Πώς νοσεί το σώμα όταν πονάει η ψυχή.






Ο ορισμός των ψυχοσωματικών ασθενειών μετράει χιλιάδες χρόνια πίσω, αν θυμηθούμε τον Ιπποκράτη που έλεγε ότι κάθε νόσος ξεκινάει πρώτα από την ψυχή και μετά καταλήγει στο σώμα. Ωστόσο οι σύγχρονες επιστήμες διαχωρίζουν τα ψυχοσωματικά σε δύο κατηγορίες, όπως δηλώνει στο Πρακτορείο Fm και στην εκπομπή της Τάνιας Μαντουβάλου «104,9 Μυστικά Υγείας» η ψυχολόγος-ψυχοθεραπεύτρια Φαίδρα Λογοθέτη. «Υπάρχουν κάποια ψυχοσωματικά που είναι ιατρικώς ανεξήγητα, αν σκεφτεί μάλιστα κανείς ότι το ένα τρίτο των ανθρώπων που πηγαίνει σε παθολόγο φεύγει χωρίς διάγνωση. Υπάρχει όμως και το είδος των ψυχοσωματικών που είναι διάφορες διαγνωσμένες ασθένειες, για τις οποίες η έρευνα έχει διαπιστώσει ότι συνδέονται με στρες και άλλες ψυχικά επιβαρυμένες καταστάσεις». 

Ως εκ τούτου η ψυχολογική στήριξη είναι άκρως σημαντική επισημαίνει η κ. Λογοθέτη, επικαλούμενη και έρευνα του πανεπιστημίου του Southampton, σύμφωνα με την οποία τα τρία τέταρτα των ασθενών με ευερέθιστο έντερο, που έλαβαν ψυχολογική βοήθεια, εκτός της ιατρικής, είχαν εντυπωσιακή μείωση συμπτωμάτων.

Απ' ότι φαίνεται οι θετικές σκέψεις, η υγιής έκφραση των συναισθημάτων και η σύνδεση με άλλους ανθρώπους μπορούν να μας αποτρέψουν να σωματοποιήσουμε ψυχικά προβλήματα, και να ζήσουμε μια ισορροπημένη και ευτυχισμένη ζωή.

Πού πονάει το σώμα όταν νοσεί η ψυχή

Πώς αλήθεια όμως εκφράζεται ο πόνος της ψυχής στο σώμα και ποια είναι τα σημεία που αντανακλάται ο ψυχικός πόνος; Η η κ. Λογοθέτη λέει:

- Πονοκεφάλους έχουν συνήθως οι άνθρωποι που είναι πολύ αυστηροί με τον εαυτό τους και τελειομανείς.

- Προβλήματα στο στομάχι ή το έντερο συνήθως συνδέονται με το φόβο, την ανασφάλεια, και την έλλειψη αυτοπεποίθησης.

- Οι πόνοι στο κάτω μέρος της πλάτης συνδέονται με ανησυχίες οικονομικών θεμάτων ή έλλειψη στήριξης από άλλα άτομα.

- Τα ιατρικά προβλήματα στη μέση, συνήθως εμφανίζονται σε ανθρώπους που έχουν πολλά βάρη στη ζωή τους, πολλές ευθύνες, πολλές υποχρεώσεις.

- Άνθρωποι που δεν είναι ευέλικτοι, και είναι άκαμπτοι ισχυρογνώμονες και αρκετά περήφανοι, συνήθως αντιμετωπίζουν προβλήματα με τα γόνατα.

Ποιοι είναι πιο ευάλωτοι

Αν και η πλειονότητα πιστεύει ότι οι πιο ευάλωτοι είναι οι πιο ευαίσθητοι, η άποψη της επιστήμης είναι διαφορετική: «Οι πιο ευάλωτοι είναι αυτοί που είναι πιο επιρρεπείς στο να διαχειρίζονται τα θέματα της ζωής τους με πάρα πολύ στρες. Το οποίο δεν αφορά μόνο τη δουλειά ή τα οικονομικά. Στρες είναι οτιδήποτε μας δίνει ένταση. Για παράδειγμα όταν υπάρχει ένας μόνιμος θυμός, όταν κάποιος αναμασάει το παρελθόν, ή όταν δυσκολεύεται να πει όχι και συσσωρεύει πολύ αγανάκτηση και παράπονο. Ακόμα και όταν κάποιος θυσιάζεται για τους άλλους και βάζει στην άκρη τις ανάγκες του», επισημαίνει η ψυχολόγος-ψυχοθεραπεύτρια.

Το στρες προκαλεί φλεγμονές που ευθύνονται για ασθένειες

Το ερώτημα για το πώς λειτουργεί το στρες ως μηχανισμός που συνδέεται ή και ευθύνεται για ασθένειες εύλογο και η κ. Λογοθέτη απαντάει: «Όταν δημιουργείται στρες απελευθερώνεται κορτιζόλη, η οποία δεν είναι απαραίτητα κακή, καθότι ''αφυπνίζει'' τον οργανισμό και κάποιες φορές ίσως και να χρειάζεται. Ωστόσο η παρατεταμένη παραγωγή της κορτιζόλης δημιουργεί περισσότερες κυτοκίνες, οι οποίες είναι πρωτεΐνες που ρυθμίζουν ανοσολογικά θέματα της κυτταρικής λειτουργίας. Αυτό δημιουργεί φλεγμονές, οι οποίες είναι ''σημαντικές'' για την έναρξη ασθενειών».

Στρες: η διάρκεια βλάπτει όχι η ένταση

Τα χρόνια νοσήματα και τα αυτοάνοσα συνδέονται απόλυτα με το στρες και δεν έχει σημασία η ένταση όσο η διάρκεια, τονίζει η κ. Λογοθέτη. «Αν έχουμε ένα έντονο στρες για έναν μήνα δεν σημαίνει ότι θα μας βγάλει πρόβλημα στο σώμα. Αν όμως έχουμε ένα πιο ήπιο στρες για τρία χρόνια, οι πιθανότητες να μας βγάλει πρόβλημα στο σώμα είναι πολύ μεγάλες».

Μοναξιά και θυμός «αρωγοί» σε ψυχοσωματικά και όχι μόνο

Το κυρίαρχο πράγμα στη ζωή μας είναι οι σκέψεις, οι οποίες δημιουργούν τεράστια βιοχημική θύελλα, τονίζει η κ. Λογοθέτη και συμπληρώνει: «Κάθε κακή σκέψη δημιουργεί συγκεκριμένη χημική αλλαγή στο σώμα μας. Πολλές κακές σκέψεις δημιουργούν μία άλλη χημεία στο σώμα, η οποία επηρεάζει το ανοσοποιητικό». Σύμφωνα με την ψυχολόγο πολύ σημαντικό ακόμη είναι να μην μένουμε μόνοι στη ζωή και να έχουμε πάντα ανθρώπους κοντά μας, καθότι έχει φανεί σε έρευνες ότι ένα στρεσογόνο γεγονός σε συνδυασμό με τη μοναξιά εννεαπλασιάζει τις πιθανότητες να εμφανιστεί όγκος. «Επίσης έχει πολύ μεγάλη σημασία να εκφράζουμε με υγιή τρόπο τα συναισθήματα μας, ειδικά του θυμού, που είναι από τα πιο δύσκολα και τοξικά συναισθήματα», τονίζει.

Σε κάθε περίπτωση ο Ιπποκράτης φαίνεται να είναι πάντα εδώ, αφού πρώτος απ' όλους έχει πει ότι πριν αποφασίσουμε ποια θεραπεία θα ακολουθήσουμε για το σώμα, πρέπει πρώτα να έχουμε θεραπεύσει το τραύμα της ψυχής.

ΠΗΓΗ: ΑΠΕ-ΜΠΕ

pos-nosei-to-soma-otan-ponaei-i-psuchi.html


              ΣΧΕΤΙΚΑ ΚΕΙΜΕΝΑ         



 1.
Γιατί νοσούμε κατά τον Ιπποκράτη 
- Όλα ξεκινούν από την ψυχή. 

Ο Ιπποκράτης έλεγε ότι κάθε νόσος ξεκινά πρώτα από την ψυχή και μετά καταλήγει στο σώμα. Και πριν αποφασίσουμε ποια θεραπεία θα ακολουθήσουμε για το σώμα, πρέπει πρώτα να έχουμε θεραπεύσει το τραύμα της ψυχής.

Είναι τραγικό σήμερα να μην γνωρίζουμε καν την τεράστια δύναμη της ψυχικής μας κατάστασης αλλά και των σκέψεων που προέρχονται από αυτήν, και πως ακριβώς λειτουργεί όλο αυτό και επηρεάζει το σώμα μας. Μόνο τα τελευταία χρόνια η σύγχρονη ιατρική άρχισε να μελετά και να αποδέχεται την επίδραση των σκέψεων στην υγεία μας.

Έχει αποδειχθεί πλέον ότι ανάλογα με τον τύπο των σκέψεων μας ο εγκέφαλος μας κάνει και ανάλογες συνάψεις, στέλνοντας τα ανάλογα μηνύματα-εντολές στα κύτταρα μας.

Για παράδειγμα σε έναν άνθρωπο που είναι μόνιμα δυστυχισμένος ή καταθλιπτικός το σώμα του βρίσκεται σε συνεχή άμυνα με αποτέλεσμα να επιτίθεται στα ίδια του τα κύτταρα. Τα λεγόμενα αυτοάνοσα νοσήματα είναι δημιουργίες του ίδιου του σώματος που προσπαθεί να καταπολεμήσει την δυστυχία του εαυτού του.

Μη γνωρίζοντας μέχρι σήμερα το γιατί γίνεται αυτό, το είχαν αποδώσει σε κληρονομικούς παράγοντες ή σε άγχος. Που βέβαια αυτό που “κληρονομείται” από τον ασθενή γονέα είναι το ψυχικό του πρόβλημα πού πολύ εύκολα μπορεί να “εναποθέσει” στο παιδί του.

Τα παιδιά είναι πάντα ο εύκολος στόχος για έναν προβληματικό γονέα. Γιατί είναι πάντα ανοιχτά σε εκείνον και του έχουν απόλυτη εμπιστοσύνη, με αποτέλεσμα εκείνος να ξεφορτώνει πάνω τους όλα του τα ψυχολογικά προβλήματα, τις ανασφάλειες και την δυστυχία του, με αποτέλεσμα τα παιδιά να αναπτύσσουν ακριβώς το ίδιο μοτίβο. Και αυτό το ονομάζουμε κληρονομικότητα……

Ο άλλος μεγάλος “ένοχος” το άγχος, μας επηρεάζει αρνητικά προκαλώντας υπερβολική έκκριση κορτιζόλης στον εγκέφαλο με αποτέλεσμα να έχουμε μόνιμο αίσθημα της ανασφάλειας, και την πεποίθηση ότι τίποτα δεν θα πάει καλά.

Και φυσικά, δεν πάει εφόσον οι ίδιοι βάζουμε σε άμεση εφαρμογή το καταστροφικό, απόλυτα δικό μας δημιούργημα, που ονομάσαμε “ο νόμος του Μέρφι”. Για να εκδηλωθεί όμως ένα νόσημα αυτοάνοσο ή μη, χρειάζεται ένα ισχυρό υπόβαθρο.

Συνήθως οι άνθρωποι που εκδηλώνουν χρόνια νοσήματα φέρουν πολύ ισχυρά ψυχικά τραύματα που πολλές φορές (αλλά όχι πάντα) δεν τα θυμούνται καν. Υπάρχουν μέσα στον υποσυνείδητο νου ενώ ο συνειδητός έχει μπλοκάρει την συγκεκριμένη μνήμη.

Επίσης αιτία εκδήλωσης της νόσου μπορεί να είναι ένα πολύ ισχυρό συναισθηματικό σοκ, ή ένα έντονα αρνητικό συναίσθημα και σ’αυτές τις περιπτώσεις το νόσημα εμφανίζεται άμεσα.

Κάθε αρνητική σκέψη ρίχνει το βιομαγνητικό-ηλεκτρικό φορτίο του κυττάρου κάτω από τα 50 μιλιβόλτ, με άριστο τα 85 με 100. Αν μείνει έτσι κάποιες μέρες γίνεται νόσος ενώ αν συνεχιστεί για μεγάλο χρονικό διάστημα λόγω συνεχόμενων αρνητικών αισθημάτων και αρνητικών σκέψεων και διάθεσης, μετατρέπεται σε χρόνιο νόσημα.

Σήμερα υπάρχουν ομάδες σε μεγάλα πανεπιστήμια ανά τον κόσμο που μελετούν όλο αυτό το κομμάτι. Και όποιος ανατρέξει σε αξιόπιστα ιατρικά περιοδικά του εξωτερικού βρίσκει δημοσιευμένα αποτελέσματα που αποδεικνύουν ακριβώς αυτό. Ότι όλες τις ασθένειες εμείς τις δημιουργούμε, γιατί με κάποιο τρόπο χρειάζεται να αποφορτιστούμε από όλον αυτό τον αρνητισμό που κουβαλάμε μέσα μας. Οπότε σωματοποιούμε το πρόβλημα και το κάνουμε ασθένεια.

Το θετικό και πολύ ελπιδοφόρο είναι ότι αρχίζουν σιγά σιγά να βγαίνουν νέοι γιατροί με ανοιχτά μυαλά, (γιατί είναι απαραίτητη προϋπόθεση να έχουν ανοιχτά μυαλά για μπορέσουν να ξεφύγουν από τον ιατρικό δογματισμό), που αντιμετωπίζουν πλέον τον ασθενή ολιστικά συνδυάζοντας την κλασσική ιατρική με της εναλλακτικές θεραπείες.

Σήμερα πάρα πολλά νοσοκομεία της Γερμανίας έχουν επίσημα ηχοθεραπευτές που ασκούν την μέθοδο Peter Hess με εξαιρετικά αποτελέσματα σε ανθρώπους με εγκεφαλικά, σκλήρυνση κατά πλάκας, μυοσκελετικά προβλήματα, ανθρώπους με εγκεφαλική παράλυση και ένα σωρό άλλα.

Όπως επίσης αρκετά νοσοκομεία επιτρέπουν σε ενεργειακούς ψυχολόγους και θεραπευτές να έρχονται και να εφαρμόζουν τις τεχνικές τους σε ασθενείς μέσα στο νοσοκομείο.

Θα τολμήσω να πω ότι είναι στο χέρι μας να μην νοσούμε πια, αρκεί να δούμε την αλήθεια κατάματα δίχως να κρυβόμαστε πίσω από το δάχτυλο μας.

Ότι δημιουργούμε μπορούμε και να το αναστείλουμε.

Μπορεί να ακούγεται περίπλοκο αλλά στην πραγματικότητα είναι απλό και μεγαλειώδες. Όσοι το έχουν κάνει δεν είναι υπεράνθρωποι, είναι απλοί άνθρωποι που αποφάσισαν συνειδητά να μην νιώθουν και να μην είναι πια άρρωστοι.

Ο κόσμος αρχίζει να αλλάζει, και να κατανοεί ότι για να υπάρξει μια ανθρωπότητα δίχως ασθένειες χρειάζεται μια ολιστική προσέγγιση του εκάστοτε προβλήματος και όχι μονομερής θεραπεία.


Χρειάζεται όπως ακριβώς είπε ο Ιπποκράτης θεραπεία πρώτα της ψυχής και μετά του σώματος.




2.
 Όταν η ψυχή επηρεάζει το σώμα

Πώς επηρεάζουν τα συναισθήματα το σώμα μας;

Μέσω της ψυχοσωματικής της επιστήμης που γεννήθηκε στις αρχές του 19ου αιώνα, διαπιστώθηκε η αμφίδρομη επίδραση μεταξύ ψυχής και σώματος, δηλαδή του ψυχικού μηχανισμού που περιλαμβάνει τα συναισθήματα και της σωματικής λειτουργικότητας. Γεγονότα και συνθήκες που προκύπτουν στη ζωή κάποιου ατόμου μπορούν να προκαλέσουν σοβαρή εσωτερική πίεση η οποία συμβάλλει στην εκδήλωση σωματικής διαταραχής. Έρευνες στο εξωτερικό δείχνουν ότι ισχυρά συναισθήματα και συναισθηματικές συγκρούσεις δημιουργούν σωματικές και λειτουργικές αλλοιώσεις. Τα δυσάρεστα συναισθήματα όπως η θλίψη, ο φόβος, ο θυμός, προκαλούν σωματικές αντιδράσεις ενώ αντίθετα τα ευχάριστα συναισθήματα ενισχύουν την οργανική υγεία του ατόμου. Οι συναισθηματικές συγκρούσεις παίζουν σημαντικό ρόλο στην πρόκληση ορισμένων σωματικών διαταραχών. Το άτομο όμως όπου θα παρουσιαστεί αυτή η πίεση και η οποία θα μετατραπεί σε σωματική, τυχαίνει -τις περισσότερες φορές τουλάχιστον- να έχει κάποιο ευάλωτο όργανο ή κάποια σωματική του λειτουργία να είναι περισσότερο ευαίσθητη και άρα να διαταράσσεται ευκολότερα.

Ποιες είναι οι πιο συνηθισμένες διαταραχές που θα μπορούσαμε να χαρακτηρίσουμε ψυχοσωματικές;

Οι πιο γνωστές ψυχοσωματικές διαταραχές είναι η ελκώδης κολίτιδα, το πεπτικό έλκος, η ιδιοπαθής υπέρταση, η ρευματοειδής αρθρίτιδα, ο τοξικοθυρεοειδισμός και το βρογχικό άσθμα. Επίσης με μικρότερη συχνότητα εμφανίζονται η νευρική ανορεξία, η ημικρανία, σπανιότερα ο σακχαρώδης διαβήτης και το έμφραγμα του μυοκαρδίου. 

Με ποια συμπτώματα εκδηλώ­νονται και πώς επηρεάζουν τη λειτουργία του οργανισμού;

Αν τα συναισθήματα δεν μπορούν να εκτονωθούν ή να ταξινομηθούν από το ίδιο το άτομο και να αφομοιωθούν σε ικανοποιητικό βαθμό, η ένταση που παραμένει από τη μη εκδήλωση των συναισθημάτων βρίσκει διέξοδο σε σωματικά συμπτώματα. Τα συμπτώματα είναι πολλών ειδών με συχνότερα την εφίδρωση, την κινητικότητα του σώματος τον πονοκέφαλο, τον πόνο στο στομάχι ή στο στήθος. Η εσωτερική ένταση που δεν βρίσκει διέξοδο σε μια διανοητική διαδικασία ή σε μια συναισθηματική φόρτιση και παραμένει ως ένταση στον ψυχικό μηχανισμό, τελικά ενεργοποιεί ή επιδεινώνει σωματικές δυσλειτουργίες εφόσον υπάρχει οργανική προδιάθεση. 

Υπάρχουν συναισθήματα περισσότερο επιβλαβή;

Ο άνθρωπος είναι περισσότερο άνετος απέναντι στην ευχαρίστηση που παίρνει από τα καλά συναισθήματα και ως εκ τούτου τα αντιμετωπίζει με μεγάλη ψυχραιμία. Η ταχυπαλμία, το σφίξιμο στο στομάχι ή ακόμα μια αναταραχή στην αναπνοή ξεπερνιούνται πολύ γρήγορα όταν νιώθει καλά καθώς η ικανοποίηση που αισθάνεται δεν διαταράσσεται από κανένα φόβο. Το αξιοσημείωτο είναι ότι στη βίωση θετικών συναισθημάτων το σώμα αντιδρά με τον ίδιο ακριβώς τρόπο που αντιδρά στις αρνητικές καταστάσεις με τη διαφορά όμως ότι οι αντιδράσεις δεν φοβίζουν τον ανθρώπινο οργανισμό. Αντίθετα, όσο περισσότερα άσχημα συναισθήματα υπάρχουν (φόβος, θλίψη, απαισιοδοξία, θυμός, ζήλια) τόσο περισσότερο πιέζεται συναισθηματικά, η ζωή του ατόμου αποκτά κακή ποιότητα και επιπλέον η ψυχολογία του χαρακτηρίζεται από μπλοκάρισμα που το κρατά καθηλωμένο. Αυτή η απογοήτευση σε συνεχή ρυθμό και συνέπεια μέσα στο χρόνο μπορεί να επηρεάσει τη δυνατότητα του οργανισμού να λειτουργεί αποτελεσματικά. 

Πώς λειτουργεί η διαδικασία απώθησης συναισθημάτων;

Ο μηχανισμός απώθησης των συναισθημάτων στον άνθρωπο δεν λειτουργεί όπως η εξάτμιση του αυτοκινήτου, δηλαδή τα συναισθήματα δεν απελευθερώνονται συνέχεια, αλλά αποθηκεύονται. Η ανθεκτικότητα, η ανεκτικότητα ή ακόμα και η «χωρητικότητα» της περιοχής όπου κατευθύνονται τα συναισθήματα και τα απωθημένα, έχει για τον κάθε άνθρωπο τα δικά του όρια. Αυτή η πίεση που δημιουργείται πρέπει να διοχετευτεί. Ένας σημαντικός μηχανισμός αποσυμπίεσης είναι τα όνειρα. Ωστόσο, η έντονη πίεση που συσσωρεύεται στο υποσυνείδητο δεν αποσυμπιέζεται ικανοποιητικά από το μηχανισμό των ονείρων. Έτσι, έχουμε τη σωματοποίηση της εσωτερικής πίεσης. Ο μηχανισμός απώθησης έχει όρια και όταν δεν υπάρχει πλέον άλλος χώρος αποθήκευσης η πίεση μεταφέρεται ως ενόχληση ή πόνος σε συγκεκριμένα σημεία του σώματος. 

«Η προσωπική ζωή είναι ο καθοριστικότερος παράγοντας στην εκδήλωση των ψυχοσωματικών προβλημάτων καθώς καλύπτει τις σχέσεις με το άλλο φύλο, με τον εαυτό μας και τους ρόλους μας».

Τι φταίει συνήθως για τις εντάσεις που δημιουργούν μόνιμα προβλήματα;

Η καθημερινή ζωή έχει επισημάνει τρεις «τομείς» όπου αναπτύσσονται εντάσεις: τον επαγγελματικό, τις προσωπικές σχέσεις και τέλος τις κοινωνικές επαφές. Η προσωπική ζωή παίζει τον καθοριστικότερο παράγοντα στην εκδήλωση των ψυχοσωματικών προβλημάτων καθώς καλύπτει όχι μόνο τις σχέσεις με το άλλο φύλο αλλά και τη σχέση με τον εαυτό μας και τους ρόλους που ενσαρκώνουμε καθημερινά: του συζύγου, του πατέρα, της μητέρας, του αδερφού, της αδερφής. Αμέσως μετά έρχεται η επαγγελματική δραστηριότητα οι εργαζόμενοι έχουν περισσότερα κρούσματα ψυχοσωματικών ταραχών απ’ ό,τι οι άνεργοι (άνεργοι για την έρευνα θεωρούνται οι μικρές ηλικίες, οι συνταξιούχοι και τα άτομα που κάνουν επαγγέλματα που δεν έχουν πίεση). Μάλιστα, οι έρευνες δείχνουν πως στα επαγγέλματα που είναι αυτοματοποιημένα και απαιτούν την επανάληψη των ίδιων κινήσεων, υπάρχουν περισσότερες εντάσεις γιατί τα άτομα δεν έχουν τη δυνατότητα να δημιουργήσουν. Οι κοινωνικές σχέσεις έρχονται στην τρίτη θέση. 

Είναι προτιμότερο να εκδηλώνουμε τα συναισθήματα μας;

Η εκδήλωση των συναισθημάτων προκαλεί προσωρινή ανακούφιση. Η αποτελεσματικότερη διαδικασία είναι η διανοητική επεξεργασία των συναισθημάτων. Όταν αυτό αποτύχει -και κυρίως αποτυγχάνει σε άτομα που πάσχουν από κάποια μορφή διαταραχής όπως νεύρωση- τότε η έκφραση των συμπιεσμένων συναισθημάτων είναι η δεύτερη αποτελεσματικότερη λύση.

Ποια είναι η κατάλληλη ιατρική προσέγγιση σ’ αυτές τις περιπτώσεις

Και στην περίπτωση όπου η ψυχοσωματική διαταραχή είναι σε οξεία μορφή και στην περίπτωση όπου πρόκειται για ήπια σωματική ενόχληση, δεν αντιμετωπίζεται αρχικά από ψυχολόγο αλλά από παθολόγο για να βοηθήσει άμεσα αλλά και να αποκλείσει κάθε πιθανότητα οργανικής προέλευσης. Αν το σύμπτωμα συνεχίζει με σταθερή συχνότητα και ο παθολόγος δεν μπορεί να βρει ικανοποιητική θεραπευτική αγωγή, τότε ο ίδιος ο γιατρός θα συστήσει την επίσκεψη σε ψυχίατρο και ψυχολόγο. Ο ψυχίατρος θα αντιμετωπίσει το σύμπτωμα αποτελεσματικά με φαρμακευτική αγωγή και ο ψυχολόγος την αιτία του προβλήματος ψυχοθεραπευτικά. Η φαρμακευτική αγωγή ανάλογα με την κάθε περίπτωση συστήνει αντικαταθλιπτικά και αγχολυτικά.

Η ψυχοθεραπεία μπορεί να βοηθήσει τον ψυχοσωματικό ασθενή αλλάζοντας του τη στάση απέναντι στα καθημερινά προβλήματα της ζωής. Αυτό προϋποθέτει καλύτερη αναγνώριση του προβλήματος από τον ίδιο και συνειδητοποίηση καταπιεσμένων επιθυμιών και συναισθημάτων που δεν εκφράζει εξαιτίας του φόβου. Ο φόβος αυτός απορρέει συνήθως από τον τρόπο που ο ίδιος βλέπει τον εαυτό του μέσα στο κοινωνικό περιβάλλον. Προς χάρη λοιπόν της εικόνας που καλλιεργεί, ζημιώνεται στο επίπεδο της ψυχικής υγείας. 

Τι συμβαίνει όταν το άτομο που πάσχει αρνείται ότι έχει πρόβλημα;

Το άτομο που υποφέρει από ψυχοσωματικές καταστάσεις πράγματι δεν πείθεται εύκολα ότι αυτό που συμβαίνει στο σώμα του έχει ψυχολογικό υπόβαθρο. Έτσι, δεν αναζητά βοήθεια και καταφεύγει στους ειδικούς μόνο όταν τα ψυχοσωματικά συμπτώματα γίνουν έντονα. Οι άνθρωποι προτιμούν να πιστεύουν ότι έχουν κάτι οργανικό γιατί δείχνουν περισσότερη εμπιστοσύνη στη θεραπεία μέσω φαρμάκων και την κλασική αντιμετώπιση του σωματικού συμπτώματος. Είναι πιο ήσυχοι όταν γνωρίζουν ότι έχουν έλκος που οφείλεται σε οργανικά αίτια γιατί πιστεύουν ότι υπάρχουν φάρμακα που το αντιμετωπίζουν 100%, παρά όταν δεχτούν ότι πίσω από το έλκος υπάρχει ψυχολογική εξήγηση. Η άρνηση των ψυχολογικών αιτίων του συμπτώματος είναι ένα είδος αντίστασης του ίδιου του ανθρώπου στο πρόβλημα με συνέπεια το πρόβλημα να οδηγεί τον άνθρωπο στη σκέψη ότι δεν μπορεί να θεραπευτεί και μάλιστα το ίδιο το πρόβλημα αποκτά εσωτερική δύναμη λόγω της συνήθειας του ατόμου να ζει μ’ αυτό και λόγω του φόβου του ατόμου να ζήσει απαλλαγμένος απ’ αυτό. Κάτω απ’ αυτές τις συνθήκες η ψυχοθεραπεία παρουσιάζει δυσκολίες καθώς ο ασθενής δεν είναι πρόθυμος ή συνειδητοποιημένος ώστε να έχει καλή ψυχοθεραπευτική συνεργασία και γι’ αυτό σε πολλούς ασθενείς παρατηρείται παλινδρόμηση. 

«Ένα μεμονωμένο γεγονός δεν επηρεάζει το σώμα, εκτός κι αν είναι ισχυρότατης έντασης, δηλαδή το γεγονός να έχει ταυτόχρονα πολλά συγκινησιακά ερεθίσματα που να μην μπορούν να αφομοιωθούν από τον άνθρωπο». 

Σε ποιο βαθμό επηρεάζεται το σώμα;

Οι επιπτώσεις στο σώμα κρίνονται συνδυαστικά και προέρχονται από καταστάσεις που επαναλαμβάνονται συνεχώς. Για να επηρεαστεί το ανοσοποιητικό σύστημα ή οποιαδήποτε σωματική λειτουργία, πρέπει τα συναισθηματικά μπλοκαρίσματα, τα αδιέξοδα, οι εσωτερικές εντάσεις, να διαρκούν μέσα μας για αρκετό χρονικό διάστημα. Ένα μεμονωμένο γεγονός δεν επηρεάζει το σώμα, εκτός κι αν είναι ισχυρότατης έντασης, δηλαδή το γεγονός αυτό να έχει ταυτόχρονα πολλά συγκινησιακά ερεθίσματα που να μην μπορούν να αφομοιωθούν διανοητικά από τον άνθρωπο. Μονάχα τότε ένα και μόνο συγκινησιακό γεγονός μπορεί να επηρεάσει άμεσα τις σωματικές λειτουργίες. 

Γιατί έχει σημασία η επικοινωνία με τον εαυτό μας;

Η ασπίδα κάθε ανθρώπου για καλή ψυχική υγεία συνοψίζεται στη διαδικασία επικοινωνίας με τον εαυτό του. Τι περιλαμβάνει όμως αυτή η επικοινωνία; Καταρχήν εκείνος που τα πηγαίνει καλά με τον εαυτό του δεν είναι επιθετικός με αυτον. Σε κάθε «παραπάτημα» δεν θέτει τον εαυτό του υπόλογο σε μια «δικαστική» διαδικασία όπου καταδικάζεται, αλλά επιδεικνύει επιείκεια ακόμα και όταν το λάθος είναι δικό του. Επίσης, γνωρίζει τα όριά του, δεν μειώνει την εκτίμηση για τον εαυτό του και δεν συγκρίνει συνέχεια τον εαυτό του μ’ αυτό που θα ήθελε να είναι. Ένα τέτοιο άτομο είναι πιο εύκολο να διαπιστώσει τι πραγματικά του φταίει και να το αντιμετωπίσει αποτελεσματικά. 

Ποιες είναι οι ηλικιακές ομάδες που μπορούν να χαρακτηριστούν ως υψηλού κινδύνου για τα ψυχοσωματικά προβλήματα;

Από τα 40 μέχρι τα 50 είναι η πιο ευαίσθητη περίοδος για άντρες και γυναίκες καθώς μεσολαβεί η ανδρόπαυση και η κλιμακτήριος αντίστοιχα που είναι έντονες εσωτερικές μετατροπές. Η αλλαγή που διαπιστώνεται είναι πως ο άνθρωπος αρχίζει και μετρά αντίστροφα και όχι προς τα πάνω. Την τοποθέτηση αυτή την έχουν σχεδόν όλοι οι άνθρωποι και λειτουργεί αρνητικά με αποτέλεσμα να παρατηρούμε σημαντικές αλλαγές στη ζωή τους στην προσπάθεια να αντιμετωπίσουν το άγχος του θανάτου. Βέβαια, όλες οι ηλικίες μπορούν να αναπτύξουν ψυχοσωματικά προβλήματα. Η εμφάνιση τους σχετίζεται με την παιδική ηλικία. Τα βιώματα αυτής της περιόδου είναι καθοριστικά αφού ο τρόπος αντίδρασης και αντιμετώπισης των γεγονότων μαθαίνεται σε εκείνο το στάδιο. Αν το άτομο δεν έμαθε να αφομοιώνει διανοητικά όλα αυτά που του συμβαίνουν, δεν θα μπορέσει εύκολα να αλλάξει στάση. 

«Η εμφάνιση των ψυχοσωματικών προβλημάτων σχετίζεται με την παιδική ηλικία... Ο τρόπος αντίδρασης και αντιμετώπισης των γεγονότων μαθαίνεται σε εκείνο το στάδιο». 

Είναι οι γυναίκες και σ’ αυτήν την περίπτωση το «ασθενές» φύλο;

Τα συγκινησιακά ερεθίσματα έχουν ξεχωριστή απήχηση σε κάθε άτομο. Κάποια άτομα επηρεάζονται σε μεγαλύτερο βαθμό από μικρά γεγονότα και αυτό εξαρτάται από τη συναισθηματική ανθεκτικότητα ή ανεκτικότητα του κάθε ατόμου. Έρευνες σε Γαλλία, Ιταλία, Αγγλία, Γερμανία και ΗΠΑ έδειξαν πάντως πως οι γυναίκες ποσοστιαία υποφέρουν περισσότερο. Οι κοινωνικές και επαγγελματικές συνθήκες είναι αυτές που ορίζουν τη διαφορά του ποσοστού. 

Μπορούμε να προτείνουμε κάποιους χρυσούς κανόνες για να προλάβουμε την εμφάνιση τέτοιων προβλημάτων;

‘Ένα άτομο είναι πιο υγιές συναισθηματικά όταν ακολουθεί τους παρακάτω κανόνες:

Εξωτερίκευση: Είναι ανάγκη του σώματος να εκφράζεται, πρέπει όμως η έκφραση να κινείται σε κοινωνικά αποδεκτά πλαίσια.

Αισιοδοξία: Το άτομο πρέπει να εισπράττει από κάθε κατάσταση τη θετική ενέργεια από τους γύρω.

Δραστηριότητες: Να έχει παράλληλες, δραστηριότητες οι οποίες λειτουργούν κατά κάποιον τρόπο ανακουφιστικά. Οι δραστηριότητες (άθληση, χόμπι) πρέπει να αντιπροσωπεύουν τις προσωπικές προτιμήσεις και κλίσεις.

Κοινωνικός περίγυρος: Να υπάρχουν πρόσωπα με τα οποία να μιλάμε για ό,τι τον απασχολεί.

Επικοινωνία: Με τον εαυτό του αρχικά και μετά με τα κοντινά του πρόσωπα. Πραγματοποιείται με την ικανότητα του ατόμου να μη βάζει συνεχώς στη θέση του κατηγορουμένου και να ακούει τις ανάγκες και τις επιθυμίες του.

Ρεαλισμός: Να γνωρίζει ότι υπάρχουν αρκετά πράγματα που πρέπει να αντιμετωπίσει στην πραγματικότητα και άρα δεν υπάρχει κανένας λόγος να πιέζει και εσωτερικά τον εαυτό του. 

Αν η κατάθλιψη και τα συμπτώματα παρατείνονται, επιβάλλεται η επίσκεψη σε παθολόγο ή ψυχολόγο.

Δημήτρης Μπούκουρας
Κλινικός Ψυχολόγος - Ψυχοθεραπευτής
http://www.dimitrismpoukouras.gr/biografiko



Munch's Scream

 3.
Εγκέφαλος και Ψυχή:
Πώς οι σκέψεις μας επηρεάζουν τον εγκέφαλο, 
τα κύτταρα και τα γονίδιά μας. 

Κάθε λεπτό της ημέρας, το σώμα σας αντιδρά και κυριολεκτικά αλλάζει, ως απάντηση στις σκέψεις που επεξεργάζεστε στο μυαλό σας.

Έχει αποδειχθεί ερευνητικά ότι οι σκέψεις προκαλούν το μυαλό να απελευθερώσει νευροδιαβιβαστές, οι οποίοι είναι χημικοί αγγελιοφόροι που τους επιτρέπεται να επικοινωνούν με τα μέρη του οργανισμού και του νευρικού σας συστήματος. Οι νευροδιαβιβαστές ελέγχουν σχεδόν όλες τις λειτουργίες του σώματός σας, από τις ορμόνες μέχρι την πέψη, την αίσθηση χαράς, της λύπης ή του άγχους.

Μελέτες έχουν δείξει ότι οι σκέψεις από μόνες τους, μπορούν να βελτιώσουν την όραση, τη φυσική κατάσταση και τη δύναμη. Το φαινόμενο placebo, όπως παρατηρείται στη χορήγηση εικονικών φαρμάκων, για παράδειγμα, λειτουργεί λόγω της δύναμης της σκέψης. Οι προσδοκίες και οι μαθημένες συνδέσεις παρουσιάζουν ισχυρές ενδείξεις ότι αλλάζουν τη χημεία και το κύκλωμα του εγκεφάλου, γεγονός που οδηγεί σε πραγματικά σωματικά και γνωστικά αποτελέσματα, όπως λιγότερη κόπωση, μειωμένη αντίδραση του ανοσοποιητικού συστήματος, αυξημένα επίπεδα ορμονών και μείωση του άγχους.

Ένα αρκετά σημαντικό μέρος της έρευνας που διεξάγεται για περισσότερα από τριάντα χρόνια από επιστημονικά ιδρύματα υψηλού κύρους σε όλο τον κόσμο, διερευνά τη φύση της συνείδησης, δείχνοντας ότι οι σκέψεις είναι ικανές να επηρεάσουν τα πάντα, από απλούς μηχανισμούς μέχρι τα πιο σύνθετα έμβια όντα. Αυτά τα στοιχεία δείχνουν ότι οι ανθρώπινες σκέψεις και οι προθέσεις, έχουν μία εκπληκτική δύναμη να αλλάξουν τον κόσμο μας. Κάθε σκέψη που έχουμε είναι μία απτή ενέργεια που έχει τη δύναμη να μεταμορφώνει. Μια σκέψη μπορεί και επηρεάζει και άλλα πράγματα. 

Οι σκέψεις σμιλεύουν τον εγκέφαλό σας

Κάθε σκέψη που κάνετε προκαλεί νευροχημικές αλλαγές, κάποιες προσωρινές και κάποιες μόνιμες. Για παράδειγμα, όταν οι άνθρωποι είναι συνειδητά ευγνώμονες, λαμβάνουν επιβράβευση από τους νευροδιαβιβαστές, όπως η ντοπαμίνη και βιώνουν ένα μια εγρήγορση και τόνωση του μυαλού, που κατά πάσα πιθανότητα συσχετίζεται περισσότερο με την νορεπινεφρίνη.

Μελέτη, που παρουσίασε σε ερωτευμένους φοιτητές, φωτογραφίες των συντρόφων τους, έδειξε ότι το μυαλό τους έγινε πιο ενεργό στον κερκοφόρο πυρήνα, ένα κέντρο ανταμοιβής του εγκεφάλου, δίνοντάς τους αυτή την αίσθηση "αποδιοργάνωσης" λόγω του έρωτα. Όταν σταμάτησαν να κοιτάζουν τις φωτογραφίες, τα κέντρα ανταμοιβής, αποενεργοποιήθηκαν.

Ό,τι ρέει μέσα στο μυαλό σας, το σμιλεύει επίσης με μόνιμο τρόπο. Σκεφτείτε το μυαλό σας, σαν μία ροή πληροφοριών μέσω του νευρικού συστήματος, που σε φυσικό επίπεδο αποτυπώνεται με ηλεκτρικά σήματα που κινούνται αμφίδρομα στο εσωτερικό σας και τα περισσότερα από τα οποία διαδραματίζονται με συνειδητό τρόπο σε εσάς. Όταν μια σκέψη ταξιδεύει μέσα από το μυαλό σας, οι νευρώνες δίνουν όλοι μαζί σήμα με διαφορετικούς τρόπους, με βάση τις συγκεκριμένες πληροφορίες που διακινούνται και τα πρότυπα της νευρωνικής δραστηριότητας αλλάζουν πραγματικά τη νευρωνική δομή σας.

Οι ενεργοποιημένες περιοχές του εγκεφάλου, αρχίζουν να κάνουν νέες συνδέσεις η μία με την άλλη και οι υπάρχουσες συνάψεις, οι συνδέσεις μεταξύ των νευρώνων, που βιώνουν περισσότερη δραστηριότητα, γίνονται ισχυρότερες, πιο ευαίσθητες και αρχίζουν την οικοδόμηση περισσότερων υποδοχέων. Σχηματίζονται επίσης νέες συνάψεις.

Ένα παράδειγμα αυτού που αναφέρουμε παραπάνω, είναι οι γνωστές μελέτες των οδηγών ταξί του Λονδίνου, οι οποίες έδειξαν ότι όσο περισσότερο διάστημα είχε οδηγήσει κάποιος ένα ταξί στο Λονδίνο, τόσο μεγαλύτερος ήταν ο ιππόκαμπός του, μέρος του εγκεφάλου που εμπλέκεται στην οπτική-χωρική μνήμη. Οι εγκέφαλοί τους ουσιαστικά επεκτάθηκαν για να μπορέσουν να φιλοξενήσουν τις γνωστικές απαιτήσεις πλοήγησης στους σύνθετους δρόμους του Λονδίνου.

Οι σκέψεις ενεργοποιούν τα κύτταρά σας

Μια σκέψη είναι μια ηλεκτροχημική εκδήλωση που λαμβάνει χώρα στα νευρικά κύτταρα, παράγοντας μια σειρά από φυσιολογικές αλλαγές.

Υπάρχουν χιλιάδες και χιλιάδες υποδοχείς σε κάθε κύτταρο στο σώμα μας. Κάθε υποδοχέας είναι ειδικός για ένα πεπτίδιο ή πρωτεΐνη. Όταν έχουμε συναισθήματα θυμού, θλίψης, ενοχής, ενθουσιασμού, ευτυχίας ή νευρικότητας, κάθε ξεχωριστό συναίσθημα απελευθερώνει τη δική του «μάζα» νευροπεπτιδίων. Αυτά τα πεπτίδια κατευθύνονται ορμητικά μέσα στο σώμα και συνδέονται με αυτούς τους υποδοχείς που αλλάζουν τη δομή του κάθε κυττάρου στο σύνολό της. Το σημείο που αποκτά ενδιαφέρον είναι όταν τα κύτταρα στην πραγματικότητα διαιρούνται. Εάν ένα κύτταρο έχει εκτεθεί σε ένα συγκεκριμένο πεπτίδιο περισσότερο από τα άλλα, το νέο κύτταρο που παράγεται μέσω της διαίρεσης θα περιέχει περισσότερο από τον υποδοχέα που ταιριάζει με αυτό το ειδικό πεπτίδιο. Παρομοίως, το κύτταρο θα έχει επίσης λιγότερους υποδοχείς για πεπτίδια στα οποία το μητρικό ή αδελφικό κύτταρο, δεν είχαν εκτεθεί τόσο συχνά.

Έτσι, εάν έχετε βομβαρδίσει τα κύτταρά σας με πεπτίδια από αρνητικές σκέψεις, κυριολεκτικά προγραμματίζετε τα κύτταρά σας για να λαμβάνουν περισσότερα από τα ίδια αρνητικά πεπτίδια στο μέλλον. Αυτό που είναι ακόμα χειρότερο είναι ότι μειώνετε τον αριθμό των υποδοχέων των θετικών πεπτιδίων στα κύτταρα, καθιστώντας τον εαυτό σας να τείνει περισσότερο προς την αρνητικότητα.

Οι σκέψεις σας ενεργοποιούν τα γονίδιά σας

Γνωρίζετε ότι «μιλάτε» στα γονίδιά σας με κάθε σκέψη που κάνετε; Ο ταχέως αναπτυσσόμενος τομέας της επιγενετικής, αποδεικνύει ότι αυτό που είστε είναι το προϊόν από όσα συμβαίνουν σε εσάς στην ζωή σας, τα οποία αλλάζουν τον τρόπο που λειτουργούν τα γονίδιά σας. Τα γονίδια στην πραγματικότητα ενεργοποιούνται ή απενεργοποιούνται ανάλογα με τις εμπειρίες της ζωής σας και τα γονίδια και ο τρόπος ζωής σας σχηματίζουν έναν ανατροφοδοτικό κύκλο. Η ζωή σας, δεν αλλάζει τα γονίδια με τα οποία γεννηθήκατε. Αυτό που αλλάζει είναι η γενετική δραστηριότητα σας, δηλαδή οι εκατοντάδες των πρωτεϊνών, ενζύμων και άλλων χημικών ουσιών που ρυθμίζουν τα κύτταρά σας.

Μόνο περίπου το 5% των μεταλλάξεων των γονιδίων πιστεύεται ότι είναι η άμεση αιτία των προβλημάτων υγείας. Αυτό αφήνει το 95% των γονιδίων που συνδέονται με διαταραχές να ενεργούν ως επιδραστικοί παράγοντες, οι οποίοι μπορούν να επηρεαστούν με τον ένα ή τον άλλο τρόπο, ανάλογα με τους παράγοντες της ζωής. Φυσικά, πολλά από αυτά είναι πέρα ​​από τον έλεγχό σας, όπως τα γεγονότα της παιδικής ηλικίας, αλλά ορισμένα άλλα είναι εντελώς ελεγχόμενα, όπως η διατροφή, η άσκηση, η διαχείριση του άγχους και οι συναισθηματικές καταστάσεις. Οι δύο τελευταίοι παράγοντες εξαρτώνται άμεσα από τις σκέψεις σας.

Η βιολογία δεν καθορίζει το πεπρωμένο σας και δεν ελέγχεστε από τη γενετική σύνθεσή σας. Αντί αυτού, η γενετική δραστηριότητα σας καθορίζεται σε μεγάλο βαθμό από τις σκέψεις σας, τις στάσεις και τις αντιλήψεις. Η επιγενετική αποδεικνύει ότι οι αντιλήψεις και οι σκέψεις σας, μπορούν να ελέγξουν τη βιολογία σας, κάτι που σας τοποθετεί στη θέση του οδηγού. Αλλάζοντας τις σκέψεις σας, μπορείτε να επηρεάσετε και να διαμορφώσετε τη δική σας γενετική ανάγνωση.

Έχετε τη δυνατότητα επιλογής όσον αφορά στον καθορισμό των εισροών που λαμβάνουν τα γονίδιά σας. Όσο πιο θετική η εισροή, τόσο πιο θετική η εκροή των γονιδίων σας. Η επιγενετική επιτρέπει στις επιλογές της ζωής μας, να συνδέονται άμεσα με το γενετικό επίπεδο και αποδεικνύει την αδιάψευστη σύνδεση νου-σώματος. Ταυτόχρονα, η έρευνα στην επιγενετική, τονίζει επίσης, πόσο σημαντικές είναι οι θετικές πρακτικές ψυχικής αυτοφροντίδας και προαγωγής της ψυχικής υγείας μας επειδή επηρεάζουν άμεσα τη σωματική υγεία μας.

Χρησιμοποιήστε τις σκέψεις σας για εσάς

Έχετε πολύ περισσότερη δύναμη από ό, τι πιστευόταν κάποτε, η οποία μπορεί να επηρεάσει τη σωματική και την ψυχική πραγματικότητα σας. Ο τρόπος πρόσληψης της ζωής σας, αναγνωρίζεται από το σώμα σας, μέχρι τον πυρήνα γενετικού επιπέδου και όσο περισσότερο βελτιώνετε τις ψυχικές σας συνήθειες, τόσο πιο επωφελής θα είναι η απάντηση που θα πάρετε από το σώμα σας. Δεν μπορείτε να ελέγξετε τι συνέβη στο παρελθόν, το οποίο διαμόρφωσε τον εγκέφαλο που έχετε σήμερα, προγραμμάτισε τα κύτταρα σας και προκάλεσε ορισμένα γονίδια να ενεργοποιηθούν.

Ωστόσο, έχετε τη δύναμη αυτήν την στιγμή να προχωρήσετε μπροστά επιλέγοντας πώς θέλετε να προσλαμβάνετε τα πράγματα και να ορίζετε τη συμπεριφορά σας, η οποία θα αλλάξει το μυαλό, τα κύτταρα και τα γονίδιά σας.

Πηγή: thebestbrainpossible.com
Συγγραφέας: Debbie Hampton
Απόδοση - Επιμέλεια: PsychologyNow.gr
https://www.psychologynow.gr/psychic-health/
brain-and-soul/2309-skepseis-egkefalos.html



 
                 ΣΧΕΤΙΚΕΣ ΠΑΡΑΠΟΜΠΕΣ              

Δ.Παπαδάτου, Φ.Αναγνωστόπουλος:''Η ψυχολογία στο χώρο της υγείας'' ,Papazisis Publishers, 2015

 ΨΥΧΗ, ΝΟΥΣ, ΚΑΙ ΕΓΚΕΦΑΛΟΣ: 
ΜΙΑ ΙΣΤΟΡΙΚΗ ΑΝΑΔΡΟΜΗ ΣΤΗ ΜΕΛΕΤΗ. ΤΩΝ ΜΕΤΑΞΥ ΤΟΥΣ ΣΧΕΣΕΩΝ. 
Γεώργιος Θ. Παναγής & Μανόλης Δαφέρμος. Πανεπιστήμιο Κρήτης.