Η νέα κούρσα για το διάστημα αξίζει 1 τρισ. δολάρια – Και είναι... ιδιωτική.

ΣΧΕΤΙΚΑ ΚΕΙΜΕΝΑ:
(1) Όλα έτοιμα για την εκτόξευση 
του ελληνικού δορυφόρου Hellas Sat 4 (vid).
(2) Από τον Hellas Sat 1 στον Hellas Sat 4 
– Το χρονικό του δορυφορικού προγράμματος Ελλάδας – Κύπρου.
3) Ελληνική Διαστημική Υπηρεσία. 



SpaceX Falcon Heavy lifts off from Cape Canaveral 2/6/2018

Αν η κούρσα για το διάστημα τις δεκαετίες του 1960 και 1970 πυροδοτήθηκε από τον ανταγωνισμό των δύο υπερδυνάμεων και την ανάγκη για στρατιωτική υπεροχή, οι πρώτες δεκαετίες του 21ου αιώνα θα χαρακτηριστούν από μια νέα διαστημική κούρσα, με μόνο κριτήριο το εμπορικό κέρδος.

Από τη στιγμή που η διαστημική βιομηχανία έπαψε να είναι αποκύημα επιστημονικής φαντασίας και έγινε πραγματικότητα, χιλιάδες δορυφόροι έχουν τεθεί σε τροχιά γύρω από τον πλανήτη μας. Σύμφωνα με την NASA περίπου 6.000 δορυφόροι έχουν σταλεί στο διάστημα τα τελευταία 60 χρόνια. Το εξαιρετικά ενδιαφέρον, όμως, είναι ότι πάνω από χίλιοι τέθηκαν σε τροχιά μόνο τα τελευταία χρόνια. Συγκεκριμένα, η Ένωση Δορυφορικών Βιομηχανιών (Satellite Industry Association) υποστηρίζει ότι κατά μέσο όρο 144 δορυφόροι αναπτύσσονταν ετησίως μεταξύ του 2012 και του 2016. Πρόκειται για αύξηση 53% σε σύγκριση με την προηγούμενη πενταετία, δημιουργώντας μια βιομηχανία η οποία αποτιμάται στα 339,1 δισ. δολάρια.

Αυτή η τάση αναμένεται να συνεχιστεί καθώς νέοι παίκτες εισέρχονται συνεχώς στην αγορά. Ενώ η χρηματοδότηση προερχόταν κάποτε από τις παγκόσμιες υπερδυνάμεις, σήμερα είναι οι ιδιωτικές επενδύσεις για εμπορική χρήση που τροφοδοτούν το μέλλον της εξερεύνησης του διαστήματος. Δεν είναι τυχαίο άλλωστε ότι η Morgan Stanley εκτιμά ότι ο τζίρος από την παγκόσμια διαστημική βιομηχανία ενδέχεται να αγγίξει σε 1,1 τρισεκατομμύρια δολάρια ή περισσότερο έως το 2040. Αλλά και η Goldman Sachs χαρακτηρίζει τη διαστημική κούρσα ως το «νέο επενδυτικό σύνορο», παραφράζοντας το γνωστό μότο από το Star Trek.

Τι είναι αυτό, όμως, που πυροδοτεί όλες αυτές τις επενδύσεις σε διαστημικές εφαρμογές; Μια απολύτως γήινη ανάγκη και συγκεκριμένα η δορυφορική ευρυζωνική πρόσβαση στο Διαδίκτυο. Πράγματι, το στοίχημα για διασύνδεση όλων των κατοίκων στη Γη στο Διαδίκτυο, εκτός από τις επενδύσεις σε επίγειες υποδομές θα απαιτήσει και δορυφορικές, οι οποίες θα μπορούν να αναμεταδίδουν σε πραγματικό χρόνο μεγάλο όγκο δεδομένων χωρίς γεωγραφικούς περιορισμούς. 

Σήμερα, αρκετές ιδιωτικές εταιρείες στις ΗΠΑ εντοπίζουν στις διαστημικές πτήσεις μια εξαιρετική επιχειρηματική ευκαιρία για σταθερά έσοδα τις επόμενες δεκαετίες. Οι τρεις γνωστότερες είναι η SpaceX, η Blue Origin, η Virgin Galactic και Οrbital ΑΤΚ, με κύριο στόχο και των τριών να μειώσουν το κόστος πρόσβασης στο διάστημα - κυρίως μέσω της  επαναχρησιμοποίησης πυραυλικών φορέων και των διαστημικών σκαφών. 

Από κοντά όμως ακολουθούν εταιρείες από την Ιαπωνία (Mitsubishi Heavy Industries) και την Ευρώπη (EADS). Μάλιστα η τεχνογνωσία που έχουν αποκτήσει είναι τόσο σημαντική, σε σημείο που η NASA έχει αναθέσει στη SpaceX και την Οrbital ΑΤΚ συμβόλαια ύψους 5,93 δισ. δολαρίων την τελευταία δεκαετία για τη μεταφορά 100 τόνων εφοδίων στον Διεθνή Διαστημικό Σταθμό. 

Συμπέρασμα: Οι ιδιωτικές εταιρείες απέκτησαν σταδιακά τεχνογνωσία στη διαστημική τεχνολογία και τώρα βρίσκονται στην πρώτη γραμμή της καινοτομίας. Οι τεχνολογικές εξελίξεις επιτρέπουν σε κάθε εταιρεία με αρκετά κεφάλαια να δημιουργήσει τους δικούς της δορυφόρους και πυραυλικούς φορείς και να ανταγωνιστεί κρατικές υπηρεσίες του μεγέθους της NASA. Κατά συνέπεια στο μέλλον, θα δούμε όλο και περισσότερες τέτοιες πρωτοβουλίες, με αποτέλεσμα η εξερεύνηση του διαστήματος να είναι μια περισσότερο εμπορική υπόθεση παρά ένα ζήτημα γοήτρου και ανταγωνισμού μεταξύ κρατών.

Του Γιάννη Παλιούρη

 4 Φεβρουαρίου 2019 


                   ΣΧΕΤΙΚΑ ΚΕΙΜΕΝΑ            



 1α.
Όλα έτοιμα για την εκτόξευση 
του ελληνικού δορυφόρου Hellas Sat 4 (vid).

Λίγο πριν τα μεσάνυχτα της Τρίτης 5 Φεβρουαρίου, θα εκτοξευτεί ο νέος δορυφόρος HELLAS SAT 4, της HELLAS SAT, προκειμένου να λάβει τη τροχιακή θέση της Ελλάδος και της Κύπρου στις 39 μοίρες Ανατολικά και θα φέρει την ελληνική και την κυπριακή σημαία.

Συγκεκριμένα, η εκτόξευση έχει προγραμματιστεί για την Τρίτη 5 Φεβρουαρίου, στις 23:01 ώρα Ελλάδος/Κύπρου, από το Κουρού της Γαλλικής Γουιάνας. Σύμφωνα με σχετικό Δελτίο Τύπου ο δορυφόρος HELLAS SAT 4 θα παρέχει καινοτόμες δορυφορικές υπηρεσίες διευρύνοντας τις εργασίες της HELLAS SAT στην Ευρώπη, Μέση Ανατολή και Νότια Αφρική.  

Όπως γράφει το offsite.com.cy, επικαλούμενο το ΚΥΠΕ, στην εκτόξευση θα παρευρεθούν, εκ μέρους της Ελληνικής Κυβέρνησης ο Γενικός Γραμματέας Επικοινωνιών Βασίλης Μαγκλάρας, ενώ την Κυπριακή Δημοκρατία θα εκπροσωπήσει η Υπουργός Μεταφορών, Επικοινωνιών και Έργων Βασιλική Αναστασιάδου.

Το σημαντικό αυτό γεγονός θα μεταδίδεται με ειδικές ζωντανές εκπομπές στην Ελλάδα από την ΕΡΤ και στην Κύπρο από το CAPITAL TV, αλλά θα είναι και διαθέσιμο για κάθε ενδιαφερόμενο στους δορυφόρους της EΒU, ABS και από το δορυφόρο της εταιρείας HELLAS SAT 3.  Παράλληλα θα πραγματοποιείται και διαδικτυακή μετάδοση (webcast) από την ιστοσελίδα της HELLAS SAT και από ειδική ιστοσελίδα όπου θα μπορεί να ενσωματωθεί ηλεκτρονικά σε οποιαδήποτε portal ή ιστοσελίδα ενδιαφέρεται να μεταδώσει ζωντανά την εκτόξευση.  

Η τηλεοπτική μετάδοση από το Κουρού της Γαλλικής Γουιάνας θα ξεκινήσει στις 22.15 ώρα Ελλάδος/Κύπρου για δοκιμές εκπομπής και η κανονική τηλεοπτική ροή θα ξεκινήσει στις 22.30. 

 4/2/2019  






1β.
Εκτοξεύτηκε στο διάστημα ο Hellas Sat 4 (βίντεο).

Ο δορυφόρος Hellas Sat 4 εκτοξεύτηκε απόψε από το ευρωπαϊκό διαστημοδρόμιο στο Κουρού της Γαλλικής Γουιάνας, από τη «μύτη» του εκτοξευτήρα Ariane 5, του πλέον ισχυρού εκτοξευτήρα του πλανήτη.

O νέος δορυφόρος θα τοποθετηθεί στην τροχιακή θέση της Ελλάδος και της Κύπρου στις 39 μοίρες ανατολικά, όπου θα «συναντήσει» τον Hellas Sat 3 που είναι ήδη σε τροχιά από το 2017.


Ο δορυφόρος Hellas Sat 4 θα παρέχει καινοτόμες δορυφορικές υπηρεσίες, διευρύνοντας τις εργασίες της Hellas Sat στην Ευρώπη, Μέση Ανατολή και Νότια Αφρική και είναι ένας από πιο σύγχρονους στον κόσμο. Ο Hellas Sat 4 είναι ο μεγαλύτερος εμπορικός δορυφόρος, που κατασκευάστηκε μέχρι σήμερα, και ενσωματώνει πολλές καινοτόμες τεχνολογίες. Χάρη στις τεχνολογικές λύσεις που έχουν επιλεγεί από το 2014 - όταν παρουσιάστηκε στους τεχνικούς της Hellas Sat ο νέος τύπος δορυφόρου -  ο Hellas Sat 4 θα μπορεί να παραμείνει για μεγαλύτερο διάστημα σε τροχιά. 

http://www.kathimerini.gr/1008482/gallery/
epikairothta/episthmh/ekto3eythke-sto-diasthma-o-hellas-sat-4-vinteo
5/2/2019


HELLAS SAT:Σαν σήμερα, το 2002,  τίθεται σε τροχιά ο πρώτος δορυφόρος Κύπρου-Ελλάδος Hellas Sat. Ακολούθησαν οι Hellas Sat 2 και Hellas Sat 3, ενώ το Νοέμβριο του 2018 αναμένεται να εκτοξευτεί ο Hellas Sat 4. 

2.
 Από τον Hellas Sat 1 στον Hellas Sat 4 
– Το χρονικό του δορυφορικού προγράμματος Ελλάδας – Κύπρου.

Η Hellas Sat ιδρύθηκε το 2001 και έχει αναλάβει μέσω συμβάσεων τα αποκλειστικά δικαιώματα της αξιοποίησης της τροχιακής θέσης της Ελλάδας και της Κύπρου (39° Ανατολικά). Το 2013 ο Οργανισμός Τηλεπικοινωνιών Ελλάδος πούλησε τις μετοχές του (99.05%) έναντι 208 εκατ. € στην Arabsat Cyprus Ltd, θυγατρική της Arabsat. Στους δύο ιδιόκτητους δορυφορικούς σταθμούς ελέγχου της – ένας βρίσκεται στην Ελλάδα και ο άλλος στην Κύπρο – απασχολεί 65 επιστημονικώς καταρτισμένα άτομα.

Hellas Sat 1

Η Hellas Sat ξεκίνησε τη δραστηριότητά της  με τη μίσθωση του γερμανικού δορυφόρου DFS Kopernikus 3 από την Deutsche Telekom που εκτοξεύτηκε το 2002. Ο δορυφόρος ονομάστηκε συμβατικά Hellas Sat 1 και αξιοποιήθηκε μέχρι το 2003, όταν εκτοξεύθηκε και τέθηκε σε λειτουργία ο Hellas Sat 2.

Hellas Sat 2

Ο Hellas Sat 2, ήταν ο πρώτος ιδιόκτητος ελληνικός τηλεπικοινωνιακός δορυφόρος. Πρόκειται για το μοντέλο Eurostar E2000+ της γαλλικής εταιρείας Astrium. Την ευθύνη εκτόξευσης του Hellas Sat 2 είχαν οι εταιρείες Lockheed Martin και International Launch Services. Η εκτόξευση έγινε στις 13 Μαΐου 2003 από το ακρωτήριο Κανάβεραλ της Φλόριντα των ΗΠΑ. Ο δορυφόρος μεταφέρθηκε στο διάστημα από έναν πύραυλο Atlas V, που μεταξύ των σχεδιαστών του έχει και τον, ελληνικής καταγωγής, Γιάννη Καρά, υψηλόβαθμο στέλεχος της Lockheed Martin. Μετά την επιτυχή εκτόξευσή του, ο Hellas Sat 2 τέθηκε επιτυχώς σε γεωστατική τροχιά 39° Ανατολικά (στην αποκλειστική τροχιακή θέση Ελλάδας και Κύπρου, που βρίσκεται πάνω από την Κένυα).

Ο δορυφόρος Hellas Sat 2 διαθέτει δύο σταθερές δέσμες με 18 αναμεταδότες για την κάλυψη της Ευρώπης και δύο κινητές δέσμες με 12 αναμεταδότες για την κάλυψη της Μέσης Ανατολής, της Αμερικής, της Αφρικής, και της Νοτιοανατολικής – Κεντρικής Ασίας. Με τον Hellas Sat 2, η Hellas Sat ξεκίνησε τη διεθνή δραστηριότητά της αποκτώντας περισσότερους από 100 πελάτες σε 32 χώρες.

Hellas Sat 3

Με τον δορυφόρο Hellas Sat 2 να φτάνει στο τέλος της «ζωής» του, η Hellas Sat σχεδίασε την αντικατάστασή του με δυο νέους δορυφόρους τον Hellas Sat 3 και τον Hellas Sat 4. Ο Hellas Sat 3 είναι ένα μοντέλο Spacebus-4000C4 κατασκευασμένο από την γαλλική εταιρεία Thales Alenia Space. Την εκτόξευση ανέλαβε η γαλλική ArianeSpace και πραγματοποιήθηκε στις 28 Ιουνίου 2017 στο διαστημικό κέντρο της Γαλλικής Γουϊάνας, με έναν πύραυλο Ariane 5 να χρησιμοποιείται για τη μεταφορά στο διάστημα. Τέθηκε επιτυχώς σε γεωστατική τροχιά στην τροχιακή θέση Ελλάδας και Κύπρου.

Hellas Sat 4

Ήδη βρίσκεται υπό κατασκευή και ο Hellas Sat 4, ένα μοντέλο LM-2100 της αμερικανικής Lockheed Martin που προγραμματίζεται για εκτόξευση το Νοέμβριο του 2018. Ήδη ολοκληρώθηκε με επιτυχία, στις εγκαταστάσεις της Lockheed Martin στο Sunnyvale της Καλιφόρνιας, ο πρώτος κύκλος των θερμικών δοκιμών κενού στον ειδικό θάλαμο TVAC (Thermal VAcum Chamber) στον δορυφόρο Hellas Sat 4. Κατά την τελευταία αυτή φάση των δοκιμών προσομοιώνονται οι συνθήκες διαστήματος σε ειδικό θάλαμο με κύκλους εναλλαγής θερμοκρασιών από 200C σε -200C σε απόλυτο κενό αέρος, έχοντας το δορυφόρο σε συνθήκες πλήρους λειτουργίας.

Ο δορυφόρος Hellas Sat 4 είναι ο μεγαλύτερος εμπορικός δορυφόρος που κατασκεύασε μέχρι σήμερα η Lockheed Martin στο νέο μεγάλο διαστημικό της σκάφος Α2100TR και ενσωματώνει πολλές καινοτόμες τεχνολογίες. Έχει ηλεκτρική πρόωση με ειδικούς ηλεκτρικούς προωθητήρες υψηλής απόδοσης, που λειτουργούν με το ευγενές αέριο Xenon και διαθέτει εύκαμπτους ηλιοσυλλέκτες ισχύος 20 KW και κατά την εκτόξευσή του θα έχει μάζα πέραν των 6 τόνων. Οι καινοτόμες αυτές τεχνολογίες υποστηρίζουν την εγκατάσταση στο δορυφόρο υψηλής ισχύος ηλεκτρονικού εξοπλισμού. Οι νέες αυτές τεχνολογίες επιτρέπουν στο δορυφόρο, μετά την επιτυχή εκτόξευσή του, να έχει χρόνο ζωής πέραν των 20 ετών.

http://www.armynow.net/
hellas-sat-xroniko-doriforikou-programmatos/
Από Armynow Net - 31/08/2018



3.
Ελληνική Διαστημική Υπηρεσία. 
Ο Hellas Sat 3 θα είναι ο μεγαλύτερος ευρωπαϊκός δορυφόρος σε τροχιά.

Μ​​ε την επικείμενη τοποθέτηση στο Διάστημα του Hellas Sat 3, και σε μερικούς μήνες και του Hellas Sat 4, καθώς επίσης και με την εξαγγελθείσα δημιουργία της Ελληνικής Διαστημικής Υπηρεσίας, που αναμένεται επί χρόνια από την επιστημονική κοινότητα και τη βιομηχανία, η χώρα μας εισέρχεται επιτέλους οργανωμένα στον στρατηγικό τομέα του Διαστήματος. Η εκτόξευση του νέου δορυφόρου Hellas Sat 3 με έναν πύραυλο Arianne 5 έχει προγραμματιστεί για την 28η Ιουνίου από το Ευρωπαϊκό Διαστημικό Κέντρο στη Γαλλική Γουιάνα. Η τοποθέτηση του δορυφόρου θα γίνει σε γεωστατική τροχιά στο διαστημικό «οικόπεδο» που διαθέτει η χώρα μας πάνω από τον ισημερινό και σε γεωγραφικό μήκος 39 μοίρες ανατολικά του Γκρίνουιτς, πάνω δηλαδή από την περιοχή της Κένυα, αλλά θα ελέγχεται από Ελληνες μηχανικούς που θα βρίσκονται στο Κορωπί! Φαίνεται, μάλιστα, ότι η θέση αυτή θα αποτελέσει σύντομα μία από τις κυρίαρχες δορυφορικές θέσεις για παροχή συνδρομητικών τηλεοπτικών υπηρεσιών.

Ο δορυφόρος αυτός θα είναι ο μεγαλύτερος ευρωπαϊκός δορυφόρος σε τροχιά, με μέγεθος ενός λεωφορείου, βάρος 5,8 τόνους, χωρητικότητα 50% μεγαλύτερη απ’ ότι ο προηγούμενος, με 44 αναμεταδότες και 100 τηλεοπτικά κανάλια, ενώ ο κορυφαίος πάροχος κινητών δορυφορικών τηλεπικοινωνιών παγκοσμίως Inmarsat θα τον χρησιμοποιήσει για την παροχή τηλεπικοινωνιακών υπηρεσιών στους επιβάτες των αεροσκαφών που κινούνται πάνω από την Ευρώπη με βάση την επίγεια δορυφορική υποδομή του ομίλου ΟΤΕ στη Νεμέα.

Ανεξάρτητες μάλιστα έρευνες προβλέπουν πως οι υπηρεσίες διασύνδεσης κατά τη διάρκεια των αεροπορικών πτήσεων θα αποτελέσουν στα επόμενα μερικά χρόνια μια ξεχωριστή αγορά πολλών δισεκατομμυρίων δολαρίων.

Μερικοί από τους αναμεταδότες του νέου δορυφόρου προορίζονται για την αποκλειστική χρήση της ελληνικής πολιτείας και η Ελληνική Διαστημική Υπηρεσία θα αναλάβει, μεταξύ άλλων, τη μίσθωση με ιδιωτικοοικονομικά κριτήρια των διαθέσιμων αναμεταδοτών που δεν θα αξιοποιηθούν από το ελληνικό Δημόσιο για στρατιωτικές, τηλεοπτικές και άλλες εφαρμογές, ενώ μέχρι τώρα νοικιάζαμε τις δορυφορικές υπηρεσίες που χρειαζόμασταν από άλλους διαστημικούς φορείς. Η χώρα μας έχει άλλωστε καταβάλει εκατοντάδες εκατομμύρια ευρώ για τη συμμετοχή μας στους διάφορους διαστημικούς οργανισμούς (ESA, EUMETSAT, HELIOS-II) και για τον Hellas Sat 2. Κι όμως, παρ’ όλες τις τεράστιες επενδύσεις της χώρας στο Διάστημα δεν υπήρξε ποτέ εθνικός συντονισμός ούτε οριζόντια διαστημική πολιτική που να μεγιστοποιεί την ανταπόδοση από τη συμμετοχή μας στα προγράμματα των διαστημικών αυτών οργανισμών.

Γι’ αυτό η σημερινή κατάσταση στη χώρα κάνει ακόμη πιο επιτακτική την ίδρυση της νέας υπηρεσίας καθ’ όσον έτσι θα υπάρξει πολύ καλύτερος συντονισμός των φορέων που εμπλέκονται στο Διάστημα ώστε να υπάρξει κι η βέλτιστη οικονομική απόδοση για τη χώρα από αυτές τις δραστηριότητες. Γιατί σε καιρούς οικονομικής δυσπραγίας η ορθολογική χρήση των πόρων δεν είναι απλώς επιλογή αλλά επιτακτική ανάγκη. Στο επίπεδο των εφαρμογών, άλλωστε, είναι γεγονός ότι αγορές και υπηρεσίες που παραδοσιακά εξυπηρετούντο από επίγεια μέσα ήδη σήμερα, και πολύ περισσότερο στο μέλλον, θα εξυπηρετούνται σε σημαντικό ποσοστό από το Διάστημα. Τέτοιοι τομείς είναι οι τηλεπικοινωνίες, η τηλεόραση, η δορυφορική πλοήγηση, η μετεωρολογία και το κλίμα, η γεωργία ακριβείας και η παρακολούθηση των οικοσυστημάτων, αλλά και η ασφάλεια και η άμυνα. Επίσης, έχει ιδιαίτερη σημασία η αξιοποίηση των ερευνητικών και επιστημονικών εφαρμογών που προκύπτουν από τις πολιτικές για το Διάστημα (π.χ. εφαρμογές πολιτικής προστασίας: επικινδυνότητα για την εμφάνιση δασικών πυρκαγιών και πλημμυρικών φαινομένων, αυθαίρετη δόμηση κ.λπ.).

Οι εθνικές προτεραιότητες στο Διάστημα και η διαστημική πολιτική της χώρας πρέπει να καθορίζονται με βάση τις ανάγκες της χώρας, τους στόχους και τις δυνατότητες που έχουμε. Με τις τελευταίες αυτές εξελίξεις, λοιπόν, ο χώρος του Διαστήματος αντιμετωπίζεται επιτέλους από την πολιτεία ως εξαιρετικά σημαντικός, τόσο από ερευνητικής και τεχνολογικής πλευράς, όσο και από στρατηγικής, παρέχοντας ευκαιρίες και δυνατότητες στο ανθρώπινο δυναμικό μας, στους ελληνικούς δημόσιους και ιδιωτικούς φορείς και επιχειρήσεις για να αναπτύξουν, σε ανταγωνιστικό επίπεδο, διαστημικές δραστηριότητες (προϊόντα, υπηρεσίες και εφαρμογές) τόσο για την Ελλάδα όσο και διεθνώς. Πέρα από τα ανωτέρω, όμως, η επένδυση της χώρας μας στο Διάστημα αποτελεί και στρατηγική επιλογή για την ασφάλεια και την άμυνα της χώρας στις νέες συνθήκες που διαμορφώνονται διεθνώς, γεγονός που ουσιαστικά αποτελεί και επιλογή εθνικής αυτονομίας και ανεξαρτησίας.

  Διονύσης Π. Σιμόπουλος,
 επίτιμος διευθυντής του Ευγενιδείου Πλανηταρίου.

http://www.kathimerini.gr/913189/article/
epikairothta/ellada/ellhnikh-diasthmikh-yphresia

 12/6/2017