Η νέα Τουρκία και η Ελλάδα.




Η νέα Τουρκία και η Ελλάδα.

 Το απόγευμα της Δευτέρας στην αίθουσα της τουρκικής Εθνοσυνέλευσης ανοίγει ένα νέο κεφάλαιο στην ιστορία της Τουρκίας, και φυσικά για ολόκληρη την περιοχή, καθώς ο Ταγίπ Ερντογάν ορκίζεται και αναλαμβάνει τα καθήκοντα του προέδρου της Δημοκρατίας σε ένα νέο πια σύστημα, της Προεδρικής Δημοκρατίας. Έχοντας πετύχει τον στόχο του, ο Ταγίπ Ερντογάν αναδεικνύεται σε έναν μεγάλο πολιτικό παίκτη, καθώς κυριαρχεί στο πολιτικό σκηνικό της Τουρκίας από το 1994 όταν εξελέγη δήμαρχος της Κωνσταντινούπολης και κυρίως από το 2002, όταν το κόμμα που ίδρυσε μαζί με τον Αμπντουλάχ Γκιουλ και τον Μπουλέντ Αρίντς (τους οποίους έχει πλέον παραμερίσει και περιθωριοποιήσει) κέρδισε τις εκλογές και συνεχίζει από τότε να είναι στην εξουσία.

 Η ιστορία των τελευταίων ετών και το πώς ο βασικός υποστηρικτής του, ο Φετουλάχ Γκιουλέν, έγινε ο δαίμονας της Τουρκίας, που πλέον ακόμη και η αναφορά στο πρόσωπό του ή η υποψία θετικής στάσης απέναντι στον ιμάμη οδηγεί στη φυλακή, αλλά και στο πώς εξελίχθηκε η υπόθεση της απόπειρας πραξικοπήματος ώστε να επιβληθεί ένα σκληρό καθεστώς από τον Ταγίπ Ερντογάν είναι γνωστά.

 Ο Τούρκος ηγέτης μέσα από τις δημοκρατικές διαδικασίες χειραγωγεί πλέον την ίδια τη Δημοκρατία, όπως έχει σταδιακά όλο το διάστημα από το καλοκαίρι του 2016 χειραγωγήσει και ελέγξει τη Δικαιοσύνη, τον Στρατό, τα ΜΜΕ, την επιχειρηματική ελίτ της χώρας.

 Πλέον έχει κατορθώσει αυτό που από καιρό επεδίωκε: να είναι δημοκρατικά εκλεγμένος σχεδόν απόλυτος μονάρχης σε μια χώρα που είναι βαθιά διχασμένη και κινείται στην κόψη του ξυραφιού τόσο των εσωτερικών αντιθέσεων όσο και των εξωτερικών προκλήσεων, των σκληρών επιλογών που έχει να κάνει στο μεγάλο κεφάλαιο των σχέσεών της με τη Δύση, την ισορροπία που πρέπει να αναζητήσει στην επιδίωξη ανάληψης ηγετικού ρόλου στη Μέση Ανατολή αλλά και άσκησης soft power όπου υπάρχουν μουσουλμάνοι.

 Και φυσικά για τον Ταγίπ Ερντογάν μεγάλη πρόκληση θα είναι η τουρκική οικονομία, η οποία αποδείχθηκε όλο το προηγούμενο διάστημα και παρά τις κραυγές του Τούρκου ηγέτη για συνωμοσία των αγορών ότι στέκεται σε πήλινα πόδια.

 Οι εξελίξεις στη γειτονική Τουρκία και ο νέος ρόλος που και τυπικά αναλαμβάνει ο Ταγίπ Ερντογάν δεν αφήνουν ανεπηρέαστο και το φάσμα των ελληνοτουρκικών και τουρκοκυπριακών σχέσεων.

 Ο Τούρκος ηγέτης φροντίζει να στείλει από την πρώτη στιγμή τα μηνύματά του. Την Τρίτη, λίγες ώρες μετά την ανάληψη των καθηκόντων του, θα πραγματοποιήσει επίσκεψη στα Κατεχόμενα της Κύπρου και την Τετάρτη θα έχει σύντομη συνάντηση στο περιθώριο της Συνόδου του ΝΑΤΟ στις Βρυξέλλες με τον πρωθυπουργό Αλέξη Τσίπρα, συνάντηση που θα γίνει στο βαρύ κλίμα που προκαλεί από τη μία πλευρά η χορήγηση ασύλου σε αυτούς που ο Ερντογάν θεωρεί πραξικοπηματίες και για τους οποίους, όπως έχει πει, είχε δεχθεί «διαβεβαιώσεις ότι θα του παραδοθούν» και από την άλλη πλευρά η υπόθεση των δύο Ελλήνων στρατιωτικών που παράνομα κρατούνται χωρίς καν να τους έχει απαγγελθεί κατηγορητήριο.

 Τα θέματα αυτά έχουν δηλητηριάσει το κλίμα στις σχέσεις των δύο χωρών, που είναι ήδη επιβαρυμένο από μια σειρά ζητημάτων στα οποία καμία πρόοδος δεν έχει επέλθει τα τελευταία χρόνια, εκτός αν κάποιος εξαιρέσει τη συμφωνία Ε.Ε. -Τουρκίας για το προσφυγικό.

 Πάντως, ο Τ. Ερντογάν με την πρόσκληση του Δημήτρη Αβραμόπουλου και της Ντόρας Μπακογιάννη στην τελετή «ενθρόνισής» του ίσως θέλει να δείξει την εκτίμησή του στους δύο Έλληνες πολιτικούς, με τους οποίους συνεργάσθηκε καλά και ως δήμαρχος και ως πρωθυπουργός. Άλλωστε είναι γνωστή η σχέση του με τον Δ. Αβραμόπουλο από τότε που ο Ερντογάν ως δήμαρχος Κωνσταντινούπολης είχε διωχθεί και για ένα μικρο διάστημα είχε μάλιστα φυλακισθεί και ο Δ. Αβραμόπουλος τον είχε στηρίξει προσωπικά και ως δήμαρχος της Αθήνας.

 Πάντως και το Μέγαρο Μαξίμου επιδιώκει όλο τον τελευταίο καιρό να κρατά ανοικτούς τους διαύλους επικοινωνίας παρά το κακό κλίμα, καθώς προσπαθούν να αποφευχθεί η διαρκής διεύρυνση του χάσματος και μια όλο και πιο ψυχρή σχέση μεταξύ των δύο χωρών, που θα στερήσει τη δυνατότητα ελέγχου και διαχείρισης μιας τυχαίας ή ακόμη και προσχεδιασμένης θερμής κρίσης. Είναι προφανές ότι ο Αλέξης Τσίπρας δεν μπορεί ούτε να παρακάμψει ούτε να υποβαθμίσει το θέμα των 2 Ελλήνων αξιωματικών, αλλά συγχρόνως θα πρέπει να βρεθούν τρόποι «συμβίωσης» με τη «Νέα Τουρκία» που οικοδομεί ο Τ. Ερντογάν.

 Όρια... αντοχής στις γεωτρήσεις

 Τα μηνύματα που θα στείλει ο Τούρκος ηγέτης από την κατεχόμενη Λευκωσία την Τρίτη, όπου θα εγκαινιάσει και ένα νέο, εντυπωσιακό σε μέγεθος τζαμί, θα είναι κρίσιμα για να αποκωδικοποιηθούν οι προθέσεις του.

 Όλοι γνωρίζουν στην Αθήνα και στη Λευκωσία ότι η Ανατολική Μεσόγειος και η κυπριακή ΑΟΖ θα είναι το επόμενο κρίσιμο πεδίο αντιπαράθεσης με έναν Ερντογάν ο οποίος θεωρεί ότι όσα είχε να προσφέρει η χώρα του για την επίλυση του Κυπριακού τα έχει ήδη προσφέρει και πλέον θεωρεί ότι κάθε κίνηση της Κυπριακής Δημοκρατίας για άσκηση κυριαρχικών δικαιωμάτων της γίνεται εις βάρος των Τουρκοκυπρίων, αλλά και των συμφερόντων της ίδιας της Τουρκίας.

 Και μπορεί ακόμη το νέο απόκτημα της Τουρκίας, το υπερσύγχρονο πλωτό γεωτρύπανο «Fatih» («Πορθητής», πρώην DeepSea Metro II) να είναι αγκυροβολημένο στο λιμάνι της Αττάλειας, σύντομα όμως θα είναι έτοιμο για την πραγματοποίηση των πρώτων γεωτρήσεων ακόμη και σε μεγάλα βάθη στην Ανατολική Μεσόγειο. Είτε σε περιοχές που εμπίπτουν στην τουρκική υφαλοκρηπίδα, είτε σε περιοχές που βρίσκονται εντός των θαλασσίων ζωνών της Κυπριακής Δημοκρατίας, είτε σε οριοθετημένα οικόπεδα της κυπριακής ΑΟΖ.

 Η Τουρκία φρόντισε όλο το προηγούμενο διάστημα και πραγματοποίησε εκτεταμένες σεισμογραφικές έρευνες με το δικό της ερευνητικό σκάφος Barbaros, ακόμη και εντός της κυπριακής ΑΟΖ, και ετοίμασε ένα έστω και προσχηματικό θεσμικό πλαίσιο για την πραγματοποίηση γεωτρήσεων (είτε με τις παράνομες παραχωρήσεις αδειών στην κρατική εταιρεία ΤΡΑΟ σε περιοχές που εμπίπτουν στην ελληνική και κυπριακή υφαλοκρηπίδα, είτε με την παράνομη συμφωνία με το ψευδοκράτος, το οποίο έχει παραχωρήσει «δικαιώματα» ερευνών σε περιοχές της κυπριακής ΑΟΖ, ακόμη νοτίως του νησιού).

 Και κάθε παρέμβαση τέτοιου είδους στην κυπριακή ΑΟΖ ή στην ελληνική υφαλοκρηπίδα είναι σαφές ότι δεν θα πρόκειται απλώς για απειλή, αλλά για σαφή παραβίαση κυριαρχίας, η οποία δεν θα μπορεί να μείνει αναπάντητη.

 Η νέα σχέση με την Τουρκία, υπό την απόλυτη πια εξουσία του Ταγίπ Ερντογάν, δεν ξεκινά με τις καλύτερες προϋποθέσεις. Και το χειρότερο είναι ότι δεν είναι στο χέρι της Αθήνας να αλλάξει αυτό το κλίμα, παρά μόνο να κρατήσει διαύλους ανοικτούς και να βρει τρόπους διαχείρισης των σχέσεων, ώστε να αποφευχθούν τα χειρότερα...

 *Αναδημοσίευση από τον Φιλελεύθερο 9 Ιουλίου

 Του Νίκου Μελέτη

 https://www.liberal.gr/arthro/212007/amyna--diplomatia/'2018/i-nea-tourkia-kai-i-ellada.html
          ΣΧΕΤΙΚΑ ΚΕΙΜΕΝΑ        

 1.
Ερντογάν, ο πρώτος σουλτάνος της Τουρκίας.

 Από τη Δευτέρα η Τουρκία μετατρέπεται επισήμως σε "προεδρική δημοκρατία". Ο επανεκλεγείς πρόεδρος Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογαν αποκτά μεγαλύτερες εξουσίες από όλους τους προκατόχους του στη σύγχρονη Τουρκία.

 Μόλις 13 χρόνια έχουν περάσει από τότε που το κυβερνών "Κόμμα Δικαιοσύνης και Ανάπτυξης" (ΑΚΡ) του Ερντογάν δρομολογούσε τις διαπραγματεύσεις για την ένταξη της Τουρκίας στην ΕΕ με τη στήριξη της κοινής γνώμης. Την εποχή εκείνη φαινόταν ότι εδραιώνονται στην Τουρκία η δημοκρατία, η ελευθερία της γνώμης και η κοινωνική συμφιλίωση. Κι όμως σήμερα, η Τουρκία παραχωρεί υπερεξουσίες σε έναν πρόεδρο, ο οποίος τα τελευταία χρόνια φαίνεται να ακολουθεί μία πολιτική ατζέντα όλο και πιο ισλαμιστική, εθνικιστική, αυταρχική. Από τη στιγμή που δεν θα είναι υπόλογος απέναντι στο Κοινοβούλιο, ο Ερντογάν θα έχει πλέον τον απόλυτο έλεγχο της εκτελεστικής εξουσίας. Θα ελέγχει όμως και τη δικαστική εξουσία, καθώς αποκτά το δικαίωμα να ορίζει ο ίδιος τους ανώτατους δικαστές.

 Ο ίδιος απορρίπτει την κριτική και υποστηρίζει ότι προεδρική δημοκρατία έχουν και άλλες χώρες, όπως η Γαλλία και η ΗΠΑ. Όπως επισημαίνει ο Ερσίν Καλασίογλου, καθηγητής Πολιτικών Επιστημών στο πανεπιστήμιο Σαμπάντσι της Κωνσταντινούπολης "δεν έχει γίνει συζήτηση μαζί μας για το νέο πολιτειακό σύστημα, παρά μόνο σε πολύ γενικές γραμμές, οπότε λεπτομέρειες δεν γνωρίζουν ούτε η κοινή γνώμη, ούτε η επιστημονική κοινότητα. Ασφαλώς υπάρχουν διαφορές με άλλες χώρες, για παράδειγμα στις ΗΠΑ ο πρόεδρος δεν μπορεί να διαλύσει το Κογκρέσσο και να προκηρύξει εκλογές, ενώ στη Γαλλία τα μέλη του Συνταγματικού Δικαστηρίου ορίζονται από το Κοινοβούλιο".

 Αμέτοχη η "κοινωνία των πολιτών"

 Ο Ερσίν Καλασίογλου επισημαίνει τα στοιχεία αυταρχισμού στο νέο πολιτειακό σύστημα της Τουρκίας. "Τόσο στο αμερικανικό, όσο και στο γαλλικό σύστημα πρωταρχικό ρόλο διαδραματίζει η κοινωνία των πολιτών. Κάτι τέτοιο σε μας δεν υπάρχει. Μία άλλη εξέλιξη είναι ότι εφεξής ο Ερντογάν θα ελέγχει τη νομοθετική εξουσία κυβερνώντας με προεδρικά διατάγματα, κάτι που μέχρι σήμερα δεν μπορούσε, παρά μόνο επικαλούμενος την κατάσταση έκτακτης ανάγκης που ακόμη ισχύει στην Τουρκία". Παρόμοια άποψη εκφράζει ο πολιτικός επιστήμων Ντογκού Εργκίλ, επισημαίνοντας ότι "ουσιαστικά καταργούνται η διάκριση των εξουσιών και η ανεξαρτησία της δικαιοσύνης, στοιχεία ιδιαίτερα σημαντικά σε μία δημοκρατία".

 Ένα κρίσιμο ερώτημα είναι αν το πολιτικό θερμόμετρο στην Τουρκία ανεβαίνει ακόμη περισσότερο λόγω της συμμαχίας του Ερντογάν με το εθνικιστικό κόμμα MHP του Ντεβλέτ Μπαχτσελί, το οποίο του εξασφαλίζει κοινοβουλευτική πλειοψηφία. Πολλοί φοβούνται ότι η σκληρή στάση του MHP σε μία σειρά ζητημάτων θα ενισχύσει ακόμη περισσότερο εθνικιστικές αντιλήψεις, δυσχεραίνοντας τόσο την επίλυση του κουρδικού ζητήματος, όσο και την προσέγγιση με την ΕΕ. Ήδη από το 1999 η Άγκυρα είχε υποβάλει αίτηση ένταξης. Οι σχετικές διαπραγματεύσεις άρχισαν στις 3 Οκτωβρίου 2005, αλλά μέχρι σήμερα δεν σημειώνουν θεαματική πρόοδο και ουσιαστικά έχουν παγώσει εδώ και δύο χρόνια, μετά την επιβολή "κατάστασης έκτακτης ανάγκης" στην Τουρκία. Μιλώντας στην Deutsche Welle η Κάτι Πίρι, εισηγήτρια του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου για την Τουρκία, ζητεί μάλιστα την επίσημη αναστολή των διαπραγματεύσεων.

 Ένταση με τις ΗΠΑ

 Παράλληλα, κρίσιμη περίοδο διέρχονται και οι σχέσεις της Τουρκίας με τις ΗΠΑ. Και αυτό για πολλούς λόγους: Ο Φετουλάχ Γκιουλέν, τον οποίο ο Ερντογάν θεωρεί υποκινητή της απόπειρας πραξικοπήματος το 2016, εξακολουθεί να ζει ανενόχλητος στις ΗΠΑ. Οι Αμερικανοί συνεχίζουν να συνεργάζονται με την κουρδική οργάνωση Μονάδες Προστασίας του Λαού (YPG) στη Συρία, παρά τις τουρκικές ενστάσεις. Και επιπλέον η Άγκυρα θέλει να αγοράσει ρωσικούς πυραύλους S-400, παρά τις αντιρρήσεις του ΝΑΤΟ. "Σύμφωνα με πρόσφατες δημοσκοπήσεις οι ΗΠΑ είναι λιγότερο δημοφιλείς από το Ιράν στην Τουρκία", σημειώνει ο πολιτικός επιστήμων Ντογκού Εργκίλ. "Στην τουρκική κοινωνία εξαπλώνεται μία νοοτροπία εχθρική απέναντι στις ΗΠΑ και την ΕΕ, ανεξάρτητα από την πολιτική Ερντογάν", συμπληρώνει.

 Αράμ Εκίν Ντουράν, Γιάννης Παπαδημητρίου

 Πηγή: Deutsche Welle

 http://www.capital.gr/diethni/3303826/
erntogan-o-protos-soultanos-tis-tourkias
8/7/2018


 2.
Τα τέσσερα βασικά σημεία των τουρκικών εκλογών.

Ο Τούρκος πρόεδρος Tayyip Erdogan κέρδισε ακόμη μια εκλογική διαδικασία πριν από λίγες ημέρες, κερδίζοντας μια νέα εντολή στο πλαίσιο του νέου προεδρικού συστήματος, με το 52,5% της στήριξης. Ο Erdogan έχει εκλεγεί για μια πενταετή θητεία με βάση το νέο σύστημα, και ως εκτελεστικός πρόεδρος θα έχει εκτεταμένες εξουσίες να διορίσει ένα υπουργικό συμβούλιο για να διαμορφώσει πολλά από τα θεσμικά όργανα της Τουρκίας.

 Παρά τη νίκη του Erdogan, το κυβερνών κόμμα του, Δικαιοσύνη και Ανάπτυξη (ΑΚΡ), έχει σημειώσει πτώση στις ψήφους από τις εκλογές του Νοεμβρίου 2015, κερδίζοντας το 42,5%, καθιστώντας ως εκ τούτου τον Τούρκο πρόεδρο εξαρτημένο από τον υπέρ-εθνικιστή σύμμαχό του, το Κόμμα Εθνικιστικής Δράσης (ΜΗΡ) στη βουλή και στην κυβέρνηση. Το ΑΚΡ και το ΜΗΡ είχαν κατέβει από κοινού στις εκλογές και αυτός ο συνασπισμός θα συνεχίσει να είναι η θεμελιώδης δυναμική στην τουρκική εσωτερική και εξωτερική πολιτική. Ο εθνικισμός θα είναι το κυρίαρχο χρώμα στο τουρκικό πολιτικό σώμα.

 Ο κύριος υποψήφιος της αντιπολίτευσης, Muharrem Ince, υπερέβη τις προσδοκίες κερδίζοντας το 30,5% των ψήφων –αρκετά υψηλότερα από το μέσο όρο του CHP στο 25%- μέσα σε μια περίοδο επτά εβδομάδων από τότε που ανακοίνωσε την υποψηφιότητά του. Εάν κατορθώσει να ανέβει στην προεδρία της αξιωματικής αντιπολίτευσης, του Λαϊκού Ρεπουμπλικανικού Κόμματος (CHP), θα είναι κρίσιμος παίχτης στην τουρκική πολιτική για μεγάλο διάστημα.

 Τα τέσσερα κύρια σημεία από τις τουρκικές εκλογές:

 1. Μια χώρα που εξακολουθεί να είναι διαιρεμένη

 Αν και τα αποτελέσματα των εκλογών κάνουν λόγο για αποφασιστική νίκη του Erdogan, υπογραμμίζουν επίσης την εν εξελίξει βαθιά πόλωση που παρατηρήθηκε στο δημοψήφισμα του περασμένου έτους. Ο Erdogan εξελέγη πρόεδρος για πρώτη φορά το 2014 κερδίζοντας το 51,8% των ψήφων. Τα αποτελέσματα του δημοψηφίσματος του περασμένου έτους ήταν ουσιαστικά μια ψήφος εμπιστοσύνης για την προεδρία του, το οποίο (δημοψήφισμα) κέρδισε με 51%. Αυτή τη φορά, σε μια επίσημη συμμαχία με το υπέρ-εθνικιστικό ΜΗΡ, ο Erdogan έλαβε το 52,5% των ψήφων.

 Όλα αυτά υποδηλώνουν ότι ο "διαιρεμένος" πολιτικός χάρτης της Τουρκίας εξακολουθεί να είναι προτεραιότητα, με τους κοσμικούς, τους Αλαουίτες, τους αστούς επαγγελματίες και το φιλοκουρδικό κόμμα (το Λαϊκό Δημοκρατικό Κόμμα) στο στρατόπεδο απέναντι από τον Erdogan. Αν και υπάρχουν διαφορετικές ιδεολογικές προτεραιότητες στην αντιπολίτευση, οι αριθμοί τους σχεδόν συγκεντρώνουν το "άλλο μισό" του τουρκικού πληθυσμού.

 2. Η οικονομία είναι το κύριο μέλημα

 Η βασική προτεραιότητα για τον Τούρκο πρόεδρο θα είναι αναμφίβολα η αντιμετώπιση των οικονομικών δυσκολιών της χώρας, που περιλαμβάνουν την πτώση του τουρκικού νομίσματος, της λίρας, αλλά επίσης και τεράστιο εξωτερικό χρέος στον ιδιωτικό τομέα (σχεδόν 340 δισ. δολάρια). Οι περισσότεροι οικονομολόγοι προειδοποιούν ότι η τουρκική οικονομία είναι "πολύ καυτή", λόγω του κυβερνητικού μοντέλου υψηλής ανάπτυξης και της αγάπης για μεγάλα έργα υποδομών. Μια επιβράδυνση και οι διαρθρωτικές μεταρρυθμίσεις είναι απαραίτητες για να αποφευχθεί μια "απότομη προσγείωση" ή περαιτέρω υποτίμηση της λίρας –που ήδη μετρά απώλειες 20% από την αρχή του έτους.

 Υπάρχει επίσης ομόφωνη συμφωνία εντός της οικονομικής κοινότητας ότι πρέπει να αρθεί το καθεστώς έκτακτης ανάγκης προκειμένου να ενισχυθεί η επενδυτική εμπιστοσύνη και να προσελκυστούν ξένα κεφάλαια. Ο Erdogan έχει υποσχεθεί να άρει το καθεστώς έκτακτης ανάγκης στο τελευταίο στάδιο της προεκλογικής του εκστρατείας, εν μέρει εξαιτίας της πίεσης από την αντιπολίτευση, και αυτό θα έστελνε το σωστό μήνυμα στις αγορές. Αλλά αυτό δεν θα ήταν αρκετό.

 Οι συζητήσεις για την εδραίωση της εξουσίας με βάση το νέο προεδρικό σύστημα, περιλαμβάνουν επίσης και οικονομικές ανησυχίες. Η απέχθεια του Τούρκου προέδρου στα υψηλά επιτόκια και οι προσπάθειές του να ασκήσει πιέσεις στην κεντρική τράπεζα να διατηρήσει τα επιτόκια χαμηλά, έχουν ορισμένες φορές οδηγήσει σε επιδείνωση της αγοράς και σε πτώση του νομίσματος. Οι αγορές θα συνεχίσουν να διαδραματίζουν έναν "μετριοπαθές" ρόλο στην εξουσία του Erdogan. Το νέο σύστημα προβλέπει τη δημιουργία ενός "τσάρου της οικονομίας", που συνδυάζει το υπουργείο Οικονομίας, και τα τμήματα Οικονομικών, Τελωνείων και finance, σε ένα μεγάλο υπουργείο. Οι περισσότεροι αναλυτές υποδηλώνουν ότι οι αγορές θα απαντούσαν πιο θετικά σε έναν τεχνοκράτη ή σε έναν οικονομολόγο, όπως ο τωρινός υπουργός Οικονομίας, Mehmet Simsek ή ο Naci Agbal, ενώ είναι εναντίον ενός "έμπιστου" του Erdogan, όπως ο γαμπρός του, Berat Albayrak. Ποιον θα επιλέξει ο Erdogan ως τσάρο της οικονομίας του, θα δώσει επίσης μια ξεκάθαρη ένδειξη στον τουρκικό τραπεζικό κλάδο και στις αγορές για την κατεύθυνση των οικονομικών του πολιτικών.

 3. Περιμένετε συμβιβαστικές χειρονομίες προς την Ευρώπη

 Σε αντίθεση με τις προηγούμενες εκλογές, η τουρκική κυβέρνηση ήταν προσεκτική στη διάρκεια αυτής της προεκλογικής εκστρατείας να μην προβεί σε δημόσιες αντιπαραθέσεις με τους δυτικούς της συμμάχους –κυρίως λόγω του ότι έγινε αντιληπτή η ευάλωτη θέση της λίρας και της οικονομίας. Ο πρόεδρος της Τουρκίας πιθανώς θα ακολουθήσει μια πιο συμβιβαστική προσέγγιση προς τους εταίρους του στην Ευρώπη και στις ΗΠΑ στην επόμενη θητεία. Ο προεδρικός εκπρόσωπος, Ibrahim Kalin, είναι μεταξύ των ονομάτων που εξετάζονται για μια θέση στο υπουργείο εξωτερικών.

 Ενώ δεν αποτελεί πιθανό σενάριο ή στρατηγική προτεραιότητα το να ξεκινήσει μια μεταρρυθμιστική διαδικασία προκειμένου να δοθεί νέα πνοή στη διαδικασία ένταξης της Τουρκίας στην ΕΕ, η έναρξη των συζητήσεων για τον εκσυγχρονισμό της τελωνειακής ένωσης θα αποτελέσει. Η Άγκυρα πιστεύει ότι μια τέτοια ανακοίνωση θα έστελνε το σωστό μήνυμα στις αγορές στην Τουρκία και στην Ευρώπη –και πιθανότατα θα προχωρούσε σε άρση του καθεστώτος έκτακτης ανάγκης ως παραχώρηση.

 Οι σχέσεις της Τουρκίας με την ΕΕ και τις ΗΠΑ θα παραμείνουν εξαιρετικά συναλλακτικές την επόμενη περίοδο. Ενώ η μεταναστευτική συμφωνία με την Ευρώπη και το παγωμένο καθεστώς της διαδικασίας ένταξης έχουν δημιουργήσει μια κατάσταση με την ΕΕ, οι διμερείς και εμπορικές σχέσεις θα αποτελέσουν προτεραιότητα για την Άγκυρα.

 4. ΟΙ αμερικανικές κυρώσεις είναι στο τραπέζι, 
αλλά θα μπορούσαν να τεθούν υπό διαπραγμάτευση

 Στο μεταξύ, τα εκκρεμή ζητήματα μεταξύ Άγκυρας και Ουάσιγκτον πιθανώς θα καταλήξουν σε ένα δύσκολο αλλά απαραίτητο "παζάρι" την επόμενη περίοδο.

 Για την Ουάσιγκτον, η τύχη των φυλακισμένων Αμερικανών πολιτών στην Τουρκία, μεταξύ των οποίων ο πάστορας Andrew Branson, και η αποθάρρυνση της Άγκυρας από το να αποκτήσει τα ρωσικά S-400, είναι βασικές προτεραιότητες. Παρόλο που το αμερικανικό Κογκρέσο είναι έτοιμο να πλήξει την Τουρκία με κυρώσεις για την περίπτωση του Brunson, είναι πιθανό η συνεδρίαση της 18ης Ιουλίου να οδηγήσει στην απελευθέρωση του Αμερικανού ιεραποστόλου ή τη μεταφορά του από την φυλακή σε κατ’ οίκον περιορισμό. Ως εκ τούτου, η περίπτωση είναι παρόμοια με το περιστατικό του Γερμανού δημοσιογράφου Deniz Yucel και τις διαπραγματεύσεις με τη Γερμανία για την απελευθέρωσή του.

 Ενώ η επίλυση της υπόθεσης Brunson θα κερδίσει χρόνο για την τουρκική κυβέρνηση, η επιδιωκόμενη αγορά των S400 θα συνεχίσει να είναι ένα ζήτημα που θα σιγοβράζει το καλοκαίρι. Για άλλη μία φορά, το αμερικανικό Κογκρέσο θεωρεί αυτή την αγορά ως αφορμή για την επιβολή κυρώσεων και έχει ήδη αφήσει να εννοηθεί ότι θα εμποδίσει την αγορά μαχητικών αεροσκαφών F35 από την Τουρκία εάν προχωρήσει με την πώληση. Είναι πιθανό, αλλά σε καμία περίπτωση δεν είναι εγγυημένο, ότι ως αντάλλαγμα για την επιείκεια των ΗΠΑ για το αμερικανικό πρόστιμο στην τουρκική Halkbank για παραβίαση των κυρώσεων του Ιράν, η Άγκυρα θα εξέταζε είτε να μην εγκαταστήσει τους S400 είτε να αγοράσει τους αμερικανικούς πυραύλου Patriots μαζί με το ρωσικό hardware.

 Μπορείτε να δείτε το κείμενο εδώ: 
http://www.ecfr.eu/article/commentary
_4_takeaways_from_turkeys_elections

 Της Asli Aydintasbas

 http://www.capital.gr/ecfr-eu/3303562/
ta-tessera-basika-simeia-ton-tourkikon-eklogon

6/7/2018

3.
«Απασφάλισε» ο Ερντογάν
 - Στο χείλος του γκρεμού η τουρκική οικονομία.

Μέσα σε δύο ημέρες από την ανακοίνωση κυβερνητικής σύνθεσης, το χρηματιστήριο της Κωνσταντινούπολης, η τουρκική λίρα και τα κρατικά ομόλογα της Τουρκίας, δέχονται ανελέητες πιέσεις ωθώντας την τουρκική οικονομία ένα βήμα πιο κοντά σε μία ανεξέλεγκτη κρίση. Αυτή τη στιγμή, η Τουρκία είναι μία χώρα με πλήρως υποτιμημένο νόμισμα, που για να δανειστεί πρέπει να πληρώσει επιτόκιο 17% και που καθημερινά οι μεγαλύτερες επιχειρήσεις της χάνουν σε αξία.

Παρ' όλα αυτά, ο Ερντογάν δεν μοιάζει φοβισμένος. Αντιθέτως, δείχνει να έχει αποφασίσει την πλήρη και μετωπική σύγκρουση με τις αγορές και πλέον η μεγάλη μάχη αναμένεται να δοθεί στις 24 Ιουλίου – ή νωρίτερα αν αποφασιστεί έκτακτη συνεδρίαση – όταν η κεντρική τράπεζα της Τουρκίας (CBRT) θα λάβει την πρώτη απόφαση νομισματικής πολιτικής με το... νέο σύστημα.

Το νέο σύστημα είναι το σύστημα Ερντογάν, βάσει του οποίου για όλα αποφασίζει ο σουλτάνος και κανείς άλλος. Και επειδή δεν μπορεί να γίνει... χίλια κομμάτια και να βρίσκεται παντού, τοποθέτησε τον γαμπρό του, Μπεράτ Αλμπαϊράκ, στο υπουργείο Οικονομικών, στέλνοντας ξεκάθαρο μήνυμα. Ο Ερντογάν έχει απειλήσει εδώ και μήνες ότι θα αναλάβει τον έλεγχο και της νομισματικής πολιτικής αφού έχει μία φαεινή ιδέα την οποία κανείς άλλος δεν μπορεί να υλοποιήσει: Να μειώσει τον πληθωρισμό όχι αυξάνοντας, αλλά μειώνοντας τα επιτόκια.

Όλα αυτά οδηγούν το τουρκικό νόμισμα σε νέα ιστορικά χαμηλά. Χθες, η τουρκική λίρα ξεπέρασε το επίπεδο των 4,8 λιρών ανά δολάριο (με πτώση άνω του 2,2%) έχοντας βάλει πλώρη για να σπάσει το φράγμα των 4,92 λιρών ανά δολάριο που αποτελεί το χαμηλότερο επίπεδο στην ιστορία. Την ίδια ώρα, το χρηματιστήριο της Κωνσταντινούπολης έχει υποχωρήσει 10%, σβήνοντας τα κέρδη των τελευταίων 15 μηνών.

Τι σημαίνει αυτό; Όπως έγκαιρα έχει αναφέρει το Liberal.gr, η τουρκική οικονομία κινδυνεύει με οικονομικό χάος στην περίπτωση που γίνουν πραγματικότητα οι φόβοι των αγορών και η λίρα σπάσει το φράγμα των 5 λιρών ανά δολάριο. Αφενός οι επιχειρήσεις που έχουν δανειστεί σε ξένο νόμισμα δεν μπορούν να εξυπηρετήσουν τις υποχρεώσεις τους και αφετέρου οι επενδυτές - ακόμη και οι Τούρκοι - εγκαταλείπουν τη χώρα πιέζοντας πιο πολύ μέσα... στον βούρκο τη λίρα και κατ' επέκταση την οικονομία.

Αν σε όλα αυτά προστεθεί και ο πληθωρισμός, ο οποίος τον Ιούνιο ξεπέρασε το 15% και αναμένεται να κινηθεί εκ νέου ανοδικά, τότε σε αρκετά από τα βασικότερα στοιχεία, η τουρκική οικονομία δεν... ταιριάζει σε μία ανερχόμενη δύναμη, όπως θέλει να υπερηφανεύεται ο σουλτάνος, αλλά σε μία τριτοκοσμική χώρα που μπορεί να καταρρεύσει ανά πάσα στιγμή.

Ο νέος «τσάρος»

Αν ο Αλμπαϊράκ δεν ήταν γαμπρός του Ερντογάν αλλά ένας... απλός άνθρωπος του επιχειρηματικού κόσμου, τότε δεν αποκλείεται οι αγορές να πανηγύριζαν για την τοποθέτησή του στο υπουργείο Οικονομικών. Και αυτό γιατί ο 40χρονος οικονομολόγος και πολιτικός, διαθέτει τα προσόντα που ζητούν οι αγορές. Έχει διδακτορικό τίτλο στα χρηματοοικονομικά, έχει σπουδάσει στις ΗΠΑ και έχει εργαστεί στην πραγματική οικονομία, ως στέλεχος επιχειρήσεων.

Όμως, δεν παύει να είναι μέλος της οικογένειας του σουλτάνου και προφανώς κανείς δεν μπορεί να φανταστεί να φέρνει αντιρρήσεις στις απαιτήσεις του πεθερού του, ο οποίος τυχαίνει να είναι ο ισχυρότερος ηγέτης στη σύγχρονης ιστορία της Τουρκίας. Η αντίδραση των αγορών την περασμένη Δευτέρα, όταν σημειώθηκε μίνι κραχ ανάλογο της ημέρας του αποτυχημένου πραξικοπήματος το καλοκαίρι του 2016, είναι ενδεικτική του τι θα πρέπει να περιμένουμε στο εξής.

Στο μεταξύ, η εκρηκτική οικονομική ανάπτυξη στην οποία πόνταρε ο Τούρκος πρόεδρος, με την πραγματοποίηση μεγάλων ενεργειακών project κινδυνεύει να γυρίσει μπούμερανγκ. Οι ενεργειακοί κολοσσοί της χώρας δανείστηκαν τεράστια ποσά σε ξένα νομίσματα, τα οποία δεν μπορούν να αποπληρώσουν αφού δεν... προλαβαίνουν την κατρακύλα της τουρκικής λίρας. Το οξύμωρο της υπόθεσης είναι πως από το 2015 στη θέση του υπουργού Ενέργειας και Φυσικών Πόρων βρισκόταν ο Αλμπαϊράκ.

Σύμφωνα με χθεσινό δημοσίευμα του πρακτορείου Bloomberg, τα δάνεια του ενεργειακού κλάδου σε ξένο νόμισμα διαμορφώνονται σε 51 δισ. δολάρια, που σημαίνει ότι ο Ερντογάν μάλλον θα χρειαστεί να... τραβήξει άσσο από το μανίκι του για να βρει λύση. Αναλυτές εκτιμούν πως αν η τουρκική λίρα σπάσει το φράγμα των 5 λιρών ανά δολάριο θα ξεκινήσει η αντίστροφη μέτρηση για τη μεγαλύτερη κρίση που έχει βιώσει η Τουρκία στη σύγχρονη ιστορία της.

Του Κωνσταντίνου Μαριόλη








4.
Θρησκευτικός φασισμός;
 O Ερντογάν έκτισε ένα φασιστικού μεγέθους τζαμί στα κατεχόμενα.

Ποτέ δεν με «φόβιζαν» τα τουρκοκυπριακά τεμένη μέσα από τα παιδικά μου μάτια, αρκετές δεκαετίες πριν. Ούτε τα θεώρησα ένοχα για την κατασκευασμένη αντιπαλότητα ανάμεσα στις δυο κοινότητες – όταν Τουρκοκύπριοι επιλέγονταν πονηρά ως επικουρικοί του αποικιακού στέμματος. Αυτό δεν άλλαξε ούτε και με το ξεκίνημα των συγκρούσεων του 1957-58 με τους πρώτους τουρκόπληκτους (έτσι ονομάζονταν τότε) εκδιωγμένους από τις συνοικίες του Αγίου Λουκά και του Αγίου Ιακώβου με τις λεηλατημένες ομώνυμες εκκλησιές τους.

 Περπατώντας οικογενειακώς στο παλιό παζάρι, από την οδό Πάφου στη  Χρυσοχών, από τη Λιπέρτη στην  Ερμού μα και πιο πέρα σε άλλα καντούνια, η φωνή του χότζα που έβγαινε αυτοπροσώπως στον μικρό εξώστη του μιναρέ ήταν στοιχείο της όλης ατμόσφαιρας στην παλιά πόλη. Και παραέξω όπου λειτουργούσε ο Μπαϊρακτάρης. Κι ας ήταν το τζαμί αυτό αφιερωμένο στη μνήμη του πρώτου από τους κατακτητές – του σημαιοφόρου που σκαρφάλωσε θριαμβευτικά σε εκείνο το σημείο του τείχους κατά την πρώτη τουρκοκρατία (σημ.: συμβατική η χρήση αυτού του όρου αφού επρόκειτο για Οθωμανούς). 

Στο πέρασμα των χρόνων, η συνύπαρξη των εκκλησιών μας με τα τεμένη ήταν ειρηνική όπως (γενικά) και των ανθρώπων. Ύστερα ήρθαν οι προβοκατόρικες ντενκτασικές επιθέσεις σε τζαμιά, η προετοιμασία τρομοκρατικής επίθεσης στον Άγιο Δημητριανό τα Χριστούγεννα του 1963 και λίγο αργότερα (1964) η μετατροπή του τεμένους στον Μούτταλο σε πολυβολείο με επιθέσεις ενάντια σε Ελληνοκυπρίους που, για τον λόγο αυτό,  αντιμετωπίστηκε σαν εχθρικός στόχος.

 Σε μικτά χωριά οι χώροι λατρείας συχνά βρίσκονταν στην ίδια πλατεία, σχεδόν αντικρυστά, πολύ πριν οι θρησκευτικοί ηγέτες φτάσουν πρόσφατα να συνομιλούν και να συμφωνούν, με καταλύτη τον Σουηδό πρέσβη, για τον σεβασμό των θρησκευτικών δικαιωμάτων των πολιτών. Ανεξάρτητα από τη διαφορετική μορφή τους, για προφανείς λόγους παράδοσης και λειτουργικότητας, τα υλικά ήταν τα ίδια – ο γνωστός πωρόλιθος και όχι μόνο στις περιπτώσεις όπου εκκλησίες μετατράπηκαν σε τζαμιά με την (τότε) τουρκοκρατία.
  •  Η εικόνα άλλαξε με την εισβολή. Δεκάδες εκκλησιές, μοναστήρια και ξωκκλήσια λεηλατήθηκαν, βιάστηκαν, καταστράφηκαν. Τελευταία φτιάχτηκαν κάποιες σε μια ανεξήγητη «ισορροπία» με τεμένη (ένα σου – ένα μου) – για όλες τις άλλες έμεινε καταστροφική η φθορά του χρόνου.
 Στα τζαμιά της Λευκωσίας έφτασε η τεχνολογία με μαγνητόφωνα και μεγάφωνα για να ακούνε και οι άπιστοι τη διδασκαλία του κορανίου, ξεκινώντας στις 4.25 τα χαράματα! 

 Η Λευκωσία εκείνη την ώρα κοιμάται. Ούτε αυτό το ξυπνητήρι τη βοηθά να συνειδητοποιήσει αυτή την πτυχή της απειλούμενης υποταγής. Δεν πρόκειται για το σεβαστό δικαίωμα λατρείας αλλά για μια (ακόμα) έκφραση πολιτιστικής (αυτή τη φορά) κατοχής. Η φασιστική ένταση του ηχητικού μηνύματος αυτό σηματοδοτεί… Η κατοχή ενηλικιώθηκε πάνω στις πλάτες της Κύπρου και των ανθρώπων της. 
  •  Τα απαστράπτοντα τζαμιά που μαζικά κτίστηκαν απ’ άκρου εις άκρον στα κατεχόμενα δεν έχουν σχέση με τα γνώριμα τουρκοκυπριακά τζαμιά. Δεν ενδιαφέρουν και δεν συγκινούν ούτε τους θρηκευόμενους Τουρκοκύπριους. Είναι έξω από τις εικόνες τους, τις συνήθειες, τις παραδόσεις τους… 
Σήμερα θα είναι εδώ «μαζί μας» ο νικητής των εκλογών στην Τουρκία σουλτάνος Ερντογάν ο Α’ ο επεκτατιστής για να εγκαινιάσει ένα ακόμα τζαμί στη Μια Μηλιά. Ο φασισμός των μεγεθών – έξι χιλιάδες χωράνε να προσευχηθούν – επιβεβαιώνει τον ισλαμισμό σαν εργαλείο της συνεχιζόμενης κατοχής που κάποιοι ονειρεύονται να γίνει «τουλάχιστον πιο λάϊτ». 

Δεν ξέρουμε ποιοι διπλωμάτες και ειρηνοποιοί θα σπεύσουν να δώσουν τα σεβάσματά τους στον πολυχρονεμένο σουλτάνο. Ας κρατηθούν σημειώσεις κι ας μην ανεχτούμε να μας πουν πως πήγαν για να ενισχύσουν την «ειρηνευτική» διαδικασία…

 Του Κυριάκου Τσιμίλλη 

10/7/2018