Συμβούλιο Εθνικής Ασφαλείας: Το αληθινό διακύβευμα και η καταστροφική επιλογή.
Συμβούλιο Εθνικής Ασφαλείας:
Το αληθινό διακύβευμα και η καταστροφική επιλογή.
Οι πρόσφατες τουρκικές επιθετικές ενέργειες,καθώς και η εθνική τραγωδία στο Μάτι, ανέδειξαν αφενός την πλήρη έλλειψη αξιόπιστης εθνικής στρατηγικής ασφάλειας, επιτελικού στρατηγικού σχεδιασμού και πρόληψης στο επίπεδο της διαχείρισης κρίσεων και των φυσικών ή ανθρωπογενών καταστροφών, αφετέρου πυροδότησαν έναν δημόσιο πολιτικό διάλογο σε επίσημα και ανεπίσημα Fora για το δέον γενέσθαι της ελληνικής πλευράς ως προς την βέλτιστη διαχείριση και εν τέλει αντιμετώπιση των παλαιών και νέων προκλήσεων ασφάλειας μέσω της δημιουργίας νέων θεσμικών δομών Ασφάλειας (National Security Structures).
Παραταύτα, ο δημόσιος διάλογος διεξάγεται υπό καθεστώς πανικού και διακρίνεται από πλήρη αδυναμία ορθολογικών προτάσεων πολιτικής, ως εκ τούτου, κινείται απλουστευτικά και αποσπασματικά γύρω από το υψίστης σημασίας ζήτημα που αφορά την δημιουργία μιας νέας επιτελικής θεσμικής δομής στρατηγικού σχεδιασμού, παραγωγής στρατηγικού έργου και διαχείρισης κρίσεων, γνωστή από την διεθνή πρακτική ως Συμβούλιο Εθνικής Ασφάλειας (National Security Council).
Όσον αφορά το ζήτημα της δημιουργίας του Συμβουλίου Εθνικής Ασφάλειας, πράγματι είναι επιτακτική η ανάγκη δημιουργίας ενός νέου θεσμού που θα είναι επιφορτισμένος αφενός, με την παραγωγή υψηλής στρατηγικής σε μεσοπρόθεσμο και μακροπρόθεσμο επίπεδο, έχοντας συντονιστικό ρόλο στα θέματα εξωτερικής πολιτικής, άμυνας και ασφάλειας και αφετέρου με την πρόληψη και την διαχείριση κρίσεων και εκτάκτων καταστάσεων στο ανώτατο επίπεδο.
Παραταύτα, το ζήτημα της δημιουργίας ενός τέτοιου θεσμού παρουσιάζεται στον δημόσιο διάλογο, ως πανάκεια που θα λύσει μονομιάς τις διαχρονικές παθογένειες που διέπουν τον θεσμικό μηχανισμό ασφάλειας της χώρας.
Αναπάντητα ερωτήματα
Η δημόσια συζήτηση δεν αναφέρεται στις παραμέτρους και στις προϋποθέσεις μιας τέτοιας δομής ανταποκρινόμενης στον 21ο αιώνα, παρά αναλώνεται σε παρωχημένα και δυσλειτουργικά σχήματα που αναφέρονται σε θεσμικές δομές του προηγούμενου αιώνα.
Η ανακοίνωση του Υπουργείου Εξωτερικών και η ακόλουθη πρωτοβουλία του για ίδρυση ενός Συμβουλίου Εθνικής Ασφάλειας, περισσότερο περιπλέκει τα πράγματα, παρά επιλύει πρότερες παθογένειες, καθώς αφενός αποτελεί αποσπασματική ενέργεια, ενός πυλώνα της εθνικής ασφάλειας χωρίς την εξασφάλιση ευρείας συναίνεσης και συζήτησης στο τι είδους μοντέλο ΣΕΑ προκρίνεται και γιατί, ποιος ο ρόλος και ποιες οι αρμοδιότητες του νέου οργάνου και κυρίως πως θα επιτευχθεί η διασύνδεση πυλώνων, στόχων και μέσων, αφετέρου υποδηλώνει μια κουλτούρα επικράτησης του συγκεκριμένου πυλώνα έναντι των έτερων πυλώνων, πρακτική που ευδοκιμούσε άλλωστε στο παρελθόν.
Στην σύγχρονη διεθνή πρακτική, η πρωτοβουλία ίδρυσης ενός τέτοιου θεσμού έγκειται στον πρωθυπουργό ή τον πρόεδρο (αναλόγως το σύστημα διακυβέρνησης της εκάστοτε χώρας), ο οποίος εξουσιοδοτεί μία διυπηρεσιακή ομάδα εργασίας (με την συμμετοχή εκπροσώπων όλων των πυλώνων της εθνικής ασφάλειας) να προχωρήσει, έπειτα και από δημόσια διαβούλευση στο ευρύτερο πολιτικό πλαίσιο σε συγκεκριμένη πρόταση πολιτικής , έχοντας επεξεργαστεί προηγουμένως με συγκεκριμένη μεθοδολογία (Delphi method κτλ) τις προϋποθέσεις και τα δεδομένα ίδρυσης του νέου θεσμού.
Ο ρόλος του ΚΥΣΕΑ
Υπάρχει άλλωστε και αντίλογος ενάντια στην ίδρυση νέου θεσμού, καθώς η χώρα από το 1983 διαθέτει το ΚΥΣΕΑ, το οποίο δημιουργήθηκε στην λογική του ΣΕΑ των ΗΠΑ το 1947, έχοντας στα χαρτιά,ειδικά μετά την τροποποίηση της ΠΥΣ31/2000, συντονιστικές/γνωμοδοτικές, συμβουλευτικές και υπό προϋποθέσεις ελεγκτικές ιδιότητες.
Στην πραγματικότητα το ΚΥΣΕΑ ουδέποτε λειτούργησε σύμφωνα με τον σκοπό ίδρυσής του.
Η συζήτηση συνεπώς εξαντλείται στο καθαυτό γεγονός της ίδρυσης του ΣΕΑ χωρίς πρότερη επεξεργασία του ενδεδειγμένου τρόπου λειτουργίας του και του σκοπού ίδρυσής του, ενώ υπάρχει και η άποψη πως το ΚΥΣΕΑ με την απαραίτητη πολιτική στήριξη θα αποτελούσε έναν αξιόπιστο θεσμικό μηχανισμό παραγωγής υψηλής στρατηγικής και διαχείρισης κρίσεων, συνεπώς η δημιουργία ενός νέου θεσμού δεν θα άλλαζε επί της ουσίας τα πράγματα.
Η αλήθεια είναι πως αυτός ο διάλογος έπρεπε να ήταν στο επίκεντρο πριν δύο δεκαετίες. Τώρα πλέον είναι παρωχημένος και δεν απηχεί τα δεδομένα του 21ου αιώνα.
Μια θεσμική δομή ασφάλειας πλέον στον 21ο αιώνα πρέπει να απαντά στα εξής ερωτήματα(ενδεικτικά):
Α) Πως θα συγκεράσει τις απαιτήσεις που προκύπτουν από τον μακροπρόθεσμο σχεδιασμό και ανάγνωσης του περιβάλλοντος απειλών (Grand Strategy) μ' αυτές που ανακύπτουν από τις βραχυπρόθεσμες απειλές (Emergent Strategy) (Διασύνδεση Στόχων και Μέσων);
Β) Πως θα υπάρξει μια συνεκτική καθολική προσέγγιση (comprehensive approach) στην αντιμετώπιση όλου του φάσματος των απειλών και κινδύνων της εθνικής ασφάλειας, όπου η διυπηρεσιακή συνεργασία ο συντονισμός και η συμπερίληψη του ανθρώπινου δυναμικού απ’ όλο το φάσμα της κυβέρνησης προκρίνονται έναντι της αποσπασματικής μονοδιάστατης αντιμετώπισης από μεμονωμένα υπουργεία;
Γ) Πως θα εμπεδώνεται και θα διευκολύνεται η απρόσκοπτη ροή των πληροφοριών (των επεξεργασμένων και ορθών πληροφοριών)σ όλο το θεσμικό σύστημα και με ποια μεθοδολογικά εργαλεία θα επιτυγχάνεται η έγκαιρη προειδοποίηση (early warning) η ορθή εκτίμηση της απειλής (Foresight) και η επίγνωση της κατάστασης (Situational Awareness);
Δ) Πως η θεσμική Δομή θα ενσωματώσει τις τεκτονικές αλλαγές που λαμβάνουν χώρα σε τεχνολογικό επίπεδο και αλλάζουν τα δεδομένα (game changers) στο πεδίο της ασφάλειας σε περιφερειακό και διεθνές επίπεδο; Πως θα επιτευχθεί η σύμπραξη δημόσιου και ιδιωτικού τομέα για την αξιοποίηση των δεδομένων της 4ης Βιομηχανικής Επανάστασης στις Στρατιωτικές Υποθέσεις;
Προσαρμογή στα νέα δεδομένα
Είτε συνεπώς δημιουργηθεί Συμβούλιο Εθνικής Ασφάλειας σύμφωνα με την πρωτοβουλία του ΥΠΕΞ, είτε αναβαθμιστεί το ΚΥΣΕΑ, είτε συνυπάρχουν και τα δύο, με το ένα λειτουργώντας ως υποστηρικτικός μηχανισμός του άλλου, το αποτέλεσμα δεν θα αναφέρεται σε μια δομή ασφάλειας προσαρμοσμένη στα νέα δεδομένα, παρά θα επαναληφθεί μια παρωχημένη δομή με ψεύτικο άρωμα μεταρρύθμισης και την εντύπωση/πεποίθηση πως το πολιτικό/θεσμικό σύστημα έπραξε τα δέοντα.
Η χώρα θα συνεχίσει να έχει μια θεσμική δομή ανεπαρκή για τις προκλήσεις του 21ου αιώνα, καθώς η παραγωγή στρατηγικού «προϊόντος» θα βασίζεται σε παρωχημένες αντιλήψεις (ηγεμονία του ενός πυλώνα) και ανυπαρξία σύγχρονων διαδικασιών στρατηγικού σχεδιασμού, με την ύπαρξη στεγανών να αποτελεί το κύριο γνώρισμα όπως και σήμερα, συνεπώς η όποια προσπάθεια θα καταστεί το ίδιο ή και περισσότερο επιζήμια για το εθνικό συμφέρον παρά επωφελής.
Κυρίως όμως, θα έχει χαθεί μια χρυσή ευκαιρία για μια ολική θεσμική μεταρρύθμιση στο πεδίο της ασφάλειας, γεγονός που θα επιβαρύνει και θα υπονομεύσει στο μέλλον, κάθε νέα μεταρρυθμιστική προσπάθεια, καθώς ο νέος φορέας δεν θα αποτελεί τίποτα άλλο πέραν μιας προσπάθειας ενός υπουργείου (ΥΠΕΞ) να μονοπωλήσει και να εμπεδώσει την κυριαρχία του στην διαμόρφωση της εθνικής στρατηγικής και κατ’ επέκταση στην λήψη αποφάσεων έναντι των άλλων δύο πυλώνων (Υπουργεία Άμυνας και Προστασίας του Πολίτη), πρακτική που σαφώς αντενδείκνυται για ένα σύγχρονο κράτος ασφάλειας του 21ου αιώνα, (National Security State of the 21st Century), όπου το ολιστικό μοντέλο συντονισμού και διαχείρισης προκρίνεται έναντι της μονοδιάστατης και παρωχημένης μονο-υπουργικής/υπηρεσιακής προσέγγισης.
Κωνσταντίνος Θ. Λαμπρόπουλος,
στρατηγικός Αναλυτής, ειδικός σε ζητήματα επιτελικού σχεδιασμού,
Κέντρο Μελετών Ασφάλειας της Γενεύης
** Αναδημοσίευση από τον Φιλελεύθερο της Πέμπτης, 13 Σεπτεμβρίου
14 Σεπτεμβρίου 2018
ΣΧΕΤΙΚΑ ΚΕΙΜΕΝΑ
ΕΣΕΠ Ο Νίκος Κοτζιάς υπεραμύνθηκε της χρησιμότητας του θεσμού του Συμβουλίου Εθνικής Ασφαλείας | EUROKINISSI/ΓΙΩΡΓΟΣ ΚΟΝΤΑΡΙΝΗΣ
1.
Το πλαίσιο λειτουργίας του Συμβουλίου Εθνικής Ασφαλείας.
Μετά την ολοκλήρωση της συνεδρίασης του Εθνικού Συμβουλίου Εξωτερικής Πολιτικής (ΕΣΕΠ), ο υπουργός Εξωτερικών Νίκος Κοτζιάς, περιέγραψε τους σχεδιασμούς για τη σύσταση Συμβουλίου Εθνικής Ασφάλειας κρίνοντας πως υπάρχει «ανάγκη από περισσότερο συντονισμό και σχεδιασμό στα θέματα κρίσεων» και «στα θέματα μεγάλων εθνικών προβλημάτων».
Ο υπουργός, επέκρινε τη στάση της Νέας Δημοκρατίας να αποχωρήσει από τη συνεδρίαση και ειδικότερα τη στάση του τομεάρχη Εξωτερικών Γιώργου Κουμουτσάκου λόγω απόρριψης του αιτήματός του για διεύρυνση της ατζέντας της συνεδρίασης.
Σύμφωνα με πηγές του υπουργείου, με το αίτημα του κ. Κουμουτσάκου διαφώνησαν οι εκπρόσωποι των ΑΝ.ΕΛΛ., ΣΥΡΙΖΑ, Ποταμιού και Ένωσης Κεντρώων.
Ο Νίκος Κοτζιάς υπεραμύνθηκε της χρησιμότητας του θεσμού του Συμβουλίου Εθνικής Ασφαλείας και απέκρουσε τις επικρίσεις τόσο του Γιώργου Κουμουτσάκου, όσο και του Ανδρέα Λοβέρδου για ελλιπή ενημέρωση γύρω από τα εθνικά θέματα επισημαίνοντας ότι σήμερα (12/09) έγινε μία πολύ συγκεκριμένη και εκτεταμένη συζήτηση για το θέμα της σύστασης του Συμβουλίου Εθνικής Ασφάλειας, ενώ στη Βουλή, στην Ειδική Επιτροπή Εξωτερικών και Άμυνας, είχαν συζητηθεί αναλυτικά τα θέματα που αφορούν στις ελληνοαλβανικές σχέσεις, στη FYROΜ και τις ελληνοτουρκικές σχέσεις.
Στην αρχή της συνεδρίασης, ο κ. Κοτζιάς ενημέρωσε ότι θα συγκαλέσει το επόμενο ΕΣΕΠ με αντικείμενο τις εξελίξεις στα Βαλκάνια.
Ειδικότερα για το Συμβούλιο Εθνικής Ασφάλειας, ο υπουργός Εξωτερικών είπε ότι «η χώρα έχει ανάγκη από περισσότερο συντονισμό και σχεδιασμό στα θέματα κρίσεων, στα θέματα μεγάλων εθνικών προβλημάτων». Εκφράζοντας την εκτίμηση ότι απαιτείται προετοιμασία για εναλλακτικά σενάρια, τόνισε τη σημασία και τη χρησιμότητα ενός θεσμού που υπάρχει σε πάρα πολλές χώρες του κόσμου, όπως είναι ο θεσμός του Συμβουλίου Εθνικής Ασφαλείας. Θεσμός που «έχει επικεφαλής έναν σύμβουλο εθνικής ασφαλείας, που συντονίζει τα διαφορετικά υπουργεία, τις διαφορετικές υπηρεσίες και που στην πρόταση νόμου που έχουμε ξεκινήσει να ετοιμάζουμε, θα διαβουλεύεται και θα ενημερώνει μαζί με τον πρωθυπουργό δεσμευτικά και τους αρχηγούς των άλλων κομμάτων».
Απαντώντας σε ερώτηση σχετικά με το Συμβούλιο είπε ότι βρίσκεται σε ένα πρώτο σχεδιασμό, ως ένα κλασικό Συμβούλιο Ασφαλείας, με βάση το διεθνές γίγνεσθαι, που θα αποτελείται από υπουργούς αλλά και υπηρεσιακούς παράγοντες που το αντικείμενο εργασίας τους συνδέεται με νέα φαινόμενα κρίσης, ή συνδεόμενα με τις ανάγκες και την ασφάλεια της χώρας.
Εξήγησε επίσης ότι θα υπάρχει και ένα δεύτερο επίπεδο όπου ο πρωθυπουργός μαζί με τον σύμβουλο Ασφαλείας θα ενημερώνει για τις συζητήσεις, τους σχεδιασμούς και τα εναλλακτικά σενάρια: «Κατ’ αρχάς, είμαστε σε ένα πρώτο σχεδιασμό και αυτό που προβλέπουμε είναι να υπάρχει ένα κλασικό Συμβούλιο Ασφαλείας -κλασικό εννοώ για το διεθνές γίγνεσθαι- που θα αποτελείται από τους Υπουργούς, αλλά και υπηρεσιακούς παράγοντες των οποίων το αντικείμενο εργασίας συνδέεται με νέα φαινόμενα κρίσης, ή συνδέεται με τις ανάγκες για την ασφάλεια της χώρας.
Και έχουμε ένα δεύτερο επίπεδο, όπου ο πρωθυπουργός μαζί με τον Σύμβουλο Εθνικής Ασφαλείας θα ενημερώνει για τις συζητήσεις, τους σχεδιασμούς και τα εναλλακτικά σενάρια που θα διαμορφώνονται στο πρώτο επίπεδο, τους αρχηγούς των πολιτικών κομμάτων».
Στην ερώτηση εάν ο Σύμβουλος Ασφαλείας θα είναι υπουργός, απάντησε πως «δεν θα είναι» και εξήγησε πως «ο Σύμβουλος Εθνικής Ασφαλείας θα αναφέρεται στον πρωθυπουργό της χώρας, αλλά θα είναι στο ποιοτικό επίπεδο ενός Υπουργού, όσον αφορά τις επιστημονικές του γνώσεις και τα καθήκοντά του. Όπως σε όλο τον κόσμο, γιατί μερικοί κάνουν σαν να ανακαλύπτουν κάτι το πρωτότυπο».
Ως προς τις αρμοδιότητές του, τόνισε πως «θα συντονίζει υπηρεσίες, Υπουργεία και θα συνεννοείται και με τα κόμματα της αντιπολίτευσης- θα είναι διορισμένος από τον πρωθυπουργό».
http://www.efsyn.gr/arthro/
plaisio-leitoyrgias-toy-symvoylioy-ethnikis-asfaleias
12/9/2018
(Φωτ.: ΑΠΕ-ΜΠΕ / Συμέλα Παντζαρτζή)
2.
Λίγα λόγια για το Συμβούλιο Εθνικής Ασφάλειας.
Πρόσφατα με απόφαση του Υπουργού Εξωτερικών κ. Νίκου Κοτζιά συνήλθε το Εθνικό Συμβούλιο Εξωτερικής Πολιτικής (ΕΣΕΠ) με θέμα τη σύσταση Συμβουλίου Εθνικής Ασφάλειας, το οποίο προφανώς θα αντικαταστήσει το ΚΥΣΕΑ.
Σύμφωνα με την ΠΥΣ 5/2015 στο σημερινό ΚΥΣΕΑ συμμετέχουν με δικαίωμα ψήφου ο πρωθυπουργός ως πρόεδρος και οι υπουργοί Άμυνας, Εξωτερικών, Εμπορικής Ναυτιλίας και Νησιωτικής Πολιτικής, ο αναπληρωτής υπουργός Εσωτερικών και Διοικητικής Ανασυγκρότησης, αρμόδιος για θέματα Δημόσιας Τάξης και Προστασίας του Πολίτη, και ο Α/ΓΕΕΘΑ. Η υφιστάμενη σύνθεσή του είναι προφανώς προσαρμοσμένη στην αντιμετώπιση της τουρκικής απειλής, ενώ το όργανο αυτό αποφασίζει σύμφωνα με την ΠΥΣ 31/2000 για όλα τα ζητήματα εξωτερικής πολιτικής και άμυνας.
Στο προς ίδρυση Συμβούλιο Εθνικής Ασφάλειας θα συμμετέχουν, σύμφωνα με πληροφορίες, ο πρωθυπουργός, οι υπουργοί Εξωτερικών, Άμυνας και Προστασίας του Πολίτη κι ο σύμβουλος Εθνικής Ασφάλειας του πρωθυπουργού, ένας νέος θεσμός με αρμοδιότητα την προετοιμασία και παρουσίαση των εισηγήσεων σε θέματα εθνικής στρατηγικής και διαχείρισης κρίσεων ενώπιον του Συμβουλίου. Πέρα αυτών θα συμμετέχουν ανάλογα με την ατζέντα κι άλλοι υπουργοί όπως υπουργός Οικονομικών αλλά και κρατικοί λειτουργοί όπως ο Α/ΓΕΕΘΑ, ο διοικητής της ΕΥΠ κ.α.
Οι αλλαγές που επιχειρούνται σε σχέση με το σημερινό ΚΥΣΕΑ κινούνται στη σωστή κατεύθυνση, τόσο σε ότι αφορά στη σύνθεση όσο και στο ρόλο του νέου οργάνου να έχει συμβουλευτικό προς τον πρωθυπουργό χαρακτήρα κι όχι να λειτουργεί ως όργανο λήψης αποφάσεων δια ψηφοφορίας, κάτι που προφανώς ποτέ δεν εφαρμόστηκε. Ο τελικά υπεύθυνος για την χάραξη και εφαρμογή της πολιτικής δεν μπορεί, με βάση το Σύνταγμα, να είναι άλλος από τον πρωθυπουργό της χώρας, ο οποίος άλλωστε έχει και την εξουσία επιλογής των μελών του υπουργικού συμβουλίου (εξίσωση εξουσίας και ευθύνης), στο οποίο ο ίδιος προεδρεύει. Και, βέβαια, όταν υπάρχει διαφωνία μεταξύ του πρωθυπουργού και ενός υπουργού, ο τελευταίος παραιτείται ή παύεται και αντικαθίσταται με άλλον της επιλογής και πάλι του πρωθυπουργού.
Η δυσκολία του εγχειρήματος πλέον έγκειται στην παρουσίαση ενός πλήρους θεσμικού πλαισίου μέσα από το οποίο θα καθοριστούν τα όργανα-ρόλοι καθώς επίσης και οι διεργασίες-διαδικασίες διαμόρφωσης των εισηγήσεων αλλά και του συντονισμού στη συνέχεια όλων φορέων στην υλοποίηση της τελικής απόφασης του πρωθυπουργού.
Η ομάδα (project team) που θα ασχοληθεί με το ζήτημα της παρουσίασης ενός αποτελεσματικού μοντέλου λειτουργίας του Συμβουλίου Εθνικής Ασφάλειας, θα πρέπει να περιλαμβάνει πολιτικούς, διπλωμάτες, διεθνολόγους, συνταγματολόγους και ενδεχομένως κάποιους άλλους, με επικεφαλής έναν ικανό-έμπειρο project manager, ο οποίος θα ακολουθήσει συγκεκριμένη μεθοδολογία για να καταλήξει σε ένα λειτουργικό και αποτελεσματικό θεσμικό πλαίσιο. Αλλιώς είναι βέβαιο πως θα καταλήξουμε σε ένα αναποτελεσματικό και πάλι «ΚΥΣΕΑ» που σύντομα θα απαξιωθεί όπως το υφιστάμενο.
Γιώργος Χατζηθεοφάνους
Υποστράτηγος ε.α.-Οικονομολόγος
Συγγραφέας του βιβλίου «Εθνική Στρατηγική-Πρόταση
για ένα νέο Θεσμικό Πλαίσιο» των Εκδόσεων «Ι.ΣΙΔΕΡΗ»
http://www.pontos-news.gr/article/184186/
liga-logia-gia-symvoylio-ethnikis-asfaleias
13.9.2018
Οι απόψεις,που δημοσιεύονται στα εκάστοτε-χάριν ενημέρωσης και προβληματισμού-αναρτώμενα άρθρα (ή κάθε είδους κείμενα) του ιστολογίου μου, εκφράζουν αποκλειστικά και μόνο τους αρθρογράφους που επώνυμα τις διατυπώνουν. Οι ''υπογραμμίσεις'' -χρώμα,μέγεθος γραμματοσειράς και οι εικονογραφήσεις-με εικόνες από το World Wide Web-στις αναρτήσεις γίνονται με ευθύνη του blogger.
Στο αρχικό πρωτότυπο κείμενο παραπέμπεστε μέσω των επισυναπτόμενων ενεργών συνδέσμων.
1.
Το πλαίσιο λειτουργίας του Συμβουλίου Εθνικής Ασφαλείας.
Μετά την ολοκλήρωση της συνεδρίασης του Εθνικού Συμβουλίου Εξωτερικής Πολιτικής (ΕΣΕΠ), ο υπουργός Εξωτερικών Νίκος Κοτζιάς, περιέγραψε τους σχεδιασμούς για τη σύσταση Συμβουλίου Εθνικής Ασφάλειας κρίνοντας πως υπάρχει «ανάγκη από περισσότερο συντονισμό και σχεδιασμό στα θέματα κρίσεων» και «στα θέματα μεγάλων εθνικών προβλημάτων».
Ο υπουργός, επέκρινε τη στάση της Νέας Δημοκρατίας να αποχωρήσει από τη συνεδρίαση και ειδικότερα τη στάση του τομεάρχη Εξωτερικών Γιώργου Κουμουτσάκου λόγω απόρριψης του αιτήματός του για διεύρυνση της ατζέντας της συνεδρίασης.
Σύμφωνα με πηγές του υπουργείου, με το αίτημα του κ. Κουμουτσάκου διαφώνησαν οι εκπρόσωποι των ΑΝ.ΕΛΛ., ΣΥΡΙΖΑ, Ποταμιού και Ένωσης Κεντρώων.
Ο Νίκος Κοτζιάς υπεραμύνθηκε της χρησιμότητας του θεσμού του Συμβουλίου Εθνικής Ασφαλείας και απέκρουσε τις επικρίσεις τόσο του Γιώργου Κουμουτσάκου, όσο και του Ανδρέα Λοβέρδου για ελλιπή ενημέρωση γύρω από τα εθνικά θέματα επισημαίνοντας ότι σήμερα (12/09) έγινε μία πολύ συγκεκριμένη και εκτεταμένη συζήτηση για το θέμα της σύστασης του Συμβουλίου Εθνικής Ασφάλειας, ενώ στη Βουλή, στην Ειδική Επιτροπή Εξωτερικών και Άμυνας, είχαν συζητηθεί αναλυτικά τα θέματα που αφορούν στις ελληνοαλβανικές σχέσεις, στη FYROΜ και τις ελληνοτουρκικές σχέσεις.
Στην αρχή της συνεδρίασης, ο κ. Κοτζιάς ενημέρωσε ότι θα συγκαλέσει το επόμενο ΕΣΕΠ με αντικείμενο τις εξελίξεις στα Βαλκάνια.
Ειδικότερα για το Συμβούλιο Εθνικής Ασφάλειας, ο υπουργός Εξωτερικών είπε ότι «η χώρα έχει ανάγκη από περισσότερο συντονισμό και σχεδιασμό στα θέματα κρίσεων, στα θέματα μεγάλων εθνικών προβλημάτων». Εκφράζοντας την εκτίμηση ότι απαιτείται προετοιμασία για εναλλακτικά σενάρια, τόνισε τη σημασία και τη χρησιμότητα ενός θεσμού που υπάρχει σε πάρα πολλές χώρες του κόσμου, όπως είναι ο θεσμός του Συμβουλίου Εθνικής Ασφαλείας. Θεσμός που «έχει επικεφαλής έναν σύμβουλο εθνικής ασφαλείας, που συντονίζει τα διαφορετικά υπουργεία, τις διαφορετικές υπηρεσίες και που στην πρόταση νόμου που έχουμε ξεκινήσει να ετοιμάζουμε, θα διαβουλεύεται και θα ενημερώνει μαζί με τον πρωθυπουργό δεσμευτικά και τους αρχηγούς των άλλων κομμάτων».
Απαντώντας σε ερώτηση σχετικά με το Συμβούλιο είπε ότι βρίσκεται σε ένα πρώτο σχεδιασμό, ως ένα κλασικό Συμβούλιο Ασφαλείας, με βάση το διεθνές γίγνεσθαι, που θα αποτελείται από υπουργούς αλλά και υπηρεσιακούς παράγοντες που το αντικείμενο εργασίας τους συνδέεται με νέα φαινόμενα κρίσης, ή συνδεόμενα με τις ανάγκες και την ασφάλεια της χώρας.
Εξήγησε επίσης ότι θα υπάρχει και ένα δεύτερο επίπεδο όπου ο πρωθυπουργός μαζί με τον σύμβουλο Ασφαλείας θα ενημερώνει για τις συζητήσεις, τους σχεδιασμούς και τα εναλλακτικά σενάρια: «Κατ’ αρχάς, είμαστε σε ένα πρώτο σχεδιασμό και αυτό που προβλέπουμε είναι να υπάρχει ένα κλασικό Συμβούλιο Ασφαλείας -κλασικό εννοώ για το διεθνές γίγνεσθαι- που θα αποτελείται από τους Υπουργούς, αλλά και υπηρεσιακούς παράγοντες των οποίων το αντικείμενο εργασίας συνδέεται με νέα φαινόμενα κρίσης, ή συνδέεται με τις ανάγκες για την ασφάλεια της χώρας.
Και έχουμε ένα δεύτερο επίπεδο, όπου ο πρωθυπουργός μαζί με τον Σύμβουλο Εθνικής Ασφαλείας θα ενημερώνει για τις συζητήσεις, τους σχεδιασμούς και τα εναλλακτικά σενάρια που θα διαμορφώνονται στο πρώτο επίπεδο, τους αρχηγούς των πολιτικών κομμάτων».
Στην ερώτηση εάν ο Σύμβουλος Ασφαλείας θα είναι υπουργός, απάντησε πως «δεν θα είναι» και εξήγησε πως «ο Σύμβουλος Εθνικής Ασφαλείας θα αναφέρεται στον πρωθυπουργό της χώρας, αλλά θα είναι στο ποιοτικό επίπεδο ενός Υπουργού, όσον αφορά τις επιστημονικές του γνώσεις και τα καθήκοντά του. Όπως σε όλο τον κόσμο, γιατί μερικοί κάνουν σαν να ανακαλύπτουν κάτι το πρωτότυπο».
Ως προς τις αρμοδιότητές του, τόνισε πως «θα συντονίζει υπηρεσίες, Υπουργεία και θα συνεννοείται και με τα κόμματα της αντιπολίτευσης- θα είναι διορισμένος από τον πρωθυπουργό».
http://www.efsyn.gr/arthro/
plaisio-leitoyrgias-toy-symvoylioy-ethnikis-asfaleias
12/9/2018
(Φωτ.: ΑΠΕ-ΜΠΕ / Συμέλα Παντζαρτζή)
2.
Λίγα λόγια για το Συμβούλιο Εθνικής Ασφάλειας.
Πρόσφατα με απόφαση του Υπουργού Εξωτερικών κ. Νίκου Κοτζιά συνήλθε το Εθνικό Συμβούλιο Εξωτερικής Πολιτικής (ΕΣΕΠ) με θέμα τη σύσταση Συμβουλίου Εθνικής Ασφάλειας, το οποίο προφανώς θα αντικαταστήσει το ΚΥΣΕΑ.
Σύμφωνα με την ΠΥΣ 5/2015 στο σημερινό ΚΥΣΕΑ συμμετέχουν με δικαίωμα ψήφου ο πρωθυπουργός ως πρόεδρος και οι υπουργοί Άμυνας, Εξωτερικών, Εμπορικής Ναυτιλίας και Νησιωτικής Πολιτικής, ο αναπληρωτής υπουργός Εσωτερικών και Διοικητικής Ανασυγκρότησης, αρμόδιος για θέματα Δημόσιας Τάξης και Προστασίας του Πολίτη, και ο Α/ΓΕΕΘΑ. Η υφιστάμενη σύνθεσή του είναι προφανώς προσαρμοσμένη στην αντιμετώπιση της τουρκικής απειλής, ενώ το όργανο αυτό αποφασίζει σύμφωνα με την ΠΥΣ 31/2000 για όλα τα ζητήματα εξωτερικής πολιτικής και άμυνας.
- Το δεύτερο που κρίνεται σκόπιμο να επισημανθεί είναι πως το ΚΥΣΕΑ είναι όργανο λήψης αποφάσεων με ψηφοφορία.
Στο προς ίδρυση Συμβούλιο Εθνικής Ασφάλειας θα συμμετέχουν, σύμφωνα με πληροφορίες, ο πρωθυπουργός, οι υπουργοί Εξωτερικών, Άμυνας και Προστασίας του Πολίτη κι ο σύμβουλος Εθνικής Ασφάλειας του πρωθυπουργού, ένας νέος θεσμός με αρμοδιότητα την προετοιμασία και παρουσίαση των εισηγήσεων σε θέματα εθνικής στρατηγικής και διαχείρισης κρίσεων ενώπιον του Συμβουλίου. Πέρα αυτών θα συμμετέχουν ανάλογα με την ατζέντα κι άλλοι υπουργοί όπως υπουργός Οικονομικών αλλά και κρατικοί λειτουργοί όπως ο Α/ΓΕΕΘΑ, ο διοικητής της ΕΥΠ κ.α.
Οι αλλαγές που επιχειρούνται σε σχέση με το σημερινό ΚΥΣΕΑ κινούνται στη σωστή κατεύθυνση, τόσο σε ότι αφορά στη σύνθεση όσο και στο ρόλο του νέου οργάνου να έχει συμβουλευτικό προς τον πρωθυπουργό χαρακτήρα κι όχι να λειτουργεί ως όργανο λήψης αποφάσεων δια ψηφοφορίας, κάτι που προφανώς ποτέ δεν εφαρμόστηκε. Ο τελικά υπεύθυνος για την χάραξη και εφαρμογή της πολιτικής δεν μπορεί, με βάση το Σύνταγμα, να είναι άλλος από τον πρωθυπουργό της χώρας, ο οποίος άλλωστε έχει και την εξουσία επιλογής των μελών του υπουργικού συμβουλίου (εξίσωση εξουσίας και ευθύνης), στο οποίο ο ίδιος προεδρεύει. Και, βέβαια, όταν υπάρχει διαφωνία μεταξύ του πρωθυπουργού και ενός υπουργού, ο τελευταίος παραιτείται ή παύεται και αντικαθίσταται με άλλον της επιλογής και πάλι του πρωθυπουργού.
Η δυσκολία του εγχειρήματος πλέον έγκειται στην παρουσίαση ενός πλήρους θεσμικού πλαισίου μέσα από το οποίο θα καθοριστούν τα όργανα-ρόλοι καθώς επίσης και οι διεργασίες-διαδικασίες διαμόρφωσης των εισηγήσεων αλλά και του συντονισμού στη συνέχεια όλων φορέων στην υλοποίηση της τελικής απόφασης του πρωθυπουργού.
- Είναι ξεκάθαρο πως απαιτείται ένα μεγάλο επιτελείο υποστήριξης του Συμβούλου Εθνικής Ασφάλειας.
Η ομάδα (project team) που θα ασχοληθεί με το ζήτημα της παρουσίασης ενός αποτελεσματικού μοντέλου λειτουργίας του Συμβουλίου Εθνικής Ασφάλειας, θα πρέπει να περιλαμβάνει πολιτικούς, διπλωμάτες, διεθνολόγους, συνταγματολόγους και ενδεχομένως κάποιους άλλους, με επικεφαλής έναν ικανό-έμπειρο project manager, ο οποίος θα ακολουθήσει συγκεκριμένη μεθοδολογία για να καταλήξει σε ένα λειτουργικό και αποτελεσματικό θεσμικό πλαίσιο. Αλλιώς είναι βέβαιο πως θα καταλήξουμε σε ένα αναποτελεσματικό και πάλι «ΚΥΣΕΑ» που σύντομα θα απαξιωθεί όπως το υφιστάμενο.
Γιώργος Χατζηθεοφάνους
Υποστράτηγος ε.α.-Οικονομολόγος
Συγγραφέας του βιβλίου «Εθνική Στρατηγική-Πρόταση
για ένα νέο Θεσμικό Πλαίσιο» των Εκδόσεων «Ι.ΣΙΔΕΡΗ»
http://www.pontos-news.gr/article/184186/
liga-logia-gia-symvoylio-ethnikis-asfaleias
13.9.2018
Οι απόψεις,που δημοσιεύονται στα εκάστοτε-χάριν ενημέρωσης και προβληματισμού-αναρτώμενα άρθρα (ή κάθε είδους κείμενα) του ιστολογίου μου, εκφράζουν αποκλειστικά και μόνο τους αρθρογράφους που επώνυμα τις διατυπώνουν. Οι ''υπογραμμίσεις'' -χρώμα,μέγεθος γραμματοσειράς και οι εικονογραφήσεις-με εικόνες από το World Wide Web-στις αναρτήσεις γίνονται με ευθύνη του blogger.
Στο αρχικό πρωτότυπο κείμενο παραπέμπεστε μέσω των επισυναπτόμενων ενεργών συνδέσμων.