Τι γίνεται στο Ακούγιου;
Τι γίνεται στο Ακούγιου;
Τη Δευτέρα 2 Απριλίου 2018 χορηγήθηκε από την τουρκική αρχή ατομικής ενέργειας (ΤΑΕΚ) στη ρωσική κρατική εταιρεία Rosatom η άδεια κατασκευής του πρώτου πυρηνικού αντιδραστήρα παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας της Τουρκία στο Ακούγιου. Την επομένη ημέρα έγινε με μεγαλοπρέπεια η θεμελίωση του έργου. Συμμετείχαν με απευθείας τηλεοπτική σύνδεση από το προεδρικό μέγαρο της Αγκυρας ο πρόεδρος Ταγίπ Ερντογάν και ο επίσημος προσκεκλημένος του Ρώσος ηγέτης Βλαντιμίρ Πούτιν.
Σύμφωνα με τη διακρατική συμφωνία Τουρκίας – Ρωσίας του 2010, η Rosatom είναι κατασκευαστής, διαχειριστής και ιδιοκτήτης του πυρηνικού συγκροτήματος. Δικαιολογημένη η μεγαλοπρέπεια των εγκαινίων, αφού η στιγμή αυτή ήρθε έπειτα από οκτώ χρόνια μετά την υπογραφή της σχετικής συμφωνίας. Ενα χρονικό διάστημα ασυνήθιστα μεγάλο για τις απαραίτητες διαδικασίες αδειοδότησης. Είναι γεγονός ότι οι διαδικασίες για την αδειοδότηση, κατασκευή και λειτουργία των πυρηνικών αντιδραστήρων έγιναν περισσότερο χρονοβόρες μετά τα πυρηνικά ατυχήματα του Τσερνομπίλ (1986) και της Φουκουσίμα (2011). Οι αποκτηθείσες τραγικές εμπειρίες οδήγησαν στη δημιουργία αυστηρότερων οδηγιών, συστάσεων και σχετικών ελέγχων εκ μέρους της Ευρωπαϊκής Ενωσης και του ΙΑΕΑ. Παράγοντες, όπως η σεισμογένεια και τα ακραία φυσικά φαινόμενα (safety) και ο ανθρώπινος δόλος (security) απέκτησαν μεγαλύτερο ειδικό βάρος.
Θα πρέπει, επίσης, να ληφθεί υπόψη ότι το έργο αυτό αποτελεί την πέμπτη προσπάθεια της Τουρκίας για απόκτηση αντιδραστήρων πυρηνικής ενέργειας σε μια περίοδο σχεδόν 60 χρόνων.
Οταν το 2007 ψηφίστηκε ο σχετικός νόμος για το Ακούγιου, η γνώμη ανώτερων στελεχών προμηθευτών πυρηνικής τεχνολογίας, με βάση την εμπειρία τους στις τέσσερις προηγούμενες αποτυχημένες προσπάθειες της τουρκικής κυβέρνησης (1960, 1968, 1974 και 1998), ήταν ότι και αυτή η προσπάθεια της Τουρκίας ήταν καταδικασμένη σε αποτυχία («Nucleonics Week», 29 November 2007).
Η σπουδαιότητα του έργου έγκειται στο ότι οι τέσσερις αντιδραστήρες στο Ακούγιου θα καλύπτουν το 10% των ενεργειακών αναγκών της χώρας, που αντιστοιχούν στις σημερινές ανάγκες της Κωνσταντινούπολης. Σημειωτέον, το Ακούγιου αποτελεί το πρώτο μέρος ενός φιλόδοξου πυρηνικού σχεδίου που περιλαμβάνει την κατασκευή τουλάχιστον οκτώ ακόμη πυρηνικών αντιδραστήρων στα παράλια της Μαύρης Θάλασσας. Εξ αυτών, οι τέσσερις στη Σινώπη και άλλοι τέσσερις ενδεχομένως στην Ιγνεάδα της Ανατολικής Θράκης. Τελικός στόχος είναι η στρατηγική κάλυψη μεγάλου μέρους των αυξανόμενων ενεργειακών αναγκών της χώρας και η απεξάρτησή της από τις εισαγωγές φυσικού αερίου και πετρελαίου από Ρωσία και Ιράν αντιστοίχως.
Με αυτή την προοπτική, η Τουρκία έχει συνάψει μία σειρά διεθνών πυρηνικών συμφωνιών, με περισσότερο σημαντικές αυτές με Ρωσία, Ιαπωνία, Γαλλία, Κίνα, ΗΠΑ. Ν. Κορέα, Αυστραλία και Νίγηρα που καλύπτουν την απόκτηση τεχνολογίας και τεχνογνωσίας του ευρύτερου κύκλου πυρηνικού καυσίμου (nuclear fuel cycle). Δεν εξαιρούνται οι «ευαίσθητες» δραστηριότητες του εμπλουτισμού ουρανίου και της επεξεργασίας αναλωμένων πυρηνικών καυσίμων. Θα πρέπει, βεβαίως, να αναφερθεί ότι η Τουρκία είναι μέλος της διεθνούς Συνθήκης Μη-Διασποράς των πυρηνικών όπλων, ΝΡΤ και υπόκειται στους αυστηρούς ελέγχους των πυρηνικών επιθεωρητών του Διεθνούς Οργανισμού Ατομικής Ενέργειας, ΙΑΕΑ.
Διακινδυνεύοντας να θεωρηθώ μάντης κακών για τη γείτονα, θα πρέπει να αναφερθώ και σε έναν επιπλέον παράγοντα ανησυχίας των άμεσα ή έμμεσα εμπλεκομένων. Ισως τον βασικότερο και ανατρεπτικότερο όλων, πέραν της ασφάλειας από ενδεχόμενα φυσικά ατυχήματα (safety) ή από ανθρώπινο δόλο (security): Τον γεωπολιτικό.
Οπως οι γεωπολιτικοί σχεδιασμοί συχνά υπαγορεύουν ασύμφορες και για πολλούς ανεξήγητες συμπεριφορές και «επενδύσεις» των ισχυρών, έτσι και κάποιοι όχι οφθαλμοφανείς γεωστρατηγικοί στόχοι, επιδιωκόμενες ισορροπίες ή αποτρεπτικές ανισορροπίες, μπορούν να δράσουν καταλυτικά στην εγκατάλειψη ακόμα και προχωρημένων σχεδίων. Για να γίνω ίσως περισσότερο καταληπτός, επιτρέψτε μου να αναφερθώ σε δύο παραδείγματα.
Το σχετικά προχωρημένο έργο κατασκευής του ρωσικού πυρηνικού αντιδραστήρα Μπελένε στη Βουλγαρία τελικά εγκαταλείφθηκε το 2012, αφού προηγήθηκε η αλλαγή στρατοπέδου της Βουλγαρίας από τη διαλυμένη πλέον Σοβιετική Ενωση στην Ευρωπαϊκή Ενωση. Ούτε οικονομικές δεσμεύσεις ούτε άλλοι σχεδιασμοί ενεργειακών αγωγών στάθηκαν τελικά εμπόδιο στην εγκατάλειψη του προχωρημένου σημαντικού πυρηνικού έργου. Ολα και όλοι τελικά βρήκαν τη νέα τους στρατηγική ισορροπία.
Τον Δεκέμβριο του 2000, ο Ρώσος πρόεδρος Βλαντιμίρ Πούτιν επισκέφθηκε την Κούβα του Φιντέλ Κάστρο για, μεταξύ των άλλων, να δώσει λύση σε μία χρονίζουσα εκκρεμότητα. Το ημιτελές συγκρότημα των δύο σοβιετικών πυρηνικών αντιδραστήρων στο Σιέν Φουέγκος της νότιας Κούβας. Ημουν κατά σύμπτωση εκεί, σε προγραμματισμένη επιθεώρηση του πυρηνικού συγκροτήματος και ενθυμούμαι έντονα την αγωνία των Κουβανών συνεργατών μου για την έκβαση της συνάντησης κορυφής και το μέλλον του τόσο ζωτικού έργου για την ενεργειακή επιβίωση της Κούβας. Η Σοβιετική Ενωση είχε καταρρεύσει, χρήματα δεν υπήρχαν για τη συνέχιση του έργου και η Κούβα είχε χρεωθεί αρκετά για να κατασκευαστεί ένα ιαπωνικό πετρελαϊκό έργο που της επέτρεπε να φωτίζει εκ περιτροπής την Αβάνα.
Δεν θα ξεχάσω την ικανοποίηση των Κουβανών φίλων όταν το βράδυ πληροφορηθήκαμε ότι στην απαίτηση του Πούτιν για 3 δισ. δολάρια αποζημίωση για τις σοβιετικές δαπάνες του έργου, ο Κομαντάντε ανταπάντησε ότι τόση ακριβώς υπολογίστηκε και η ζημιά που προκάλεσε στην κουβανική οικονομία η διακοπή του έργου τα τελευταία χρόνια. Οι απαιτήσεις τελικά εξισώθηκαν, μία νέα στρατηγική ισορροπία επιτεύχθηκε και όλες οι πλευρές ικανοποιήθηκαν αποδεχόμενες τις μη αναστρέψιμες πλέον γεωπολιτικές αλλαγές.
Οι γεωπολιτικές αλλαγές και στην ευρύτερη περιοχή μας, άρα και της Τουρκίας, είναι απρόβλεπτες και ίσως επίσης μη αναστρέψιμες.
Αρα, ικανές για οποιεσδήποτε εξελίξεις.
ΠΑΝΤΕΛΗΣ ΟΙΚΟΝΟΜΟΥ,
πρώην επιθεωρητής του Διεθνούς Οργανισμού Ατομικής Ενέργειας (ΙΑΕΑ)
για τη Μη-Διασπορά των Πυρηνικών Οπλων.
http://www.kathimerini.gr/957838/article/epikairothta/
politikh/ar8ro-p-oikonomoy-sthn-k-ti-ginetai-sto-akoygioy
11/4/18
ΣΧΕΤΙΚΑ ΚΕΙΜΕΝΑ
Russian Foreign Minister Sergei Lavrov (front L), Russian President Vladimir Putin (front 2-L) and Turkish President Recep Tayyip Erdogan (front 2-R) attend a symbolic ground-breaking ceremony for Akkuyu Nuclear Power Plant via videolink, at the Presidential Palace in Ankara, Turkey, 03 April 2018. Putin arrived in Ankara for a two-day working visit at the invitation of Turkish President Recep Tayyip Erdogan. Also agenda includes Putin's participation in trilateral meeting with Erdogan and Iranian President Hassan Rouhani to discuss settlement in Syria. EPA/MICHAEL KLIMENTYEV / SPUTNIK / KREMLIN POOL MANDATORY CREDIT
1.
Μπορεί να εμπιστευτεί ο πλανήτης βόμβα υδρογόνου
στα χέρια του προέδρου της Τουρκίας;
Η επαρχία της Μερσίνας στην Τουρκία φιλοξενεί περίπου 2 εκατομμύρια ψυχές και έχει μια ακτογραμμή 321 χιλιομέτρων με αμμώδεις παραλίες. Η πρωτεύουσά της είναι η πόλη Μερσίνα και δεύτερη μεγαλύτερη πόλη η Ταρσός, γενέθλια γη του Αποστόλου Παύλου.
- Η πόλη Μερσίνα που πήρε την ονομασία της από το φυτό μυρσίνη «βλέπει» στη Μεσόγειο. Διαθέτει πανεπιστήμιο και είναι το μεγαλύτερο μεσογειακό λιμάνι της Τουρκίας. Έχει διυλιστήριο πετρελαίου, βιομηχανική ζώνη και θεσμοθετημένη ελεύθερη εμπορική ζώνη (άλλως, Ελεύθερη Οικονομική Ζώνη).
Η Μερσίνα έχει τουρισμό, η Büyükeceli όχι. Εκεί ακριβώς, λοιπόν, που δεν επισκέπτονται πληθυσμοί τουριστών έχει σχεδιάσει η Τουρκία την κατασκευή του πρώτου πυρηνικού της εργοστασίου. Η περιοχή Ακκούγιου εξάλλου βρίσκεται στην Büyükeceli και το εγχείρημα φέρει την πλήρη ονομασία «Akkuyu Nükleer Enerji Santrali» (ANES), δηλαδή «Εργοστάσιο Πυρηνικής Ενέργειας Ακκούγιου». Το τουρκικό κράτος προτίμησε εξαρχής αυτήν την περιοχή επειδή δεν έχει τουρισμό και συγχρόνως δεν παρατηρείται σεισμική δραστηριότητα, η οποία θα έθετε σε κίνδυνο και το έργο αλλά και ανθρώπινες ζωές σε περίπτωση ενός ατυχήματος για παράδειγμα. Η άδεια για την περιοχή αυτή χορηγήθηκε το μακρινό 1976.
Οι υπογραφές για την κατασκευή του πυρηνικού εργοστασίου τέθηκαν τον Μάιο του 2010 μεταξύ Ρωσίας και Τουρκίας και την ανέγερσή του ανέλαβαν θυγατρικές της ρωσικής ROSATOM. Η συνολική αξία της επένδυσης ανέρχεται στα 25 δισεκατομμύρια δολάρια και αποτελεί το πρώτο από τα 4 παρόμοια φιλόδοξα έργα της γείτονος. Το δεύτερο έχει σχεδιαστεί να γίνει στη Σινώπη του Δυτικού Πόντου, πατρίδα του Μιθριδάτη του Μεγάλου, από μια γαλλοϊαπωνική κοινοπραξία. Το τρίτο σχεδιάζεται για την περιοχή Igneada του Ευξείνου Πόντου με τη συνεργασία Κίνας και ΗΠΑ και το τέταρτο – που περισσότερο θα είναι ένα μικρό ορυχείο – ουρανίου, στην Κωνσταντινούπολη.
Άμεσες προτεραιότητες της Τουρκίας είναι η ενεργειακή αυτάρκεια και η ενεργειακή ασφάλεια δοθέντος ότι εισάγει ενέργεια κατά ποσοστό ακόμη και 75% με στοιχεία του 2015. Αυτός είναι και ο βασικός λόγος που η Τουρκία επιδιώκει την κατασκευή πυρηνικού εργοστασίου, το οποίο βέβαια θα μετασχηματίσει και ολόκληρη την τουρκική οικονομία. Μια οικονομία η οποία μέχρι τώρα είναι προσανατολισμένη σταθερά στην αμυντική βιομηχανία και τα οφέλη της, που ωστόσο γρήγορα εξατμίζονται, εκτός και αν πρωταγωνιστήσει σε παγκόσμιο πόλεμο.
- Η τουρκική στόχευση να βρίσκεται το 2023 στις 10 μεγαλύτερες οικονομίες του κόσμου περνάει και μέσα από την κατασκευή πυρηνικού εργοστασίου. Η εκτιμώμενη τεράστια μείωση της ανάγκης της Τουρκίας για εισαγωγή ενέργειας και αντιθέτως, η δυνατότητα εσωτερικής χρήσης και περαιτέρω εξαγωγής ενέργειας αναμένεται ότι θα θωρακίσει την τουρκική οικονομία. Γι’ αυτό σχεδιάζει να έχει το 2023 πυρηνική ικανότητα 4,8 GWe. Το Ακκούγιου προγραμματίζεται να λειτουργεί με 4 μονάδες ικανότητας 1200 MWe. Μακροπρόθεσμα αναμένεται οι θυγατρικές της ROSATOM να αναλάβουν το 51% της ιδιοκτησίας και η κοινοπραξία 3 τουρκικών εταιρειών το 49%. Στην επίσκεψη του Ρώσου προέδρου στις 3/4/2018 θα τεθεί ο θεμέλιος λίθος του έργου.
Η Τουρκία από το 1945 και εντεύθεν αποτελούσε τη νοητή γραμμή σύγκρουσης Δύσης – Ρωσίας, ήτοι το πεδίο των επιχειρήσεων σε περίπτωση που οι δύο αντίπαλοι του Ψυχρού Πολέμου οδηγούνταν σε θερμό πόλεμο. Η χρησιμότητά της αυτή την είχε καταστήσει στρατηγικό σύμμαχο της Δύσης, η οποία ουδέποτε ήθελε στην πραγματικότητα την ουσιαστική ενδυνάμωση της Τουρκίας ώστε η τελευταία να μην είναι ικανή να αυτονομηθεί. Εξέλιξη που παρακολουθούμε αυτόν τον καιρό να παίρνει σάρκα και οστά.
Η κατάρρευση της πολυπόθητης και δύσκολης ισορροπίας δυνάμεων οδηγεί εξάλλου σε ανισότητα. Άλλες χώρες ακμάζουν και άλλες παρακμάζουν. Την παρούσα στιγμή η Τουρκία έχει σπάσει την αλυσίδα της ισορροπίας δυνάμεων και αυτονομείται από τους παλιούς πάτρωνές της. Αυτομάτως ο υπαρκτός κίνδυνος είναι να στραφεί και εναντίον τους. Αυτός είναι και ο μοναδικός λόγος για τον οποίον η Ουάσιγκτον δεν βλέπει με καλό μάτι τις πρόσφατες κινήσεις της Άγκυρας.
- Σε επόμενο κείμενο θα εξετάσουμε τον τρόπο που η κατασκευή του ANES θα επιδράσει στις διμερείς σχέσεις της Ελλάδας με την Τουρκία και ποια θα πρέπει να είναι η – ανύπαρκτη μέχρι στιγμής για το θέμα – στάση της πατρίδας μας.
http://hellasjournal.com/2018/04/bori-na-ebistefti-o-planitis-vomva-ydrogonou-sta-cheria-tou-proedrou-tis-tourkias/
5/4/2018
2.
Η ελληνική στρατηγική στις προκλήσεις της Τουρκίας.
Η ελληνική στρατηγική στις προκλήσεις της Τουρκίας.
Οδεύουμε σε μια όξυνση των ελληνοτουρκικών σχέσεων. Το τελευταίο επεισόδιο στα Ίμια, η ρητορική του Τούρκου προέδρου, η σύλληψη των δύο Ελλήνων στρατιωτικών και η επικείμενη έναρξη γεωτρήσεων από το τουρκικό γεωτρύπανο παρέχουν πολύ σημαντικές ενδείξεις για τον προσανατολισμό της πολιτικής της Τουρκίας.
Ας δούμε ποιες είναι οι (διαχρονικές) προθέσεις της Άγκυρας: Είναι ένας γενικευμένος πόλεμος με την Ελλάδα; Όχι: Αν αυτό επεδίωκε, θα μπορούσε να το είχε πραγματοποιήσει κατασκευάζοντας μια αφορμή όλα αυτά τα χρόνια. Όμως δεν το τολμά, γιατί ένας πόλεμος μπορεί (αν κερδηθεί) να έχει σημαντικά οφέλη, όμως το ρίσκο είναι πολύ μεγάλο. Καταστροφή της τουρκικής οικονομίας, ανάδειξη ενός νέου Κεμάλ κλπ. Έτσι τα αναμενόμενα οφέλη, αν συνυπολογίσουμε και την αβεβαιότητα, μπορεί να είναι τελικά πολύ μικρά.
Η Άγκυρα επιδιώκει ένα θερμό επεισόδιο για να κερδίσει την συνεκμετάλλευση και τελικά την εκμετάλλευση των πετρελαίων της Ελλάδας και της Κύπρου. Αν κάποιος πιστεύει πως κερδίζοντας την συνεκμετάλλευση, η Τουρκία δεν θα προχωρήσει μόνη της στην εκμετάλλευση την ελληνικών κοιτασμάτων ας μελετήσει τη διαχρονική αύξηση των διεκδικήσεών της έναντι της Ελλάδος. Η στρατηγική του θερμού επεισοδίου έχει μεγαλύτερα αναμενόμενα οφέλη, αφού το ενδεχόμενο κόστος της είναι μικρό, ενώ τα κέρδη της δεν είναι αμελητέα (βλέπε γκριζάρισμα των Ιμίων χωρίς καμιά τουρκική απώλεια!).
Ποια θα πρέπει να είναι η απάντηση της Αθήνας; Ας δούμε τις επιλογές της χώρας μας: Αν η Ελλάδα δεν απαντήσει για παράδειγμα στις επικείμενες γεωτρήσεις της Τουρκίας, και αρκεστεί στην έκδοση ανακοινώσεων για τα δίκαιά της, ακολουθώντας μια κατευναστική πολιτική, απλώς χάνει στην πράξη τα δικαιώματά της στην Ελληνική ΑΟΖ. Η Τουρκία κερδίζει χωρίς κανένα ρίσκο!
Μια άλλη προσέγγιση λέει πως όταν θα γίνει το θερμό επεισόδιο, θα προστρέξουμε στις μεγάλες δυνάμεις κι εκείνες θα "πείσουν" την Τουρκία για τα δίκαιά μας. Κι εδώ η προσέγγιση είναι λανθασμένη. Πρώτον γιατί οι μεγάλες δυνάμεις για να μας βοηθήσουν θα μας ζητήσουν ανταλλάγματα και δεύτερον και η Τουρκία θα ζητήσει ανταλλάγματα για την "υποχώρησή" της αυτή. Δηλαδή και πάλι έχει οφέλη, απλά απειλώντας την Αθήνα... Και πάλι τα αποτελέσματα της κρίσης των Ιμίων το '97 θα πρέπει να μας διδάσκουν κάτι...
Φυσικά η αναζήτηση συμμαχιών είναι πολύ σημαντική αλλά μπορεί να δράσει μόνο επικουρικά και ΠΡΙΝ από ένα θερμό επεισόδιο. Φυσικά αυτό είναι ένα πολύ καλό σενάριο και θα πρέπει να είναι η πρώτη μας επιλογή, αλλά όπως βλέπουμε, ο Ερντογάν δεν φαίνεται γενικά να ακούει τις παραινέσεις των συμμάχων.
Μια άλλη επιλογή είναι, σε μια εκδήλωση ενός θερμού επεισοδίου από την Τουρκία, να απαντήσουμε με ένα ισοδύναμο θερμό επεισόδιο. Για παράδειγμα, σε μια κατάληψη ελληνικής βραχονησίδας να καταλάβουμε μια αντίστοιχη τουρκική. Κι αυτό το σενάριο δεν είναι για πολλούς λόγους εφικτό. Η Τουρκία μπορεί να καταλάβει ένα μικρό κατοικημένο ελληνικό νησί, να χρησιμοποιήσει το πλωτό της γεωτρύπανο κλπ για τα οποία η Ελλάδα δεν μπορεί να απαντήσει με ένα ισοδύναμο. Για να μην αναφερθούμε στο γεγονός πως η Τουρκία έχει το πρώτο χέρι στη σκακιέρα των κινήσεων και είναι δυνατόν να αιφνιδιάσει την Ελλάδα με μια πρόκληση που δεν είναι αναμενόμενη (βλέπε και τη σύλληψη των δύο Ελλήνων στρατιωτικών).
Η μόνη άλλη επιλογή της Ελλάδας, αν οι παραινέσεις προς την Τουρκία για μια πολιτική σύμφωνα με τους διεθνείς κανόνες απορριφθεί, είναι να δείξει πως είναι αποφασισμένη να απαντήσει συντριπτικά σε μια τουρκική πρόκληση. Να δηλώσει εκ των προτέρων, και να είναι έτοιμη (έχοντας εκπονήσει από πριν τα κατάλληλα σχέδια) να βυθίσει το τουρκικό γεωτρύπανο εφόσον αυτό αρχίσει γεωτρήσεις στην Ελληνική και Κυπριακή ΑΟΖ. Και όχι μόνον αυτό. Η Ελλάδα θα πρέπει να δηλώσει, και να είναι έτοιμη να το κάνει, πως σε μια τέτοια περίπτωση θα ανακηρύξει άμεσα την επέκταση των χωρικών της υδάτων στα 12 ν.μ. Αυτό δεν είναι τυχαίο. Ας μην ξεχνάμε πως κάτι τέτοιο αποτελεί αιτία πολέμου με την Ελλάδα για τους Τούρκους.
Με άλλα λόγια, η Αθήνα θα πρέπει να κάνει απολύτως σαφές προς όλους, πως αν η Τουρκία επιθυμεί τη συρρίκνωση της Ελληνικής και Κυπριακής (γεωγραφικής, οικονομικής κλπ) κυριαρχίας θα πρέπει να το κάνει εμπλεκόμενη σε πόλεμο.
Για να είναι αξιόπιστη η απειλή αυτή της χώρας μας, η Ελλάδα θα πρέπει να δείξει πως είναι αποφασισμένη να φτάσει στα άκρα, κάνοντας άμεσα κινήσεις που να δείχνουν πως προετοιμάζεται για το χειρότερο ενδεχόμενο με τον καλύτερο δυνατό τρόπο. Θα πρέπει να πάρει άμεσα μέτρα σε στρατιωτικό και πολιτικό επίπεδο: Μέτρα άμεσης απόδοσης μπορεί να είναι η αύξηση της θητείας, η άμεση παραλαβή την αναγνωριστικών-επιθετικών ελικοπτέρων αλλά και άλλου μεταχειρισμένου υλικού από τα αμερικανικά αποθέματα, η εντατικοποίηση των ασκήσεων (με προσομοιώσεις καταστροφής γεωτρύπανου), η πρόβλεψη για γρήγορη επιστράτευση εφέδρων κλπ. Τέτοια μέτρα ευτυχώς ήδη παίρνονται και θα πρέπει να ληφθούν και άλλα.
Σε πολιτικό επίπεδο, μια καλά προετοιμασμένη σύνοδος των αρχηγών των κομμάτων της βουλής μπορεί να παρέχει την ομόφωνη στήριξη όλων στο εθνικό αυτό θέμα, και να δείξει με τον καλύτερο τρόπο την αποφασιστικότητα όλης της χώρας να υπερασπιστεί τα δίκαιά της. Εδώ μπορούμε να υπογραμμίσουμε την θέληση όλου του λαού (πέρα από ιδεολογικές διαφορές) για την υπεράσπιση της χώρας, από το υψηλό φρόνημα που έδειξαν οι πολίτες της Ορεστιάδας στο θέμα της απαγωγής των δύο Ελλήνων στρατιωτικών.
Προφανώς κανείς δεν επιθυμεί έναν πόλεμο. Όσο πιο αποφασισμένη είναι η Ελλάδα να απαντήσει στις τουρκικές προκλήσεις, και όσο πιο ξεκάθαρο το κάνει αυτό προς κάθε κατεύθυνση και σε όλους τους τόνους, τόσο η πιθανότητα να συμβεί κάτι τέτοιο θα μειώνεται.
Λευτέρης Ζαχαριάς
Επίκουρος καθηγητής, Τμήμα Οικονομικής Επιστήμης, Οικονομικό Πανεπιστήμιο Αθηνών.
11/4/2018