοποίηση των κερδών από τα ελληνικά ομόλογα «ANFA» και «SMP» ύψους 13 δισ. ευρώ περίπου για τη μείωση των μικτών χρηματοδοτικών αναγκών της Ελλάδος, την μερική αποπληρωμή δανείων του «επίσημου τομέα», ήτοι δανείων των κρατών της ευρωζώνης και του ΔΝΤ και την περαιτέρω εξομάλυνση των λήξεων των δανείων του EFSF, με επιμήκυνση της μέσης σταθμικής τους διάρκειας.
Κοινοτικός αξιωματούχος αποκάλυψε πως οι παρεμβάσεις για το χρέος θα αποσκοπούν ουσιαστικά στο να ελαφρύνουν τις ετήσιες πληρωμές που θα κάνει η Ελλάδα για την εξυπηρέτηση του χρέους της μέσα στη δεκαετία 2020 -2030.
Πρέπει να σημειωθεί πως οι ακαθάριστες χρηματοδοτικές της Ελλάδος, δηλαδή τα ρήματα που θα πρέπει να καταβάλει για αποπληρωμή χρέους, θα αυξηθούν σημαντικά μετά το 2022 και για το λόγο αυτό έχουν ήδη εξεταστεί λύσεις από τον ESM για την ελάφρυνση των σχετικών βαρών.
Ειδικότερα:
Το 2023 οι ακαθάριστες χρηματοδοτικές της Ελλάδος θα ανέλθουν σε 9,1 δισ. ευρώ εκ των οποίων τα 2,3 δισ. ευρώ θα πρέπει να καταβληθούν στον EFSF και τα 2,6 δισ. ευρώ στα κράτη της ευρωζώνης, για τα διακρατικά δάνεια του πρώτου Μνημονίου. (GLF Loans).
Το 2024 οι ακαθάριστες χρηματοδοτικές της Ελλάδος θα ανέλθουν σε 8,9 δισ. ευρώ εκ των οποίων τα 2,3 δισ. ευρώ θα πρέπει να καταβληθούν στον EFSF και τα 2,6 δισ. ευρώ στα κράτη της ευρωζώνης, για τα διακρατικά δάνεια του πρώτου Μνημονίου.
Το 2025 οι ακαθάριστες χρηματοδοτικές της Ελλάδος θα ανέλθουν σε 7,3 δισ. ευρώ εκ των οποίων τα 2,3 δισ. ευρώ θα πρέπει να καταβληθούν στον EFSF και τα 2,6 δισ. ευρώ στα κράτη της ευρωζώνης, για τα διακρατικά δάνεια του πρώτου Μνημονίου.
Το 2026 οι ακαθάριστες χρηματοδοτικές της Ελλάδος θα ανέλθουν σε 8 δισ. ευρώ εκ των οποίων τα 2,3 δισ. ευρώ θα πρέπει να καταβληθούν στον EFSF και τα 2,6 δισ. ευρώ στα κράτη της ευρωζώνης, για τα διακρατικά δάνεια του πρώτου Μνημονίου.
Το 2027 οι ακαθάριστες χρηματοδοτικές της Ελλάδος θα ανέλθουν σε 8 δισ. ευρώ εκ των οποίων τα 2,3 δισ. ευρώ θα πρέπει να καταβληθούν στον EFSF και τα 2,6 δισ. ευρώ στα κράτη της ευρωζώνης, για τα διακρατικά δάνεια του πρώτου Μνημονίου.
Το 2028 οι ακαθάριστες χρηματοδοτικές της Ελλάδος θα ανέλθουν σε 7,4 δισ. ευρώ εκ των οποίων τα 2,3 δισ. ευρώ θα πρέπει να καταβληθούν στον EFSF και τα 2,6 δισ. ευρώ στα κράτη της ευρωζώνης, για τα διακρατικά δάνεια του πρώτου Μνημονίου.
Το 2029 οι ακαθάριστες χρηματοδοτικές της Ελλάδος θα ανέλθουν σε 6,8 δισ. ευρώ εκ των οποίων τα 2,3 δισ. ευρώ θα πρέπει να καταβληθούν στον EFSF και τα 2,6 δισ. ευρώ στα κράτη της ευρωζώνης, για τα διακρατικά δάνεια του πρώτου Μνημονίου.
Το 2030 οι ακαθάριστες χρηματοδοτικές της Ελλάδος θα ανέλθουν σε 7,1 δισ. ευρώ εκ των οποίων τα 2,3 δισ. ευρώ θα πρέπει να καταβληθούν στον EFSF και τα 2,6 δισ. ευρώ στα κράτη της ευρωζώνης, για τα διακρατικά δάνεια του πρώτου Μνημονίου.
Δεδομένου ότι από το τρίτο πρόγραμμα του ESM αναμένεται να μείνουν αδιάθετα 27,4 δισ. ευρώ από τα 86 δισ. ευρώ του προγράμματος, υπάρχουν ήδη εισηγήσεις που αναφέρουν πως τα χρήματα αυτά θα μπορούσαν να κατευθυνθούν ώστε να αποπληρώσουν μεγάλο μέρος των διακρατικών δανείων που έχει λάβει η Ελλάδα από τη ζώνη του ευρώ (συνολικά 20,8 δισ. ευρώ στο διάστημα 2023-2030).
Μια άλλη εισήγηση προβλέπει πως μέρος ή το σύνολο από τα ομόλογα του EFSF ύψους 18,4 δισ. ευρώ που ωριμάζουν μεταξύ 2023-2030 θα μπορούσαν να μεταφερθούν προς αποπληρωμή στο μέλλον.
Άλλα σενάρια φέρουν τα κέρδη από τα ελληνικά ομόλογα που κατέχει το Ευρωσύστημα (SMP και ANFA) και τα οποία είχαν αγοραστεί από τις ευρωπαϊκές κεντρικές τράπεζες και την ΕΚΤ σε τιμές οπωσδήποτε χαμηλότερες της ονομαστικής τους αξίας, να δίνονται για την αποπληρωμή των δανείων του ΔΝΤ εναπομείνασας αξίας 10 δισ. ευρώ περίπου.
Ερωτηματικό παραμένει το εάν οι λύσεις αυτές, που είναι ήδη γνωστές, θα ικανοποιήσουν το ΔΝΤ. Χθες ο εκπρόσωπος του Διεθνούς Νομισματικού Ταμείου Τζέρι Ράις στο πλαίσιο της καθιερωμένης ενημέρωσης Τύπου από την Ουάσιγκτον επανέλαβε πως αν και έχει γίνει πρόοδος δεν έχει υπάρξει ακόμη κοινό έδαφος για το πώς θα ελαφρυνθεί το χρέος μεσοπρόθεσμα. «Δεν έχουν γεφυρωθεί όλες οι διαφορές, αλλά πιστεύουμε ότι υπάρχει το περιθώριο για κάτι τέτοιο», είπε σχετικά.
Του ΘΑΝΑΣΗ ΚΟΥΚΑΚΗ
19/1/2018
ΣΧΕΤΙΚΑ ΚΕΙΜΕΝΑ
Σκίτσο του Γρηγοριάδη Κώστα
1.
Βρυξέλλες:
Ενισχυμένη εποπτεία μετά την έξοδο από το μνημόνιο.
Βρυξέλλες:
Ενισχυμένη εποπτεία μετά την έξοδο από το μνημόνιο.
Στο τέλος του προγράμματος θα γίνει η ανάλυση
της βιωσιμότητας του ελληνικού χρέους.
Όπως ανέφερε παράγοντας της Ευρωζώνης, «βρισκόμαστε σε μία κρίσιμη καμπή της ιστορίας των ελληνικών μνημονίων, καθώς το τρίτο πρόγραμμα πλησιάζει στο τέλος του». Σε αυτό το πλαίσιο, οι υπουργοί Οικονομικών της Ευρωζώνης θα εξετάσουν, στο Eurogroup της ερχόμενης Δευτέρας, την πορεία της τρίτης αξιολόγησης.
Η λεγόμενη «έκθεση συμμόρφωσης» που καταθέτουν οι θεσμοί σχετικά με την εφαρμογή των προαπαιτουμένων που έχουν συμφωνηθεί αναμένεται να είναι έτοιμη ως αύριο, Παρασκευή 19 Ιανουαρίου, σημείωσε ο ίδιος αξιωματούχος, προσθέτοντας ότι έχουν γίνει σημαντικά βήματα, καθώς το Ιανουάριο νομοθετήθηκε ένας τεράστιος όγκος προαπαιτουμένων από τη Βουλή των Ελλήνων.
Σύμφωνα με τον Ευρωπαίο αξιωματούχο, την ερχόμενη Δευτέρα 22 Ιανουαρίου, οι υπουργοί Οικονομικών της Ευρωζώνης αναμένεται να διαπιστώσουν ότι περίπου όλα έχουν γίνει και να συζητήσουν ποια θα είναι η διαδικασία που θα πρέπει να ακολουθηθεί από εδώ και πέρα. Σε γενικές γραμμές, σχολίασε ο αξιωματούχος της Ευρωζώνης, «η τρίτη αξιολόγηση κύλησε τόσο ομαλά και η τεχνική συμφωνία επετεύχθη με τέτοια ταχύτητα και αποτελεσματικότητα, που αν γινόταν το ίδιο και στις προηγούμενες αξιολογήσεις δεν θα καθόμασταν σήμερα εδώ».
Υποδόσεις
Όσον αφορά το συγκεκριμένο ύψος της επόμενης δόσης των δανείων, δεν έχει ακόμα αποφασιστεί, ωστόσο αναμένεται να είναι μεταξύ 6 και 7 δισ. ευρώ και να εκταμιευθεί σε υποδόσεις. Καλώς εχόντων των πραγμάτων, η πρώτη εκταμίευση αναμένεται να πραγματοποιηθεί εντός του δεύτερου δεκαπενθημέρου του Φεβρουαρίου. Ο αξιωματούχος της Ευρωζώνης τόνισε ότι εκτός από την αποπληρωμή ληξιπρόθεσμων οφειλών και δανειακών υποχρεώσεων, ένα μέρος της επόμενης δόσης θα χρησιμοποιηθεί για να ξεκινήσει να δημιουργείται ένα «μαξιλάρι» ρευστότητας, που θα χρειαστεί η Ελλάδα για τη μετα-μνημονιακή εποχή.
Η τέταρτη και τελευταία αξιολόγηση του προγράμματος αναμένεται να ξεκινήσει τους επόμενους μήνες και ως μήνας «κλειδί» θεωρείται ο Ιούνιος, καθώς αναμένεται να ληφθούν οι τελικές και σημαντικές αποφάσεις που θα προετοιμάσουν την ολοκλήρωση του προγράμματος τον Αύγουστο.
To χρέος
Ο αξιωματούχος της Ευρωζώνης υπενθύμισε ότι βάσει της συμφωνίας, στο τέλος του προγράμματος θα γίνει η ανάλυση της βιωσιμότητας του ελληνικού χρέους και αναμένεται να συμφωνηθεί η περαιτέρω ελάφρυνσή του. Σύμφωνα με τον ίδιο, οι τεχνικές συζητήσεις για το χρέος θα ξεκινήσουν σύντομα για να γίνουν κατανοητά τα στοιχεία που ενδεχομένως μπορεί να εφαρμοστούν. Σε πολιτικό επίπεδο, οι συζητήσεις θα ξεκινήσουν αργότερα και οι αποφάσεις θα ληφθούν όταν ολοκληρωθεί η τέταρτη αξιολόγηση.Ερωτηθείς εάν θα υπάρξει προληπτικό πρόγραμμα για την Ελλάδα μετά την ολοκλήρωση του τρίτου προγράμματος, ο Ευρωπαίος αξιωματούχος απάντησε ότι δεν υπάρχει πολιτική βούληση για κάτι τέτοιο από την πλευρά της ελληνικής κυβέρνησης, επομένως δεν υπάρχει θέμα συζήτησης, θα υπάρξει, ωστόσο, ενισχυμένη «εποπτεία» από τους πιστωτές, όπως για όλες οι χώρες που εξήλθαν από τα μνημόνια. Όπως επισήμανε, η περίπτωση της Ελλάδας είναι πολύ διαφορετική σε σχέση με τις άλλες μνημονιακές χώρες, διότι υπάρχει ελάφρυνση του χρέους, η Ελλάδα έχει πλεονάσματα και όχι ελλείμματα, δεν υπάρχει ανάγκη για μεγάλο «μαξιλάρι» ρευστότητας γιατί οι δανειακές υποχρεώσεις της χώρας τα επόμενα χρόνια δεν είναι σημαντικές και το οικονομικό περιβάλλον της Ευρωζώνης είναι πολύ πιο ευνοϊκό σήμερα.
18/01/2018
2.
«Θέλω το σπίτι σου» -
Σκληρές απαιτήσεις για το θέμα των πλειστηριασμών από SSM και ΕΚΤ
«Θέλω το σπίτι σου και τη χώρα σου». Σε αυτή τη φράση συμπυκνώνεται η αυστηρή σύσταση του ευρωσυστήματος προς τους Έλληνες τραπεζίτες για το θέμα των πλειστηριασμών, η οποία προϊδεάζει για μια κακοτράχαλη πορεία προς την έξοδο από το τρίτο μνημόνιο και από τα μνημόνια γενικώς.
Πριν προλάβει να στεγνώσει το... μελάνι που καταναλώθηκε για τη σύνταξη του πολυνομοσχεδίου και πριν ακόμη ψηφιστεί στη Βουλή – ώστε να κλείσει η τρίτη αξιολόγηση του τρέχοντος μνημονίου – το ευρωσύστημα οχυρώθηκε σε σκληρές θέσεις εν όψει της διαπραγμάτευσης για τον τρόπο εξόδου της Ελλάδας από το μνημόνιο, αλλά και για το μεγάλο κοινωνικό θέμα των πλειστηριασμών.
Στον αντίποδα παλαιότερων δηλώσεων του προέδρου της Κομισιόν Ζαν Κλοντ Γιούνκερ και του άρτι αποχωρήσαντος προέδρου του Eurogroup Γερούν Ντάισελμπλουμ, πρώτα ο απερχόμενος επικεφαλής του EuroWorking Group Τόμας Βίζερ και εν συνεχεία ο πρόεδρος της πανίσχυρης Bundesbank Γενς Βάιντμαν, αλλά και κορυφαία στελέχη της ευρωπαϊκής τραπεζικής αρχής και της ΕΚΤ φρόντισαν να χτυπήσουν τα τύμπανα του πολέμου και να διατυπώσουν δύο ισχυρούς εκβιασμούς εν όψει του ερχόμενου κρίσιμου εξαμήνου.
Ομοβροντία...
1
Σε συνέντευξή του στην «Καθημερινή» της Κυριακής ο Αυστριακός απερχόμενος πρόεδρος του EuroWorking Group Τόμας Βίζερ είπε ότι «εάν υπάρξει περαιτέρω ελάφρυνση του χρέους μετά το τέλος του προγράμματος, τότε λογικό είναι να επιτευχθεί κάποια περαιτέρω συμφωνία».
Με απλά λόγια ο Βίζερ υπονοεί ένα «μνημόνιο χρέους» υπενθυμίζοντας την άποψη πολλών στο ευρωσύστημα – με κορυφαίο τον τέως υπουργό Οικονομικών της Γερμανίας Βόλφγκανγκ Σόιμπλε – ότι τυχόν μελλοντικές ρυθμίσεις του χρέους θα πρέπει να συνδέονται με την εφαρμογή μεταρρυθμίσεων σε ένα μοντέλο του είδους «όσο εσείς εφαρμόζετε, τόσο εμείς ελαφραίνουμε τις δανειακές ανάγκες».
Μέχρι τώρα αποτελούσε ερώτημα το αν αυτή η συμφωνία θα ήταν προφορική / πολιτική ή θα αποτυπωνόταν σε έναν «οδικό χάρτη». Η παρέμβαση του Βίζερ ωστόσο παραπέμπει σε μια συγκεκριμένη συμφωνία με σαφείς όρους.
2
Σε δείπνο που παρέθεσε σε Έλληνες τραπεζίτες και στους εκπροσώπους του ΣΕΒ και του ΣΕΤΕ ο Βάιντμαν τη Δευτέρα – την ώρα που ο πρωθυπουργός μιλούσε στη Βουλή για το επερχόμενο «οριστικό τέλος των μνημονίων» – τοποθετήθηκε καθαρά υπέρ ενός προληπτικού πλαισίου στήριξης μετά το μνημόνιο, ώστε να στηριχθεί μια απρόσκοπτη πρόσβαση της Ελλάδας στις αγορές χρήματος.
Κοινώς υπονόησε τη θέσπιση μιας προληπτικής πιστωτικής γραμμής, για την οποία προσφάτως είχε κάνει λόγο ο διοικητής της Τραπέζης της Ελλάδος Γιάννης Στουρνάρας προκαλώντας την οργή της κυβέρνησης. Ως εκ τούτου μόνο περίεργη δεν είναι η δήλωση Στουρνάρα την Τρίτη, κατά την κοπή της πρωτοχρονιάτικης πίτας της ΤτΕ, ότι δεν πτοείται από τις επιθέσεις που δέχεται και ότι αποτελεί θεσμική του υποχρέωση να προειδοποιεί για τους κινδύνους που απειλούν την ελληνική οικονομία.
Βεβαίως ο Στουρνάρας το τράβηξε από τα μαλλιά με τη φράση «δυστυχώς, τέτοιες επιθέσεις δεχθήκαμε και τη χρονιά που μας πέρασε, με αποκορύφωμα την τρομοκρατική επίθεση κατά του πρώην διοικητή Λουκά Παπαδήμου», αλλά αυτή είναι μια άλλη ιστορία...
3
Την ίδια μέρα, σε ενημερωτική συνάντηση με τους ίδιους Έλληνες τραπεζίτες και επιχειρηματίες, η επικεφαλής της ευρωπαϊκής τραπεζικής αρχής (SSM) Ντανιέλ Νουί και το μέλος της Εκτελεστικής Επιτροπής της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας Μπενουά Κερέ διατύπωσαν σε αυστηρούς τόνους την εντολή προς τις ελληνικές τράπεζες να προχωρήσουν σε πλειστηριασμούς ανεξαρτήτως του ύψους του μη εξυπηρετούμενου δανείου.
Σημείωσαν ότι ο μοναδικός τρόπος για να προστατεύσει κάποιος την πρώτη κατοικία του είναι η ένταξη στον Νόμο Κατσέλη - Σταθάκη, του οποίου το πλαίσιο όμως αναμένεται να γίνει αυστηρότερο λίγο πριν ή μετά το Πάσχα. Κοινώς, ΕΚΤ και SSM επιχειρούν να αναιρέσουν τόσο την προσπάθεια της κυβέρνησης να θέσει ένα όριο στα ποσά πάνω από τα οποία θα εκπλειστηριάζεται η πρώτη κατοικία για χρέη προς τις τράπεζες όσο και τη «συμφωνία κυρίων» μεταξύ κυβέρνησης και τραπεζών για το ίδιο θέμα και για τον ίδιο σκοπό.
Επιδιώξεις και ερωτήματα
Υπ’ αυτά τα δεδομένα όλα δείχνουν ότι το επόμενο διάστημα η κυβέρνηση θα βρει μπροστά της ένα πολύ δύσκολο διαπραγματευτικό περιβάλλον, παρ’ ότι στο εσωτερικό είχε βρει ένα modus vivendi με τις διοικήσεις των ελληνικών τραπεζών για το θέμα των πλειστηριασμών και, ταυτοχρόνως, είχε επενδύσει στις θριαμβολογίες του (ήδη απελθόντος) Γερούν Ντάισελμπλουμ και του (ταυτιζόμενου πλέον με τον Βόλφγκανγκ Σόιμπλε) Ζαν Κλοντ Γιούνκερ για «καθαρή έξοδο» της Ελλάδας από τα μνημόνια.
Οι Ευρωπαίοι, ενόψει της πολύμηνης διαδικασίας για την τέταρτη αξιολόγηση και την έξοδο από το μνημόνιο, φαίνεται ότι τείνουν ακόμη μια φορά να διασφαλίσουν μια σειρά από παλαιές και νέες «κατακτήσεις»:
1
Να δεσμεύσουν τη νυν και τις επόμενες κυβερνήσεις στη διατήρηση των μνημονιακών μεταρρυθμίσεων και την εφαρμογή νέων. Με άλλα λόγια, να αφυδατώσουν από δυνατότητες αυτόνομης πορείας κάθε επόμενη κυβέρνηση.
2
Να διατηρήσουν τον οικονομικό και πολιτικό έλεγχο της χώρας ανεξαρτήτως της ύπαρξης μνημονίων – όπως τα ξέραμε μέχρι σήμερα – και, ακόμη καλύτερα, χωρίς νέα δάνεια.
3
Να καταστήσουν σαφές ότι δεν εμπιστεύονται καμιά ελληνική κυβέρνηση – παρελθούσες, νυν και επόμενες.
Οι απαντήσεις σε δύο ερωτήματα θα κρίνουν την πορεία της χώρας το επόμενο εξάμηνο:
Αν οι ευρωκράτες εννοούν όλα όσα εξέπεμψαν αυτή την εβδομάδα ή απλώς βάζουν στο τραπέζι πολλά για να πάρουν τα σημαντικότερα για τους ίδιους.
Αν η σημερινή κυβέρνηση έχει σοβαρό περιθώριο να αντικρούσει απαιτήσεις αυτού του πολιτικού βάρους.
Δημοσιεύτηκε στο ΠΟΝΤΙΚΙ, τεύχος 2004 στις 18-01-2018