Με αφορμή την πρόκληση στα ‘Ιμια: Η Νέα Τουρκία, η Ελλάδα και το πολιτικό μας σύστημα.
ΣΧΕΤΙΚΑ ΚΕΙΜΕΝΑ:
(1) Περιμένοντας ένα νέο θερμό επεισόδιο.
(2) Τι δεν καταλαβαίνεις με τον Ταγίπ, Αλέξη;
ΣΚΙΤΣΟ ΤΟΥ ΚΥΠΡΙΑΚΟΥ ΓΚΟΥΜΑ
Με αφορμή την πρόκληση στα ‘Ιμια:
Η Νέα Τουρκία, η Ελλάδα και το πολιτικό μας σύστημα.
Του Αλέξανδρου Π. Μαλλιά, πρέσβη επι τιμή
17/2/2018
Πριν λίγους μήνες, με πρόλογο του Μιχάλη Ιγνατίου, κυκλοφόρησε το Δοκίμιο μου με τίτλο «Στον αστερισμό του Προέδρου Ντόναλντ Τραμπ-η Νέα Τουρκία και Εμείς»( Εκδόσεις Ι.Σιδέρης).
Θεώρησα σκόπιμο και ίσως χρήσιμο να καταγράψω με την μορφή ενός σύντομου άρθρου επιλεγμένα αυτούσια αποσπάσματά του.Όχι διότι δικαιώθηκαν οι εκτιμήσεις.Αλλά για να δείξω ότι ακόμη και με τον κοινό νού,χωρίς δηλαδή πρόσβαση σε απόρρητες πληροφορίες, οι εξελίξεις και οι τουρκικές ενέργειες στο Αιγαίο μπορούν να διαβασθούν. Προφανώς δε και να προληφθούν. Δυστυχώς, το βασικό μήνυμα του Δοκιμίου έχει σαν κύριο αποδέκτη το πολιτικό μας σύστημα. Εις μάτην. Δυστυχώς, για μια ακόμη φορά:
1
Η μόνη ασφαλής πρόβλεψη σήμερα είναι ακριβώς η αδυναμία εκτίμησης του σημείου μέχρι το οποίο θα ήταν διατεθειμένος και πρόθυμος να προχωρήσει ο Πρόεδρος της Τουρκίας και η μεγάλη ομάδα των παραδοσιακών πολιτικών του συνοδοιπόρων και των νέων ευκαιριακών του συμμάχων στην κλιμάκωση των ενεργειών στο Αιγαίο. Πιθανώς και αλλού, προκειμένου να ενισχύσει την αποδοχή του στο εσωτερικό της χώρας του. Εκτίμησή μας είναι ότι οι σημερινές και αυριανές εξελίξεις στο Συριακό μέτωπο θα επηρεάσουν την επιτάχυνση ή επιβράδυνση της περαιτέρω κλιμάκωσης των στρατιωτικών ενεργειών της Άγκυρας στο Αιγαίο.
2.
Το ερώτημα που τίθεται είναι το ακόλουθο: αν δεν έγινε μέχρι σήμερα «θερμό επεισόδιο», πού οφείλεται αυτό; Στην «προσοχή» που επιδεικνύει η Άγκυρα ή μήπως στη δική μας φροντίδα και τακτική; οι όροι που χρησιμοποιούμε είναι κατ’ ανάγκην προσεκτικοί. Τα όσα διαδραματίζονται τον τελευταίο καιρό στα Ίμια και αλλού στο Αιγαίο, πρέπει επίσης να προστεθούν τόσο στον επαναπροσδιορισμό όσο και στην οριοθέτηση της απειλής. Επίσημες αποκαλύψεις στην Τουρκία επιβεβαίωναν ότι η επίδειξη στρατιωτικής ισχύος στο Αιγαίο, αλλά όχι μόνο, με στόχο την πρόκληση επεισοδίου και κρίσης, υπήρχε ήδη και με μεθοδικότητα προετοιμαζόταν στην Τουρκία. Βλέπουμε ότι παρά τον εντελώς διαφορετικό χαρακτήρα των διακηρυγμένων αρχών του σημερινού πολιτικού Συστήματος, η ηγεσία της νέας Τουρκίας μετέρχεται των ίδιων ακριβώς μέσων. Μεθοδεύει την πρόκληση εμπλοκής, επεισοδίου ή έστω ατυχήματος στο Αιγαίο.
3.
Ο κύκλος της ιστορίας στον οποίο βρισκόμαστε, επιβάλλει να συνειδητο- ποιήσουμε ότι κανείς,τουλάχιστον στο βαθμό που εμείς ελπίζουμε,δεν θα προστρέξει αυτόματα εις βοήθεια. Η παρατήρηση αυτή δεν αφορά μόνο στην Ελλάδα. Aφορά όμως κυρίως στην Ελλάδα.Οι συμμαχίες και οι εταιρικές σχέσεις πάσης φύσεως και μορφής (Ευρωπαϊκή Ένωση και ΝΑΤΟ) είναι καλές, αναγκαίες και απαραίτητες. Έχουν όμως επικουρικό και μόνο χαρακτήρα σε περίπτωση στρατιωτικής απειλής που προέρχεται μάλιστα από κράτος-μέλος του ΝΑΤΟ.
4.
Η πρότασή μου για την θέση μας έναντι των ΗΠΑ σε συνδυασμό με τις ναυτικές διευκολύνσεις στην Σούδα : Αν η σύμμαχος στο ΝΑΤΟ Τουρκία θελήσει να φερθεί παράλογα και έναντι της γειτονικής της και συμμάχου χώρας (στρατιωτική επιχείρηση) , η Ελλάδα θα είναι εκτός των άλλων αναγκασμένη για λόγους Εθνικής Ασφάλειας να προβεί στην άμεση αναστολή του συνόλου των λειτουργιών των διευκολύνσεων (βάσεων και αδειών και εγκρίσεων πάσης μορφής και κατηγορίας) που παρέχει βάσει Συμφωνιών, για όσο διάστημα απαιτηθεί.
5.
41 χρόνια αργότερα, είναι απολύτως επίκαιρο το μήνυμα του Κωνσταντίνου Καραμανλή προς τον Χένρυ Κίσσιντζερ, στις 14 Αυγούστου 1976, δηλαδή κατά τη διάρκεια της ενώπιον του Συμβουλίου Ασφαλείας των Ηνωμένων Εθνών εξέτασης της προσφυγής της Ελλάδος , που έχει ως εξής: «Θα ήταν χρήσιμο να γνωρίζη η αμερικανική κυβέρνησις ότι στην προσπάθειά της να μην δυσαρεστήση την Τουρκία γίνεται, αθέλητα ίσως, άδικη για την Ελλάδα. και θα ήτο επίσης χρήσιμον να γνωρίζη ότι αν με την ευκαιρίαν αυτή δεν χαλιναγωγήθη η σύρραξις μεταξύ των δυο χωρών, και αν αποφευχθή σήμερα, αργά ή γρήγορα θα γίνη».
6.
Σήμερα στην Ευρωπαϊκή Ένωση, με την εξαίρεση ίσως της Ελλάδος και της Κυπριακής Δημοκρατίας για δικούς τους λόγους, ουδείς συμφωνεί ή αποδέχεται ότι η σημερινή Τουρκία του Πρόεδρου Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν έχει κοινά σημεία με την άλλη Τουρκία, που οι κύριοι Ερντογάν , Γκιουλ και Νταβούτογλου έπεισαν ότι είχε θέση στην Ευρώπη. Επιπλέον, αν λάβουμε υπόψη τη μετωπική πολιτική και ιδεολογική σύγκρουση μεταξύ της ηγεσίας και του πολιτικού συστήματος της Τουρκίας και τους πρωτοφανείς χαρακτηρισμούς που εκτοξεύθηκαν τον τελευταίο καιρό από την Άγκυρα εναντίον ηγετών και χωρών κρατών-μελών του ΝΑΤΟ και της Ευρωπαϊκής Ένωσης, πρέπει να αντιληφθούμε ότι: η πολιτική της Ελλάδος που χαράχθηκε έναντι της Τουρκίας από το 1998 και μετά, χρήζει αναθεώρησης και αλλαγής.
7.
Η ψυχολογία της απόγνωσης είναι αυτή που μας οδηγεί στη μετάθεση και επίρριψη των ευθυνών για τα δικά μας δεινά στον άλλο ή στους άλλους. Ξεχνώντας και παραβλέποντας τις δικές μας ευθύνες. Εκτιμώ ότι συχνά δεν έχουμε καν συναίσθηση για τον τρόπο που εμείς συμπεριφερόμαστε μεταξύ μας. Μέσα και έξω από τη Βουλή. Αυτοαπαξίωση και αυτοταπείνωση . Εν συνεχεία, δίνουμε το δικαίωμα στους άλλους, όταν μονίμως ζητούμε την επιδιαιτησία τους. Το πολιτικό μας σύστημα δεν δείχνει σημεία ωρίμανσης και ανάληψης της ευθύνης. Όχι σχετικά με το παρελθόν. Κυρίως δεν υπάρχει η αίσθηση της σημασίας συνεργασίας για το παρόν και το μέλλον.
8.
Υπάρχει πολιτική ετοιμότητα; Οι πολιτικοί μας ταγοί εξακολουθούν να θεωρούν ο ένας μετά τον άλλο εαυτούς δικαιωμένους από τις εξελίξεις… Ταυτόχρονα, όμως, εξακολουθεί να κυριαρχεί η αντιπαράθεση ως προς το ποιος έχει τη μεγαλύτερη ευθύνη για τη σημερινή τραγική κατάσταση και τα αδιέξοδα στα οποία έχει περιέλθει η Χώρα. Απουσιάζει, δυστυχώς, η απολύτως αναγκαία για την αντιμετώπιση συνθηκών κρίσης πολιτική συνεννόηση και κοινωνική συνοχή.Κυρίως, όμως, η αντιστοιχία πολιτικής αποφασιστικότητας, σωφροσύνης και αυτοπεποίθησης με την στρατιωτική ισχύ. Με άλλα λόγια, ο στρατιωτικός βραχίονας πρέπει να αντανακλά και να αντικατοπτρίζει την ύπαρξη ισχυρής πολιτικής βούλησης. Ορθότερα, η πολιτική βούληση πρέπει να προϋπάρχει. Να είναι δεδομένη
9.
Στην Ελλάδα των περιορισμένων λόγω της διεθνούς επιτήρησης και του οικονομικού ελέγχου δυνατοτήτων, συνειδητά –έτσι έχω καταλήξει να πιστεύω μη δικαιούμενος να αμφισβητήσω τις νοητικές ικανότητες των πολιτικών μας ταγών– αφήνουμε έξω έναν καθοριστικό συντελεστή δύναμης. Μια καταλυτική παράμετρο εθνικής ισχύος. Την πολιτική συνεννόηση και συναίνεση. Πιστεύω στη σημασία των πολιτικών αρχηγών ως προτύπων σε μια κοινωνία που τόσο τα αναζητεί και έχει ανάγκη.
10.
Εδώ και αρκετά χρόνια υποστηρίζω την σύσταση Εθνικού Συμβουλίου Ασφαλείας. Σημασία δεν έχει το όνομα. Σημασία δεν έχει αν πρόκειται για νέο θεσμό ή αν θα οδηγήσει σε νομοθετικό εκσυγχρονισμό του ΚΥΣΕΑ, της Επιτροπής διαχείρισης κρίσεων και του, ξεπερασμένου από τις προκλήσεις και ανάγκες, Εθνικού Συμβουλίου Εξωτερικής Πολιτικής. Αυτό που πρέπει και μπορεί να γίνει είναι επιτέλους να μιλάμε και εμείς για «πρόληψη, σχεδιασμό, ανάλυση και εφαρμογή πολιτικής» αντί, όπως συνηθίζουμε, για «διαχείριση κρίσεων και προβλημάτων» ευθύς μόλις προκύψουν ή τα ανακαλύψουμε.
http://mignatiou.com/2018/02/me-aformi-tin-proklisi-sta-imia-i-nea-tourkia-i-ellada-ke-to-politiko-mas-sistima/
Σκίτσο του ΣΤΑΘΗ
ΣΧΕΤΙΚΑ ΚΕΙΜΕΝΑ
1.
Περιμένοντας ένα νέο θερμό επεισόδιο.
Το βράδυ της Δευτέρας οι Τούρκοι άλλαξαν ύστερα από δεκαετίες την τακτική τους στο Αιγαίο. Επεδίωξαν ένα κτύπημα υψηλού συμβολισμού προσπαθώντας να βυθίσουν έξω από τα Ίμια τη ναυαρχίδα του ελληνικού Λιμενικού Σώματος.
Ας πάρουμε, όμως, τα πράγματα από την αρχή. Στην ευρύτερη περιοχή των Ιμίων έχει καθιερωθεί μετά το 1996 να περιπολούν κυρίως λιμενικά πλοία των δύο χωρών. Δεν χρησιμοποιούν πυροβόλα όπλα. Με τις κινήσεις τους όμως παρενοχλούν την άλλη πλευρά αλλοτε με τον κυματισμό που δημιουργούν οι θηριώδεις μηχανές τους και μερικές φορές ακόμη και με επαφή των σκαφών.
Το βίντεο που κυκλοφόρησε στις 18 Ιανουαρίου 2018 είναι ενδεικτικό των όσων συμβαίνουν εδώ και χρόνια. Το τουρκικό σκάφος εφορμά προς το ελληνικό και την τελευταία στιγμή στρέφει το τιμόνι του πηγαίνοντας παράλληλα προς αυτό και ακουμπώντας το ελαφρά.
Βίντεο ντοκουμέντο: Ο εμβολισμός του πλοίου "Γαύδος"
από την τουρκική ακταιωρό στα Ίμια.
Το βράδυ της Δευτέρας 12 Φεβρουαρίου όμως τα πράγματα ήσαν διαφορετικά. Υπήρχε αυξημένος αριθμός τουρκικών σκαφών στην περιοχή (επτά τουρκικά έναντι ενός και στη συνέχεια δύο ελληνικών). Κατά τη διάρκεια των συνηθισμένων παρενοχλήσεων ξαφνικά το τουρκικό σκάφος UMUT επιχείρησε να εμβολίσει στο μέσον το περιπολικό «Γαύδος». Το ελληνικό σκάφος τη συγκεκριμένη στιγμή ήταν σχεδόν ακίνητο και είχε τις μηχανές «κράτει». Βλέποντας το τουρκικό να πλησιάζει επικίνδυνα, κυριολεκτικά την τελευταία στιγμή, έφυγε προς τα εμπρός με ταχύτητα με αποτέλεσμα η σφοδρή σύγκρουση να επέλθει στην πρύμνη του σκάφους.
Δεδομένου ότι το τουρκικό σκάφος UMUT είναι πολύ βαρύτερο (1.700 τόνοι) και ναυπηγημένο από χάλυβα εν αντιθέσει προς το «Γαύδος» που είναι ελαφρύτερο (460 τόνοι) και κυρίως είναι κατασκευασμένο από κράματα αλουμινίου, η βύθιση του ελληνικού σκάφους μετά τη σύγκρουση στο μέσον ήταν βεβαία. Τα αλουμινένια σκάφη είναι πολύ ελαφρά και αναπτύσουν μεγάλες ταχύτητες. Δεν αντέχουν όμως σε συγκρούσεις.
Υπενθυμίζεται ότι το 1996 η αλουμινένια πυραυλάκατος «Κωστάκος» είχε βυθισθεί λίγα λεπτά μετά τη σύγκρουσή της με το οχηματαγωγό «Σάμαινα». Ήταν εξαιρετικά πιθανόν η βύθιση του «Γαύδος» να οδηγούσε και σε ανθρώπινες απώλειες μεταξύ του 27μελούς πληρώματός του. Στην περίπτωση της πυραυλακάτου Κωστάκος είχαν χαθεί τέσσερα μέλη του πληρώματος που εγκλωβίσθηκαν κατά τη σύγκρουση στο κύτος του σκάφους.
Οι όλες συνθήκες του επεισοδίου (ξαφνική αύξηση αριθμού τουρκικών πλοίων, συνδυασμός επικίνδυνων ελιγμών από όλα τα τουρκικά σκάφη, γνώση της παρουσίας του «Γαύδος» στην περιοχή εδώ και ημέρες και επιλογή να εμβολισθεί το αλουμινένιο πλοίο) δείχνουν ότι η ενέργεια ήταν προμελετημένη και σκόπιμη. Στόχευε στη βύθιση σκάφους με αποδοχή της πιθανότητας να υπάρξουν και ανθρώπινα θύματα. Επιβεβαιώνεται και από τις δηλώσεις Ερντογάν που ακολούθησαν το επεισόδιο:
«Να μη σχηματιστεί η λανθασμένη εντύπωση ότι οι ευκαιριακές πρωτοβουλίες σχετικά με την εξερεύνηση του φυσικού αερίου στα ανοικτά των ακτών της Κύπρου και της βραχονησίδες του Αιγαίου διαφεύγουν της προσοχής μας. Προειδοποιούμε από αυτό το βήμα όσους υπερβαίνουν τα όρια τους σε Κύπρο και Αιγαίο για να μην κάνουν λανθασμένους υπολογισμούς».
Δια της βυθίσεως του πλοίου ο Ερντογάν θα έστελνε πολλαπλά μηνύματα:
– Στο εσωτερικό της χώρας του θα απαντούσε με καταλυτικό τρόπο στις συνεχείς κατηγορίες της αντιπολιτεύσεως ότι επί κυβερνήσεών του η Ελλάδα κατέλαβε 18 νησίδες. Παράλληλα θα έδειχνε ότι η Τουρκία μπορεί να έχει εισβάλει στρατιωτικά στο Αφρίν αλλά μπορεί να διεξάγει πολεμικές επιχειρήσεις και σε άλλες περιοχές. Αναβίωνε δηλαδή το δόγμα των δυόμισυ πολέμων της δεκαετίας του 1990 σύμφωνα με το οποίο η Τουρκία μπορούσε να μάχεται ταυτοχρόνως με την Ελλάδα, με τη Συρία και στο εσωτερικό με τους Κούρδους του ΠΚΚ.
– Στην Ελλάδα θα έθετε τα όρια των κινήσεων σχετικώς με τις νησίδες που οι Τούρκοι θεωρούν γκρίζες ζώνες. Όπως ανέφερε ο ίδιος ο Ερντογάν (μάλλον υποννοώντας την πρόσφατη επίσκεψη του έλληνα υπουργού Εθνικής Άμυνας στα Ίμια) δεν είναι δεκτές «κρυφές φωτογραφήσεις σε απόμακρες βραχονησίδες».
– Στην Κύπρο θα έδειχνε ότι δεν έχει πρόβλημα να χρησιμοποιήσει στρατιωτική βία προκειμένου να σταματήσει άμεσα την έρευνα και εκμετάλλευση των υδρογονανθράκων στην ΑΟΖ του νησιού. Η πρόσφατη ανακάλυψη σημαντικού κοιτάσματος υδρογονανθράκων στη θέση «Καλυψώ» στο τεμάχιο 6 της κυπριακής ΑΟΖ έχει ανησυχήσει ιδιαιτέρως την Άγκυρα. Φοβάται ότι σε βάθος χρόνου μπορεί να ανατραπούν οι ισορροπίες στην ανατολική Μεσόγειο, όπως ισχύουν θετικά υπέρ αυτής από το 1974.
– Στις ξένες εταιρείες που δραστηριοποιούνται στην κυπριακή ΑΟΖ (και στις χώρες πίσω τους) θα κατεδείκνυε ότι η παρεμπόδιση του ιταλικού σκάφους της ΕΝΙ νοτιανατολικά της Κύπρου δεν ήταν μεμονωμένο γεγονός.
– Στις ΗΠΑ, με τις οποίες βρίσκεται σε πορεία συγκρούσεως λόγω των Κούρδων της Συρίας, θα έλεγε με σαφήνεια πως όταν θίγονται τα εθνικά συμφέροντα της χώρας του δεν υπάρχει τίποτα να τον συγκρατήσει.
Η σοβαρότητα της καταστάσεως αποδεικνύεται και από το γεγονός ότι ο αμερικανός πρέσβυς στην Αθήνα Τζέφρυ Πάιατ μεταβαίνει στην Άγκυρα όπου θα δει τον υπουργό Εξωτερικών του Τίλλερσον που επισκέπτεται τη χώρα. Είναι ενδιαφέρον ότι η αμερικανική πρεσβεία εξέδωσε και σχετική ανακοίνωση για το ταξίδι. Ο ίδιος πρέσβυς στις 31 Ιανουαρίου σε συνέντευξή του είχε αναφερθεί στην πιθανότητα ατυχήματος στο Αιγαίο αναφερόμενος όμως στα μαχητικά F16: «όσο έχετε αυτά τα φονικά περίπλοκα στρατιωτικά συστήματα, λειτουργώντας τα το ένα δίπλα στο άλλο, υπάρχει πάντα ο κίνδυνος ενός φοβερού ατυχήματος, το οποίο φυσικά θα προκαλέσει μεγάλες επιπλοκές στη σχέση σας».
Εν κατακλείδι, τα συγκεκριμένα δεδομένα αλλάζουν δραματικά τη διαχείριση επεισοδίων στο Αιγαίο. Εδώ και χρόνια έχει καθιερωθεί ατύπως ένας κώδικας συμπεριφοράς μεταξύ των δύο χωρών που απέτρεπε οι παρενοχλήσεις να εξελιχθούν σε θερμά επεισόδια με θύματα. Η κατάσταση γύρω από τα Ίμια έχει ήδη περιγραφεί. Κατ’ αντιστοιχίαν, όταν τα τουρκικά αεροπλάνα μπαίνουν στο FIR Αθηνών ή στον ελληνικό εναέριο χώρο, τα ελληνικά μαχητικά επιχειρούν να τα εγκλωβίσουν στο ραντάρ των πυραύλων τους. Μετά τον εγκλωβισμό, τα τουρκικά αποχωρούν. Όλα αυτά πλέον ανατρέπονται. Τίποτα δεν εγγυάται ότι η Τουρκία δεν θα επιχειρήσει άμεσα ένα νέο επεισόδιο με σοβαρές υλικές ζημίες ή και θύματα.
'Αγγελος Μ. Συρίγος,
Αναπληρωτής Καθηγητής Διεθνούς Δικαίου και Εξωτερικής Πολιτικής στο Πάντειο Πανεπιστήμιο Αθηνών.
http://e-amyna.com/%CF%80%CE%B5%CF%81%CE%B9%CE%BC%CE%AD%CE%BD%CE%BF%CE%BD%CF%84%CE%B1%CF%82-%CE%AD%CE%BD%CE%B1-%CE%BD%CE%AD%CE%BF-%CE%B8%CE%B5%CF%81%CE%BC%CF%8C-%CE%B5%CF%80%CE%B5%CE%B9%CF%83%CF%8C%CE%B4%CE%B9%CE%BF/
16/2/2018
Ο Αλέξης Τσίπρας στο Μαξίμου τον περασμένο Δεκέμβριο,
όταν νόμιζε ότι άνοιγε τις πύλες της Ευρώπης στον Ερντογάν.
|ΙΝΤΙΜΕΝΕWS/ΣΤΕΦΑΝΟΥ ΣΤΕΛΙΟΣ
Τι δεν καταλαβαίνεις με τον Ταγίπ, Αλέξη;
Η σχέση της Τουρκίας με την Ουάσιγκτον και το Βερολίνο παραμένει σημαντική, όπως φάνηκε κυρίως με την επίσκεψη του αμερικανού υπουργού Εξωτερικών, Τίλερσον, στην Αγκυρα. Υπό αυτό το πρίσμα η Αθήνα μάλλον θα πρέπει να ψάξει αν έχει «διαβάσει» σωστά συσχετισμούς και μεγέθη…
Για άλλη μία φορά τα άτιμα τα γεγονότα δεν ήταν έτσι όπως τα ονειρευόταν ο Αλέξης Τσίπρας…
Επειτα από μία σειρά πρωτοφανείς τουρκικές προκλήσεις και αφότου ο Πρωθυπουργός νόμιζε ότι άνοιγε τις πύλες της Ευρώπης στον Ερντογάν τον προηγούμενο Δεκέμβριο, δύο συναντήσεις των τελευταίων ημερών δίνουν μία σαφή εικόνα για το τι σημαίνει «γεωπολιτικός παράγων» και πώς παίζεται το παιχνίδι.
Ελπίδα της κυβέρνησης ήταν ότι με την επίσκεψη του Αμερικανού υπουργού Εξωτερικών Ρεξ Τίλερσον στην Αγκυρα, η Ουάσιγκτον θα τραβούσε τα αφτιά του Ερντογάν για τους τσαμπουκάδες στο Αιγαίο.
Δεν φαίνεται να συνέβη κάτι τέτοιο. Ο Τίλερσον συναντήθηκε και συζήτησε επί τρεις και πλέον ώρες με τον τούρκο πρόεδρο, ενώ μετά την συνάντηση με τον υπ. Εξωτερικών Μεβλούτ Τσαβούσογλου έκανε μία δήλωση που δεν μοιάζει να ήταν αποτέλεσμα διαπληκτισμών: «αποφασίσαμε και αυτό αποφάσισε και ο πρόεδρος Ερντογάν χθες το βράδυ, ότι χρειάζονται συνομιλίες για να δούμε πώς θα προχωρήσουμε. Η σχέση μας είναι πολύ σημαντική».
Τα σημεία τριβής μεταξύ των δύο (και κυρίως η αμερικανική υποστήριξη προς τις κουρδικές δυνάμεις στην Συρία) μοιάζουν να έχουν περιθώρια διευθέτησης. «Η σχέση είναι πολύ σημαντική»…
Σχεδόν ταυτόχρονα με αυτές τις συναντήσεις, ο τούρκος πρωθυπουργός Μπιναλί Γιλντιρίμ βρισκόταν στο Βερολίνο. Δέχθηκε έντονες πιέσεις από την Ανγκελα Μέρκελ, δημοσίως και –προφανώς– κατ’ ιδίαν, όχι όμως για τα όσα συνέβησαν στο Αιγαίο. Πολύ περισσότερο και με τρόπο που δείχνει πολλά, η Μέρκελ απαίτησε την αποφυλάκιση του τουρκογερμανού δημοσιογράφου, ανταποκριτή της Die Welt, Ντενίζ Γιουτζέλ, ο οποίος είχε φυλακιστεί χαρακτηρισμένος ως τρομοκράτης.
Μία ημέρα αργότερα, ο Γιουτζέλ αποφυλακίστηκε. Και το γερμανικό υπουργείο Εξωτερικών ανακοίνωσε: «Είμαστε σε θέση να επιβεβαιώσουμε ότι ο κ. Ντενίζ Γιουτζέλ αφέθηκε ελεύθερος, είμαστε ανακουφισμένοι και ικανοποιημένοι».
Οι εξελίξεις αυτές, σε συνδυασμό με την τουρκική στάση και συμπεριφορά στο Αιγαίο, μπορεί να δείχνουν πολλά. Οσο και αν ο Ερντογάν είναι ένας παίχτης απρόβλεπτος, φαίνεται πως αν μη τι άλλο έχει συναίσθηση του γεωπολιτικού του μεγέθους και του πώς θα διεκδικήσει και θα πάρει αυτά που επιδιώκει.
Κάτι που δεν φαίνεται να ισχύει στην περίπτωσή μας, αν κρίνει κανείς από τις εκ των υστέρων απειλές και τους λεονταρισμούς της κυβέρνησης για το επεισόδιο στα Ίμια.
Ισως τα πράγματα να είναι πιο ανησυχητικά απ’ ό,τι νομίζουμε και πάντως αν εμφανιζόμαστε έτοιμοι και πρόθυμοι να εμπλακούμε σε θερμά επεισόδια, θα πρέπει τουλάχιστον να γνωρίζουμε τους συσχετισμούς, τα μεγέθη και -κυρίως- την επόμενη ημέρα.
Οχι τίποτε άλλο, απλώς για να μην βρεθούμε προ δυσάρεστων εκπλήξεων.
'Αγγελος Κωβαίος
http://www.protagon.gr/apopseis/editorial/ti-den-katalavaineis-me-ton-tagip-aleksi-44341568296
16 ΦΕΒΡΟΥΑΡΙΟΥ 2018
1.
Περιμένοντας ένα νέο θερμό επεισόδιο.
Το βράδυ της Δευτέρας οι Τούρκοι άλλαξαν ύστερα από δεκαετίες την τακτική τους στο Αιγαίο. Επεδίωξαν ένα κτύπημα υψηλού συμβολισμού προσπαθώντας να βυθίσουν έξω από τα Ίμια τη ναυαρχίδα του ελληνικού Λιμενικού Σώματος.
Ας πάρουμε, όμως, τα πράγματα από την αρχή. Στην ευρύτερη περιοχή των Ιμίων έχει καθιερωθεί μετά το 1996 να περιπολούν κυρίως λιμενικά πλοία των δύο χωρών. Δεν χρησιμοποιούν πυροβόλα όπλα. Με τις κινήσεις τους όμως παρενοχλούν την άλλη πλευρά αλλοτε με τον κυματισμό που δημιουργούν οι θηριώδεις μηχανές τους και μερικές φορές ακόμη και με επαφή των σκαφών.
Το βίντεο που κυκλοφόρησε στις 18 Ιανουαρίου 2018 είναι ενδεικτικό των όσων συμβαίνουν εδώ και χρόνια. Το τουρκικό σκάφος εφορμά προς το ελληνικό και την τελευταία στιγμή στρέφει το τιμόνι του πηγαίνοντας παράλληλα προς αυτό και ακουμπώντας το ελαφρά.
Βίντεο ντοκουμέντο: Ο εμβολισμός του πλοίου "Γαύδος"
από την τουρκική ακταιωρό στα Ίμια.
Το βράδυ της Δευτέρας 12 Φεβρουαρίου όμως τα πράγματα ήσαν διαφορετικά. Υπήρχε αυξημένος αριθμός τουρκικών σκαφών στην περιοχή (επτά τουρκικά έναντι ενός και στη συνέχεια δύο ελληνικών). Κατά τη διάρκεια των συνηθισμένων παρενοχλήσεων ξαφνικά το τουρκικό σκάφος UMUT επιχείρησε να εμβολίσει στο μέσον το περιπολικό «Γαύδος». Το ελληνικό σκάφος τη συγκεκριμένη στιγμή ήταν σχεδόν ακίνητο και είχε τις μηχανές «κράτει». Βλέποντας το τουρκικό να πλησιάζει επικίνδυνα, κυριολεκτικά την τελευταία στιγμή, έφυγε προς τα εμπρός με ταχύτητα με αποτέλεσμα η σφοδρή σύγκρουση να επέλθει στην πρύμνη του σκάφους.
Δεδομένου ότι το τουρκικό σκάφος UMUT είναι πολύ βαρύτερο (1.700 τόνοι) και ναυπηγημένο από χάλυβα εν αντιθέσει προς το «Γαύδος» που είναι ελαφρύτερο (460 τόνοι) και κυρίως είναι κατασκευασμένο από κράματα αλουμινίου, η βύθιση του ελληνικού σκάφους μετά τη σύγκρουση στο μέσον ήταν βεβαία. Τα αλουμινένια σκάφη είναι πολύ ελαφρά και αναπτύσουν μεγάλες ταχύτητες. Δεν αντέχουν όμως σε συγκρούσεις.
Υπενθυμίζεται ότι το 1996 η αλουμινένια πυραυλάκατος «Κωστάκος» είχε βυθισθεί λίγα λεπτά μετά τη σύγκρουσή της με το οχηματαγωγό «Σάμαινα». Ήταν εξαιρετικά πιθανόν η βύθιση του «Γαύδος» να οδηγούσε και σε ανθρώπινες απώλειες μεταξύ του 27μελούς πληρώματός του. Στην περίπτωση της πυραυλακάτου Κωστάκος είχαν χαθεί τέσσερα μέλη του πληρώματος που εγκλωβίσθηκαν κατά τη σύγκρουση στο κύτος του σκάφους.
Οι όλες συνθήκες του επεισοδίου (ξαφνική αύξηση αριθμού τουρκικών πλοίων, συνδυασμός επικίνδυνων ελιγμών από όλα τα τουρκικά σκάφη, γνώση της παρουσίας του «Γαύδος» στην περιοχή εδώ και ημέρες και επιλογή να εμβολισθεί το αλουμινένιο πλοίο) δείχνουν ότι η ενέργεια ήταν προμελετημένη και σκόπιμη. Στόχευε στη βύθιση σκάφους με αποδοχή της πιθανότητας να υπάρξουν και ανθρώπινα θύματα. Επιβεβαιώνεται και από τις δηλώσεις Ερντογάν που ακολούθησαν το επεισόδιο:
«Να μη σχηματιστεί η λανθασμένη εντύπωση ότι οι ευκαιριακές πρωτοβουλίες σχετικά με την εξερεύνηση του φυσικού αερίου στα ανοικτά των ακτών της Κύπρου και της βραχονησίδες του Αιγαίου διαφεύγουν της προσοχής μας. Προειδοποιούμε από αυτό το βήμα όσους υπερβαίνουν τα όρια τους σε Κύπρο και Αιγαίο για να μην κάνουν λανθασμένους υπολογισμούς».
Δια της βυθίσεως του πλοίου ο Ερντογάν θα έστελνε πολλαπλά μηνύματα:
– Στο εσωτερικό της χώρας του θα απαντούσε με καταλυτικό τρόπο στις συνεχείς κατηγορίες της αντιπολιτεύσεως ότι επί κυβερνήσεών του η Ελλάδα κατέλαβε 18 νησίδες. Παράλληλα θα έδειχνε ότι η Τουρκία μπορεί να έχει εισβάλει στρατιωτικά στο Αφρίν αλλά μπορεί να διεξάγει πολεμικές επιχειρήσεις και σε άλλες περιοχές. Αναβίωνε δηλαδή το δόγμα των δυόμισυ πολέμων της δεκαετίας του 1990 σύμφωνα με το οποίο η Τουρκία μπορούσε να μάχεται ταυτοχρόνως με την Ελλάδα, με τη Συρία και στο εσωτερικό με τους Κούρδους του ΠΚΚ.
– Στην Ελλάδα θα έθετε τα όρια των κινήσεων σχετικώς με τις νησίδες που οι Τούρκοι θεωρούν γκρίζες ζώνες. Όπως ανέφερε ο ίδιος ο Ερντογάν (μάλλον υποννοώντας την πρόσφατη επίσκεψη του έλληνα υπουργού Εθνικής Άμυνας στα Ίμια) δεν είναι δεκτές «κρυφές φωτογραφήσεις σε απόμακρες βραχονησίδες».
– Στην Κύπρο θα έδειχνε ότι δεν έχει πρόβλημα να χρησιμοποιήσει στρατιωτική βία προκειμένου να σταματήσει άμεσα την έρευνα και εκμετάλλευση των υδρογονανθράκων στην ΑΟΖ του νησιού. Η πρόσφατη ανακάλυψη σημαντικού κοιτάσματος υδρογονανθράκων στη θέση «Καλυψώ» στο τεμάχιο 6 της κυπριακής ΑΟΖ έχει ανησυχήσει ιδιαιτέρως την Άγκυρα. Φοβάται ότι σε βάθος χρόνου μπορεί να ανατραπούν οι ισορροπίες στην ανατολική Μεσόγειο, όπως ισχύουν θετικά υπέρ αυτής από το 1974.
– Στις ξένες εταιρείες που δραστηριοποιούνται στην κυπριακή ΑΟΖ (και στις χώρες πίσω τους) θα κατεδείκνυε ότι η παρεμπόδιση του ιταλικού σκάφους της ΕΝΙ νοτιανατολικά της Κύπρου δεν ήταν μεμονωμένο γεγονός.
– Στις ΗΠΑ, με τις οποίες βρίσκεται σε πορεία συγκρούσεως λόγω των Κούρδων της Συρίας, θα έλεγε με σαφήνεια πως όταν θίγονται τα εθνικά συμφέροντα της χώρας του δεν υπάρχει τίποτα να τον συγκρατήσει.
Η σοβαρότητα της καταστάσεως αποδεικνύεται και από το γεγονός ότι ο αμερικανός πρέσβυς στην Αθήνα Τζέφρυ Πάιατ μεταβαίνει στην Άγκυρα όπου θα δει τον υπουργό Εξωτερικών του Τίλλερσον που επισκέπτεται τη χώρα. Είναι ενδιαφέρον ότι η αμερικανική πρεσβεία εξέδωσε και σχετική ανακοίνωση για το ταξίδι. Ο ίδιος πρέσβυς στις 31 Ιανουαρίου σε συνέντευξή του είχε αναφερθεί στην πιθανότητα ατυχήματος στο Αιγαίο αναφερόμενος όμως στα μαχητικά F16: «όσο έχετε αυτά τα φονικά περίπλοκα στρατιωτικά συστήματα, λειτουργώντας τα το ένα δίπλα στο άλλο, υπάρχει πάντα ο κίνδυνος ενός φοβερού ατυχήματος, το οποίο φυσικά θα προκαλέσει μεγάλες επιπλοκές στη σχέση σας».
Εν κατακλείδι, τα συγκεκριμένα δεδομένα αλλάζουν δραματικά τη διαχείριση επεισοδίων στο Αιγαίο. Εδώ και χρόνια έχει καθιερωθεί ατύπως ένας κώδικας συμπεριφοράς μεταξύ των δύο χωρών που απέτρεπε οι παρενοχλήσεις να εξελιχθούν σε θερμά επεισόδια με θύματα. Η κατάσταση γύρω από τα Ίμια έχει ήδη περιγραφεί. Κατ’ αντιστοιχίαν, όταν τα τουρκικά αεροπλάνα μπαίνουν στο FIR Αθηνών ή στον ελληνικό εναέριο χώρο, τα ελληνικά μαχητικά επιχειρούν να τα εγκλωβίσουν στο ραντάρ των πυραύλων τους. Μετά τον εγκλωβισμό, τα τουρκικά αποχωρούν. Όλα αυτά πλέον ανατρέπονται. Τίποτα δεν εγγυάται ότι η Τουρκία δεν θα επιχειρήσει άμεσα ένα νέο επεισόδιο με σοβαρές υλικές ζημίες ή και θύματα.
'Αγγελος Μ. Συρίγος,
Αναπληρωτής Καθηγητής Διεθνούς Δικαίου και Εξωτερικής Πολιτικής στο Πάντειο Πανεπιστήμιο Αθηνών.
http://e-amyna.com/%CF%80%CE%B5%CF%81%CE%B9%CE%BC%CE%AD%CE%BD%CE%BF%CE%BD%CF%84%CE%B1%CF%82-%CE%AD%CE%BD%CE%B1-%CE%BD%CE%AD%CE%BF-%CE%B8%CE%B5%CF%81%CE%BC%CF%8C-%CE%B5%CF%80%CE%B5%CE%B9%CF%83%CF%8C%CE%B4%CE%B9%CE%BF/
16/2/2018
Ο Αλέξης Τσίπρας στο Μαξίμου τον περασμένο Δεκέμβριο,
όταν νόμιζε ότι άνοιγε τις πύλες της Ευρώπης στον Ερντογάν.
|ΙΝΤΙΜΕΝΕWS/ΣΤΕΦΑΝΟΥ ΣΤΕΛΙΟΣ
Τι δεν καταλαβαίνεις με τον Ταγίπ, Αλέξη;
Η σχέση της Τουρκίας με την Ουάσιγκτον και το Βερολίνο παραμένει σημαντική, όπως φάνηκε κυρίως με την επίσκεψη του αμερικανού υπουργού Εξωτερικών, Τίλερσον, στην Αγκυρα. Υπό αυτό το πρίσμα η Αθήνα μάλλον θα πρέπει να ψάξει αν έχει «διαβάσει» σωστά συσχετισμούς και μεγέθη…
Για άλλη μία φορά τα άτιμα τα γεγονότα δεν ήταν έτσι όπως τα ονειρευόταν ο Αλέξης Τσίπρας…
Επειτα από μία σειρά πρωτοφανείς τουρκικές προκλήσεις και αφότου ο Πρωθυπουργός νόμιζε ότι άνοιγε τις πύλες της Ευρώπης στον Ερντογάν τον προηγούμενο Δεκέμβριο, δύο συναντήσεις των τελευταίων ημερών δίνουν μία σαφή εικόνα για το τι σημαίνει «γεωπολιτικός παράγων» και πώς παίζεται το παιχνίδι.
Ελπίδα της κυβέρνησης ήταν ότι με την επίσκεψη του Αμερικανού υπουργού Εξωτερικών Ρεξ Τίλερσον στην Αγκυρα, η Ουάσιγκτον θα τραβούσε τα αφτιά του Ερντογάν για τους τσαμπουκάδες στο Αιγαίο.
Δεν φαίνεται να συνέβη κάτι τέτοιο. Ο Τίλερσον συναντήθηκε και συζήτησε επί τρεις και πλέον ώρες με τον τούρκο πρόεδρο, ενώ μετά την συνάντηση με τον υπ. Εξωτερικών Μεβλούτ Τσαβούσογλου έκανε μία δήλωση που δεν μοιάζει να ήταν αποτέλεσμα διαπληκτισμών: «αποφασίσαμε και αυτό αποφάσισε και ο πρόεδρος Ερντογάν χθες το βράδυ, ότι χρειάζονται συνομιλίες για να δούμε πώς θα προχωρήσουμε. Η σχέση μας είναι πολύ σημαντική».
Τα σημεία τριβής μεταξύ των δύο (και κυρίως η αμερικανική υποστήριξη προς τις κουρδικές δυνάμεις στην Συρία) μοιάζουν να έχουν περιθώρια διευθέτησης. «Η σχέση είναι πολύ σημαντική»…
Σχεδόν ταυτόχρονα με αυτές τις συναντήσεις, ο τούρκος πρωθυπουργός Μπιναλί Γιλντιρίμ βρισκόταν στο Βερολίνο. Δέχθηκε έντονες πιέσεις από την Ανγκελα Μέρκελ, δημοσίως και –προφανώς– κατ’ ιδίαν, όχι όμως για τα όσα συνέβησαν στο Αιγαίο. Πολύ περισσότερο και με τρόπο που δείχνει πολλά, η Μέρκελ απαίτησε την αποφυλάκιση του τουρκογερμανού δημοσιογράφου, ανταποκριτή της Die Welt, Ντενίζ Γιουτζέλ, ο οποίος είχε φυλακιστεί χαρακτηρισμένος ως τρομοκράτης.
Μία ημέρα αργότερα, ο Γιουτζέλ αποφυλακίστηκε. Και το γερμανικό υπουργείο Εξωτερικών ανακοίνωσε: «Είμαστε σε θέση να επιβεβαιώσουμε ότι ο κ. Ντενίζ Γιουτζέλ αφέθηκε ελεύθερος, είμαστε ανακουφισμένοι και ικανοποιημένοι».
Οι εξελίξεις αυτές, σε συνδυασμό με την τουρκική στάση και συμπεριφορά στο Αιγαίο, μπορεί να δείχνουν πολλά. Οσο και αν ο Ερντογάν είναι ένας παίχτης απρόβλεπτος, φαίνεται πως αν μη τι άλλο έχει συναίσθηση του γεωπολιτικού του μεγέθους και του πώς θα διεκδικήσει και θα πάρει αυτά που επιδιώκει.
Κάτι που δεν φαίνεται να ισχύει στην περίπτωσή μας, αν κρίνει κανείς από τις εκ των υστέρων απειλές και τους λεονταρισμούς της κυβέρνησης για το επεισόδιο στα Ίμια.
Ισως τα πράγματα να είναι πιο ανησυχητικά απ’ ό,τι νομίζουμε και πάντως αν εμφανιζόμαστε έτοιμοι και πρόθυμοι να εμπλακούμε σε θερμά επεισόδια, θα πρέπει τουλάχιστον να γνωρίζουμε τους συσχετισμούς, τα μεγέθη και -κυρίως- την επόμενη ημέρα.
Οχι τίποτε άλλο, απλώς για να μην βρεθούμε προ δυσάρεστων εκπλήξεων.
http://www.protagon.gr/apopseis/editorial/ti-den-katalavaineis-me-ton-tagip-aleksi-44341568296
16 ΦΕΒΡΟΥΑΡΙΟΥ 2018