''Ararat'' by Atom Egoyan.





MOVIE-PART 1



MOVIE-PART 2




Μια καταγγελία με οικουμενικό χαρακτήρα επίκαιρη για όλες τις εποχές είναι η ταινία του Ατόμ Εγκογιάν «Αραράτ».

Ο Ράφι είναι οδηγός σε παραγωγή ταινίας που αναφέρεται σε ένα από τα μεγαλύτερα εγκλήματα κατά της ανθρωπότητας: τη γενοκτονία των Αρμενίων από τους Τούρκους, το 1915 ( https://ivan-2-google.blogspot.gr/…/lab…/Armenian%20Genocide). Μετά το τέλος των γυρισμάτων, ο Ράφι πιάνεται στο τελωνείο να κουβαλάει μια τσάντα με κόπιες, ψηφιακές κασέτες και ένα μυστικό. Αυτό το μυστικό προσπαθεί να μάθει ο Ντέιβιντ, ο υπάλληλος του τελωνείου, και μ' αυτόν τον τρόπο μπλέκονται και οι δύο σε μια διαδικασία ψυχολογικής αναζήτησης, αποκαλύπτοντας σιγά σιγά την προσωπική τους ιστορία...
Ο Ατόμ Εγκογιάν χρησιμοποιώντας μια αυτοστοχαστική και πρωτότυπη αφηγηματική δομή, αναμοχλεύει την ερωτική και πολιτιστική ταυτότητα των χαρακτήρων στην προσπάθειά του να μετατρέψει μια αστυνομική ανάκριση σε αναζήτηση της αλήθειας όταν γύρω τους κυριαρχούν το ψέμα, η απάτη, η διαφθορά και ο φόβος. 
Ατόμ Εγκογιάν

 * * *

Αφετηρία τούτης της έξοχης ταινίας του Ατόμ Εγκογιάν είναι ένα ιστορικό γεγονός. Η σφαγή ενός εκατομμυρίου και πλέον Αρμενίων (τα δύο τρίτα του συνόλου του πληθυσμού αρμενικής καταγωγής) το 1915 από τους Οθωμανούς Τούρκους, μια αληθινή γενοκτονία την οποία το τουρκικό κράτος αρνήται να αναγνωρίσει ακόμα και σήμερα, παρά τα ιστορικά ντοκουμέντα. Στόχος του δεν είναι ένα μνημειακό αρχαιολατρικό είδος θεώρησης του οδυνηρού παρελθόντος, αλλά ένα είδος σημερινής κριτικής ματιάς πάνω στους ανθρώπους που ζουν με τα θρύμματα τούτης της μνήμης.

Ο Εγκογιάν δε φτιάχνει ένα χρονικό των γεγονότων. Τολμώ να πω ότι τα γεγονότα σχεδόν δεν τον ενδιαφέρουν. Αλλά με ένα σπουδαίο τέχνασμα αυτό της ταινίας μέσα στην ταινία (όπως ο ίδιος έχει πει) καταπιάνεται με ότι σήμερα έχει απομείνει από την μεγάλη σφαγή και αυτό είναι η μνήμη. Σκύβει πάνω από της πληγές και προσπαθεί να δει πως αυτό το δυσβάσταχτο τραυματικό γεγονός που σημάδεψε ένα λαό, μπορεί να γίνει άξονας για ένα ελεύθερο μέλλον.

Η ταινία περιγράφει τις προσπάθειες ενός Αρμένιου σκηνοθέτη να γυρίσει μια ταινία πάνω στο γεγονός της μεγάλης σφαγής. Γύρω του πρόσωπα θα ξετυλίξουν το δικό τους νήμα, οριοθετώντας τα πεπραγμένα εκείνης της ιστορικής περιόδου, συνδέοντας το τότε με το τώρα. Πώς; Μα με τις προσωπικές στιγμές αφού αυτό το παρελθόν εισχωρεί στο τώρα και καθορίζει τις ισορροπίες του. Η ταινία με δυνατές εικόνες έχοντας ως άξονα το σήμερα, πατώντας πάνω στις τραυματικές μνήμες ενός λαού, συνδιαλέγεται με το παρελθόν προσπαθώντας να φωτίσει το μέλλον. Χωρίς κραυγές χωρίς περιττές αναφορές, χωρίς έπαρση, ο Εγκογιάν δίνει τούτη την ιστορική τραυματική μνήμη που έχει στοιχειώσει ένα ολόκληρο λαό, αλλά και τις σχέσης ιστορίας και ζωής. Γνωρίζει καλά αυτό που ο Προυστ είπε, ότι δηλαδή ο χρόνος κερδίζεται μέσα από τη μνήμη, έτσι ο Αρμένιος Εγκογιάν συνδιαλέγεται με το παρελθόν του για να μπορεί να εισβάλει δυναμικά στο παρόν και να δει την πραγματικότητα. Γιατί η ιστορία πρέπει να υπηρετεί την πράξη και τη ζωή και όχι να τις κατευθύνει και να στέκεται εμπόδιο στο δημιουργικό προχώρημά τους. Είναι εκπληκτικό πως τούτος ο σπουδαίος δημιουργός αποφεύγει κάθε εθνικιστική κορώνα, αλλά πάλι αυτό δεν είναι το μεγαλείο ενός Δημιουργού; Να μιλάει για τα σπουδαία με τα ταπεινά του μέσα.

Να σημειώσουμε ότι η ταινία έκανε την παγκόσμια πρεμιέρα στις Κάννες το 2002 και βασίζεται στη μικρού μήκους ταινία με τίτλο A Portrait of Arshile (1995) του Εγκογιάν, ένα πορτρέτο για ένα επιζώντα της γενοκτονίας, διάρκειας τεσσάρων λεπτών.

Στην Τουρκία η προβολή της ταινίας απαγορεύτηκε, ενώ τα μέσα ενημέρωσης μιλούσαν για «διαστρέβλωση της Ιστορίας, προπαγάνδα μίσους, αντι-τουρκική παραγωγή χρηματοδοτούμενη από το αρμενικό λόμπι», όταν το φιλμ ήταν ακόμα στα γυρίσματα. Το 22ο Διεθνές Κινηματογραφικό Φεστιβάλ της Κωνσταντινούπολης αρνήθηκε να εντάξει το Αραράτ στο πρόγραμμά του, αμφισβητώντας την «καλλιτεχνική αξία» της ταινίας και προσκομίζοντας ως απόδειξη τις ελάχιστες αρνητικές κριτικές που είχαν δημοσιευτεί για την ταινία σε διάφορες χώρες. Λίγο αργότερα το Συμβούλιο Εθνικής Ασφαλείας αποφάσισε τη διενέργεια σχετικής έρευνας καταλήγοντας ότι, η παρουσίαση του φιλμ στην Τουρκία θα ήταν «ανάρμοστη». Η ταινία δεν προβλήθηκε ποτέ στις αίθουσες της γείτονος χώρας. Τέλος να σημειώσουν ότι παρά τις αντιδράσεις εθνικιστών, Τουρκικό τηλεοπτικό κανάλι αποφάσισε την προβολή του Αραράτ το 2010 στη μικρή οθόνη.

ΣΕΝΑΡΙΟ-ΣΚΗΝΟΘΕΣΙΑ: Ατόμ Εγκογιάν, ΚΑΤΗΓΟΡΙΑ: Ιστορική, Δραματική
ΧΩΡΑ: Καναδάς, Γαλλία 2002 ΔΙΑΡΚΕΙΑ: 116’ ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΑ: Paul Sarossy ΜΟΥΣΙΚΗ: Mychael Danna, ΠΑΙΖΟΥΝ: Ερίκ Μπογκοσιάν (Eric Bogosian), Κρίστοφερ Πλάμερ (Christopher Plummer), Σαρλ Αζναβούρ (Charles Aznavour), Ηλίας Κοτέας (Elias Koteas), Αρσινέ Χατζιάν (Arsinée Khanjian), Σίμον Αμπκαριάν (Simon Abkarian), Ντέιβιτ Αλπέι (David Alpay) κ.α.



          ΣΧΕΤΙΚΑ ΚΕΙΜΕΝΑ          

Ermeni Soykırımı(Armenian Genocide)