Απάντηση στον Ερντογάν.
ΣΧΕΤΙΚΑ ΚΕΙΜΕΝΑ:
(1) Βλέπω θερμά επεισόδια μεταξύ Ελλάδας - Τουρκίας,
αλλά όχι γενικευμένη σύρραξη.
(2) Η Τουρκία δεν είναι νευρική. Λειτουργεί βάσει σχεδίου
και έτσι πρέπει να αντιμετωπισθεί.
FATIH SARIBAS / REUTERS
NICK BRUNDLE PHOTOGRAPHY VIA GETTY IMAGES
Ο πρόεδρος της Τουρκίας Ταγίπ Ερντογάν είναι ιταμός, είναι προκλητικός, είναι θρασύς αλλά δεν είναι ανιστόρητος. Απλώς λέει τα όσα εκστομίζει γνωρίζοντας ότι απέναντι του έχει μιαν ηγεσία ψοφοδεών και τυχάρπαστων η οποία αποφάσισε να είναι ηττημένη πριν καν αγωνιστεί. Και για αυτό αποδέχεται κάθε του αμετροέπεια.
Περίμενα τρεις μέρες μετά τις χυδαίες δηλώσεις του Σουλτάνου για τον Σαγγάριο και τα παστά ψάρια κάποιαν απάντηση από τον ΠτΔ, τον ΠΘ, τους υπουργούς Εξωτερικών ή Άμυνας αλλά εις μάτην. Ο Ερντογάν εξύβρισε σκαιά την εθνική μνήμη διαστρεβλώνοντας τα πραγματικά γεγονότα και παρουσιάζοντας τους άκαπνους και απόλεμους Τούρκους ως... στρατηλάτες αλλά η ελληνική πλευρά επέλεξε πάλι την τακτική του κατευνασμού και της ντροπιαστικής σιωπής. Φαντάζεστε στη θέση των σημερινών φαντασμάτων που υποδύονται την πολιτική και πολιτειακή ηγεσία να ήταν ο Κωνσταντίνος Καραμανλής, ο Ανδρέας Παπανδρέου ή ακόμη και ο Κωνσταντίνος Μητσοτάκης; Θα άφηναν αναπάντητη την πρόκληση;
Εν συντομία λοιπόν ας θυμίσουμε στους απέναντι συμμάχους μας που τόσο γενναία αιχμαλώτισαν ένα περίπολο σε καιρό ειρήνης για να εκβιάσουν κατά την πάγια τακτική τους ότι κατά τον προηγούμενο αιώνα και μέχρι να φτάσουμε στον Σαγγάριο - δηλαδή λίγα χιλιόμετρα μακριά από την Άγκυρα - και το μέτωπο να καταρρεύσει λόγω εγκληματικών λαθών (με τον στρατό μας όμως ουσιαστικά ανίκητο), οι Έλληνες απελευθέρωσαν κατά σειρά την Ήπειρο, την Μακεδονία και την Θράκη υποχρεώνοντας τον οθωμανικό στρατό σε ντροπιαστικές ήττες και παραδόσεις. Κυρίως κατέλαβαν με ιδιοφυή αιφνιδιασμό την δεύτερη, μεγαλύτερη πόλη της αυτοκρατορίας, την Θεσσαλονίκη, γενέτειρα του Κεμάλ (!) ενώ ο Κουντουριώτης και ο ”Αβέρωφ” του έκλεισαν τον τουρκικό στόλο στα Δαρδανέλλια καθιστώντας το Αιγαίο ελληνική λίμνη από την Σαμοθράκη ως την Κρήτη. Και από την Χίο ως την Ικαρία και την Γαύδο.
Αλλά και κατά τον Β Παγκόσμιο Πόλεμο η Ελλάδα πρωτοστάτησε στη νίκη του ελεύθερου κόσμου απέναντι στον Φασισμό, στην Ιταλία και την Γερμανία, με τεράστιες θυσίες και συνεχή, αιματηρή αντίσταση ενώ η Τουρκία επέλεξε θρασύδειλη ουδετερότητα. Λόγω της προσφοράς αυτής οι Σύμμαχοι μάς επέστρεψαν τα Δωδεκάνησα (και τα Ύμια, βεβαίως ) που ως τότε ήσαν ιταλική κτήση. Ο ίδιος ο Τσόρτσιλ υποσχέθηκε και την Κύπρο - που οι Οθωμανοί πούλησαν στην Μ. Βρετανία το 1878 έναντι 100.000 λιρών (sic) - αλλά ο καταστροφικός Εμφύλιος απέτρεψε αυτή την θετική εξέλιξη με αποτέλεσμα το κυπριακό να αιμορραγεί ως σήμερα.
Κατ′ ουσίαν λοιπόν ποτέ και πουθενά δεν νίκησαν σε όλο τον εικοστό αιώνα οι Τούρκοι αφού δεν πολέμησαν καν. Όσο για την εισβολή στην Κύπρο τον Ιούλιο του 1974, ας όψεται η προδοσία της Δικτατορίας που απέσυρε την ελληνική μεραρχία από την Μεγαλόνησο. Οι Τούρκοι ”νικούν” μόνο με αφύλαχτες κερκόπορτες. Όταν δεν βομβαρδίζουν εκ του ασφαλούς αμάχους ή κουρδικά χωριά στα σύνορα τους με το Ιράκ και τη Συρία. Οι πολέμαρχοι! Που στο Αφρίν τους γονάτισαν γυναίκες!
Και ρωτώ τώρα τον κ. Ερντογάν τα ξύλινα κιβώτια που μεταφέρονται σωρηδόν από την Συρία στην Άγκυρα περιέχουν αλίπαστα ή σορούς στρατιωτών του; Επειδή η οδυνηρή αλήθεια είναι πως η Τουρκία μετά από πολλές δεκαετίες θρηνεί σκοτωμένους από πολεμικές επιχειρήσεις και μάλιστα εκεί που θεωρητικά υπερτερούσε.
Και για να επιστρέψουμε στον Σαγγάριο... Της Σμύρνης προηγήθηκαν οι ανατριχιαστικές γενοκτονίες Αρμενίων, Ποντίων και Ασσυρίων, ο πρόδρομος δηλαδή του ναζιστικού Ολοκαυτώματος, αυτή είναι η πολεμική αρετή τους. 2.000.000 σφαγιασθέντες, από νήπια έως γέροντες. Κι από την άλλη η μη τήρηση των διεθνών συμφωνιών και το απηνές πογκρόμ των Ελλήνων της Κωνσταντινούπολης, π.χ τα Σεπτεμβριανά, δηλαδή η άλλη μεγάλη νίκη του όχλου απέναντι σε αμάχους και αθώους. 200.000 Ομογενείς εκδιώχθηκαν ενώ οι μουσουλμάνοι της Θράκης απολαμβάνουν τα προνόμια της Ευρωπαϊκής Ένωσης.
Τέλος σε κάθε γωνιά της Τουρκίας, σε κάθε βουνό ή πόλη, από την Αδριανούπολη ως την Τραπεζούντα και από την Πόλη ως την Καίσαρεια και την Αττάλεια πάντα θα ξεπροβάλλει ένα αρχαίο θέατρο, μια ελληνική επιγραφή, ένας βυζαντινός ναός, κάποιο άγαλμα ωραίου Θεού ή η τοιχογραφία ενός στρατηλάτη Αγίου, κάποιος Απόλλων ή κάποιος Μυροβλήτης, για να θυμίζουν στην παγκόσμια κοινότητα ποιοι μεγαλούργησαν επί χιλιετίες στα χώματα αυτά δημιουργώντας έναν ελληνικό πολιτισμό, προσφορά και κτήμα της Οικουμένης. Όσο για τα παστά ψάρια, εμείς έχουμε μάθει τις πληγές μας να τις κάνουμε τραγούδι και τέχνη υψηλή. Γιατί για μας περισσότερο από οποιονδήποτε στρατιωτικό θρίαμβο μετράνε οι νίκες του Αχιλλέα και του Έκτορα στους στίχους του Ομήρου αλλά και οι θρήνοι στις στροφές του Σεφέρη. Η βάρβαρη χαρά από το αίμα και την καταστροφή ανήκουν σε άλλους.
Συγγραφέας, κριτικός τέχνης και καθηγητής.
Γεννήθηκε στον Πειραιά το 1954. Σπούδασε αρχαιολογία στο Πανεπιστήμιο Αθηνών. Επί 25 χρόνια ήταν επιμελητής της Εθνικής Πινακοθήκης. Είναι διδάκτορας του ΑΠΘ. Μετεκπαιδεύτηκε στο Kunstmuseum του Düsseldorf και στο Smithsonian Institution της Washington DC. Γράφει χρόνια κριτικές τέχνης και επιφυλλίδες στην Καθημερινή, το Έθνος, την Ελευθεροτυπία και το περιοδικό Αντί. Συνεργάζεται με τα λογοτεχνικά περιοδικά Το Δέντρο, η λέξη, Ρεύματα, Μανδραγόρας (δέ)κατά. Έχει παρουσιάσει πολλές τηλεοπτικές εκπομπές στη κρατική τηλεόραση, στον ΑΝΤ1 και το SevenX. Έχει παρουσιάσει ραδιοφωνικές εκπομπές στο Τρίτο Πρόγραμμα και στο Κόκκινο 105,5. Έχει διοργανώσει σεμινάρια τέχνης στην Αρχαιολογική Εταιρεία, στην Ελληνοαμερικανική Ένωση και στη Booze Cooperativa.
14/3/2018
ΣΧΕΤΙΚΑ ΚΕΙΜΕΝΑ
1.
Βλέπω θερμά επεισόδια μεταξύ Ελλάδας - Τουρκίας,
αλλά όχι γενικευμένη σύρραξη.
Εκτιμώ ότι πρέπει να αναμένετε εντάσεις, περιστασιακά περιστατικά αλλά και επεισόδια με τη Τουρκία, λέει στο Liberal, ο Efraim Karsh*, διευθυντής του Ισραηλινού think tank Begin-Sadat Center for Strategic Studies (BESA), ενός εκ των κορυφαίων στη Μέση Ανατολή.
Και εξηγεί ότι παρ' ότι δεν βλέπει στο μέλλον μια γενικευμένη σύρραξη μεταξύ Ελλάδας-Τουρκίας, εντούτοις οι σχέσεις των δύο χωρών δεν πρόκειται να βελτιωθούν στα αμέσως επόμενα χρόνια.
Μιλά για το "νεοθωμανισμό" του Erdogan, ο οποίος θα συνεχίσει να πιέζει Ελλάδα και Κύπρο όσο μπορεί, για το στόχο της Άγκυρας να αναστήσει την ιμπεριαλιστική δόξα του τουρκικού παρελθόντος και για το διπλό της πρόσωπο να θέλει "και να ανήκει στην ΕΕ, αλλά και να μην ανήκει".
"Είναι καλό για την Ευρώπη, το γεγονός ότι η Τουρκία απομακρύνεται ολοένα και περισσότερο από αυτήν. Αν ποτέ γινόταν αποδεκτή στους κόλπους της, θα βλέπατε 25 εκατ. Τούρκους να εγκαθίστανται σε μικρές ευρωπαϊκές χώρες, και 1 εκατ. να έρχονται στη Θεσσαλονίκη. Δεν το θέλετε αυτό", σημειώνει ο κ. Karsh.
Εκτιμά ότι στο Αφρίν της Συρίας οι Τούρκοι αντιμετωπίζουν περισσότερα προβλήματα απ' όσα οι ίδιοι θέλουν να δείχνουν, ενώ αναφέρεται στις ισλαμικές φιλοδοξίες επέκτασης της Τεχεράνης στην περιοχή, θεωρώντας ότι αργά ή γρήγορα η κατάσταση στη Μ. Ανατολή θα βγει εκτός ελέγχου.
Σε αυτή τη συγκυρία, όπου οι ισορροπίες στη Μέση Ανατολή αλλάζουν, ο κ. Karsh κάνει λόγο για την ανάγκη ενίσχυσης της στρατηγικής συνεργασίας Ελλάδας-Ισραήλ, καταρχήν σε θέματα πολιτικής, ανταλλαγής πληροφοριών, διπλωματίας, και οικονομίας.
Συνέντευξη στον Γιώργο Φιντικάκη
Σειρά περιστατικών το τελευταίο διάστημα, όπως η σύλληψη των δύο ελλήνων στρατιωτικών στον Έβρο, ο εμβολισμός σκάφους του ελληνικού Λιμενικού στα Ίμια, τα εμπόδια που θέτουν οι Τούρκοι στις κυπριακές έρευνες, δημιουργούν σκηνικό υψηλής έντασης. Βλέπετε να ξεφεύγει η κατάσταση τους επόμενους μήνες;
Όχι απαραιτήτως. Παρατηρώ τις δύο χώρες από μια ευρύτερη σκοπιά, έχοντας υπόψιν την ιστορική διάσταση στις σχέσεις τους. Η εχθρότητα που υπάρχει μεταξύ Ελλάδας-Τουρκίας είναι μεγαλύτερη από εκείνη μεταξύ Ισραηλινών και Αράβων. Ασφαλώς οι δύο χώρες είναι σύμμαχοι στο ΝΑΤΟ και συνεργάζονται, τώρα όμως που το ισλαμικό καθεστώς στην Άγκυρα διέπεται από "νεοοθωμανικού" τύπου φιλοδοξίες, δεν αποκλείεται να υπάρξει κάποιο περιστασιακό συμβάν. Δεν νομίζω ότι θα οδηγηθεί η κατάσταση σε κάποιο γενικευμένο πόλεμο ανάμεσα στις δύο χώρες, αλλά οι σχέσεις τους δεν πρόκειται να βελτιωθούν τα αμέσως επόμενα χρόνια, έτσι όπως τουλάχιστον το βλέπω.
Άρα, τι να περιμένουμε στο άμεσο μέλλον; Κάποιο νέο θερμό επεισόδιο;
Νομίζω ότι θα πρέπει να αναμένετε κάποια περιστασιακά περιστατικά αλλά όχι κάποιον γενικευμένο πόλεμο ή κάποια σημαντική σύγκρουση, όπως συνέβη με το Ισραήλ στη Γάζα. Πιστεύω ότι θα έχετε εντάσεις και περιστασιακά επεισόδια, αλλά όχι κάτι περισσότερο.
Ένα θέμα πάντως που απασχολεί πάρα πολύ την κοινή γνώμη στην Ελλάδα, αφορά τη σύλληψη και συνεχιζόμενη κράτηση των δύο στρατιωτικών στον Έβρο. Πιστεύετε ότι η Τουρκία μπορεί να εκμεταλλευτεί το περιστατικό για να εξυπηρετήσει άλλους σκοπούς, ακόμη και για την ανταλλαγή τους με τους οκτώ Τούρκους στρατιωτικούς που συμμετείχαν στο πραξικόπημα του 2016;
Ζείτε δίπλα σε ένα νεωθομανικό καθεστώς. Ο Erdogan είναι ένας ιμπεριαλιστής, έτσι συμπεριφέρεται. Θέλει να επεκτείνει την τουρκική επιρροή όσο το δυνατόν περισσότερο και όπου μπορεί, και αυτό αφορά τόσο την Ελλάδα, όσο και άλλες ευρωπαϊκές χώρες. Τουλάχιστον αυτός είναι ο νεοωθμανικός τρόπος αντίληψης των πραγμάτων. Από την άλλη πλευρά, όταν εισπράττει μια σκληρή απάντηση, όπως συνέβη κατά τη σύγκρουση με τη Ρωσία, κάνει πίσω πολύ γρήγορα. Επομένως δεν είναι τρελός, ξέρει ποια είναι τα όριά του. Αλλά θα συνεχίσει να πιέζει όσο μπορεί. Δεν ξέρω αν θα πιέσει στην Κύπρο ή πόσο θα πιέσει στο θέμα του φυσικού αερίου, επιχειρώντας να εισπράξει κέρδη γι’ αυτόν. Δεν νομίζω ωστόσο ότι θα φτάσουμε να δούμε έναν ελληνο-τουρκικό πόλεμο ή κάτι παρόμοιο.
Αναφερθήκατε στην Κύπρο. Πιστεύετε ότι η Τουρκία θα ασκήσει πίεση εναντίον και της Exxon Mobil, όπως έκανε και στη περίπτωση της ENI, για να παρεμποδίσει τις επικείμενες γεωτρήσεις; Θα επιχειρήσει να "φοβίσει" την Exxon, όπως έκανε με την ΕΝΙ;
Πιστεύω ότι οι Τούρκοι θα είναι προσεκτικοί. Νομίζω ότι θα επιχειρήσουν να κάνουν κάποια γεώτρηση και να δημιουργήσουν κάποια κρίση, προκειμένου να αποκομίσουν πολιτικά και οικονομικά κέρδη, αλλά νομίζω ότι θα είναι σχετικά προσεκτικοί.
Πιστεύετε ότι έχει υπάρξει κάποια άλλη στιγμή στο πρόσφατο παρελθόν, όπου η Τουρκία να ήταν τόσο μακριά από την ΕΕ όσο σήμερα; Προς ποια κατεύθυνση βλέπετε να κατευθύνεται η Άγκυρα;
Προφανώς η Τουρκία απομακρύνεται όλο και περισσότερο από την ΕΕ. Κοιτάξτε κατά τη γνώμη μου, η Τουρκία δεν είναι ευρωπαϊκή χώρα. Ο Ataturk επιθυμούσε να συνδέσει την Τουρκία με την Ευρώπη, να την κάνει πιο κοσμική. Η ιστορία της αυτοκρατορικής Τουρκίας είναι βασισμένη στο Ισλάμ. Στόχος του ήταν να εκριζώσει τη θρησκεία από το κοσμικό κράτος. Τώρα τα πράγματα αλλάζουν ξανά, η Τουρκία θέλει να ανασυστήσει την ιμπεριαλιστική δόξα του παρελθόντος, άρα απομακρύνεται από την Ευρώπη.
Κατά τη γνώμη μου, αυτό είναι καλό για την Ευρώπη, γιατί όπως σας είπα, η Τουρκία δεν είναι ευρωπαϊκό κράτος. Πλέον οι πιθανότητες να ανέβει η Τουρκία στο ευρωπαϊκό τρένο, είναι λιγότερες παρά ποτέ. Από την άλλη πλευρά ίσως επιχειρήσει να "εκβιάσει" την είσοδό της στην Ευρωπαϊκή Ένωση.
Είναι προφανές ότι οι Τούρκοι έχουν μια πολύ μεικτή συμπεριφορά. Αν και ως ισλαμικό καθεστώς έχει τεράστιες διαφορές συγκριτικά με τις βασικές αρχές της ΕΕ, την ίδια στιγμή θέλει να επωφεληθεί από τα οικονομικά πλεονεκτήματα που συνεπάγεται η είσοδος στην Κοινότητα. Με άλλα λόγια η Τουρκία θέλει να ανήκει στην ΕΕ, αλλά και να μην ανήκει. Εκτιμώ ότι η Ευρώπη πρέπει να συνειδητοποιήσει με τι ακριβώς βρίσκεται αντιμέτωπη. Τυχόν είσοδος της Τουρκίας στην Ευρώπη θα μεγιστοποιήσει το πρόβλημα που αντιμετώπισε η Γερμανία όταν άνοιξε τα σύνορά της σε πάνω από 1 εκατομμύριο μετανάστες.
Κατά καιρούς γίνεται μεγάλη συζήτηση κατά πόσο συμφέρει την Ελλάδα η ένταξη ή όχι της Τουρκίας στην ΕΕ. Τι πιστεύετε;
Γιατί να είναι κακό για την Ελλάδα, η μη ένταξη της Τουρκίας στην ΕΕ; Αν γινόταν αποδεκτή στους κόλπους της Ευρώπης, θα βλέπατε 1 εκατ. Τούρκους να έρχονται να ζήσουν στη Θεσσαλονίκη. Δεν νομίζω ότι το θέλετε αυτό. Άρα δεν χρειάζεστε την είσοδο της Τουρκίας στην Κοινότητα.
Χθες, οι τουρκικές ένοπλες δυνάμεις ανακοίνωσαν ότι ο τουρκικός στρατός ξεκίνησε την πολιορκία του Αφρίν στη Συρία. Τι να περιμένουμε ότι θα γίνει εκεί;
Σύμφωνα με τη δική μου πληροφόρηση, η Τουρκία αντιμετωπίζει περισσότερα προβλήματα στο Αφρίν απ’ όσα η ίδια θέλει να δείχνει. Και έως σήμερα οι στρατιωτικές επιχειρήσεις ήταν λιγότερες επιτυχείς απ’ ότι η Άγκυρα τις παρουσίαζε. Αλλά ας περιμένουμε να δούμε τι θα συμβεί τελικά. Είναι μια πολύ περίπλοκη κατάσταση όταν οι ΗΠΑ υποστηρίζουν τους Κούρδους, τους οποίους πολεμά, ένα άλλο κράτος-μέλος του ΝΑΤΟ, δηλαδή η Τουρκία.
Πιστεύετε ότι θα δούμε στο Αφρίν έναν μακράς διάρκειας πόλεμο; Τι θα συμβεί, αν οι Κούρδοι που έχουν υιοθετήσει πρακτικές ανταρτοπολέμου για να μπορέσουν να αντιμετωπίσουν τον τουρκικό στρατό, οχυρωθούν μέσα στη πόλη;
Έτσι είναι. Σκεφτείτε ότι οι Τούρκοι πολεμούν επί δεκαετίες τους Κούρδους μέσα στη Τουρκία, αλλά δεν έχουν καταφέρει να τους αποτελειώσουν. Παρά την καταπίεση δεκαετιών στην Τουρκία, η Άγκυρα δεν έχει επιτύχει το σκοπό της.
Άρα δεν νομίζω ότι θα πετύχουν να καταστρέψουν τους Κούρδους στη Συρία. Αργά ή γρήγορα τόσο οι Σύριοι, όσο και οι Ρώσοι, ακόμη και οι Ιρανοί, θα κοιτάξουν να επωφεληθούν. Μπορεί η στιγμή να είναι καλή για τον Άσαντ αλλά κανείς δεν μπορεί να προδικάσει το αποτέλεσμα, ποιοι θα φύγουν ή ακόμη και για το αν θα απομακρυνθεί ο Άσαντ.
Αναφέρατε το Ιράν. Και εδώ η κατάσταση είναι εύφλεκτη. Συνεχείς απειλές, κατάρριψη του ιρανικού μη επανδρωμένου εναέριου οχήματος (drone) πάνω από τη Συρία, μαζί με προκλήσεις από τη Χεζμπολάχ προς το Ισραήλ. Τι βλέπετε να συμβαίνει;
Το Ιράν είναι μια επιθετική χώρα, όχι μόνο επειδή θέλει να επεκτείνει την επιρροή του στο Ιράκ, αλλά επειδή έχει σαν κίνητρο την ισλαμική ιδεολογία. Εντέλει, το Ιράν θέλει και αυτό να κυριαρχήσει στη περιοχή, κάτι φυσικά εντελώς μη ρεαλιστικό. Σε αυτή τη κατεύθυνση δεν πρόκειται να σταματήσει το πυρηνικό του πρόγραμμα, αλλά θα συνεχίσει να αναπτύσσει τέτοια όπλα, κάτι που προφανώς είναι άκρως επικίνδυνο. Η υπογραφή της συμφωνίας του 2015, θα επιτρέψει στο Ιράν να γίνει πυρηνική δύναμη.
Πιστεύετε ότι είναι θέμα χρόνου να ξεφύγει η κατάσταση;
Αργά ή γρήγορα, αυτό θα συμβεί. Το ερώτημα είναι αν ο πρόεδρος Trump θα εμποδίσει τις προσπάθειες του Ιράν να ενισχύσει τις πυρηνικές του ικανότητες. Το Ιράν επομένως παραμένει μια εξαιρετικά επικίνδυνη χώρα και αυτό δεν είναι μόνο πρόβλημα του Ισραήλ. Τόσο η Σαουδική Αραβία, όσο και άλλες χώρες της περιοχής, φοβούνται για τη πολιτική της Τεχεράνης, και έχουν κάθε συμφέρον να αντιταχθούν σε αυτή.
Σε πρόσφατο άρθρο του στο BESA, ο καθηγητής Διεθνών Σχέσεων του ΠΑΜΑΚ Σ. Λίτσας επισημαίνει ότι παρότι οι δύο περιπτώσεις, δηλαδή "Ισραήλ Vs Ιράν" και "Ελλάδα Vs Τουρκίας" είναι διαφορετικές, εντούτοις η γεωστρατηγική κατεύθυνση Αθήνας και Ιερουσαλήμ είναι κοινή. Είναι οι μοναδικές άνευ όρων δυτικές δυνάμεις στη περιοχή, μαζί με τη Κύπρο. Συμφωνείτε;
Υπό μια έννοια, το Ισραήλ και η Ελλάδα θεωρούνται τα σύνορα του δυτικού πολιτισμού στη Μέση Ανατολή. Ο δυτικός πολιτισμός σταματά στο Ισραήλ από το Νότο, και στην Ελλάδα, από το Βορρά.
Στην περιοχή πλέον υπάρχουν η Τουρκία (κυρίως σουνίτες) και το Ιράν (κυρίως σιίτες), αμφότερες με ισλαμικές φιλοδοξίες, αμφότερες με την ίδια στόχευση, να επεκταθούν καταρχήν στη Μ. Ανατολή, αλλά και εκτός αυτής. Και όχι απαραίτητα δια της βίας.
Και γι’ αυτό ακριβώς είναι καλό που η Τουρκία δεν αποτελεί μέρος της ΕΕ. Εάν αυτό συνέβαινε, θα βλέπαμε 25 εκατ. Τούρκους να εγκαθίστανται σε μικρές ευρωπαϊκές χώρες. Σε 20-30 χρόνια από σήμερα, οι χώρες αυτές θα γίνονταν μουσουλμανικές. Αυτός είναι ο μακροπρόθεσμος κίνδυνος.
Άρα, πιστεύετε ότι Ελλάδα και Ισραήλ πρέπει να ενισχύσουν τη συνεργασία τους σε όλα τα επίπεδα, ακόμη και στο αμυντικό;
Βεβαίως, και θα πρέπει οι δύο χώρες σε στρατηγικό επίπεδο να συνεργαστούν. Στο στρατιωτικό επίπεδο, δεν ξέρω τι περιθώρια υπάρχουν, καθώς η Ελλάδα, όντας μέλος του ΝΑΤΟ, υπόκειται σε περιορισμούς. Ασφαλώς και πρέπει να ενισχυθεί η συνεργασία μας σε επίπεδο διπλωματίας, ανταλλαγής πληροφοριών, πολιτικό και οικονομικό.
Εάν δεν επιλυθούν όλες αυτές οι εντάσεις στη περιοχή, μεταξύ Ισραήλ και Χεζμπολάχ, Ελλάδας-Κύπρου με την Τουρκία, πιστεύετε ότι θα καταστεί ποτέ δυνατή η αξιοποίηση των πλούσιων κοιτασμάτων φυσικού αερίου της περιοχής;
Έχουμε ως γνωστόν το πρόβλημα με το Λίβανο, το οποίο ελέγχει η Χεζμπολάχ, την οποία ελέγχει το Ιράν. Η κυβέρνηση του Λιβάνου θεωρεί ότι έχει δικαιώματα στη θάλασσα, άρα πρέπει να προστατέψουμε τα δικά μας δικαιώματα. Πράγματι, τίποτα δεν είναι εύκολο. Το Ισραήλ υπέγραψε για παράδειγμα τη συμφωνία με την Αίγυπτο για το φυσικό αέριο. Τώρα ξεκινά, είναι θέμα δεκαετίας, άρα μακροπρόθεσμο. Αν όλα πάνε καλά, το Ισραήλ θα γίνει ένας μεγάλος παίκτης στην αγορά φυσικού αερίου, μία αγορά που θα καθίσταται ολοένα πιο σημαντική στο μέλλον. Προφανώς είναι ένα πολύ σοβαρό ζήτημα για το Ισραήλ και προφανέστατα οι Ιρανοί και η Χεζμπολάχ θέλουν να υπονομεύσουν την κατάσταση.
* Ο Efraim Karsh είναι διευθυντής του ισραηλινού think tank Begin-Sadat Center for Strategic Studies (BESA), ενός από τα κορυφαία στη Μέση Ανατολή, (7ο το 2017, σύμφωνα με τον οδηγό Global Go To Think Tank Index Report). Ο ίδιος έχει διδάξει στα πανεπιστήμια King’s College London, όπου και ίδρυσε το Middle East and Mediterranean Studies Program. Εχει επίσης διδάξει στα πανεπιστήμια Bar- Ilan και ως επισκέπτης καθηγητής σε Harvard, Columbia, Sorbonne, και London School of Economics.
14/3/2018
2.
Η Τουρκία δεν είναι νευρική. Λειτουργεί βάσει σχεδίου
και έτσι πρέπει να αντιμετωπισθεί.
H Τουρκία ασκεί αυξημένη πίεση σε όλα τα μέτωπα σε Ελλάδα και Κύπρο. Αυτό δεν είναι τυχαίο. Δεν είναι θέμα παροδικής νευρικότητας. Οφείλεται στο γεγονός ότι η Τουρκία βλέπει να κινδυνεύει το σύνολο των μακροχρόνιων σχεδιασμών της αναφορικά με την Ανατολική Μεσόγειο.
Γιατί; Διότι το - ρεαλιστικό - ενδεχόμενο εντοπισμού και εκμετάλλευσης ενός μεγάλου κοιτάσματος τύπου Zohr στην κυπριακή ΑΟΖ από δυτικές πετρελαϊκές εταιρίες θα ανατρέψει τα σχέδια της Τουρκίας για ανάδειξή της σε ενεργειακή "στρόφιγγα” που θα ελέγχει τη ροή της ενέργειας προς την ΕΕ.
Πράγματι, η εκμετάλλευση ενός μεγάλου κυπριακού κοιτάσματος σε συνδυασμό με αυτά που ήδη εντοπίσθηκαν στην Αίγυπτο και το Ισραήλ, θα συμβάλλει αποφασιστικά στην ενεργειακή ασφάλεια της ΕΕ.
Επομένως το θέμα δεν είναι ούτε κυπριακό, ούτε ελληνικό. Είναι ευρωπαϊκό και διεθνές.
Παράλληλα, η διπλωματική θέση της Κύπρου στις συνομιλίες για την επανένωση του νησιού θα ενισχυθεί. H θέση της Ελλάδας ως συνδετικού κρίκου μεταξύ Κύπρου, Αιγύπτου και Ισραήλ με την ΕΕ θα αναβαθμισθεί, ενώ, μεσοπρόθεσμα, οι ισορροπίες στην εκμετάλλευση των πόρων του Αιγαίου θα επηρεασθούν επίσης υπέρ της Ελλάδας.
Το διακύβευμα λοιπόν για την Τουρκία είναι τεράστιο. Όχι μόνον κινδυνεύει να μην καταστεί ο ρυθμιστής της ροής ενέργειας προς την Ευρώπη, αλλά και να υποστούν σοβαρό πλήγμα οι δυνατότητές της να πετύχει την "φινλανδοποίηση” ολόκληρης της λεκάνης της Ανατολικής Μεσογείου, δηλαδή να επιβάλει τις θέσεις της στα αμέσως γειτονικά της κράτη της περιοχής, όχι μόνο σε θέματα ενέργειας, αλλά και σε ευρύτερα θέματα πολιτικής.
Η Τουρκία δοκιμάζει την ικανότητα και βούληση της Κύπρου, της Ελλάδας, της ΕΕ και των ΗΠΑ να αντισταθούν στις πιέσεις της.
Στο σκηνικό αυτό έντασης προστίθενται και οι εσωτερικές σκοπιμότητες του Τούρκου Προέδρου, λόγω των εκλογών του 2019, που εισάγουν ένα πρόσθετο στοιχείο αδυναμίας ασφαλών προβλέψεων των τουρκικών κινήσεων σε τακτικό βραχυπρόθεσμο πλαίσιο.
Συνεπώς, είναι πολύ σημαντικό να αντιδράσουμε σωστά. Ψύχραιμα και αποφασιστικά για να στείλουμε τα σωστά μηνύματα στην Άγκυρα.
Αυτό απαιτεί την περαιτέρω ενίσχυση των διεθνών ερεισμάτων μας, ιδίως με την ΕΕ και τις ΗΠΑ. Η Τουρκία εξελίσσεται σε έναν όλο και πιο αβέβαιο και απρόβλεπτο εταίρο και σύμμαχο για την ΕΕ και το ΝΑΤΟ, στον οποίο, σήμερα, δεν μπορούν να στηριχθούν βασικά δυτικά συμφέροντα, όπως η ενεργειακή ασφάλεια.
Από ελληνικής πλευράς το ζητούμενο είναι να τεθεί σε εφαρμογή μία συνολική στρατηγική ανάσχεσης του επίμονου τουρκικού αναθεωρητισμού. Η στρατηγική αυτή πρέπει να περιλαμβάνει όλα τα ενδεδειγμένα βραχυπρόθεσμα και μακροπρόθεσμα μέτρα, που θα συνδυάζουν τη σωστή αναλογία αποτροπής, οικοδόμησης συμμαχιών και ερεισμάτων, καθώς βέβαια και ουσιαστικού διαλόγου με την Τουρκία.
Ένας τέτοιος διάλογος έχει πράγματι ανάγκη ανοικτούς και σταθερούς διαύλους επικοινωνίας με την τουρκική πλευρά. Αν μη τι άλλο για να διαμορφωθεί σαφέστερη εικόνα των πραγματικών της προθέσεων. Αυτό όμως προϋποθέτει ότι οι δίαυλοι επικοινωνίας θα λειτουργούν αμφίδρομα και όχι μόνο προς μία κατεύθυνση. Διότι αυτό που παρατηρούμε, τόσο στην περίπτωση της επίσκεψης Ερντογάν, όσο και στην τελευταία κρίση με τους δύο Έλληνες στρατιωτικούς, είναι ότι η τουρκική πλευρά χρησιμοποίησε τους υφιστάμενους διαύλους επικοινωνίας για να περάσει τα δικά της μηνύματα, να αποπροσανατολίσει την ελληνική πλευρά για να την οδηγήσει σε λάθος κινήσεις και αντιδράσεις.
Ταυτόχρονα, πρέπει να συνεχισθεί και να ενισχυθεί η διπλωματική προσπάθεια ενίσχυσης των διεθνών ερεισμάτων της χώρας και ευαισθητοποίησης και κινητοποίησης ΕΕ και ΗΠΑ, αλλά και των κρατών της περιοχής όπως της Αιγύπτου και του Ισραήλ. Πρώτο βήμα - μεγάλου συμβολισμού αλλά και ουσίας - είναι η δημιουργία Ανώτατου Συμβουλίου Στρατηγικής Συνεργασίας με την Κύπρο.
Επείγουσα είναι και η λήψη μέτρων για την άμεση αναβάθμιση της επιχειρησιακής ετοιμότητας των Ενόπλων Δυνάμεων και της δυνατότητάς τους να αντιδράσουν αποτελεσματικά σε ξαφνική, βραχυχρόνια σημειακή κρίση.
Μακροχρόνια πρέπει να διαμορφωθεί το σωστό μείγμα πολιτικών ενίσχυσης της αποτρεπτικής δύναμης της χώρας και ενίσχυσης των κοινών συμφερόντων και συμμαχιών της Ελλάδας και της Κύπρου.
Πρέπει να επιδιώξουμε την άμεση ενίσχυση της ευρωπαϊκής παρουσίας στα σύνορά μας και να προωθήσουμε την ταχεία ανάπτυξη της Κοινής Πολιτικής Ασφάλειας και Άμυνας, σύμφωνα με τις προτάσεις Μακρόν και Γιούνκερ.
Οφείλουμε να οικοδομήσουμε σχέσεις κοινών συμφερόντων με τους Ευρωπαίους και Αμερικανούς εταίρους και συμμάχους μας για την αξιοποίηση των πόρων της ελληνικής υφαλοκρηπίδας από δυτικές εταιρείες.
Πρέπει να ενισχύσουμε το σύνολο των υποδομών του κρατικού μηχανισμού για το σχεδιασμό πολιτικής και τη διαχείριση κρίσεων. Πρώτο, αναγκαίο και επείγον βήμα προς την κατεύθυνση αυτή που επιτέλους κερδίζει έδαφος είναι η δημιουργία Συμβουλίου Εθνικής Ασφαλείας. Το σοβαρό κενό που δημιουργείται από την έλλειψη της δομής αυτής αναδείχθηκε και πάλι από τα τελευταία γεγονότα. Αυτό όμως πρέπει να γίνει σωστά, σύμφωνα με τα πρότυπα του Ηνωμένου Βασιλείου, του Ισραήλ και άλλων κρατών με ανεπτυγμένη κουλτούρα και μηχανισμούς ασφαλείας και όχι να δημιουργηθεί άλλο ένα φόρουμ συζητήσεων μεταξύ νυν και πρώην πολιτικών.
Οφείλουμε να δούμε τις εξελίξεις όχι μόνο ως πρόκληση αλλά και ως ευκαιρία.
Ήδη, χάρη στην αξιοπρέπεια και στο φρόνημα με το οποίο αντιμετωπίζουν την περιπέτειά τους οι δύο στρατιωτικοί μας, ο Ανθυπολοχαγός Άγγελος Μητρετώδης και ο Λοχίας Δημήτρης Κουκλατζής και οι οικογένειές τους, διαπιστώνεται μία αυξημένη εθνική συσπείρωση και ομοψυχία απέναντι στις προκλήσεις της Τουρκίας.
Πρέπει να κτίσουμε στο πνεύμα αυτό. Μπορούμε να αντεπεξέλθουμε με επιτυχία στις προκλήσεις της Τουρκίας. Ακόμη περισσότερο. Μπορούμε να καταστήσουμε την Ελλάδα, σε συνεργασία με την Κύπρο, κομβικό κράτος στην περιοχή της Ανατολικής Μεσογείου. Αρκεί να κινηθούμε με αποφασιστικότητα και σχεδιασμό. Και με ομοψυχία.
Γιώργος Κουμουτσάκος,
βουλευτής της Νέας Δημοκρατίας και τομεάρχης Εξωτερικών
http://www.capital.gr/arthra/3279079/i-tourkia-den-einai-neuriki-leitourgei-basei-sxediou-kai-etsi-prepei-na-antimetopisthei
13/3/2018