Πως το ιταλικό ζήτημα επηρεάζει την έξοδο από τo Μνημόνιo.

ΣΧΕΤΙΚΑ ΚΕΙΜΕΝΑ
(1)  H «ευημερία» που ετοιμάζουν για τους Έλληνες. 
(2) Το αντιευρωπαϊκό παρανοϊκό πλεόνασμα.  
(3)Τα υπερπλεονάσματα αποδυναμώνουν τη λύση για το χρέος.
 (4) Le Monde: Επείγον να κλείσει το θέμα του ελληνικού χρέους. 



Βαδίζοντας προς τον Αύγουστο, όταν τελειώσει το 3ο Μνημόνιο, το ερώτημα «πότε θα στηθούν κάλπες» αποκτάει πρακτικό περιεχόμενο. Ο Μητσοτάκης είχε μετατρέψει την αποσταθεροποίηση της κυβέρνησης Τσίπρα και την πρόκληση πρόωρων εκλογών σε πυλώνα της αντιπολιτευτικής στρατηγικής του. Αν και τα γεγονότα τον διέψευσαν, προ εβδομάδων στα χνάρια του βάδισε η Γεννηματά, προκαλώντας απορία για μία πρωτοβουλία, η οποία δεν υπηρετεί υπαρκτή πολιτική σκοπιμότητα.

Στο ερώτημα, πάντως, πότε θα στηθούν κάλπες, ούτε ο ίδιος ο πρωθυπουργός μπορεί να δώσει κατηγορηματική απάντηση. Η απόφαση μπορεί σε πολύ μεγάλο βαθμό να είναι δική του, αλλά κυρίως θα εξαρτηθεί από τις συνθήκες. Επισήμως, η κυβέρνηση δεν χάνει ευκαιρία να επαναλαμβάνει σε όλους τους τόνους ότι πρόθεσή της είναι να εξαντλήσει την τετραετία.

Ο Τσίπρας και το επιτελείο του θα ήθελαν να έρθουν έτσι τα πράγματα, ώστε να καταφέρουν να φθάσουν στο φθινόπωρο του 2019. Αυτό, ωστόσο, δεν είναι εύκολο κι όχι επειδή θα χαθεί η κοινοβουλευτικής πλειοψηφία. Το ενδεχόμενο αυτό δεν μπορεί θεωρητικά να αποκλεισθεί, αλλά συγκεντρώνει αμελητέες πιθανότητες εάν δεν μεσολαβήσει κάποιο έκτακτο γεγονός.

Κυρίως η ΝΔ πόνταρε στη διαφορά που υπάρχει μεταξύ ΣΥΡΙΖΑ και ΑΝΕΛ για το Μακεδονικό. Πράγματι, ο Καμμένος έχει ξεκαθαρίσει πως το κόμμα του δεν θα ψηφίσει τη συμφωνία, που έχουν διαπραγματευθεί οι Κοτζιάς και Ντιμιτρόφ. Ταυτοχρόνως, όμως, έχει ξεκαθαρίσει πως δεν πρόκειται να αποσυρθεί από τη συμπολίτευση και να ανατρέψει την κυβέρνηση.

Η προληπτική πιστωτική γραμμή

Αφήνοντας, λοιπόν, στην άκρη, την ανατροπή της κυβέρνησης λόγω εσωτερικού ρήγματος, η πρώτη εξωτερική δοκιμασία είναι οι επικείμενες διαπραγματεύσεις με τους δανειστές για τους όρους εξόδου της Ελλάδας από τα Μνημόνια. Με εξόφθαλμη προπαγανδιστική πρόθεση, εδώ και καιρό ο Τσίπρας μιλάει για “καθαρή έξοδο”. Προφανώς, δεν αμφισβητεί τις δεσμεύσεις που έχουν ήδη συμφωνηθεί για τη μεταμνημονιακή περίοδο, όπως π.χ. το ύψος των πρωτογενών πλεονασμάτων.

Στην πραγματικότητα, αυτό που εννοεί είναι ότι απορρίπτει τη λεγόμενη προληπτική πιστωτική γραμμή, για την αποδοχή της οποίας δεχόταν πιέσεις και από την Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα και από κύκλους εντός Ελλάδας. Υπενθυμίζουμε ότι η κυβέρνηση Σαμαρά είχε αποδεχθεί την προληπτική πιστωτική γραμμή, γεγονός που ωθεί αξιωματούχους της, όπως π.χ. ο διοικητής της Τράπεζας Ελλάδος Στουρνάρας, να επιμένουν πως αυτός είναι ο σωστός δρόμος, προκειμένου να ξεπερασθούν πιθανολογούμενες δυσκολίες δανεισμού από τις Αγορές μετά τον Αύγουστο.

Εντός του Ιουνίου θα αρχίσουν οι διαπραγματεύσεις με τους δανειστές αφενός για τους όρους εξόδου και το μεταμνημονιακό καθεστώς εποπτείας, αφετέρου για την ελάφρυνση του χρέους. Από τις πρώτες άτυπες συζητήσεις στο ευρωιερατείο έχει διαφανεί πως για αμφότερα τα ζητήματα υπάρχουν δύο γραμμές στους κόλπους του:

Πρώτον, οι σκληροπυρηνικοί (με ηγέτη τη Γερμανία) που ζητούν την αυστηρότερη δυνατή εποπτεία και τη μικρότερη δυνατή ελάφρυνση του χρέους.
Δεύτερον, όσοι (κυρίως η Γαλλία και ο Γιούνκερ) υποστηρίζουν ότι η Ελλάδα έχει περάσει τις εξετάσεις της και οι δεσμεύσεις που έχει ήδη συμφωνήσει για τη μεταμνημονιακή περίοδο είναι επαρκείς. Οι ίδιοι προβάλλουν και το επιχείρημα ότι είναι προς το συμφέρον της Ευρωζώνης να προσδώσει στην ολοκλήρωση του Μνημονίου τον χαρακτήρα ενός success story, που θα είναι επιτυχία και για την Ελλάδα, αλλά και για την Ευρωζώνη, ειδικά τώρα που έχει ανακύψει το ιταλικό πρόβλημα.
Η πείρα μας διδάσκει πως όταν στους κόλπους του ευρωιερατείου υπάρχει διάσταση απόψεων, τελικώς προκύπτει συμβιβασμός κάπου προς τη μέση. Αυτό αναμένεται να συμβεί και στη συγκεκριμένη περίπτωση. Το κρίσιμο ερώτημα είναι ποιο θα είναι το περιεχόμενο αυτού του συμβιβασμού.

Οι παρενέργειες λόγω Ιταλίας

Ο Τσίπρας, πάντως, δικαιολογεί όλα τα επώδυνα μέτρα, επικαλούμενος όλο αυτό το διάστημα την ανάγκη εξόδου από τα Μνημόνια, μέσω της εφαρμογής των προαπαιτούμενων. Γι’ αυτό και έχει προσδώσει στο τέλος της μνημονιακής περιόδου υψηλό πολιτικό συμβολισμό. Έχει συνείδηση, λοιπόν, πως εάν του ακυρώσουν το κεντρικό αφήγημά του θα πάει πολιτικά γυμνός στις κάλπες. Γι’ αυτό και επιμένει να αρνείται την προληπτική πιστωτική γραμμή.

Η αναταραχή που τις προηγούμενες ημέρες προκάλεσε η ιταλική κρίση ανέβασαν τα επιτόκια δανεισμού όλων των χωρών-μελών του ευρωπαϊκού Νότου, με αποτέλεσμα το οικονομικό επιτελείο να αναβάλει τη νέα δοκιμαστική έκδοση ομολόγων, φοβούμενο ότι οι επενδυτές θα πρόσφεραν υψηλά επιτόκια, τα οποία θα δημιουργούσαν αρνητικό προηγούμενο. Η νευρικότητα των Αγορών και η αναβολή επανέφερε στο προσκήνιο το ζήτημα της προληπτικής πιστωτικής γραμμής.

Η κυβέρνηση Τσίπρα συνεχίζει να την απορρίπτει, ελπίζοντας σε εξομάλυνση του οικονομικού κλίματος. Αυτή, άλλωστε, έχει ήδη αρχίσει να συμβαίνει μετά τον σχηματισμό της νέας ιταλικής κυβέρνησης και το χαμήλωμα των τόνων εκ μέρους του Γιούνκερ. Τίποτα, ωστόσο, δεν μπορεί να αποκλεισθεί στο επόμενο διάστημα. Η κυβέρνηση Κόντε έχει ένα πρόγραμμα το οποίο αποκλίνει σε μεγάλο βαθμό από το κυρίαρχο στην Ευρωζώνη δόγμα της λιτότητας. Ως εκ τούτου, κάποια στιγμή ο κόμπος θα φθάσει στο χτένι και τότε θα φανεί εάν θα προκύψει συμβιβασμός, ρήξη ή υποταγή των Ιταλών.

Εάν τα γεγονότα εξελιχθούν προς την κατεύθυνση της ρήξης, ή τουλάχιστον έντονων αντιπαραθέσεων, είναι δεδομένο ότι οι Αγορές θα αντιδράσουν ανεβάζοντας τα επιτόκια και όχι μόνο για τα ιταλικά ομόλογα. Σ’ αυτή την περίπτωση, εάν το περιβόητο «μαξιλάρι» αποδειχθεί ανεπαρκές για να καθησυχάσει τις Αγορές, η κυβέρνηση Τσίπρα θα υποχρεωθεί να επανεξετάσει την προληπτική πιστωτική γραμμή, επικαλούμενη τις έκτακτες συνθήκες.

Η ιταλική κρίση, ωστόσο, έχει και μία άλλη όψη όσον αφορά τις επιπτώσεις της στην Ελλάδα. Είναι προφανές πως το ευρωιερατείο δεν έχει από πολιτικής απόψεως το περιθώριο να διακινδυνεύσει την αναζωπύρωση της ελληνικής κρίσης. Αυτό πρακτικά σημαίνει ότι το γενικότερο κλίμα πιθανότατα θα ενισχύσει όσους στο ευρωιερατείο υποστηρίζουν μία λιγότερη αυστηρή στάση έναντι της Ελλάδας στις επικείμενες διαπραγματεύσεις για το μεταμνημονιακό καθεστώς.
Ο Σταύρος Λυγερός έχει εργασθεί σε εφημερίδες (για 23 χρόνια στην Καθημερινή), ραδιοφωνικούς και τηλεοπτικούς σταθμούς. Σήμερα αρθρογραφεί στο Πρώτο Θέμα. Συγγραφέας 13 βιβλίων. Μέλος της Συντονιστικής Επιτροπής στην εξέγερση του Πολυτεχνείου το Νοέμβριο του 1973. 


4 Ιουνίου 2018  


                   ΣΧΕΤΙΚΑ ΚΕΙΜΕΝΑ                   



 1.
H «ευημερία» που ετοιμάζουν για τους Έλληνες.
Είναι γνωστό ότι το πρόγραμμα του τρίτου μνημονίου τελειώνει στις 20 Αυγούστου 2018. Δυστυχώς και αυτό το θέμα, μπλέχτηκε στα γρανάζια της κομματικής αντιπαράθεσης. Καθαρή έξοδος από τη μια μεριά, μη καθαρή έξοδος από την άλλη. Από τη στιγμή που αυτό που εννοεί ο καθένας ως καθαρή έξοδο, είναι διαφορετικό από αυτό που εννοεί ο άλλος, δεν υπάρχει καμία περίπτωση συνεννόησης αλλά και ούτε περίπτωση καταγραφής των πραγματικών προβλημάτων της οικονομίας. Τα πάντα καλύπτονται από το πέπλο των μερικών αληθειών που έχουν υφάνει οι κομματικές αρχηγεσίες.

Χρειάζεται να διαρρηχθεί το συγκεκριμένο πέπλο έτσι ώστε να φανεί η ωμή πραγματικότητα. Χωρίς ιδιαίτερη προσπάθεια και με λίγο κόπο μπορούμε να «δούμε» την πραγματικότητα μετά τη λήξη του προγράμματος. Για αρκετά ακόμη χρόνια, σίγουρα μέχρι το 2022, οι ελληνικές κυβερνήσεις θα υποχρεωθούν να έχουν την ιδιοκτησία του συγκεκριμένου προγράμματος το οποίο αποπνέει με μεγάλη σαφήνεια συγκεκριμένο ιδεολογικό προσανατολισμό. Αυτό σημαίνει ότι το πλαίσιο άσκησης της οικονομικής πολιτικής είναι απολύτως δεδομένο και οι όποιες επεμβάσεις θα γίνουν θα βρίσκονται ενταγμένες σε συγκεκριμένη λογική.

Η Ελλάδα θα συνεχίσει να βρίσκεται σε συνεχή δημοσιονομική προσαρμογή για τους εξής λόγους:

1.Ο πρώτος αφορά στην υποχρέωσή της να μειώσει τη συνταξιοδοτική δαπάνη κατά 1,0% του ΑΕΠ το 2019 και να μειώσει το ύψος του αφορολογήτου έτσι ώστε να προέλθει αύξηση των εσόδων επίσης κατά 1,0% το 2020.

2.Ο δεύτερος είναι ότι θα πρέπει να παράγει πρωτογενή πλεονάσματα της τάξεως του 3,5% μέχρι και το 2022.

3.Ο τρίτος λόγος είναι ότι και μέχρι το 2030 (ξεχνώ την υπόλοιπη περίοδο μέχρι το 2060) θα πρέπει να συνεχίσει να παράγει πρωτογενή πλεονάσματα πάνω και κοντά στο 2,0% ετησίως. Συνεπώς από την πλευρά της δημοσιονομικής πολιτικής, δύσκολα θα υπάρξουν βαθμοί ελευθερίας ικανοί, να απελευθερώσουν πόρους που θα μπορούν να διοχετευτούν στη μεγεθυντική διαδικασία της οικονομίας.

4.Ο τέταρτος λόγος ακούει στο όνομα δημόσιο και ιδιωτικό χρέος τα οποίο ουσιαστικά αποτελούν τους αρνητικούς υπερκείμενους καθορισμούς της ελληνικής οικονομίας. Με απλά λόγια η άρνηση των δανειστών να προχωρήσουν στην αποκατάσταση των δύο μεγεθών με τον ενδεδειγμένο τρόπο θα συνεχίσει να καθορίζει τη μεταμνημονιακή περίοδο της ελληνικής οικονομίας. Ακόμη και σήμερα το τι θα γίνει με το χρέος παραμένει ασαφές και απρόβλεπτο.

Εκτός από τη συνεχή δημοσιονομική προσαρμογή, θα εξακολουθήσουν να υπάρχουν και να διευρύνονται το σύνολο των «μεταρρυθμίσεων» που έχουν επιβληθεί από τα μνημονιακά προγράμματα. Μάλιστα η όποια αλλαγή θα επιχειρηθεί όχι μόνο θα πρέπει να χαίρει της συμφωνίας των δανειστών αλλά και να κινείται στο πλαίσιο της συγκεκριμένης ιδεολογικής αντίληψης που διέπει τις αντιλήψεις τους. Αυτό σημαίνει ότι ακόμη και ο τρόπος που επιχειρείται να στηθεί, όπως πχ η κοινωνική προστασία και όλα τα συναφή, θα συνάδει με τη συγκεκριμένη λογική. Για παράδειγμα η απόλυτη απορρύθμιση της αγοράς εργασίας θα συνεχιστεί και θα απέχει πολύ από την ευρωπαϊκή πραγματικότητα ακόμη και αν επέλθουν οριακές βελτιώσεις που οραματίζεται τουλάχιστον η σημερινή κυβέρνηση.

Μόνο αβεβαιότητα

Επιπλέον η Ελλάδα θα έχει να αντιμετωπίσει το πρόβλημα με την αναχρηματοδότηση των υποχρεώσεών της πλέον μέσω των χρηματοπιστωτικών αγορών σε ένα περιβάλλον το οποίο καθίσταται όλο και πιο δυσμενές. Η άνοδος των επιτοκίων στις ΗΠΑ, η σταδιακή σκλήρυνση της νομισματικής πολιτικής της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας με το διαφαινόμενο τέλος του προγράμματος της πιστωτικής χαλάρωσης, η γεωπολιτική ρευστότητα στο διεθνές περιβάλλον αλλά και στην εγγύς Μέση Ανατολή, η κατάσταση στην Ιταλία, η άνοδος της τιμής του πετρελαίου αλλά και των άλλων εμπορευμάτων δημιουργούν συνθήκες έντονης αβεβαιότητας.

Το μαξιλάρι των περίπου 20 δισ. ευρώ που σχηματίζει η κυβέρνηση αρκεί μόνο για ένα χρόνο. Η Πορτογαλία όταν εξήλθε στις αγορές είχε και παρόμοιο μαξιλάρι αλλά και τη βοήθεια από την ένταξή της στο πρόγραμμα πιστωτικής χαλάρωσης της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας (περίπου 30 δισ. ευρώ πορτογαλικά ομόλογα παρακρατεί η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα).

Τελευταίο ζήτημα αφορά στις αμοιβές εργασίας (μισθωτοί και συνταξιούχοι) οι οποίες δεν προβλέπεται να αυξηθούν παρά τη μείωση της ανεργίας. Με απλά λόγια η λήξη του Μνημονίου και η έναρξη της επόμενης φάσης επιτήρησης από τον Αύγουστο και έπειτα δεν συνοδεύεται από βεβαιότητες αλλά ίσως αυξάνονται οι αβεβαιότητες. Ούτε προβλέπεται αποκατάσταση της λαϊκής κυριαρχίας όσον αφορά στην άσκηση της οικονομικής πολιτικής. Συγχρόνως δεν προβλέπεται καλυτέρευση αυτού που οι οικονομολόγοι, και όχι μόνο, ονομάζουν αύξηση της ευημερίας του λαού.


 Ο Κώστας Μελάς διδάσκει oικονομικά στο Πάντειο πανεπιστήμιο. Είναι συγγραφέας των κάτωθι βιβλίων: Το Ανυπόφορο Βουητό του Κενού (με Γιάννη Παπαμιχαήλ, 2017), Αργεντινή- Ελλάδα (2015), 5 Οικουμενικοί Έλληνες Στοχαστές (συλλογικό 2014), Η Ατελέσφορη Επιστήμη (2013), Μικρά Μαθήματα για την Ελληνική Οικονομία (2013), Μετά τον Ερντογάν τι; (με Σταύρος Λυγερό, 2013), Οι Σύγχρονες Κρίσεις του Παγκόσμιου Χρηματοπιστωτικού Συστήματος (2011), Η Σαστισμένη Ευρώπη (2009), Πλανόγραμμα (2009), Νεοσυντηρητικοί (2007), Παγκοσμιοποίηση και Πολυεθνικές Επιχειρήσεις (με Γιάννη Πολλάλη 2005), Ζητήματα Θεωριών Παραγωγής (2005), Περιδιαβαίνοντας σε ζητήματα της Μακροοικονομικής Θεωρίας, Αγορά Συναλλάγματος και Ιδιωτικοποίηση του Κινδύνου (2003), Εισαγωγή στην Τραπεζική Χρηματοοικονομική Διοικητική (2002 και 2009), Αρχές Νομισματικής Θεωρίας και Πολιτικής (με Κώστα Καρφάκη και Θεοφάνη Μπένο 2000), Διεθνής Τραπεζική στην Αλλαγή του Αιώνα (με Φιλομήλα Χρηστίδου, 1999), Παγκοσμιοποίηση (1999).


4 Ιουνίου 2018 


2.
 Το αντιευρωπαϊκό παρανοϊκό πλεόνασμα. 

Η δημιουργία πλεονάσματος στο ισοζύγιον εσόδων-εξόδων επιχειρήσεως, οικογενείας και ατόμου είναι συνήθως πράξις φρονήσεως «γιά τις βροχερές ημέρες», εκ της τυχόν πτώσεως του τζίρου, αιφνιδίας ανεργίας και προβλημάτων υγείας. Εις το δημόσιον όμως, το πλεόνασμα είναι συνήθως αποτέλεσμα εξαναγκασμού, ιδεοληψίας και εξαπατήσεως, με καταστρεπτικά αποτελέσματα για την οικονομική δραστηριότητα, την απασχόληση των ανέργων και την παραγωγή δημοσίων εσόδων.

Δεν είναι παράλογο το πρωτογενές πλεόνασμα στο ισοζύγιο εξωτερικών συναλλαγών μετά την αποπληρωμή τόκων, δια τον σχηματισμό συναλλαγματικών αποθεμάτων – «αχρείαστα νάναι». Παράνομο είναι το πρωτογενές πλεόνασμα όταν επιβάλλεται με την επίκληση του Συμφώνου Σταθερότητος και Αναπτύξεως από τους Ευρωπαίους. Διότι ουδαμού στις ιδρυτικές συμφωνίες της Ευρωπαϊκής Ενώσεως αναφέρεται ο όρος, πολλώ δε μάλλον ο σχηματισμός υποχρεωτικώς στο 15% του ΑΕΠ, ως τον επέβαλε το εξ ίσου παράνομον ΓΙΟΥΡΟΓΚΡΟΥΠ στην Ελλάδα το 2015.

Είναι παρανοϊκό να υποχρεούται μία οικονομία να σχηματίζει πρωτογενές πλεόνασμα δια την εξυπηρέτηση των δανειστών, δοθέντος ότι η συνεπαγομένη διαρροή του εισοδήματος προς τους ξένους πιστωτάς αποτελεί αιτίαν συρρικνώσεως του ΑΕΠ εις βάθος χρόνου. Εις πείσμα της μαντάμ Λαγκάρντ, διευθύντριας του ΔΝΤ, η Ευρωένωση, δηλαδή η Γερμανία, επιμένει, όπως η Ελλάς σχηματίζει πρωτογενές πλεόνασμα 15% του ΑΕΠ ετησίως δια την εξυπηρέτηση του δημοσίου χρέους μέχρις του 2022 και δη άνευ περικοπής του και δίχως παράταση του επί 15ετίαν με ανταλλαγή των υψηλοτόκων ομολόγων εις χείρας της Ευρωκεντρικής Τραπέζης και του ΔΝΤ.

Ούτως οδεύομεν προς την 18ην Αυγούστου

Το γεγονός αυτό μάλιστα θα βαρύνει στην πιστοληπτική αξιοπιστία της ελληνικής κυβερνήσεως οψέποτε αυτή εξέλθη στις αγορές κεφαλαίων, καθαρώς είτε ακαθάρτως.
Αντί η «καλή» μας κυβέρνηση να προσβάλλει την νομιμότητα των πρωτογενών πλεονασμάτων στα ευρωδικαστήρια είτε στο διεθνές δικαστήριον εγκλημάτων (οικονομικού) πολέμου, ασχολείται με την δημιουργία υπερπλεονάσματος στο εσωτερικόν, αποσπώντας κάθε είδους ρευστότητος από τα Νοσοκομεία, δημοσίους οργανισμούς και νομικά πρόσωπα ιδιωτικού δικαίου.

Αναφέρεται στον τύπον ότι δεν πληρώνει και έχει σουφρώσει περί τα 20 δισ. ευρώ, που αποτελούν το οιονεί «μαξιλάρι ρευστότητος». Χωρίς «κούρεμα», με αδιαχείριστον το δημόσιον χρέος και το ΔΝΤ εις ρόλον τεχνικού συμβούλου (κι’όχι συνεισφέροντος) οδεύομεν προς την 18ην Αυγούστου οπότε λήγει και το τρίτον μνημόνιον .

Και μετά; Τι μέλλει γενέσθαι;

Αργότερον, τα περισσεύματα θα φαγωθούν, θα ενταθούν οι φορολογίες (ΕΝΦΙΑ κλπ) και θα μειωθή (από τις διαρροές εισοδήματος) το εθνικόν προϊόν, οπότε και το πρωτογενές πλεόνασμα θα μειούται. Έτσι θα έχει κατακτηθή άλλη μίαν «Πύρρειος νίκη» και θα υπάγομεν εις τας εκλογάς το 2019, με την σοβιετικού τύπου προπαγάνδα να οργιάζει.

Το άκρον άωτον του θράσους είναι ο ισχυρισμός των γερμανικών μέσων παραπληροφορήσεως ότι αφού η Ελλάς έχει τεράστια πλεονάσματα γιατί να της χαρισθή το χρέος; Λογαριάζει εν τούτοις η Ευρωλέσχη «χωρίς τον ξενοδόχον»: τους λαούς του Ευρωπαϊκού Νότου. Ήδη Ιταλοί , Ισπανοί , Καταλανοί και Σλοβένοι αφυπνίσθησαν και ασκούν τα δικαιώματα των εναντίον της παράνοιας του βορρά της Ευρώπης.

Κωνσταντίνος Κόλμερ
Ο Κωνσταντίνος Κόλμερ εγεννήθη στην Αθήνα, όπου σπούδασε νομικά και οικονομικά. Ειργάσθη ως δημοσιογράφος σε αθηναϊκές εφημερίδες και ανταποκριτής ξένου Τύπου επί 45ετία. Σήμερα είναι οικονομικός αναλυτής και συγγράφει ένα επίκαιρο βιβλίο πολιτικοοικονομικού περιεχομένου κάθε χρόνο. Το επόμενο θα είναι αφιερωμένο στον γεωπολιτικό ρόλο της Ελλάδος στην περιοχή της νοτιανατολικής Μεσογείου.


 6 Ιουνίου 2018 


3.
Τα υπερπλεονάσματα αποδυναμώνουν τη λύση για το χρέος.

 Βούτυρο στο πρέτσελ των Γερμανών αποδεικνύονται τα υπερπλεονάσματα ύψους 8 δισ. ευρω (τα οποία προορίζει για προεκλογικές παροχές) που ανακοίνωσε η ελληνική κυβέρνηση με το μεσοπρόθεσμο πρόγραμμα για την περίοδο 2018-2022. Και αυτό καθώς οι Γερμανοί κυρίως αλλά και το μπλοκ των χωρών που συντάσσονται μαζί της θα συναινέσουν σε ελάφρυνση του χρέους μόνο και εφόσον εάν αυτό χρειαστεί. Τα υπερπλεονάσματα λοιπόν μπορούν να γυρίσουν μπούμερανγκ στην κυβέρνηση και δεν αποκλείεται για μία ακόμη φορά και παρά την λήξη του Μνημονίου να υποχρεωθεί να τα χρησιμοποιήσει όχι όπου θέλει εκείνη αλλά όπου θα υποδείξουν οι θεσμοί.

 Είναι ενδεικτικό ότι ο επικεφαλής του Eurogroup Μ. Σεντένο με επιστολή του (στους υπουργούς Οικονομικών) διαμήνυσε ότι τα μέτρα για το χρέος θα εφαρμοσθούν μόνο αν κριθεί ότι είναι αναγκαία, και εφόσον ολοκληρωθεί επιτυχώς το 3ο μνημόνιο. Αναφερόμενος δε στο ελληνικό ζήτημα, περιγράφει τα βήματα που αναμένεται να γίνουν αύριο στο EWG που συνέρχεται τελικά στο Παρίσι, έχοντας στο επίκεντρο τα προαπαιτούμενα της 4ης αξιολόγησης και την υποδόση 1 δισ. ευρώ. Το θέμα δεν θα συζητηθεί σε επίπεδο Ευρωομάδας και μόνο αλλά θα εξεταστεί και σε δεύτερη συνάντηση που θα γίνει επίσης στο Παρίσι και είναι πολύ πιθανό να εξελιχθεί σε Washington Group για να μπορέσουν να ληφθούν οριστικές αποφάσεις.

 Σύμφωνα με πληροφορίες, το Βερολίνο συνεχίζει να τηρεί σκληρή στάση και δεν φαίνεται κάνει βήμα πίσω στα σενάρια ελάφρυνσης που έχει προτείνει υποστηρίζοντας ότι η Αθήνα θα μπορούσε να λάβει μία νέα περίοδο χάριτος (επιμήκυνση) για τα δάνεια των 130 δισ. από το δεύτερο πρόγραμμα του EFSF.

 Ο χρόνος αποπληρωμής αυτών των δανείων ξεκινά το 2023 και ολοκληρώνεται το 2056 και σύμφωνα με την γερμανική πρόταση θα μπορούσε να υπάρξει μία παράταση έως και 5 έτη. Σημειώνεται ότι οι υπόλοιπες ευρωπαϊκές πρωτεύουσες κυρίως τους νότου συμφωνούν σε επιμήκυνση 8 ετών.

 Επί της ουσίας με τη στάση της η γερμανική πλευρά κερδίζει χρόνο, αλλά από την άλλη η στάση αυτή απομακρύνει το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο από την ενεργοποίηση του ελληνικού προγράμματος. Αυτό δεν σημαίνει βέβαια ότι θα βρεθεί εκτός εποπτείας.

 Όπως όλα δείχνουν και παρά τις αντίθετες προσδοκίες είναι εξαιρετικά πιθανό να μεταφερθεί ο στόχος για μία συνολική συμφωνία (αξιολόγηση, μεταμνημονιακή εποπτεία, χρέος) στο Εurogroup της 12 Ιουλίου και όχι της 21 Ιουνίου. Θα πρέπει να σημειωθεί ότι στο Eurogroup περιμένουν την τελική ανάλυση βιωσιμότητας του χρέους την οποία θα χρησιμοποιήσουν προκειμένου να προσδιοριστεί με ακρίβεια το πακέτο των πιθανών μέτρων για το χρέος. Επίσης και όπως είπε ο Πορτογάλος επικεφαλής «ζητήθηκε από το Euro Working Group να εργαστεί περαιτέρω τις ερχόμενες εβδομάδες πάνω σε όλα τα στοιχεία που πρέπει να υπάρχουν ώστε να διασφαλίζεται μια πετυχημένη έξοδος της Ελλάδας από το πρόγραμμα». Το μεγάλο ερωτηματικό τώρα είναι τι θα δείξουν οι αναλύσεις βιωσιμότητας που έχουν εκπονήσει τα τρία εμπλεκόμενα μέρη: ΕΕ, ESM και ΔΝΤ.

 Στο μεταξύ την εκταμίευση της υποδόσης του 1 δισ. ευρώ, που απομένει από τη δόση της τρίτης αξιολόγησης και προορίζεται για εξόφληση ληξιπρόθεσμων οφειλών, θα εξετάσει αύριο το Δ.Σ. του Ευρωπαϊκού Μηχανισμού Σταθερότητας. Η εκταμίευση της υποδόσης εξαρτάται από την πρόοδο όσον αφορά την εξόφληση ληξιπρόθεσμων οφειλών του Δημοσίου από τα προηγούμενα κεφάλαια που διατέθηκαν γι’ αυτόν τον σκοπό. Στην ατζέντα της συνεδρίασης αναφέρεται ότι «το Δ.Σ. θα εξετάσει την αξιολόγηση των θεσμών για την πρόοδο στην εκκαθάριση των ληξιπρόθεσμων οφειλών της Ελλάδας. Μια ικανοποιητική αξιολόγηση, υπό τους όρους της τέταρτης δόσης της οικονομικής βοήθειας προς την Ελλάδα, θα ανοίξει τον δρόμο για το Δ.Σ. να εξετάσει την εκταμίευση του εναπομείναντος 1 δισ. ευρώ που προορίζεται για την εξόφληση ληξιπρόθεσμων οφειλών». Σημειώνεται ότι η προθεσμία για την εκταμίευση αυτού του ποσού λήγει στις 15 Ιουνίου και τα τελευταία στοιχεία του Απριλίου έδειχναν μικρή μείωση των ληξιπρόθεσμων.

 Του Προκόπη Χατζηνικολάου

 https://www.liberal.gr/arthro/207442/oikonomia/2018/ta-uperpleonasmata-apodunamonoun-ti-lusi-gia-to-chreos.html

  7 Ιουνίου 2018 



4.
Le Monde: Επείγον να κλείσει το θέμα του ελληνικού χρέους. 

Με τίτλο «η Ελλάδα επανέρχεται στο προσκήνιο» η εφημερίδα «Le Monde» κάνει αναφορά στη συνάντηση στο Παρίσι (7-8 Ιουνίου) εκπροσώπων της ευρωζώνης για την προετοιμασία του Eurogroup της 21ης Ιουνίου, με θέμα την έξοδο της Ελλάδας από το τρίτο πρόγραμμα υποστήριξης.

 Πρόκειται για τους εκπροσώπους των 19 υπουργών της ευρωζώνης «στο πλαίσιο της πολύ διακριτικής ομάδας εργασίας του Eurogroup με στόχο την προετοιμασία μιας τελικής συμφωνίας στις 21 Ιουνίου» γράφει το δημοσίευμα. 

 Όπως γράφει η Le Monde, «η Ελλάδα περνάει στην τελική ευθεία. Έχει όμως ορισμένα εμπόδια ακόμα να υπερπηδήσει και μάλιστα σε ένα πολιτικό πλαίσιο πιο περίπλοκο από πριν, εξαιτίας της νέας 100% λαϊκίστικης κυβέρνησης στην Ιταλία».

 Για την εφημερίδα, δύο είναι τα κύρια αλληλένδετα προβλήματα για το μέλλον της Ελλάδας: ο μελλοντικός ρόλος του ΔΝΤ και το τεράστιο χρέος που φθάνει το 178% του ΑΕΠ.

 Σχετικά με το ΔΝΤ, το δημοσίευμα αναφέρει την επιμονή της Γερμανίας, που είναι ο πρώτος πιστωτής της Ελλάδας, για την παρουσία του ΔΝΤ και συμμετοχή του με 1,6 δισ. ευρώ, απόφαση που η Κριστίν Λαγκάρντ χρονοτριβεί να πάρει.

 Σύμφωνα με την εφημερίδα «το θέμα είναι πολιτικό», γιατί η Ελλάδα δεν έχει ιδιαίτερα ανάγκη αυτά τα χρήματα. Είναι θέμα υπόσχεσης της γερμανικής κυβέρνησης στο Κοινοβούλιο το 2015, για τη συμμετοχή του ΔΝΤ, στο οποίο είχε μεγαλύτερη εμπιστοσύνη από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή, σε ότι αφορά στην εφαρμογή των μεταρρυθμίσεων στην Ελλάδα.

 Παράλληλα, θεωρείται ότι η παρουσία του ΔΝΤ λειτουργεί σαν «ασφάλεια- κινδύνου», γιατί καθησυχάζει τις αγορές για την ικανότητα της χώρας να αποχωρήσει από το σχέδιο βοήθειας. Γι' αυτό άλλωστε και η κυβέρνηση του Αλέξη Τσίπρα απαιτεί τη συμμετοχή του ΔΝΤ, γράφει η «Λε Μοντ».

 Σχετικά με το χρέος, εδώ και χρόνια το ΔΝΤ αμφισβητεί τη βιωσιμότητά του και απαιτεί την ελάφρυνση που έχει αρνηθεί έως σήμερα το Βερολίνο. Εδώ και μια διετία, οι παράμετροι της χαλάρωσης αυτού του χρέους βρίσκονται στο τραπέζι, αρχίζοντας από την επιμήκυνση των προθεσμιών των βασικών γραμμών πίστωσης.

 Θα χαλαρώσουν άραγε τη θέση τους οι Γερμανοί τις επόμενες μέρες; αναρωτιέται η «Monde». Μέχρι πρότινος το Βερολίνο έδειχνε διστακτικό, «θα μπορούσε όμως να υπάρξει εξέλιξη στις θέσεις του νέου υπουργού Οικονομικών Όλαφ Σολτς», για τον οποίο υπάρχει η εκτίμηση από συνεργάτες του ότι «είναι ρεαλιστής και δεν αντιμετωπίζει τα θέματα με ιδεολογία».

 Η «Monde» εκτιμά ότι είναι πιθανό να χαλαρώσει τη στάση του το Βερολίνο. «Μια ουσιαστική προσπάθεια των πιστωτών για το χρέος θα έδινε εμπιστοσύνη στις αγορές ως προς τη δυνατότητα της Αθήνας να πετάξει με τα δικά της φτερά.... και θα είναι προς όφελος όλων» υπογραμμίζει.
Αποτελεί πλέον μια επείγουσα ανάγκη να κλείσει το ελληνικό θέμα πριν ξεκινήσει η επίφοβη αντιπαράθεση μεταξύ της νέας ιταλικής κυβέρνησης και των Βρυξελλών σχετικά με τους κοινούς δημοσιονομικούς κανόνες. Μια σύγκρουση που θα μπορούσε να τρομάξει τους επενδυτές και να περιπλέξει σοβαρά την επιστροφή της Αθήνας στις αγορές, καταλήγει η γαλλική εφημερίδα.

 http://www.efsyn.gr/arthro/
le-monde-epeigon-na-kleisei-thema-toy-ellinikoy-hreoys

 7/6/2018