Στη σκιά της «Πυραμίδας των Κυκλάδων»:O αρχαιολόγος Michael Boyd μιλά για το επιβλητικό μνημείο στην Κέρο.
Μπορούμε να μιλάμε για ένα «8ο Θαύμα» στην καρδιά του Αιγαίου;
On a Greek Island, Clues to a Mysterious Civilization | National Geographic
Φανταστείτε πως είστε ένας θαλασσοπόρος στο Αιγαίο κατά τα μέσα της 3ης χιλιετίας π.Χ.- της πρώιμης Εποχής του Χαλκού, μιας εποχής πριν ακόμη και την «Εποχή των Ηρώων» των αρχαίων, μια εποχή κατά την οποία κάποιοι από τους πρώτους σπόρους του ανθρώπινου πολιτισμού άνθιζαν στον ελλαδικό χώρο, με τον Κυκλαδικό και τον Μινωικό Πολιτισμό. Φανταστείτε πως, ενώ το πλοίο σας σκίζει τα νερά των σημερινών Κυκλάδων, αντικρίζετε μια γιγαντιαία πυραμίδα να υψώνεται από τη θάλασσα, δεσπόζοντας ανάμεσα στα κύματα. Με λίγα λόγια, φανταστείτε ότι βρίσκεστε μπροστά στο Δασκαλιό των Κυκλάδων, 4.500 χρόνια πριν.
Δεν είναι υπερβολή να πούμε ότι οι νέες ανακαλύψεις που έγιναν κυριολεκτικά στην καρδιά του Αιγαίου- στην Κέρο, νότια της Νάξου- φαίνονται ικανές να επιφέρουν σημαντικές αλλαγές στην εικόνα που έχουμε ως προς την εικόνα του προϊστορικού Αιγαίου. Νέες ανασκαφές στο δυτικότερο ακρωτήρι της Κέρου (πλέον νησάκι, λόγω της ανόδου της στάθμης της θάλασσας), στον προϊστορικό οικισμό του Δασκαλιού, έφεραν στο φως πλήθος επιβλητικών και πυκνά δομημένων κατασκευών, πολύ πιο εντυπωσιακών από ό,τι θα περίμενε κανείς, αποδεικνύοντας πέρα από κάθε αμφιβολία ότι η μικρή Κέρος αποτελούσε μια από τις πιο σημαντικές θέσεις στο Αιγαίο της πρώιμης Εποχής του Χαλκού.
Η πρόσφατη αυτή αρχαιολογική έρευνα, που πραγματοποιήθηκε με επικεφαλής αρχαιολόγους από το Πανεπιστήμιο του Cambridge, την Εφορεία Κυκλάδων και το Ινστιτούτο Κύπρου, έδειξε πως το Δασκαλιό καλυπτόταν σχεδόν ολόκληρο με εντυπωσιακά μνημειακά οικοδομήματα, χτισμένα με πέτρα από τη Νάξο, παρά την απόσταση των περίπου 10 χιλιομέτρων που χωρίζει τα δύο νησιά- κάτι παραπάνω από εντυπωσιακό επίτευγμα, αν αναλογιστεί κανείς ότι μιλάμε για μια περίοδο κυριολεκτικά στην αυγή της ιστορίας, πολύ πριν υψωθούν τα κυκλώπεια τείχη των «πολύχρυσων» Μυκηνών.
Εκείνη την εποχή, που οι ομηρικοί ήρωες βρίσκονταν ακόμα στο μακρινό μέλλον και όχι στο ηρωικό παρελθόν, εξειδικευμένοι τεχνίτες της περιόδου εκμεταλλεύτηκαν το φυσικό πυραμιδοειδές σχήμα του Δασκαλιού, για να δημιουργήσουν ένα πραγματικά επιβλητικό προϊστορικό μνημείο, κατασκευάζοντας επάλληλες σειρές από ογκώδεις αναλημματικούς τοίχους, κάνοντάς το να μοιάζει με βαθμιδωτή πυραμίδα- θυμίζοντας το σχήμα των γνωστών, πανάρχαιων ζιγκουράτ των πολιτισμών της Μεσοποταμίας.
Στις επίπεδες αναβαθμίδες που σχηματίζονταν ανάμεσα στους τοίχους, οι κτίστες χρησιμοποίησαν τη ναξιώτικη πέτρα για να δημιουργήσουν εντυπωσιακές, λαμπρές κατασκευές: Αξίζει να σημειωθεί ότι οι επιστήμονες εκτιμούν ότι εισήχθησαν πάνω από 1.000 τόνοι πέτρας, με αποτέλεσμα ένα νησί χτισμένο από άκρη σε άκρη, δημιουργώντας την εντύπωση ενός ενιαίου, κολοσσιαίου μνημείου το οποίο αναδυόταν από τη θάλασσα.
Όπως αναφέρεται σε σχετική ανακοίνωση του Πανεπιστημίου, πρόκειται για το μεγαλύτερο γνωστό οικιστικό συγκρότημα των Κυκλάδων κατά την εποχή εκείνη- και τα ευρήματα αποκαλύπτουν εντυπωσιακή τεχνογνωσία και κατασκευαστικές δυνατότητες από πλευράς του πρώιμου Κυκλαδικού Πολιτισμού, σχεδόν 1.000 χρόνια πριν τους Μυκηναίους. Οι ανασκαφές έφεραν στο φως ένα εξελιγμένο σύστημα αποστραγγιστικών αγωγών , ευρήματα που υποδεικνύουν προηγμένες γνώσεις μεταλλουργίας, ίχνη έντονης εμπορικής/ ανταλλακτικής δραστηριότητας και πολλά άλλα, τα οποία υπογραμμίζουν τον χαρακτήρα του οικισμού του Δασκαλιού ως κέντρου πρωτο-αστικοποίησης: Μίας πανάρχαιας, σε μεγάλο βαθμό άγνωστης μέχρι σήμερα «μητρόπολης», κέντρου μεταλλουργικής εξειδίκευσης, εμπορίου (θεωρείται πως πρώτες ύλες – ειδικά χαλκός- εισάγονταν από άλλα νησιά του Αιγαίου, όπως η Σέριφος ή η Κύθνος, ή η ηπειρωτική Ελλάδα) και τελετουργικών δραστηριοτήτων, (γενικότερα η Κέρος ήταν μέχρι τώρα κυρίως γνωστή για τα τελετουργικά δρώμενα που λάμβαναν χώρα εκεί πριν 4.500 χρόνια), καθιστώντας το Δασκαλιό έναν χώρο ιδιαίτερης σημασίας για τους κατοίκους των Κυκλάδων εκείνης της εποχής.
Επίσης, ο αρχαιολογικός χώρος παρέχει σημαντικά στοιχεία και για τις γεωργικές πρακτικές της εποχής: Η σχετική έρευνα, της οποίας ηγείται η Dr. Εύη Μαργαρίτη του Ινστιτούτου Κύπρου, υποδεικνύει καλλιέργειες ελιάς και αμπελιών- καλλιέργειες με σημαντική επίδραση ως προς την επέκταση των οριζόντων της γεωργίας κατά την 3η χιλιετία π.Χ.
Θα μπορούσαμε να μιλάμε λοιπόν για ένα μέχρι τώρα άγνωστο (ακόμα και στους αρχαίους) «8ο Θαύμα» του αρχαίου (ή, όπως θα ήταν ακριβέστερο επί της προκειμένης, προϊστορικού) κόσμου; Και, επίσης σημαντικό, ποιοι ήταν οι λόγοι που βύθισαν στην αφάνεια μια τόσο λαμπρή μητρόπολη; Ο Dr. Michael Boyd,του Πανεπιστημίου του Cambridge, συν-διευθυντής της ανασκαφής, μίλησε στη HuffPost Greece για όλα αυτά, λύνοντας (στον βαθμό που είναι δυνατόν να γίνει αυτό) τις απορίες μας για αυτή την πανάρχαια «Πυραμίδα των Κυκλάδων».
-Από τις αναφορές που έχουμε δει ως τώρα, προκύπτει η εντύπωση ότι μιλούμε βασικά για ένα «υβρίδιο», μεταξύ ενός μνημείου και μιας πόλης/ οικισμού. Ποιο είναι το μέγεθος του οικισμού αυτού; (έκταση, εκτιμήσεις για τον πληθυσμό κατά την ακμή του κ.α.).
Michael Boyd: Το τότε ακρωτήριο του Δασκαλιού, (τώρα, λόγω της αλλαγής της στάθμης της θάλασσας, νησίδα) έχει έκταση περίπου 1,3 εκταρίων (13.000 τετραγωνικών μέτρων). Οι εκτιμήσεις περί πληθυσμού είναι εξαιρετικά δύσκολες, καθώς εξαρτώνται από εκτιμήσεις όσον αφορά στη χρήση των δωματίων. Αν τα δωμάτια χρησιμοποιούνταν κυρίως για οικιακούς σκοπούς, θα μπορούσαν εκεί να ζουν αρκετές εκατοντάδες άνθρωποι. Ωστόσο, δεν το θεωρούμε ως απλά έναν οικισμό «οικιακού» τύπου, οπότε ο αριθμός αυτός μπορεί να ήταν αρκετά χαμηλότερος.
- Θα ήταν ακριβές να μιλήσουμε για μια πόλη σε σχήμα πυραμίδας/ ζιγκουράτ, ή πρόκειται για ένα μνημείο κάποιου τελετουργικού χαρακτήρα; Ποιος μπορεί να ήταν ο πραγματικός χαρακτήρας του οικισμού;
M.B: Ο χώρος αυτός είναι ένας από τους πρώτους στο Αιγαίο που υποδεικνύουν τάσεις αστικοποίησης. Τον έχουμε περιγράψει ως πρωτο-αστικό. Πρόκειται σίγουρα για ένα μνημείο, από την άποψη ότι επρόκειτο για μια σχεδιασμένη κατασκευή που προϋπέθετε σημαντική εργασία και πόρους (πέτρα από τη Νάξο). Αλλά ο σκοπός του φαίνεται να έχει να κάνει πιο πολύ με τάσεις συγκεντρωτισμού, όπως ο έλεγχος της βιοτεχνικής παραγωγής, ο έλεγχος της εξειδίκευσης και της εργασίας και ο έλεγχος πάνω στα τελετουργικά.
- Μιλάμε για την 3η χιλιετία π.Χ.- οπότε, θα ήταν ακριβές να πούμε ότι συνυπήρξαν με τους Μινωίτες; Υπάρχουν ενδείξεις αλληλεπίδρασης;
M.B: Δεν υπάρχουν μέχρι τώρα ενδείξεις αλληλεπίδρασης με την Κρήτη. Είναι ενδιαφέρον ότι η Κνωσός είναι ο μόνος χώρος εκείνης της περιόδου που μπορεί να συγκριθεί με την Κέρο. Τόσο η Κνωσός όσο και η Κέρος λειτουργούσαν ως κέντρα συνάθροισης και πρωτο-αστικούς χώρους, εντός των διαφορετικών κόσμων τους.
- Ποιοι θεωρείτε πως ήταν οι λόγοι για την άνοδο του Δασκαλιού; (στρατηγική αξία, τελετουργικός ρόλος κλπ)
M.B: Οι πρώτες δραστηριότητες στον χώρο είναι απέναντι από το Δασκαλιό, στον Κάβο, όπου λάμβαναν χώρα οι μεγάλες τελετές της εναπόθεσης σπασμένων ειδωλίων. Είναι εξαιρετικά δύσκολο να μάθουμε γιατί επελέγη αυτός ο χώρος: Δεν υπάρχουν ενδείξεις πρότερων δραστηριοτήτων εκεί. Οι τελετές εναπόθεσης πραγματοποιούνταν αρκετό καιρό πριν λάβουν χώρα άλλες δραστηριότητες, όπως οι σημαντικές οικοδομικές εργασίες στο Δασκαλιό. Ωστόσο, ένας από τους σκοπούς της τελικής σεζόν ανασκαφών είναι να κατανοήσουμε την πρώιμη περίοδο του Δασκαλιού.
- Για ποιον πολιτισμό μιλάμε επί της προκειμένης; Για τον Κυκλαδικό Πολιτισμό ή για κάτι διαφορετικό;
M.B: Για τον πρώιμο Κυκλαδικό Πολιτισμό.
- Ποια είναι η χρονική περίοδος κατά την οποία εκτιμάται ότι άκμασαν το Δασκαλιό/ ο οικισμός της Κέρου;
M.B: Από το 2.750 π.Χ. ως το 2.300 π.Χ.
- Υπάρχουν στοιχεία σχετικά με την πτώση/παρακμή του; Μιλάμε για μια αργή παρακμή ή μια ξαφνική, βίαιη κατάρρευση;
M.B: Αυτό είναι ένα ενδιαφέρον ερώτημα, το οποίο διερευνούμε περαιτέρω. Φαίνεται πως στα τελευταία του χρόνια, τα κτίρια στην κορυφή του Δασκαλιού κατοικούνταν, ενώ άλλα είχαν εγκαταλειφθεί. Οπότε φαίνεται ότι μια αργή παρακμή αποτελεί την πιο πιθανή υπόθεση. Ωστόσο, οι ακριβείς λόγοι είναι προφανώς τεραστίου ενδιαφέροντος, και μελετούμε ενεργά παράγοντες όπως η βάση διαβίωσης του οικισμού και οι αλλαγές στα δίκτυα ισχύος των Κυκλάδων.
- Η περιγραφή του μνημείου/οικισμού πραγματικά φέρνει κατά νου ένα εντυπωσιακό θέαμα. Θα μπορούσαμε κάποια στιγμή να φτάσουμε στο σημείο να μιλάμε για ένα «8ο Θαύμα του Κόσμου»;
M.B: Αν και κάτι τέτοιο θα φάνταζε τραβηγμένο, για κάποιον που θα βρισκόταν σε ένα πλοίο στα μέσα της 3ης χιλιετίας π.Χ., το να πλησιάζει το Δασκαλιό θα ήταν μια εμπειρία άνευ προηγουμένου. Επιβλητικά μνημεία τέτοιου είδους δεν υπήρχαν πουθενά αλλού στην Ελλάδα εκείνη την περίοδο.
- Δεδομένου του ότι πρόκειται για έναν προϊστορικό χώρο, υπάρχουν αναφορές σε αρχαία κείμενα από μεταγενέστερες περιόδους; Υπάρχουν στοιχεία δραστηριότητας/ χρήσης κατά τα ιστορικά χρόνια;
M.B: Καμία απολύτως. Η μοναδική μεταγενέστερη οικοδομική δραστηριότητα στο νησί είναι μια μικρή εκκλησία του 7ου μ.Χ. αιώνα.
Κώστας Μαυραγάνης
30/01/2018
ΣΧΕΤΙΚΑ ΚΕΙΜΕΝΑ
1.
Νέα ευρήματα στην Κέρο ενισχύουν την πολυπλοκότητα
της αρχαίας θέσης.
http://ivan-2-google.blogspot.gr/2017/01/blog-post_660.html
2.
Εντυπωσιακά ευρήματα στο νησάκι νοτίως της Νάξου
Cambridge: Στην Κέρο, η αρχιτεκτονική ήταν εφάμιλλη των Μυκηνών αλλά 1.000 χρόνια νωρίτερα!
Δείτε τι ανακαλύφθηκε και γιατί είναι τεράστιας σημασίας
Το νησί της Κέρου, που βρίσκεται στις Κυκλάδες νότια της Νάξου, ήταν γνωστό μέχρι πρόσφατα για τα μοναδικά τελετουργικά δρώμενα που λάμβαναν χώρα εκεί πριν 4.500 χρόνια, με κύριο χαρακτηριστικό την εναπόθεση σπασμένων μαρμάρινων ειδωλίων.
Στο δυτικότερο ακρωτήρι της Κέρου (που πλέον αποτελεί ένα μικρό ξεχωριστό νησάκι λόγω της ανόδου της στάθμης της θάλασσας), ακριβώς δίπλα από το προϊστορικό ιερό, βρίσκεται ο προϊστορικός οικισμός του Δασκαλιού. Εκεί, οι νέες ανασκαφές φέρνουν στο φως πλήθος επιβλητικών και πυκνά δομημένων κατασκευών, πολύ πιο εντυπωσιακών από ό,τι πιστεύαμε μέχρι σήμερα, αποδεικνύοντας πως πρόκειται για μια από τις πιο σημαντικές θέσεις στο Αιγαίο της πρώιμης Εποχής του Χαλκού (3η χιλιετία π.Χ.). Τα νέα ευρήματα δείχνουν ότι το Δασκαλιό καλυπτόταν σχεδόν εξ ολοκλήρου με μοναδικά μνημειακά οικοδομήματα, χτισμένα με πέτρα φερμένη από τη Νάξο, παρά την απόσταση των περίπου 10 χιλιομέτρων που χωρίζει τα δύο νησιά.
Ο καθηγητής Colin Renfrew του Πανεπιστημίου του Cambridge, συν-διευθυντής της ανασκαφής, υποστηρίζει ότι το ακρωτήρι με την στενή δίοδο που το ένωνε με την Κέρο απέκτησε κεντρικό ρόλο καθώς αποτελούσε το καλύτερο φυσικό λιμάνι του νησιού, έχοντας εξαιρετική θέα στο βόρειο, νότιο και το δυτικό Αιγαίο.
Εντυπωσιακές κατασκευές από ναξιώτικη πέτρα
Το Δασκαλιό έχει φυσικό πυραμιδοειδές σχήμα που οι εξειδικευμένοι τεχνίτες της εποχής ανέδειξαν ακόμα περισσότερο κατασκευάζοντας επάλληλες σειρές από ογκώδεις αναλημματικούς τοίχους, κάνοντάς το να μοιάζει με βαθμιδωτή πυραμίδα. Στις επίπεδες αναβαθμίδες που σχηματίζονταν ανάμεσα στους τοίχους, οι κτίστες χρησιμοποίησαν τη ναξιώτικη πέτρα για να δημιουργήσουν εντυπωσιακές, λαμπρές κατασκευές.
Η ερευνητική ομάδα, με επικεφαλής αρχαιολόγους από το Πανεπιστήμιο του Cambridge, την Εφορεία Κυκλάδων και το Ινστιτούτο Κύπρου, υπολογίζει ότι εισήχθησαν περισσότεροι από 1.000 τόνοι πέτρας. Το νησί ήταν χτισμένο από άκρη σε άκρη, δίνοντας την εντύπωση ενός ενιαίου μεγαλειώδους μνημείου που αναδύεται από τη θάλασσα. Το οικιστικό αυτό συγκρότημα είναι έως σήμερα το μεγαλύτερο γνωστό στις Κυκλάδες την εποχή εκείνη.
Εξελιγμένο σύστημα αποστραγγιστικών αγωγών
Σκάβοντας μια εντυπωσιακή κλίμακα που ήρθε στο φως στα κατώτερα αναλήμματα, οι αρχαιολόγοι διαπίστωσαν την προηγμένη τεχνογνωσία και κατασκευαστική δεινότητα αυτού του πολιτισμού, 1.000 ολόκληρα χρόνια πριν από τα φημισμένα ανάκτορα των Μυκηναίων. Κάτω από τα σκαλιά και ανάμεσα στους τοίχους ανακάλυψαν ένα εξελιγμένο σύστημα αποστραγγιστικών αγωγών, που υποδηλώνει μια πολυλειτουργική αρχιτεκτονική, προσεκτικά σχεδιασμένη εκ των προτέρων. Οι αναλύσεις που γίνονται σε υλικό από το εσωτερικό των αγωγών θα δείξουν εάν αυτοί ήταν αποχετευτικοί ή εξυπηρετούσαν τη μεταφορά καθαρού νερού.
Πώς εξηγείται ένα τόσο σύνθετο κατασκευαστικό πρόγραμμα στη συγκεκριμένη θέση;
Τα τελετουργικά δρώμενα που πραγματοποιούνταν στο γειτονικό ιερό μαρτυρούν πως ήδη η θέση είχε ιδιαίτερη σημασία για τους Κυκλαδίτες.
Μια άλλη πτυχή της ανάπτυξης του Δασκαλιού εντοπίζεται στη χρήση νέων γεωργικών πρακτικών, για την καλλιέργεια της ελιάς και του σταφυλιού. Το χώμα της ανασκαφής εξετάζεται εξονυχιστικά καθώς μικροσκοπικά στοιχεία, όπως καμένοι σπόροι, φυτόλιθοι (ανόργανα φυτικά κατάλοιπα με σύσταση πυριτίου), καμένο ξύλο, οστά ζώων και ψαριών, δίνουν πλούσιες πληροφορίες. H ανάλυση λιπιδίων και αμύλου σε κεραμικά αγγεία και λίθινα εργαλεία δίνει επίσης στοιχεία για την παραγωγή και την κατανάλωση τροφίμων. Τα απανθρακωμένα φυτικά κατάλοιπα προέρχονται κυρίως από όσπρια και καρπούς, όπως το σταφύλι, οι ελιές, τα σύκα και τα αμύγδαλα, αλλά και δημητριακά, όπως το δίκοκκο σιτάρι και το κριθάρι.
Από τα στοιχεία αυτά επισημαίνεται ότι η Κέρος δεν ήταν αυτοσυντηρούμενη, δηλαδή μεγάλο μέρος των τροφίμων εισαγόταν από αλλού και βάσει αυτών των νέων στοιχείων, πρέπει να αναθεωρηθούν οι γνώσεις μας για τα δίκτυα ανταλλαγών της εποχής του Χαλκού, προκειμένου να συμπεριλάβουμε σ’ αυτά και την ανταλλαγή τροφίμων.
Εμπειροι μεταλλουργοί με σπουδαία εργαστήρια
Η μεταλλουργία, η πιο σημαντική τεχνολογία της 3ης χιλιετίας π.Χ., έπαιξε επίσης σημαντικό ρόλο. Οι κάτοικοι του Δασκαλιού ήταν έμπειροι μεταλλουργοί, όπως δείχνουν σαφείς ενδείξεις που εντοπίζονται παντού στη θέση. Κοιτάσματα χαλκού δεν υπάρχουν στην Κέρο, οπότε είναι βέβαιο πως όλες οι πρώτες ύλες εισάγονταν από αλλού (από άλλα νησιά του Αιγαίου όπως η Σέριφος ή η Κύθνος, ή από την ηπειρωτική Ελλάδα).
Η εκκαμίνευση μετάλλου από τα εισηγμένα μεταλλεύματα γινόταν βόρεια ακριβώς του ιερού, εκεί όπου οι άνεμοι ήταν ισχυρότεροι, ώστε να μπορούν να επιτευχθούν οι πολύ υψηλές θερμοκρασίες που απαιτούνται για τη διαδικασία αυτή. Δραστηριότητες όπως η τήξη των μετάλλων και η χύτευση αντικειμένων ήταν πολύ συνηθισμένες μέσα στα κτίρια του Δασκαλιού. Οι νέες ανασκαφές έφεραν στο φως δύο εργαστήρια μεταλλοτεχνίας, με χαρακτηριστικά κατάλοιπα κατεργασίας καθώς και συναφή αντικείμενα. Σε ένα από αυτά τα δωμάτια βρέθηκαν ένας μολύβδινος πέλεκυς, μια μήτρα για την κατασκευή χάλκινων μαχαιριών, καθώς και δεκάδες κεραμικά θραύσματα καλυμμένα με υπολείμματα χαλκού (όπως tuyères, τα κεραμικά άκρα φυσερών που χρησιμοποιούνται για να διοχετεύουν αέρα στη φωτιά και να αυξάνεται η θερμοκρασία). Σε ένα άλλο δωμάτιο, που εντοπίστηκε στο τέλος της φετινής ανασκαφικής περιόδου, βρέθηκε το ανώτερο τμήμα ενός άθικτου πήλινου φούρνου, ο οποίος υποδηλώνει έναν ακόμα χώρο μεταλλουργικής δραστηριότητας που θα ανασκαφεί πλήρως την επόμενη χρονιά.
Ο Δρ. Michael Boyd από το Πανεπιστήμιο του Cambridge, συν-διευθυντής της ανασκαφής, επισημαίνει ότι σε μια εποχή όπου η τεχνογνωσία και η πρόσβαση σε πρώτες ύλες ήταν περιορισμένες, φαίνεται πως το Δασκαλιό αποτελούσε κέντρο μεταλλουργικής εξειδίκευσης. Και συμπληρώνει ότι ουσιαστικά, παρατηρούνται οι αρχές της αστικοποίησης: α) συγκεντρωτισμός, δηλαδή η συμμετοχή απομακρυσμένων κοινοτήτων σε δίκτυα με έδρα αυτή τη θέση, β) εντατικοποίηση της βιοτεχνίας και της γεωργικής παραγωγής, γ) επιβλητικότητα στην αρχιτεκτονική, και δ) σταδιακή υπαγωγή των τελετουργικών πτυχών του ιερού στο ευρύτερο πλαίσιο λειτουργίας της θέσης. Όλα αυτά μαρτυρούν διεργασίες κοινωνικών αλλαγών, από την παλαιότερη περίοδο όπου οι δραστηριότητες επικεντρώνονταν σε τελετουργικές πρακτικές στην Κέρο μέχρι την αυξανόμενη ισχύ του Δασκαλιού στα επόμενα χρόνια.
Πρωτοποριακές μέθοδοι στην εντυπωσιακή ανασκαφή
Στην ανασκαφή της Κέρου εφαρμόζονται πρωτοποριακές για την αιγαιακή αρχαιολογία μέθοδοι καταγραφής. Όλα τα δεδομένα καταγράφονται ψηφιακά, μέσω μιας νέας εφαρμογής για τεχνολογία iOS που ονομάζεται iDig. Για πρώτη φορά, ανασκαφικά δεδομένα και αποτελέσματα εργαστηριακής μελέτης καταγράφονται ταυτόχρονα στο ίδιο σύστημα, έτσι ώστε κάθε μέλος της ανασκαφικής ομάδας να έχει άμεση πρόσβαση σε όλες τις διαθέσιμες πληροφορίες σε πραγματικό χρόνο. Τρισδιάστατα μοντέλα των ανασκαφικών τομών δημιουργούνται σε όλα τα στάδια της έρευνας με τη χρήση φωτογραμμετρίας, ενώ στο πέρας της ανασκαφικής περιόδου ο χώρος αποτυπώνεται λεπτομερώς με σαρωτή λέιζερ από την εξειδικευμένη ομάδα του Ινστιτούτου Κύπρου.
Κατά τη διάρκεια της φετινής ανασκαφικής περιόδου, το Ινστιτούτο Κύπρου και το Πανεπιστήμιο του Cambridge συνδιοργάνωσαν για δεύτερη φορά ένα υψηλών προδιαγραφών εκπαιδευτικό πρόγραμμα πρακτικής εξάσκησης στο πεδίο. Φοιτητές από την Ελλάδα, την Αυστραλία, τη Νέα Ζηλανδία, τις ΗΠΑ, τον Καναδά και το Ηνωμένο Βασίλειο συμμετείχαν στην ανασκαφή, αποκομίζοντας πολύτιμη εμπειρία σε σύγχρονες ανασκαφικές μεθόδους και καινοτόμες επιστημονικές τεχνικές. Το εκπαιδευτικό πρόγραμμα προάγει τις αρχές της αρχαιολογικής επιστήμης, χάρη στον συνδυασμό διδασκαλίας και έρευνας κατά τη διάρκεια της ανασκαφικής διαδικασίας.
Οι ανασκαφές Κέρου αποτελούν ερευνητικό πρόγραμμα της Βρετανικής Σχολής Αθηνών και διεξάγονται κατόπιν άδειας του Υπουργείου Πολιτισμού και Αθλητισμού. Το πρόγραμμα διευθύνεται από τους Καθ. Colin Renfrew και Δρ. Michael Boyd (McDonald Institute for Archaeological Research, Πανεπιστήμιο του Cambridge). Το πρόγραμμα υλοποιήθηκε με την οικονομική υποστήριξη των: Ινστιτούτο Αιγαιακής Προϊστορίας (INSTAP), Ινστιτούτο Κύπρου (the Cyprus Institute), the McDonald Institute for Archaeological Research, the British Academy, the Society of Antiquaries of London, the Gerda Henkel Stiftung, National Geographic Society, Cosmote, Blue Star Lines, EZ-dot και ιδιωτικών χορηγιών.
http://www.protothema.gr/culture/article/753766/eduposiaka-eurimata-stin-proistoriki-kero-itan-apo-tous-pio-spoudaious-oikismous-tou-aigaiou/
24/1/2018