Πως η τεχνολογία θα κάνει χειρότερο τον πόλεμο;




Το φάντασμα του πολέμου πλανάται πάνω από ολόκληρο τον κόσμο, με την εξέλιξη της τεχνολογίας να το κάνει να στοιχειώνει και τις πιο κακές μας σκέψεις. 

Ένας πόλεμος κερδίζεται όταν σπας το ηθικό του εχθρού, μέχρι η ικανότητά του να αντισταθεί να καταρρεύσει. Στο Ιράκ, ο αμερικανικός στρατός χρησιμοποίησε την τακτική «σοκ και δέος», επιδεικνύοντας συντριπτική δύναμη, την ίδια στιγμή που χρησιμοποιούσε ανώτερη τεχνολογία. Ήταν ένας νέος όρος για μια αρχαία προσέγγιση: «Αφήστε τα σχέδιά σας να είναι σκοτεινά και αδιαπέραστα σαν την νύχτα, και όταν κινείστε, πέστε σαν κεραυνός», γράφει ο Sun Tzu στην Τέχνη του Πολέμου, αιώνες πριν από τον Χριστό. «Εμφανιστείτε  ξαφνικά, βάναυσα και προκαλέστε την έκπληξη ώστε να σπείρετε τη σύγχυση και να ενθαρρύνετε την υποχώρηση και την παράδοση- ή την ολοκληρωτική εξολόθρευση του αντιπάλου, ήταν η συμβουλή του.

Μια τέτοιου είδους τακτική ήταν και ο «κεραυνοβόλος πόλεμος», που επινόησε και εφάρμοσε ο Γερμανός στρατηγός Χάιντς Γκουντέριαν, κατά τη διάρκεια του Β' Παγκοσμίου Πολέμου. Τα αεροπλάνα της Luftwaffe, με τον θορυβώδη κινητήρα και τον χαρακτηριστικό συριγμό, βουτούσαν στον αέρα για να βομβαρδίσουν τις εχθρικές πόλεις, με στόχο όχι μόνο να συντρίψουν τα κτίρια τους αλλά και τα νεύρα των κατοίκων τους.

Στις μέρες μας ο τρόμος του πολέμου εξαπλώνεται πιο σιωπηλά, σημειώνει το The Atlantic. Σύντομα, οι βόμβες θα είναι υπερηχητικές και θα σκίζουν τον αέρα με ταχύτητα μεγαλύτερη κατά 5 φορές από αυτή του ήχου, ώστε να αποτρέπεται η ανίχνευσή τους από τα αντιαεροπορικά συστήματα. Τόσο οι διαμεσολαβητικοί όσο και οι εμφύλιοι πόλεμοι θα συνεχίσουν να συμβαίνουν, όπως άλλωστε και οι συρράξεις περιφερειακά των μεγάλων κέντρων εξουσίας. Και ο κίνδυνος της κλιμάκωσης είναι πολύ υψηλός. Ο πλανήτης έχει ήδη επιβιώσει τρεις φορές από την πυρηνική καταστροφή: από την Κρίση των Πυραύλων της Κούβας 1962, τον Σοβιετικό ψευδή συναγερμό του 1983 και τον νορβηγικό πύραυλο Black Brant του 1995. Κάποια στιγμή όμως ενδεχομένως η τύχη μας η τύχη μας να εξαντληθεί και όταν θα συμβεί αυτό, ο κόσμος θα φτάσει στο σημείο μηδέν.

Υπάρχουν πολύ συγκεκριμένοι λόγοι για το γεγονός ότι οι επόμενοι πόλεμοι θα είναι περισσότερο, κι όχι λιγότερο, θανατηφόροι. Όσο τα οπλικά συστήματα καθίστανται όλο και πιο ακριβή μέσω των δορυφόρων, οι χειρουργικής ακρίβειας επιθέσεις σε στρατιωτικούς στόχους θα είναι όλο και πιο εφικτές. Αλλά η αιματοβαμμένη ιστορία των «έξυπνων βόμβων» δείχνει ότι είναι τόσο έξυπνες όσο η «εξυπνάδα» εκείνων που της έφτιαξαν.

Το 1991, πύραυλοι τρύπωσαν μέσω ενός φρεατίου εξαερισμού στο καταφύγιο βομβών Al-Amiriyya στο Ιράκ, σκοτώνοντας περισσότερους από 400 πολίτες. Το 2008, έγινε αεροπορική επιδρομή κατά ενός γαμήλιου πάρτυ στη Haska Meyna. Τέτοια «επιτεύγματα» πιθανόν να αυξηθούν στο εξής. Η προσέγγιση του διπλού χτυπήματος – δηλαδή το χτύπημα ενός στόχου και ένα δεύτερο σε ομάδες διάσωσης και ιατρικό προσωπικό -  το οποίο έχει εφαρμοστεί από ισλαμιστές τρομοκράτες, τα drones της CIA και στις αεροπορικές επιθέσεις της Συρίας και της Ρωσίας θα συνεχίσουν να καταστρέφουν το πολιτικό ηθικό και την ικανότητα του άμαχου πληθυσμού να επιβιώσει.

Η απειλή που ενέχει ο σύγχρονος τρόπος του πολέμου έχει αρχίσει να αλλάζει και τον σχεδιασμό των πόλεων. Κάποιες πόλεις είχαν υπόγεια καταφύγια όπου οι άμαχοι μπορούσαν να καταφύγουν για να προστατευτούν. Στο Πεκίνο υπάρχει μια ολόκληρη υπόγεια πόλη, η  Dixia Cheng, που χτίστηκε για να στεγάσει εκατομμύρια ανθρώπων σε περίπτωση που η Κίνα δεχτεί πυρηνική επίθεση. Κατά τη διάρκεια του Β' Παγκοσμίου πολέμου, η Ελβετία έχτισε τόσα καταφύγια που χωρούσαν να κρύψουν ολόκληρο τον πληθυσμό της. Για να ελαχιστοποιηθεί η στρατηγική αβεβαιότητα του πολέμου, οι στρατοί κάνουν πια προσομοίωση σε πλαστές πόλεις, που κατασκευάζονται με στόχο να αποκτήσουν εικόνα για τις πραγματικές. Πρόκειται για πόλεις φαντάσματα. Η Κίνα έχει σχεδιάσει ένα αντίγραφο της Ταϊπέι στην Μογγολία. Ο γερμανικός στρατός εξασκείται σε σενάρια εμφυλίου στον τεχνητό οικισμό του Schnöggersburg. Οι Αμερικανοί κάνουν ασκήσεις στο αντίγραφο μιας αφγανικής πόλης που ονομάζεται Ertebat Shar και την έχουν στήσει στην έρημο Mojave.

Για όσους σκέφτονται να φέρουν τις μάχες στις μητροπόλεις, η τεχνολογία θα σταθεί πολύτιμος αρωγός τους. Οι πιλότοι των πολεμικών αεροσκαφών μπορούν να δουν το τοπίο κάτω από αυτά μέσω συστημάτων επαυξημένης πραγματικότητας, που τους παρέχουν ενημερώσεις και οδηγίες. Ακόμη και η αβλαβής κοινωνική τεχνολογία όπως η τηλεόραση ή τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης μπορούν να τεθούν σε δολοφονική χρήση.  Επί εδάφους, τα λογισμικά αναγνώρισης προσώπου και επιτήρησης, θα εντοπίζουν στόχους και αθώους, αλλά και ολόκληρες εθνοτικές ομάδες, διευκολύνοντας την καταστολή. Την ίδια στιγμή, χερσαία ρομπότ θα διασπείρουν τον τρόμο στους κατοίκους των πόλεων, συλλέγοντας πληροφορίες από την ομίχλη της σύγχυσης της μάχης.

Παρά όλες αυτές τις καινοτομίες, ο πόλεμος τετράγωνο με τετράγωνο, κτίριο με κτίριο και δωμάτιο με δωμάτιο και σώμα με σώμα, από το Στάλινγκραντ ως το Χαλέπι, θα συνεχιστεί και μάλιστα με μεγάλο κόστος. Όμως στο μέλλον, οι στρατιώτες θα εξοπλιστούν εκτός από πολυβόλα και με ειδικά drones που θα μπορούν να κάνουν τρισδιάστατη χαρτογράφηση και θα φτάνουν, όπου οι στρατιώτες φοβόντουσαν μέχρι σήμερα να πατήσουν το πόδι τους. Την ίδια στιγμή, άλλες στρατιωτικές τεχνολογίες θα προσφέρουν έξτρα προστασία σε στρατεύματα που εισέρχονται σε ένα δυνητικά εχθρικό έδαφος. Τέτοιες για παράδειγμα θα μπορούν να είναι συσκευές ανίχνευσης σκοπευτών, οι στρατιώτες θα φορούν ρομποτικούς εξωσκελετούς και τα τανκς θα είναι κατασκευασμένα από υλικό που θα τα κάνει άτρωτα.

Ο πόλεμος άλλαξε και παράλληλα παρέμεινε ίδιος. Η ρίζες των μελλοντικών πολέμων είναι ήδη εδώ και βρίσκονται σε πολιτικές, φιλοδοξίες και απληστία.  Οι εμπορικοί πόλεμοι, οι εδαφικές διαμάχες και οι συγκρούσεις για την κυριαρχία επί των φυσικών πόρων αυξάνονται. Οι διεθνείς οργανισμοί που προωθούν την ανάπτυξη και τη σταθερότητα, είναι και αυτοί που τις υπονομεύουν. Την ίδια στιγμή οι κρατικοί πράκτορες βρίσκονται σε έναν σκοτεινό κυβερνοπόλεμο.

Οι τεχνολογίες που θα χρησιμοποιηθούν για να κυριαρχήσουν και να καταστρέψουν είναι ήδη σε χρήση ή αναπτύσσονται. Θα φέρουν περισσότερες συγκρούσεις και θα πολλαπλασιάσουν τα θύματα, όπως το χάος και το φόβο.

Το Ινστιτούτο για την Οικονομία και την Ειρήνη στηρίζει σε οκτώ πυλώνες την ειρήνη: σταθερή κυβέρνηση, δίκαιη κατανομή των πόρων, ελεύθερη ροή πληροφοριών, καλές σχέσεις με τους γείτονες, υψηλά επίπεδα ανθρώπινου κεφαλαίου, αποδοχή των δικαιωμάτων των άλλων, χαμηλά επίπεδα διαφθοράς και ένα υγιές επιχειρηματικό περιβάλλον.

Δεν πρέπει να ξεχνάμε ότι ο πόλεμος είναι πάντα κακός. Δυστυχώς όμως μπορεί να γίνει και πολύ χειρότερος.

16/12/2018