Ο μύθος και η αλήθεια για το χρέος της Ιταλίας.
Το δεύτερο τρίμηνο του 2018 το παγκόσμιο χρέος εκτινάχθηκε σε νέα υψηλά επίπεδα των 260 τρισεκατομμυρίων δολαρίων, ενώ ως ποσοστό του ΑΕΠ έφθασε στο 320% – κι αυτό συνέβη πρώτη φορά στην ιστορία. Επί του συνόλου, το 61% αφορά ιδιωτικό χρέος εκτός του χρηματοπιστωτικού κλάδου και μόνον το 23% αφορά το τόσο ενοχοποιημένο δημόσιο χρέος. Στις ΗΠΑ αναλογεί το 30% του συνολικού δημόσιου χρέους όλων των χωρών. Ακολουθούν η Ιαπωνία και η Κίνα και μετά, με αρκετή απόσταση, έπονται οι μεγαλύτερες οικονομίες της Ευρωζώνης. Ιστορικά μιλώντας, το χρέος μιας χώρας, τόσο εκείνο του δημόσιου τομέα όσο και του ιδιωτικού, τείνει να συμβαδίζει με την επέκταση της οικονομίας, εξαιρουμένης της περιπτώσεως των αιφνίδιων πτωχεύσεων.
Σε κάθε περίπτωση, το απόλυτο μέγεθος του δημόσιου χρέους μιας χώρας δεν μπορεί να δώσει επαρκείς πληροφορίες για το εάν είναι βιώσιμο ή όχι. Ούτε και είναι δυνατόν να ισχυριστεί κανείς με αληθοφάνεια ότι ένα χαμηλό χρέος δείχνει τη σταθερότητα του χρηματοπιστωτικού συστήματος. Αντιθέτως, ένα πολύ μικρό χρέος ή ακόμα και μηδενικό μπορεί να δείχνει την πλήρη έλλειψη εμπιστοσύνης των αγορών προς τη χώρα, αποκλείοντας τα ομόλογα της από τις διεθνείς αγορές.
Εάν συνεκτιμήσουμε το συνολικό χρέος των χωρών –τόσο το δημόσιο όσο και το ιδιωτικό– τα πράγματα αλλάζουν. Στην πρώτη θέση εμφανίζεται το Λουξεμβούργο με συνολικό χρέος 434% του ΑΕΠ (χρέος κυρίως των επιχειρήσεων) και στη δεύτερη η Ιαπωνία με 373% (χρέος κυρίως του δημόσιου τομέα). Μεταξύ των οκτώ χωρών με το υψηλότερο χρέος συγκαταλέγονται επίσης η Γαλλία, η Ισπανία και η Βρετανία, ενώ στην ένατη θέση εμφανίζεται η Ιταλία. Το χρέος της είναι ισορροπημένο στο 265% του ΑΕΠ λόγω του χαμηλού δανεισμού νοικοκυριών και επιχειρήσεων, ο οποίος αντισταθμίζει τον αντίκτυπο του δημοσίου χρέους.
H αξιολόγηση μιας οικονομίας από το ύψος του δημόσιου χρέους της και μόνον μπορεί να οδηγήσει σε εσφαλμένα συμπεράσματα. Τα κριτήρια που χρησιμοποιούν οι αγορές για να αξιολογήσουν τη φερεγγυότητα του χρέους μιας χώρας είναι πολλαπλά: το ποσοστό των ομολόγων που κρατούν οι ξένοι και οι εγχώριοι επενδυτές, ποια ομόλογα υπάγονται στο εθνικό ή στο διεθνές δίκαιο, η ανάπτυξη της οικονομίας, η οικονομική κατάσταση των πολιτών, η αποτελεσματικότητα της εφορίας στην είσπραξη των φόρων και η ανεξαρτησία της νομισματικής πολιτικής. Στην περίπτωση της Ιαπωνίας, παραδείγματος χάριν, η κεντρική τράπεζα, τα συνταξιοδοτικά ταμεία και οι εγχώριες τράπεζες κατέχουν το 90% των ομολόγων. Είναι σχεδόν αδύνατον να υπάρξει κρίση εμπιστοσύνης για τη φερεγγυότητα της ιαπωνικής κυβέρνησης.
Στην Ευρωζώνη τα κράτη-μέλη δεν έχουν τη δυνατότητα να διαχειριστούν αυτόνομα τη νομισματική πολιτική τους. Οπότε το δημόσιο χρέος τους είναι εμμέσως πλην σαφώς εκτεθειμένο σε εξωτερικές πιέσεις, περιπλέκοντας τη διαχείρισή του. Αναλυτικότερα, ξένοι επενδυτές κρατούν το 70% του δημόσιου χρέους των κρατών-μελών της Ευρωζώνης. Οπότε τα ομόλογα αυτά είναι πολύ πιο εκτεθειμένα και ευάλωτα στις δευτερογενείς αγορές και στον κίνδυνο ενός γενικευμένου κλίματος πανικού, με μαζικές ρευστοποιήσεις θέσεων.
Σε παγκόσμιο επίπεδο, πάντως, οι αγορές θεωρούν πως το εταιρικό χρέος είναι πολύ πιο επίφοβο. Ενας υπερχρεωμένος ιδιωτικός τομέας είναι ευάλωτος στην αύξηση των επιτοκίων, ιδιαίτερα εάν έχει προηγηθεί μια μακρά περίοδος με ιστορικά χαμηλά επιτόκια. Τα τελευταία χρόνια εκδόθηκε ένας μεγάλος όγκος ομολόγων όσο οι εταιρείες προχωρούσαν στην επαναγορά μετοχών τους, περιορίζοντας την άντληση κεφαλαίων από τα χρηματιστήρια. Η κατάσταση αυτή μπορεί να οδηγήσει στην επόμενη ύφεση, «παγώνοντας» τις επενδύσεις στην οικονομία όσο ποτέ άλλοτε.
Marcello Minenna,
διευθυντής του τμήματος ποσοτικής ανάλυσης
στην Επιτροπή Κεφαλαιαγοράς της Ιταλίας.
3/12/2018
ΣΧΕΤΙΚΑ ΚΕΙΜΕΝΑ
Έκρυθμη η κατάσταση στην Ιταλία
- Σκληρό το μήνυμα των Ιταλών βιομηχάνων.
Την ώρα που το Eurogroup... κλώτσαγε παρακάτω το τενεκεδάκι του ιταλικού προβλήματος, ανακοινώνοντας την στήριξη των ΥΠΟΙΚ της Ευρωζώνης στις εν εξελίξει διαπραγματεύσεις μεταξύ Ρώμης-Βρυξελλών, η επιχειρηματική ελίτ της Ιταλίας προχωρούσε σε μία πρωτοφανή όσο και ηχηρή παρέμβαση, με στόχο την αποκλιμάκωση της έντασης με την Κομισιόν και την επιστροφή της Ιταλίας στην κανονικότητα.
Ο επικεφαλής της Ένωσης Ιταλών Βιομηχάνων, Βιντσέντσο Μπόκια, κάλεσε τον πρωθυπουργό, Τζουζέπε Κόντε είτε να πείσει τους Ματέο Σαλβίνι και Λουίτζι Ντι Μάιο να ψαλιδίσουν τον προϋπολογισμό κατά 4 δισ. ευρώ και να μειώσουν τον στόχο του ελλείμματος, είτε να παραιτηθεί.
Η απάντηση του Κόντε ήταν άμεση. Ο Ιταλός πρωθυπουργός τόνισε ότι εργάζεται νυχθημερόν για να επιτευχθεί συμφωνία με την Κομισιόν, ωστόσο σε καμία περίπτωση δεν σκοπεύει να… ρίξει τον στόχο του ελλείμματος κάτω από το 2%. Το κατά πόσο θα υποχωρήσει το έλλειμμα κάτω από το 2% αναμένεται να αποτελέσει το βασικό αντικείμενο των διαπραγματεύσεων των επόμενων ημερών. Οι Σαλβίνι και Ντι Μάιο θα προσπαθήσουν να εξασφαλίσουν μία συμφωνία που δεν θα μοιάζει με... άτακτη υποχώρηση και η Κομισιόν θα επιδιώξει να πλησιάσει όσο το δυνατόν περισσότερο σε ένα έλλειμμα που δεν θα «ερεθίζει» τα υπόλοιπα κράτη-μέλη.
Στο μεταξύ, οι 12 μεγαλύτερες επιχειρηματικές ενώσεις της Ιταλίας, οι οποίες εκπροσωπούν 3 εκατομμύρια επιχειρήσεις που αποτελούν τη ραχοκοκαλιά της ιταλικής οικονομίας, συγκεντρώθηκαν χθες στο Τορίνο, ενώνοντας τις δυνάμεις τους σε μία σπάνια κίνηση που αυξάνει δραματικά την πίεση προς την κυβέρνηση των λαϊκιστών.Το μήνυμα γίνεται ακόμη πιο ουσιαστικό καθώς οι επιχειρήσεις αυτές «ευθύνονται» για το 65% του ΑΕΠ, ενώ μεγάλο μέρος από αυτές προέρχονται από τον Βορρά, όπου ο Ματέο Σαλβίνι έχει συγκεντρώσει ιδιαίτερα υψηλά ποσοστά.
Το ύφος του Μπόκια ήταν πολιτικό και ταυτόχρονα αυστηρό. Ούτε λίγο ούτε πολύ, ο πρόεδρος των βιομηχάνων τόνισε ότι η περίοδος χάριτος για την ιταλική κυβέρνηση τελείωσε. Απευθυνόμενος στον ηγέτη του Κινήματος Πέντε Αστέρων, είπε ότι αν οι 12 μεγαλύτερες ενώσεις μπορούν να συμφωνήσουν τότε τίποτα δεν τους σταματά και παράλληλα κάλεσε τον ηγέτη της Λέγκας να λάβει υπόψη του τα spreads, τα οποία ανησυχούν οι επιχειρήσεις «που τον έχουν στηρίξει τόσο στον ιταλικό Βορρά».
Ήταν μία ευθεία προειδοποίηση για τους Σαλβίνι και Ντι Μάιο, καθώς σύμφωνα με τον Μπόκια, «η πολιτική είναι πολύ σημαντική για να την αφήσουμε μόνο στους πολιτικούς». Ο ίδιος πρόσθεσε ότι η επιχειρηματική ελίτ της Ιταλίας καταθέτει προτάσεις οικονομικής πολιτικής για να αποτρέψει τη ζημιά που πάει να γίνει στη χώρα.
Η απαίτηση του επιχειρηματικού κόσμου της Ιταλίας είναι συγκεκριμένη. Ο Κόντε θα πρέπει να πείσει τους Σαλβίνι και Ντι Μάιο να κόψουν 2 δισ. ευρώ δαπανών ο καθένας από το δικό τους «μερίδιο» των μέτρων του προϋπολογισμού. Μόνο έτσι η Ιταλία θα γλιτώσει τις κυρώσεις της Κομισιόν και θα αποφύγει την ένταξη στη «διαδικασία υπερβολικού ελλείμματος». ΟΙ ανησυχίες είναι έντονες στην επιχειρηματική κοινότητα της Ιταλίας, καθώς αν η χώρα περάσει μία πολύμηνη περίοδο εντός της διαδικασίας, θεωρείται δεδομένο ότι οι αγορές θα είναι επιφυλακτικές, με αποτέλεσμα τα επιτόκια δανεισμού να παραμείνουν για μεγάλο χρονικό διάστημα σε υψηλά επίπεδα, απειλώντας την ιταλική οικονομία με ύφεση.
«Αν ήμουν ο Κόντε θα καλούσα τους δύο αντιπροέδρους της κυβέρνησης και θα τους ζητούσα να κάνουν τις απαραίτητες περικοπές για να αποφευχθούν οι κυρώσεις. Αν κάποιος αρνιόταν, θα υπέβαλα την παραίτησή μου και θα κατήγγειλα στην κοινή γνώμη εκείνους που δεν θέλουν να υποχωρήσουν», τόνισε ο Μπόκια.
Σε ότι αφορά το Eurogroup, ήταν μία συνεδρίαση που πέρασε αναίμακτα για την Ιταλία. Και αυτό γιατί μέσα στο Σαββατοκύριακο ήταν η πρώτη φορά που Ρώμη και Βρυξέλλες ήρθαν τόσο κοντά. Αποτέλεσμα ήταν ο υπουργός Οικονομικών, Τζοβάνι Τρία, να πραγματοποιήσει κατ' ιδίαν συνάντηση με τον αντιπρόεδρο της Κομισιόν, Βλάντις Ντομπρόφσκις, πριν τη συνεδρίαση των ΥΠΟΙΚ της Ευρωζώνης, ωστόσο δεν υπήρξε κάποια πολύ σημαντική εξέλιξη. Θα ήταν, άλλωστε, πολύ δύσκολο μέσα σε δύο ημέρες να δοθεί λύση σε μία αντιπαράθεση που διαρκεί ήδη 6 μήνες.
«Υποστηρίζουμε την αξιολόγηση της Κομισιόν και συστήνουμε στην Ιταλία να λάβει τα απαραίτητα μέτρα για να συμμορφωθεί με το Σύμφωνο Σταθερότητας και Ανάπτυξης», ανέφερε το κοινό ανακοινωθέν. «Υποστηρίζουμε επίσης τον συνεχή διάλογο μεταξύ της Κομισιόν και των ιταλικών αρχών», πρόσθεσαν οι 19 υπουργοί του ευρώ.
Του Κωνσταντίνου Μαριόλη
https://www.liberal.gr/arthro/231562/oikonomia/2018/ekruthmi-i-katastasi-stin-italia--skliro-to-minuma-ton-italon-biomichanon.html?fbclid=IwAR28VR0g3twHms-msjz6c_8HMOZGyBAOzj50vKB6010-yyahCFOTek1Vry8
4/12/2018
ΠΑΡΑΠΟΜΠΕΣ
Capital Economics: "Ηρεμία πριν την καταιγίδα" στην Ιταλία
Κοντά σε επίτευξη συμβιβασμού με τις Βρυξέλλες η Ιταλία
Σύμφωνα με τους Ιταλούς αναλυτές.
Τα επόμενα επεισόδια του "ιταλικού σίριαλ"
Το αθέατο ιταλικό παιχνίδι
Οι απόψεις,που δημοσιεύονται στα εκάστοτε-χάριν ενημέρωσης και προβληματισμού-αναρτώμενα άρθρα (ή κάθε είδους κείμενα) του ιστολογίου μου, εκφράζουν αποκλειστικά και μόνο τους αρθρογράφους που επώνυμα τις διατυπώνουν. Οι ''υπογραμμίσεις'' -χρώμα,μέγεθος γραμματοσειράς και οι εικονογραφήσεις-με εικόνες από το World Wide Web-στις αναρτήσεις γίνονται με ευθύνη του blogger.
Στο αρχικό πρωτότυπο κείμενο παραπέμπεστε μέσω των επισυναπτόμενων ενεργών συνδέσμων.
Έκρυθμη η κατάσταση στην Ιταλία
- Σκληρό το μήνυμα των Ιταλών βιομηχάνων.
Την ώρα που το Eurogroup... κλώτσαγε παρακάτω το τενεκεδάκι του ιταλικού προβλήματος, ανακοινώνοντας την στήριξη των ΥΠΟΙΚ της Ευρωζώνης στις εν εξελίξει διαπραγματεύσεις μεταξύ Ρώμης-Βρυξελλών, η επιχειρηματική ελίτ της Ιταλίας προχωρούσε σε μία πρωτοφανή όσο και ηχηρή παρέμβαση, με στόχο την αποκλιμάκωση της έντασης με την Κομισιόν και την επιστροφή της Ιταλίας στην κανονικότητα.
Ο επικεφαλής της Ένωσης Ιταλών Βιομηχάνων, Βιντσέντσο Μπόκια, κάλεσε τον πρωθυπουργό, Τζουζέπε Κόντε είτε να πείσει τους Ματέο Σαλβίνι και Λουίτζι Ντι Μάιο να ψαλιδίσουν τον προϋπολογισμό κατά 4 δισ. ευρώ και να μειώσουν τον στόχο του ελλείμματος, είτε να παραιτηθεί.
Η απάντηση του Κόντε ήταν άμεση. Ο Ιταλός πρωθυπουργός τόνισε ότι εργάζεται νυχθημερόν για να επιτευχθεί συμφωνία με την Κομισιόν, ωστόσο σε καμία περίπτωση δεν σκοπεύει να… ρίξει τον στόχο του ελλείμματος κάτω από το 2%. Το κατά πόσο θα υποχωρήσει το έλλειμμα κάτω από το 2% αναμένεται να αποτελέσει το βασικό αντικείμενο των διαπραγματεύσεων των επόμενων ημερών. Οι Σαλβίνι και Ντι Μάιο θα προσπαθήσουν να εξασφαλίσουν μία συμφωνία που δεν θα μοιάζει με... άτακτη υποχώρηση και η Κομισιόν θα επιδιώξει να πλησιάσει όσο το δυνατόν περισσότερο σε ένα έλλειμμα που δεν θα «ερεθίζει» τα υπόλοιπα κράτη-μέλη.
Στο μεταξύ, οι 12 μεγαλύτερες επιχειρηματικές ενώσεις της Ιταλίας, οι οποίες εκπροσωπούν 3 εκατομμύρια επιχειρήσεις που αποτελούν τη ραχοκοκαλιά της ιταλικής οικονομίας, συγκεντρώθηκαν χθες στο Τορίνο, ενώνοντας τις δυνάμεις τους σε μία σπάνια κίνηση που αυξάνει δραματικά την πίεση προς την κυβέρνηση των λαϊκιστών.Το μήνυμα γίνεται ακόμη πιο ουσιαστικό καθώς οι επιχειρήσεις αυτές «ευθύνονται» για το 65% του ΑΕΠ, ενώ μεγάλο μέρος από αυτές προέρχονται από τον Βορρά, όπου ο Ματέο Σαλβίνι έχει συγκεντρώσει ιδιαίτερα υψηλά ποσοστά.
Το ύφος του Μπόκια ήταν πολιτικό και ταυτόχρονα αυστηρό. Ούτε λίγο ούτε πολύ, ο πρόεδρος των βιομηχάνων τόνισε ότι η περίοδος χάριτος για την ιταλική κυβέρνηση τελείωσε. Απευθυνόμενος στον ηγέτη του Κινήματος Πέντε Αστέρων, είπε ότι αν οι 12 μεγαλύτερες ενώσεις μπορούν να συμφωνήσουν τότε τίποτα δεν τους σταματά και παράλληλα κάλεσε τον ηγέτη της Λέγκας να λάβει υπόψη του τα spreads, τα οποία ανησυχούν οι επιχειρήσεις «που τον έχουν στηρίξει τόσο στον ιταλικό Βορρά».
Ήταν μία ευθεία προειδοποίηση για τους Σαλβίνι και Ντι Μάιο, καθώς σύμφωνα με τον Μπόκια, «η πολιτική είναι πολύ σημαντική για να την αφήσουμε μόνο στους πολιτικούς». Ο ίδιος πρόσθεσε ότι η επιχειρηματική ελίτ της Ιταλίας καταθέτει προτάσεις οικονομικής πολιτικής για να αποτρέψει τη ζημιά που πάει να γίνει στη χώρα.
Η απαίτηση του επιχειρηματικού κόσμου της Ιταλίας είναι συγκεκριμένη. Ο Κόντε θα πρέπει να πείσει τους Σαλβίνι και Ντι Μάιο να κόψουν 2 δισ. ευρώ δαπανών ο καθένας από το δικό τους «μερίδιο» των μέτρων του προϋπολογισμού. Μόνο έτσι η Ιταλία θα γλιτώσει τις κυρώσεις της Κομισιόν και θα αποφύγει την ένταξη στη «διαδικασία υπερβολικού ελλείμματος». ΟΙ ανησυχίες είναι έντονες στην επιχειρηματική κοινότητα της Ιταλίας, καθώς αν η χώρα περάσει μία πολύμηνη περίοδο εντός της διαδικασίας, θεωρείται δεδομένο ότι οι αγορές θα είναι επιφυλακτικές, με αποτέλεσμα τα επιτόκια δανεισμού να παραμείνουν για μεγάλο χρονικό διάστημα σε υψηλά επίπεδα, απειλώντας την ιταλική οικονομία με ύφεση.
«Αν ήμουν ο Κόντε θα καλούσα τους δύο αντιπροέδρους της κυβέρνησης και θα τους ζητούσα να κάνουν τις απαραίτητες περικοπές για να αποφευχθούν οι κυρώσεις. Αν κάποιος αρνιόταν, θα υπέβαλα την παραίτησή μου και θα κατήγγειλα στην κοινή γνώμη εκείνους που δεν θέλουν να υποχωρήσουν», τόνισε ο Μπόκια.
Σε ότι αφορά το Eurogroup, ήταν μία συνεδρίαση που πέρασε αναίμακτα για την Ιταλία. Και αυτό γιατί μέσα στο Σαββατοκύριακο ήταν η πρώτη φορά που Ρώμη και Βρυξέλλες ήρθαν τόσο κοντά. Αποτέλεσμα ήταν ο υπουργός Οικονομικών, Τζοβάνι Τρία, να πραγματοποιήσει κατ' ιδίαν συνάντηση με τον αντιπρόεδρο της Κομισιόν, Βλάντις Ντομπρόφσκις, πριν τη συνεδρίαση των ΥΠΟΙΚ της Ευρωζώνης, ωστόσο δεν υπήρξε κάποια πολύ σημαντική εξέλιξη. Θα ήταν, άλλωστε, πολύ δύσκολο μέσα σε δύο ημέρες να δοθεί λύση σε μία αντιπαράθεση που διαρκεί ήδη 6 μήνες.
«Υποστηρίζουμε την αξιολόγηση της Κομισιόν και συστήνουμε στην Ιταλία να λάβει τα απαραίτητα μέτρα για να συμμορφωθεί με το Σύμφωνο Σταθερότητας και Ανάπτυξης», ανέφερε το κοινό ανακοινωθέν. «Υποστηρίζουμε επίσης τον συνεχή διάλογο μεταξύ της Κομισιόν και των ιταλικών αρχών», πρόσθεσαν οι 19 υπουργοί του ευρώ.
Του Κωνσταντίνου Μαριόλη
https://www.liberal.gr/arthro/231562/oikonomia/2018/ekruthmi-i-katastasi-stin-italia--skliro-to-minuma-ton-italon-biomichanon.html?fbclid=IwAR28VR0g3twHms-msjz6c_8HMOZGyBAOzj50vKB6010-yyahCFOTek1Vry8
4/12/2018
ΠΑΡΑΠΟΜΠΕΣ
Capital Economics: "Ηρεμία πριν την καταιγίδα" στην Ιταλία
Κοντά σε επίτευξη συμβιβασμού με τις Βρυξέλλες η Ιταλία
Σύμφωνα με τους Ιταλούς αναλυτές.
Τα επόμενα επεισόδια του "ιταλικού σίριαλ"
Το αθέατο ιταλικό παιχνίδι
Οι απόψεις,που δημοσιεύονται στα εκάστοτε-χάριν ενημέρωσης και προβληματισμού-αναρτώμενα άρθρα (ή κάθε είδους κείμενα) του ιστολογίου μου, εκφράζουν αποκλειστικά και μόνο τους αρθρογράφους που επώνυμα τις διατυπώνουν. Οι ''υπογραμμίσεις'' -χρώμα,μέγεθος γραμματοσειράς και οι εικονογραφήσεις-με εικόνες από το World Wide Web-στις αναρτήσεις γίνονται με ευθύνη του blogger.
Στο αρχικό πρωτότυπο κείμενο παραπέμπεστε μέσω των επισυναπτόμενων ενεργών συνδέσμων.