Στα πρόθυρα της απόλυτης κρίσης η Τουρκία.
ΣΧΕΤΙΚΑ ΚΕΙΜΕΝΑ:
(1) F-35 στην Τουρκία: Stealth μαχητικά "γιοκ" για τον Ερντογάν
με συντριπτική πλειοψηφία από τη Γερουσία.
(2) Εξακολουθεί η Ουάσιγκτον, παρά τις κυρώσεις,
να γίνεται ρεζίλι από την Τουρκία (upd.)
(3) Εκφάνσεις ενός «Νέου» Διεθνούς Συστήματος και η Τουρκία.
(4) Αντιδρά η Τουρκία σε δηλώσεις στήριξης της Κύπρου
από Αίγυπτο και Ισραήλ.
(5) Οι ΗΠΑ στηρίζουν Κύπρο και Ελλάδα στο ενεργειακό.
Στα πρόθυρα της απόλυτης κρίσης η Τουρκία.
Με μία πρωτοφανή κατάσταση είναι αντιμέτωπος ο Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν καθώς ο Ντόναλντ Τραμπ πυροδότησε τη «βόμβα» των κυρώσεων κατά Τούρκων αξιωματούχων με αποτέλεσμα να ενεργοποιείται ένα ντόμινο απρόβλεπτων εξελίξεων που δεν αποκλείεται να οδηγήσουν τη γειτονική χώρα σε μία γενικευμένη οικονομικοπολιτική κρίση.
Η τουρκική λίρα, το μοναδικό μέσο άσκησης αντιπολίτευσης απέναντι στον σουλτάνο, ξεπέρασε το επίπεδο των 5 λιρών ανά δολάριο, στον απόηχο της είδησης για τις αμερικανικές κυρώσεις, καταγράφοντας νέο ιστορικό χαμηλό. Το τουρκικό νόμισμα κατέρρευσε χάνοντας 1,8% έναντι του δολαρίου χθες. Η πτώση αν και τεράστια για την αγορά συναλλάγματος, δεν είναι «εκκωφαντική» για τη λίρα καθώς μας έχει συνηθίσει τους τελευταίους μήνες σε ακόμη χειρότερες επιδόσεις. Αυτό που έχει σημασία είναι ότι διέσπασε καθοδικά το «φράγμα της κρίσης», όπως έχει θεωρηθεί από αναλυτές το επίπεδο των 5 λιρών ανά δολάριο.
Πλέον, όλα τα ενδεχόμενα είναι ανοιχτά καθώς η «διπλωματία των ομήρων» και οι ανορθόδοξες οικονομικές εμπνεύσεις του Ερντογάν, τον οδηγούν σε ένα οικονομικό - και ίσως διπλωματικό - αδιέξοδο. Με την Αμερική απέναντί του, ο Τούρκος πρόεδρος γνωρίζει ότι η στρατηγική του γυρίζει μπούμερανγκ και δεν υπάρχουν πολλές λύσεις. Αν τα «αντίποινα» του Τραμπ συνεχιστούν το μέλλον του Ερντογάν θα κρίνεται καθημερινά από τη διάθεση που δείχνει να κάνει πίσω.
Όσα χρήματα και αν πέσουν στην αγορά για τη στήριξη της λίρας από φίλιες προς τον σουλτάνο δυνάμεις, το τουρκικό νόμισμα δεν θα αντέξει στις πιέσεις, όπως ακριβώς συνέβη χθες, ενώ η κατάσταση θα επιδεινωθεί αν δεν υπάρξει λύση αναφορικά με την υπόθεση του Αμερικανού πάστορα Άντριου Μπράνσον. Ήδη, οι αγορές έχουν πάρει μία πρόγευση από την απόφαση της αμερικανικής Γερουσίας να περάσει νόμο που περιορίζει την πρόσβαση της Τουρκίας στη χρηματοδότηση από διεθνείς οργανισμούς. Τώρα, αναμένεται μία σφοδρή και... αμείλικτη αντίδραση καθώς οι ΗΠΑ δείχνουν ότι δεν θα περιοριστούν στις κυρώσεις κατά των Τούρκων υπουργών Δικαιοσύνης και Εσωτερικών, αν δεν αποδοθεί δικαιοσύνη στην υπόθεση Μπράνσον.
Αναλυτές έχουν προειδοποιήσει πως αν η λίρα πέσει κάτω από τις 5 λίρες ανά δολάριο, τα κρατικά ομόλογα θα ξεφύγουν ανοδικά με το κόστος δανεισμού της Τουρκίας να μην αποκλείεται να θυμίσει Ελλάδα της κρίσης και να ξεπεράσει το 20%. Τι θα πράξει, λοιπόν, ο Ερντογάν; Θα αγνοήσει τα «πυρά» του Τραμπ και θα συνεχίσει στον δικό του μοναχικό δρόμο των εκβιασμών, των απειλών και του φόβου; Αν ναι, τότε η γενίκευση της οικονομικής κρίσης που μόλις ξεκίνησε θα επιταχυνθεί. Και η ιστορία έχει δείξει ότι σε μεγάλες οικονομικές κρίσεις η εξουσία κλονίζεται και οι επιπτώσεις για ολόκληρη τη χώρα είναι απρόβλεπτες.
Οικονομική ασφυξία και ύφεση
Συνήθως όταν ξεσπάει μία κρίση έχουν προηγηθεί μία σειρά ενδείξεων στις αγορές, προειδοποιήσεις από αρμόδιους οργανισμούς, «καμπανάκια» από τους ειδικούς αλλά και διάφορες θεωρίες που είτε υποβαθμίζουν τη σημαντικότητα της κατάστασης είτε υπερβάλλουν με αποτέλεσμα να χάνουν την αξιοπιστία τους.. Το ίδιο συνέβη το καλοκαίρι του 2007 και μέχρι τον Σεπτέμβριο του 2008, όταν όλοι έτρεχαν πανικόβλητοι και απροετοίμαστοι να αντιμετωπίσουν μέσα σε ένα Σαββατοκύριακο την κατάρρευση του κολοσσού Lehman Brothers. Κάτι αντίστοιχο έγινε στην Ελλάδα, στην Ευρώπη με την κρίση χρέους και σε πολλές άλλες περιπτώσεις.
Οι ενδείξεις και τα «καμπανάκια» για την Τουρκία δείχνουν ότι η κρίση στη γειτονική χώρα μόλις ξεκίνησε και αναμένεται να μας απασχολεί για πολύ καιρό ακόμη, ανάλογα πάντα με τα αντανακλαστικά που θα επιδείξει ο Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν. Μέχρι στιγμής, ο Τούρκος πρόεδρος δείχνει διατεθειμένος να πάει μέχρι τέλους σε όλα τα μέτωπα. Στη νομισματική πολιτική, για παράδειγμα, δεν υπακούει στην οικονομική λογική της αύξησης των επιτοκίων για την καταπολέμηση του πληθωρισμού, ενώ σε γεωπολιτικό επίπεδο δεν διστάζει να δοκιμάσει ακόμη και τις αντοχές των σχέσεων με μεγάλους και παραδοσιακούς συμμάχους όπως οι ΗΠΑ.
Στην πλειονότητά τους οι αναλυτές συμφωνούν ότι μπορεί η κρίση στην Τουρκία να είναι αποτέλεσμα των επιλογών και των εμμονών του Ερντογάν, ωστόσο έχει τις ρίζες της στην οικονομία. Τα πιο πρόσφατα διαθέσιμα οικονομικά στοιχεία δίνουν μία τελείως διαφορετική εικόνα από το χάος μιας κρίσης, όμως στα... ψιλά γράμματα φαίνεται ότι η επιβράδυνση – αν όχι η κατρακύλα – της τουρκικής οικονομίας έχει ήδη ξεκινήσει.
Η Capital Economics, μάλιστα, εκτιμά ότι η προσπάθεια της κυβέρνησης να δώσει ώθηση στην ανάπτυξη με νέα μέτρα ενίσχυσης θα πέσει στο κενό, καθώς το μόνο που θα καταφέρουν είναι να αναδείξουν ακόμη περισσότερο τα τρωτά σημεία της τουρκικής οικονομίας και να δώσουν τη χαριστική βολή ωθώντας την Τουρκία σε γενικευμένη και ανεξέλεγκτη κρίση.
Από τη μία πλευρά, λοιπόν, τα στοιχεία που δίνει η στατιστική υπηρεσία της χώρας περιγράφουν μία σχεδόν ιδανική κατάσταση, με την ανάπτυξη να «αντέχει» παρά τις τεράστιες ανισορροπίες που δημιούργησε η περσινή έκρηξη του 7,4% (η Τουρκία πέρσι ξεπέρασε σε ρυθμό ανάπτυξης την Κίνα). Η βιομηχανική παραγωγή αναπτύχθηκε με ρυθμό 6,4% τον περασμένο Μάιο, έναντι 6,3% του Απριλίου, ενώ συνολικά η ανάπτυξη συνεχίστηκε σε υψηλά επίπεδα στο β' τρίμηνο.
Στον αντίποδα, υπάρχει η τουρκική λίρα η οποία αν συνεχίσει να καταρρέει θα συμπαρασύρει ολόκληρη την οικονομία. Θα εκτινάξει τον πληθωρισμό σε επίπεδα... Βενεζουέλας και θα "πνίξει" όσες επιχειρήσεις έχουν δανεισμό σε ξένο νόμισμα, θα διώξει τους επενδυτές και θα προκαλέσει ασφυξία. Το τουρκικό νόμισμα έχει υποτιμηθεί άνω του 23% μόνο φέτος, αναγκάζοντας την κεντρική τράπεζα να παραδεχθεί από τώρα ότι ο στόχος για πληθωρισμό στο 5% χάνεται όχι μόνο για φέτος αλλά και για τα επόμενα 3 χρόνια.
Την ίδια ώρα, όσο ο Ερντογάν «τσακώνεται» με τις αγορές και με τη Δύση για τους ομήρους που κρατάει στις τουρκικές φυλακές, οι δείκτες εμπιστοσύνης υποδεικνύουν ότι η δραστηριότητα υποχωρεί τους τελευταίους μήνες. Ενδεικτικά, οι πωλήσεις αυτοκινήτων κατέρρευσαν κατά 38,3% τον Ιούνιο σε ετήσια βάση, ενώ ακόμα και οι «αισιόδοξοι» δείκτες που δίνει η Τουρκία «κρύβουν» ένα... μυστικό. Ότι η τουρκική οικονομία οδηγείται σε ανώμαλη προσγείωση και ύφεση.
Ο ίδιος, πάντως, ο κεντρικός τραπεζίτης της Τουρκίας, Μουράτ Τσεντικάγια, δεσμεύτηκε να αυξήσει τα επιτόκια, λαμβάνοντας υπόψη τον υψηλό πληθωρισμό και το έλλειμμα στο ισοζύγιο τρεχουσών συναλλαγών, σε μία εποχή που δυσκολεύουν οι χρηματοδοτικές συνθήκες παγκοσμίως. Μία τέτοια κατάσταση, τόνισε ο Τσεντικάγια, θα οδηγούσε σε αύξηση το premium κινδύνου της χώρας και να ενίσχυε τις πιέσεις στην αγορά συναλλάγματος.
Αυτή είναι η τεχνοκρατική σκοπιά, διότι πλέον για όλα στην Τουρκία αποφασίζει ο σουλτάνος, ακόμη και για τα επιτόκια, άρα μάλλον ο κεντρικός τραπεζίτης λέει αυτά που πρέπει να πει για να καθυστερήσει όσο μπορεί – ή τουλάχιστον να μην επιταχύνει - τις εξελίξεις...
Του Κωνσταντίνου Μαριόλη
2/8/2018
ΣXETIKA KEIMENA
1.
F-35 στην Τουρκία: Stealth μαχητικά "γιοκ" για τον Ερντογάν
με συντριπτική πλειοψηφία από τη Γερουσία.
Με μεγάλη ευκολία πέρασε και από την Γερουσία των ΗΠΑ το νομοσχέδιο για τον προϋπολογισμό 716,3 δις δολαρίων του Υπουργείου Άμυνας. Το νομοσχέδιο υπερψηφίστηκε με 87 έναντι 10 ψήφων στη Γερουσία, μια εβδομάδα μετά την υπερψήφιση από την Βουλή των Αντιπροσώπων και τώρα βρίσκεται στον Λευκό Οίκο αναμένοντας την υπογραφή του Προέδρου Τραμπ.
Το νομοσχέδιο προβλέπει συνολικά 69 δισεκατομμύρια δολάρια σε υπερπόντιες επιχειρήσεις έκτακτης ανάγκης, προβλέπει αύξηση των αποδοχών κατά 2,6% για τα μέλη των ενόπλων δυνάμεων και επενδύει δεκάδες δισεκατομμύρια για τον εκσυγχρονισμό των αεροπορικών και θαλάσσιων στόλων των ΗΠΑ.
Μπλόκο στην παράδοση των F-35 στην Άγκυρα.
Ειδικότερα, απαγορεύει την παράδοση αεροσκάφους F-35 Joint Strike Fighter στην Τουρκία, σύμμαχο του ΝΑΤΟ με ολοένα και πιο γεμάτες σχέσεις με την Ουάσινγκτον, έως ότου η Άγκυρα μπορεί να επιβεβαιώσει ότι δεν θα αγοράσει το αντιαεροπορικό σύστημα πυραύλων S-400 της Ρωσίας.
S-400 και νέες κυρώσεις.
Επίσης ο νόμος προβλέπει την επιβολή κυρώσεων από τον Πρόεδρο των ΗΠΑ στην Τουρκία εφόσον αυτή προχωρήσει στην αγορά των ρωσικών S-400.
Αποβολή της Τουρκίας από το πρόγραμμα των F-35.
Κάνοντας αναφορά στην κράτηση του αμερικανού πάστορα Αντριου Μπράνσον, την αυξανόμενη συνεργασία μεταξύ Τουρκίας και Ρωσίας, αλλά και την αγορά των S-400, το Κογκρέσο ζητά από τον Υπουργό Άμυνας των ΗΠΑ, να ετοιμάσει έκθεση στην οποία θα παρουσιάζει τα απαραίτητα βήματα, αλλά και το κόστος για την αποβολή της Τουρκίας από το πρόγραμμα παραγωγής των stealth μαχητικών F-35, αλλά και την αντικατάσταση όλων των εταιριών της από την γραμμή παραγωγής. Επίσης, ζητά την απαγόρευση της παράδοσης νέων F-35 στην Τουρκία, αλλά και την μεταφορά των F-35 που έχουν παραδοθεί στην Τουρκία, αλλά βρίσκονται ακόμα σε Αμερικανικό έδαφος.
Η συντριπτική πλειοψηφία με την οποία η Γερουσία υπερψήφισε το νομοσχέδιο της επιτρέπει να υπερκεράσει ακόμα και ένα πιθανό βέτο του Προέδρου Τραμπ.
2/8/2018
2.
Εξακολουθεί η Ουάσιγκτον, παρά τις κυρώσεις,
να γίνεται ρεζίλι από την Τουρκία (upd.)
(ΑΝΑΝΕΩΣΗ) Πολύπειρος στα περί τις Ηνωμένες Πολιτείες και αγαπημένος φίλος του DP από παλιά, ο Μιχάλης Ιγνατίου, διάβασε το σημείωμα και πριν λίγο μας έστειλε την κάτωθι εξαιρετικού ενδιαφέροντος παρατήρηση με την οποία εκφράζει τη διαφωνία του.
Παραθέτουμε το μήνυμα, καθότι πέραν του ότι δεν διεκδικούμε το… παπικό αλάθητο και το αυταπόδεικτο ενδιαφέρον, ο διάλογος και η ανταλλαγή απόψεων με όλους, ιδίως όμως με καλούς γνώστες των υπό διαπραγμάτευση θεμάτων, είναι η πιο αγαπημένη μας διαδικασία:
«Θα πρέπει να σας επισημάνω, ότι στην αμερικανική πολιτική, έτσι αρχίζουν πάντα οι κυρώσεις. Μ την ανακοίνωση του υπουργείου Οικονομικών. Υπάρχει μια διαδικασία που τηρείται. Έτσι έγινε με τη Ρωσία, με το Ιράν και άλλες χώρες.
Εάν δεν φέρουν αποτέλεσμα –ΠΟΥ ΔΕΝ ΘΑ ΦΕΡΟΥΝ– θα πάνε παρακάτω. Έτσι γίνεται πάντα. Πριν λίγο ο αντιπρόεδρος Πενς, είπε ότι αν δεν δώσουν τον πάστορα, πάμε με νέες κυρώσεις.
Συνυπολογίστε σοβαρά και τις εκλογές του Νοεμβρίου. Αυτό που εκπροσωπεί θρησκευτικά ο Μπράνσον, στις ΗΠΑ είναι η μεγαλύτερη σε οπαδούς τάση, με πιστούς οπαδούς. Άρα υπάρχει και ισχυρό εσωτερικό πολιτικό κίνητρο, όχι μόνο το επίπεδο της γεωστρατηγικής».
Ευχαριστούμε τον αγαπητό Μιχάλη Ιγνατίου θερμότατα, τις απόψεις του οποίου, πέραν από τις δικές μας αναδημοσιεύσεις, καθώς επίσης και σειρά άλλων ενδιαφερόντων θεμάτων και αναλύσεων, μπορούν οι φίλοι μας να τις διαβάζουν στο HELLAS JOURNAL.
Τούτων λεχθέντον, αξίζει να διαβάσει κανείς τα ρεπορτάζ – ανταποκρίσεις και σχετικές αναλύσεις που δημοσίευσαν τις τελευταίες ημέρες (ενδεικτικά στον ενεργό σύνδεσμο), καθώς είναι φανερό εκ των εξελίξεων ότι έχουν δικαιωθεί.
ΠΡΟΗΓΟΥΜΕΝΗ ΑΝΑΡΤΗΣΗ
Η Ουάσιγκτον μπορεί να έκανε το μεγάλο βήμα επιβάλλοντας κυρώσεις στην Τουρκία για τη συνεχιζόμενη κράτηση του πάστορα Άντριου Μπράνσον, όμως ακόμα και μετά από αυτή την αδιανόητη μέχρι προσφάτως ενέργεια, αποκάλυψε ξανά διστακτικότητα με αποτέλεσμα να δεχθεί νέες προσβολές από την Άγκυρα που αμαυρώνουν την εικόνα της «υπερδύναμης» σε φίλους και συμμάχους.
Το περιεχόμενο των κυρώσεων που επεβλήθησαν σε Τούρκους κυβερνητικούς αξιωματούχους και συγκεκριμένα στους υπουργούς Εσωτερικών και Δικαιοσύνης της Τουρκίας Γκιουλ και Σολού, οι οποίοι κατηγορήθηκαν ότι έπαιξαν σημαντικό ρόλο στην ταλαιπωρία του αθώου, σύμφωνα με τους Αμερικανούς, πάστορα Μπράνσον, αποκαλύπτει την απροθυμία των ΗΠΑ.
Ταυτόχρονα όμως αποκαλύπτει και τη μερική τουλάχιστον «προσαρμογή» τους στην τουρκική θέληση, ως αποτέλεσμα ενδεχομένως της επιμονής του Πενταγώνου να μη χαθεί πάση θυσία η «σύμμαχος Τουρκία», καθώς αυτό θα οδηγούσε ενδεχομένως σε μη διαχειρίσιμες καταστάσεις στο επίπεδο της αμυντικής στρατηγικής του ΝΑΤΟ…
Εξηγούμαστε. Μόλις πριν λίγες ώρες, η Άγκυρα είχε διαμαρτυρηθεί επισήμως διά της ανακοίνωσης που εκδόθηκε μετά το πέρας της συνεδρίασης του Συμβουλίου Εθνικής Ασφαλείας υπό την προεδρία του ίδιου του Ερντογάν, κάνοντας λόγο για πρόθεση επιβολής κυρώσεων σε άσχετους τομείς, όπως αυτόν της αμυντικής – εξοπλιστικής συνεργασίας, υπονοώντας την προμήθεια των F-35 και τη βιομηχανική συνεργασία με τουρκικές αμυντικές βιομηχανίες.
Έκαναν ουσιαστικά το χατίρι των Τούρκων…
Και ω του θαύματος, οι κυρώσεις της Ουάσιγκτον φροντίζουν να στείλουν μήνυμα στην Τουρκία, ότι οι κυρώσεις επιβάλλονται «με πόνο ψυχής» και πως αν τις «διαβάσουν» σωστά οι Τούρκοι, απηχούν την επιθυμία επιστροφής της χώρας τους στο «δυτικό μαντρί». Διότι οι κυρώσεις και επιπτώσεις δεν έχουν επί της ουσίας στην Τουρκία και προσαρμογή στην τουρκική παρατήρηση για τα περί «άσχετων τομέων» αποκαλύπτουν.
Άρα, ας φροντίσουμε κι εμείς οι υπόλοιποι στην Ελλάδα να «διαβάσουμε» σωστά το τι ακριβώς έγινε λίγες ώρες νωρίτερα. Το δε αποτέλεσμα της φοβικής στάσης των ΗΠΑ απέναντι στην Τουρκία φάνηκε αμέσως, από την αντίδραση της Άγκυρας, με τους γνωστούς και μη εξαιρετέους αξιωματούχους της να «ξεσαλώνουν».
Ο υπουργός Εξωτερικών των ΗΠΑ, Μάικ Πομπέο που ταξιδεύει για τη Σιγκαπούρη, αφού μίλησε με τον ομόλογό του της Τουρκίας, Μεβλούτ Τσαβούσογλου,, έβαλε μπροστά τον πρόεδρο Τραμπ ο οποίος αυτές τις κυρώσεις θεώρησε ως «προσήκουσες», ενώ έγινε γνωστό ότι οι δυο ΥΠΕΞ θα συναντηθούν στην ασιατική χώρα με την ευκαιρία της κοινής τους παρουσίας.
Η δε εκπρόσωπος του State Department, Χέδερ Νάουερτ από την πλευρά της, φρόντισε να διαμηνύσει στην Τουρκία, ότι η Ουάσιγκτον εξακολουθεί να προτιμά και να προκρίνει τη διπλωματική προσέγγιση. Το καταλάβαμε και χωρίς να μας το πει… Όμως, ποια ήταν η απάντηση των Τούρκων σε αυτή την καταφανώς «δουλοπρεπή» απάντησε με τις δήθεν σκληρές κυρώσεις από τις ΗΠΑ;
…όμως η Άγκυρα δεν το εκτίμησε
Στην πιο χαλαρή απάντηση, το τουρκικό υπουργείο Εξωτερικών ανακοίνωσε ότι επεξεργάζεται την ανταπόδοση των κυρώσεων στις ΗΠΑ, αφού μας είπε ότι διαμαρτυρήθηκε επίσημα: «Αυτή η επιθετική στάση η οποία δεν εξυπηρετεί κανένα σκοπό, θα ανταποδοθεί με τον ίδιο τρόπο, χωρίς καθυστέρηση», ανέφερε η… συγκαταβατική τουρκική δήλωση.
Σε γενικές γραμμές, οι αναλυτές αναμένουν παρόμοιες κυρώσεις, οι οποίες κατά πάσα βεβαιότητα θα αφορούν τον Αμερικανό Γενικό Εισαγγελέα, που είναι και υπουργός Δικαιοσύνης, τον Τζεφ Σέσιονς (ίσως και να μη στενοχωρηθεί και πολύ ο Τραμπ που τα έχει «σπάσει» μαζί του) και τον υπουργό Εσωτερικών (Homeland Security εικάζουμε) των ΗΠΑ.
Ίσως ζήσουμε μαγικές στιγμές να τους απαγγέλλονται «κατηγορίες» περί… προσβολής της Τουρκίας! Εξάλλου, στην απάντηση που αισθάνθηκε την ανάγκη να δώσει ο υπουργός Άμυνας της Τουρκίας και πρώην αρχηγός των ενόπλων δυνάμεων, στρατηγός Χουλούσι Ακάρ, διά του Twitter, είπε «δεν τις δεχόμαστε, δεν φοβόμαστε»!
Ολόκληρη η ανάρτησή του που έχει ενδιαφέρον αν ειδωθεί και από τη σκοπιά των εσωτερικών τουρκικών ισορροπιών που είναι ιδιαίτερα ευαίσθητες και συχνά οι παρατρεχάμενοι του Ερντογάν υπερθεματίζουν για να γίνουν αρεστοί στο προεδρικό μέγαρο, ήταν η ακόλουθη:
«Αφήστε ήσυχους τους υπουργούς Δικαιοσύνης και Εσωτερικών, μία πράξη ενάντια ακόμη και σε ένα δέντρο στα εθνικά μας σύνορα είναι μία πράξη ενάντια στην Δημοκρατία της Τουρκίας. Δεν το δεχόμαστε, δεν φοβόμαστε! Η ιστορία είναι μάρτυρας».
Για να ακολουθήσει λίγο αργότερα ένα ακόμα tweet, στο οποίο συμπλήρωσε ότι «ο λαός και το κράτος μας» στηρίζουν τους δυο υπουργούς που στοχοποίησαν οι Αμερικανοί. Είναι δυνατόν να μην έχει καταλάβει ο Ακάρ ότι οι κυρώσεις είναι υπέρ του δέοντος προσεκτικές;
Εάν δεν το έχει καταλάβει, τότε τον έχουμε υπερεκτιμήσει και εκείνος είναι περιορισμένης διανοητικής ικανότητας. Όμως το πιθανότερο είναι, ότι πέραν της επιθυμίας να γίνει αρεστός στον Ερντογάν, αντί να εκτιμήσει την προσέγγιση των Αμερικανών που δεν επέκτειναν σε «άσχετους τομείς» τις κυρώσεις, αποθρασύνθηκε, αναρτώντας εκ του ασφαλούς, «εθνικά υπερήφανες» δηλώσεις.
Προς το παρόν μοναδικό «κέρδος» η… αποθράσυνση
Δυστυχώς οι Ηνωμένες Πολιτείες ακόμα δεν αντιλαμβάνονται ότι η στάση που τηρούν και η διστακτικότητά τους στην πραγματική αντιμετώπιση του προβλήματος, στην ιδιοσυγκρασία ενός ανελεύθερου καθεστώτος μεταφράζονται ως αδυναμία, κάτι το οποίο οδηγεί σε περεταίρω αποθράσυνση. Αυτό θα το βρει μπροστά της η Ουάσιγκτον.
Διότι ακόμα κι αν δεν λάβουμε υπόψη την αποφυγή τομέων όπως ο αμυντικός – εξοπλιστικός στις κυρώσεις, δεν μπορεί παρά να είναι αστείο σε όποιον παρακολουθεί στοιχειωδώς τα τεκταινόμενα στην Τουρκία, το να ανακαλύπτουν τώρα οι Αμερικανοί παραβιάσεις ανθρωπίνων δικαιωμάτων.
Δεν αντιλαμβάνεται η Ουάσιγκτον ότι τα πάντα στην Τουρκία είναι προσαρμοσμένα στις πολιτικές ανάγκες της σημερινής κυβερνώσας ισλαμιστικής ελίτ, με ολίγη από φασιστική – ναζιστικής εμπνεύσεως ακροδεξιά; Πώς είναι ταιριάζει η αντιμετώπιση του επιλέγουν με τις περίφημες εκθέσεις του State Department περί ανθρωπίνων δικαιωμάτων;
Όλοι κατανοούν ότι τα γεωστρατηγικά συμφέροντα προηγούνται πάντων. Όσο όμως οι ΗΠΑ αρνούνται να δουν κατάματα την πραγματικότητα και να την αντιμετωπίσουν, το θεμελιώδες πρόβλημα στρατηγικής που έχουν θα περιπλέκεται και η επίλυσή του θα συνεπάγεται ολοένα και μεγαλύτερο κόστος.
Όπως άλλωστε παρατηρήσαμε σε σημείωμα των προηγουμένων ημερών, με τη στάση του έχουν δώσει, αθέλητα ενδεχομένως, έναν συμβολικό χαρακτήρα σε αυτή τη διένεξη με την Τουρκία, η οποία εάν δεν «τους βγει», θα έχουν υποστεί «στραπατσάρισμα» της εικόνας τους,
Το δε μήνυμα που θα έχουν στείλει σε Πιονγκ Γιανγκ και Τεχεράνη για τη δυνατότητα αντίστασης θα είναι το χειρότερο δυνατό. Χειρότερο αυτού της εποχής Ομπάμα, το οποίο αποτελεί σύνηθες επιχείρημα της κυβέρνησης Τραμπ για να δικαιολογήσει τη νέα στρατηγική και τις πρωτοβουλίες που αναλαμβάνει ο ένοικος του Λευκού Οίκου.
2/8/2018
3.
Εκφάνσεις ενός «Νέου» Διεθνούς Συστήματος
Εκφάνσεις ενός «Νέου» Διεθνούς Συστήματος
και η Τουρκία.
Εν μέσω δημοσιογραφικού και ακαδημαϊκού λαϊκισμού περί πλήρους και οριστικής ρήξης στις σχέσεις της Τουρκίας με τις ΗΠΑ και το Ισραήλ, διαβάσαμε τα νέα για την επερχόμενη Σύνοδο Κορυφής που θα λάβει χώρα στην Κωνσταντινούπολη στις 7 Σεπτεμβρίου μεταξύ της Τουρκίας, της Ρωσίας, της Γερμανίας και της Γαλλίας αναφορικά με το παρόν και το μέλλον της Συρίας.
Η εν λόγω Σύνοδος θεωρείται προέκταση της διαδικασίας της Αστάνα η οποία ξεκίνησε με πρωτοβουλία της Ρωσία και της Τουρκίας περιλαμβάνοντας στη συνέχεια και το Ιράν. Βασικός στόχος των συμμετεχόντων στις συνομιλίες της Αστάνα είναι η αποκλιμάκωση των συγκρούσεων μεταξύ καθεστωτικών και αντικαθεστωτικών στη Συρία. Ο πρώτος γύρος της έλαβε χώρα τον Ιανουάριο του 2017, ενώ στις 30 Ιουλίου 2018 διεξήχθη ο δέκατος γύρος στο Σότσι της Ρωσίας.
Αξίζει να αναφερθεί ότι η διαδικασία της Αστάνα επιδιώκει αφενός να επηρεάσει τις δυναμικές της προϋπάρχουσας και πιο δυτικο-κεντρικής διαδικασίας της Γενεύης (που διοργανώνεται από τα Ηνωμένα Έθνη) και αφετέρου – δυνητικά – να την αντικαταστήσει, επιφέροντας έτσι μια κατάσταση πραγμάτων στην Συρία που θα ευνοεί πρωτίστως τη Ρωσία και δευτερευόντως την Τουρκία και το Ιράν. Σίγουρα όμως όχι τις ΗΠΑ. Από αυτή την άποψη, η διαδικασία της Αστάνα πρέπει να ιδωθεί ως μη-δυτική ή και αντι-δυτική, ως μια προσπάθεια που προσπαθεί να δημιουργήσει μια γεωπολιτική πραγματικότητα που δεν θα ευνοεί τα δυτικά – κυρίως αμερικανικά – συμφέροντα στην Συρία. Θα μπορούσε κανείς να την ονομάσει και «αντί-ηγεμονική» σε σχέση με την παγκόσμια αμερικανική ηγεμονία που βρίσκεται σε διαρκή αμφισβήτηση τουλάχιστον κατά την τελευταία δεκαετία.
Ηγεμονία και Αντι-Ηγεμονικές Πολιτικές
Κάποτε ήταν αποδεκτό να μιλάμε – χονδρικά τουλάχιστον – για την δυτική ηγεμονία, λαμβάνοντας ως δεδομένη την μεγάλου βαθμού σύγκλιση συμφερόντων μεταξύ πολλών κρατών-μελών της Ευρωπαϊκής Ένωσης (ΕΕ) και των ΗΠΑ σε πολλούς τομείς πολιτικής, στα πλαίσια των διατλαντικών σχέσεων και του ΝΑΤΟ. Από τότε έχουν λάβει χώρα σημαντικές εξελίξεις στις δύο όχθες του Ατλαντικού που επηρέασαν αυτή την παραδοσιακή δυναμική. Μεταξύ άλλων, αυτές περιλαμβάνουν: α)την ενίσχυση της Γερμανίας και την άνοδό της σε επίδοξο ηγεμόνα της Ευρώπης (με όλες τις σχέσεις ενεργειακής και άλλης αλληλεξάρτησης που διατηρεί με τη Ρωσία), β) το BREXIT, γ) την επιδίωξη μιας πιο εξωστρεφούς εξωτερικής πολιτικής από τη Γαλλία, και δ) τη στροφή της αμερικανικής εσωτερικής και εξωτερικής πολιτικής επί Ντόναλντ Τραμπ ενάντια στις δυναμικές της παγκοσμιοποίησης, υπέρ του εθνικισμού και του προστατευτισμού.
Οι πιο πάνω παράγοντες έχουν οδηγήσει στη δημιουργία ενός χάσματος, μεταξύ ΗΠΑ και Ευρώπης, που ολοένα και αυξάνεται. Η αποχώρηση των ΗΠΑ από διεθνή καθεστώτα, συνθήκες και συμφωνίες, και η σκληρότερη στάση που υιοθέτησε έναντι των κρατών του ΝΑΤΟ και, για παράδειγμα, της ίδιας της Γερμανίας, συμβάλλουν στην εν εξελίξει αποκέντρωση του Διεθνούς Συστήματος. Δηλαδή, και εν ολίγοις, στην αύξηση των πόλων-κρατών που αφενός κινούνται περισσότερο με όρους αυτό-βοήθειας (σε αντίθεση με το «πνεύμα» της συνεργασίας του παρελθόντος, στο βαθμό που αυτό υπήρχε) και αφετέρου εκμεταλλεύονται το κενό ισχύος που δημιουργείται από τις αμερικανικές προσπάθειες ανασύνταξης για να μεγιστοποιήσουν τα δικά τους οφέλη.
Ως αποτέλεσμα, οι μέχρι στιγμής προσπάθειες αμφισβήτησης της δυτικής ηγεμονίας (π.χ. από την Κίνα, τη Β. Κορέα, τη Ρωσία, το Ιράν, κτλ.) έχουν εσχάτως εμπλουτιστεί από τάσεις αμφισβήτησης, αντικατάστασης ή υποκατάστασης της αμερικανικής ηγεμονίας καθότι οι ΗΠΑ έχουν διαχωρίσει σε μεγάλο βαθμό τη θέση και τον ρόλο τους. Προφανώς, διαφορετικός είναι ο χαρακτήρας π.χ. του γαλλικού «αντι-ηγεμονισμού» από αυτόν του ρωσικού. Αυτό δεν σημαίνει βέβαια ότι τα δυτικά κράτη έχουν στραφεί κατά των ΗΠΑ, αλλά ότι βρισκόμαστε στις απαρχές της εδραίωσης ενός πολυπολικού διεθνούς συστήματος [για περισσότερα βλ. εδώ, και εδώ].Η Σύνοδος της Κωνσταντινούπολης, με τη Γαλλία και τη Γερμανία να συμμετέχουν σε μια συνάντηση αντι-δυτικού χαρακτήρα με αντι-δυτική ατζέντα,θα αποτελέσει μια από τις πιο απτές εκφάνσεις αυτού του «νέου» διεθνούς συστήματος με σημείο εστίασης την περιοχή της ευρύτερης Μέσης Ανατολής και δη τη Συρία.
Η «Νέα» Τουρκία στο «Νέο» Διεθνές Σύστημα
Έχει ήδη φανεί, ότι στα πλαίσια αυτού του «νέου» διεθνούς συστήματος, η πλάστιγγα ισχύος γέρνει όλο και περισσότερο προς την Ανατολή, χωρίς όμως να έχει καταφέρει οποιοδήποτε κράτος να υπερισχύσει των ΗΠΑ. Το αποτέλεσμα, βέβαια, είναι να αποδίδεται περισσότερη σημασία στις πολιτικές των ανατολικών κρατών (περιλαμβανομένων των μεσανατολικών) αλλά και στις διάφορες τους πρωτοβουλίες για σύναψη συμμαχιών ή μπλοκ συνεργασίας.Εξ ου και η προ καιρού στροφή των ΗΠΑ προς την Ασία (pivotto Asia).
Σημαντικό είναι το γεγονός ότι ο Τούρκος πρόεδρος, Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν, μίλησε για την Σύνοδο της Κωνσταντινούπολης από το Γιοχάνεσμπουργκ της Νοτίου Αφρικής, μετά την ολοκλήρωση της Συνόδου των BRICS (Βραζιλία, Ρωσία, Ινδία, Κίνα, Νότιος Αφρική), που αποτελούν ένα από τα σημαντικότερα μη δυτικά μπλοκ συνεργασίας. Ήταν σε αυτή τη Σύνοδο που ο Ερντογάν πρότεινε στις πέντε χώρες να δεχθούν την Τουρκία στην ομάδα τους, μετατρέποντας το ακρωνύμιο BRICS σε BRICST, ενώ ο ίδιος δήλωσε πως η πρότασή του εισέπραξε θετικές αντιδράσεις, ιδιαίτερα από την Κίνα. Ομολογουμένως, το ενδιαφέρον της Τουρκίας για τα BRICS δεν είναι κάτι νέο. Υπήρξε αυξημένο ιδιαίτερα από τις αρχές της τρέχουσας δεκαετίας. Το ίδιο ενδιαφέρον έχει επιδείξει ο Ερντογάν, επανειλημμένα, και για τον Οργανισμό Συνεργασίας της Σαγκάης (Shanghai Cooperation Organization, όπου συμμετέχουν η Κίνα, η Ρωσία, το Καζακστάν, το Κιργιστάν, το Τατζικιστάν και το Ουζμπεκιστάν), ο οποίος το 2012 ενέκρινε την Τουρκία ως Συνεργάτη Διαλόγου (Dialogue Partner) μετά από σχετική αίτηση. Το 2017 το τουρκικό Υπουργικό Συμβούλιο επικύρωσε την εν λόγω «Συνεργασία Διαλόγου», χρονιά κατά την οποία η Κίνα δήλωσε πως είναι έτοιμη να δεχτεί την Τουρκία ως μέλος και πως βρίσκεται σε διαβούλευση με τα υπόλοιπα κράτη-μέλη.
Οι κινήσεις της Τουρκίας δείχνουν ότι υπάρχει ένα προοδευτικά αυξημένο ενδιαφέρον για τη συμμετοχή της σε αυτά τα μη δυτικά μπλοκ συνεργασίας, ενώ η αύξηση του ενδιαφέροντος παρουσιάζεται να είναι αντιστρόφως ανάλογη του ενδιαφέροντος για τις σχέσεις της με τις ΗΠΑ και την ΕΕ. Μάλιστα, αυτή η αυξητική/μειωτική τάση αναπτύσσεται ταυτόχρονα με την ενίσχυση του ισλαμικού αυταρχισμού εντός της Τουρκίας. Με λίγα λόγια, όσο περισσότερο συγκεντρώνεται η εξουσία και οι μηχανισμοί λήψης αποφάσεων στο πρόσωπο του Ερντογάν, τόσο περισσότερο η Τουρκία στρέφεται προς την Ανατολή απομακρυνόμενη παράλληλα από τη Δύση, ενώ στην τουρκική εξωτερική/εσωτερική πολιτική ισχυροποιείται το ισλαμικό στοιχείο [για σχετική σε βάθος ανάλυση βλ. εδώ]. Και πλέον δεν μπορούμε να μιλάμε για απλούς τακτικισμούς.
Ιδιαίτερα η συγκυρία της Συνόδου των BRICS και της Συνόδου της Κωνσταντινούπολης, έρχεται στον απόηχο του συνταγματικού δημοψηφίσματος στην Τουρκία, η οποία μετέτρεψε το πολιτειακό σύστημα σε προεδρικό και κατέστησε τον Ερντογάν στον απόλυτο άρχοντα του κράτους, με εξουσίες και αρμοδιότητες που είναι άνευ προηγουμένου στην ιστορία του τουρκικού κράτους. Η ίδια συγκυρία θέλει τις σχέσεις Τουρκίας-ΗΠΑ να δοκιμάζονται ακόμα περισσότερο με αφορμή το αμερικανικό αίτημα για απελευθέρωση του πάστορα Μπράνσον, το τουρκικό αίτημα για έκδοση του Φετουλλάχ Γκιουλέν, τις διαβουλεύσεις για τις κυρώσεις κατά του Ιράν, και την προμήθεια των F-35. Το ίδιο συμβαίνει και στις σχέσεις της Τουρκίας με το Ισραήλ.
Αυτό που γίνεται ξεκάθαρο, είναι ότι η Τουρκία μετακινείται σταδιακά από τον ορθολογισμό στον ανορθολογισμό. Έχουν χαθεί οι ισορροπίες εντός του κρατικού μηχανισμού και γι’ αυτό διαταράσσονται και οι ισορροπίες στην εξωτερική πολιτική που έχει εξελιχθεί σε βαθιά ιδεολογικοποιημένη. Βεβαίως, η τουρκική στάση προκύπτει και από την απροθυμία των ΗΠΑ να ανταποκριθούν στις τουρκικές ανάγκες ασφάλειας που συνδέονται με το Συριακό και τη Μέση Ανατολή. Δεν είναι τυχαίο που στη Σύνοδο της Κωνσταντινούπολης θα συζητηθεί κατά κύριο λόγο το Συριακό αλλά και πιο συγκεκριμένα η επαρχία Ίντλιμπ στη βορειοδυτική Συρία[περισσότερα για το Ίντλιμπ γράψαμε εδώ] που ενδιαφέρει άμεσα την Τουρκία. Στην ουσία, η διαμόρφωση της μεταπολεμικής τάξης πραγμάτων στη Συρία θα έχει σοβαρές προεκτάσεις για τις σφαίρες επιρροής σε ολόκληρη τη Μέση Ανατολή. Γι’ αυτό η Γερμανία και η Γαλλία, που παίζουν τα τελευταία χρόνια αυξημένο ρόλο στην περιοχή, ενδιαφέρονται να συμμετάσχουν. Εξ άλλου, στη συγκεκριμένη περίπτωση, μόνο η Ρωσία μπορεί να τους προσφέρει την απόκτηση ρόλου και λόγου για το μέλλον της Συρίας, και όχι μόνο, εφόσον η εξέλιξη του πολέμου την έχει καταστήσει ρυθμιστή των γεωπολιτικών δυναμικών, με τις ΗΠΑ να βρίσκονται, ουσιαστικά, στο περιθώριο.
Η σκληρότερη στάση που αποφάσισαν να υιοθετήσουν οι ΗΠΑ έναντι της Τουρκίας, μολονότι αναγκαία και αναμενόμενη, ίσως αποδειχτεί ότι είναι too little,too late, δεδομένου ότι η Ουάσιγκτον δεν μπορεί πια να προσφέρει στην Τουρκία τα κίνητρα που πρόσφερε παλαιότερα, και ότι πλέον υπάρχουν πολλές εναλλακτικές επιλογές για την Τουρκία που, εκτός των άλλων, ταιριάζουν και στο ιδεολογικό πλαίσιο που διέπει τον διεθνή της προσανατολισμό. Στην απουσία μιας συνεκτικής στρατηγικής για τη Μέση Ανατολή – διότι αυτή είναι η πραγματικότητα στην Ουάσιγκτον – οι ΗΠΑ μπορεί να καταλήξουν σε πολιτικές του ύψους και του βάθους έναντι της Τουρκίας, που να είναι δηλαδή είτε πολύ σκληρές, είτε πολύ ήπιες-δοτικές. Πού να εντάσσονται άραγε σε αυτή την εξίσωση η Κύπρος και η Ελλάδα;Γενικά, φαίνεται ότι για την Ανατολική Μεσόγειο, οι οιωνοί δεν είναι καλοί καθώς ο πολυπολισμός σε διεθνές επίπεδο εντάσσει την περιοχή σε μια παρατεταμένη κρίση ταυτότητας αναφορικά με τους διεθνείς προσανατολισμούς των κρατών της, και, άρα, σε περίοδο αστάθειας και δύσκολης εκτίμησης των συμφερόντων και του γεωπολιτικού ρίσκου.
Ζήνωνας Τζιάρρας
Μεταδιδακτορικός Ερευνητής στο Τμήμα Κοινωνικών& Πολιτικών Επιστημών του Πανεπιστημίου Κύπρου.
1/8/2018
4.
Αντιδρά η Τουρκία σε δηλώσεις στήριξης της Κύπρου
Αντιδρά η Τουρκία σε δηλώσεις στήριξης της Κύπρου
από Αίγυπτο και Ισραήλ.
Νέα επίθεση στην Κύπρο με απειλές σε περίπτωση που προχωρήσει το ενεργειακό πρόγραμμα της, αλλά και εναντίον των πρεσβευτών της Αιγύπτου, του Ισραήλ και των ΗΠΑ στην Κύπρο εξαπέλυσε χθες το βράδυ το τουρκικό ΥΠΕΞ, με αφορμή τις δηλώσεις στήριξης των ξένων διπλωματών στην Κυπριακή Δημοκρατία.
Ο εκπρόσωπος του τούρκικου ΥΠΕΞ κάλεσε τους ξένους διπλωμάτες να μην υπερβαίνουν τα όρια των αρμοδιοτήτων τους. Αφορμή για την παρέμβαση αυτή της Τουρκίας είναι οι δηλώσεις των πρεσβευτών σε διάρκεια συνεδρίου στην Λευκωσία σχετικά με τις έρευνες υδρογονανθράκων.
Ο Ισραηλινός πρεσβευτής Aaamy Ravel εξέφρασε την ελπίδα ότι «δεν θα υποχρεωθεί το Ισραήλ να παρέμβει στρατιωτικά εναντίον της Τουρκίας» αναφερόμενος στις τουρκικές αντιδράσεις στις δραστηριότητες έρευνας και εξόρυξης του φυσικού αερίου από την Κυπριακή Δημοκρατία
Στο ίδιο μήκος κύματος ήταν και η τοποθέτηση της πρεσβευτή της Αιγύπτου Mai Taha Muhammad που επίσης προειδοποίησε με ανάληψη στρατιωτικής δράσης εναντίον της Τουρκίας «εάν χρειασθεί».
Και ο κύκλος αυτών των δηλώσεων ολοκληρώθηκε με την Αμερικανίδα πρεσβευτή Cathleen Doherty που υποστήριξε τις τοποθετήσεις των δυο διπλωματών λέγοντας ότι η τουρκική συμπεριφορά και στάση είναι απαράδεκτη.
Η συγχορδία των προειδοποιητικών αυτών δηλώσεων των τριών ξένων πρεσβευτών προκάλεσε ανησυχία στην Άγκυρα καθώς αποτυπώνει σε πραγματικό επίπεδο τα σενάρια τα οποία υπάρχουν ότι οι ΗΠΑ αναγνωρίζουν πλέον την ανάδειξη μια νέας στρατηγικού χαρακτήρα συμμαχία στην περιοχή με άξονα το Ισραήλ και την Αίγυπτο και συμπληρωματικά την Κύπρο και κατ επέκταση και την Ελλάδα. Η έντονη αντίδραση της Τουρκίας στις δηλώσεις αυτές των πρεσβευτών της Αιγύπτου και του Ισραήλ ,δεν είναι άσχετη και με την κρίση στις αμερικανοτουρκικές σχέσεις που κλιμακώνεται με αφορμή την υπόθεση του πάστορα Μπράνσον αλλά και την συνεχιζόμενη στήριξη των Κούρδων της Συρίας από την Ουάσιγκτον
Το τούρκικο ΥΠΕΞ επιτέθηκε όμως και στην Κυπριακή Δημοκρατία κάνοντας λόγο για τις μονομερείς έρευνες για φυσικό αέριο στην Μεσόγειο ενώ και το τουρκοκυπριακό «ΥΠΕΞ» προειδοποίησε ότι «δεν θα επιτραπεί στους Ελληνοκυπρίους να συνεχίσουν τις μονομερείς δραστηριότητες για την εξόρυξη φυσικού αερίου στην Μεσόγειο».
Ο εκπρόσωπος του τούρκικου ΥΠΕΞ Hami Aksoy χαρακτήρισε απαράδεκτο, το ότι η «ελληνοκυπριακή πλευρά επιμένει να λειτουργεί σαν να είναι ο μοναδικός ιδιοκτήτης του νησιού και συνεχίζει τις μονομερείς δραστηριότητες σχετικά με τους υδρογονάνθρακες παρά την απουσία λύσης στο νησί».
Ο κ. Aksoy δήλωσε ακόμη ότι «με αυτές τις ενέργειες οι Ελληνοκύπριοι παραγνωρίζουν τα αναφαίρετα δικαιώματα επί των φυσικών πόρων των οποίων οι Τουρκοκύπριοι είναι συνιδιοκτήτες του νησιού» προσθέτοντας ότι η «Τουρκία είναι αποφασισμένη να προστατεύσει τα δικαιώματα και τα συμφέροντα των Τουρκοκυπρίων και θα συνεχίσει να τους υποστηρίζει». Και ο ίδιος ο Μ. Τσαβούσογλου σε κοινή συνέντευξη Τύπου με τον Μ. Ακιντζί όταν επισκέφθηκε τα Κατεχόμενα την επέτειο της εισβολής δήλωσε την αποφασιστικότητα της Τουρκίας για την υπεράσπιση των δικαιωμάτων του τουρκοκυπριακού λαού.
Ο Κουντρετ Οζερσάι («αναπληρωτής πρωθυπουργός του ψευδοκράτους) δήλωσε μάλιστα ότι οι Ελληνοκύπριοι «δεν μπορούν να συνεχίσουν τις έρευνες μέχρι να επιλυθεί το Κυπριακό η αν είναι δυνατόν χωρίς να έχουν επιτύχει τουλάχιστον συνεννόηση με την τουρκοκυπριακή πλευρά» και με προκλητικό τρόπο πρόσθεσε ότι το γεγονός ότι οι «μονομερείς κινήσεις των Ελληνοκυπρίων δεν έχουν οδηγήσει σε σύγκρουση οφείλεται στην... ψύχραιμη στάση της Τουρκίας».
Του Νίκου Μελέτη
31 Ιουλίου 2018
5.
Οι ΗΠΑ στηρίζουν Κύπρο και Ελλάδα στο ενεργειακό.
Τη στήριξη των ΗΠΑ στο δικαίωμα της Κυπριακής Δημοκρατίας να εκμεταλλεύεται το φυσικό αέριο που βρίσκεται στην Αποκλειστική Οικονομική Ζώνη (ΑΟΖ) της χώρας, υπογράμμισε χθες ο υφυπουργός Εξωτερικών με αρμοδιότητα την Ενέργεια, Φράνσις Φάνον.
Σε τηλεφωνική συνέντευξη Τύπου, ο κ. Φάνον υπερασπίστηκε «το δικαίωμα της Κύπρου να διαχειρίζεται τους πόρους της», ενώ αναφέρθηκε και στις πρόσφατες επαφές που είχε στην Αθήνα, στο Κίεβο και στην Βαρσοβία, στο πρώτο ταξίδι του στην περιοχή, από την τοποθέτησή του στη συγκεκριμένη θέση τον Μάιο. Στην Αθήνα ο κ. Φάνον συναντήθηκε με τον υπουργό Ενέργειας Γιώργο Σταθάκη, στελέχη του ΥΠΕΞ και του Γραφείου του Πρωθυπουργού, στους οποίους, όπως είπε, μετέφερε την επιδοκιμασία της Ουάσιγκτον για τις προσπάθειες που κάνει η Ελλάδα στην κατεύθυνση της διαφοροποίησης των πηγών ενέργειας, αλλά και τη μετατροπή της χώρας σε διαμετακομιστικό κόμβο, με τη συμμετοχή της στον «Νότιο Διάδρομο» αλλά και στον διασυνδετήριο αγωγό με τη Βουλγαρία (IBG). Σε ερώτηση για τον ρόλο της Τουρκίας ο κ. Φάνον περιορίστηκε να εκφράσει τη θετική άποψη των ΗΠΑ για τη συμμετοχή της Αγκυρας στον «Νότιο Διάδρομο» (Southern Gas Corridor), μέσω του οποίου αζέρικο φυσικό αέριο θα μεταφερθεί στην Ευρώπη. Συγκεκριμένα, είπε: «Βλέπουμε ότι η Τουρκία έχει την ευκαιρία να διαδραματίσει κρίσιμο ρόλο και να στηρίξει τον “Νότιο Διάδρομο”».
Αντιθέτως, ο κ. Φάνον εξέφρασε την πάγια διαφωνία της Ουάσιγκτον με τα δύο βασικά σχέδια που προωθεί η Μόσχα, με τη συμμετοχή της Τουρκίας αλλά και ευρωπαϊκών χωρών, όπως ο «Turkish Stream» και ο «Nord Stream II». Και στις δύο περιπτώσεις, όπως εξήγησε ο κ. Φάνον, στόχος της Μόσχας είναι να παρακάμψει την Ουκρανία ως βασικό διαμετακομιστικό σημείο για τη μεταφορά ενέργειας από τη Ρωσία προς την Ευρώπη.
Η ακύρωση, όπως είπε, των δύο αυτών αγωγών, είναι «ο μόνος τρόπος να διατηρήσει η Ουκρανία το στάτους του διαμετακομιστικού εταίρου». Επιπλέον, αν και διευκρίνισε ότι η Ουάσιγκτον δεν προαναγγέλλει ποτέ τις κινήσεις που θα κάνει στο μέλλον σε αυτό το πεδίο, προειδοποίησε ότι «οποιαδήποτε εταιρεία» συνεργάζεται με τη Ρωσία στον ενεργειακό τομέα «διατρέχει σοβαρούς κινδύνους να υποστεί κυρώσεις».
Ο κ. Φάνον αναφέρθηκε επί τούτου, ιδιαίτερα για τον «Nord Stream II» (θα μεταφέρει διά της Βαλτικής Θάλασσας απευθείας φυσικό αέριο από τη Ρωσία προς τη Γερμανία), υπενθυμίζοντας ότι και στα δύο νομοθετικά σώματα των ΗΠΑ, υπάρχει διακομματική στήριξη, η οποία έχει καταγραφεί και σε νομοσχέδια, κατά του «Nord Stream II».
ΒΑΣΙΛΗΣ ΝΕΔΟΣ
http://www.kathimerini.gr/977240/article/epikairothta/kosmos/oi-hpa-sthrizoyn-kypro-kai-ellada-sto-energeiako
28/7/2018