Τσαβούσογλου: Υπουργός ενός κράτους παρία.
Φωτογραφία ΚΥΠΕ.
Αναφερόμενος στον Τούρκο Πρόεδρο Ταγίπ Ερντογάν, ένας από τους κορυφαίους Τούρκους πανεπιστημιακούς, ο Baskin Oran, έγραψε πρόσφατα, “δεν άφησες τίποτα από το κράτος δικαίου”, στην Τουρκία. “Καταστρατηγείς τη νομοθεσία της Τουρκικής Δημοκρατίας και όχι μόνο του διεθνούς δικαίου”.
Ο Οράν, ειδήμονας σε ζητήματα εσωτερικής και εξωτερικής πολιτικής, (Επιμελητής του εμβληματικού τόμου Turkish Foreign Policy: 1919-2006 (Utah Series in Turkish and Islamic Studies, 2011), περιέγραψε την κατάσταση στην Τουρκία ως “Καθεστώς του Ενός Ανδρός” (“One Man Regime”). Και απευθυνόμενος στον Ερντογάν, συνέχισε, “δεν σε καλώ να κυβερνάς ορθά τη χώρα, αυτό είναι αδύνατο μετά από όσα έχουν γίνει. Απλά μην καταπατάς του νόμους, μόνο αυτό”.
Αφορμή και αίτιο για τις τοποθετήσεις του Οράν- που κυνηγήθηκε και φυλακίστηκε και από τις στρατιωτικές χούντες που προηγήθηκαν του Ερντογάν για τις θέσεις του για τις μειονότητες και το κουρδικό- υπήρξαν οι προκλητικές και απαξιωτικές δηλώσεις του Ερντογάν κατά πρόσφατης απόφασης του Ευρωπαϊκού Δικαστηρίου Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων του Συμβουλίου της Ευρώπης. Η απόφαση (ECHR 395 (2018) 20.11.2018) αφορούσε στην υπόθεση του φυλακισμένου από το 2016 Κούρδου ηγέτη Σ. Ντεμιτράς, με την κατηγορία “υπόθαλψης τρομοκρατίας”.
Το Δικαστήριο βρήκε την Τουρκία ένοχη σε 5 κατηγορίες, επεδίκασε πρόστιμο υπέρ του Ντεμιτράς 10 χιλ. ευρώ (και 15 για έξοδα) και ζήτησε την άμεση αποφυλάκιση του Κούρδου ηγέτη και την επίσπευση της δίκης εναντίον του για άλλες συναφείς κατηγορίες. Το βασικό σκεπτικό του Δικαστηρίου ήταν πως η μακρόχρονη κράτηση του δεν δικαιολογείται και, επιπλέον, πως αυτή αποσκοπούσε πολιτικά στον περιορισμό του πλουραλισμού και της ελευθερίας της γνώμης στην Τουρκία.
- Ένας εξοργισμένος Ερντογάν χαρακτήρισε την απόφαση “άκυρη”, αναφέρθηκε σε λήψη αόριστων “αντίμετρων” από το τουρκικό κράτος, κατηγόρησε το Δικαστήριο πως υποθάλπτει την τρομοκρατία και πως είναι “ερωτευμένο” με τους “πραξικοπηματίες” και “τρομοκράτες” του ορκισμένου του εχθρού του και φερόμενου “αρχιπραξικοπηματία”, του Χότζια Γκουλέν.
Η έκδοση της απόφασης συνέπεσε χρονικά με την επίσκεψη αντιπροσωπείας της ΕΕ στην Άγκυρα, στο πλαίσιο κινήσεων για την αναθέρμανση των σχέσεων Βρυξελλών- Άγκυρας, με επικεφαλής την Ύπατο Εκπροσώπο της Ένωσης για Θέματα Εξωτερικής Πολιτικής και Πολιτικής Ασφαλείας, Φεντερίκα Μογκερίνι. Η τελευταία, αναφερόμενη στη απόφαση, επέκρινε την κράτηση του Ντεμιτράς καθώς επίσης και τις συνεχιζόμενες συλλήψεις δημοσιογράφων, πανεπιστημιακών και ακτιβιστών. Υποστήριξε πως είναι προς το συμφέρον της Τουρκίας, ιδρυτικού μέλους του Συμβουλίου της Ευρώπης, να συμμορφώνεται με αποφάσεις του Δικαστηρίου.
Ο παρευρισκόμενος Τούρκος ΥΠΕΞ Μελβούτ Τσαβούσογλου αντέδρασε υποστηρίζοντας πως η ΕΕ ωφείλει να τερματίσει την στήριξη των εχθρών της Τουρκίας, ενώ την επόμενη μέρα επιτέθηκε στη Μογκερίνι πως “παρεκτράπει” με τις δηλώσεις της για την κατάσταση της δικαιοσύνης στην Τουρκία και πως η Τουρκία δεν πρόκειται να εφαρμόσει την “πολιτική”, όπως τη χαρακτήρισε, απόφαση του Δικαστηρίου για τον Κούρδο ηγέτη.
Η συμπεριφορά του Τούρκου ΥΠΕΞ ήταν αναμενόμενη. Ακολούθησε κατά πόδας την έλλειψη σεβασμού προς το κράτος δικαίου και τους διεθνούς θεσμούς με τους οποίους η χώρα του είναι συνεβλημένη, όπως ακριβώς και ο Πρόεδρός του. Όμως η περίπτωση του Τσαβούσογλου αξίζει ειδικού σχολιασμού αφού ένας σημαντικός Κύπριος πολιτικός, ο ηγέτης του ΑΚΕΛ Άντρος Κυπριανού, φαίνεται να τον θεωρεί αξιόπιστο πολιτικό και δυνητικό συνομιλητή για την επίλυση του κυπριακού.
- Έτσι έχουν τα πράγματα; Μπορεί ο Κυπριανού να βασιστεί στον Τούρκο ΥΠΕΞ; Αυτή τουλάχιστον την εντύπωση άφησε μετά την πρόσφατη επίσκεψη του στην Τουρκία, την εκεί φιλοξενία του από τον Τούρκο πολιτικό, τις συνομιλίες που είχε μαζί του, καθώς επίσης και τα υπονοούμενα που άφησε να αιωρούνται με τις δηλώσεις του επιστρέφοντας, ως προς την “αξιοπιστία/αναξιοπιστία” του Προέδρου Αναστασιάδη.
Καταρχάς σημειώνω πως ο 50χρονος Μελβούτ δεν είναι διπλωμάτης αλλά πολιτικός καριέρας και ιδρυτικό μέλος, μαζί με τον Ερντογάν, του ισλαμικού κόμματος Δικαιοσύνης και Ανάπτυξης του οποίου υπήρξε και βουλευτής από την Αντάλια. Ένα δείγμα γραφής της συμπεριφοράς του καταγράφεται το 2014 , όταν “μπούκαρε” μαζί με μπράβους του στις δημαρχιακές εκλογές της περιφέρειας του και απαίτησε επαναμέτρηση ψήφων διότι ο υποψήφιος του ισλαμικού κόμματος έχανε τις εκλογές. Τελικά τις κέρδισε! Τότε ο Τσαβούσογλου ήταν αντιπρόσωπος και διαπραγματευτής της Τουρκίας στην ΕΕ.
Από το 2003-2012 διετέλεσε αντιπρόσωπος της Τουρκίας στην Κοινοβουλευτική Συνέλευση του Συμβουλίου της Ευρώπης και πρόεδρος της από το 2010-12. Είναι την περίοδο αυτή που γνωρίστηκε με τον βουλευτή Άντρο Κυπριανού και ανέπτυξαν φιλίες και σχέσεις, που φαίνεται να κορυφώθηκαν με τη φιλοξενία του Άντρου στο σπίτι του Μελβούτ στην Άγκυρα.
Ως ΥΠΕΞ διορίσθηκε τον Αυγούστου του 2014 επί πρωθυπουργίας Νταβούτογλου και επαναδιορίσθηκε από τον Ερντογάν μετά τις εκλογές του 2015. Ο Τσαβούσογλου θεωρείται ικανός και έξυπνος αλλά ισλαμιστής και αφοσιωμένος στον Ερντογάν. Μια θετική “εικόνα” που οικοδόμησε ως προς ένα “ευρωπαϊκό πρόσωπο” της Τουρκίας, εξανεμίστηκε γρήγορα με τη απόλυτη κυριαρχία του αρχηγού του, Ερντογάν, στην Τουρκία.
Η φαινομενική ειρωνία, στην περίπτωση του, είναι πως από Πρόεδρος της Κοινοβουλευτικής Συνέλευσης του Συμβουλίου της Ευρώπης (υπό την ιδιότητα της οποίας επισκέφθηκε και επίσημα την Κύπρο επί προεδρίας Χριστόφια), κατέληξε να καταγγέλλει ένα από τα όργανα του Συμβουλίου, το Δικαστήριο των Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων, αρνούμενος να εφαρμόσει αποφάσεις του, όπως δεσμεύεται να πράξει η χώρα του βάσει του άθρου 90 του Τουρκικού Συντάγματος.
- Η συμπεριφορά και νοοτροπία του ισλαμιστή Τσαβούσογλου ως προς το κράτος δικαίου, τη διεθνή τάξη και το δίκαιο, δεν διαφέρει ποσώς από αυτή του ομοϊδεάτη και ομόθρησκού του, Ερντογάν. Μάλιστα όπως και ο αρχηγός του, παρουσίασε και αυτός ένα δημοκρατικό προσωπείο το οποίο εγκατέλειψε και αυτός- το “τρένο της δημοκρατίας” όπως περιβόητα είχε δηλώσει ο Ερντογάν- όταν έφθασε στον προορισμό του.
Με μια μεγάλη χρονική στέρηση η διεθνής κοινότητα αντιλαμβάνεται πως στην Τουρκία δεν λειτουργεί κράτος δικαίου αλλά ένα κράτος παρίας. Και με ένα Τούρκο ΥΠΕΞ που το χειροκροτεί. Και ο οποίος με τη σειρά του χειροκροτείται από ένα Κύπριο πολιτικό που προφανώς πιστεύει -δεν υπάρχει άλλη εξήγησει- πως μαζί του θα καταλήξει σε μια λύση χωρίς στρατούς και εγγυήσεις, που είναι η δεδηλωμένη θέση του ΑΚΕΛ. Όχι όμως του Τσαβούσογλου
Του ΜΑΡΙΟΥ ΕΥΡΥΒΙΑΔΗ
2/12/2018