Τι δείχνει για τους γείτονες η οικονομική «ακτινογραφία» των Σκοπίων.


Την ώρα που στην Ελλάδα η συζήτηση για το «Μακεδονικό» έχει ως βάση το λεγόμενο «παράθυρο ευκαιρίας» που βλέπει η ελληνική κυβέρνηση, λόγω της «ευνοϊκής» συγκυρίας, στη γειτονική χώρα η επίλυση του ζητήματος είναι περισσότερο θέμα επιβίωσης και λιγότερο μία διπλωματική εκκρεμότητα. Οι προκλητικές, ωστόσο, δηλώσεις ανώτερων αξιωματούχων, όπως του υπουργού Εξωτερικών, Dimitrov, θα μπορούσε να πεις κανείς πως δείχνουν ότι οι γείτονες δεν… καίγονται.

Όμως, μία ματιά στα οικονομικά στοιχεία του κράτους των Σκοπίων αρκεί για να καταλάβει κανείς τη σημασία που έχει για την επιβίωση των γειτόνων η είσοδος στο ΝΑΤΟ και κυρίως στην Ε.Ε. Και μπορεί οι διαπραγματεύσεις μεταξύ των δύο χωρών να εστιάζονται προφανώς στο ονοματολογικό, όμως οι επιπτώσεις μίας ενδεχόμενης κοινά αποδεκτής λύσης έχουν τη δική τους σημασία για την γενικότερη αντίληψη της θέσης στην οποία βρίσκονται Ελλάδα και Σκόπια στη διαπραγματευτική σκακιέρα.

Σύμφωνα με τον κ. Χάρρυ Παπαπανάγο, καθηγητή του τμήματος Βαλκανικών Σλαβικών και Ανατολικών Σπουδών, του Πανεπιστημίου Μακεδονίας, τα Σκόπια έχουν καθυστερήσει πολύ την ένταξή τους σε Ε.Ε. και ΝΑΤΟ, βιώνουν τον απομονωτισμό και τα επόμενα χρόνια θα είναι κρίσιμα για την επιβίωσή τους. Αυτό, συμπληρώνει ο ίδιος, θα έπρεπε να ληφθεί υπόψη από τους κυβερνώντες στις εν εξελίξει διαπραγματεύσεις.

«Μιλάμε για μια πάρα πολύ μικρή χώρα με έναν πληθυσμό λίγο παραπάνω από τα 2 εκατομμύρια, με το ΑΕΠ σε μονάδες ισοδυνάμου αγοραστικής δύναμης, να είναι στα 31,98 δισ. όταν το ΑΕΠ των Βαλκανίων διαμορφώνεται σε 3,44 τρισ. ευρώ. Αυτό σημαίνει ότι το μέγεθος της αντιστοιχεί στο 0,96% του βαλκανικού ΑΕΠ.

Το κατά κεφαλήν εισόδημα στη χώρα διαμορφώνεται, σύμφωνα με τον κ. Παπαπανάγο, στα 14.600 δολάρια, πάντα σε μονάδες ισοδυνάμου αγοραστικής δύναμης, όταν ο μέσος όρος στα Βαλκάνια είναι 19.567 δολάρια και στην Ελλάδα προσεγγίζει τα 28.000 δολάρια.

Το ποσοστό ανεργίας υπερβαίνει το 23% παρ' όλα αυτά υπάρχει πάρα πολύ μεγάλη και καλυμμένη ανεργία. «Όσοι έχουν δουλειά στη FYROM νιώθουν τυχεροί», λέει με νόημα ο καθηγητής του ΠΑΜΑΚ, σημειώνοντας ότι ο μέσος ακαθάριστος μηνιαίος ονομαστικός μισθός είναι στα 579 δολάρια. Πολύ χαμηλότερος σε σύγκριση με τον μέσο όσο στα Βαλκάνια που φτάνει στα 891 δολάρια. Την ίδια ώρα στην Ελλάδα, κυμαίνεται γύρω στα 1.500 δολάρια.

Ακολουθούν ορισμένα χαρακτηριστικά στοιχεία της πΓΔΜ 
που παραθέτει ο κ. Παπαπανάγος:

Η χώρα τρέχει δημοσιονομικό έλλειμμα 3,3% και μεγάλο εμπορικό έλλειμμα. Οι εισαγωγές διαμορφώνονται στο 65% του ΑΕΠ, ενώ οι εξαγωγές μόνο το 48,8%, Ένα μεγάλο κομμάτι των εισαγωγών της FYROM είναι από την Ελλάδα. Παρατηρούνται, επίσης, πάρα πολύ υψηλά επίπεδα διαφθοράς. Η πΓΔΜ κατατάσσεται 90η από 176 χώρες στον δείκτη CPI της διεθνούς διαφάνειας. Δεν είναι ανταγωνιστική οικονομία καθώς σύμφωνα με τον σχετικό δείκτη Global Competitiveness Index έχει θέση 68 επί συνόλου 137 χωρών. Την ίδια ώρα, μισθούς θα λέγαμε... βαλκανικής πείνας. Πάνω από το 40% βρίσκεται κάτω από τα όρια της φτώχειας.

Κάνουν όμως τα πάντα για αν βελτιώσει το επενδυτικό και επιχειρηματικό περιβάλλον. Ανώτεροι φορολογικοί συντελεστές ανέρχονται μόλις στο 10%. Σύμφωνα με το δείκτη οικονομικής ελευθερίας, η χώρα θεωρείται μία ελεύθερη οικονομία, με σκορ 77 στα 100. Επίσης, έχει το 10ο καλύτερο επιχειρηματικό περιβάλλον στον κόσμο σύμφωνα με τον δείκτη easy doing business της παγκόσμιας τράπεζας.

Μπορείς να ανοίξεις μία επιχείρηση σε 4 ώρες. Η προσέλκυση ξένων αμέσων επενδύσεων ήταν όλα αυτά τα χρόνια σχετικά απογοητευτική και κυμαίνεται σε πάρα πολύ χαμηλά επίπεδα. Η παρουσία των ελληνικών τραπεζών ήταν από τις μεγαλύτερες επενδύσεις στη χώρα. Μία χώρα με πολύ μικρή αγορά και σχεδόν καθόλου συγκριτικά πλεονεκτήματα.

Όσο δεν αποτελεί κομμάτι της Ευρωπαϊκής αγοράς μπορεί ακόμη και να αντιμετωπίσει πολύ σοβαρά προβλήματα, ακόμα και επιβίωσης. Γενικώς είναι μία πάρα πολύ φτωχή χώρα.

Στο ερώτημα «τι θα κερδίσει η Ελλάδα σε οικονομικό επίπεδο με την επίλυση του ζητήματος», ο κ. Παπαπανάγος σημειώνει: Κατά τη γνώμη τη δική μου, οικονομικά δεν μπορούμε να κερδίσουμε πολλά πράγματα. Ήδη η χώρα μας έχει κοινά σύνορα με την Ευρώπη μέσω της Βουλγαρίας και της Ρουμανίας. Το να εισέλθουν ή όχι στην Ε.Ε. δεν έχει προστιθέμενη αξία οικονομικά για εμάς. «Το μεγάλο λοιπόν είναι γιατί να υπαναχωρήσει κάποιος όταν δεν βιάζεται και δεν τον ικανοποιεί πλήρως η λύση»;

Του Κωνσταντίνου Μαριόλη


 4 Φεβρουαρίου 2018