ERDOGANISTAN 14/8/2018.

ΣΧΕΤΙΚΑ ΚΕΙΜΕΝΑ:
Τι εξηγεί τον τουρκικό αντιαμερικανισμό.
(1.1) Τουρκία-ΗΠΑ: Με τη βοήθεια του Αλλάχ...
(1.2) Νέο χτύπημα Τραμπ σε Ερντογάν: 
«Παγώνει» την παράδοση των F35 στην Τουρκία.
Υπέγραψε την σχετική Πράξη.
 (2) Επτά πράγματα που πρέπει να έχετε κατά νου για την Τουρκία.
(3)  Ευρωπαϊκός Τύπος: "Ο σουλτάνος έχει χρεοκοπήσει".  
(4) Η νέα ταυτότητα της Τουρκίας.
(5) Η Τουρκία μέσω διεθνών αναλυτών.
(6) Τα Σουλτανόμικς...
(7) Τουρκική καταιγίδα στις αγορές.


 Τι εξηγεί τον τουρκικό αντιαμερικανισμό.

Την ώρα που ο Τούρκος πρόεδρος Tαγίπ Ερντογάν προειδοποιεί τις ΗΠΑ μέσω του άρθρου του στους New York Times ότι η χώρα του διαθέτει και "εναλλακτικές” γεωπολιτικές επιλογές, και που οι οπαδοί του εμφανίζονται στους δρόμους να καίνε συμβολικά αμερικανικά δολάρια, το ερώτημα του αντιαμερικανισμού της τουρκικής κοινής γνώμης αποκτά ξεχωριστή επικαιρότητα. 

Σύμφωνα με δημοσκόπηση που διενήργησε το πανεπιστήμιο Kadir Has της Κωνσταντινούπολης, οι Τούρκοι πολίτες σε ποσοστό 60% κατονομάζουν τις ΗΠΑ ως απειλή. Αντίθετα η Ρωσία αντιμετωπίζεται πλέον με περισσότερο θετικό πνεύμα.

Πρόκειται ασφαλώς για μέγα παράδοξο, αν κρίνουμε από το γεγονός ότι η γειτονική χώρα αποτελεί εδώ και 66 χρόνια μέλος του ΝΑΤΟ και μάλιστα διατηρεί τον δεύτερο μεγαλύτερο στρατό της Συμμαχίας.

Σύμφωνα με τον αρθρογράφο Γκεκχάν Μπατζίκ του Ahval News, ο τουρκικής κοπής αντιαμερικανισμός δεν προκύπτει από αριστερές ή ισλαμιστικές ιδεολογικές τοποθετήσεις, ακόμα και αν σε ρητορικό επίπεδο ενσωματώνει στοιχεία και από τις δύο πλευρές, παρά αποτελεί κατά βάθος δημιούργημα των πολιτικών ελίτ για την εξυπηρέτηση της ατζέντας τους στην εξωτερική πολιτική.

Με άλλα λόγια, ο αντιαμερικανισμός στην Τουρκία πρωτίστως αποτελεί αντανάκλαση της κρατικής πολιτικής και καλλιεργείται άνωθεν, όποιες και αν είναι οι τυχόν αυτοτελείς κοινωνικές του βάσεις. Άλλωστε, η καχεξία της κοινωνίας των πολιτών στην Τουρκία αφήνει στο κράτος το μονοπώλιο της διαμόρφωσης της κοινής γνώμης ιδίως στα ζητήματα εξωτερικής πολιτικής.

Το κράτος, επιμένει ο Μπατζίκ, πάντοτε υπαγορεύει στους Τούρκους ποιους να αγαπούν και ποιους να μισούν: αυτό αποτελεί μία σταθερή παράδοση της νεώτερης Τουρκίας.

Το πραγματικό ερώτημα λοιπόν είναι από πού αντλούν οι τουρκικές ελίτ την ελευθερία να καλλιεργούν μία σκληρή εκδοχή αντιαμερικανισμού και στην εσωτερική πολιτική τους.

Ο κυριότερος λόγος, κατά τον Μπατζίκ είναι ότι αυτό αποτέλεσε μία επιλογή χαμηλού κόστους στη μεταψυχροπολεμική περίοδο.

Από τις εντάσεις που προέκυψαν στις τουρκο-αμερικανικές σχέσεις τις τελευταίες τρεις δεκαετίες καμία δεν έφτασε στο σημείο που παρατηρούμε τώρα με την επιβολή κυρώσεων εναντίον Τούρκων υπουργών ή δασμών στις εισαγωγές χάλυβα από την Τουρκία στις ΗΠΑ.

Λόγου χάρη, ούτε η άρνηση της τουρκικής εθνοσυνέλευσης το 2003 να επιτρέψει τη διέλευση αμερικανικών στρατευμάτων από την Τουρκία για τις ανάγκες του πολέμου στο Ιράκ, ούτε η επιδείνωση των σχέσεων με το Ισραήλ από το 2009 και εξής σηματοδότησαν κάποια αθεράπευτη κρίση με την Ουάσιγκτον.

Η αμερικανική αυτή η επιείκεια εξηγείται από το γεγονός ότι η αμερικανική πλευρά δεν αισθάνεται ζωτική απειλή από μία περιφερειακή δύναμη σαν την Τουρκία. Αντίθετα, επιδεικνύει κάθε φορά υπομονή, προκειμένου να μην ρισκάρει τη διαφυγή της γειτονικής χώρας από το δυτικό στρατόπεδο.

Με αυτή την έννοια, η απόφαση που ανακοινώθηκε προ δεκαημέρου για την επιβολή κυρώσεων εναντίον Τούρκων υπουργών συνιστά τομή. Μάλιστα ενώ τα αμερικανικά μέτρα συνιστούν πραγματική πολιτική κίνηση, τα τουρκικά αντίμετρα που ακολούθησαν δεν είναι παρά μία συμβολική εν πολλοίς κίνηση.

Στην πραγματικότητα, επί των ημερών του Ψυχρού Πολέμου και της κυριαρχίας στην Τουρκία των παλαιών κεμαλιστών ελίτ οι τριβές υπήρξαν κάποτε πολύ πιο σημαντικές (η επιβολή αμερικανικού εμπάργκο οπλισμού στην Τουρκία μετά την εισβολή στην Κύπρο είναι ένα χαρακτηριστικό παράδειγμα) από οτιδήποτε βίωσαν μέχρι πρότινος οι τωρινοί ιθύνοντες της Άγκυρας.

Ο Ερντογάν, ο οποίος τώρα κατακεραυνώνει τις "ξένες δυνάμεις” που τον επιβουλεύονται ίδρυσε το Κόμμα Δικαιοσύνης και Ανάπτυξης σε ανοιχτή συνεννόηση με την αμερικανική πρεσβεία και προβαλλόταν μέχρι περίπου το 2013 από τα μέσα ενημέρωσης των ΗΠΑ ως πρωτεργάτης ενός ισλαμοδημοκρατικού υποδείγματος από το οποίο θα μπορούσε να εμπνευστεί συνολικά η περιοχή.

Οι αντιαμερικανικές ρητορικές εξάρσεις των Τούρκων πολιτικών, όποτε αυτό τους ήταν χρήσιμο, προϋπέθεταν τα "ήρεμα νερά” που επικρατούσαν κατά βάθος στις διμερείς σχέσεις.

Με αυτή την έννοια, η υπόθεση Μπράνσον αποτελεί την πρώτη περίσταση κατά την οποία η τωρινή γενιά των Τούρκων κυβερνώντων έρχεται αντιμέτωπη με πραγματικό κόστος. Αλλά είναι και η πρώτη φορά που η Ουάσιγκτον μπορεί να δοκιμάσει την αποτελεσματικότητα ή μη των νέων όπλων που βγάζει από τη φαρέτρα της για να πειθαρχήσει την Τουρκία.

Του Κώστα Ράπτη

13/8/2018

     ΣΧΕΤΙΚΑ ΚΕΙΜΕΝΑ    

  

1.1
Τουρκία-ΗΠΑ: Με τη βοήθεια του Αλλάχ...

Απ’όλα τα ζητήματα που επισκιάζουν τις αμερικανοτουρκικές σχέσεις, η Άγκυρα επέλεξε να τραβήξει το σχοινί σε αυτό που έχει μεγάλη αξία για τον Τράμπ.

 Είναι σαφές ότι ο Ερντογάν ζύγισε λάθος την κατάσταση (χαρακτηριστική της αμηχανίας του είναι η αποστολή στις ΗΠΑ αποστολής υπό τον άπειρο ΥΦΥΠΕΞ που απέτυχε παταγωδώς), πολύ περισσότερο αν ισχύει η πληροφορία ότι αναίρεσε την τελευταία στιγμή συμφωνία/ανταλλαγή που είχε κάνει με τις ΗΠΑ (συμπεριλάμβανε τον πρώην εκτελεστικό διευθυντή της Halkbank που βρίσκεται φυλακισμένος στις ΗΠΑ, τον Μπράνσον και την Τουρκάλα Εμπρού Οζγκάν που απελευθέρωσε πρόσφατα το Ισραήλ). 

 Ο Τράμπ, γνωστός για την πολιτική του briknmanship (βλ. Βόρεια Κορέα, Ιράν, Κίνα, σε ένα βαθμό και ΕΕ), βάλλεται στο εσωτερικό για διάφορες επιλογές του και θέλει να κρατήσει συμπαγές το συντηρητικό ακροατήριό του (π.χ. τους Ευαγγελιστές οι οποίοι εκπροσωπούνται από τον αντιπρόεδρο Πέινς). Η φυλάκιση και αργότερα (προ ολίγων ημερών) ο κατ’οίκον εγκλεισμός του Αμερικανού πάστορα –χωρίς σοβαρό κατηγορητήριο κατά την Ουάσιγκτον-  δεν μπορούσε να γίνει ανεκτός για αρκετό καιρό από τον Λευκό Οίκο. Μαζί με τον Μπράνσον, οι ΗΠΑ διεύρυναν τις απαιτήσεις τους (για τους τρεις Τούρκους υπαλλήλους του αμερικανικού προξενείου και επιπλέον δεκαπέντε Αμερικανούς πολίτες που παραμένουν φυλακισμένοι) και αύξησαν την πίεση με οικονομικά εργαλεία. Το τελευταίο μπορεί να δίνει στον Ερντογάν το επιχείρημα για να πιστοποιήσει το εγχώριο αφήγημά του ότι η χώρα του δέχεται οικονομικό πόλεμο με πολιτικά κίνητρα, αλλά τον υποχρεώνουν να διαλέξει μεταξύ του κακού και του χειρότερου, δηλαδή της αναδίπλωσης υπό συνθήκες πίεσης (και ενώ παρουσιάζεται ως ο άτεγκτος ηγέτης που συνομιλεί σε ισότιμη βάση με όλους) ή της διακινδύνευσης η κατάσταση της τουρκικής οικονομίας να καταστεί μη διαχειρίσιμη. 
Η υποτίμηση της λίρας κατά σχεδόν 40% σε σχέση με το δολάριο τον τελευταίο χρόνο (τρίτη μεγαλύτερη παγκοσμίως μετά της Βενεζουέλας και της Αργεντινής),
η εκτόξευση του πληθωρισμού στο 16%,
η υπερχρέωση του δημοσίου (βλ. φαραωνικά σχέδια, αμυντικοί εξοπλισμοί και λαϊκιστική πολιτική παροχών),
η έλλειψη ρευστότητας,
το έντονο εμπορικό αρνητικό ισοζύγιο,
η τρωτότητα απέναντι κυρίως σε δολάριο και λιγότερο ευρώ (ιδίως των επιχειρήσεων που έχουν βαθμό έκθεσης άνω των 200 δις $),
η επικείμενη αποπληρωμή δανείων σε $ ύψους 66 δις για τις επιχειρήσεις και 76 δις για τις τράπεζες τους επόμενους 12 μήνες,
η ανάγκη για εισροή «ζεστού» χρήματος από το εξωτερικό,
η λήψη των ενδεδειγμένων δημοσιονομικών μέτρων (περικοπές και αυστηρή λιτότητα), που κάλλιστα μπορεί να συνδυαστεί με περιορισμούς στην κίνηση κεφαλαίων,
ακόμη και προσφυγή στο ΔΝΤ και τα πολλά ανοιχτά μέτωπα της εξωτερικής πολιτικής (από Ισραήλ και Αίγυπτο-Σαουδική Αραβία, μέχρι την ΕΕ και τις ΗΠΑ) αποτελούν μία πρωτόγνωρη κατάσταση για τον Τούρκο πρόεδρο. 

 Ο Ερντογάν έχει αποδείξει ότι ξέρει να επιβιώνει, όμως οι συνθήκες σήμερα είναι πολύ διαφορετικές, πιο σύνθετες και απαιτούν οδυνηρές και γρήγορες αποφάσεις. Σύντομα ο Τούρκος πρόεδρος θα συνειδητοποιήσει ότι η υπόθεση Μπράνσον είναι το μικρότερο από τα προβλήματα που καλείται να διαχειριστεί...Τότε θα χρειαστεί κάτι περισσότερο από τη χείρα βοηθείας του Θεού, τον οποίο επικαλείται ολοένα και συχνότερα…

  Δρ.Κωνσταντίνος Φίλης,
 Διευθυντής Ερευνών Ινστιτούτου Διεθνών Σχέσεων

 Πρώτη δημοσίευση στο Facebook του κ. Κωνσταντίνου Φίλη. 
Η αναδημοσίευση έγινε με την άδειά του

 ΠΗΓΗ:https://www.huffingtonpost.gr/entry/toerkia-epa-me-te-voetheia-toe-allach_gr_5b6e7dc4e4b0ae32af983ebf?utm_hp_ref=gr-homepage
11/8/2018  

1.2
Νέο χτύπημα Τραμπ σε Ερντογάν: 
«Παγώνει» την παράδοση των F35 στην Τουρκία.
Υπέγραψε την σχετική Πράξη.

Ο πρόεδρος των ΗΠΑ Ντόναλντ Τραμπ υπέγραψε σήμερα στο Φορτ Ντραμ το νομοσχέδιο για τον αμυντικό προϋπολογισμό (NDAA) του οικονομικού έτους 2019, ύψους 717 δισεκατομμυρίων δολαρίων, βασικός στόχος του οποίου είναι η ανασυγκρότηση των ενόπλων δυνάμεων της χώρας.

 Με την "Πράξη Εξουσιοδότησης Εθνικής Άμυνας Τζον Μακέιν", την οποία είχε επικυρώσει την περασμένη εβδομάδα το Κογκρέσο, παγώνει προσωρινά η παράδοση των μαχητικών αεροσκαφών F-35 στην Τουρκία, εν μέσω της κρίσης στις σχέσεις της Άγκυρας με την Ουάσινγκτον, με αφορμή την κράτηση, από τις τουρκικές αρχές, του Αμερικανού πάστορα Άντριου Μπράνσον. Προβλέπεται επίσης η ενίσχυση των αμερικανικών δυνάμεων που σταθμεύουν στην Ευρώπη με στόχο να αποθαρρυνθεί η Ρωσία.

 Ο νόμος φέρει το όνομα του γερουσιαστή από την Αριζόνα που κρατήθηκε επί χρόνια αιχμάλωτος πολέμου στο Βιετνάμ, ο οποίος το τελευταίο διάστημα έχει επικρίνει κατ' επανάληψη την πολιτική που ακολουθεί ο Τραμπ.

 Μεταξύ άλλων ο νόμος αυτός αυξάνει τον αμυντικό προϋπολογισμό και προβλέπει τη μεγαλύτερη μισθολογική αύξηση για τους στρατιωτικούς εδώ και σχεδόν μια δεκαετία.

 Ο πρόεδρος Τραμπ ταξίδεψε στο Φορτ Ντραμ της Νέας Υόρκης και επισκέφθηκε το στρατόπεδο της 10ης Ορεινής Μεραρχίας, ειδικά για τον σκοπό αυτόν. Υπέγραψε τον νόμο περιστοιχιζόμενος από στρατιώτες, υπό τα χειροκροτήματα των παρευρισκόμενων.

 http://www.tovima.gr/world/article/?aid=1014576
 13/08/2018 


 2.
Επτά πράγματα που πρέπει να έχετε κατά νου 
την Τουρκία.

 Το Σαββατοκύριακο έφερε στην Τουρκία και τις παγκόσμιες αγορές μια αναγκαία ανάσα, καθώς το νόμισμα της χώρας είχε γνωρίσει μια εβδομάδα έντονης αδυναμίας και αποπροσανατολιστικής αστάθειας. Αλλά δημιούργησε επίσης προσδοκίες μεταξύ των traders για μια αποφασιστική πρωτοβουλία πολιτικής που, αν αποδειχθεί ανεπαρκώς εντυπωσιακή, θα μπορούσε να επιφέρει ακόμη μεγαλύτερη ταραχή στην αγορά και μαζί με αυτή το ενδεχόμενο ευρύτερων οικονομικών και οικονομικών "εξαρθρώσεων".

 Υπάρχουν επτά βασικά ζητήματα που πρέπει να λάβουν υπόψη οι traders, οι επενδυτές, οι κυβερνήσεις και οι κεντρικές τράπεζες.

 1. Κοιτώντας πέρα από τη συναλλαγματική ισοτιμία

 Ακόμα κι αν η προσοχή αυτές τις μέρες είναι στραμμένη στο πόσο κινείται το νόμισμα, η κατάσταση της Τουρκίας εκτείνεται πολύ πέρα από την αγορά συναλλάγματος. Τα νομίσματα φεύγουν αρκετά συχνά από το σημείο ισορροπίας, ειδικά στις αναδυόμενες οικονομίες, και όχι μόνο προς τα κάτω. Τέτοιες απότομες κινήσεις δεν είναι συχνά ο καταλύτης της υποκείμενης αναταραχής ούτε το τελικό αποτέλεσμα. Θεωρούνται καλύτερα ως ένας ιδιαίτερα ορατός δείκτης και ένας που μπορεί επίσης να περιέχει σημαντικά σήματα για το μέλλον.

 2. Οι ανισορροπίες έχουν κρατήσει κάποιο καιρό

 Με την επίμονη τόνωση της οικονομίας της μέσω των πιστώσεων και, πιο πρόσφατα, του προϋπολογισμού, η Τουρκία έχει συσσωρεύσει δίδυμα ελλείμματα, δηλαδή ανισορροπίες τόσο στον προϋπολογισμό του δημοσίου όσο και στο ισοζύγιο πληρωμών. Χρηματοδοτούμενα από τον εξωτερικό δανεισμό και τις εισροές κεφαλαίων, αυτά συνέβαλαν στην τόνωση των επενδύσεων και της ανάπτυξης. Όμως, το εισόδημα που σταδιακά παρήχθη δεν ήταν επαρκές για να περιορίσει το φορτίο του χρέους.

 3. Το εξωτερικό περιβάλλον έχει γίνει λιγότερο φιλόξενο

 Αν και οι ανάγκες χρηματοδότησης παραμένουν σημαντικές, η Τουρκία αντιμετωπίζει τώρα ένα πιο δύσκολο εξωτερικό περιβάλλον. Αυτό δεν θα αλλάξει σύντομα. Ως αποτέλεσμα, οι εισροές έχουν γίνει λιγότερο άφθονες και ακριβότερες.

 Όσον αφορά την παγκόσμια ρευστότητα, ο κόσμος βρίσκεται στη μέση μιας μετάβασης από την παρατεταμένη περίοδο χαλαρών χρηματοπιστωτικών συνθηκών που ενορχήστρωσαν οι κεντρικές τράπεζες. Ορισμένες από τις μεγάλες μηνιαίες "ενέσεις" ρευστότητας που προέρχονταν από προγράμματα αγοράς περιουσιακών στοιχείων των κεντρικών τραπεζών έχουν διακοπεί (όπως στην περίπτωση της Fed) ή έχουν υποχωρήσει (όπως στην περίπτωση της ΕΚΤ). Η Fed έχει αυξήσει τα επιτόκια αρκετές φορές, ένα μονοπάτι πολιτικής που δεν αναμένεται να εγκαταλείψει σύντομα με τη συνεχιζόμενη αύξηση στον πληθωρισμό. Και με την πολιτική, την ανάπτυξη και τις διαφορές των επιτοκίων να ευνοούν τις ΗΠΑ, η πιθανότητα περαιτέρω γενικής ενίσχυσης του δολαρίου είναι σημαντική.

 Αυτό έχει επηρεάσει τεχνικά τις πιο εύθραυστες κατηγορίες περιουσιακών στοιχείων, ιδίως τις αναδυόμενες αγορές, οι οποίες έχουν βιώσει σημαντικές εκροές κεφαλαίων. Τα ομόλογα που εκφράζονται σε τοπικό και ξένο νόμισμα και, κατά συνέπεια, τα νομίσματα και τα spreads κινδύνου, βρίσκονται υπό πίεση.

 Αυτό το λιγότερο διευκολυντικό εξωτερικό περιβάλλον έχει ενταθεί για την Τουρκία μετά την πολιτική της διαμάχη με τις ΗΠΑ. Αυτή ήρθε σε συνδυασμό με το διπλασιασμό των δασμών που επιβάλλουν οι ΗΠΑ στις εισαγωγές μετάλλων από την Τουρκία. Η επίτευξη κάποιας πολιτικής λύσης αποτελεί σημαντικό βήμα βραχυπρόθεσμα για τη μείωση ορισμένων πιέσεων στην αγορά συναλλάγματος της Τουρκίας.

 4. Οι επενδυτές έχουν αμφιβολίες 
σχετικά με τις αντιδράσεις πολιτικής της Τουρκίας

 Η κατάσταση της χώρας περιπλέκεται περαιτέρω από τις ανησυχίες για την οικονομική διαχείριση. Εν μέσω σημαντικών πολιτικών πιέσεων, δεν υπάρχει μεγάλη εμπιστοσύνη ότι η κεντρική τράπεζα είναι σε θέση να παράσχει αποφασιστικά μέτρα βασισμένα στην αγορά για τη σταθεροποίηση του νομίσματος. Οι ανησυχίες σχετικά με την πολιτική παρέμβαση ενισχύθηκαν με τον διορισμό του γαμπρού του προέδρου Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν σε μια θέση βασικού οικονομικού συντονισμού και σε έναν εποπτικό ρόλο στο υπουργικό συμβούλιο.

 5. Η χώρα δεν διαθέτει αξιόπιστες εξωτερικές άγκυρες

 Η συμβατική αντίδραση για τις χώρες που αντιμετωπίζουν αυτές ή παρόμοιες συνθήκες είναι να αναζητήσουν μία ή περισσότερες εξωτερικές άγκυρες εν αναμονή της ενίσχυσης των εσωτερικών πολιτικών. Συνήθως, αυτό συνεπάγεται ένα πρόγραμμα με το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο που παρέχει τόσο χρηματοδότηση όσο και σφραγίδα καλής εξυπηρέτησης για εσωτερικές πολιτικές. Αυτό έκανε η Αργεντινή νωρίτερα φέτος για να αντιμετωπίσει τη διαταραχή στις δικές της αγορές συναλλάγματος. Και το σενάριο να λάβει η Τουρκία στήριξη από το ΔΝΤ θεωρητικά θα ενισχυθεί από τις ανησυχίες για πιθανή διάχυση της κρίσης.

 Ωστόσο, η Τουρκία φαίνεται διστακτική να προσεγγίσει το ΔΝΤ και εύλογα. Ειδικά τώρα που η αμερικανική στήριξη κάθε άλλο παρά δεδομένη θεωρείται στο εκτελεστικό συμβούλιο του ταμείου, ο οργανισμός που εδρεύει στην Ουάσινγκτον είναι πιθανό να απαιτήσει σημαντικές προσαρμογές πολιτικής από την Άγκυρα, συμπεριλαμβανομένης της στροφής 180 μοιρών από πολλές βασικές πρωτοβουλίες του προέδρου Ερντογάν. Υπάρχει μια άλλη εσωτερική πολιτική διάσταση εδώ. Η επαναφορά του ΔΝΤ θα μπορούσε να θεωρηθεί ως επιστροφή στις " παλιές κακές ημέρες" στις αρχές της δεκαετίας του 2000 που άνοιξαν το δρόμο για τον πρόεδρο και το κυβερνών κόμμα του.

 Ωστόσο, χωρίς το ΔΝΤ, η Τουρκία ενδέχεται να αναγκαστεί να απομακρυνθεί ακόμη περισσότερο από αυτές τις πρωτοβουλίες. Με ή χωρίς το ΔΝΤ, η Τουρκία είναι πιθανό να αντιμετωπίσει μια περίοδο περικοπών των δαπανών, αύξησης των τιμών για τις δημόσιες υπηρεσίες και υψηλότερων φόρων για τη μείωση τόσο των εσωτερικών όσο και των εξωτερικών ελλειμμάτων.

 6. Η αναμονή έως ότου περάσει η καταιγίδα δεν είναι ελκυστική επιλογή

 Η Τουρκία θα μπορούσε απλώς να κάνει πίσω και να αφήσει το νόμισμα να βρει από μόνο του το κατώτατο επίπεδο. Το ερώτημα δεν είναι αν θα συμβεί αυτό τελικά -θα συμβεί- αλλά με ποιο κόστος για την οικονομία.

 Ήδη η απότομη υποτίμηση του νομίσματος που συνέβη φέτος έχει τροφοδοτήσει τον πληθωρισμό, την επιδείνωση των χρεών και των αναντιστοιχιών των νομισμάτων, πίεσε τις τοπικές τράπεζες, υπονόμευσε την ανάπτυξη και επιδείνωσε τις προοπτικές πολλών τοπικών επιχειρήσεων. Σε περίπτωση που αυτό συνεχιστεί, θα στρώσει το δρόμο για ύφεση και συντριπτικό πληθωρισμό, σε συνδυασμό με περισσότερες πτωχεύσεις και αδυναμία αποπληρωμής εταιρικών χρεών. Το αποτέλεσμα θα είναι επίσης αύξηση των αιτημάτων προς την κυβέρνηση να στηρίξει τις τοπικές τράπεζες και να προστατεύσει τα πιο ευάλωτα τμήματα του πληθυσμού.

 7. Ενισχυμένα σενάρια για ελέγχους κίνησης κεφαλαίων 
και μετατρεψιμότητας

 Δεν αποτελεί μεγάλη έκπληξη το γεγονός ότι τώρα υπάρχει περισσότερη συζήτηση στο εσωτερικό σχετικά με τη δυνατότητα της Τουρκίας να εφαρμόσει ελέγχους κεφαλαίου για τον περιορισμό των εκροών και την αντιμετώπιση της δολαριοποίησης της οικονομίας. Αυτό αυξάνει το κίνητρο για τον ιδιωτικό τομέα (τόσο τον τοπικό όσο και τον ξένο) να επιταχύνει την αποδέσμευσή του από το τοπικό νόμισμα. Με αυτό έρχονται ακόμη μεγαλύτερες οικονομικές και οικονομικές πιέσεις.

 Το συμπέρασμα για την Τουρκία δεν είναι ευχάριστο. Λόγω της σύμπτωσης των εσωτερικών και εξωτερικών πιέσεων, οι αρχές έχουν περιορισμένο περιθώριο ελιγμών όσον αφορά τη χάραξη πολιτικής και τη χρηματοδότηση, ειδικά εάν αποφασίσουν να συνεχίσουν να το κάνουν μόνοι τους. Γίνεται όλο και λιγότερο πιθανό η κυβέρνηση να αποφύγει κάποιον συνδυασμό υψηλότερων επιτοκίων, δημοσιονομικής λιτότητας, προσφυγής στη χρηματοδότηση του ΔΝΤ και μορφών ελέγχων κεφαλαίου. Πράγματι, όσο περισσότερο περιμένει να συσφίξει τις πολιτικές στην εγχώρια αγορά και να συνεργαστεί με το ΔΝΤ, τόσο μεγαλύτερος είναι ο κίνδυνος ότι όλα αυτά θα συμβούν.

 Οι επενδυτές θα πρέπει να αναμένουν μεγαλύτερη μεταβλητότητα της τουρκικής λίρας και των ομολόγων, καθώς και μεγαλύτερη τεχνική μετάδοση σε άλλες αναδυόμενες αγορές. Η διάχυση στον προηγμένο κόσμο -ιδίως στην Ευρώπη- θα επακολουθούσε μόνο εάν εξαπλώνονταν οι πηγές της μετάδοσης.​​​​​​​ 

 Tου Mohamed A. El-Erian

 http://www.capital.gr/bloomberg-view/3310381/
epta-pragmata-pou-prepei-na-exete-kata-nou-gia-tin-tourkia
14/8/2018

3.
Ευρωπαϊκός Τύπος:
 "Ο σουλτάνος έχει χρεοκοπήσει".  

Η επαπειλούμενη οικονομική κρίση στην Τουρκία και οι πιθανές συνέπειες της διελκυστίνδας μεταξύ Ουάσιγκτον και Άγκυρας στο επίκεντρο των σχολίων του ευρωπαϊκού Τύπου.

 Το σχόλιο της Süddeutsche Zeitung: "Το γεγονός ότι η Τουρκία τα έβαλε ειδικώς με τον Ντόναλντ Τραμπ, καθιστά σχεδόν αδύνατες τις προβλέψεις για την έκβαση αυτής του δράματος. Η ισχύς, η περηφάνια και οι προκαταλήψεις είναι στοιχεία που εκτιμά και ο αμερικανός πρόεδρος. Η αμοιβαία δυσπιστία επιβαρύνει εδώ και καιρό τις σχέσεις μεταξύ Άγκυρας και Ουάσιγκτον ενώ ο πόλεμος στη Συρία μεγάλωσε το ρήγμα. Όπως και η απόπειρα πραξικοπήματος τον Ιούλιο του 2016. Ο Ερντογάν καταλογίζει στις ΗΠΑ συνυπαιτιότητα επειδή φιλοξενούν τον ιμάμη Γκιουλέν. Γι΄ αυτό και έριξαν στη φυλακή έναν αμερικανό πάστορα στην Τουρκία, τον οποίο ο Τραμπ προσπαθεί να απελευθερώσει με όλα τα μέσα. Η απόπειρα πραξικοπήματος παραμένει ένα σκοτεινό κεφάλαιο που τροφοδοτεί διάφορα σενάρια συνομωσίας".

 Η Allgemeine Zeitung του Μάιντς σκιαγραφεί μια πιθανή λύση στο διαφαινόμενο αδιέξοδο: "Επαναπροσέγγιση με την Ευρώπη, υπέρβαση των διαφορών με τη Ρωσία. Αμφότερες επιλογές υπάρχουν στο τραπέζι για την Άγκυρα. Αρχές της εβδομάδας ο Ερντογάν υποδέχεται τον ρώσο υπουργό Εξωτερικών Λαβρόφ ενώ το Σεπτέμβριο επισκέπτεται τη Γερμανία. Στην παρούσα φάση όμως ούτε ο ίδιος ο Ερντογάν φαίνεται να γνωρίζει ποια κατεύθυνση θέλει να ακολουθήσει".

 Η μεγάλη υπόσχεση του Ερντογάν

 Η Hannoversche Allgemeine σημειώνει ότι "η Τουρκία μπορεί να ελπίζει σε βοήθεια μόνον εάν τηρήσει τους κανόνες του παιχνιδιού. Και αν αναγνωρίσει τις πραγματικότητες. Μια από αυτές: ο σουλτάνος έχει χρεοκοπήσει.

 Η αυστριακή Tages-Anzeiger: "Η μεγάλη υπόσχεση του Ερντογάν ήταν ότι οι Τούρκοι θα ζουν σε ευημερία για όσο διάστημα είναι εργατικοί και όσο επιτρέπουν στον ίδιο να κυβερνά τη χώρα. Για μεγάλο διάστημα τηρούσε την υπόσχεση αυτή και οι μισθοί αυξάνονταν διαρκώς. Πλέον όμως έχει επέλθει ο κατήφορος και ξυπνούν μνήμες του 2001. Ο πληθωρισμός εκτινάχθηκε τότε σχεδόν στο 70%. Σήμερα δεν έχει έρθει ακόμη αυτό το σημείο. Ωστόσο και η κρίση του 2001 δεν είχε μόνον οικονομικά αλλά και πολιτικά αίτια που ανέδειξαν τις αποτυχίες του πολιτικού συστήματος. Αυτό οδήγησε εν τέλει τον Ερντογάν στην εξουσία. Γι΄ αυτό και δεν του αρέσουν αυτές οι μνήμες".

 Η βελγική De Standaard: "[…] Η τουρκική κρίση καταδεικνύει πόσο ευάλωτη είναι η Ευρώπη. Ο Ερντογάν απειλεί ότι θα αναζητήσει νέους φίλους. Αφού μαλώνει με τον αμερικανό λαϊκιστή, θα τα βρει με τον αυταρχικό ηγέτη της Ρωσίας. Ένα ρωσικό αντιαεροπορικό σύστημα έχει παραγγελθεί ήδη. Η Ευρώπη παρακολουθεί άπραγη και, φοβούμενη τις εξελίξεις, ελπίζει ότι δεν θα καταρρεύσουν οι τράπεζές της όπως και η προσφυγική συμφωνία με την Τουρκία. Το ενδεχόμενο να βροντοφωνάξει για την αποκατάσταση της δημοκρατίας στην Τουρκία δεν φαίνεται να τίθεται καν".

 Κώστας Συμεωνίδης
Πηγή: Deutsche Welle

 http://www.capital.gr/diethni/3310293/
europaikos-tupos-o-soultanos-exei-xreokopisei
13/8/2018


4.
Η νέα ταυτότητα της Τουρκίας.

 Ο Κωνσταντίνος Φίλης, διευθυντής Ερευνών του Ινστιτούτου Διεθνών Σχέσεων, ακτινογραφεί τον σταδιακό μετασχηματισμό, κοινωνικό και πολιτικό, της γείτονος και εξηγεί πώς φθάσαμε στην παντοκρατορία του Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν 

H Tουρκία είναι μια χώρα αινιγματική, πολύπλοκη, απρόοπτη. Δεν είναι εύκολο να την προσεγγίσει κανείς με δυτικά μέτρα, ούτε να την ερμηνεύσει επιστρατεύοντας απλοϊκές, μανιχαϊστικές διαζεύξεις. Μεγάλης αξίας «γεωπολιτικό οικόπεδο», παίζει, ως εκ της θέσεώς της, σημαντικό ρόλο στη διεθνή σκακιέρα. 

 Προσφέρει στρατηγικό βάθος στη Μέση Ανατολή (γεωγραφικό, στρατιωτικό, πολιτικοοικονομικό), λειτουργεί σαν μαξιλάρι ασφαλείας έναντι των κινδύνων που έχουν αναπτυχθεί περιμετρικά αυτής, συγκρατεί προσφυγικά και μεταναστευτικά ρεύματα ώστε να μην κατακλύσουν τη Γηραιά Ηπειρο, είναι εν δυνάμει κόμβος μεταφοράς ενέργειας (φυσικού αερίου), διαθέτει πολιτικά, οικονομικά, θρησκευτικά ερείσματα σε πολλές χώρες, γειτονικές της και μη, περιορίζει την επιρροή Ιράν και Ρωσίας στην περιοχή και κυρίως είναι μια υπολογίσιμη και ετοιμοπόλεμη στρατιωτική δύναμη. Και με τον Ερντογάν επικεφαλής, ακολουθεί έναν δρόμο που την απομακρύνει από την κληρονομιά του Κεμάλ, την κοσμική και απαγκιστρωμένη από το οθωμανικό παρελθόν κληρονομιά του θεμελιωτή της σύγχρονης Τουρκίας, και την κατευθύνει προς μια βαθιά συντηρητική διαδικασία ισλαμοποίησης. 

 Το βιβλίο του Κωνσταντίνου Φίλη, διευθυντή Ερευνών του Ινστιτούτου Διεθνών Σχέσεων, που κυκλοφορεί από τη σειρά «Μικρές Εισαγωγές» των εκδόσεων ''Παπαδόπουλος'', έρχεται να φωτίσει μετά λόγου γνώσεως μια χώρα σε συνεχή μετασχηματισμό, να σκιαγραφήσει τη νέα της ταυτότητα η οποία αναδύεται μέσα από αυτόν, αλλά και να καταδείξει τις προεκτάσεις αυτού του μετασχηματισμού στο μέλλον. Ευθύβολο, εύληπτο και συμπυκνωμένο, ανατρέχει στα σημαντικότερα γεγονότα που διαμόρφωσαν την πορεία της σύγχρονης Τουρκίας, παρακολουθεί την πολιτική διαδρομή του Κόμματος Δικαιοσύνης και Ανάπτυξης του Ερντογάν από την ίδρυσή του, το 2001, ως σήμερα, καθώς και την προσωπική πολιτική εξέλιξη του ηγέτη του. Εξετάζει το περίφημο «οικονομικό θαύμα» που έζησε η χώρα κατά την περίοδο της διακυβέρνησής του, ένα θαύμα που παρότι έχει ορατά ξεθωριάσει, εξακολουθεί να συγκινεί τη μεγαλύτερη μερίδα των τούρκων ψηφοφόρων, αφού έβγαλε από το οικονομικό και κοινωνικό περιθώριο σημαντική μερίδα της κοινωνίας. 

 Ο συγγραφέας αναλύει την τρέχουσα κατάσταση στο εσωτερικό της Τουρκίας, εμβαθύνοντας στις «τρεις συγκρούσεις», τις αποφασιστικές για το πολιτικό μέλλον του Ερντογάν - συγκρούσεις με το κοσμικό κατεστημένο, με το τάγμα Γκιουλέν και με τους Κούρδους - και εξηγεί τις κύριες ομαδοποιήσεις του τουρκικού πληθυσμού βάσει των χαρακτηριστικών αυτοπροσδιορισμού. Τέλος, ανατέμνει τη σχέση της σημερινής Τουρκίας με τη Δύση (σχέση βαθιάς αμφισβήτησης από το 2013 και εντεύθεν), αξιολογώντας παράλληλα τη θέση της Τουρκίας στον μουσουλμανικό και αραβικό κόσμο, αλλά και τη δυναμική των σχέσεών της με την Ελλάδα και τους κινδύνους που ενδέχεται να προκύψουν για τη χώρα μας αν η Αγκυρα προκρίνει μια πολιτική επίδειξης ισχύος και εντυπωσιασμού, συντηρώντας πεδία έντασης ώστε να δίνει στο εγχώριο κοινό την εικόνα του ισχυρού που υπερασπίζεται τα συμφέροντά του.

 Οι διαπιστώσεις του Κωνσταντίνου Φίλη δεν έχουν χαρακτήρα οριστικό, αλλά συλλαμβάνουν με τον πιο διαυγή τρόπο τον πολύπλοκο και ρευστό χαρακτήρα της γείτονος. Η παντοδυναμία του Ερντογάν, επισφραγισμένη με τη δημιουργία «ενός προεδρικού συστήματος χωρίς στοιχειώδη διάκριση των εξουσιών και θεσμικά αντίβαρα, με ποδηγέτηση του Κοινοβουλίου και μόνη δημοκρατική επίφαση τις εκλογές», όπως γράφει, στηριγμένη σε έναν «ισλαμοεθνικιστικό λόγο συνοδευόμενο από έντονη αντιδυτική και αντισιωνιστική ρητορική», ενδέχεται να έχει πήλινα πόδια. Ο χρόνος θα δείξει πού θα κατασταλάξει η σημερινή Τουρκία, αν θα μπορέσει να αντεπεξέλθει των πολλαπλών μετώπων στην Ελλάδα και στο εξωτερικό, αν θα αποκαταστήσει τις οικονομικές αρρυθμίες της. Το βιβλίο του Κωνσταντίνου Φίλη δεν προβαίνει σε εύκολες προβλέψεις, ούτε αρέσκεται σε ευφάνταστα σενάρια. Προκρίνοντας τον δρόμο της τεκμηρίωσης και της ανάλυσης, μας αποκαλύπτει με τον πιο γλαφυρό και συγκροτημένο τρόπο την αντιφατική, ανησυχητική, αλλά και άκρως ενδιαφέρουσα ερντογανική Τουρκία.

 Τριανταφύλλου Κατερίνα 

 http://www.tovima.gr/books-ideas/article/?aid=1011863
5/8/2018

  

5.
Η Τουρκία μέσω διεθνών αναλυτών.

 Πριν μήνες, αναλύαμε την πρωτόγνωρη απόφαση της Τουρκίας να αποσύρει τον χρυσό (29 τόνους) που διατηρούσε στις ΗΠΑ ως αποθεματικά. Περιγράψαμε την κίνηση ως προληπτική ενόψει στοιχείων των ΗΠΑ που ενοχοποιούν τον Ερντογανικό περίγυρο. Οι πρόσφατες κυρώσεις των ΗΠΑ σε δύο Υπουργούς του Ερντογάν με κατάσχεση των περιουσιακών τους στοιχείων, έμμεσα το επιβεβαίωσαν. Το σημαντικότερο είναι οι πολλαπλασιαστικές επιπτώσεις στην οικονομική κρίση στην Τουρκία, την μοναδική χώρα του ΝΑΤΟ που αντιστρατεύεται την αμερικανική εξωτερική πολιτική στην ευρύτερη περιοχή μας, της Μέσης Ανατολής, περιλαμβανομένων θεμάτων ενέργειας.

 Η κατηφόρα της τουρκικής οικονομίας αποτελεί κύριο αντικείμενο ανάλυσης διαφόρων οίκων που συγκλίνουν στις διαπιστώσεις τους. Αφού ο Ερντογάν συνέτριψε πολιτικούς αντιπάλους και διαφωνούντες στιγματίζοντάς τους σαν προδότες ή τρομοκράτες, ασκώντας ωμή βία ιδιαίτερα εναντίον των Κούρδων, κατάφερε να επιβληθεί. Οι κρατικοί θεσμοί στην Τουρκία έχουν πλέον διακοσμητικό χαρακτήρα. Από τα ΜΜΕ μέχρι την κρατική διοίκηση και από την οικονομία μέχρι τα δικαστήρια, έχουν καταστεί εργαλεία του καθεστώτος και υπηρετούν τις επιδιώξεις του νεοσουλτάνου. Εκείνο που δεν μπορεί να ελέγξει είναι η οικονομία στο πλαίσιο της σύγχρονης παγκοσμιοποίησης: συνεχής διολίσθηση της τουρκικής λίρας, πληθωρισμός, μαζική φυγή κεφαλαίων, απανωτές υποβαθμίσεις της πιστοληπτικής ικανότητας, ανεργία… Eίναι αλληλοσυνδεόμενα φαινόμενα μιας καταρρέουσας οικονομίας που οδηγείται σε ανώμαλη προσγείωση. Επόμενο βήμα είναι να βρεθούν οι τουρκικές τράπεζες στο επίκεντρο του κυκλώνα λόγω υπέρ δανεισμού τους σε ξένο νόμισμα και που λόγω συνεχούς διολίσθησης της τουρκικής λίρας αδυνατούν να αποπληρώσουν τα χρέη τους. Στήριξη της Κεντρικής Τράπεζας της Τουρκίας προς τις τουρκικές τράπεζας με ρευστότητα (π.χ. πουλώντας τα αποθεματικά χρυσού κ.ά.) είναι σταγόνα μπροστά στο ενδεχόμενο τσουνάμι.  

 Οι διεθνείς αναλύσεις συγκλίνουν και στην συνταγή που θα ακολουθήσει ο Ερντογάν και αναμένεται απαράλλαχτη, με περισσότερη  ισλαμιστική προπαγάνδα και βαθύτερη καταπίεση. Ήδη το δήλωσε: «Εκείνοι έχουν τα δολάρια και εμείς τον Αλλάχ». Αξιοσημείωτο που ο ακραίος πολεμοχαρής Ερντογάν μετατρέπει σταδιακά την τουρκική οικονομία «σε σημαντικό βαθμό σε οικονομία πολέμου, με τις πολεμικές βιομηχανίες και την οικονομική ενίσχυση του στρατού να έχουν κεντρικό ρόλο». Η «οικονομία πολέμου» παραπέμπει σε άλλες εποχές, όταν ο χιτλεροφασισμός έχτιζε τη δική του οικονομία πολέμου που οδήγησε την ανθρωπότητα στην φοβερή κατάληξη του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου.

 Παρεμπιπτόντως, τώρα γίνεται κατανοητή η θέση που αναδείξαμε πριν καιρό για την εμμονή της Τουρκίας να ελευθεροποιηθεί η βίζα των Τούρκων υπηκόων προς την ΕΕ. Απώτερος στόχος να εκκενωθεί η Τουρκία από εκσυγχρονιστικές δυνάμεις και ιδιαίτερα από τους νέους Κούρδους, ώστε να ανακοπεί η δημογραφική έκρηξή τους.

 Τα πιο πάνω καταγράφονται σε σοβαρές αναλύσεις εκτός Κύπρου. Εντός Κύπρου, εγχώριοι «προοδευτικοί» πολιτικοί και αναλυτές εφευρίσκουν λόγους να εμπιστεύονται τον Ερντογάν. Επαναλαμβάνουμε όμως ότι, στη δημοκρατία η ευθύνη ανήκει στους πολίτες, τους  σκεπτόμενους πολίτες.  

  Κώστας Μαυρίδης- Ευρωβουλευτής ΔΗΚΟ (S&D)

 https://www.huffingtonpost.gr/entry/e-toerkia-meso-diethnon-analeton_gr_5b7124efe4b0530743cb225d?utm_hp_ref=gr-homepage
13/8/2018

 6.
Τα Σουλτανόμικς...

 Για πολλά χρόνια ο Ερντογάν θεωρήθηκε τύχη για την Τουρκία. Υπό την αιγίδα του το πραγματικό ακαθάριστο εγχώριο προϊόν (ΑΕΠ) της Τουρκίας αυξανόταν σχεδόν κατά 6% ετησίως από το 2002. Σήμερα, η τουρκική οικονομία είναι κατά 135% μεγαλύτερη απ’ ό, τι πριν. Αλλά η ανάπτυξη χτίστηκε με χρέος. Από το 2011, το συνολικό χρέος όλων των οικονομικών τομέων της χώρας αυξήθηκε κατά περίπου 50% του ΑΕΠ. Αυτό από μόνο του δεν θα έπρεπε να αποτελεί πρόβλημα εάν η χρηματοδότηση είχε πραγματοποιηθεί από την εγχώρια αγορά. Στην πραγματικότητα, η Τουρκία έζησε για μεγάλο χρονικό διάστημα σε συνθήκες που οδήγησαν σε σταθερά υψηλά ελλείμματα του εξωτερικού εμπορίου.

 Η αύξηση του εξωτερικού χρέους σε δολάρια

 Μέρος του ξένου κεφαλαίου για τη χρηματοδότηση της ανάπτυξης προέρχεται από άμεσες επενδύσεις, για παράδειγμα μέσω της αγοράς ή της σύστασης εταιρειών. Ένα άλλο, μεγάλο μέρος χρηματοδοτήθηκε από το χρέος των εταιρειών. Ως αποτέλεσμα, το εξωτερικό χρέος αυξήθηκε κατά περίπου 20 ποσοστιαίες μονάδες μεταξύ του 2005 και του 2017, στο 53% του ΑΕΠ. Και αυτό θα μπορούσε να είχε ξεπεραστεί εάν η τουρκική οικονομία είχε χρεωθεί στο τοπικό νόμισμα. Αλλά το 50% αυξήθηκε σε δολάρια και το 33% σε ευρώ. Όταν αυτά τα χρέη καταστούν απαιτητά, πρέπει να αντικατασταθούν από νέα χρέη ή να εξοφληθούν με ξένο νόμισμα. Και αυτό γίνεται ολοένα και περισσότερο μεγάλο πρόβλημα.

 Πράγματι, οι διεθνείς επενδυτές έχασαν κάθε πίστη στην τουρκική οικονομική πολιτική, καθώς ο πρόεδρος Ερντογάν περιβλήθηκε με νέες υπερεξουσίες. Για αυτούς ο Ερντογάν εμφανίζεται ως οικονομικά αναλφάβητος λόγω της εμμονής του στην παράλογη ιδέα ότι ο πληθωρισμός πρέπει να αντιμετωπιστεί με χαμηλότερα επιτόκια. Επειδή τα επιτόκια διατηρούνται χαμηλά υπό πίεση από τον πρόεδρο, η συναλλαγματική ισοτιμία της τουρκικής λίρας έναντι του δολαρίου έχει μειωθεί κατά περίπου 40% από τις αρχές του τρέχοντος έτους. Ο πληθωρισμός αυξήθηκε από περίπου 7% την άνοιξη του 2016 σε 16% πρόσφατα.

 Από την άλλη πλευρά, γίνεται όλο και πιο δύσκολο για τις τουρκικές εταιρείες να εξασφαλίσουν το απαραίτητο ξένο νόμισμα για την εξυπηρέτηση του χρέους τους. Πουλάνε τα προϊόντα τους στην εγχώρια αγορά, λόγω της πτώσης της συναλλαγματικής ισοτιμίας και έτσι πρέπει να αντλούν περισσότερα έσοδα σε τουρκικές λίρες για να αγοράσουν συνάλλαγμα για την εξυπηρέτηση του χρέους τους. Αλλά ακόμα και αν εξάγουν, χρειάζονται περισσότερα έσοδα σε δολάρια για να πληρώσουν τα αυξανόμενα επιτόκια για το χρέος τους σε δολάρια. Ορισμένες εταιρείες - και οι τράπεζες που τους έχουν χορηγήσει δάνεια σε ξένο νόμισμα - μπορεί να έχουν πρόβλημα.

 Ο Ερντογάν θα ξεκινήσει επίθεση γοητείας

 Τι θα μπορούσε να κάνει η τουρκική κυβέρνηση τώρα; Ορισμένοι παρατηρητές προτείνουν μεγάλες αυξήσεις επιτοκίων για να διατηρήσουν τους ξένους επενδυτές σε ευθυγράμμιση. Ωστόσο, ο Ερντογάν θα έπρεπε να πετάξει στον κάλαθο την οικονομική του τη θεωρία. Αλλά ακόμα κι αν το έκανε, είναι αμφίβολο κατά πόσο θα προσέλκυε ξένους επενδυτές. Επειδή η οικονομία πιθανότατα θα συρρικνωθεί και οι επενδυτές φοβούνται ότι δεν θα πάρουν τα χρήματά τους πίσω. Άλλοι προτείνουν δάνεια από το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο. Αλλά το εγώ του Ερντογάν πιθανόν να σταθεί στο δρόμο. Ο νέος Σουλτάνος δεν θέλει να υποταχθεί στις οικονομικές επιταγές των γραφειοκρατών της Ουάσινγκτον. Έτσι, έχει μόνο την ελπίδα κάπως να τους «ξεγελάσει», αν μπορέσει.

 Σε εθνικό επίπεδο, η κυβέρνησή του θα πρέπει να περιορίσει την εγχώρια ζήτηση, αν και όχι μέσω των αυξήσεων των επιτοκίων, αλλά μέσω περικοπών στις κρατικές δαπάνες, όπως τα πολυάριθμα έργα υποδομής. Στο εξωτερικό, ο Ερντογάν πρέπει να ξεκινήσει μια επίθεση γοητείας για να επιστρέψουν οι εισροές ξένου συναλλάγματος στη χώρα του. Εδώ θα μπορούσε η ΕΕ να αρχίσει να παίζει. Δεν θα μπορούσε να αυξηθεί η χρηματοδοτική στήριξη για τη μελλοντική ένταξη στην ΕΕ της χώρας με πιστώσεις της Ευρωπαϊκής Τράπεζας Επενδύσεων; Και τι γίνεται με την επέκταση της συμφωνίας για τους πρόσφυγες; Ο Ερντογάν ελπίζει να εξασφαλίσει υποστήριξη κατά την επίσκεψη του στο Βερολίνο στα τέλη του άλλου μήνα. Μετά τις προσβολές, ας ετοιμαστούμε για μια επίθεση γοητείας.

  Thomas Mayer,
 διευθυντής του Ινστιτουτου Ερευνών Flossbach von Storch 
και καθηγητής στο Πανεπιστήμιο του Witten / Herdecke.

 Πηγή: FAZ / Μετάφραση: ΑΠΕ - ΜΠΕ

https://tvxs.gr/news/kosmos/ta-soyltanomiks

14/8/2018
H τουρκική λίρα χάνει περισσότερο από 40% της αξίας της έναντι του δολαρίου 
από τις αρχές του έτους 

7.
Τουρκική καταιγίδα στις αγορές.

 Φόβοι για διάχυση της κρίσης στις αναδυόμενες αγορές – Σε κλοιό πιέσεων οι μετοχές, τα ομόλογα του ευρωπαϊκού Νότου και τα νομίσματα των ευάλωτων χωρών

Αναταράξεις προκαλεί στις διεθνείς αγορές η κρίση στην Τουρκία, καθώς εκφράζονται φόβοι για διάχυση της κρίσης την ώρα που η τουρκική λίρα χάνει περισσότερο από 40% της αξίας της έναντι του δολαρίου από τις αρχές του έτους. 

 Η κρίση, που προκλήθηκε από τον αυξανόμενο πληθωρισμό, την οικονομική κακοδιαχείριση και τις εντάσεις με τις Ηνωμένες Πολιτείες, επέτεινε τις ανησυχίες των διεθνών επενδυτών αναφορικά με το ενδεχόμενο να βρεθούμε μπροστά σε μία συνολική κρίση στις αναδυόμενες αγορές που μπορεί να επηρεάσει και τις ανεπτυγμένες, καθώς η Fed θα συνεχίσει να αυξάνει τα επιτόκια του δολαρίου.

 Η τουρκική κρίση έχει αρχίσει και μεταδίδεται εκτός των συνόρων της, εκτίμησε η UBS, επισημαίνοντας τις ανησυχίες που εξέφρασε η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα στα τέλη της περασμένης εβδομάδας για την έκθεση των ευρωπαϊκών τραπεζών στην Τουρκία. Το ευρώ υποχώρησε σε νέο χαμηλό 13 μηνών, καθώς αρκετές ευρωπαϊκές τράπεζες είναι εκτεθειμένες σε τουρκικό χρέος. Σύμφωνα με την Τράπεζα Διεθνών Διακανονισμών, οι ισπανικές τράπεζες κατέχουν 82 δισ. ευρώ τουρκικού χρέους, οι γαλλικές 38 και οι γερμανικές 17 δισ. ευρώ. Παράλληλα, πτωτικά κινούνται σχεδόν στο σύνολό τους τα νομίσματα των αναδυόμενων αγορών (όπως το μεξικανικό πέσο, η ινδική ρουπία και το ραντ Νοτίου Αφρικής), καθώς οι επενδυτές στρέφονται σε ασφαλή καταφύγια, όπως το δολάριο, το γεν και το ελβετικό φράγκο. Η ρουπία υποχώρησε μάλιστα στο ιστορικό χαμηλό των 69,62 ανά δολάριο, γεγονός που ανάγκασε την κεντρική τράπεζα της Ινδίας να παρέμβει. Οι αποδόσεις των ομολόγων του ευρωπαϊκού Νότου πήραν την ανιούσα, με τα ιταλικά να ξεπερνούν το 3%, ενώ και η ελληνική 10ετία βρέθηκε στο απαγορευτικό 4,25% (παρά τη διπλή αναβάθμιση της ελληνικής οικονομίας από τη Fitch).

 Μπορεί το Χρηματιστήριο της Κωνσταντινούπολης να διέκοψε τη διαπραγμάτευση τριών τουρκικών τραπεζών τη Δευτέρα, καθώς οι μετοχές της Yapi Kredi, της Akbank και της Isbank σταμάτησαν αυτόματα από το ηλεκτρονικό σύστημα, ενώ σημείωναν απώλειες 11,5%, 11,9% και 11,3%, την ίδια ώρα όμως ισχυρές πιέσεις σημειώνονταν και στις ελληνικές τράπεζες οδηγώντας σε μεγάλες απώλειες και το Χρηματιστήριο της Αθήνας, το οποίο παραμένει στην κατηγορία των αναδυομένων αγορών.  

 Το κραχ της Ασίας το 1997

 Ο μεγάλος φόβος στην αγορά εξάλλου αφορά το ενδεχόμενο να κινούμαστε προς μια κρίση συνολικά στις αναδυόμενες αγορές, ανέφεραν ορισμένοι αναλυτές νομισμάτων, φέρνοντας στη μνήμη τους την οικονομική κρίση της Ασίας το 1997, η οποία επηρέασε ακόμα και χώρες με υγιή μακροοικονομική κατάσταση.

 Η τουρκική λίρα μετρίασε πάντως μερικώς τις αρχικές της απώλειες τη Δευτέρα, με την κεντρική τράπεζα της χώρας να διαθέτει ρευστότητα στο σύστημα μειώνοντας το όριο των αποθεμάτων που διατηρούν οι τουρκικές τράπεζες. Η λίρα υποχώρησε στο 7,24 έναντι του δολαρίου στο άνοιγμα των ασιατικών αγορών. Στις 11.25 ώρα Ελλάδας έκανε πράξεις στο 6,74, μετά και τις δηλώσεις του υπουργού Οικονομικών Berat Albayrak ότι οι Αρχές θα ξεκινήσουν την εφαρμογή οικονομικών μέτρων, για να σταθεροποιηθεί τελικά στα 6,97 δολάρια. Η κίνηση της τουρκικής κεντρικής τράπεζας να μειώσει τα αποθέματα των τραπεζών σε λίρες και συνάλλαγμα κατά 400 μονάδες βάσης θα απελευθερώσει ρευστότητα ύψους 10 δισ. λιρών, 6 δισ. δολαρίων και 3 δισ. σε χρυσό στο τραπεζικό σύστημα. 

 Υποσχέθηκε επίσης να διαθέσει «όση ρευστότητα χρειάζονται οι τράπεζες». Η Goldman Sachs εκτίμησε πάντως πως με την ισοτιμία πάνω από τις 7 τουρκικές λίρες ανά δολάριο θα πιεστεί η χρηματοοικονομική διάρθρωση και τα κεφάλαια των τραπεζών της χώρας, ενώ για την UBS  μία τέτοιου εύρους ισοτιμία θα πιέσει τις τουρκικές τράπεζες εάν δεν υπάρξει παρέμβαση του τουρκικού κράτους ή στήριξη από ξένους επενδυτές (π.χ. το Κατάρ). Αυτά δεν είναι καλά νέα τόσο για τους επενδυτές τραπεζικών μετοχών όσο και για αυτούς που έχουν επενδύσεις σε ευρωπαϊκά ενεργητικά με έκθεση στην Τουρκία. Οσο περισσότερο υποχωρεί η λίρα τόσο μεγαλύτερη είναι η πιθανότητα μιας κρίσης στο ισοζύγιο πληρωμών, χρεοκοπιών εταιρειών στα δάνεια σε ξένο νόμισμα και μιας κατάρρευσης του τραπεζικού τομέα.

 Η τουρκική οικονομία, σε κατάσταση υπερθέρμανσης και υπερβολικής μόχλευσης, είναι ευάλωτη εδώ και καιρό. Ο πρόεδρος Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν είχε τη δυνατότητα να πατήσει το φρένο. Αλλά η ως τώρα ανορθόδοξη αντίδρασή του, με τις κατηγορίες για οικονομικό πόλεμο που προκάλεσε την κρίση, με τις εκκλήσεις στους πολίτες να μετατρέψουν χρυσό και δολάριο σε λίρα, με την επίκληση ακόμα και του Θεού, έχει τρομάξει τις αγορές ακόμα περισσότερο.

 Συνολικά, η κατάρρευση της λίρας, η πτώση του τουρκικού χρηματιστηρίου, η άνοδος του πληθωρισμού στο 16%, η παράλληλη μείωση του εισοδήματος των τούρκων πολιτών, ο μεγάλος αριθμός επιχειρήσεων που «λυγίζουν» υπό το βάρος των επιχειρηματικών δανείων με ρήτρα δολαρίου, αλλά και το γεγονός ότι περισσότερο από το ένα τρίτο του δανεισμού των τουρκικών τραπεζών είναι σε ξένα νομίσματα, δεν αφήνουν πολλά περιθώρια ελιγμών. Το γεγονός μάλιστα πως τα περίφημα ασφάλιστρα κινδύνου έναντι χρεοκοπίας (CDS) ξεπέρασαν τις 500 μονάδες βάσης αυξάνει τους φόβους στην αγορά πως η αντίστροφη μέτρηση έχει ήδη αρχίσει. Τα πενταετή CDS της Τουρκίας ανήλθαν σε 518,11 μονάδες βάσης, σύμφωνα με τα στοιχεία της IHS Markit (της Ελλάδας έχουν υποχωρήσει στις 317,43 μ.β.). Για ορισμένους αναλυτές, η Τουρκία βρίσκεται στα πρόθυρα της κατάρρευσης και η πιθανότητα είτε της εκ νέου προσφυγής στο ΔΝΤ είτε της επιβολής κεφαλαιακών ελέγχων (capital controls) φαντάζει κάθε μέρα και πιο κοντινή.

 Μαντικίδης Τάσος 

 http://www.tovima.gr/finance/article/?aid=1014507
14/8/2018