Ακροδεξιά παράνοια στη Βραζιλία.

Jair Bolsonaro-Μια ανάσα από την Προεδρία ο νοσταλγός της χούντας, 
του Πινοσέτ και του Χίτλερ.

«Αυτή είναι τόσο άσχημη ώστε δεν αξίζει ούτε να τη βιάσεις» είναι μια από τις προεκλογικές δηλώσεις του υποψηφίου Ζαΐρ Μπολσονάρου, που ήρθε πρώτος στην προτίμηση ψήφου (46%) στον πρώτο γύρο των προεδρικών εκλογών της Βραζιλίας την περασμένη Κυριακή.

Τον αποκαλούν «Βραζιλιάνο Τραμπ». Τον συμβουλεύει ο Στιβ Μπάνον. Οι γερμανικές εφημερίδες τον αποκαλούν «Φρανκενστάιν της Βραζιλίας». Η εκστρατεία του ήταν ένα μείγμα μέτρων λιτότητας, ρατσισμού, μισογυνισμού και ακραίων θέσεων για τον νόμο και την τάξη και οι αντίπαλοί του τον έχουν χαρακτηρίσει «τροπικό Χίτλερ», ενώ είχε απειλήσει μέχρι και με τανκς σε περίπτωση που δεν εκλεγεί.

Ο ίδιος παρουσιάζεται σαν τον Σίλβιο Μπερλουσκόνι της Ιταλίας ενώ η περσόνα του είναι διαμορφωμένη κυρίως από τα μίντια. Ορισμένοι αναλυτές δεν τον βάζουν στο ίδιο ράφι ούτε με τον Σίλβιο ούτε με τον Τραμπ. Δεν έχουν πρόβλημα να τον χαρακτηρίζουν Γκέμπελς και νοσταλγό της χούντας στη Βραζιλία.

«Μεσσίας» των ΜΜΕ

Στις πιο πολωμένες εκλογές από το 1985, ο Μπολσονάρου, πρώην λοχαγός του στρατού, θιασώτης της νεοφιλελεύθερης οικονομικής πολιτικής, είδε τη δημοτικότητά του να εκτοξεύεται τις τελευταίες εβδομάδες μετά την επίθεση με μαχαίρι που δέχτηκε κατά τη διάρκεια της προεκλογικής του συγκέντρωσης, γεγονός που αποδείχτηκε «βούτυρο στο ψωμί» του.

Θαυμαστής του Πινοσέτ και άλλων δικτατόρων της Λατινικής Αμερικής, όπως και του ίδιου του Χίτλερ, ο Μπολσονάρου δεν αναγνωρίζει νομιμότητα στην αντιπολίτευση, ενώ ένα μήνα πριν από τις εκλογές υποστήριξε ότι οι πολιτικοί του αντίπαλοι, και μέλη του Εργατικού Κόμματος, πρέπει να εκτελεστούν.

Η από κοινού δράση των ολιγαρχών της Βραζιλίας, των μεγάλων ΜΜΕ και των δικαστών δημιούργησαν την πεποίθηση στην κοινή γνώμη ότι «όλοι ίδιοι είναι», πως όλοι οι πολιτικοί είναι διεφθαρμένοι, ανοίγοντας έτσι τον δρόμο στον ψευδο-επαναστατικό λόγο του ακροδεξιού ρατσιστή, μισογύνη και ομοφοβικού Μπολσονάρου. Επί τρία χρόνια τα ΜΜΕ της χώρας έχουν καταστήσει τη διαφθορά το κυριότερο πρόβλημα της χώρας.

Με τον Λούλα στη φυλακή και την απαγόρευση συμμετοχής του στις εκλογές – ενώ προηγούνταν με μεγάλη διαφορά όλων των άλλων υποψηφίων – και την αποπομπή της Ντίλμα Ρούσεφ λόγω κακοδιαχείρισης της οικονομίας της χώρας, ο Ζαΐρ Μπολσονάρου εμφανίστηκε ως «Μεσσίας».

Ποιος είναι ο Μπολσονάρου

Για το προφίλ τού – όπως όλα δείχνουν – επόμενου προέδρου της Βραζιλίας, μπορούν να γραφτούν πολλά. Ενδεικτικά:

● Περιφρονεί τους μαύρους, τους ντόπιους, τους ομοφυλόφιλους και τις γυναίκες. Υποστηρίζει τον πολιτισμό του βιασμού και ορίζει τη γέννηση της μοναδικής του κόρης ως «αδυναμία». (Ο Μπολσονάρου έχει τέσσερις γιους και μία κόρη). Είναι πεπεισμένος ότι δεν μπορεί να γίνει τίποτα όσον αφορά το χάσμα των αμοιβών μεταξύ ανδρών και γυναικών.

● Ψήφιζε υπέρ του παγώματος των δαπανών για την υγεία, την εκπαίδευση και την κοινωνική πρόνοια για είκοσι χρόνια. Υπόσχεται να αυξήσει τους φόρους στους φτωχούς και να τους μειώσει στους πλούσιους. Έχει ήδη ανακοινώσει ένα κύμα ιδιωτικοποίησης κρατικών επιχειρήσεων και ολόκληρης της κληρονομιάς του λαού της Βραζιλίας. Είναι ένας από τους συντάκτες του νομοσχεδίου σύμφωνα με το οποίο οι δημόσιες δομές υγείας (ας πούμε ΕΣΥ) δεν είναι υποχρεωμένες να βοηθάνε τις γυναίκες που έχουν πέσει θύματα σεξουαλικής κακοποίησης.

● Έχει ψηφίσει υπέρ της μεταρρύθμισης του εργατικού νόμου για την εξωτερική ανάθεση, που επιτρέπει να δουλεύουν έγκυες γυναίκες σε ανθυγιεινές θέσεις εργασίας και αυξάνει την ανεργία και την ανεπίσημη εργασία, ιδίως μεταξύ των μαύρων γυναικών. Έχει ήδη πει ότι «οι εργαζόμενοι πρέπει να επιλέξουν στο να έχουν δικαιώματα ή/και στο να έχουν δουλειά». Έχει ήδη δεσμευθεί να εγκρίνει τη μεταρρύθμιση του συνταξιοδοτικού συστήματος, με την οποία εξισώνονται τα όρια συνταξιοδότησης των γυναικών με αυτά των ανδρών.

● Έχει κάνει σημαία τις υποσχέσεις για καταστολή του εγκλήματος και της διαφθοράς σε μία κρίσιμη περίοδο για τη Βραζιλία, καθώς μόνο πέρυσι κατεγράφησαν στη χώρα 63.880 δολοφονίες, ενώ είναι υπέρ της στρατιωτικοποίησης της χώρας. Το έργο αυτό εξελίσσεται εδώ και πολλά χρόνια στη Βραζιλία, ιδιαίτερα στο Ρίο ντε Τζανέιρο. Προασπίζεται την απελευθέρωση των πυροβόλων όπλων ακολουθώντας το πρότυπο των Ηνωμένων Πολιτειών.

● Υπερασπίζεται τη στρατιωτική δικτατορία, λέει ότι το λάθος του στρατού ήταν να βασανίσει αντί να σκοτώσει και δεν κρύβει τον θαυμασμό του για τον πιο διάσημο βασανιστή του στρατιωτικού καθεστώτος του 1964, τον στρατηγό Ούστρα.

● Ο υποψήφιός του για την αντιπροεδρία είναι ένας στρατηγός που υπερασπίζεται την ανάληψη της εξουσίας από τις Ένοπλες Δυνάμεις και την αναθεώρηση του συντάγματος χωρίς λαϊκή συμμετοχή.

Ποιοι τον στήριξαν

● Το Κοινοβουλευτικό Μέτωπο Γεωργίας, δηλαδή η ισχυρότερη αγροτική παράταξη στο Κογκρέσο της Βραζιλίας συσπειρώθηκε υπέρ του (261 βουλευτές και γερουσιαστές).

● Οι ευαγγελιστές, ιδιαίτερα δε ο πανίσχυρος Ετζίρ Μασέντου, ο δημιουργός της πολυπλόκαμης Οικουμενικής Εκκλησίας της Βασιλείας του Θεού και ιδιοκτήτης του τηλεοπτικού σταθμού Record TV.

● Μια ομάδα απόστρατων στρατηγών, οι οποίοι τάσσονται υπέρ της επέμβασης του στρατού στα πολιτικά πράγματα εάν η πολιτική και οικονομική κρίση και η διαφθορά συνεχιστούν.

Για την ιστορία: Ο Μπολσονάρου έλαβε 46% των ψήφων στον πρώτο γύρο και ο υποψήφιος του Εργατικού Κόμματος Φερνάντο Χαντάντ το 29,37%. Απαιτείται δεύτερος γύρος εκλογών, ο οποίος θα διεξαχθεί την 28η Οκτωβρίου.

ΘΕΑ ΜΑΝΟΥΡΑ

Δημοσιεύτηκε στο ΠΟΝΤΙΚΙ, 
τεύχος 2042 στις 11-10-2018



              ΣΧΕΤΙΚΑ ΚΕΙΜΕΝΑ               



Ισχυρό πλήγμα στο πολιτικό σύστημα της Βραζιλίας από τις εκλογές.

Σε μια ευρεία εξέγερση εναντίον της πολιτικής ελίτ και της αποτυχίας της να παράσχει ασφάλεια και να καταπολεμήσει τη διαφθορά, οι ψηφοφόροι στη Βραζιλία έχουν αποφύγει τα κόμματα που παραδοσιακά κυριαρχούσαν στην πολιτική σκηνή, και αντί αυτών, "απάντησαν" στο κάλεσμα των ακροδεξιών πολιτικών. Είναι η πρώτη φορά που ένας ακροδεξιός υποψήφιος ηγείται της προεδρικής κούρσας στην σημερινή εποχή της δημοκρατίας της Βραζιλίας.

Τα αποτελέσματα ανά κρατίδιο της ψηφοφορίας της 7ης Οκτωβρίου, αποτυπώνουν το κύμα του αντισυστημικού και αντί-αριστερού αισθήματος που έχει σαρώσει τη χώρα. Ο ακροδεξιός υποψήφιος Jair Bolsonaro, πρώην αξιωματικός του στρατός ο οποίος έχει επαινέσει το στρατιωτικό καθεστώς που κυβερνούσε τη Βραζιλία μέχρι τα μέσα της δεκαετίας του 1980, εμφάνισε καλύτερη επίδοση από αυτή που περίμεναν πολλές δημοσκοπήσεις, και σχεδόν "πήρε" τις εκλογές από τον πρώτο γύρο. Συγκέντρωσε το 46% των ψήφων, έχοντας ένα ισχυρό προβάδισμα στο δεύτερο γύρο έναντι του υποψηφίου των Εργατικών (ΡΤ), Fernando Haddad. Το ΡΤ κατόρθωσε να συγκεντρώσει την πλειοψηφία των ψήφων μόνο στις πιστές εκλογικές του περιφέρειες, στις φτωχότερες βορειοανατολικές περιοχές.

Η τάση αυτή επικρατεί και περιφερειακά. Ο γιος του Jair Bolsonaro, Eduardo, πήρε τον υψηλότερο αριθμό ψήφων στην ιστορία για το κατώτερο σώμα του Κογκρέσου: 1,8 εκατ. ψήφους. Στο Ρίο ντε Τζανέιρο, ο Wilson Witzel, πρώην ομοσπονδιακός δικαστής ο οποίος υποσχέθηκε να προστατεύει τους αστυνομικούς που κάνουν χρήση των όπλων τους, διέψευσε όλες τις προβλέψεις και τέθηκε επικεφαλής στο β΄ γύρο. Στο πιο πλούσιο κρατίδιο της χώρας, Σάο Πάολο, ένας πρώην αξιωματικός της στρατιωτικής αστυνομίας, άφησε πίσω του μεγάλα ονόματα από το ΡΤ και τον κεντρώο ανταγωνιστή του Βραζιλιάνικου Σοσιαλδημοκρατικού Κόμματος (PSDB), με μια προεκλογική εκστρατεία για τη Γερουσία που επικεντρωνόταν στη μείωση της ελάχιστης νόμιμης ηλικίας για τις ποινές φυλάκισης και την απελευθέρωση της νομοθεσίας για την κατοχή όπλων. Στο γειτονικό κρατίδιο Minas Gerais, ο επιχειρηματίας Romeu Zema είχε καλύτερες επιδόσεις από ό,τι αναμενόταν, εκπροσωπώντας ένα κόμμα που ιδρύθηκε το 2011.

Σε μια άλλη ένδειξη του άνευ προηγουμένου χαρακτήρα των αποτελεσμάτων του πρώτου γύρου, είναι ότι ο ίδιος εκλογικός χάρτης στις εκλογές του 2014, εμφάνισε μια παρόμοια πόλωση μεταξύ βορρά και νότου. Μόνο που τότε η διαίρεση ήταν μεταξύ του ΡΤ (με τους πιστούς της ψηφοφόρους στα βορειοανατολικά και στα βόρεια) έναντι του υποψηφίου του PSDB, Aecio Neves. Το PSDB παραδοσιακά ήταν ένα από τα δύο κύρια κόμματα της Βραζιλίας και η βασική φωνή αντιπολίτευσης στο ΡΤ. Όχι πια. Το κόμμα, που εκπροσωπήθηκε στις προεδρικές εκλογές από ένα μακροχρόνιο status-quo όνομα (Geraldo Alckmin), είχε τις χειρότερες επιδόσεις από το 1994, παρά τα τεράστια διαφημιστικά έσοδα.

Κουρασμένοι από τη διαφθορά, τις οικονομικές κρίσεις και την ανασφάλεια –και μια πολιτική ελίτ που συνδέεται με όλα αυτά- οι Βραζιλιάνοι έχουν συσπειρωθεί υπέρ των "αουτσάιντερ". Με την αποτυχία βασικών παικτών όπως το PSDB να ανανεώσουν τις ιδέες και τους υποψηφίους τους, το πολιτικό κενό γέμισε με μια άνευ προηγουμένου άνοδο του υπέρ-συντηρητικού αισθήματος.

Μπορείτε να δείτε το κείμενο εδώ: https://www.iiss.org/blogs/analysis/2018/10/brazil-election-analysis

Του Antonio Sampaio

9/10/2018