Τα συμφραζόμενα της επίσκεψης Osmani.


Η σημερινή επίσκεψη του αντιπροέδρου της κυβέρνησης της πΓΔΜ   Bujar Osmani στην Αθήνα έρχεται να υπενθυμίσει το πλήθος των ανοικτών παραμέτρων που έχει η προσπάθεια επίλυσης του ονοματολογικού ζητήματος – όσο και αν στη δημόσια συζήτηση των Αθηνών αυτή αντιμετωπίζεται σαν να βρίσκεται στο τελικό της στάδιο.

Ο κ. Osmani προέρχεται από το DUI, τη μεγαλύτερη πολιτική δύναμη του αλβανικού στοιχείου των Σκοπίων, η οποία, από το γύρισμα του αιώνα και μετά, οπότε και η Συμφωνία της Αχρίδας, κατέχει σταθερά τη θέση συγκυβερνώντος κόμματος. Η παρουσία του στην Αθήνα εντάσσεται στην προσπάθεια να καταστούν οι Αλβανοί της πΓΔΜ ενεργό μέρος της αναζήτησης λύσης στο ονοματολογικό ζήτημα – κάτι που δεν είναι εκ των προτέρων δεδομένο.

Θεωρείται βέβαια, και ορθώς, ότι το αλβανικό στοιχείο επείγεται για ένταξη στους ευρωατλαντικούς θεσμούς, ενώ αντιθέτως δεν είναι προσκολλημένο σε εθνικά σύμβολα που περισσότερο αφορούν το σλαβικό στοιχείο της γειτονικής χώρας.

Το γεγονός αυτό, σε συνδυασμό με την πολιτική τους ενδυνάμωση το τελευταίο διάστημα (βλ. λ.χ. ενδεικτικά το πώς το μέτωπο δυνάμεων που στηρίζει την κυβέρνηση Zaev χωρίς ταμπού ανέδειξε Αλβανό πρόεδρο του Κοινοβουλίου) καθιστά τους Αλβανούς της πΓΔΜ παράγοντα στον οποίο η Αθήνα θα μπορούσε να επενδύσει. Όμως η συνολική εικόνα είναι περισσότερο περίπλοκη.

Έτσι, από τη μία πλευρά, ο Bujar Osmani είναι αυτός ο οποίος έχει τονίσει, σε πρόσφατες δηλώσεις του σε μέσα ενημέρωσης της χώρας του, ότι η προβολή του ενδεχομένου διοργάνωσης δημοψηφίσματος για την έγκριση της όποιας λύσης τυχόν προκύψει στο ονοματολογικό "θα μπορούσε να επιβαρύνει την διαπραγματευτική διαδικασία” και "δεν πρέπει να τίθεται επιτακτικά” στην εσωτερική πολιτική σκηνή της πΓΔΜ.

Από την άλλη πλευρά, η Gazeta Shqiptare των Τιράνων, δημοσιεύει άρθρο του Murat Shabani υπό τον τίτλο, "Η ψήφος της Αλβανίας για την πΓΔΜ στον ΝΑΤΟ πρέπει να οριοθετηθεί”, όπου προτείνεται να εξετασθεί το ενδεχόμενο χρήσης του διπλωματικού όπλου ενός αλβανικού βέτο. Όπως σημειώνει ο αρθρογράφος, η Αλβανία δεν πρέπει να ψηφίσει χωρίς όρους την ένταξη της ΠΓΔΜ στο ΝΑΤΟ, αλλά θα πρέπει να ζητήσει, σύμφωνα με το άρθρο, την εφαρμογή της συμφωνίας της Αχρίδας και την γλωσσική ισότητα του αλβανικού και του σλαβικού στοιχείου. Η "ατζέντα των Τιράνων” η οποία εκπονήθηκε όταν ο πρωθυπουργός της Αλβανίας Edi Rama συγκέντρωσε στο γραφείο του τους ηγέτες των τριών κυριότερων αλβανικών κομμάτων της πΓΔΜ φαίνεται πως είναι πάντοτε παρούσα.

Στην πραγματικότητα, η "αλβανική παράμετρος” δεν είναι μόνο ένα τακτικό ατού της Αθήνας στη συγκυρία – είναι και μια πηγή βαθύτερων ανησυχιών για το μέλλον. Σε συνθήκες καχεξίας των θεσμών και κυριαρχίας της μαύρης οικονομίας όλος ο χώρος βορείως των ελληνικών συνόρων επιχειρείται να γίνει πεδίο οικονομικής, πολιτικής και πολιτισμικής διείσδυσης της Τουρκίας είτε αυτοτελώς (λ.χ. με την αξιοποίηση της μικρής τουρκικής μειονότητας της πΓΔΜ) είτε δια του προσεταιρισμού των Αλβανών και της ενθάρρυνσης του μεγαλο-αλβανικού εθνικισμού. Ο μακροπρόθεσμος κίνδυνος από τη διαιώνιση της μη επίλυσης του ονοματολογικού ζητήματος έγκειται, για την ελληνική διπλωματία, ακριβώς σε αυτό.

Του Κώστα Ράπτη


9/1/2018