Πόσο «λευκός» θα είναι ο καπνός από το Eurogroup.

Το τελικό βήμα για την οριστική έξοδο της Ελλάδας από τα μνημόνια, τον ερχόμενο Αύγουστου, περιμένουν όλοι να γίνει στην αυριανή συνεδρίαση του Eurogroup στο Λουξεμβούργο. Οι μέχρι τώρα τοποθετήσεις Ευρωπαίων αξιωματούχων συγκλίνουν στο ότι θα δούμε τελικά «λευκό καπνό» από την συνεδρίαση  και το ερώτημα πλέον είναι πόσο «λευκός» θα είναι.

Η συνεδρίαση του Eurogroup έχει οριστεί για τις 4 το απόγευμα (ώρα Ελλάδας), ενώ νωρίτερα θα συνεδριάσει το Euro Working Group, το οποίο αναμένεται να κάνει θετική εισήγηση για την ολοκλήρωση της τέταρτης αξιολόγησης. Πόσο θα κρατήσει η συνεδρίαση κανείς δεν το γνωρίζει, αν και ο αντιπρόεδρος της Κομισιόν, Βάλντις Ντομπρόβσκις, προϊδέασε για μια μακρά συνεδρίαση.

Στην συνεδρίαση του Euro Working Group, το πρωί της Πέμπτης, αναφέρεται και η Handelblatt, σημειώνοντας ότι αν τα στελέχη των Υπουργείων Οικονομικών της Ευρωζώνης δεν καταλήξουν σε συμβιβασμό, η συνεδρίαση του Eurogroup αναμένεται μακρά. Στις 7.30 το απόγευμα πάντως είναι προγραμματισμένη η συνεδρίαση του Ecofin, στην οποία θα συζητηθούν, ενόψει της Συνόδου Κορυφής της ΕΕ την επόμενη εβδομάδα στις Βρυξέλλες, οι προωθούμενες αλλαγές στην Ευρωζώνη.

Τι περιλαμβάνει η ατζέντα

Η ατζέντα για την Ελλάδα στο αυριανό Eurogroup περιλαμβάνει τέσσερα θέματα:
  1. Την ολοκλήρωση της τέταρτης αξιολόγησης, η οποία θεωρείται δεδομένη
  2. Την εκταμίευση της τελευταίας δόσης, για την οποία ο επικεφαλής του ESM Κλάους Ρέγκλινγκ έχει πει ότι κυμαίνεται από 10 έως 12 δισ. ευρώ, αν και μπορεί να αποφασισθεί μεγαλύτερο ποσό, για να είναι και πιο «άνετο» το «μαξιλάρι ασφαλείας» για τις χρηματοδοτικές ανάγκες της χώρας μετά το πρόγραμμα
  3. Την μεταμνημονιακή παρακολούθηση, η οποία θα είναι ενισχυμένη σε σχέση με αυτήν που ίσχυσε για άλλες χώρες που είχαν μπει σε προγράμματα, αλλά δεν θα είναι νέο μνημόνιο, και θα και την υλοποίηση χρονοβόρων μεταρρυθμίσεων
  4. Τα πρόσθετα μέτρα για το χρέος, τα οποία αναμένεται να περιλαμβάνουν, την επιμήκυνση των δανείων του EFSF (πρόκειται για τα δάνεια του δεύτερου μνημονίου), την σταδιακή επιστροφή των κερδών των ευρωπαϊκών τραπεζών από την διακράτηση ελληνικών ομολόγων και την αποπληρωμή του δανείου από το ΔΝΤ, το οποίο είναι και το ακριβότερο.
Αισιοδοξία και ενισχυμένη εποπτεία

Στην Αθήνα η κυβέρνηση συμμερίζεται την αισιοδοξία των Βρυξελλών με τον πρωθυπουργό να δηλώνει ότι «περιμένουμε αύριο και μια απόφαση για τη ρύθμιση του ελληνικού χρέους» και ότι «βρισκόμαστε πολύ κοντά στη στιγμή που θα δρέψουμε καρπούς μιας πολυετούς δύσκολης προσπάθειας θυσιών».

«Ήρθε η ώρα η Ελλάδα να σταθεί στα πόδια της» διαμήνυσε και πάλι ο επίτροπος Οικονομίας, Πιέρ Μοσκοβισί, ο οποίος αναφέρθηκε στην εντυπωσιακή πρόοδο που έχει κάνει η Ελλάδα και σημείωσε ότι αυτό που χρειάζεται πλέον είναι ένας «ισορροπημένος συμβιβασμός» που θα διασφαλίζει την ανάπτυξη της χώρας και παράλληλα την βιωσιμότητα του ελληνικού χρέους.

Ο Μοσκοβισί επισήμανε ότι με αυτήν την συνεδρίαση του Eurogroup κλείνει αποφασιστικά το κεφάλαιο της κρίσης στην Ευρώπη, υπογράμμισε ωστόσο ότι δεν έχουν λυθεί όλα τα προβλήματα της Ελλάδας. Πρόσθεσε μάλιστα ότι την επομένη της 20ής Αυγούστου, ημέρας λήξης του προγράμματος, η Επιτροπή προτείνει η Ελλάδα να ενταχθεί σε «ενισχυμένη εποπτεία», η οποία θα παρακολουθεί την εξέλιξη του χρέους, αλλά και τις μεταρρυθμίσεις που θα πρέπει να ολοκληρωθούν τα επόμενα χρόνια.

Αν και ο Μοσκοβισί είναι σαφέστατος ο κυβερνητικός εκπρόσωπος, ενημερώνοντας τους δημοσιογράφους, ανέφερε ότι ο μηχανισμός παρακολούθησης δεν περιλαμβάνει καμία απολύτως δέσμευση για νέα μέτρα και ότι πρόκειται για την διαδικασία που ακολουθήθηκε και με τις άλλες χώρες, τονίζοντας ότι ο «πολιτικός στόχος είναι η ρύθμιση να είναι πειστική στις αγορές χρήματος».

Εξήγησε επίσης ότι «η οποιαδήποτε ρύθμιση» θα πρέπει «να εξασφαλίζει ότι στο μεσοπρόθεσμο διάστημα, οι ακαθάριστες χρηματοδοτικές ανάγκες του ελληνικού Δημοσίου δεν θα υπερβαίνουν το 15% του ΑΕΠ». Πως θα γίνει αυτό; Με «συγκεκριμένες επιμηκύνσεις των ημερομηνιών ωρίμανσης των ελληνικών ομολόγων», οι οποίες ως προς το ύψος τους, εξαρτώνται από τις προβλέψεις για την ανάπτυξη.

Το μενού είναι γνωστό

Στην συνεδρίαση του Eurogroup και τα μέτρα ελάφρυνσης του ελληνικού χρέους αναφέρθηκε και ο επικεφαλής του Ευρωπαϊκού Μηχανισμού Σταθερότητας (ESM), Κλάους Ρέγκλινγκ, τονίζοντας ότι γνωρίζουμε ήδη, εδώ και δύο χρόνια, το «είδος των μέτρων».

«Γνωρίζουμε ακριβώς το μενού που είναι διαθέσιμο και το Eurogroup θα εξετάσει την πιο πρόσφατη ανάλυση βιωσιμότητας και στη συνέχεια θα αποφασίσει ποια μέτρα είναι κατάλληλα υπό αυτές τις συνθήκες», είπε ο Ρέγκλινγκ, σε συνέντευξή του στην εφημερίδα Luxemburg Times. Πρόσθεσε τέλος ότι τα μέτρα αυτά σίγουρα δεν αφορούν «κούρεμα» χρέους, αλλά μπορούν να περιλαμβάνουν «πιθανόν κάποια μέτρα για να υπάρχει και πιο μακροπρόθεσμη βιωσιμότητα».

Στην προετοιμασία της Ελλάδας για την έξοδό της από μία ιδιαίτερα δύσκολη οικονομική περίοδο αναφέρονται και οι New York Times, σημειώνοντας ότι, αν και οι Ευρωπαίοι ηγέτες σηματοδοτούν την φαινομενική επιτυχία της Αθήνας, εμφανίζονται νέα προβλήματα σε άλλα μέρη της Ευρώπης, τα οποία αυξάνουν τις πιέσεις.

«Η Βρετανία προχωράει στην αποχώρησή της από την ΕΕ, οι ΗΠΑ έχουν ξεκινήσει εμπορικό πόλεμο, η εκλογή κυβέρνησης κατά της λιτότητας στην Ιταλία έχει αναβιώσει τους φόβους για το ευρώ και οι αγχωμένες χρηματοπιστωτικές αγορές αρχίζουν και πάλι να στοχεύουν στις πιο αδύναμες χώρες της νομισματικής ένωσης», υπογραμμίζει η αμερικανική εφημερίδα.

Σε κάθε περίπτωση πάντως, η αυριανή ημέρα σηματοδοτεί εξελίξεις για την Ελλάδα, αλλά και την Ευρωζώνη συνολικά, η οποία καλείται, όπως εκτιμούν όλοι οι αναλυτές, να πάρει ουσιαστικές αποφάσεις και δραστικά μέτρα.


20/6/2018


  ΣΧΕΤΙΚΑ ΚΕΙΜΕΝΑ   



1.
Τα μέτρα για το χρέος 
και το «μεταμφιεσμένο» πρόγραμμα.

Λίγα εικοσιτετράωρα μας χωρίζουν απ’ ότι φαίνεται από τις οριστικές αποφάσεις για τα μέτρα ελάφρυνσης του ελληνικού χρέους μετά την ομοβροντία δηλώσεων Ευρωπαίων αξιωματούχων και τα αλλεπάλληλα δημοσιεύματα του διεθνούς τύπου. Στην Αθήνα, ολοκληρώθηκε με επιτυχία η τηλεδιάσκεψη κυβερνητικών παραγόντων με εκπροσώπους των θεσμών, ενώ ο ίδιος ο αντιπρόεδρος της Κομισιόν παραδέχθηκε ότι καταβάλλεται προσπάθεια για συνολική λύση στο Eurogroup της Πέμπτης.

Την υποστήριξή του σε μια ουσιαστική ελάφρυνση του ελληνικού χρέους εξέφρασε και ο γενικός γραμματέας του ΟΟΣΑ, Ανχέλ Γκουρία, κατά την ομιλία του στην επιτροπή Οικονομικών και Νομισματικών υποθέσεων του Ευρωκοινοβουλίου, τονίζοντας μάλιστα ότι η απομείωση του ελληνικού χρέους θα έπρεπε είχε γίνει πολύ νωρίτερα.

Στο σημείο αυτό επέκρινε, διακριτικά, την Γαλλία και την Γερμανία, λέγοντας ότι οι τότε υπουργοί Οικονομικών, εκτιμώντας πως η διακράτηση  ελληνικού χρέους αποτελεί κίνδυνο για τις τράπεζες,  επέλεξαν να τις προστατεύσουν, δανείζοντας στην Ελλάδα χρήματα των ευρωπαίων φορολογουμένων για να ξεπληρώσει το χρέος της προς αυτές και μετατρέποντας το ιδιωτικό χρέος σε δημόσιο.

Ο κ. Γκουρία υπογράμμισε ακόμη ότι η απομείωση του ελληνικού χρέους είναι αναγκαία, ωστόσο επειδή αυτό το χρέος είναι «ανελαστικό», καθώς ανήκει στο ΔΝΤ και τον ESM, δεν μπορεί να γίνει ονομαστική διαγραφή του. Αυτό που μπορεί να γίνει κατά τον Γ.Γ. του ΟΟΣΑ είναι η λήψη κάποιων μέτρων, όπως η επέκταση των ωριμάνσεων και η μείωση των επιτοκίων, που θα κάνουν ευκολότερη την αποπληρωμή του.

Ελάφρυνση όχι διαγραφή

Το ίδιο σενάριο ανέφερε λίγες ώρες νωρίτερα, σε δημοσίευμά της, και η Süddeutsche Zeitung, προδιαγράφοντας την λήψη αποφάσεων εντός της εβδομάδας. Σε ρεπορτάζ από τις Βρυξέλλες η βαυαρική εφημερίδα σημειώνει ότι «αυτήν την εβδομάδα αναμένεται συμφωνία για την ελάφρυνση του ελληνικού χρέους» και υπογραμμίζει ότι αυτό που πρόκειται να αποφασιστεί στο Eurogroup είναι «παράταση της περιόδου αποπληρωμής από μηδέν έως 15 χρόνια».

Η ίδια εφημερίδα αναφέρει πάντως ότι το Βερολίνο «κινείται μάλλον στο κάτω μέρος της κλίμακας», αν και οι διαπραγματευτές άφησαν να εννοηθεί μια προθυμία για παραχωρήσεις. «Στις Βρυξέλλες πάντως υπάρχει η εκτίμηση ότι τελικά ενδέχεται οι διαπραγματεύσεις να καταλήξουν στη μέση, δηλαδή περί τα επτά ή οκτώ χρόνια», σημειώνει η γερμανική εφημερίδα.

Το θέμα το είχε ξεκαθαρίσει άλλωστε και ο πάντα αισιόδοξος Γάλλος επίτροπος Πιερ Μοσκοβισί, τονίζοντας ότι «δεν πρόκειται για διαγραφή, αλλά το βάρος του χρέους πρέπει να ελαφρυνθεί» και καλώντας το Eurogroup να λάβει «οπωσδήποτε» αυτήν την Πέμπτη τα μέτρα ελάφρυνσης του ελληνικού χρέους. Το ελληνικό ζήτημα είναι το πρώτο θέμα του Eurogroup της 21ης Ιουνίου και, σύμφωνα με την ημερήσια διάταξη που κοινοποίησε ο πρόεδρός του Μάριο Σεντένο, οι υπουργοί οικονομικών της Ευρωζώνης θα κληθούν να αποφασίσουν για το πλαίσιο της εποπτείας μετά την ολοκλήρωση του προγράμματος τον Αύγουστο, για το ύψος της τελευταίας δόσης των δανείων, καθώς και για τα πιθανά μέτρα για το χρέος.

Αν και η συνάντησή τους αφορά τις μεταρρυθμίσεις στην ΕΕ και γίνεται στην σκιά της έξαρσης της μεταναστευτικής κρίσης στην Ευρώπη, Μέρκελ και Μακρόν, αναμένεται να αναφερθούν επίσης στις διεργασίες για την οριστική επίλυση του ελληνικού ζητήματος, στην κοινή συνέντευξη που θα δώσουν στο Βερολίνο.

Η μεταμνημονιακή εποπτεία

Οι ρυθμίσεις για το χρέος, αν και μονοπωλούν την συζήτηση, είναι μόνο το ένα ζήτημα που αναμένεται να ρυθμιστεί στο Eurogroup της Πέμπτης. Ένα άλλο σημαντικό ζήτημα είναι η μεταμνημονιακή εποπτεία  της Ελλάδας από τους δανειστές, θέμα το οποίο γίνεται προσπάθεια να συναρτηθεί με τις αποφάσεις για την ελάφρυνση του χρέους.

Ο ίδιος ο αντιπρόεδρος της Κομισιόν, Βάλντις Ντομπρόβσκις, στην συνέντευξή του στην ΕΡΤ ανέφερε ως τρίτο «σημαντικό» δεδομένο για την επόμενη ημέρα για την Ελλάδα την «διευθέτηση θεμάτων για μετά το τέλος του προγράμματος, καθώς ορισμένα από τα μεσοπρόθεσμα μέτρα του χρέους δεν θα συνδεθούν με τη δημοσιονομική πορεία μετά το τέλος του προγράμματος». Ωστόσο σε άλλο σημείο της συνέντευξής του υπογράμμισε ότι το πρώτο και πιο σημαντικό προς το συμφέρον της Ελλάδας είναι κάποια από τα μεσοπρόθεσμα μέτρα για το χρέος να συνδεθούν με τη συνεχιζόμενη τήρηση των δημοσιονομικών στόχων.

Την ύπαρξη σύγκλισης για αυστηρότερη μεταμνημονιακή εποπτεία της Αθήνας, συγκριτικά με άλλες χώρες που είχαν μπει σε πρόγραμμα, επισήμανε και η Süddeutsche Zeitung, αναφέροντας ότι «η πλειοψηφία των κρατών της ευρωζώνης επιμένει να μην επιτρέπεται να αναστραφούν απλά συμφωνηθείσες μεταρρυθμίσεις». Σημείωνε ωστόσο ότι παρά τις εκτεταμένες απαιτήσεις «θα πρέπει να αποφευχθεί να δοθεί η εντύπωση ότι με αυτές τις απαιτήσεις σχεδιάζεται ντε φάκτο ένα νέο πρόγραμμα».

Στο θέμα παρενέβη πριν λίγο ο Επίτροπος Οικονομικών Πιερ Μοσκοβισί καλώντας τις χώρες της Ευρωζώνης να μην επιβάλλουν στην Ελλάδα ένα νέο «μεταμφιεσμένο» πρόγραμμα. «Το λέω κατηγορηματικά: δεν θα υπάρξει μεταμφιεσμένο τέταρτο πρόγραμμα για την Ελλάδα», τόνισε από το Παρίσι ο ευρωπαίος επίτροπος, δύο εικοσιτετράωρα πριν την κρίσιμη συνεδρίαση.

Ο ίδιος χαρακτήρισε «αναξιοπρεπές» να επιβληθεί στην Αθήνα ένας «σχολαστικός και παρεμβατικός» μηχανισμός για την επαλήθευση των δεσμεύσεών της μετά το τέλος του τρίτου προγράμματος, παραδέχθηκε ωστόσο ότι η ΕΕ οφείλει «να εξασφαλίσει πως οι μεταρρυθμίσεις εφαρμόζονται στην Ελλάδα και πως οι δημοσιονομικές πολιτικές συνεχίζουν να είναι υγιείς». Το γεγονός πάντως ότι Ευρωπαίοι αξιωματούχοι αναφέρονται στο θέμα αν μη τι άλλο δείχνει ότι η συζήτηση παραμένει ανοιχτή.

Σύνταξη SLpress.gr


 20 Ιουνίου 2018


2.
L. Codogno: Το συνολικό «πακέτο» για την Ελλάδα 
θα έχει και προληπτική γραμμή. 

Από αυστηρούς όρους θα συνοδεύονται τα μέτρα για την ελάφρυνση του ελληνικού χρέους που θα συμφωνήσουν οι Ευρωπαίοι, με την αρχή να γίνεται στο αυριανό Eurogroup. Αυτό εκτιμά ο Ιταλός οικονομολόγος, Lorenzo Codogno, τονίζοντας παράλληλα ότι το συνολικό «πακέτο» για την Ελλάδα θα περιλαμβάνει και προληπτική γραμμή στήριξης, η οποία θα δοθεί στο πλαίσιο μίας συμβιβαστικής λύσης που θα έχει και… καθαρή έξοδο. 

Ο καθηγητής του LSE κάνει λόγο για ένα σχέδιο ελάφρυνσης με τρία σκέλη, τα δύο εκ των οποίων θα έχουν πολλές προϋποθέσεις και θα αφορούν στη διασφάλιση της μεσοπρόθεσμης και μακροπρόθεσμης βιωσιμότητας του ελληνικού χρέους.

Σε ότι αφορά την Ιταλία, ο πρώην επικεφαλής Οικονομολόγος του υπουργείου Οικονομικών της γειτονικής μας χώρας, δίνει 50% πιθανότητες να συμμορφωθεί η ιταλική κυβέρνηση με τους ευρωπαϊκούς κανόνες και επίσης 50% πιθανότητες να ξεσπάσει μία νέα μεγάλη κρίση στην Ευρώπη. Σύμφωνα με τον ίδιο, η συγκυβέρνηση Λέγκας-Κινήματος Πέντε Αστέρων χρησιμοποιεί το προσφυγικό ζήτημα για να συγκρουστεί ευθέως με τις Βρυξέλλες, καθώς γνωρίζει ότι είναι το μέτωπο στο οποίο απολαμβάνει τη μεγαλύτερη στήριξη τόσο από τους πολίτες, όσο και από τη Βουλή. 

Συνέντευξη στον Κωνσταντίνο Μαριόλη

- Την Πέμπτη συνεδριάζει το Eurogroup σε μία πολύ σημαντική στιγμή και για την Ελλάδα. Πιστεύετε ότι οι Ευρωπαίοι θα καταλήξουν σε κάποια λύση για το ελληνικό χρέος;

Παρατηρούμε πως υπάρχει ευρεία συναίνεση για να συμφωνηθεί μία δέσμη μέτρων, ορισμένα από τα οποία θα επιτυγχάνουν «προκαταβολική» ελάφρυνση. Εκτιμώ ότι τα μέτρα αυτά θα προβλέπουν την άμεση επιμήκυνση των ωριμάνσεων κατά 7-10 χρόνια και θα εφαρμοστούν στην ουσία χωρίς πρόσθετους όρους. Ένας άλλος πυλώνας της συμφωνίας θα προβλέπει μεσοπρόθεσμα μέτρα έως και 20 έτη, τα οποία θα συνοδεύονται από όρους και προϋποθέσεις. Τέλος, θα υπάρξει και ο μακροπρόθεσμος ορίζοντας. Νομίζω ότι όλοι γνωρίζουν πως αν αφήσουμε στην άκρη τα κέρδη του SMP, θα υπάρξουν αυστηροί όροι. Υπάρχουν, όμως, πολλά κεφάλαια από το πρόγραμμα διάσωσης που δεν έχουν χρησιμοποιηθεί και τα οποία θα μπορούσαν να παίξουν το ρόλο του «αποθέματος ρευστότητας» για το μέλλον και μέχρι η Ελλάδα να ανακτήσει πρόσβαση στις αγορές. Σε ότι αφορά τη μακροπρόθεσμη βιωσιμότητα του ελληνικού χρέους, νομίζω ότι τα κριτήρια έχουν ήδη καθοριστεί. Οι συνολικές χρηματοδοτικές ανάγκες είναι στο 15%-20% που σημαίνει ότι αυτό μάλλον δεν θα αλλάξει. Επαναλαμβάνω, ωστόσο, ότι τα μεσοπρόθεσμα μέτρα θα συνοδεύονται από αυστηρές προϋποθέσεις και αυτός είναι ένας τρόπος για να διατηρηθεί η πίεση προς την ελληνική πλευρά έτσι ώστε να συνεχιστούν οι μεταρρυθμίσεις. 

- Την ίδια ώρα ο κ. Τσίπρας, καθαρά για πολιτικούς λόγους, προσπαθεί να εμφανίσει μία «καθαρή» έξοδο που δεν θα έχει αυστηρούς όρους. Μπορεί η Ελλάδα να χρηματοδοτηθεί με βιώσιμο τρόπο από τις αγορές όταν το περιβάλλον είναι τόσο ασταθές λόγω της Ιταλίας και άλλων αρνητικών παραγόντων;

Υπάρχει πάντα ο κίνδυνος να σημειωθούν αναταράξεις λόγω της Ιταλίας, ή άλλων παραγόντων που θα επηρεάσουν αρνητικά και την Ελλάδα. Εκεί που ποντάρει η ελληνική κυβέρνηση είναι ότι οι χρηματοδοτικές ανάγκες για τα επόμενα δύο χρόνια είναι περιορισμένες. Έτσι είναι εφικτό να ανακτήσει την πρόσβαση στις διεθνείς αγορές σε αυτό το διάστημα, κάτι που θα γίνει ακόμη πιο εφικτό αν υπάρξει λύση για το χρέος. 

- Άρα, δεν πιστεύετε ότι η προληπτική γραμμή στήριξης, για την οποία έχει γίνει τόσος ντόρος, είναι απαραίτητη για την Ελλάδα;

Φυσικά και είναι. Η προληπτική γραμμή θα είναι μέρος του συνολικού πακέτου. Ενός πακέτου που στην αρχή θα υπάρχει η προληπτική γραμμή και στη συνέχεια προϋποθέσεις για τα μέτρα ελάφρυνσης. 

- Και πως θα την δεχθεί η ελληνική κυβέρνηση;

Πιστεύω ότι υπάρχει τρόπος να επιτευχθεί μία συμβιβαστική συμφωνία που θα δίνει στην Ελλάδα την «καθαρή» έξοδο και την ίδια ώρα θα υπάρχει και μία πιστοληπτική γραμμή για παν ενδεχόμενο. Έτσι κι αλλιώς, όροι και προϋποθέσεις θα συνεχίσουν να υπάρχουν για την Ελλάδα και μετά τον Αύγουστο. 

- Στην προηγούμενη μας επικοινωνία, λίγο πριν τον σχηματισμό της ιταλικής κυβέρνησης, είχατε προειδοποιήσει για την απειλή ενός… νέου Αλέξη Τσίπρα, αυτή τη φορά από την Ιταλία. Πως κρίνετε τη συνεργασία Λέγκας – Κινήματος Πέντε Αστέρων;

Κατά κύριο λόγο η ιταλική κυβέρνηση εστιάζει στη συγκεκριμένη χρονική στιγμή σε θέματα μετανάστευσης, διότι γνωρίζουν ότι το προσφυγικό είναι το μοναδικό μέτωπο στο οποίο μπορούν να επηρεάσουν τα πράγματα στο Ευρωπαϊκό Συμβούλιο που συνεδριάζει στο τέλος του μήνα. Και αυτό γιατί η κυβέρνηση σχηματίστηκε πολύ πρόσφατα και δεν είχε το χρόνο να φτιάξει μία ατζέντα και να περάσει από τις αρμόδιες επιτροπές. 

Μόνο στο προσφυγικό έχει παρεμβατική ισχύ, έχει τη δύναμη να μπλοκάρει αποφάσεις και πιστεύω ότι θα χρησιμοποιήσουν αυτή τη δύναμη σε θέματα μετανάστευσης. Σε ότι αφορά τα υπόλοιπα ζητήματα της Ευρώπης, πιστεύω ότι η παρεμβατική ισχύ της Ιταλίας στην παρούσα φάση είναι πολύ περιορισμένη. Αλλά στο προσφυγικό έχουν μεγάλη στήριξη όχι μόνο από τους πολίτες αλλά και από τη Βουλή και γι’ αυτό δεν θα διστάσουν να προωθήσουν τις θέσεις τους. Το γεγονός αυτό θα μπορούσε κανείς να πει ότι προκαλεί φόβο γιατί η Ευρώπη αλλάζει και αυτό φαίνεται και στο προσφυγικό. Θα μπορούσε, για παράδειγμα, να συμφωνήσουν με τους Βαυαρούς ή τους Αυστριακούς και με κάποιες χώρες του πρώην ανατολικού μπλοκ. 

- Αυτός πιστεύετε ότι είναι ο λόγος που κυβερνητικά στελέχη προσπαθούν να καθησυχάσουν για τις θέσεις τους σε οικονομικά ζητήματα; Ακόμη και ο Πάολο Σαβόνα είπε ότι το ευρώ είναι «απαραίτητο». Το κάνουν επειδή θέλουν να ρίξουν αρχικά το βάρος στο προσφυγικό;

Θέλουν να δείξουν ότι είναι προσηλωμένοι στο ευρώ. Φαίνεται πως αυτή είναι η στρατηγική τους προς το παρόν. Δεν θέλουν να ασκήσουν έντονες πιέσεις ταυτόχρονα σε δύο μέτωπα. Όμως υπάρχει επιφυλακτικότητα απέναντι σε αυτές τις δηλώσεις, διότι υπάρχουν άτομα στην κυβέρνηση που για πολύ καιρό στο παρελθόν έκαναν εκστρατεία κατά της Ε.Ε. και τώρα είναι πολύ δύσκολο να πιστέψει κανείς ότι έχουν αλλάξει εντελώς μυαλά. Βέβαια, είναι καθησυχαστικό ότι στέλνουν θετικά μηνύματα, όμως θα πρέπει να αποδείξουν την προσήλωσή τους, που σημαίνει ότι η κυβέρνηση θα πρέπει να είναι ενωμένη, συμπεριλαμβανομένων των δύο ηγετών, Σαλβίνι και Ντι Μάιο – οι οποίοι παρεμπιπτόντως έχουν σιωπήσει για το θέμα. 

- Μέχρι στιγμής ο Σαλβίνι δείχνει να είναι αυτός που κινεί τα νήματα στην κυβέρνηση. Αυτό δεν είναι ένα ανησυχητικό σημάδι για τους επενδυτές;

Ο Σαλβίνι είναι ο ένας πυλώνας της κυβέρνησης. Ο άλλος είναι ο Ντι Μάιο και παρά το γεγονός ότι έχουν διαφορετικό ποσοστό ψήφων, στην κυβέρνηση έχουν στην ουσία μοιρασμένη ισχύ. Ο Σαλβίνι, όμως, είναι αυτός που μπορεί να… τραβήξει την πρίζα και ίσως με τη βοήθεια της κεντροδεξιάς να κερδίσει τις επόμενες εκλογές και γι’ αυτό φαίνεται ότι έχει μεγαλύτερη ισχύ από το ποσοστό των ψήφων που έλαβε. 

- Τι πιθανότητες δίνετε να κρατήσει αυτή η «περίεργη» κυβέρνηση; Εκτιμάτε ότι οι Σαλβίνι και Ντι Μάιο θα ακολουθήσουν το παράδειγμα των Τσίπρα – Καμμένου και θα αλλάξουν στάση απέναντι στην Ευρώπη;

Η κυρίαρχη αντίληψη αυτή τη στιγμή είναι «βλέποντας και κάνοντας». Σίγουρα, σε κάποια ζητήματα έχουν ήδη εκφράσει την πρόθεση να έρθουν σε σύγκρουση με την Ευρώπη, με το προσφυγικό να είναι το κεντρικό θέμα. Έχουν, ωστόσο δείξει και άλλες διαθέσεις, όπως ο υπουργός Γεωργίας, ο οποίος είπε ότι θέλουν να επαναδιαπραγματευτούν την εμπορική συμφωνία της Ε.Ε. με τον Καναδά(CETA) για να προστατεύσουν ιταλικά προϊόντα, κάτι που είναι σαφές ότι ταράζει τις Βρυξέλλες.

Άρα, θα υπάρξουν σημεία αντιπαράθεσης, ενώ νομίζω ότι ο υπουργός Οικονομικών, Τζοβάνι Τρία, προσπαθεί να εξασφαλίσει κάποια επιπλέον ευελιξία στην κατάρτιση του προϋπολογισμού. Ο προϋπολογισμός θα είναι ένα πολύ κρίσιμο ζήτημα για το μέλλον της κυβέρνησης. Με βάση τους δικούς μου υπολογισμούς, θα πρέπει να εφαρμόσουν μέτρα ύψους 1,8% του ΑΕΠ αν θέλουν να τηρήσουν τα όσα έχουν ήδη συμφωνηθεί. Ταυτόχρονα, θα πρέπει να τηρήσουν τις προεκλογικές υποσχέσεις τους και αυτό πιστεύω ότι είναι εξαιρετικά δύσκολο. 

Εκτιμώ, λοιπόν, ότι τα περιθώρια ευελιξίας που θα τους επιτρέψουν οι Βρυξέλλες θα είναι πολύ μικρά, ίσως 0,1% ή 0,2% του ΑΕΠ, όχι παραπάνω. Συνεπώς, θα είναι πολύ δύσκολο για τους κυβερνητικούς εταίρους να αποφασίσουν αν θα συμμορφωθούν με τους κανόνες ή να πουν ρητά ότι δεν συμμορφώνονται, κάτι που θα είναι μεγάλο σοκ για τις αγορές και την αξιοπιστία και βιωσιμότητα της ιταλικής οικονομίας. Αν συμβεί κάτι τέτοιο θα έχουμε μία νέα μεγάλη κρίση, κατά την οποία οι αγορές θα στριμώξουν την Ιταλία στη γωνία και η κυβέρνηση θα αναγκαστεί να κάνει πίσω, όμως στο μεταξύ η χώρα θα υποφέρει. 

- Μπορείτε να κάνετε εκτίμηση αυτή τη στιγμή για το αποτέλεσμα; Ποιο είναι το πιο πιθανό σενάριο;

Πιστεύω ότι σήμερα οι πιθανότητες είναι 50-50. Δίνω 50% στο ενδεχόμενο να δουν τι πραγματικά διακυβεύεται και να αρχίσουν να συμπεριφέρονται υπεύθυνα τουλάχιστον σε ότι αφορά το ευρώ και τη δημοσιονομική πειθαρχία, που είναι τα δύο σημεία που απασχολούν περισσότερο τους επενδυτές. Σε άλλα ζητήματα μπορεί να έχουν αμφιλεγόμενες θέσεις και να ασκούν πιέσεις, όπως στο προσφυγικό, όμως θα πρέπει να δείξουν σοβαρότητα σε αυτά τα δύο για να διατηρήσει η Ιταλία την πρόσβαση στις αγορές. Άρα, υπάρχει η πιθανότητα να γίνουν πιο «λογικοί». Το άλλο 50% είναι το σενάριο που λέει ότι θα καταλάβουν πως αν συμμορφωθούν με τους κανόνες δεν θα μπορέσουν να πετύχουν όσα υποσχέθηκαν προεκλογικά και θα αρχίσουν να συμπεριφέρονται ανεύθυνα, προκαλώντας άμεσα μία νέα μεγάλη κρίση στην Ευρώπη.

- Σε αυτή τη συγκυρία, η ΕΚΤ αποφάσισε να αποσύρει μέχρι το τέλος του έτους το QE. Ποιος θα είναι ο αντίκτυπος αυτής την εξέλιξης για τα ομόλογα της Ιταλίας και της Ελλάδας;

Για τα ελληνικά ομόλογα ο άμεσος αντίκτυπος δεν θα είναι ιδιαίτερα αισθητός από τη στιγμή που το ελληνικό χρέος χρηματοδοτείται αυτή τη στιγμή από τους επίσημους Θεσμούς, ενώ όπως προανέφερα, οι χρηματοδοτικές ανάγκες της Ελλάδας για τα επόμενα δύο χρόνια είναι περιορισμένες. Όπως και να’ χει το QE τελειώνει, άρα για την Ελλάδα δεν κάνει μεγάλη διαφορά. 

Σε ότι αφορά την Ιταλία, αν εξετάσουμε τους περασμένους 12 μήνες θα δούμε ότι όλες οι χρηματοδοτικές ανάγκες της χώρας χρηματοδοτήθηκαν στην ουσία από το QE. Κατά συνέπεια, η Ιταλία θα πρέπει να αντικαταστήσει τις αγορές της ΕΚΤ με αγορές από τον ιδιωτικό τομέα και εκτιμώ ότι αυτή η διαδικασία θα οδηγήσει σε υψηλότερα επιτόκια. 

Who is who

Ο Lorenzo Codogno είναι ιδρυτής και επικεφαλής οικονομολόγος της LC Macro Advisors. Πριν γίνει μέλος του LSE, ο κ. Codogno διετέλεσε επικεφαλής οικονομολόγος και γενικός διευθυντής του υπουργείου Οικονομικών της Ιταλίας από τον Μάιο του 2006 έως τον Φεβρουάριο του 2015. Ήταν επικεφαλής της διεύθυνσης οικονομικών αναλύσεων και σχεδιασμού. Ήταν επίσης υπεύθυνος για τις μακροοικονομικές προβλέψεις για την ιταλική και τη διεθνή οικονομία. Συνετέλεσε στην τεχνική προετοιμασία του Προγράμματος Σταθερότητας και του Εθνικού Προγράμματος Μεταρρυθμίσεων της Ιταλίας. Επίσης, ήταν επικεφαλής της ιταλικής αντιπροσωπείας στην Επιτροπής Οικονομικής Πολιτικής της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Ως πρόεδρος της Επιτροπής έλαβε μέρος στις συνεδριάσεις του Ecofin και του Eurogroup με τους υπουργούς Οικονομικών.
Πριν αναλάβει τα καθήκοντά του στο υπουργείο Οικονομικών εργάστηκε στην Bank of America για 11 συναπτά έτη, στις θέσεις του γενικού διευθυντή και επικεφαλής αναλυτή με έδρα το Λονδίνο. Προηγουμένως εργάστηκε στο τμήμα ερευνών της ιταλικής τράπεζας UniCredit.

https://www.liberal.gr/arthro/209310/apopsi/sunenteuxeis/Lorenzo-Codogno-to-sunoliko-isonpaketosin-gia-tin-ellada-tha-echei-kai-proliptiki-grammi.html


20 Ιουνίου 2018