Γαλλο-γερμανικός, εθνικά ανάρμοστος έρωτας, με οσμή ευρωπαϊκής εμβάθυνσης.
Πρωτάκουστα πράγματα!
Προς τα πού φυσούν άραγε οι άνεμοι της αλλαγής, προς έναν νέο διεθνή κατακερματισμό, όξυνση των εθνικών ανταγωνισμών και ίσως νέες θερμές αναμετρήσεις, ή προς μια νέα οικειοθελή ενότητα, με την εμβάθυνση της ευρωπαϊκής ιδέας ως την πλέον επιτυχώς δοκιμασμένη και αξιόπιστη απάντηση;
Ενώ ο βαλκανικός μικρόκοσμος συνεχίζει να ταλανίζεται από αμοιβαίες καχυποψίες, προσδοκίες παραδείσων εθνικής καθαρότητας και στο εσωτερικό των κρατών από διαφθορά, πελατειακές σχέσεις, αδύναμους θεσμούς, κράτος δικαίου και κοινωνία πολιτών και ανελέητες πολιτικές συγκρούσεις, κάτι βαθύ κυοφορείται στην Ε.Ε. με την προαναγγελία γάμων μεταξύ των άλλοτε άσπονδων εχθρών, Γαλλίας και Γερμανίας.
Στις 22 Ιανουαρίου υπογράφεται στο Άαχεν από τον Εμ. Μακρόν και την Α.Μέρκελ μια «εθνικώς ανάρμοστη» συμφωνία. Τα δύο κράτη θα συμβουλεύονται το ένα το άλλο σε όλα τα επίπεδα πριν από τις σημαντικές συναντήσεις της ΕΕ και θα επιδιώκουν να έχουν κοινές θέσεις και κοινές ανακοινώσεις των αρμοδίων Υπουργών.
Αυτό θα γίνεται εφεξής ειδικώς στα θέματα ασφάλειας και άμυνας, καθώς και σε όλες τις σημαντικές αποφάσεις. Δημιουργούν ένα Γαλλογερμανικό Συμβούλιο Άμυνας και Ασφάλειας, που θα συναντάται τακτικά στο ανώτατο επίπεδο, θέλουν να κλείσουν τα κενά στρατιωτικής συνεργασίας, να συνεργάζονται πλήρως στην παραγωγή στρατιωτικών εξοπλισμών και εξαγωγών όπλων.
Η Γαλλία και η Γερμανία θέλουν να ευθυγραμμίζονται πλήρως στο Συμβούλιο Ασφαλείας του ΟΗΕ, στο οποίο η Γερμανία έγινε μη μόνιμο μέλος για δύο χρόνια από την 1.1.2019 και βεβαίως θέλει να γίνει μόνιμο με την πλήρη στήριξη της Γαλλίας, ενώ και οι δύο χώρες θα επιδιώξουν την αναθεώρηση του Χάρτη του ΟΗΕ!
Η Γαλλία θα εξετάσει την παραχώρηση της έδρας της ως μονίμου μέλους του Συμβουλίου Ασφαλείας του ΟΗΕ, στην ΕΕ. Οι δύο χώρες δεσμεύονται να εμβαθύνουν την οικονομική τους ένωση, με στόχο τη δημιουργία ενός γαλλο-γερμανικού οικονομικού χώρου με κοινούς κανόνες! Τα δύο κράτη επιθυμούν οι πολίτες τους να μαθαίνουν και τις δύο γλώσσες, με στόχο όλες οι γειτονικές προς τα σύνορα περιοχές να είναι πλήρως δίγλωσσες.
Πρωτάκουστα πράγματα. Αναμένοντας ολόκληρη τη συμφωνία, καθώς αυτές είναι διαρροές ενός μέρους της, φαίνεται ότι κάτι αρχίζει να κινείται στην ΕΕ. Ακόμη περισσότερο: αυτά τα δύο κράτη προσφέρουν ένα ιστορικό παράδειγμα, ένα μονοπάτι ενδιαφέρον για όλους.
Από την άλλη, ενώ κάτι φαίνεται ότι πήγε στραβά με τα βαλκανικά έθνη, το γαλλο-γερμανικό παράδειγμα υποδεικνύει, αφενός ότι δεν υπάρχει καλύτερος δρόμος γι’ αυτά από τη στενή συνεργασία και την άρση των εμποδίων και προκαταλήψεων που εδράζονται στο παρελθόν, αφετέρου ότι για όλα μαζί η ΕΕ είναι η μόνη θετική προοπτική.
Η αρχική διάθεση μιας μικρής έστω πλειοψηφίας Βρετανών να αποχωρήσουν από την Ένωση (καθώς τώρα οι δημοσκοπήσεις δείχνουν ξεκάθαρη μεταστροφή) και η προοπτική του BREXIT, οδήγησαν στη συσπείρωση και την ενιαία στάση των άλλων 27 κρατών και τώρα, μαζί με την αμφισβήτηση του ηγετικού ρόλου των ΗΠΑ παγκοσμίως και την ανάγκη ευρωπαϊκής αυτάρκειας, οδηγούν σε μια βαθύτερη ένωση μεταξύ Γάλλων και Γερμανών, στο ακριβώς αντίθετο δηλαδή προς τις εκλάμψεις εθνικού αναχωρητισμού που εμφανίσθηκαν τελευταία.
Προς τα πού φυσούν άραγε οι άνεμοι της αλλαγής, προς έναν νέο διεθνή κατακερματισμό, όξυνση των εθνικών ανταγωνισμών και ίσως νέες θερμές αναμετρήσεις, ή προς μια νέα οικειοθελή ενότητα, με την εμβάθυνση της ευρωπαϊκής ιδέας ως την πλέον επιτυχώς δοκιμασμένη και αξιόπιστη απάντηση;
Στις 17 Ιανουαρίου 1989 ο Πρόεδρος τότε της Ευρωπαϊκής Επιτροπής Ζακ Ντελόρ είχε εκστομίσει στην ομιλία του στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο την περίφημη διαπίστωση ότι «κανείς δεν μπορεί να ερωτευθεί μια κοινή αγορά». Ο γαλλογερμανικός έρωτας της δεκαετίας του 1950 δείχνει τώρα να ωριμάζει και να οδηγείται ως φυσική απόρροια σε έναν, αν όχι μελίρρυτο με βεβαιότητα πάντως πολλά υποσχόμενο γάμο.
Ο Γάλλος Πρόεδρος Εμμ. Μακρόν δείχνει τόλμη στις μεταρρυθμίσεις και προσοχή στους αριθμούς, ενώ η γερμανική ηγεσία νέα προσήλωση στην ευρωπαϊκή ενότητα και σταθερότητα και σε ένα ειρηνικό μέλλον. Και οι δύο επιδεικνύουν ετοιμότητα παραχώρησης περαιτέρω εθνικής κυριαρχίας.
Ο Φερνάντ Μπρωντέλ, με τη διεισδυτική ματιά του ιστορικού της Μεσογείου, έγραφε λίγα χρόνια μετά τη δημιουργία της ΕΟΚ: «Θα ήταν λάθος η ανθρώπινη φύση να υπηρετεί μόνον έξυπνα ποσά, αυτά φαίνονται τόσο ωχρά δίπλα στον ορμητικό, αν και όχι πάντα ανόητο, ενθουσιασμό που κινητοποίησε την Ευρώπη στο παρελθόν. Μπορεί μια ευρωπαϊκή συνείδηση να χτιστεί αποκλειστικώς με αριθμούς; Ή μήπως είναι ακριβώς αυτό που τα στοιχεία μπορεί να αποτυγχάνουν να συλλάβουν, να είναι αυτό που μπορεί να αναπτυχθεί με τρόπους που δεν μπορούν να υπολογιστούν αριθμητικά;»
Η επικείμενη γαλλο-γερμανική συμφωνία αποτελεί άραγε προανάκρουσμα μιας ευρωπαϊκής πολιτικής ένωσης, ενός ομοσπονδιακού πυρήνα που σταδιακά θα διευρυνθεί, καθώς φαίνεται αδύνατη ως προς την αποτελεσματική λειτουργία όπως και αντιδημοκρατική εξάλλου, η απαίτηση λήψης αποφάσεων μεταξύ 27 ή 28 κρατών με ομοφωνία, ειδικώς στα σημαντικά ζητήματα; Το 2019 προαναγγέλεται πάντως ως ιδιαιτέρως ενδιαφέρουσα χρονιά.
Του Νίκου Γιαννή
15 Ιανουαρίου 2019
ΣΧΕΤΙΚΑ ΚΕΙΜΕΝΑ
Η Συνθήκη του Ααχεν
Σε λίγες ημέρες, και σε πείσμα των δυνάμεων αμφισβήτησης της ευρωπαϊκής ενοποίησης, η Γερμανία και η Γαλλία θα συνυπογράψουν συνθήκη που θα ενισχύσει τη συνεργασία τους στους τομείς της οικονομίας, της ασφάλειας και του περιβάλλοντος. Μέρκελ και Μακρόν έλαβαν την πρωτοβουλία να συμπληρώσουν και να ενισχύσουν τη Συνθήκη των Ηλυσίων που υπέγραψαν ο Αντενάουερ και ο Ντε Γκωλ το 1963, η οποία σφράγισε τη συμφιλίωση μεταξύ των δύο αιώνιων εχθρών. Η Συνθήκη του Ααχεν, που θα υπογραφεί στις 22 Ιανουαρίου, περιγράφεται από το υπουργείο Εξωτερικών της Γερμανίας ως «δέσμευση για μία ισχυρή, βιώσιμη και κυρίαρχη Ευρώπη».
Το ερώτημα, όμως, είναι εάν η νέα συνθήκη θα είναι μια σθεναρή απάντηση προς όσους θέλουν να υπονομεύσουν την περαιτέρω ενοποίηση της Ευρώπης, ή είναι ένα βήμα προς μια Ευρώπη πολλών ταχυτήτων, όπου ισχυρές χώρες θα συνεννοούνται μεταξύ τους και οι υπόλοιπες θα αναγκάζονται να προσαρμόζονται. Η απάντηση θα κριθεί από το πόσο ουσιαστική θα είναι η συνεργασία Γαλλίας - Γερμανίας, πόσο αυτές οι δύο χώρες θα θελήσουν να συμβάλλουν στην παραγωγή ενός αποτελεσματικού πλαισίου για την εξέλιξη του συνόλου της Ε.Ε., και πόσο οι υπόλοιπες χώρες θα θέλουν να ενταχθούν σε αυτόν τον, εκ των πραγμάτων, νέο «ισχυρό πυρήνα», έπειτα από αυτόν της Ευρωζώνης.
Η Συνθήκη του Ααχεν, η οποία επικυρώθηκε από το υπουργικό συμβούλιο της Γερμανίας την Τετάρτη, προσβλέπει σε ακόμη στενότερη συνεργασία σε σημαντικά θέματα που αφορούν την Ε.Ε. Θεσμοθετεί την υπάρχουσα πρακτική σύμφωνα με την οποία οι δύο χώρες συντονίζουν τις θέσεις τους πριν από Συνόδους Κορυφής, ώστε να υπάρχουν «τακτικές διαβουλεύσεις σε όλα τα επίπεδα πριν από σημαντικές ευρωπαϊκές συναντήσεις και να επιδιωχθεί η διαμόρφωση κοινών θέσεων, καθώς και να υπάρχουν κοινά ανακοινωθέντα από τους υπουργούς τους». Η Γαλλία στηρίζει τη Γερμανία στην προσπάθεια να αποκτήσει μόνιμη θέση στο Συμβούλιο Ασφαλείας του ΟΗΕ (πριν από λίγες ημέρες άρχισε διετή θητεία ως μη μόνιμο μέλος). Στενότερη στρατιωτική συνεργασία μεταξύ των δύο χωρών συμπεριλαμβάνει τον σχεδιασμό της Ευρωπαϊκής Αμυντικής Ενωσης και ακόμη στενότερη συνεργασία με τον ΟΗΕ και άλλους διεθνείς οργανισμούς. Η Συνθήκη του Ααχεν εναρμονίζει το εμπορικό δίκαιο των δύο χωρών και συντονίζει μέτρα οικονομικής πολιτικής. Επιδιώκει την ταχεία ανάληψη μέτρων που αφορούν το κλίμα, το περιβάλλον, την υγεία και τη βιώσιμη ανάπτυξη. Προσδοκά στενότερες σχέσεις μεταξύ των δύο λαών στην εκπαίδευση και την έρευνα, με την αμοιβαία αναγνώριση πτυχίων και επαγγελματικών δικαιωμάτων, ενθαρρύνοντας τους πολίτες της μιας χώρας να μαθαίνουν τη γλώσσα της άλλης.
Η συμμετοχή στην Ε.Ε. ήδη καλύπτει πολλά απ’ αυτά τα ζητήματα. Ετσι είναι αναπόφευκτη η αίσθηση ότι Μέρκελ και Μακρόν θέλουν να υπογραμμίσουν ότι οι δικές τους χώρες είναι αποφασισμένες να συνεχίσουν την οικοδόμηση της ενωμένης Ευρώπης – και ας είναι, προς το παρόν, σε διμερές επίπεδο. Αυτό την ώρα που η Βρετανία αποχωρεί, που οι κυβερνήσεις της Ουγγαρίας, της Πολωνίας και της Ιταλίας αντιτίθενται σε κοινές πολιτικές, που οι ΗΠΑ αμφισβητούν ευθέως τον ρόλο του ΟΗΕ και την ίδια την Ε.Ε. Τον Δεκέμβριο, ο υπ. Εξωτερικών των ΗΠΑ Μάικ Πομπέο, σε ομιλία στις Βρυξέλλες, έθεσε το ερώτημα: «Η Ε.Ε. θέτει τα συμφέροντα των χωρών-μελών και των πολιτών τους πάνω απ’ αυτά της γραφειοκρατίας εδώ στις Βρυξέλλες;».
Η επίσκεψη της κ. Μέρκελ στη Γερμανική Σχολή στην Αθήνα, προχθές, της έδωσε την ευκαιρία να μιλήσει με παιδιά και να επαναλάβει την εμπιστοσύνη της στην Ε.Ε. και στη συνεργασία μεταξύ των χωρών-μελών. Είναι ευτύχημα ότι στην Ελλάδα η μεγάλη πλειονότητα είναι υπέρ της ευρωπαϊκής ενοποίησης και αυτό επιτρέπει στη χώρα να συμμετέχει στις εξελίξεις, χωρίς αυτό το θέμα να γίνεται μέρος της πολιτικής αντιπαράθεσης. Εγιναν πολλές θυσίες για να βρισκόμαστε σε αυτό το σημείο. Τώρα που κάθε χώρα αναμετριέται με τις δυνάμεις της μέσα στη ρευστότητα, παρ’ όλες τις σημερινές δυσκολίες στην Ελλάδα και στη Ε.Ε., μπορούμε ακόμη να επενδύουμε σε ένα ευρωπαϊκό μέλλον.
ΝΙΚΟΣ ΚΩΝΣΤΑΝΤΑΡΑΣ
http://www.kathimerini.gr/1004481/opinion/
epikairothta/politikh/h-syn8hkh-toy-aaxen
13/1/2019
ΣΧΕΤΙΚΑ ΚΕΙΜΕΝΑ
Η Συνθήκη του Ααχεν
Σε λίγες ημέρες, και σε πείσμα των δυνάμεων αμφισβήτησης της ευρωπαϊκής ενοποίησης, η Γερμανία και η Γαλλία θα συνυπογράψουν συνθήκη που θα ενισχύσει τη συνεργασία τους στους τομείς της οικονομίας, της ασφάλειας και του περιβάλλοντος. Μέρκελ και Μακρόν έλαβαν την πρωτοβουλία να συμπληρώσουν και να ενισχύσουν τη Συνθήκη των Ηλυσίων που υπέγραψαν ο Αντενάουερ και ο Ντε Γκωλ το 1963, η οποία σφράγισε τη συμφιλίωση μεταξύ των δύο αιώνιων εχθρών. Η Συνθήκη του Ααχεν, που θα υπογραφεί στις 22 Ιανουαρίου, περιγράφεται από το υπουργείο Εξωτερικών της Γερμανίας ως «δέσμευση για μία ισχυρή, βιώσιμη και κυρίαρχη Ευρώπη».
Το ερώτημα, όμως, είναι εάν η νέα συνθήκη θα είναι μια σθεναρή απάντηση προς όσους θέλουν να υπονομεύσουν την περαιτέρω ενοποίηση της Ευρώπης, ή είναι ένα βήμα προς μια Ευρώπη πολλών ταχυτήτων, όπου ισχυρές χώρες θα συνεννοούνται μεταξύ τους και οι υπόλοιπες θα αναγκάζονται να προσαρμόζονται. Η απάντηση θα κριθεί από το πόσο ουσιαστική θα είναι η συνεργασία Γαλλίας - Γερμανίας, πόσο αυτές οι δύο χώρες θα θελήσουν να συμβάλλουν στην παραγωγή ενός αποτελεσματικού πλαισίου για την εξέλιξη του συνόλου της Ε.Ε., και πόσο οι υπόλοιπες χώρες θα θέλουν να ενταχθούν σε αυτόν τον, εκ των πραγμάτων, νέο «ισχυρό πυρήνα», έπειτα από αυτόν της Ευρωζώνης.
Η Συνθήκη του Ααχεν, η οποία επικυρώθηκε από το υπουργικό συμβούλιο της Γερμανίας την Τετάρτη, προσβλέπει σε ακόμη στενότερη συνεργασία σε σημαντικά θέματα που αφορούν την Ε.Ε. Θεσμοθετεί την υπάρχουσα πρακτική σύμφωνα με την οποία οι δύο χώρες συντονίζουν τις θέσεις τους πριν από Συνόδους Κορυφής, ώστε να υπάρχουν «τακτικές διαβουλεύσεις σε όλα τα επίπεδα πριν από σημαντικές ευρωπαϊκές συναντήσεις και να επιδιωχθεί η διαμόρφωση κοινών θέσεων, καθώς και να υπάρχουν κοινά ανακοινωθέντα από τους υπουργούς τους». Η Γαλλία στηρίζει τη Γερμανία στην προσπάθεια να αποκτήσει μόνιμη θέση στο Συμβούλιο Ασφαλείας του ΟΗΕ (πριν από λίγες ημέρες άρχισε διετή θητεία ως μη μόνιμο μέλος). Στενότερη στρατιωτική συνεργασία μεταξύ των δύο χωρών συμπεριλαμβάνει τον σχεδιασμό της Ευρωπαϊκής Αμυντικής Ενωσης και ακόμη στενότερη συνεργασία με τον ΟΗΕ και άλλους διεθνείς οργανισμούς. Η Συνθήκη του Ααχεν εναρμονίζει το εμπορικό δίκαιο των δύο χωρών και συντονίζει μέτρα οικονομικής πολιτικής. Επιδιώκει την ταχεία ανάληψη μέτρων που αφορούν το κλίμα, το περιβάλλον, την υγεία και τη βιώσιμη ανάπτυξη. Προσδοκά στενότερες σχέσεις μεταξύ των δύο λαών στην εκπαίδευση και την έρευνα, με την αμοιβαία αναγνώριση πτυχίων και επαγγελματικών δικαιωμάτων, ενθαρρύνοντας τους πολίτες της μιας χώρας να μαθαίνουν τη γλώσσα της άλλης.
Η συμμετοχή στην Ε.Ε. ήδη καλύπτει πολλά απ’ αυτά τα ζητήματα. Ετσι είναι αναπόφευκτη η αίσθηση ότι Μέρκελ και Μακρόν θέλουν να υπογραμμίσουν ότι οι δικές τους χώρες είναι αποφασισμένες να συνεχίσουν την οικοδόμηση της ενωμένης Ευρώπης – και ας είναι, προς το παρόν, σε διμερές επίπεδο. Αυτό την ώρα που η Βρετανία αποχωρεί, που οι κυβερνήσεις της Ουγγαρίας, της Πολωνίας και της Ιταλίας αντιτίθενται σε κοινές πολιτικές, που οι ΗΠΑ αμφισβητούν ευθέως τον ρόλο του ΟΗΕ και την ίδια την Ε.Ε. Τον Δεκέμβριο, ο υπ. Εξωτερικών των ΗΠΑ Μάικ Πομπέο, σε ομιλία στις Βρυξέλλες, έθεσε το ερώτημα: «Η Ε.Ε. θέτει τα συμφέροντα των χωρών-μελών και των πολιτών τους πάνω απ’ αυτά της γραφειοκρατίας εδώ στις Βρυξέλλες;».
Η επίσκεψη της κ. Μέρκελ στη Γερμανική Σχολή στην Αθήνα, προχθές, της έδωσε την ευκαιρία να μιλήσει με παιδιά και να επαναλάβει την εμπιστοσύνη της στην Ε.Ε. και στη συνεργασία μεταξύ των χωρών-μελών. Είναι ευτύχημα ότι στην Ελλάδα η μεγάλη πλειονότητα είναι υπέρ της ευρωπαϊκής ενοποίησης και αυτό επιτρέπει στη χώρα να συμμετέχει στις εξελίξεις, χωρίς αυτό το θέμα να γίνεται μέρος της πολιτικής αντιπαράθεσης. Εγιναν πολλές θυσίες για να βρισκόμαστε σε αυτό το σημείο. Τώρα που κάθε χώρα αναμετριέται με τις δυνάμεις της μέσα στη ρευστότητα, παρ’ όλες τις σημερινές δυσκολίες στην Ελλάδα και στη Ε.Ε., μπορούμε ακόμη να επενδύουμε σε ένα ευρωπαϊκό μέλλον.
ΝΙΚΟΣ ΚΩΝΣΤΑΝΤΑΡΑΣ
http://www.kathimerini.gr/1004481/opinion/
epikairothta/politikh/h-syn8hkh-toy-aaxen
13/1/2019
-------------------------------------------------
Οι απόψεις, που δημοσιεύονται στα εκάστοτε- αποκλειστικά χάριν ενημέρωσης και προβληματισμού-αναρτώμενα άρθρα (ή κάθε είδους κείμενα) του ιστολογίου μου, εκφράζουν αποκλειστικά και μόνο τους αρθρογράφους που επώνυμα τις διατυπώνουν. Τα πνευματικά δικαιώματα ανήκουν αποκλειστικά και μόνο στους δημιουργούς των κειμένων, εικόνων κλπ και των ιστολογίων που αναφέρονται.
Οι ''υπογραμμίσεις'' -χρώμα,μέγεθος γραμματοσειράς και οι εικονογραφήσεις-με εικόνες από το World Wide Web-στις αναρτήσεις γίνονται με ευθύνη του blogger. Στο αρχικό πρωτότυπο κείμενο παραπέμπεστε μέσω των επισυναπτόμενων ενεργών συνδέσμων.
--------------------------------------------------------------