Διαχείριση τροφίμων: Real Junk Food Project!



Real Junk Food Project. 
Ταΐζοντας το κόσμο με «σκουπίδια».

 Τα τελευταία χρόνια, το ζήτημα της σπατάλης και της διαχείρισης των τροφίμων μεσουρανεί στο δημόσιο διάλογο, ενώ σταδιακά, πολλά κράτη ανά τον κόσμο παίρνουν μέτρα σε αυτή την κατεύθυνση.

Τι εννοούμε όμως όταν μιλάμε για σπατάλη τροφίμων; Το 2016, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή διεξήγαγε μια έρευνα, σύμφωνα με την οποία, κάθε χρόνο, 88.000 τόνοι τροφίμων στην Ευρώπη καταλήγουν στα σκουπίδια. Τα τρόφιμα αυτά, αν και βρίσκονται σε καλή κατάσταση που επιτρέπει την κατανάλωσή τους, καταλήγουν στον κάδο απορριμάτων εξαιτίας των συνηθειών των Ευρωπαίων αναφορικά με την παραγωγή, την κατανάλωση, την πώληση, την επεξεργασία και τον καθορισμό της «ημερομηνίας λήξης» τους.

Επιθυμώντας να δώσει λύση στο πρόβλημα αυτό, ο Άνταμ Σμιθ, δημιούργησε το 2013 ένα επιτυχημένο project, που σύντομα θα έπαιρνε διεθνείς διαστάσεις. Τι ακριβώς κάνει λοιπόν αυτό το project;

Το Real Junk Food Project ξεκίνησε από το Leeds της Αγγλίας, όπου ο Άνταμ Σμιθ άνοιξε ένα καφέ που σέρβιρε προϊόντα που υπό άλλες συνθήκες θα κατέληγαν στα σκουπίδια. Η ιδέα προέκυψε από την εποχή που ο Σμιθ εργαζόταν ως σεφ σε ένα εστιατόριο στην Αυστραλία:

«Δημιούργησα το Real Junk Food Project ως ένα καφέ που θα αμφισβητούσε και θα εξέθετε την πραγματικότητα των απορριμμάτων τροφίμων στον σύγχρονο κόσμο, αλλά και τη φτώχεια και την ταξική προσέγγιση που έχουμε για αυτήν. Δούλευα στην αρχή σε ένα αγρόκτημα, όσο προσπαθούσα να αποκτήσω αυστραλιανή υπηκοότητα. Ήμουν μάρτυρας της ακραίας φτώχειας και της έλλειψης στέγης στο Σίδνεϊ και παρακολουθούσα την συρρίκνωση της διαμαρτυρίας Occupy σε καθημερινή βάση. Είχα επίσης γνωρίσει τη νοοτροπία του «πλήρωσε όσο θες» σε ένα εστιατόριο της Μελβούρνης όπου δούλευε ένας βουδιστής μοναχός. Και έπειτα μια μέρα, ενώ ήμουν στη μέση της ερήμου σε αυτό το αγρόκτημα, όλα απλά έκαναν κλικ - θα ταΐσω τον κόσμο με περισσευούμενα τρόφιμα!» είχε δηλώσει στο INSP.

Γνωρίζοντας καλά τη δουλειά του σεφ και το πως πρέπει να μαγειρεύονται, να σερβίρονται και να διατηρούνται τα τρόφιμα, ο Σμιθ ξεκίνησε δειλά το project του, που θα στεφόταν με επιτυχία και θα οδηγούσε στην ίδρυση μιας διεθνούς ΜΚΟ με τον ίδιο σκοπό.


Σε μόλις τέσσερα χρόνια λειτουργίας, το έργο εξαπλώθηκε από το ένα καφέ σε 127, σε επτά χώρες σε όλο τον κόσμο. Μάλιστα το πρώτο καφέ του Real Junk Food Project πρόκειται να ανοίξει σύντομα στις ΗΠΑ. Μόνο στο Leeds, την πόλη καταγωγής του, το έργο τροφοδοτεί 35.000 άτομα την εβδομάδα.

Πως όμως λειτουργεί το project; Τα καφέ του Real Junk Food Project τροφοδοτούνται από τα τρόφιμα των σούπερ μάρκετς που θα κατέληγαν υπό άλλες συνθήκες στα σκουπίδια. Τα πρώτα μάλιστα καταστήματα που συνεργάστηκαν με αυτό ήταν οι βρετανικές αλυσίδες κολοσσοί Sainsbury's, Morrisons και Ocado. Οι πελάτες των καφέ πληρώνουν για ό,τι καταναλώσουν με ελεύθερη συνεισφορά, ενώ κανονισμός τους είναι να σερβίρεται φαγητό όχι μόνο σε άτομα από χαμηλά οικονομικά στρώματα, αλλά σε κάθε έναν που έχει συνείδηση της αξίας του έργου που διεξάγεται. Όσοι δε επισκέπτες δεν διαθέτουν χρήματα, μπορούν να συνεισφέρουν βοηθώντας στην παρασκευή και το σερβίρισμα των προϊόντων.


Σύμφωνα με το Σμιθ, η αποθήκη της οργάνωσης που βρίσκεται στο Λιντς μπορεί να επεξεργαστεί σε μία μόλις μέρα από δύο μέχρι και δέκα τόνους τροφίμων!

Ο Άνταμ Σμιθ όμως δε μένει μόνο στα καφέ. Χάρη στο Fuel for School, ένα συνεργατικό πρόγραμμα που διαχειρίζεται περισσευούμενα τρόφιμα για σχολεία με το οποίο και συνεργάζεται ο Σμιθ, 20.000 μαθητές στο Λιντς έχουν πρόσβαση σε δωρεάν φαγητό, ενώ εκπαιδεύονται για το πώς να μαγειρεύουν, να διαχειρίζονται και να «σώζουν» τα τρόφιμα από τον κάδο απορριμάτων. Μάλιστα ο ιδρυτής της ΜΚΟ φιλοδοξεί ότι το πρόγραμμα θα εξαπλωθεί σε εθνικό επίπεδο στο άμεσο διάστημα. 


Φωτογραφία και βίντεο από το πρόγραμμα Fuel For School. 

Όσον αφορά στον ίδιο το Σμιθ και σε αυτό που κάνει, τα λόγια του αποτελούν κίνητρο για όλο τον κόσμο που θέλει να δει μια άμεση αλλαγή, τόσο στον κόσμο, όσο και στον ίδιο του τον εαυτό. «Δεν υπάρχει τίποτα περίπλοκο σε αυτό που κάνουμε. Είναι λογικό. Είναι βιώσιμο. Και είναι το σωστό. Πιστεύω ότι αυτός είναι ο λόγος για τον οποίο οι άνθρωποι εμπνέονται. Είναι κάτι που μπορούν να κάνουν. Αν κάποιο παιδί από το Λιντς μπορεί να το κάνει, τότε μπορούν και οι ίδιοι. Στο παρελθόν έχω βρεθεί στη φυλακή και σε κέντρα αποκατάστασης για την ψυχική υγεία. Ήμουν επίσης χρήστης ναρκωτικών και κατανάλωνα αλκοόλ. Βρέθηκα σχεδόν νεκρός σε ένα αυτοκίνητο μετά από μια απόπειρα αυτοκτονίας» είχε δηλώσει στο παρελθόν στο Guardian.

Ο Άνταμ Σμιθ.

Το παράδειγμα του Real Junk Food Project αποτελεί παγκόσμια έμπνευση αναφορικά με τη διαχείριση των τροφίμων που θα κατέληγαν στα σκουπίδια, αλλά και γενικότερα στο πλαίσιο της αποφυγής συνηθειών βλαβερών για το περιβάλλον. Πρόσφατα, η Γαλλία ψήφισε ένα νόμο, σύμφωνα με τον οποίο τα σούπερ μάρκετ απαγορεύεται να πετούν στα σκουπίδια φαγητό που δεν έχει χαλάσει. Είναι πλέον υποχρεωμένα να το μοιράζουν για φιλανθρωπικό σκοπό, αλλιώς αντιμετωπίζουν μεγάλα πρόστιμα. Αντίστοιχες κινήσεις γίνονται από αλυσίδες της Αγγλίας (με δική τους βέβαια πρωτοβουλία), ενώ πολλές εταιρίες τροφίμων ιεραρχούν ψηλά στην ατζέντα τους τον περιορισμό ή την πλήρη διακοπή κατανάλωσης πλαστικού που χρησιμοποιείται για συσκευασίες τροφίμων που υπό άλλες συνθήκες δεν θα τις χρειάζονταν (βλ. φρούτα).


Ναταλία Πετρίτη


15/3/2018