Συμφωνία για την πρώτη κατοικία: 130.000 όριο για δάνεια - Τα κριτήρια αναλυτικά.




Συμφωνία για την πρώτη κατοικία: 130.000 όριο για δάνεια 
- Τα κριτήρια αναλυτικά. Δυνατότητα αναδρομικής ένταξης 
στο νέο νόμο. 

Στις 250.000 ευρώ αντικειμενική αξία και στις 200.000 ευρώ εμπορική αξία ορίζεται το νέο όριο για την προστασία της πρώτης κατοικίας μετά τη συμφωνία μεταξύ κυβέρνησης και τραπεζών όσον αφορά το νέο πλαίσιο προστασίας το οποίο θα αντικαταστήσει το νόμο Κατσέλη. Η κυβέρνηση θα διαθέσει για τη διετία 2019-2020 κονδύλι 450εκατ ευρώ για την επιδότηση της δόσης των δανειοληπτών οι οποίοι θα ενταχθούν στη ρύθμιση . Η ρύθμιση απομένει να εγκριθεί από τους Θεσμούς και να ψηφιστεί έως το τέλος Φεβρουαρίου, προκειμένου να αντικαταστήσει το υφιστάμενο πλαίσιο του νόμου Κατσέλη.

Η συμφωνία με βάση την οποία οι δανειολήπτες θα μπορέσουν να ενταχθούν στη νέα ρύθμιση προβλέπει:

1) Το όριο της εμπορικής αξίας για την προστασία του ακινήτου είναι οι  200.000 ευρώ. 

2) Το όριο της αντικειμενικής αξίας για την προστασία του ακινήτου είναι οι 250.000 ευρώ. 

3)) Το ύψος των δανείων που μπορεί να ενταχθούν στον νέο νόμο Κατσέλη καθορίζεται στις 130.000 ευρώ. 

4)Τα εισοδηματικά κριτήρια ορίζονται στις 12.500 ευρώ για τον άγαμο, στις 21.000 ευρώ για το ζευγάρι και επιπλέον 5.000 ευρώ ανά τέκνο. Δηλαδή οικογένεια με τρία παιδιά καλύπτεται για εισόδημα μέχρι 36.000 ευρώ. 

5)Η ρύθμιση προβλέπει «κούρεμα» του δανείου για το ποσό που υπερβαίνει το 120% της αξίας του ακινήτου. 

6)Στη ρύθμιση μπορούν να ενταχθούν και όλα τα επιχειρηματικά δάνεια που έχουν  εγγύηση πρώτη κατοικία 

7)Η επιδότηση της δόσης του δανείου θα φτάνει έως και τα 25 χρόνια. 

8) Η επιδότηση του Ελληνικού Δημοσίου για τις δόσεις των δανείων θα φτάσει τα 450 εκατ ευρώ. 

9)Η ένταξη στη νέα ρύθμιση θα γίνεται μέσω ηλεκτρονικής πλατφόρμας, διασφαλίζοντας το βιώσιμο και αδιάβλητο της διαδικασίας. 

Με βάση τα συγκεκριμένα βασικά κριτήρια, διαμορφώνεται ένα πλαίσιο ένταξης που, σύμφωνα με εκτιμήσεις, θα περιλαμβάνει το 90% από το σύνολο των «κόκκινων δανείων» πρώτης κατοικίας.

Η συμφωνία  ανοίγει το δρόμο ώστε να ενταχθούν αναδρομικά στο νέο νόμο και υποθέσεις που εκκρεμούν από τον παλαιό νόμο Κατσέλη, καθώς έως και το τέλος του 2018 ο αριθμός έφτασε τις 170.000 υποθέσεις. Ειδικά στο τέλος του 2018 και το πρώτο δίμηνο του 2019, στο οποίο ισχύει η παράταση του υφιστάμενου νόμου, ο αριθμός των προσφυγών αυξήθηκε κατακόρυφα προκειμένου οι δανειολήπτες να προφυλαχθούν από πλειστηριασμούς, αλλά και το ενδεχόμενο ο νόμος να άλλαζε επι τα χείρω. 

Το παρασκήνιο της συνάντησης

Το νέο πλαίσιο συμφωνήθηκε μετά τη χθεσινή συνάντηση του Οικονομικού επιτελείου της κυβέρνησης με τους επικεφαλής των τραπεζών, εν μέσω πιέσεων από την πλευρά των Θεσμών ώστε να επιταχυνθούν οι διαδικασίες και το σχέδιο να ολοκληρωθεί το συντομότερο δυνατό.

Η σύσκεψη μεταξύ των αρμόδιων υπουργών και των CEOs των τραπεζών ξεκίνησε λίγο μετά τις 6 χθες το απόγευμα και πρόθεση και των δύο πλευρών ήταν η συνάντηση να είναι αυτή που θα «κλειδώσει» και τις τελευταίες λεπτομέρειες. 

Στην συνάντηση συμμετείχαν από τους τραπεζίτες (Καραμούζης Πρόεδρος Ένωσης Τραπεζών, Καραβίας CEO Eurobank, Μυλωνάς CEO Εθνικής τράπεζας, Μεγάλου CEO Πειραιώς, Ψάλτης CEO Alpha bank και Καλαντώνης μέλος της Ένωσης και αναπληρωτής CEO της Eurobank) και από την κυβέρνηση ο Πρωθυπουργός Α. Τσίπρας και οι συναρμόδιοι υπουργοί. 

Οι δύο πλευρές συζήτησαν επί του σχεδίου που είχε ετοιμάσει η κυβέρνηση και παρουσίασε τις τελευταίες ημέρες στους τραπεζίτες. Οι παράμετροι του σχεδίου ικανοποιούσαν τη βασική απαίτηση των Θεσμών και των τραπεζών προκειμένου να αποκλειστούν από τη ρύθμιση οι στρατηγικοί κακοπληρωτές, γεγονός το οποίο βοήθησε ώστε να αποκατασταθεί η επικοινωνία κυβέρνησης και τραπεζών. 

Σημαντικός παράγοντας ήταν και το γεγονός ότι το τελικό σχέδιο ικανοποιεί και τις δύο πλευρές καθώς η κυβέρνηση κατάφερε να τεθεί το όριο για την πρώτη κατοικία σε ιδιαίτερα υψηλό επίπεδο (αρχική πρόταση των τραπεζών ήταν το όριο να μειωθεί στις 70.000 ευρώ), ενώ την ίδια στιγμή οι τράπεζες μπορούν να καθαρίσουν τα χαρτοφυλάκια τους από ένα σημαντικό αριθμό κόκκινων δανείων. 

Στόχος ήταν να γεφυρωθούν οι διαφορές μεταξύ των δύο πλευρών σχετικά με το ύψος της αντικειμενικής αξίας των ακινήτων τα οποία θα προστατεύονται,  αλλά και το ύψος του υπολοίπου του δανείου μέχρι του οποίου οι δανειολήπτες θα μπορούν να ενταχθούν στη ρύθμιση. 

Σε αυτό το πλαίσιο και με δεδομένη την πίεση των Θεσμών, αλλά και τη πίεση του χρόνου, καθώς η παράταση του υφιστάμενου νόμου εκπνέει στο τέλος Φεβρουαρίου, οι δύο πλευρές κατάφεραν να βρουν κοινό τόπου και να οδηγηθούν σε τελική συμφωνία.  

Η κοινή πρόταση θα διαβιβαστεί στους εποπτικούς θεσμούς του τραπεζικού συστήματος με στόχο η διαδικασία νομοθέτησης να ολοκληρωθεί μέχρι το τέλος Φεβρουαρίου.

Αλέξανδρος Κλώσσας

https://www.huffingtonpost.gr/entry/semfonia-yia-ten-prote-katoikia-130000-orio-yia-daneia-ta-kriteria-analetika_gr_5c665168e4b033a799410ab6?ncid=other_huffpostre_pqylmel2bk8&utm_campaign=related_articles
15/2/2019



            ΣΧΕΤΙΚΑ ΚΕΙΜΕΝΑ             



 Σκίτσο του ΣΤΑΘΗ

1.
Μύθοι και αλήθειες για την «προστασία» της πρώτης κατοικίας.
Το όριο προστασίας της πρώτης κατοικίας συρρικνώνεται 
σε βαθμό … εξαφάνισης.

Μετά τα «παγωμένα χέρια της Έλλης», ο πρωθυπουργός γνώρισε το παγωμένο βλέμμα των τραπεζιτών. Κατόπιν ολιγόωρης σύσκεψης μαζί τους αναγκάστηκε να ανακρούσει πρύμναν. Το όριο προστασίας της πρώτης κατοικίας συρρικνώνεται από 1 Μαρτίου 2019 σε βαθμό … εξαφάνισης.

Για ποιο λόγο; Σύμφωνα με όσα παπαγαλίζουν διάφοροι «επαΐοντες» στα μέσα ενημέρωσης και επιβεβαιώνουν ασμένως ποικίλοι κυβερνητικοί τιτουλάριοι ο στόχος είναι ένας:να σωθεί το τραπεζικό σύστημα! Ποια είναι, όμως, η αλήθεια; Κινδυνεύει συστημικά ο τραπεζικός τομέας από το «ακαταδίωκτο» ενός και μόνον ακινήτου συμπολιτών μας που πληρούν συγκεκριμένα κριτήρια; Ή μήπως κάτω από το χαλάκι της παραφιλολογίας για την πρώτη κατοικία κρύβουμε συγκεκριμένες πράξεις και παραλείψεις εκείνων που εμπιστευτήκαμε στο «τιμόνι» όχι μόνον του τραπεζικού συστήματος αλλά και της χώρας;

Μύθος πρώτος: «Η πρώτη κατοικία χαρίζεται σε όσους οφείλουν αρκεί να έχει αξία μέχρι 240.000€». Η αλήθεια είναι ότι τίποτα απολύτως δεν χαρίζεται. Ο οφειλέτης καλείται στην ουσία να πληρώσει σε δόσεις – όπως αυτές θα οριστούν από το δικαστήριο – το σύνολο της τρέχουσας αξίας του ακινήτου. Δηλαδή ο οφειλέτης καλείται να αποπληρώσει ποσό που είναι ίσο με το ποσό που θα ελάμβαναν οι πιστωτές σε περίπτωση υποθετικής εκποίησης του ακινήτου με αναγκαστικό πλειστηριασμό. Τι χάνει η τράπεζα στην περίπτωση αυτή; Απολύτως τίποτα. Απλά δεν ρευστοποιεί αναγκαστικά το ακίνητο και περιμένει με δόσεις να πάρει τα χρήματά της. Αυτός άλλωστε δεν είναι ο ρόλος μιας τράπεζας που χορηγεί δάνεια; Εκτός αν εντέλει μιλάμε για εισπρακτικές εταιρίες…

Μύθος δεύτερος: «το υφιστάμενο νομοθετικό πλαίσιο προστατεύει τους “στρατηγικούς κακοπληρωτές”». Μπαρμπούτσαλα! Εκτός εάν θεωρούμε «στρατηγικό κακοπληρωτή» όποιον βγάζει σήμερα στην χώρα μας 912€ και κρίνεται από το δικαστήριο «συνεργάσιμος» δανειολήπτης. Συνεργάσιμος και στρατηγικός κακοπληρωτής είναι έννοιες «στρατηγικά»… αντίθετες. Να μην ξεχνάμε μάλιστα ότι για όσους αιτούνται σχετικής προστασίας δεν υπάρχει σήμερα κανένα τραπεζικό απόρρητο. Υπενθυμίζεται ότι προστασία της πρώτης κατοικίας μπορεί να πετύχουν (πληρώνοντάς την όπως προαναφέρθηκε) μόνον όσοι μπορεί να υπαχθούν στο Νόμο Κατσέλη (Ν. 3869/2010). Στο προστατευτικό πλέγμα του τελευταίου μπορούν κατ’ αρχήν να υπαχθούν μόνο φυσικά πρόσωπα, όπως άνεργοι, υπάλληλοι, συνταξιούχοι, ελεύθεροι επαγγελματίες (π.χ. γιατροί, μηχανικοί, δικηγόροι), μικρέμποροι, ακόμα και πρώην έμποροι, που διέκοψαν όμως την εμπορία χωρίς κατά το χρόνο διακοπής να έχουν παύσει τις πληρωμές τους. Το μηνιαίο διαθέσιμο οικογενειακό εισόδημα των ανωτέρω πολιτών δεν πρέπει να υπερβαίνει τις εύλογες δαπάνες διαβίωσης προσαυξημένες κατά 70%, ήτοι δεν πρέπει να υπερβαίνει το ποσό των 912,90 ευρώ για έναν ενήλικα, το ποσό των 1.540,20 ευρώ για δύο ενήλικες - ζευγάρι και το επιπλέον ποσό των 375,70 ευρώ ή 353,60 ευρώ για κάθε εξαρτώμενο τέκνο ή εξαρτώμενο ενήλικα αντίστοιχα (όπως ισχύει σήμερα βάσει της Έρευνας Οικογενειακών Προϋπολογισμών της Ελληνικής Στατιστικής Αρχής)

Την ίδια στιγμή το ακίνητο που ζητείται να διασωθεί δεν πρέπει να έχει αντικειμενική αξία που υπερβαίνει τις 180.000 ευρώ για τον άγαμο οφειλέτη, προσαυξημένη κατά 40.000 ευρώ για τον έγγαμο οφειλέτη και κατά 20.000 ευρώ ανά τέκνο και μέχρι τρία (3) τέκνα.

Αλήθεια πρώτη: το πρόβλημα των κόκκινων δανείων είναι υπαρκτό και σημαντική πτυχή του είναι τα επιχειρηματικά δάνεια και όχι τα στεγαστικά. Εξίσου αληθές είναι ότι το πρόβλημα πρέπει να λυθεί διότι δίχως τραπεζικό σύστημα δεν μπορεί να αναπτυχθεί η οικονομία της χώρας.

Αλήθεια δεύτερη: οι πλειστηριασμοί δεν φαίνεται να γεμίζουν τα «ταμεία των τραπεζών». Από τα μέχρι στιγμής στοιχεία προκύπτει ότι μόλις το 35% των πλειστηριασμών ολοκληρώνεται με επιτυχία και στο 90% των περιπτώσεων αγοραστής είναι μια τράπεζα. Δηλαδή αντί για λεφτά παίρνει ακίνητο που κάποια στιγμή θα κληθεί να το μεταπουλήσει. Άραγε σε ποια αγορά εφόσον δεν υπάρχει σημαντική ζήτηση πλην των τουριστικών ακινήτων; Και με τι κόστος διακράτησης (ΕΝΦΙΑ, δαπάνες συντήρησης και φύλαξης); Και εντέλει αυτό είναι «ανακεφαλαιοποίηση»; Έτσι θα βρουν ρευστότητα να χρηματοδοτήσουν την οικονομία;

Αλήθεια τρίτη: όλα τα «σχέδια» που αίφνης προτείνονται δεν φαίνεται να έχουν ιδιαίτερη σχέση με μια «ελεύθερη» οικονομία. Συνεπώς δεν προβλέπουν να αναλαμβάνουν το επιχειρηματικό ρίσκο οι υφιστάμενοι ιδιώτες μέτοχοι (κυρίως funds), οδηγούν σε αύξηση του δημόσιου χρέους και δεν θεσπίζουν κίνητρα επίλυσης του προβλήματος από τα ήδη εντεταλμένα τραπεζικά στελέχη. Πράγματι, τα τελευταία χρόνια εκατοντάδες τραπεζικά στελέχη έχουν επιστρατευτεί στον τομέα των αναδιαρθρώσεων δανείων. Μάλιστα, η πολιτεία θεσμοθέτησε και ποινική ασυλία για τις αποφάσεις που λαμβάνουν στο πλαίσιο της συγκεκριμένης δραστηριότητας. Ποιος, όμως, ελέγχει την ταχύτητα και αποτελεσματικότητα των ενεργειών τους; Πέτυχαν τους στόχους που είχαν τεθεί και εάν όχι ποιες οι κυρώσεις; Ποιες μορφές κοινωνικής λογοδοσίας, για τα διοικητικά στελέχη, θέσπισε η κυβέρνηση πριν σπεύσει να τους συνδράμει για άλλη μια φορά; Ποιος ελέγχει την πληρότητα, θελκτικότητα και αποτελεσματικότητα των «τραπεζικών προϊόντων αναδιαρθρώσεων»;

Πράγματι, δίχως τραπεζικό σύστημα δεν μπορεί να υπάρξει καμία χώρα. Για αυτό το λόγο πρέπει να το προφυλάξουμε. Και ο καλύτερος τρόπος είναι πριν ξεσπιτώσουμε τη μισή Ελλάδα και βάλουμε όλοι πάλι το χέρι στην τσέπη – στο πλαίσιο μιας νέας ανακεφαλαιοποίησης που ήδη έχει προαναγγελθεί από τον Αντιπρόεδρο της Κυβέρνησης - να ελέγξουμε ποιοι έκαναν σωστά τη δουλειά τους και ποιοι όχι.

Αργύρης Αργυριάδης
 Δικηγόρος Παρ’ Αρείω Πάγω 
Διαπιστευμένος Διαμεσολαβητής & Διαχειριστής Αφερεγγυότητας

 16/02/2019 


2.
“Κόκκινα δάνεια, πολιτική άνοια”   

Ένα τραπεζικό δάνειο είναι μια σύμβαση ανάμεσα σε δύο πρόσωπα: ένα νομικό (την Τράπεζα) κι ένα φυσικό (τον ιδιώτη) ή επίσης νομικό (σε περίπτωση που ο δανειολήπτης είναι εταιρεία). Είναι μια σύμβαση ΙΔΙΩΤΙΚΟΥ ΔΙΚΑΙΟΥ. Να το ξαναπώ, γιατί δεν φαίνεται να το έχουμε καταλάβει: ΙΔΙΩΤΙΚΟΥ ΔΙΚΑΙΟΥ. Δηλαδή αφορά αυτούς τους δύο αποκλειστικά και κανέναν άλλον (εκτός αν οικειοθελώς συμμετάσχει ως τριτεγγυητής).

Και οι δύο παίρνουν ρίσκο. Η σύμβαση το αποτιμά, μέσω του επιτοκίου και των εγγυήσεων στα οποία συμφωνούν δανειστής και δανειζόμενος. Αν το δάνειο δεν εξυπηρετηθεί, το καθένα από τα συμβαλλόμενα μέρη θα πληρώσει τη ζημιά που του αναλογεί, στο νομικό πλαίσιο που ισχύει την στιγμή της σύναψης της σύμβασης. Αν, για παράδειγμα, ο δανειστής κάψει το σπίτι που αγόρασε και μετά αυτοκτονήσει, η Τράπεζα δεν θα πάρει μία. Αν ο δανειστής χάσει τη δουλειά του και οι τιμές των ακινήτων πέσουν κατακόρυφα, η Τράπεζα θα βρεθεί με ένα σπίτι κατασχεμένο που θα αξίζει λιγότερο από τα χρήματα που δάνεισε και ο δανειολήπτης θα βρεθεί και με χρέος και χωρίς σπίτι. Αυτές είναι οι δύο ακραίες περιπτώσεις κακής εξέλιξης της σύμβασης. Ανάμεσά τους υπάρχουν κι άλλες.

Τι πρέπει να γίνει αν κάτι πάει στραβά; Θα το αποφασίσουν οι δύο συμβαλλόμενοι. Μπορεί, στην πορεία, η Τράπεζα να κρίνει πως πρέπει να διευκολύνει τον δανειολήπτη αλλάζοντας προς όφελός του τους όρους του δανείου, με στόχο να ελαχιστοποιήσει τη χασούρα της. Μπορεί να προτιμήσει να προχωρήσει σε πλειστηριασμό για να τα εισπράξει όλα με κίνδυνο να χάσει πολλά περισσότερα. Όμως το τι θα κάνει η Τράπεζα το αποφασίζει η Τράπεζα και το τι θα κάνει ο δανειολήπτης το αποφασίζει ο δανειολήπτης.

Αυτά σε κανονικά κράτη. Στο οθωμανοσοβιετικό μόρφωμα που έχουμε την  ατυχία να ζούμε, υπάρχει πάντα κι ένας άλλος παράγοντας που χώνει την τοξική ουρά του παντού: το κράτος. Το οποίο, ας πούμε ότι εμφανίζεται ξαφνικά και λέει στον δανειολήπτη:

«Πήρες δάνειο 200.000 ευρώ κι αγόρασες ένα σπίτι. Έχεις συμφωνήσει να το αποπληρώσεις σε 20 χρόνια. Πέρασαν 5 χρόνια και οι τιμές των ακινήτων έχουν διπλασιαστεί. Δηλαδή τώρα το σπίτι σου αξίζει 400.000 ευρώ. Ε, λοιπόν, αντί για τα 200.000 που συμφώνησες να επιστρέψεις (συν τους τόκους) θα επιστρέψεις 300.000 ευρώ (συν τους τόκους). Για να μοιραστείτε με την Τράπεζα το κέρδος.»

Τι; Δεν έχει γίνει ποτέ αυτό;

Γιατί, αλήθεια; Μήπως γιατί δεν είναι ούτε δίκαιο, ούτε νόμιμο, ούτε ηθικό το κράτος να αλλάζει, με το «έτσι γουστάρω» τους όρους μιας σύμβασης ιδιωτικού δικαίου; Μήπως γιατί δεν μπορεί να παίρνει αυτόκλητα το μέρος του ενός συμβαλλόμενου και να αδικεί κατάφωρα τον άλλον επιβαρύνοντάς τον με υποχρεώσεις που δεν έχει αναλάβει και εμποδίζοντάς τον από το να ασκήσει τα δικαιώματα που ο νόμος τού παρέχει;

Κι όμως, το ΣΥΝΟΛΟ του πολιτικού και δημοσιογραφικού κόσμου, πλην ελαχίστων εξαιρέσεων, και το μεγαλύτερο ποσοστό των πολιτών θεωρεί πολύ λογική την παρέμβαση του κράτους σε μια ιδιωτική σύμβαση. Αρκεί να λειτουργεί ανάποδα. Διότι στο αριστερίστικο συλλογικό φαντασιακό του Έλληνα, η Τράπεζα είναι η κακή και πλούσια και ο δανειολήπτης είναι ο καλός και φτωχός. Και μπροστά σ’ αυτό το φαντασιακό όλα τα άλλα (Σύνταγμα, νόμοι, ατομικά δικαιώματα, συναλλακτικά ήθη, εθνική Οικονομία) δεν πιάνουν χαρτωσιά.

Όλα τα κόμματα, εντός και εκτός Βουλής, αριστερά και δεξιά, με μόνη εξαίρεση την «ανάλγητη νεοφιλελεύθερη σέχτα» της οποίας προεδρεύει ο γράφων, υποστηρίζουν ότι το κράτος όχι απλώς έχει το δικαίωμα, αλλά οφείλει να εμφανιστεί αυτόκλητο και να πει στην Τράπεζα: «Ο δανειολήπτης ζύγισε λανθασμένα τις οικονομικές του προοπτικές. Με τα λεφτά που του έδωσες αγόρασε σπίτι ή τα έριξε στη δουλειά του ή τα ξόδεψε στην κατανάλωση. Δεν μπορεί να τα επιστρέψει. Θα τα πληρώσεις εσύ! Μέρος του ή το σύνολο. Και σου απαγορεύω να εκπλειστηριάσεις ακίνητη ιδιοκτησία όπως έχετε συμφωνήσει με τον δανειολήπτη, αν είναι η πρώτη του κατοικία.»  Αυτό στην οθωμανοσοβιετική διάλεκτο ονομάζεται «κοινωνική πολιτική» και «προστασία δανειοληπτών».

Είναι, όμως, ακριβώς το αντίθετο! Διαλύει την κοινωνική συνοχή και αφήνει τους πάντες εκτεθειμένους, διότι οι πάντες χάνουν. Ας δούμε, κατά περίπτωση, τις συνέπειες.

  1. Χάνει ο δανειολήπτης. Όχι μόνο δεν θα γλυτώσει το σπίτι του, αλλά θα το χάσει τελικά για ένα κομμάτι ψωμί. Ο νόμος Κατσέλη και η πατέντα της «προστασίας της κατοικίας» δεν χαρίζει σπίτια. Στην ουσία παγώνει τους πλειστηριασμούς, δίνοντας στον δανειολήπτη τη δυνατότητα να συνεχίσει να πληρώνει αργότερα όταν, υποτίθεται, στην Οικονομία θα επικρατήσουν καλύτερες συνθήκες. Όμως η ανάπτυξη δεν είναι φυσικό φαινόμενο για να έρθει οπωσδήποτε μετά την ύφεση, όπως έρχεται μετά τον χειμώνα η άνοιξη. Η καλυτέρευση της Οικονομίας προϋποθέτει εξυγίανση των Τραπεζών και αυτή προϋποθέτει οριστική αντιμετώπιση της ακατάσχετης αιμορραγίας των κόκκινων δανείων. Όσο, δηλαδή, ο δανειολήπτης είναι «προστατευμένος», το δάνειό του θα είναι κόκκινο, η Τράπεζα θα παραπαίει και η Οικονομία θα είναι παράλυτη. Τα μη εξυπηρετούμενα δάνεια από 5,5% του συνόλου των χορηγήσεων το 2008 και 7% το 2009 εκτοξεύτηκαν στο 46,9% το α’ εξάμηνο του 2018 για να “υποχωρήσουν” το τρίτο τρίμηνο στο 44,9%, 13 φορές πάνω από τον μέσο όρο της Ε.Ε. (3,4%)! Eίναι θέμα χρόνου το σύστημα να καταρρεύσει. Η κυβέρνηση που θα κληθεί να διαχειριστεί την κατάρρευση θα άρει αναγκαστικά την προστασία, και τότε εκατοντάδες χιλιάδες κατοικίες θα βγουν ξαφνικά στο σφυρί, ρίχνοντας τις τιμές στα τάρταρα.
  2. Χάνει η Οικονομία. Με Τράπεζες-ζόμπι δεν υπάρχει Οικονομία. Όταν το τραπεζικό σύστημα φοβάται και τη σκιά του και σου ζητάει απίστευτες εγγυήσεις για να σου δώσει δάνειο, οδηγεί σε θάνατο από οικονομική ασφυξία ακόμα και υγιείς επιχειρήσεις, ενώ δεν δίνει καμμία ελπίδα σε νεοφυείς. Ούτε υπάρχει περίπτωση ένα νέο ζευγάρι που έχει εισοδήματα να πάρει δάνειο για πρώτη κατοικία καθώς καμμία Τράπεζα δεν ρισκάρει την πιθανότητα μετά από κανα-δυό δόσεις να γίνουν κι αυτοί κόκκινοι, εκμεταλλευόμενοι τον σημερινό ή κάποιον αυριανό λαϊκιστικό νόμο.
  3. Χάνουν οι Τράπεζες. Δηλαδή, οι 300.000 μικρομέτοχοι που είδαν με τις συνεχείς ανακεφαλαιοποιήσεις και τα reverse-split τις επενδύσεις τους να μηδενίζονται. Είναι χαρακτηριστικό πως οι 1500 μετοχές της Εθνικής Τράπεζας του 2007 έχουν συνενωθεί σε 1 μετοχή σήμερα. Το 2007 άξιζαν 70.000 ευρώ. Σήμερα, 1 ευρώ. Αυτοί είναι οι “τραπεζίτες” στων οποίων τα χέρια δεν θα κατέληγε κανένα σπίτι, όπως έλεγε το προεκλογικό σύνθημα του ΣΥΡΙΖΑ. Μπορεί να μην έχουν καν πρώτη κατοικία και να μένουν στο νοίκι. Όμως, και το ΠΑΣΟΚ και η ΝΔ και ο ΣΥΡΙΖΑ αποφάσισαν ότι έπρεπε να «σφαγούν» διότι όταν αγοράζεις μετοχές Τραπεζών τι άλλο είσαι εκτός από υποστηρικτής του καπιταλιστικού κεφαλαίου, δηλαδή εχθρός του λαού; Επιπλέον, οι περισσότερες εργατοώρες αυτά τα χρόνια στις Τράπεζες σχετίζονται με τη «χαρτούρα» του νόμου Κατσέλη, με δικαστήρια και πραγματογνωμοσύνες, παρά με καθαρά τραπεζικές εργασίας, επιβαρύνοντας τερατωδώς το λειτουργικό κόστος.
  4. Χάνει η οικοδομική δραστηριότητα. Όταν υπάρχουν τόσα πολλά σπίτια προς πώληση, ο αριθμός των οποίων αναμένεται να εκτιναχθεί στο προσεχές διάστημα, κανένας δεν επενδύει στην οικοδομή. Άρα, σε κατάσταση ζόμπι είναι, εκτός από τις τράπεζες, οι κατασκευαστικές εταιρείες, οι προμηθευτές τους και χιλιάδες επαγγελματίες που σχετίζονται με την οικοδομική δραστηριότητα, αν δεν έχουν κλείσει ήδη ή φύγει στο εξωτερικό.
  5. Χάνει ο φορολογούμενος. Η παρατεταμένη ακατάσχετη αιμορραγία των κόκκινων δανείων οδήγησε στην οριστική απώλεια των 38 δισ. που έβαλε το ΤΧΣ για την ανακεφαλαιοποίηση των 4 συστημικών τραπεζών και την εκκαθάριση 8 μικρότερων, τα οποία προστέθηκαν στο χρέος, δηλαδή στους ώμους των παιδιών μας. Τώρα καλείται να πληρώσει και τις επιδοτήσεις των δανείων που αποφάσισε ο ΣΥΡΙΖΑ. Αν μάλιστα οι Τράπεζες οδηγηθούν σε bail-in θα χάσει και ο καταθέτης.
  6. Χάνει η Δικαιοσύνη. Ήταν στραβό το κλίμα, το έφαγε κι ο γάιδαρος. Δεν μας έφτανε που είχαν συσσωρευθεί στη Δικαιοσύνη βουνά από εκκρεμείς υποθέσεις, ενέσκηψαν και εκατοντάδες χιλιάδες άλλες, της υπαγωγής σε καθεστώς «προστασίας» ή των διαγραφών (καταναλωτικών κυρίως) δανείων με αποφάσεις ειρηνοδικείων (άλλη απίστευτη παρανομία του κράτους την οποία με πηχυαίους τίτλους προβάλλουν οι λαϊκιστές των ΜΜΕ ως «δικαίωση» των αφρόνων καταναλωτών). Πρόκειται για τεράστιο διαχειριστικό κόστος, διότι η διαφορά ανάμεσα στον αληθινά αναξιοπαθούντα και στον εκ συστήματος μπαταχτσή κόκκινο δανειολήπτη πρέπει να διαπιστωθεί με δικαστικές αποφάσεις οι οποίες θα κρίνουν τι εισοδήματα έχει κάποιος, τι καταναλώνει, αν οι μεταβιβάσεις ακινήτων στις οποίες προέβη είναι δόλιες ή όχι, υποθέσεις που είναι εξαιρετικά χρονοβόρες, κοστοβόρες αλλά και δύσκολες στο να εκτιμηθούν σωστά λόγω της εκτεταμένης μαύρης οικονομίας και των παράθυρων της νομοθεσίας. Μέχρι και εικονικά διαζύγια έχουν βγει για να φανεί ότι το δάνειο αφορά πρώτη κατοικία.
  7. Χάνει η ηθική. Μπορεί να ακούγεται «εξωτικό» να μιλάς για ηθική σε μια χώρα θεσμοποιημένης ανομίας αλλά ίσως αυτή η χασούρα να είναι η μεγαλύτερη όλων. Moral hazard το λένε αυτό οι κουτόφραγκοι. Είναι ο ηθικός κίνδυνος που προκαλείται από την επιβράβευση της ασυνέπειας και, σε πολλές περιπτώσεις, της απάτης. Ο συνεπής δανειολήπτης που προσπαθεί – με τεράστιο κόπο σε εποχή γενικευμένης ύφεσης – να μην καθυστερεί ούτε μια δόση, αισθάνεται το κορόιδο (μια άλλη λέξη είναι η καταλληλότερη…) της υπόθεσης. Το ίδιο το σύστημα τον ωθεί στην ασυνέπεια. Κι αυτή η ροπή είναι μόνιμη καθώς ο λαϊκισμός της προστασίας των κομματικών πελατών με τα λεφτά των άλλων είναι ενδημικό στοιχείο του ελληνικού πολιτικού συστήματος. Η χρεοκοπία της ηθικής είναι η μήτρα όλων των άλλων χρεοκοπιών. Να μην γελιέμαστε: κανένα κράτος δεν ανακάμπτει οικονομικά ή πολιτικά αν δεν στηριχθεί σε στέρεο ηθικό υπόβαθρο. Το δικό μας υπόβαθρο αποσαθρώνεται όλο και περισσότερο.

Τελικά, κερδίζει κανείς;

Ναι, οι απατεώνες – έμποροι ελπίδας, όλου του πολιτικού και δημοσιογραφικού φάσματος, που αναλαμβάνουν να σε σώσουν, καταδικάζοντάς σε σε αργό, βασανιστικό θάνατο. Κι οι δικηγόροι.

Τι θα έπρεπε να γίνει; Το νόμιμο: να αφεθούν τα δύο συμβαλλόμενα μέρη (Τράπεζες και δανειολήπτες) να τα βρουν μεταξύ τους και να πληρώσουν στο βαθμό που τους αναλογεί το κόστος των ατυχών επιλογών τους. Οι Τράπεζες για τα δάνεια που έδιναν αβέρτα την εποχή της φούσκας, χωρίς εγγυήσεις, και οι δανειολήπτες για την υπερβολική αισιοδοξία τους και για το άπλωμα των ποδιών τους μακρύτερα από την κουβέρτα τους. Ο γράφων είχε προτείνει, στην αρχή της κρίσης, παράταση της περιόδου αποπληρωμής του δανείου και πέραν του προσδόκιμου ζωής του δανειολήπτη, ανάλογα με τη μηνιαία δόση που είναι σε θέση να καταβάλλει. Πήρες δάνειο για 20 χρόνια και πλήρωνες 800 ευρώ τον μήνα; Πόσα μπορείς να δίνεις τώρα; 300 ευρώ; Εντάξει, το δάνειο πάει στα 80 χρόνια, κι όταν, χτύπα ξύλο, έρθει η ώρα οι κληρονόμοι να κάνουν αποδοχή, αυτοί θα αποφασίσουν εάν θα συνεχίσουν να το πληρώνουν ή θα αποποιηθούν την κληρονομιά.

Αλλά κι αυτή η πρόταση, αν εμείς διαχειριζόμαστε το θέμα, θα είχε τον χαρακτήρα σύστασης, όχι νόμου. Διότι ότι είναι ΑΠΑΡΑΔΕΚΤΟ, ΠΑΡΑΝΟΜΟ και ΑΝΤΙΣΥΝΤΑΓΜΑΤΙΚΟ το κράτος να παρεμβαίνει σε ιδιωτικές συμβάσεις τρίτων, τροποποιώντας τες εκ των υστέρων υπέρ του ενός ή του άλλου συμβαλλόμενου. Το ότι οι Τράπεζες δεν προσέβαλαν τον νόμο Κατσέλη στα δικαστήρια (στα ευρωπαϊκά θα κατέπιπτε με το «καλημέρα») οφείλεται στο ότι έχουν τη φωλιά τους λερωμένη. Το τραπεζικό σύστημα ουδέποτε υπήρξε πραγματικά ανεξάρτητο. Ήταν πάντα διαπλεκόμενο με το γκουβέρνο, επιτρέποντας στο εκάστοτε κυβερνητικό κόμμα να είναι το πραγματικό αφεντικό μιας θεωρητικώς ιδιωτικής τραπεζικής επιχείρησης. (Με το αζημίωτο βέβαια. Αλλά αυτό είναι μια άλλη, μεγάλη, ιστορία.)

Μακάρι κάποιος να μπορούσε να μας χαρίζει σπίτια. Δυστυχώς αυτό δεν συμβαίνει στον πραγματικό κόσμο. Τα σπίτια κάποιος τα πληρώνει. Ο δανειολήπτης πήρε χρήματα από την τράπεζα, όχι τούβλα, και χρήματα πρέπει να επιστρέψει, διότι και οι καταθέτες χρήματα κατέθεσαν, όχι τούβλα. (Αναρωτιέμαι πόσοι αντιλαμβάνονται ότι η Τράπεζα δεν δανείζει δικά της λεφτά, αλλά λεφτά των καταθετών.)

Ο πλειστηριασμός είναι μία, δυσάρεστη μεν αναγκαία δε, πράξη αστικής δικαιοσύνης και οικονομικής εξισορρόπησης. Χωρίς καμία παρέμβαση του κράτους. Όπως γινόταν χρόνια τώρα. Αλλά πλέον με τον πέλεκυ της Δικαιοσύνης βαρύ (με την διαδικασία του αυτόφωρου και χωρίς η έφεση να έχει ανασταλτικό χαρακτήρα) επί της κεφαλής ανόητων «ακτιβιστών» συμβολαιογραφομάχων τύπου Λαφαζάνη, Ζωής και Ρουβίκωνα, που αγνοούν το στοιχειώδες: κάτι που δεν πληρώνει ο ένας θα το πληρώσει ο άλλος. Εγώ αυτό θα έκανα. Διαγραφές χρεών δεν υπάρχουν στον πραγματικό κόσμο. Όμως, δεν τελειώνει κι η ζωή αν χάσεις ένα σπίτι το οποίο αγόρασες με ξένα λεφτά. Μια Οικονομία που θα καλπάζει, χωρίς τα βαρίδια των κόκκινων δανείων και τις στρεβλώσεις των κρατικών παρεμβάσεων, θα σου δώσει την ευκαιρία να αγοράσεις αργότερα, σε ευνοϊκότερες συνθήκες, την πρώτη ή την όγδοη κατοικία σου. Και κανείς δεν «πετιέται στον δρόμο» όταν το ανεξόφλητο περιουσιακό του στοιχείο βγαίνει στο σφυρί. Υπάρχουν άπειρες κατοικίες με πολύ χαμηλά ενοίκια που μπορούν να προσφέρουν ικανοποιητικότατη στέγη. Άλλωστε, ακόμα και άνθρωποι με οικονομική επιφάνεια, προτιμούν, από άποψη, την ευελιξία της ενοικίασης από τις υποχρεώσεις και τα βάρη της ιδιοκτησίας.

Αυτά τα αυτονόητα και εντελώς κοινότοπα ακούγονται ως κβαντομηχανική στη χώρα στην οποία όλα τα κόμματα: πράσινα, μπλε, κόκκινα και μαύρα διαγωνίζονται άλληλα σε λαϊκισμό και ψηφοθηρία, προτείνοντας κωμικά περιγράμματα «εργαλείων», που θα αφήσουν και την πίτα σωστή και τον σκύλο χορτάτο.  Δεν έχουμε μέλλον έτσι. Κανένα. Τα κόκκινα δάνεια, ένα μόνον εργαλείο τα εξαλείφει: το σφυρί του πλειστηριασμού. Τίποτε άλλο. Οδυνηρόν μεν, αληθές δε.

 Θάνος Τζήμερος 
Πρόεδρος της “Δημιουργία Ξανά”

17/2/2019

NARVIKK VIA GETTY IMAGES

 3.
Να πούμε αλήθειες για τις τράπεζες και για την οικονομία
Η Ελλάδα χρειάζεται μια δημόσια «bad bank». 

 Η ελληνική οικονομία πέρα από τις προπαγανδιστικές ρητορείες όχι μόνο παραμένει στην κρίση αλλά στην πραγματικότητα ασθμαίνει με επιταχυνόμενο ρυθμό.

 Η μεγέθυνση- ανύπαρκτη για την πλειοψηφία του λαού- παραμένει αδύναμη και επισφαλής, χωρίς να μπορεί να δημιουργήσει δυναμική εξόδου από την κρίση. Η αγορά εργασίας όχι μόνο δεν απορροφά σε σημαντικό βαθμό την ανεργία αλλά κυρίως δημιουργεί άσχημα αμειβόμενες, επισφαλείς θέσεις εργασίας. Ακόμα και τα φορολογικά έσοδα, όπου το κράτος- φοροεισπράκτορας διακρίνεται για τις ικανότητές του ως επί το πλείστον εις βάρος των μεσαίων και χαμηλότερων στρωμάτων, χωλαίνουν σταδιακά καθώς η φοροδοτική ικανότητα έχει εξαντληθεί.

 Κυρίως όμως, την πραγματική οικονομία και το κοινωνικό κράτος τα ρημάζει το μνημόνιο χωρίς δανειακή σύμβαση ως το 2060, που έχει υπογράψει η κυβέρνηση. Τα πρωτογενή πλεονάσματα καθιστούν απαγορευτική τη σκέψη περί παραγωγικών δημοσίων επενδύσεων και επιτρέπουν απλώς, προεκλογικού χαρακτήρα κυβερνητικά φιλοδωρήματα, τα οποία ελάχιστα βοηθούν την πραγματική οικονομία. Η δε σχετική βελτίωση στα επιτόκια δανεισμού, πέραν του ότι χρησιμοποιείται αποκλειστικά για το χρέος- άρα, με δεδομένο ότι η δημοσιονομική πολιτική είναι σε κάθε περίπτωση δεσμευμένη ως το 2060, μιλούμε για μια βελτίωση που αφορά μόνο τους δανειστές - θα ανατραπεί άρδην στην πρώτη διεθνή και ευρωπαϊκή επιβράδυνση η οποία φαίνεται να ξεκινά ήδη.

 Σε αυτό το πλαίσιο ασθμαίνουσας και εγκλωβισμένης στην κρίση οικονομίας επανήλθε στο προσκήνιο το ζήτημα του ιδιωτικού χρέους και των τραπεζών, όχι τυχαία. Γίνεται πια κατανοητό, ότι ούτε οι ψηφοθηρικές σκοπιμότητες, ούτε οι νεοφιλελεύθερες και δημοσιονομικά αιματηρές συνταγές μπορούν να δώσουν λύση.

 Η Ελλάδα δε χρειάζεται μόνο ένα τραπεζικό σύστημα υπό ουσιαστικό κοινωνικό έλεγχο και λογοδοσία, με στόχο την ανάπτυξη της πραγματικής οικονομίας. Πριν ακόμα από αυτό χρειάζεται μια δημόσια «badbank» που θα αναλάβει το ρόλο του καταλύτη για τη σεισάχθεια των Ελλήνων πολιτών και για τη θεμελίωση της παραγωγικής ανασυγκρότηση της οικονομίας.

 Σημείο- κλειδί σε αυτό το πλαίσιο είναι η κατάργηση ή έστω ο εντυπωσιακός περιορισμός των πρωτογενών πλεονασμάτων και η ανακατεύθυνση μέρους αυτών προς τη δημιουργία και λειτουργία της παραπάνω, badbank.

 Η Τράπεζα αυτή θα πρέπει να αναλάβει το σύνολο των κόκκινων δανείων, στις πραγματικές τους τιμές αγοράς, ως τράπεζα κοινής ωφέλειας, χωρίς κεντρική, την επιδίωξη επιχειρηματικού κέρδους.

 Θα επιτρέψει κατόπιν είτε την επαναγορά στις πραγματικές τιμές αγοράς, των δανείων από τους οφειλέτες είτε/ και θα προβεί σε εξατομικευμένες ρυθμίσεις, χρησιμοποιώντας ένα ευρύ φάσμα εργαλείων, από συμψηφισμούς, μέχρι συμβάσεις επαναμίσθωσης, κινήσεις αναγκαστικής εκτέλεσης εκεί που δικαιολογούνται ή και συνολικές διαγραφές χρεών.

 Ταυτοχρόνως θα πρέπει να απαγορευτούν οι κινήσεις αναγκαστικής είσπραξης οφειλών ή εκτέλεση από μη πιστωτικά ιδρύματα του εσωτερικού, προκειμένου να σταματήσουν οι κερδοσκοπικές πιέσεις στο συσσωρευμένο ιδιωτικό χρέος.

 Βεβαίως όλα τα παραπάνω πρέπει να είναι στοιχεία μιας ευρύτερης αλλαγής πολιτικής προκειμένου να αποδώσουν. Ωστόσο, έστω κι έτσι αποπειρώνται να φωτογραφίσουν ότι λύσεις μπορούν να υπάρξουν, ακόμα και στο παρόν οικονομικό και κοινωνικό μοντέλο.

 Τελευταία, η κυβέρνηση αποπειράται κυρίως διοικητικές παρεμβάσεις σε τομείς της οικονομίας. Όσο χρήσιμες και κυρίως δημοφιλείς και αν είναι αυτές πρόσκαιρα δεν μπορούν να ανατάξουν την κατάσταση στην πραγματική οικονομία. Όσο και να το θες δε νομοθετείται έξοδος από την κρίση. Αν στην κυβέρνηση υπήρχαν Μαρξιστές, αυτό θα το γνώριζαν.

 Γρηγόρης Ζαρωτιάδης
Αναπληρωτής καθηγητής στο Οικονομικό τμήμα του ΑΠΘ. Κοσμήτορας της Σχολής Οικονομικών και Πολιτικών Επιστημών

 Θέμης Τζήμας
Δικηγόρος, Μεταδιδακτορικός ερευνητής

https://www.huffingtonpost.gr/entry/na-poeme-aletheies-yia-tis-trapezes-kai-yia-ten-oikonomia_gr_5c6a7ba9e4b01757c36d2411?utm_hp_ref=gr-homepage

18/2/2019



---------------------------------   
Οι απόψεις του ιστολογίου δεν συμφωνούν  πάντα με τις απόψεις που δημοσιεύονται στα εκάστοτε - χάριν ενημέρωσης και προβληματισμού -  αναρτώμενα  κείμενα τρίτων.Οι απόψεις που δημοσιεύονται στα κείμενα των αναρτήσεων εκφράζουν αποκλειστικά και μόνο τους αρθρογράφους που τις διατυπώνουν. Τα πνευματικά δικαιώματα ανήκουν αποκλειστικά και μόνο στους δημιουργούς των κειμένων, εικόνων κλπ και των ιστολογίων που αναφέρονται. 
  Οι ''υπογραμμίσεις'' -χρώμα,μέγεθος γραμματοσειράς και οι εικονογραφήσεις-με εικόνες από το World Wide Web-στις αναρτήσεις γίνονται με ευθύνη του blogger. Στο αρχικό  πρωτότυπο κείμενο  παραπέμπεστε μέσω των επισυναπτόμενων ενεργών συνδέσμων. 
------------------------------------