Κίσινγκερ: O Πούτιν, η νέα τάξη πραγμάτων και το νόημα του Τραμπ.
ΣΧΕΤΙΚΑ ΚΕΙΜΕΝΑ:
Τι Υποχρεώνει τις ΗΠΑ Tελικά να Συνεννοηθούν με την Ρωσία;
Κίσινγκερ: O Πούτιν, η νέα τάξη πραγμάτων και το νόημα του Τραμπ.
«Ατύχημα που σηματοδοτεί το τέλος μιας εποχής» χαρακτηρίζει τον Ντόναλντ Τραμπ ο εμβληματικός Αμερικανός διπλωμάτης, σε συνέντευξη-ποταμό στους Financial Times. Η βαθιά επιθυμία της Ρωσίας για σεβασμό, η απειλή του ΝΑΤΟ και η «λίγη» Μέρκελ. Η πρόκληση της τεχνητής νοημοσύνης.
«Ατύχημα που σηματοδοτεί το τέλος μιας εποχής» χαρακτηρίζει τον Ντόναλντ Τραμπ ο εμβληματικός Αμερικανός διπλωμάτης, σε συνέντευξη-ποταμό στους Financial Times. Η βαθιά επιθυμία της Ρωσίας για σεβασμό, η απειλή του ΝΑΤΟ και η «λίγη» Μέρκελ. Η πρόκληση της τεχνητής νοημοσύνης.
Δεν ήταν δύσκολο να δελεάσω τον Χένρι Κίσινγκερ να συναντηθούμε για φαγητό. Αν και είναι 95 χρονών και κινείται πολύ αργά, ο μεγάλος «κονσιλιέρε» της αμερικανικής διπλωματίας έχει διάθεση για κουβέντα.
Ανεβαίνει και κατεβαίνει από αεροπλάνα για να συναντήσει ανθρώπους σαν τον Βλαντιμίρ Πούτιν της Ρωσίας και τον Σι της Κίνας με τον ίδιο ζήλο που το έκανε όταν κουνούσε τα πιόνια της παγκόσμιας σκακιέρας ως διπλωματικός μαέστρος του Ρίτσαρντ Νίξον. Λατρεύει να είναι μέσα στα πράγματα. Είναι άλλο ζήτημα όμως να τον πείσεις να πει και αυτό που σκέφτεται πραγματικά. Ο Κίσινγκερ είναι στο θέμα της γεωπολιτικής σαφήνειας ό,τι ήταν ο Άλαν Γκρίνσπαν στην επικοινωνία της νομισματικής πολιτικής, ένας μάντης που η διορατικότητά του συναγωνίζεται τη στρυφνότητά του. Αποστολή μου είναι να τον βγάλω από τη βολή του. Θέλω να μάθω τι πιστεύει πραγματικά για τον Ντόναλντ Τραμπ.
Η χρονική στιγμή είναι ιδανική. Τρώμε το μεσημεριανό μας την ημέρα μετά τη συνάντηση του Τραμπ με τον Πούτιν στο Ελσίνκι, που το κατεστημένο της εξωτερικής πολιτικής της Αμερικής πιστεύει πως θα μείνει στην ιστορία ως μια από τις χειρότερες στιγμές στην αμερικανική διπλωματία.
Ο Τραμπ έκανε το αδιανόητο, αποδεχόμενος τoυς όρκους αθωότητας του Πούτιν για την παρέμβαση στις προεδρικές εκλογές κόντρα στα συμπεράσματα των αμερικανικών υπηρεσιών πληροφοριών. Αργότερα ο Τραμπ προσπάθησε χωρίς επιτυχία να ανασκευάσει αυτό που δήλωσε στο Ελσίνκι, επιμένοντας ότι εννοούσε τα αντίθετα από αυτά που είπε. Αλλά ήταν πλέον πολύ αργά. Η New York Daily News είχε τον πυχιαίο τίτλο: «Ανοιχτή Προδοσία» δίπλα σε ένα καρτούν του Τραμπ που πυροβολούσε τον Θείο Σαμ στο κεφάλι ενώ κρατούσε το χέρι του Πούτιν. Δεν θα μπορούσε να υπάρξει καλύτερη στιγμή για να τιναχθεί ο Κίσινγκερ από τον δελφικό του τρίποδα.
Καταφθάνω ένα με δύο λεπτά νωρίτερα. Ο Κίσινγκερ έχει ήδη καθίσει. Μια μικροσκοπική ηλικιωμένη φιγούρα στη γωνία ενός τραπεζιού σε ένα μισοάδειο εστιατόριο. Ένα μεγάλο μπαστούνι είναι ακουμπισμένο στον τοίχο (έπαθε ρήξη χιαστού πριν μερικά χρόνια). «Συγγνώμη που δεν σηκώνομαι» λέει ο Κίσινγκερ με τη βραχνή γερμανική προφορά του. Είμαστε στο Jubilee, ένα ζεστό γαλλικό εστιατόριο δίπλα από το σπίτι του Κίσινγκερ στο κεντρικό Μανχάταν. Είναι μόλις μερικά τετράγωνα μακριά από την Kissinger Associates, τη γεωπολιτική συμβουλευτική εταιρεία που χρεώνει τους πελάτες μεγάλα ποσά για να ακούσουν τις σκέψεις του χωρίς περιστροφές. To μόνο μου δέλεαρ είναι ένα ωραίο γεύμα. Όταν παραγγέλνουμε, ο Κίσινγκερ ελέγχει αν είναι ο καλεσμένος μου. «Ω ναι» μου λέει, χαμογελώντας καθώς εγώ επιμένω πως είναι. «Διαφορετικά αυτό θα ήταν διαφθορά». Τρώει εδώ συχνά. «Είχα δείπνο εδώ χθες το βράδυ με την κόρη μου» σημειώνει. Καθώς μιλούσαμε, δύο ή τρεις φορές κάποιος ήρθε να τον χαιρετίσει. «Είμαι ο Ουκρανός πρεσβευτής στον ΟΗΕ» αναφέρει ο ένας. «Ποιος;» ρωτάει ο Κίσινγκερ. «Ουκρανία» απαντάει ο διπλωμάτης. «Σας έχουμε σε μεγάλη εκτίμηση» προσθέτει και το πρόσωπο του Κίσινγκερ φωτίζεται. «Ουκρανία, είμαι ισχυρός υποστηρικτής» του λέει.
H γεωπολιτική είναι συνυφασμένη με τον Κίσινγκερ. Ως ένας από τους εμπνευστές της επαναπροσέγγισης με την Κίνα κατά τη διάρκεια του Ψυχρού Πολέμου και της πολιτικής μείωσης της έντασης με τη Σοβιετική Ένωση, ο Κίσινγκερ παρακολουθεί τώρα έναν κόσμο στον οποίο η Κίνα και η Ρωσία απειλούν την αμερικανική παγκόσμια τάξη, συχνά σε συνεργασία η μία με την άλλη.
Αλλά ο βετεράνος της διπλωματίας του Ψυχρού Πολέμου ενδιαφέρεται για το μέλλον όσο και για το παρελθόν. Τη φετινή χρονιά ο Κίσινγκερ έγραψε ένα τρομακτικό άρθρο για την τεχνητή νοημοσύνη στο The Atlantic Monthly, στην οποία συγκρίνει την ανθρωπότητα σήμερα με τους Ίνκας πριν την έλευση του αφθώδη πυρετού και των Ισπανών. Απηύθυνε έκκληση για τη δημιουργία μιας προεδρικής επιτροπής για την τεχνητή νοημοσύνη. «Αν δεν ξεκινήσουμε σύντομα αυτή την προσπάθεια, θα ανακαλύψουμε πολύ σύντομα ότι ξεκινήσαμε πολύ καθυστερημένα» ήταν το συμπέρασμά του.
Το καλοκαίρι αυτό ο Κίσινγκερ δουλεύει από το σπίτι ένα βιβλίο για τους μεγάλους άνδρες και τις μεγάλες γυναίκες της πολιτικής (υπάρχει ένα κεφάλαιο για τη Μάργκαρετ Θάτσερ). Μόλις ολοκλήρωσε μια ενότητα για τον Νίξον, τον πρόεδρο που υπηρέτησε -με μοναδικό τρόπο- ως υπουργός Εξωτερικών και ως σύμβουλος Εθνικής Ασφάλειας. Είναι 25.000 λέξεις και ο Κίσινγκερ σκέφτεται αν θα το δημοσιεύσει ξεχωριστά σε ένα μικρότερο βιβλίο. Ανησυχεί ότι θα γυρίσει μπούμερανγκ. «Μπορεί να βγουν πάλι τα μαχαίρια» υποστηρίζει. Τον ρωτάω αν εννοεί ότι μπορεί να προκαλέσει συγκρίσεις ανάμεσα στο Watergate και την έρευνα για τις σχέσεις του Τραμπ με τη Ρωσία. «Αυτός είναι ο φόβος μου» απαντάει. Προτού προλάβω να δώσω συνέχεια, ο Κίσινγκερ κατευθύνει τη συζήτηση στη Θάτσερ. «Ήταν ένας καταπληκτικός εταίρος» σημειώνει. «Πιστεύω στην ειδική σχέση, γιατί η Αμερική χρειάζεται μια ψυχολογική ισορροπία και αυτή είναι μια φυσική σχέση που βασίζεται στην ιστορία, όχι σε αμοιβαία ανταλλάγματα».
Τα ορεκτικά μας καταφθάνουν. Ο Κίσινγκερ έχει πάρει ένα πατέ από συκωτάκια κοτόπουλο, το οποίο φαίνεται να απολαμβάνει ιδιαίτερα. Έχει βάλει την πετσέτα του κάτω από τον λαιμό. Θέλω να μιλήσω για τον Τραμπ. Ο Κίσινγκερ θέλει να κρατήσει τη συζήτηση στη Βρετανία. Τον ρωτάω για τον Λόρδο Κάρινγκτον, τον πρώην Βρετανό υπουργό Εξωτερικών, ο οποίος παραιτήθηκε το 1982 αναλαμβάνοντας την ευθύνη για την εισβολή της Αργεντινής στα Φόκλαντ και ο οποίος πέθανε, σε ηλικία 99 ετών, αυτόν τον μήνα. Την ημέρα του θανάτου του, ο Μπόρις Τζόνσον, ο τελευταίος Βρετανός υπουργός Εξωτερικών, παραιτήθηκε για εντελώς διαφορετικούς λόγους. Θα μπορούσε να πει κανείς πως ο πρώτος παραιτήθηκε με το κεφάλι ψηλά και ο δεύτερος με το κεφάλι χαμηλά.
«Αγαπούσα τον Λόρδο Κάρινγκτον» λέει ο Κίσινγκερ με μια συναισθηματική φόρτιση. «Όποτε πήγαινα στην Αγγλία τον συναντούσα». Όλα τα χρόνια που ήταν φίλοι, ο Κάρινγκτον δεν παραπονέθηκε ούτε μία φορά που αναγκάστηκε να παραιτηθεί, επισημαίνει ο Κίσινγκερ. «Μου είπε: “Ποιος είναι ο λόγος της ανάληψης της ευθύνης, αν στη συνέχεια λες στους φίλους σου πως δεν είσαι πραγματικά υπεύθυνος;”. Δεν πιστεύω ότι έχουμε πια αυτού του είδους την ποιότητα, γιατί γι' αυτό χρειάζεσαι μια παράδοση που τη θεωρείς δεδομένη και δεν μπορούμε να το κάνουμε αυτό». Ο Τζόνσον σίγουρα δεν την ενσαρκώνει, υποστηρίζω. «Δεν πιστεύω ότι ο Κάρινγκτον είχε σε μεγάλη εκτίμηση τον Τζόνσον» απαντάει ο Κίσινγκερ.
Η Σύνοδος Τραμπ-Πούτιν στο Ελσίνκι
Ποια είναι η άποψη του Κίσινγκερ για τη Σύνοδο στο Ελσίνκι; Η απάντησή του είναι αποστομωτική.
«Ήταν μια συνάντηση που έπρεπε να γίνει. Συνηγορούσα υπέρ της εδώ και χρόνια. Έχει υποσκελιστεί από εγχώρια αμερικανικά ζητήματα. Είναι σίγουρα μια χαμένη ευκαιρία. Αλλά πιστεύω ότι πρέπει να συγκρατήσει κανείς κάτι. Δες για παράδειγμα τη Συρία και την Ουκρανία. Είναι ένα μοναδικό χαρακτηριστικό της Ρωσίας ότι μια αναταραχή σε οποιοδήποτε σχεδόν σημείο του πλανήτη την επηρεάζει, της δίνει μια ευκαιρία και προσλαμβάνεται από αυτήν ως απειλή. Οι αναταραχές αυτές θα συνεχιστούν. Φοβάμαι ότι θα επιταχυνθούν».
Ο Κίσινγκερ ξεκινάει μια διεξοδική ανάλυση για τη «σχεδόν μυστικιστική» ανοχή της Ρωσίας στον πόνο. Το βασικό του επιχείρημα είναι πως η Δύση λανθασμένα υπέθεσε την περίοδο προτού ο Πούτιν προσαρτήσει την Κριμαία ότι η Ρωσία θα υιοθετήσει τη βασισμένη σε κανόνες δυτική τάξη. Το ΝΑΤΟ δεν αντιλήφθηκε τη βαθιά επιθυμία της Ρωσίας για σεβασμό. «Το λάθος που έκανε το ΝΑΤΟ είναι πως πίστεψε ότι υπάρχει μια ιστορική εξέλιξη που θα προελαύνει στην Ευρασία και δεν κατάλαβε ότι κάπου σε αυτή την προέλαση θα έρθει αντιμέτωπη με κάτι πολύ διαφορετικό από μια βεστφαλική (η δυτική ιδέα για το κράτος) οντότητα. Και ότι για τη Ρωσία αυτό αποτελεί μια απειλή της ταυτότητάς της». Τον ρωτάω αν εννοεί ότι προκαλέσαμε τον Πούτιν.
«Δεν πιστεύω ότι ο Πούτιν είναι ένας χαρακτήρας σαν τον Χίτλερ» απαντάει ο Κίσινγκερ. «Εχει βγει από τα βιβλία του Ντοστογέφσκι».
Έρχονται και τα κυρίως πιάτα μας. Ο Κίσινγκερ έχει παραγγείλει πέρκα σε φωλιά πράσινων λαχανικών. Μόλις που ακουμπάει το πιάτο. «Όχι, αλλά ήταν πολύ καλό» λέει όταν το γκαρσόνι του προσφέρει να τα βάλει σε πακέτο. Εγώ αντίθετα έφαγα σχεδόν όλη την ψητή γλώσσα με τα λαχανάκια Βρυξελλών. Πίνουμε και οι δύο ανθρακούχο νερό Badoit, το οποίο ζήτησε ο ίδιος ο Κίσινγκερ. Διαισθάνομαι ότι χάνω τη μάχη να τον κάνω να μιλήσει για τον Τραμπ ή ότι αποτυγχάνω να εξακριβώσω το κρυφό του μήνυμα. Υποστηρίζει ότι υποτιμάμε τον Τραμπ, ότι στην πραγματικότητα ο Τραμπ μπορεί να επιτελεί το μη αναγνωρισμένο λειτούργημα του κατευνασμού της ρωσικής αρκούδας; Για άλλη μια φορά ακολουθεί μια παύση προτού απαντήσει ο Κίσινγκερ.
«Δεν θέλω να μιλήσω πολύ για τον Τραμπ, γιατί σε κάποια στιγμή πρέπει να το κάνω με έναν πιο συνεκτικό τρόπο από αυτόν» τονίζει ο Κίσινγκερ. Μα δεν είσαι καθόλου ανακόλουθος, του απαντάω και τον παρακαλώ να συνεχίσει. Ακολουθεί μια ακόμα στιγμή σιωπής. «Πιστεύω ότι ο Τραμπ μπορεί να είναι μια από αυτές τις προσωπικότητες της ιστορίας που εμφανίζονται από καιρό σε καιρό για να σηματοδοτήσουν το τέλος μιας εποχής και να την αναγκάσουν να εγκαταλείψει τα παλιά προσχήματα. Δεν σημαίνει απαραίτητα ότι το γνωρίζει αυτό ή ότι έχει εξετάσει κάποια σπουδαία εναλλακτική. Μπορεί απλά να είναι ένα ατύχημα».
Ο Κίσινγκερ έχει πλέον σταματήσει να τσιμπολογάει με μισή καρδιά το ψάρι. Γνωρίζω πως έχει συζητήσει με τον Τραμπ. Έχει επίσης συναντηθεί 17 φορές με τον Πούτιν. Μεταφέρει το περιεχόμενο των συναντήσεων αυτών στην Ουάσιγκτον, μου λέει.
Η έλλειψη Ευρωπαίων ηγετών
Ακολουθώ μια διαφορετική στρατηγική. Με ποιο πρόσωπο της ιστορίας μπορεί να συγκριθεί ο Τραμπ, τον ρωτάω. Ούτε αυτό το κόλπο πιάνει. Ο Κίσινγκερ αρχίζει μια γενική κουβέντα για την κατάσταση της ευρωπαϊκής διπλωματίας. Δεν μπορεί να βρει κάποιον ηγέτη που να τον ενθουσιάζει, με μοναδική εξαίρεση τον Εμανουέλ Μακρόν της Γαλλίας. «Δεν μπορώ ακόμα να πω ότι είναι αποτελεσματικός, γιατί μόλις ξεκίνησε, αλλά μου αρέσει το στυλ του» παραδέχεται ο Κίσινγκερ. «Από τους υπόλοιπους Ευρωπαίους ηγέτες η Άγκελα Μέρκελ έχει υπερβολικά τοπική απήχηση. Τη συμπαθώ προσωπικά και τη σέβομαι αλλά δεν είναι μια οικουμενική προσωπικότητα».
Ποιο διπλωματικό εγκέφαλο από το σημερινό πολιτικό κατεστημένο των ΗΠΑ θα συνέκρινε με τον εαυτό του ή με τον εκλιπόντα Ζμπίγκνιου Μπρεζίνσκι, με τον οποίο λογομαχούσαν διαρκώς και ο οποίος είχε θητεύσει επίσης ως σύμβουλος Εθνικής Ασφάλειας; Η αναφορά του Μπρεζίνσκι προκάλεσε μια αντίδραση. «Όταν ο Ζμπιγκ πέθανε, το οποίο ήταν εντελώς απρόσμενο, έγραψα στη γυναίκα του πως κανένας θάνατος δεν με συγκίνησε όσο ο δικός του» σημειώνει ο Κίσιγνκερ και πάλι με εμφανή συναισθηματική φόρτιση. «Ο Ζμπιγκ ήταν σχεδόν μοναδικός στη γενιά μου. Θεωρούσαμε και οι δύο πως οι ιδέες για την παγκόσμια τάξη αποτελούν το βασικό πρόβλημα της εποχής μας. Πώς θα μπορούσαμε να τη δημιουργήσουμε; Είχαμε κάπως διαφορετικές ιδέες. Αλλά και τους δύο μας αυτό που μας απασχολούσε ήταν να ανεβάσουμε τη διπλωματία σε αυτό το επίπεδο της επιρροής». Ποιος θέτει σήμερα τέτοιου είδους ερωτήματα, τον ρωτάω. «Δεν υπάρχει συζήτηση σήμερα» σημειώνει ο Κίσινγκερ. «Είναι κάτι που έχουμε ανάγκη».
Έχω την αίσθηση πως ο Κίσινγκερ προσπαθεί να μου πει κάτι αλλά είμαι πολύ κυριολεκτικός για να το κατανοήσω. Σαν να παίζω βελάκια με κλειστά τα μάτια, δοκιμάζω μια σειρά από διαφορετικές ρίψεις. Τι θα συνέβαινε με τη Γερμανία, αν ο Τραμπ έβγαζε την Αμερική από το ΝΑΤΟ; Η ερώτηση αυτή αρέσει στον Κίσινγκερ αλλά δεν θέλει να πει πόσο πιθανό είναι να συμβεί. «Τη δεκαετία του 1940, οι Ευρωπαίοι ηγέτες είχαν ξεκάθαρη αίσθηση της κατεύθυνσης που έπρεπε να πάρουν» υπογραμμίζει. «Τώρα οι περισσότεροι απλά θέλουν να αποφύγουν τους μπελάδες».
Δεν τα καταφέρνουν και πολύ καλά σε αυτό, τον διακόπτω. «Αυτό είναι αλήθεια» σχολιάζει ο Κίσινγκερ με ένα χαμόγελο. «Ένας επιφανής Γερμανός μού είπε πρόσφατα πως συνήθιζε να μεταφράζει την ένταση με την Αμερική ως έναν τρόπο απομάκρυνσης από την Αμερική αλλά τώρα φοβάται περισσότερο έναν κόσμο χωρίς την Αμερική». Οπότε ο Τραμπ μπορεί να λειτουργεί ως ένα σοκ για την υπόλοιπη Δύση να σταθεί στα δικά της πόδια. «Θα ήταν ειρωνικό αν η εποχή Τραμπ οδηγούσε εκεί» απαντάει ο Κίσινγκερ. «Αλλά δεν είναι απίθανο». Η εναλλακτική, προσθέτει ο Κίσινγκερ, δεν είναι ελκυστική. Ένας διχασμένος Ατλαντικός θα μετέτρεπε την Ευρώπη στην «απόφυση της Ευρασίας», η οποία θα βρισκόταν στο έλεος της Κίνας που θέλει να ανακτήσει τον ρόλο της ως το Μέσο Βασίλειο και «να είναι ο κύριος σύμβουλος όλης της ανθρωπότητας».
Φαίνεται σαν ο Κίσινγκερ να πιστεύει πως η Κίνα βρίσκεται σε τροχιά να επιτύχει τον στόχο της. Εν τω μεταξύ, η Αμερική θα γινόταν ένα γεωπολιτικό νησί, περιτριγυρισμένη από δύο τεράστιους ωκεανούς και χωρίς να στηρίζει μια βασισμένη σε κανόνες παγκόσμια τάξη. Μια τέτοια Αμερική θα έπρεπε να μιμηθεί τη Βικτωριανή Βρετανία αλλά χωρίς να είναι προσανατολισμένη στο να κρατάει διχασμένο τον υπόλοιπο κόσμο, όπως έκανε η Βρετανία με την υπόλοιπη ευρωπαϊκή ήπειρο.
Η πρόκληση της τεχνητής νοημοσύνης
Ο Κίσινγκερ είναι πιο προσεκτικός στο ζήτημα της τεχνητής νοημοσύνης, το οποίο όπως παραδέχεται, προσπαθεί ακόμα να κατανοήσει. Αλλά τον προβληματίζουν οι άγνωστες επιπτώσεις του αυτόνομου πολέμου, ενός κόσμου στον οποίο οι μηχανές πρέπει να λαμβάνουν ηθικές αποφάσεις. «Το μόνο που μπορώ να κάνω τα λίγα χρόνια που μου απομένουν, είναι να θίγω τα ζητήματα αυτά» αναφέρει. «Δεν προσποιούμαι ότι έχω όλες τις απαντήσεις».
Δεν γνωρίζω πώς θα αντιμετωπίσει ο Κίσινγκερ την επόμενη ερώτησή μου. Είναι η εξουσία αφροδισιακή; «Ποια ήταν η λέξη;» με ρωτάει ο Κίσινγκερ. «Αφροδισιακή» επαναλαμβάνω. Παραθέτω τη διάσημη ατάκα που είπε ο Κίσινκερ στο απόγειο της καριέρας του όταν ήταν ακόμα εργένης. Στα τέλη της δεκαετίας του '60 και τις αρχές της επόμενης, ήταν γνωστός για τη δραστήρια ερωτική του ζωή όσο και για την πολιτική του σταδιοδρομία. «Είμαι της άποψης ότι η ικανότητα να παίρνεις αποφάσεις έχει μια διάσταση που δεν υπάρχει στην καθημερινότητα» απαντάει ο Κίσινγκερ με ένα ελαφρό μειδίαμα. Αυτή ήταν μια υπεκφυγή, του λέω. «Το είχα πει αυτό» παραδέχεται. «Αλλά όταν λες τέτοια πράγματα, επιδιώκεις περισσότερο να επιδείξεις την ευφυία σου παρά τον σκοπό της ζωής σου. Και είναι αλήθεια σε ένα βαθμό. Βασίζεται στην παρατήρηση».
Έχουμε περάσει στον καφέ. Ο δικός μου είναι ένας διπλός εσπρέσο. Ο Κίσινγκερ έχει πάρει τσάι με μέντα. Αποφασίζω να προσπαθήσω για το τελικό χτύπημα. Μιλάμε εδώ και δύο ώρες. Αν υπάρχει μια κριτική που επανέρχεται κατά του Κίσινγκερ, του επισημαίνω, είναι πως καταβάλλει μεγάλες προσπάθειες για να διατηρήσει την επαφή με ανθρώπους που βρίσκονται στην εξουσία αντί να μιλάει δημόσια. Δεν είναι τώρα περισσότερο από κάθε άλλη φορά η κατάλληλη στιγμή να κόψει τις γέφυρες με κάποιους; Ο Κίσινγκερ δείχνει απογοητευμένος.
«Το παίρνω σοβαρά αυτό και πολλοί άνθρωποι, καλοί μου φίλου, μου το έχουν ζητήσει» λέει τελικά. «Μπορεί να συμβεί κάποια στιγμή». Δεν υπάρχει καλύτερη στιγμή από το τώρα, επισημαίνω με ένα νευρικό γέλιο.
«Είναι ξεκάθαρη η πορεία που ακολουθώ» αποκρίνεται. «Δεν είναι ξεκάθαρη σε σένα;». Σε ένα βαθμό, του απαντάω. Ανησυχείτε για το μέλλον. Αλλά πιστεύετε ότι υπάρχει μια πιθανότητα ο Τραμπ να μας θορυβήσει τόσο, ώστε να επινοήσουμε ξανά τη βασισμένη σε κανόνες παγκόσμια τάξη που κάποτε θεωρούσαμε δεδομένη; Τα λέω σωστά;
«Πιστεύω ότι είμαστε σε μια πολύ, πολύ ζοφερή περίοδο για τον κόσμο» υποστηρίζει ο Κίσινγκερ. «Έχω πραγματοποιήσει αναρίθμητες συνόδους, οπότε δεν είναι κάτι που έμαθαν από εμένα» προσθέτει, αναφερόμενος στη συνάντηση του Τραμπ με τον Πούτιν στο Ελσίνκι.
Είναι ξεκάθαρο πως δεν θα πει κάτι παραπάνω. Τον ρωτάω με ποια περίοδο θα συνέκρινε τη σημερινή. O Κίσινγκερ μιλάει για την εμπειρία του ως πολίτης νέας κοπής, με τη στολή του αμερικανικού στρατού να υπηρετεί στον Β' Παγκόσμιο Πόλεμο. Θυμάται επίσης τι ήταν αυτό που έφερε τον νεαρό Γερμανό πρόσφυγα σε αυτές τις ακτές. Μετά την εισβολή της Γερμανίας στην Αυστρία το 1938, οι Εβραίοι στην πόλη του Κίσινγκερ έλαβαν εντολή να μείνουν κλεισμένοι στα σπίτια τους. Οι γονείς τους έφυγαν για την Αμερική με την πρώτη ευκαιρία. «Επιβλήθηκε απαγόρευση κυκλοφορίας και υπήρχαν Γερμανοί στρατιώτες παντού» σημειώνει. «Ήταν μια τραυματική εμπειρία που δεν με έχει αφήσει ποτέ». Η αναπόλησή του είναι προσεκτικά επιλεγμένη.
Μια βιβλική καταιγίδα έχει ξεσπάσει από τότε που κάτσαμε. Μια ομπρέλα πέταξε κυριολεκτικά δίπλα από το παράθυρο. Βοηθάω τον Κίσινγκερ να φτάσει ως το αυτοκίνητο μέσα από τη βροχή. Ο οδηγός κρατάει το άλλο του χέρι. Είναι ασταθής. Συνειδητοποιώ ότι ανέκρινα χωρίς αναστολές έναν άνθρωπο με τα διπλάσια χρόνια από εμένα. «Ο δρ. Κίσινγκερ ανυπομονούσε εδώ και μέρες για αυτό το γεύμα» με ενημερώνει το γκαρσόνι μόλις επιστρέφω να δανειστώ μια ομπρέλα. Αυτό είναι καλό, σκέφτομαι, αν και φοβάμαι ότι οι ερωτήσεις μου για τον Τραμπ μπορεί να του χάλασαν τη διάθεση.
του Edward Luce
29/7/2018
ΣXETIKA KEIMENA
Τι Υποχρεώνει τις ΗΠΑ Tελικά να Συνεννοηθούν με την Ρωσία;
Ένα νέο βιβλίο προβάλλει την ομιλία του Πούτιν την 1η Μαρτίου (με την επίδειξη του νέου, ανατρεπτικού, οπλοστασίου της Ρωσίας) ως ορόσημο Αναστροφής του Μεγάλου Παιχνιδιού στην Ευρασία του 21ου Αιώνα.
[Νεότερος της σειράς των μεγάλων Ρεπόρτερ (Seymour Hersh, John Pilger, Robert Parry, Robert Fisk), o πολύπλαγκτος και πολύγλωσσος Βραζιλιάνος Οδυσσέας της Δημοσιογραφίας Πεπέ Εσκομπάρ παρουσιάζει εδώ ένα νέο βιβλίο εξαιρετικά μεγάλου ενδιαφέροντος για ειδικούς της πολεμικής επιστήμης αλλά και για απλούς ενδιαφερόμενους παρατηρητές των γεωπολιτικών μεταλλαγών των ημερών μας. Το εν λόγω βιβλίο εγκυρότατου ειδικού, αποκαλύπτει το ποιοτικό άλμα που έχει επιτύχει η Ρωσία στον τομέα των οπλικών συστημάτων και της εν γένει τεχνολογίας του πολέμου, επιφέροντας την ανατροπή του «Μεγάλου Παιχνιδιού», καθιστώντας ευάλωτες τις βάσεις της Αυτοκρατορίας στον Κόσμο και αυτή την ενδοχώρα των ΗΠΑ σε ακατανίκητους υπερηχητικούς πυραύλους, και αποκτώντας την ικανότητα αποκλεισμού προσπέλασης όχι μόνο της Μαύρης Θάλασσας και της Ανατολικής Μεσογείου, αλλά και του Περσικού Κόλπου. Η ανάγνωσή του διευρύνει τα μέγιστα τους ορίζοντες προβληματισμού και της διπλωματίας.]
Ανάδειξη: Μιχαήλ Στυλιανού
Οι ιστορικοί του μέλλοντος μπορεί θαυμάσια να χαρακτηρίσουν την ομιλία της 1ης Μαρτίου του Προέδρου Πούτιν ( για τα νέα οπλικά συστήματα της Ρωσίας) ως τον κορυφαίο παράγοντα αλλαγής και ορόσημο στον 21ο Αιώνα του Νέου Μεγάλου Παιχνιδιού στην σκακιέρα της Ευρασίας. Ο λόγος περιγράφεται λεπτομερειακά στο «Χάνοντας την Στρατιωτική Υπεροχή: Η Μυωπία του Αμερικανικού Στρατηγικού Σχεδιασμού», (Losing Military Supremacy: The Myopia of American Strategic Planning) ένα νέο βιβλίο του Ρώσου στρατιωτικού/ναυτικού εμπειρογνώμονα Andrei Martyanov.
Ο Μαρτιανώφ διαθέτει μοναδικά εφόδια για το έργο. Αξιωματικός του ρωσικού ναυτικού κατά την σοβιετική εποχή, εγκαταστάθηκε στις ΗΠΑ στα μέσα της δεκαετίας του 1970 και τώρα είναι διευθυντής εργαστηρίου σε εταιρεία αεροδιαστημικής. Ανήκει σε μιαν εξαιρετικά ολιγάριθμη ομάδα κορυφαίων στρατιωτικών/ναυτικών αναλυτών ειδικευόμενων στον τομέα ΗΠΑ/Ρωσία.
Από παραπομπές στον Γάλλο Alexis de Tocqueville και στο «Πόλεμος και Ειρήνη» του Λέοντα Τολστόι ως την επανεξέταση της ισορροπίας δυνάμεων κατά την σοβιετική περίοδο και μετά, ο Μαρτιανώφ ιχνηλατεί προσεκτικά πως το μόνο έθνος στον πλανήτη «που μπορεί να νικήσει τις ΗΠΑ με συμβατικά όπλα» έφθασε μπροστά σε μια κατάσταση όπου ένας ουσιαστικός διάλογος μεταξύ Ρώσων και Αμερικανών πολιτικών έχει καταστεί σχεδόν αδύνατος».
Αυτό που τελικά αποκαλύπτεται δεν είναι μόνο μια περίπτωση πλήρους περιφρόνησης του βασικού αξιώματος (του κορυφαίου Κινέζου δασκάλου στρατηγικής) Σουν Τζου –«αν γνωρίζεις καλά τον εχθρό και γνωρίζεις και τον εαυτό σου, δεν έχεις να φοβηθείς ούτε εκατό μαχών το αποτέλεσμα»- αλλά κυρίως μια υπερτροφική υπεροψία, υπερφορτισμένη, μετά από σειρά, «στρατιωτικών επιτυχιών», παραισθητικά ιδωμένων μέσω μεγεθυντικών φακών, όπως η επιχείρηση «Καταιγίδα της Ερήμου», κυνήγι γαλοπούλας στην πραγματικότητα, εναντίον πολυδιαφημισμένου αλλά αξιοθρήνητα εκπαιδευμένου στρατού του Σαντάμ Χουσεΐν.
Το αμερικανικό σύμπλεγμα συμφερόντων βιομηχανικών-στρατιωτικών- μυστικών υπηρεσιών-Ασφάλειας κερδίζει από έναν υπερδιογκωμένο ετήσιο προϋπολογισμό ενός τρισεκατομμυρίου δολαρίων. Η μόνη δυνατή δικαιολόγηση για μια τόσο μεγάλη δαπάνη είναι ένας θανάσιμος εξωτερικός εχθρός: Ρωσία. Και αυτός είναι ο λόγος-κλειδί που το Σύμπλεγμα δεν θα επιτρέψει στον Αμερικανό Πρόεδρο Ντόναλντ Τραμπ ούτε να προσπαθήσει να εξομαλύνει τις σχέσεις με την Ρωσία.
Τώρα ωστόσο υπάρχει ένα τελείως νέο παιχνίδι, όπου οι ΗΠΑ αντιμετωπίζουν έναν δεινό αντίπαλο, ο οποίος, όπως προσεκτικά απαριθμεί ο Μαρτιανώφ, διαθέτει πέντε κρίσιμες ικανότητες:
1.- Διοίκηση, έλεγχο, επικοινωνίες, υπολογιστές, μυστικές πληροφορίες, επιτήρηση και ικανότητες αναγνώρισης ισάξιες και ανώτερες των ΗΠΑ.
2.-Ικανότητες ηλεκτρονικού πολέμου ίσες ή ανώτερες των ΗΠΑ
3.-Νέα οπλικά συστήματα ίσα ή ανώτερα των ΗΠΑ
4.-Συστήματα αντιαεροπορικής ΄Αμυνας που υπερέχουν των δυνατοτήτων της αμερικανικής αεροπορίας.
5.-Μεγάλης ακτίνας δράσεως υπό-ηχητικούς, υπερηχητικούς και έξτρα-υπερηχητικούς πυραύλους κρουαζιέρας, που απειλούν τις Βάσεις της Αμερικανικής Αυτοκρατορίας και ακόμη και την αμερικανική ενδοχώρα.
Αλλά πως φθάσαμε σε αυτό το σημείο;
Η απογύμνωση της αμερικανικής στρατιωτικής μυθολογίας
Ο Μαρτιανώφ υποστηρίζει ότι σε όλη την πρώτη δεκαετία της νέας χιλιετίας η Ρωσία διέθεσε αρκετό χρόνο « για τον αυτό-καθορισμό της, υπό την έννοια των ολοκληρωμένων τεχνολογικών κύκλων, χώρου εγκατάστασης και βιομηχανικής παραγωγής». Σε αντίθεση, η Γερμανία, ακόμη και με μια μεγάλη, ανεπτυγμένη οικονομία, «δεν είναι ικανή να σχεδιάσει και να κατασκευάσει από το μηδέν ένα υψηλής τεχνολογίας και απόδοσης μαχητικό αεροπλάνο,» ενώ η Ρωσία μπορεί. Η Γερμανία «δεν έχει μια διαστημική βιομηχανία, αλλά η Ρωσία έχει.» ΄Οσο γι’ αυτούς που στις ΗΠΑ περνάνε για «ειδικοί» στα της Ρωσίας, αυτοί ουδέποτε είδαν να έρχονται αυτά τα τεχνολογικά άλματα Απλά δεν έχουν την ικανότητα αντίληψης της τεράστιας διαφοράς ανάμεσα στις διαδικασίες που ισχύουν σε μιαν εικονική νομισματοποιημένη οικονομία και σε εκείνες που λειτουργούν στην βιομηχανική παραγωγή του σύγχρονου μαχητικού πληροφορικού συστήματος ελέγχου ή του εξαιρετικής επίδοσης μαχητικού αεροσκάφους.»
Ο Μαρτιανώφ παραθέτει πλήθος περιπτώσεων. Για παράδειγμα, «Η Ρωσία… χωρίς περιττές φανφάρες, άρχισε μιαν πλήρη αναβάθμιση του ναυτικού πυρηνικού οπλοστασίου της, με τελευταίας τεχνολογίας υποβρύχια εκτόξευσης βαλλιστικών πυραύλων (SSBNs), της κατηγορίας Borey-class (Project 955 and 955A)…. Αυτό είναι το πρόγραμμα για το οποίο πλείστοι ξένοι «αναλυτές» χασκογελούσαν προ δεκαετίας. Ε, τώρα δεν γελούν πια.»
Βασική θέση του βιβλίου είναι η απογύμνωση της αμερικανικής στρατιωτικής μυθολογίας. Αυτό πρέπει να περιλαμβάνει μια σε βάθος επανεκτίμηση του Δεύτερου Παγκοσμίου Πολέμου και την επανεξέταση του πως το Σοβιετικό Ναυτικό, από τα μέσα της δεκαετίας του 1970, έκλεινε το κενό τεχνολογικής υστέρησης από το αμερικανικό ναυτικό, όσο και αν παρέμενε « μια θαλάσσια δύναμη απόκρουσης, αυστηρά προορισμένη για αποτροπή». Το Σοβιετικό Ναυτικό, όπως και το Ρωσικό Ναυτικό σήμερα, «είχε συγκροτηθεί με την αποκλειστική αποστολή να εμποδίσει μιαν από θαλάσσης επίθεση του ΝΑΤΟ κατά της Ρωσίας».
Και στην μετά-σοβιετική εποχή, ήταν αναπόφευκτο ότι η Ρωσία θα κατέστρωνε μιαν συγκλίνουσα στρατηγική αντίδρασης στην αδυσώπητη επέκταση του ΝΑΤΟ στα ανατολικά –κατά απροκάλυπτη παραβίαση της (προφορικής) συμφωνίας μεταξύ του Τζωρτζ Μπους του πρεσβύτερου και του Μιχαήλ Γκορμπατσώφ.
Και αυτό μας φέρνει στο ιερότερο των ταμπού, το προσφιλέστερο ποίημα της Ουάσιγκτον, «τη ρωσική επιθετικότητα». Παρά το γεγονός ότι η Ρωσία «πράγματι έχει την δυνατότητα να καταφέρει σοβαρό πλήγμα στο ΝΑΤΟ», όπως μας θυμίζει ο Μαρτιανώφ, «Γιατί να επιτεθεί και να προκαλέσει καταστροφές σε ευρωπαϊκές χώρες, οι οποίες έχουν πολύ μεγαλύτερη αξία για την Ρωσία όταν είναι ελεύθερες και ευημερούσες, παρά εάν είχαν υποστεί ζημίες και ήσαν θεωρητικά υποταγμένες;»
Η Εικόνα του Μπρζεζίνσκειου Εφιάλτη
Το κεφάλαιο 7 του βιβλίου, με τίτλο «Η Αποτυχία Αντιμετώπισης της Σύγχρονης Γεωπολιτικής Αναδιάταξης», μας φέρνει πίσω σε μιαν άλλη στιγμή αλλαγής του παιχνιδιού, την Παρέλαση της Νίκης, το 2015 στην Μόσχα, με τον Πούτιν και τον Κινέζο Πρόεδρο Ξι Ζιπίνγκ καθισμένους δίπλα-δίπλα, παριστώντας τον χειρότερο εφιάλτη στη «Μεγάλη Σκακιέρα» του Μπρζεζίνσκι, με «τα δύο ισχυρότερα έθνη της Ευρασίας να διακηρύσσουν την πλήρη ανεξαρτησία τους από την αμερικανική θεώρηση του κόσμου.»
Και μετά ήρθε η ρωσική επιχείρηση στην Συρία. Στις 7 Οκτωβρίου 2015, έξη πύραυλοι Κρούζ Kalibr 3M14 εκτοξεύθηκαν κατά διαστήματα πέντε δευτερολέπτων, από μικρά πυραυλοβόλα σκάφη του ρωσικού ναυτικού στην Κασπία Θάλασσα εναντίων στρατοπέδων των Τζιχαντιστών στην Συρία. Το αμερικανικό αεροπλανοφόρο Θεόδωρος Ρούσβελτ και τα συνοδευτικά πολεμικά σκάφη αμέσως συνέλαβαν το μήνυμα και έσπευσαν να βγουν από τον Περσικό Κόλπο. ΄Εκτοτε το μήνυμα έχει ηχητικά ενδυναμωθεί: Η Ανατολική Μεσόγειος, η Μαύρη Θάλασσα, και «οι ρωσικής ευθύνης ζώνες του Ειρηνικού υπό την εποπτεία του Ρωσικού Ναυτικού» γίνονται «απόλυτα κλειστές ζώνες για οποιονδήποτε αντίπαλο».
Το δίδαγμα από το ιστόρημα «Καλίμπρ στην Κασπία» είναι –γράφει ο Μαρτιανώφ- ότι για πρώτη φορά επιδείχτηκε ξεκάθαρα και ο κόσμος το σημείωσε, ότι το αμερικανικό μονοπώλιο των συμβόλων της ισχύος είχε επίσημα συντριβεί.»
Καθώς ο Μαρτιανώφ παρουσιάζει πως «τόσο στο Ντόνμπας και ειδικότερα στη Συρία η Ρωσία αποκάλυψε την αμερικανική γεωπολιτική και στρατιωτική μπλόφα», δεν χωρεί αμφισβήτηση ότι αυτή η διασύνδεση Ντόνμπας- Συρίας είναι η ρίζα της σημερινής «χωρίς ιστορικό προηγούμενο αντί-ρωσικής υστερίας στις Ηνωμένες Πολιτείες.»
΄Ετσι η μπάλα, όπως αυτή που ο Πούτιν πρόσφερε στον Τραμπ στο Ελσίνκι, βρίσκεται τώρα στο γήπεδο των ΗΠΑ.
Ωστόσο, αυτό που ο Μαρτιανώφ περιγράφει ως τον «θανάσιμο συνδυασμό «άγνοιας, αλαζονείας και απελπισίας των σημερινών αμερικανικών ελίτ», δεν μπορεί να υποτιμηθεί. Ήδη κατά την προεκλογική εκστρατεία του ο Τραμπ είχε πλειστάκις εξαγγείλει ότι θα αναμετρηθεί με την μετά-ψυχροπολεμική διεθνή (μη) τάξη. Το Ελσίνκι ανέδειξε παραστατικά ότι η προσπάθεια του Τραμπ να «αποξηράνει το τέλμα» προσκρούει σε ένα ογκώδες αμετακίνητο αντικείμενο, καθώς το «τέλμα» δεν θα διστάσει μπροστά σε τίποτα προκειμένου να διατηρήσει την -αξίας ενός τρισεκατομμυρίου δολαρίων- εξουσία του.
Σε αντίθεση, η ρωσική διπλωματία, όπως απερίφραστα το επανέλαβε ο Πούτιν προ ημερών, επιμένει ακλόνητα ότι όλα επιτρέπονται προκειμένου να αποφευχθεί ένας δεύτερος Ψυχρός Πόλεμος. Αλλά, καλού-κακού, μια νέα γενεά ρωσικών όπλων αποκαλύφτηκαν τώρα επίσημα από το υπουργείο Αμύνης και ορισμένα από αυτά είναι ήδη προς χρήση.
« Τα Πέρλ Χάρμπορ Συναντά το Στάλινγκραντ»
Είναι ξεκάθαρο ότι ο Πρόεδρος Τραμπ εφαρμόζει μιαν τακτική Κίσινγκερ, διαίρει και βασίλευε, προσπαθώντας να περιορίσει την πολιτικό-οικονομική διασύνδεση της Ρωσίας με τους άλλους πόλους της Ευρασιατικής ένωσης, την Κίνα και το Ιράν. Παρά ταύτα, το «Τέλμα» δεν μπορεί να μελετήσει την Μεγάλη Εικόνα. Και έτσι, όπως συμπέραναν σε τηλεοπτική συζήτησή τους δυο από τους ελάχιστους Αμερικανούς που ξέρουν τη Ρωσία σε βάθος, οι καθηγητές/συγγραφείς Stephen Cohen και John Mearsheimer: «Τίποτα δεν μπορεί να γίνει όσο η Ρωσοφοβία είναι ο νόμος σε αυτή την χώρα.»
Ξανά και ξανά γυρίζουμε έτσι στην ομιλία της 1ης Μαρτίου του Πούτιν, που παρουσίασε στις ΗΠΑ αυτό που μπορεί να χαρακτηριστεί, όπως γράφει ο Μαρτιανώφ, ως « συνάντηση ενός στρατιωτικό-τεχνολογικού Περλ Χάρμπορ με το Στάλινγκραντ».
Ο Μαρτιανώφ προχωρεί για να εξηγήσει πως τα τελευταία ρωσικά όπλα παρουσιάζουν τεράστιες στρατηγικές –και ιστορικές-παρενέργειες. Το πυραυλικό χάσμα μεταξύ ΗΠΑ και Ρωσίας είναι τώρα «τεχνολογική άβυσσος», με βαλλιστικούς πυραύλους «ικανούς για τροχιές βολής που καθιστούν άχρηστη κάθε είδους αντί-βαλλιστική άμυνα. Ο «Πόλεμος των Άστρων» και όλα τα παράγωγά του είναι τώρα -κατά την ορολογία του Τραμπ -«απαρχαιωμένα».
Το Kinzhal, όπως το περιγράφει ο Μαρτιανώφ, είναι ένα όπλο ανατροπής του παιχνιδιού από απόψεων γεωπολιτικής, στρατηγικής, επιχειρησιακής, τακτικής και ψυχολογίας». Συνοπτικά, «κανένα σύγχρονο η προβλεπόμενο σύστημα αεράμυνας που αναπτύσσει το ΝΑΤΟ δεν μπορεί να αναχαιτίσει έστω και έναν μόνο πύραυλο με τέτοια χαρακτηριστικά».
Αυτό σημαίνει, μεταξύ άλλων – και αυτό δεν μπορεί να υπογραμμιστεί αρκετά- ότι η όλη Ανατολική Μεσόγειος μπορεί να γίνει απροσπέλαστη, για να μην αναφερθεί ολόκληρος ο Περσικός Κόλπος. Όλα αυτά προχωρούν πολύ μακρύτερα από την ασυμμετρία. Εδώ πρόκειται για την «τελική άφιξη ενός εντελώς νέου προτύπου» διεξαγωγής πολέμου και στρατιωτικής τεχνολογίας.
Το επιβεβλημένης ανάγνωσης βιβλίο του Μαρτιανώφ είναι το Υπέρτατο Όπλο Καταστροφής Μύθων. Και σε αντίθεση με εκείνο που απέδιδαν στον Σαντάμ Χουσεΐν, αυτό εδώ πραγματικά υπάρχει. Όπως προειδοποίησε ο Πούτιν σε εκείνη την ομιλία του της 1ης Μαρτίου « Δεν μας άκουσαν τότε. Σήμερα μας ακούνε;»
PEPE ESCOBAR, ''Asia Times'', JULY 21, 2018
https://infognomonpolitics.blogspot.com/2018/07/t_29.html
29/7/2018
ΣXETIKA KEIMENA
Τι Υποχρεώνει τις ΗΠΑ Tελικά να Συνεννοηθούν με την Ρωσία;
Ένα νέο βιβλίο προβάλλει την ομιλία του Πούτιν την 1η Μαρτίου (με την επίδειξη του νέου, ανατρεπτικού, οπλοστασίου της Ρωσίας) ως ορόσημο Αναστροφής του Μεγάλου Παιχνιδιού στην Ευρασία του 21ου Αιώνα.
[Νεότερος της σειράς των μεγάλων Ρεπόρτερ (Seymour Hersh, John Pilger, Robert Parry, Robert Fisk), o πολύπλαγκτος και πολύγλωσσος Βραζιλιάνος Οδυσσέας της Δημοσιογραφίας Πεπέ Εσκομπάρ παρουσιάζει εδώ ένα νέο βιβλίο εξαιρετικά μεγάλου ενδιαφέροντος για ειδικούς της πολεμικής επιστήμης αλλά και για απλούς ενδιαφερόμενους παρατηρητές των γεωπολιτικών μεταλλαγών των ημερών μας. Το εν λόγω βιβλίο εγκυρότατου ειδικού, αποκαλύπτει το ποιοτικό άλμα που έχει επιτύχει η Ρωσία στον τομέα των οπλικών συστημάτων και της εν γένει τεχνολογίας του πολέμου, επιφέροντας την ανατροπή του «Μεγάλου Παιχνιδιού», καθιστώντας ευάλωτες τις βάσεις της Αυτοκρατορίας στον Κόσμο και αυτή την ενδοχώρα των ΗΠΑ σε ακατανίκητους υπερηχητικούς πυραύλους, και αποκτώντας την ικανότητα αποκλεισμού προσπέλασης όχι μόνο της Μαύρης Θάλασσας και της Ανατολικής Μεσογείου, αλλά και του Περσικού Κόλπου. Η ανάγνωσή του διευρύνει τα μέγιστα τους ορίζοντες προβληματισμού και της διπλωματίας.]
Ανάδειξη: Μιχαήλ Στυλιανού
Οι ιστορικοί του μέλλοντος μπορεί θαυμάσια να χαρακτηρίσουν την ομιλία της 1ης Μαρτίου του Προέδρου Πούτιν ( για τα νέα οπλικά συστήματα της Ρωσίας) ως τον κορυφαίο παράγοντα αλλαγής και ορόσημο στον 21ο Αιώνα του Νέου Μεγάλου Παιχνιδιού στην σκακιέρα της Ευρασίας. Ο λόγος περιγράφεται λεπτομερειακά στο «Χάνοντας την Στρατιωτική Υπεροχή: Η Μυωπία του Αμερικανικού Στρατηγικού Σχεδιασμού», (Losing Military Supremacy: The Myopia of American Strategic Planning) ένα νέο βιβλίο του Ρώσου στρατιωτικού/ναυτικού εμπειρογνώμονα Andrei Martyanov.
Ο Μαρτιανώφ διαθέτει μοναδικά εφόδια για το έργο. Αξιωματικός του ρωσικού ναυτικού κατά την σοβιετική εποχή, εγκαταστάθηκε στις ΗΠΑ στα μέσα της δεκαετίας του 1970 και τώρα είναι διευθυντής εργαστηρίου σε εταιρεία αεροδιαστημικής. Ανήκει σε μιαν εξαιρετικά ολιγάριθμη ομάδα κορυφαίων στρατιωτικών/ναυτικών αναλυτών ειδικευόμενων στον τομέα ΗΠΑ/Ρωσία.
Από παραπομπές στον Γάλλο Alexis de Tocqueville και στο «Πόλεμος και Ειρήνη» του Λέοντα Τολστόι ως την επανεξέταση της ισορροπίας δυνάμεων κατά την σοβιετική περίοδο και μετά, ο Μαρτιανώφ ιχνηλατεί προσεκτικά πως το μόνο έθνος στον πλανήτη «που μπορεί να νικήσει τις ΗΠΑ με συμβατικά όπλα» έφθασε μπροστά σε μια κατάσταση όπου ένας ουσιαστικός διάλογος μεταξύ Ρώσων και Αμερικανών πολιτικών έχει καταστεί σχεδόν αδύνατος».
Αυτό που τελικά αποκαλύπτεται δεν είναι μόνο μια περίπτωση πλήρους περιφρόνησης του βασικού αξιώματος (του κορυφαίου Κινέζου δασκάλου στρατηγικής) Σουν Τζου –«αν γνωρίζεις καλά τον εχθρό και γνωρίζεις και τον εαυτό σου, δεν έχεις να φοβηθείς ούτε εκατό μαχών το αποτέλεσμα»- αλλά κυρίως μια υπερτροφική υπεροψία, υπερφορτισμένη, μετά από σειρά, «στρατιωτικών επιτυχιών», παραισθητικά ιδωμένων μέσω μεγεθυντικών φακών, όπως η επιχείρηση «Καταιγίδα της Ερήμου», κυνήγι γαλοπούλας στην πραγματικότητα, εναντίον πολυδιαφημισμένου αλλά αξιοθρήνητα εκπαιδευμένου στρατού του Σαντάμ Χουσεΐν.
Το αμερικανικό σύμπλεγμα συμφερόντων βιομηχανικών-στρατιωτικών- μυστικών υπηρεσιών-Ασφάλειας κερδίζει από έναν υπερδιογκωμένο ετήσιο προϋπολογισμό ενός τρισεκατομμυρίου δολαρίων. Η μόνη δυνατή δικαιολόγηση για μια τόσο μεγάλη δαπάνη είναι ένας θανάσιμος εξωτερικός εχθρός: Ρωσία. Και αυτός είναι ο λόγος-κλειδί που το Σύμπλεγμα δεν θα επιτρέψει στον Αμερικανό Πρόεδρο Ντόναλντ Τραμπ ούτε να προσπαθήσει να εξομαλύνει τις σχέσεις με την Ρωσία.
Τώρα ωστόσο υπάρχει ένα τελείως νέο παιχνίδι, όπου οι ΗΠΑ αντιμετωπίζουν έναν δεινό αντίπαλο, ο οποίος, όπως προσεκτικά απαριθμεί ο Μαρτιανώφ, διαθέτει πέντε κρίσιμες ικανότητες:
1.- Διοίκηση, έλεγχο, επικοινωνίες, υπολογιστές, μυστικές πληροφορίες, επιτήρηση και ικανότητες αναγνώρισης ισάξιες και ανώτερες των ΗΠΑ.
2.-Ικανότητες ηλεκτρονικού πολέμου ίσες ή ανώτερες των ΗΠΑ
3.-Νέα οπλικά συστήματα ίσα ή ανώτερα των ΗΠΑ
4.-Συστήματα αντιαεροπορικής ΄Αμυνας που υπερέχουν των δυνατοτήτων της αμερικανικής αεροπορίας.
5.-Μεγάλης ακτίνας δράσεως υπό-ηχητικούς, υπερηχητικούς και έξτρα-υπερηχητικούς πυραύλους κρουαζιέρας, που απειλούν τις Βάσεις της Αμερικανικής Αυτοκρατορίας και ακόμη και την αμερικανική ενδοχώρα.
Αλλά πως φθάσαμε σε αυτό το σημείο;
Η απογύμνωση της αμερικανικής στρατιωτικής μυθολογίας
Ο Μαρτιανώφ υποστηρίζει ότι σε όλη την πρώτη δεκαετία της νέας χιλιετίας η Ρωσία διέθεσε αρκετό χρόνο « για τον αυτό-καθορισμό της, υπό την έννοια των ολοκληρωμένων τεχνολογικών κύκλων, χώρου εγκατάστασης και βιομηχανικής παραγωγής». Σε αντίθεση, η Γερμανία, ακόμη και με μια μεγάλη, ανεπτυγμένη οικονομία, «δεν είναι ικανή να σχεδιάσει και να κατασκευάσει από το μηδέν ένα υψηλής τεχνολογίας και απόδοσης μαχητικό αεροπλάνο,» ενώ η Ρωσία μπορεί. Η Γερμανία «δεν έχει μια διαστημική βιομηχανία, αλλά η Ρωσία έχει.» ΄Οσο γι’ αυτούς που στις ΗΠΑ περνάνε για «ειδικοί» στα της Ρωσίας, αυτοί ουδέποτε είδαν να έρχονται αυτά τα τεχνολογικά άλματα Απλά δεν έχουν την ικανότητα αντίληψης της τεράστιας διαφοράς ανάμεσα στις διαδικασίες που ισχύουν σε μιαν εικονική νομισματοποιημένη οικονομία και σε εκείνες που λειτουργούν στην βιομηχανική παραγωγή του σύγχρονου μαχητικού πληροφορικού συστήματος ελέγχου ή του εξαιρετικής επίδοσης μαχητικού αεροσκάφους.»
Ο Μαρτιανώφ παραθέτει πλήθος περιπτώσεων. Για παράδειγμα, «Η Ρωσία… χωρίς περιττές φανφάρες, άρχισε μιαν πλήρη αναβάθμιση του ναυτικού πυρηνικού οπλοστασίου της, με τελευταίας τεχνολογίας υποβρύχια εκτόξευσης βαλλιστικών πυραύλων (SSBNs), της κατηγορίας Borey-class (Project 955 and 955A)…. Αυτό είναι το πρόγραμμα για το οποίο πλείστοι ξένοι «αναλυτές» χασκογελούσαν προ δεκαετίας. Ε, τώρα δεν γελούν πια.»
Βασική θέση του βιβλίου είναι η απογύμνωση της αμερικανικής στρατιωτικής μυθολογίας. Αυτό πρέπει να περιλαμβάνει μια σε βάθος επανεκτίμηση του Δεύτερου Παγκοσμίου Πολέμου και την επανεξέταση του πως το Σοβιετικό Ναυτικό, από τα μέσα της δεκαετίας του 1970, έκλεινε το κενό τεχνολογικής υστέρησης από το αμερικανικό ναυτικό, όσο και αν παρέμενε « μια θαλάσσια δύναμη απόκρουσης, αυστηρά προορισμένη για αποτροπή». Το Σοβιετικό Ναυτικό, όπως και το Ρωσικό Ναυτικό σήμερα, «είχε συγκροτηθεί με την αποκλειστική αποστολή να εμποδίσει μιαν από θαλάσσης επίθεση του ΝΑΤΟ κατά της Ρωσίας».
Και στην μετά-σοβιετική εποχή, ήταν αναπόφευκτο ότι η Ρωσία θα κατέστρωνε μιαν συγκλίνουσα στρατηγική αντίδρασης στην αδυσώπητη επέκταση του ΝΑΤΟ στα ανατολικά –κατά απροκάλυπτη παραβίαση της (προφορικής) συμφωνίας μεταξύ του Τζωρτζ Μπους του πρεσβύτερου και του Μιχαήλ Γκορμπατσώφ.
Και αυτό μας φέρνει στο ιερότερο των ταμπού, το προσφιλέστερο ποίημα της Ουάσιγκτον, «τη ρωσική επιθετικότητα». Παρά το γεγονός ότι η Ρωσία «πράγματι έχει την δυνατότητα να καταφέρει σοβαρό πλήγμα στο ΝΑΤΟ», όπως μας θυμίζει ο Μαρτιανώφ, «Γιατί να επιτεθεί και να προκαλέσει καταστροφές σε ευρωπαϊκές χώρες, οι οποίες έχουν πολύ μεγαλύτερη αξία για την Ρωσία όταν είναι ελεύθερες και ευημερούσες, παρά εάν είχαν υποστεί ζημίες και ήσαν θεωρητικά υποταγμένες;»
Η Εικόνα του Μπρζεζίνσκειου Εφιάλτη
Το κεφάλαιο 7 του βιβλίου, με τίτλο «Η Αποτυχία Αντιμετώπισης της Σύγχρονης Γεωπολιτικής Αναδιάταξης», μας φέρνει πίσω σε μιαν άλλη στιγμή αλλαγής του παιχνιδιού, την Παρέλαση της Νίκης, το 2015 στην Μόσχα, με τον Πούτιν και τον Κινέζο Πρόεδρο Ξι Ζιπίνγκ καθισμένους δίπλα-δίπλα, παριστώντας τον χειρότερο εφιάλτη στη «Μεγάλη Σκακιέρα» του Μπρζεζίνσκι, με «τα δύο ισχυρότερα έθνη της Ευρασίας να διακηρύσσουν την πλήρη ανεξαρτησία τους από την αμερικανική θεώρηση του κόσμου.»
Και μετά ήρθε η ρωσική επιχείρηση στην Συρία. Στις 7 Οκτωβρίου 2015, έξη πύραυλοι Κρούζ Kalibr 3M14 εκτοξεύθηκαν κατά διαστήματα πέντε δευτερολέπτων, από μικρά πυραυλοβόλα σκάφη του ρωσικού ναυτικού στην Κασπία Θάλασσα εναντίων στρατοπέδων των Τζιχαντιστών στην Συρία. Το αμερικανικό αεροπλανοφόρο Θεόδωρος Ρούσβελτ και τα συνοδευτικά πολεμικά σκάφη αμέσως συνέλαβαν το μήνυμα και έσπευσαν να βγουν από τον Περσικό Κόλπο. ΄Εκτοτε το μήνυμα έχει ηχητικά ενδυναμωθεί: Η Ανατολική Μεσόγειος, η Μαύρη Θάλασσα, και «οι ρωσικής ευθύνης ζώνες του Ειρηνικού υπό την εποπτεία του Ρωσικού Ναυτικού» γίνονται «απόλυτα κλειστές ζώνες για οποιονδήποτε αντίπαλο».
Το δίδαγμα από το ιστόρημα «Καλίμπρ στην Κασπία» είναι –γράφει ο Μαρτιανώφ- ότι για πρώτη φορά επιδείχτηκε ξεκάθαρα και ο κόσμος το σημείωσε, ότι το αμερικανικό μονοπώλιο των συμβόλων της ισχύος είχε επίσημα συντριβεί.»
Καθώς ο Μαρτιανώφ παρουσιάζει πως «τόσο στο Ντόνμπας και ειδικότερα στη Συρία η Ρωσία αποκάλυψε την αμερικανική γεωπολιτική και στρατιωτική μπλόφα», δεν χωρεί αμφισβήτηση ότι αυτή η διασύνδεση Ντόνμπας- Συρίας είναι η ρίζα της σημερινής «χωρίς ιστορικό προηγούμενο αντί-ρωσικής υστερίας στις Ηνωμένες Πολιτείες.»
΄Ετσι η μπάλα, όπως αυτή που ο Πούτιν πρόσφερε στον Τραμπ στο Ελσίνκι, βρίσκεται τώρα στο γήπεδο των ΗΠΑ.
Ωστόσο, αυτό που ο Μαρτιανώφ περιγράφει ως τον «θανάσιμο συνδυασμό «άγνοιας, αλαζονείας και απελπισίας των σημερινών αμερικανικών ελίτ», δεν μπορεί να υποτιμηθεί. Ήδη κατά την προεκλογική εκστρατεία του ο Τραμπ είχε πλειστάκις εξαγγείλει ότι θα αναμετρηθεί με την μετά-ψυχροπολεμική διεθνή (μη) τάξη. Το Ελσίνκι ανέδειξε παραστατικά ότι η προσπάθεια του Τραμπ να «αποξηράνει το τέλμα» προσκρούει σε ένα ογκώδες αμετακίνητο αντικείμενο, καθώς το «τέλμα» δεν θα διστάσει μπροστά σε τίποτα προκειμένου να διατηρήσει την -αξίας ενός τρισεκατομμυρίου δολαρίων- εξουσία του.
Σε αντίθεση, η ρωσική διπλωματία, όπως απερίφραστα το επανέλαβε ο Πούτιν προ ημερών, επιμένει ακλόνητα ότι όλα επιτρέπονται προκειμένου να αποφευχθεί ένας δεύτερος Ψυχρός Πόλεμος. Αλλά, καλού-κακού, μια νέα γενεά ρωσικών όπλων αποκαλύφτηκαν τώρα επίσημα από το υπουργείο Αμύνης και ορισμένα από αυτά είναι ήδη προς χρήση.
« Τα Πέρλ Χάρμπορ Συναντά το Στάλινγκραντ»
Είναι ξεκάθαρο ότι ο Πρόεδρος Τραμπ εφαρμόζει μιαν τακτική Κίσινγκερ, διαίρει και βασίλευε, προσπαθώντας να περιορίσει την πολιτικό-οικονομική διασύνδεση της Ρωσίας με τους άλλους πόλους της Ευρασιατικής ένωσης, την Κίνα και το Ιράν. Παρά ταύτα, το «Τέλμα» δεν μπορεί να μελετήσει την Μεγάλη Εικόνα. Και έτσι, όπως συμπέραναν σε τηλεοπτική συζήτησή τους δυο από τους ελάχιστους Αμερικανούς που ξέρουν τη Ρωσία σε βάθος, οι καθηγητές/συγγραφείς Stephen Cohen και John Mearsheimer: «Τίποτα δεν μπορεί να γίνει όσο η Ρωσοφοβία είναι ο νόμος σε αυτή την χώρα.»
Ξανά και ξανά γυρίζουμε έτσι στην ομιλία της 1ης Μαρτίου του Πούτιν, που παρουσίασε στις ΗΠΑ αυτό που μπορεί να χαρακτηριστεί, όπως γράφει ο Μαρτιανώφ, ως « συνάντηση ενός στρατιωτικό-τεχνολογικού Περλ Χάρμπορ με το Στάλινγκραντ».
Ο Μαρτιανώφ προχωρεί για να εξηγήσει πως τα τελευταία ρωσικά όπλα παρουσιάζουν τεράστιες στρατηγικές –και ιστορικές-παρενέργειες. Το πυραυλικό χάσμα μεταξύ ΗΠΑ και Ρωσίας είναι τώρα «τεχνολογική άβυσσος», με βαλλιστικούς πυραύλους «ικανούς για τροχιές βολής που καθιστούν άχρηστη κάθε είδους αντί-βαλλιστική άμυνα. Ο «Πόλεμος των Άστρων» και όλα τα παράγωγά του είναι τώρα -κατά την ορολογία του Τραμπ -«απαρχαιωμένα».
Το Kinzhal, όπως το περιγράφει ο Μαρτιανώφ, είναι ένα όπλο ανατροπής του παιχνιδιού από απόψεων γεωπολιτικής, στρατηγικής, επιχειρησιακής, τακτικής και ψυχολογίας». Συνοπτικά, «κανένα σύγχρονο η προβλεπόμενο σύστημα αεράμυνας που αναπτύσσει το ΝΑΤΟ δεν μπορεί να αναχαιτίσει έστω και έναν μόνο πύραυλο με τέτοια χαρακτηριστικά».
Αυτό σημαίνει, μεταξύ άλλων – και αυτό δεν μπορεί να υπογραμμιστεί αρκετά- ότι η όλη Ανατολική Μεσόγειος μπορεί να γίνει απροσπέλαστη, για να μην αναφερθεί ολόκληρος ο Περσικός Κόλπος. Όλα αυτά προχωρούν πολύ μακρύτερα από την ασυμμετρία. Εδώ πρόκειται για την «τελική άφιξη ενός εντελώς νέου προτύπου» διεξαγωγής πολέμου και στρατιωτικής τεχνολογίας.
Το επιβεβλημένης ανάγνωσης βιβλίο του Μαρτιανώφ είναι το Υπέρτατο Όπλο Καταστροφής Μύθων. Και σε αντίθεση με εκείνο που απέδιδαν στον Σαντάμ Χουσεΐν, αυτό εδώ πραγματικά υπάρχει. Όπως προειδοποίησε ο Πούτιν σε εκείνη την ομιλία του της 1ης Μαρτίου « Δεν μας άκουσαν τότε. Σήμερα μας ακούνε;»
PEPE ESCOBAR, ''Asia Times'', JULY 21, 2018
https://infognomonpolitics.blogspot.com/2018/07/t_29.html
29/7/2018