Πρώην Γιουγκοσλαβική Δημοκρατία της Μακεδονίας: Λύση ή φύλλο συκής;



Με εξαίρεση το Κυπριακό, για την εξέλιξη του οποίου διστάζω ακόμη να κάνω ασφαλή πρόβλεψη, ριψοκινδυνεύω την εκτίμηση ότι το σύνολο των ζητημάτων τα οποία αφορούν, επηρεάζουν και ενοχλούν την Ελλάδα, η λύση –χωρίς εισαγωγικά– θα καθυστερήσει ακόμη πολύ να φανεί στον ορίζοντα. είναι βέβαιο ότι σε μια σειρά θεμάτων με χαρακτηριστικότερη την περίπτωση της ονομασία της π.Γ.Δ.Μ. υπάρχει μία ιστορία χαμένων ευκαιριών. Ευκαιριών, που οφείλονται σε κακή εκτίμηση των παραμέτρων ενός σχεδίου συμφωνίας. Άλλοτε στην εκτίμηση ότι η αποδοχή ενός συμβιβασμού συνεπάγεται ανυπέρβλητο πολιτικό κόστος. Ενίοτε, και υπό την απειλή καταψήφισης του σχεδίου λύσης στην Βουλή, ακόμη και από μέλη κυβερνητικής πλειοψηφίας (Μάιος 1993). 

Σίγουρα δεν ανήκω στην κατηγορία εκείνων οι οποίοι δεν αναλαμβάνουν την προσωπική τους ευθύνη. Το γεγονός, όμως, ότι έγιναν λάθος χειρισμοί στο παρελθόν, όταν η Ελλάδα εξέπεμπε κύρος, ισχύ, αξιοπιστία, υπεροχή και αίσθημα υπεροχής, δεν αποτελεί συνθήκη αναγκαία και ικανή για μια, όπως-όπως, λύση σήμερα.

Ο συμβιβασμός αποτελεί προϋπόθεση επίτευξης συμφωνίας. Μόνο στην Ελλάδα ο συμβιβασμός θεωρείται ταυτόσημος με προδοσία ή έστω μειοδοσία. Ταυτόχρονα, όμως, ο συμβιβασμός πρέπει να είναι κοντά στους στόχους που έχεις θέσει. Να ανταποκρίνεται και να εξυπηρετεί τα εθνικά σου συμφέροντα. Επίσης, ο τρόπος με τον οποίο ενεργείς, συμπεριφέρεσαι και αποφασίζεις σε ένα βασικό πρόβλημα Εξωτερικής Πολιτικής επιτρέπει την εξαγωγή συμπερασμάτων και παρατηρήσεων για τις παραμέτρους εκείνες που επηρεάζουν την διαδικασία λήψης αποφάσεων. 

Βάζω σε τάξη τις σκέψεις μου. Το γεγονός ότι έχουν περάσει είκοσι πέντε χρόνια από την γένεση του ζητήματος σε συνδυασμό με το μεγάλο πολιτικό και διπλωματικό κεφάλαιο που έχουμε αναλώσει, δεν αποτελούν το μοναδικό κριτήριο για την επίσπευση της επίλυσής του. Ιδίως εάν η λύση είναι απλά ένα «φύλλο συκής». 

Νιώθω την υποχρέωση να καταγράψω αυτές τις επισημάνσεις, ειδικά για το ζήτημα της ονομασίας. Εάν η Ελλάδα αποφασίσει ότι διεκδικεί τον κότινο του νικητή περνώντας κάτω από τον πήχη, η αξιολόγηση της απόφασής μας θα κινείται στις ακόλουθες γραμμές: Η σημερινή Ελλάδα, αδύναμη σε σχέση με το παρελθόν, υπό την πίεση των εταίρων της στην Ευρωπαϊκή Ένωση και συμμάχων της στο ΝΑΤΟ, υποχώρησε από τις πάγιες εθνικές της θέσεις.

Η μελέτη αυτή της συμπεριφοράς μας θα αποτελεί «πρότυπο αναφοράς» και για άλλα θέματα. Η διαιώνιση ενός ζητήματος δεν αποτελεί λύση. Όμως, μια κακή λύση δεν είναι αυτοσκοπός. 

* απόσπασμα από τον Επίλογο του βιβλίου ‘’Οράματα και Χίμαιρες –Διαδρομές ενός Διπλωμάτη’’,Εκδόσεις Ι.ΣΙΔΕΡΗΣ, ( Αθήνα, 2016)

Του Αλέξανδρου Π. Μαλλιά πρέσβη επί τιμή


 17 Απριλίου 2018 


             ΣΧΕΤΙΚΑ ΚΕΙΜΕΝΑ        




Ζ. Ζάεφ: Μας χωρίζει το erga omnes και το Σύνταγμα 
- «Κατανόηση από Αθήνα στην («μακεδονική») ταυτότητα μας».

Σοβαρά ερωτηματικά για το περιεχόμενο του πάρε δώσε μεταξύ Αθήνας και Σκοπίων, προκαλούν οι δηλώσεις του πρωθυπουργού της ΠΓΔΜ Ζ. Ζάεφ  που δήλωσε ότι βρισκόμαστε πιο κοντά από ποτέ στην λύση και η ελληνική πλευρά «δείχνει κατανόηση στο θέμα της ταυτότητας μας».

Εκτός από τον κ. Ζάεφ  και ο ΥΠΕΞ Δημητρώφ αποκάλυψε ότι η βασική διαφορά που έχει απομείνει είναι το εύρος χρήσης της νέας ονομασίας, καθώς η Σκοπιανή πλευρά επιμένει να απορρίπτει την erga omnes χρήση που αποτελεί όμως την απόλυτη κόκκινη γραμμή για την Ελλάδα, καθώς σε διαφορετική περίπτωση θα οδηγούσε σε μια μορφή «διπλής ονομασίας», ή οποία δεν μπορεί να γίνει αποδεκτή ούτε ως βάση συζήτησης για την Ελλάδα.

Σε συνέντευξη του στον τηλεοπτικοί σταθμό TV24 Vesti ο κ. Ζάεφ ήταν αρκετά αποκαλυπτικός δηλώνοντάς ότι στο τραπέζι είναι μόνο όνομα με γεωγραφικό προσδιορισμό και οι διαφορές που παραμένουν αφορούν την αναθεώρηση του Συντάγματος η οποία συνδέεται με το εύρος χρήσης της νέας ονομασίας. Συγχρόνως όμως αποκάλυψε ότι η ελληνική πλευρά έχει δείξει κατανόηση στα θέματα της «ταυτότητας μας», χωρίς να δώσει περαιτέρω διευκρινήσεις.

Σύμφωνα με πληροφορίες η Αθήνα έχει δείξει «κατανόηση» στο θέμα της «μακεδονικής γλώσσας», αλλά δεν είναι γνωστό σε ποιές από τις άλλες πτυχές καταγραφής και ανάδειξης της «μακεδονικής ταυτότητας» η ελληνική πλευρά μπορεί να κάνει συμβιβασμούς, ώστε να μην οδηγηθούμε τελικά στην νομιμοποίηση του πυρήνα του προβλήματος, καθώς η διαφορά για το όνομα της χώρας ξεκίνησε για να αντιμετωπισθεί ο «μακεδονισμός» και η τεχνητή «μακεδονική ταυτότητα» την οποία εξέφραζε το «Δημοκρατία της Μακεδονίας».

Πάντως η Αθήνα πράγματι με δηλώσεις τόσο του πρωθυπουργού Α. Τσίπρα όσο και του ΥΠΕΞ Ν. Κοτζιά έχουν επισημάνει ότι δεν μπορεί να υπάρξει λύση, εάν και οι δυο πλευρές θελήσουν να ικανοποιηθούν όλες οι θέσεις τους, ενώ δεν είναι τυχαίο ότι πολύ συχνά γίνεται αναφορά στο ότι η «μακεδονική γλώσσα» είχε καταγραφεί στον ΟΗΕ, χωρίς να εκφρασθούν αντιρρήσεις από την Ελλάδα ήδη από το 1977 με κυβέρνηση μάλιστα Κωνσταντίνου Καραμανλή.

«Είμαι ο πρώτος Μακεδόνας πρωθυπουργός που είπα ότι ένα όνομα με γεωγραφικό προσδιορισμό είναι αποδεκτό από εμάς και πιστεύω ότι αυτή η δήλωση συνέβαλε στην διαδικασία των διαπραγματεύσεων. Η ελληνική πλευρά δείχνει κατανόηση στην Ταυτότητα μας και πιστεύω ότι θα πετύχουμε» είπε ο κ. Ζαεφ.

Ο πρωθυπουργός της ΠΓΔΜ επανέλαβε και πάλι ότι «εάν έχει μια συνάντηση με τον Αλ. Τσίπρα αυτό πιθανότατα θα σημάνει ότι υπάρχει πιθανότητα να βρεθεί λύση που θα είναι αποδεκτή και από τους πολίτες των δυο χωρών, και αποκάλυψε ότι θα συναντηθεί με τον Ελληνα πρωθυπουργό στην Σύνοδο της Ε.Ε.-Δυτικών Βαλκανίων στις 17 Μαΐου στην Σόφια, χωρίς να διευκρινίζει αν είναι αυτή η συνάντηση την οποία θεωρεί καθοριστική για την επίτευξη συμφωνίας.

Αναφέρθηκε και πάλι στα οφέλη που θα έχει η χώρα αλλά και οι πολίτες με την ένταξη στο ΝΑΤΟ και την προώθηση των σχέσεων με την Ε.Ε. τονίζοντας ότι η λύση πρέπει να αναζητηθεί από τις δυο πλευρές, όπως έγινε και στην περίπτωση της συμφωνίας της ΠΓΔΜ με την Βουλγαρία.

Σε ερώτηση για το ενδεχόμενο να μην υπάρξει λύση, ο κ. Ζάεφ είπε ότι η χώρα του θα συνεχίσει τον δρόμο των μεταρρυθμίσεων που είναι κρίσιμος για το μέλλον των πολιτών και θα παραμείνει προσηλωμένη στον στρατηγικό στόχο ένταξης στο ΝΑΤΟ και στην Ε.Ε., που έχει την υποστήριξη και της αντιπολίτευσης.

Ο πρωθυπουργός της ΠΓΔΜ αναφέρθηκε στην μετονομασία του Αεροδρομίου και του αυτοκινητοδρόμου, τις οποίες χαρακτήρισε«κινήσεις καλής θέλησης», διευκρίνισε όμως ότι η περίπτωση του αγάλματος του «Έφιππου Πολεμιστή» του ογκώδους αγάλματος με αναφορά στον Μέγα Αλέξανδρο, είναι διαφορετική και δεν έχει σχέση με τις συνομιλίες για το όνομα.


Του Νίκου Μελέτη

https://www.liberal.gr/arthro/199630/amyna--diplomatia/2018/z-zaef-mas-chorizei-to-erga-omnes-kai-to-suntagma-isonkatanoisi-apo-athina-stin-isonmakedonikisin-tautotita-massin.html


15/4/2018