Οι υπερωρίες, ο Ορμπαν και εμείς.
Με αυτό το μικρό σημείωμα θα ήθελα να σχολιάσω το κείμενο του κ. Δρυμιώτη που δημοσιεύθηκε στην «Κ» στις 13.01. 2019. Είναι αλήθεια ότι το συγκεκριμένο κείμενο έχει στηριχθεί σε αρκετά σημεία σε μια προηγούμενη παρέμβαση της κ. Γιάνναρου. Επιλέγω όμως να σταθώ στο δεύτερο, γιατί η ιδιότητα του κ. Δρυμιώτη ως συμβούλου επιχειρήσεων φέρει αυξημένη βαρύτητα για κάποιους από τους συλλογισμούς του.
Ο αρθρογράφος επιλέγει την παρέμβαση του υπουργείου Εργασίας ενάντια στην υποδηλωμένη εργασία ως παράδειγμα δικής μας μη κατανόησης του τρόπου λειτουργίας της αγοράς. Οπως χαρακτηριστικά αναφέρεται και στα δύο κείμενα, «η υποχρεωτική εκ των προτέρων δήλωση των υπερωριών» συγκροτεί στοιχείο δογματισμού και άγνοιας.
Ας δούμε λοιπόν τι ισχύει. Η νομοθετική παρέμβαση δεν αφορούσε το ζήτημα της εκ των προτέρων δήλωσης των υπερωριών, κάτι που ήδη ίσχυε, αλλά την κατάργηση του χειρόγραφου συστήματος και την αντικατάστασή του από ηλεκτρονικό τρόπο καταγραφής. Αυτό γιατί, μεταξύ άλλων, το σύστημα με ένα απλό αθεώρητο χειρόγραφο βιβλίο ήταν εν πολλοίς διάτρητο. Είναι αλήθεια ότι, πριν από μερικά χρόνια, δύσκολα κάποιος θα φανταζόταν περίπτωση όπου η «δογματική Αριστερά» θα υποστήριζε την ψηφιακή διακυβέρνηση και ο κόσμος των επιχειρήσεων θα πάλευε για να διατηρήσει χειρόγραφα και ξεπερασμένα συστήματα, από ό,τι φαίνεται όμως η ζωή δεν σταματά να μας εκπλήσσει.
Η άγνοια του κ. Δρυμιώτη είναι ακόμα μεγαλύτερη σε τεχνικά ζητήματα. Αγνοεί ότι με παρεμβάσεις στο πληροφοριακό σύστημα «Εργάνη», όπως το ψηφιακό ωράριο, τη δήλωση μέσω sms ή με τη σύνδεση του συστήματος με μηχανισμό κάρτας εργασίας, όλα τα τεχνικά προβλήματα ξεπερνιούνται.
Ας μιλήσουμε όμως και για την ουσία, δηλαδή για τον χρόνο εργασίας. Η πολιτική που υλοποιήθηκε στη χώρα την περίοδο 2010-2014 είχε ως βασικό της στοιχείο την υποτίμηση της εργασίας. Η δημιουργία ενός απορρυθμισμένου εργασιακού πλαισίου υποτίθεται ότι θα συνέβαλε στην οικονομική ανάκαμψη. Στοιχείο αυτής της αντίληψης αποτέλεσε και η έκρηξη της αδήλωτης και υποδηλωμένης εργασίας. Την ολοκληρωτική αποτυχία αυτού του σχεδίου τη ζήσαμε.
Είναι αλήθεια ότι, όταν προχωρήσαμε στη νομοθετική παρέμβαση για την ηλεκτρονική καταγραφή των υπερωριών, η αντίδραση των εργοδοτικών οργανώσεων και ειδικά του ΣΕΒ ήταν πολύ ισχυρή. Αυτή η αντίδραση δεν μπορούσε να εξηγηθεί με βάση τα επίσημα στοιχεία, τα οποία έδειχναν ότι η δήλωση υπερωριών ήταν ένα πολύ έκτακτο και μειοψηφικό φαινόμενο. Ας υπενθυμίσουμε εδώ ότι εργασία που δεν δηλώνεται δεν μπορεί να πληρωθεί. Ο χρόνος εργασίας όμως δεν είναι μόνο ζήτημα μισθού. Πολλές φορές, ειδικά σε βιομηχανικές δραστηριότητες, τα εργατικά ατυχήματα συνδέονται άμεσα με την παραβίαση του χρόνου εργασίας.
Με βάση τα επίσημα στοιχεία, για όλο το 2016 σε κάθε τραπεζοϋπάλληλο αντιστοιχούσαν 2 ώρες υπερωριακής απασχόλησης, ενώ στον κλάδο της εστίασης σε κάθε εργαζόμενο αντιστοιχούσαν μόλις 15 λεπτά. Από τις 4.000 ξενοδοχειακές επιχειρήσεις, μόνον οι 62 δήλωσαν ότι χρειάστηκαν έστω και μία ώρα υπερωρίας μέσα σε ένα χρόνο. Αυτή ήταν, λοιπόν, η εικόνα τη χρονιά πριν από τη νομοθέτηση του μέτρου. Το νέο νομοθετικό πλαίσιο, όμως, σε συνδυασμό με τους αυστηρούς ελέγχους, έφερε ουσιαστική αλλαγή. Το τελευταίο τετράμηνο του 2017, 6.716 επιχειρήσεις είχαν δηλώσει έστω και μία ώρα υπερωριακή απασχόληση για 177.852 εργαζομένους. Το αντίστοιχο διάστημα (η επιλογή των τελευταίων τετραμήνων γίνεται γιατί η έναρξη καθολικής εφαρμογής της ηλεκτρονικής αναγγελίας της υπερωρίας και της υπερεργασίας στο «Εργάνη» έγινε την 01/09/2018) του 2018 δήλωσαν 15.898 επιχειρήσεις για 371.567 εργαζομένους. Αποτέλεσμα: Διπλασιασμός (και κάτι παραπάνω) των δηλώσεων σε απόλυτο αριθμό.
Νομίζω ότι κάθε καλοπροαίρετος παρατηρητής αντιλαμβάνεται ότι αυτή η αύξηση δεν δικαιολογείται με στενά οικονομικούς όρους. Αν δούμε περιπτώσεις συγκεκριμένων κλάδων, οι αριθμοί μιλούν από μόνοι τους. Στην εστίαση δηλώσαν υπερωριακή απασχόληση 98 επιχειρήσεις για 707 εργαζομένους το τελευταίο τετράμηνο του 2017, ενώ για την ίδια περίοδο φέτος 852 για 11.361 εργαζομένους.
Η παρέμβαση του κ. Δρυμιώτη χαρακτηρίζεται από άγνοια, τόσο νομικών όσο και τεχνικών ζητημάτων, και ολοκληρωτική έλλειψη τεκμηρίωσης. Αποτελεί ουσιαστικά χαρακτηριστικό παράδειγμα ιδεοληπτικού λόγου: «Εγώ θα σας πω πώς δουλεύει η αγορά», δηλώνει ο συνομιλητής μας. Ο μαγικός κόσμος της ελεύθερης αγοράς δεν θα αφήσει την πραγματικότητα να του χαλάσει μια ωραία ιστορία.
Υπάρχει όμως και κάτι πιο ανησυχητικό. Μέσα στα λογικά του άλματα, ο κ. Δρυμιώτης φθάνει στο σημείο να θεωρήσει την παρέμβαση της κυβέρνησης στα ζητήματα του χρόνου εργασίας στοιχείο ολοκληρωτισμού. Με βάση αυτή τη σύνδεση, έχουμε κάθε λόγο να πιστεύουμε ότι θα είναι πολύ χαρούμενος με την παρέμβαση της ουγγρικής κυβέρνησης για τη δυνατότητα αύξησης των επιτρεπόμενων υπερωριών στις 400 ώρες τον χρόνο, που μπορούν μάλιστα να πληρωθούν σε βάθος τριετίας. Δεν προκαλεί έκπληξη αυτή η στάση. Ο «γάμος» του νεοφιλελευθερισμού με τον αυταρχισμό και τη λαϊκιστική άκρα Δεξιά προχωράει με γρήγορους ρυθμούς σε ολόκληρη την Ευρώπη. Ακριβώς για αυτό τον λόγο σήμερα η υπεράσπιση της εργασίας και, μέσω αυτής, η αντιμετώπιση των κοινωνικών ανισοτήτων αποτελούν και ζήτημα δημοκρατίας.
Νάσος Ηλιόπουλος ,
υφυπουργός Εργασίας, Κοινωνικής Ασφάλισης και Κοινωνικής Αλληλεγγύης.
28/1/2019
ΣΧΕΤΙΚΑ ΚΕΙΜΕΝΑ
Η μεγαλύτερη πλάνη.
Είναι πολλοί που ισχυρίζονται ότι ο Σύριζα έχει μετεξελιχθεί σε ένα αστικό συστημικό κόμμα και ότι έτσι πρέπει να τον αντιμετωπίζουμε από δω και μπρος. Δυστυχώς, αυτή είναι μεγαλύτερη πλάνη για όσους πίστεψαν στον Σύριζα το 2015 και του έδωσαν τη δυνατότητα να μας οδηγήσει σε νέες περιπέτειες με άγνωστο ακόμα το πραγματικό κόστος των πειραματισμών του.
Ελάτε να προσπαθήσουμε να αποκωδικοποιήσουμε τη συμπεριφορά του Σύριζα, προκειμένου να ανιχνεύσουμε πού κυριολεκτικά «το πάει». Ας ξεκινήσουμε από την πολύ πρόσφατη επιλογή του Σύριζα για τον υποψήφιο Δήμαρχο Αθηναίων. Η κ. Λίνα Γιάνναρου σε ένα εξαιρετικό άρθρο με τίτλο «Η φαντασία; στην εξουσία» («Κ» 25/12/2018), αναφέρει συγκλονιστικά πράγματα για τον κ. Νάσο Ηλιόπουλο. Αντιγράφω μια ολόκληρη παράγραφο από το άρθρο αυτό γιατί πιστεύω ότι αναδεικνύει πολλά (τα bold είναι δική μου παρέμβαση):
«…Η αλήθεια είναι, βέβαια, ότι η αντίληψη του κ. Ηλιόπουλου για τα της οικονομίας είναι συνολικά περίεργη. Στην ομιλία του ως απερχόμενος γραμματέας της Νεολαίας Συνασπισμού, στο 7ο Συνέδριο Νεολαίας Συνασπισμού το 2013, είχε θυμηθεί τη φράση “δεν φτάνει να είσαι υπέρ των φτωχών, πρέπει να είσαι και κατά των πλουσίων”. “Ζούμε σε μια χώρα που εν μέσω κρίσης για το 2011 οι 500 πιο κερδοφόρες βιομηχανικές επιχειρήσεις αύξησαν τα κέρδη τους 18,2% με τζίρο 35 δισ.”, είχε πει χαρακτηριστικά (ως κάτι αρνητικό, ας διευκρινίσουμε). Για να είναι ευχαριστημένος ο Νάσος Ηλιόπουλος, έπρεπε όλες οι επιχειρήσεις στη χώρα να έχουν γονατίσει από την κρίση και να παρουσιάζουν ζημίες (για να τις κατακεραυνώσει στη συνέχεια με την ησυχία του για τις περικοπές προσωπικού)…».
Αρχίζουμε από την πλέον παραπειστική δήλωση: Δεν είναι σωστό να επιλέγεις μόνο τις «πιο κερδοφόρες επιχειρήσεις» για να υπολογίσεις την αύξηση των κερδών τους. Το μέτρο αυτό δεν έχει κανένα απολύτως στατιστικό νόημα. Δείχνει όμως τη διάθεσή τους απέναντι στο καταραμένο κέρδος και στην επιχειρηματικότητα.
Είναι γεγονός ότι αυτή η ομιλία έγινε το 2013 στο πλαίσιο του 7ου Συνεδρίου και κάποιος μπορεί να ισχυριστεί ότι οι απόψεις του κ. Ηλιόπουλου μπορεί να έχουν αλλάξει από τότε. Δυστυχώς δεν είναι έτσι τα πράγματα. Αντιγράφω και πάλι ένα τμήμα από το άρθρο της κ. Γιάνναρου: «…Χαρακτηριστική είναι η πρόσφατη απόφαση του υπουργείου Εργασίας, όπου θήτευσε τελευταία ο κ. Ηλιόπουλος, για την υποχρεωτική, εκ των προτέρων (!), δήλωση των υπερωριών “ώστε να αντιμετωπιστούν φαινόμενα παραβατικότητας εκ μέρους των εργοδοτών και να προστατευτούν τα δικαιώματα των εργαζομένων”. Γιατί να σκάσεις να αναζητήσεις άλλες λύσεις; Πονάει κεφάλι, κόψει κεφάλι». Αυτή είναι η ισχυρότερη απόδειξη ότι ο κ. Ηλιόπουλος δεν γνωρίζει πώς λειτουργούν οι επιχειρήσεις. Οι υπερωρίες δεν προκαθορίζονται και κατά συνέπεια δεν μπορούν να προαναγγέλλονται. Μόνο στο Δημόσιο όπου οι περισσότερες υπερωρίες είναι πλασματικές γίνονται αυτά. Σε μια ιδιωτική επιχείρηση οι υπερωρίες προκύπτουν από την ανάγκη να αντιμετωπιστεί μια έκτακτη κατάσταση η οποία φυσικά δεν είχε προβλεφθεί. Τόσο ξέρουν, τόσο καταλαβαίνουν, αφού οι περισσότεροι (περιλαμβανομένου και του κ. Ηλιόπουλου) δεν έχουν κολλήσει ούτε ένα ένσημο στη ζωή τους!
Βρήκα τη 15λεπτη ομιλία του κ. Ηλιόπουλου στο Συνέδριο και κυριολεκτικά έμεινα άναυδος όταν την άκουσα. Σας προτείνω να την ακούσετε στο http://www.margarites.gr/permalink/6336.html για να διαπιστώσετε τι πρεσβεύει ο υποψήφιος δήμαρχος της Αθήνας. Αφιέρωσε πολύ χρόνο για να εκθειάσει τα επιτεύγματα της Βενεζουέλας και να μας παροτρύνει να συνεχίσουμε τον αγώνα του Δεκέμβρη 2008. Εκλεισε την ομιλία του αναφερόμενος στα 80 χρόνια από την ίδρυση της ΕΠΟΝ και ζητωκραύγασε μαζί με όλους τους συνέδρους για το ΕΑΜ.
Μάλιστα, για να μην έχουμε καμία αμφιβολία για τα πιστεύω του εκλεκτού του Σύριζα για τον μεγαλύτερο δήμο της χώρας, φρόντισε ο ίδιος να μας δηλώσει (7 Ιανουαρίου στο ραδιόφωνο News 24/7): «Δεν καταλαβαίνω γιατί έχει γίνει βασικό θέμα στη δημόσια συζήτηση η δράση του “Ρουβίκωνα”. Δεν θεωρώ ότι είναι αυτό το βασικό πρόβλημα της ελληνικής κοινωνίας, υπάρχουν πολύ σημαντικότερα ζητήματα από τις μπογιές και τα τρικάκια του “Ρουβίκωνα”. Δεν θεωρώ ότι τα Εξάρχεια είναι άβατο, το Σαββατοκύριακο έχουν 15.000 επισκέπτες και η αστυνομία έχει εξαρθρώσει σπείρες σ’ αυτή την περιοχή»! Αυτός λοιπόν είναι ο επίσημα υποστηριζόμενος από τον Σύριζα για τη δημαρχία. Ο Θεός να μας φυλάει.
Δεν είναι σωστό να επιλέγεις μόνο τις «πιο κερδοφόρες επιχειρήσεις» για να υπολογίσεις την αύξηση των κερδών τους. Το μέτρο αυτό δεν έχει κανένα απολύτως στατιστικό νόημα. Δείχνει όμως τη διάθεσή τους απέναντι στο καταραμένο κέρδος και στην επιχειρηματικότητα.
Ανεβαίνουμε τώρα σε ψηλότερα κλιμάκια. Η σύζυγος του πρωθυπουργού μας, σε μία μακροσκελέστατη συνέντευξη στο ΦΕΚ με ψευδώνυμο «Εφημερίδα των Συντακτών» (7 Ιανουαρίου 2018), μεταξύ άλλων μας είπε ότι «Ο ΣΥΡΙΖΑ πήρε την κυβέρνηση, αλλά δεν πήρε την εξουσία. Γιατί εξουσία δεν είναι ο υπουργός, αλλά ο μηχανισμός. Υπάρχουν άνθρωποι σε θέσεις-κλειδιά που εξυπηρετούν το παλιό διεφθαρμένο σύστημα». Παρέλειψε όμως να μας ενημερώσει ότι σε όλες τις κρίσιμες θέσεις ο σύζυγός της τοποθέτησε πιστούς συντρόφους του στον αγώνα κατά της επιχειρηματικότητας. Μόλις πρόσφατα τοποθέτησε την πασπαρτού κ. Θάνου σαν Πρόεδρο της Επιτροπής Ανταγωνισμού για να ελέγχει και αυτή την ανεξάρτητη αρχή, για τα επόμενα πέντε χρόνια!
Ακόμα και τη συνταγματικά ανεξάρτητη Δικαιοσύνη προσπαθεί με κάθε τρόπο να ελέγξει ο Σύριζα. Οι αναφορές για «Ρασπούτιν» και προτροπές για παραπομπές χωρίς στοιχεία ώστε να δημιουργείται θόρυβος χωρίς ουσία, είναι καθημερινές πλέον. Εκεί όμως που ξεπέρασαν κάθε πρόσχημα είναι οι πρόσφατες αναρτήσεις του «λεβέντη» υφυπουργού από την Κρήτη όπου κατονόμασε εισαγγελείς, γιατί κατά τη δική του εκτίμηση δεν προχωρούν όσο γρήγορα θέλει τις υποθέσεις που χειρίζονται! Αν αυτό δεν είναι ευθεία παρέμβαση στο έργο της Δικαιοσύνης, τότε το επόμενο βήμα είναι τους δικάζει ο ίδιος. Η έντονη αντίδραση της Ενωσης Δικαστών και Εισαγγελέων εκδηλώθηκε με μια πολύ σκληρή ανακοίνωση η οποία μεταξύ άλλων λέει: «…Η δημόσια διαπόμπευση και τα υπονοούμενα σε βάρος δικαστικών λειτουργών, που σε αντίξοες συνθήκες προσπαθούν να επιτελέσουν το καθήκον τους, δεν θα έχει τέλος, όπως σαφώς προδικάζει ο ίδιος αξιωματούχος με τη λέξη “συνεχίζεται”. Επισημαίνουμε ότι το ολίσθημα του εν λόγω υπουργού να αποπειραθεί να παρέμβει στο έργο Δικαστικών και Εισαγγελικών Λειτουργών συνιστά θεσμική εκτροπή, δεδομένου ότι αποτελεί ευθεία παραβίαση της Αρχής της Διάκρισης των Λειτουργιών.
Θέλουμε να πιστεύουμε ότι ο Πρωθυπουργός, ως επικεφαλής της κυβέρνησης, θα αποδοκιμάσει τις τοποθετήσεις του Υπουργού του και θα αποτρέψει παρόμοιες ενέργειες στο μέλλον, οι οποίες πλήττουν τη Δικαστική Ανεξαρτησία και το Κράτος Δικαίου…».
Αντί όμως ο Πρωθυπουργός να αποδοκιμάσει τις τοποθετήσεις, βγήκε ο υπουργός Δικαιοσύνης να δώσει πλήρη κάλυψη. Κούνια που τους κούναγε, όσους πίστεψαν ότι ο Σύριζα εξελίχθηκε σε συστημικό κόμμα. Κομμουνιστές και μπολσεβίκοι ήταν πάντοτε και παραμένουν. Οι κωλοτούμπες που έκαναν ήταν μόνο για να διατηρηθούν στη γλυκιά εξουσία, την οποία γνωρίζουν ότι αποκλείεται να την ξαναζήσουν. Θέλω να κλείσω το σημερινό κείμενό μου με μια πολύ πρόσφατη ανάρτηση του αγαπητού φίλου Απόστολου Δοξιάδη, η οποία κατά τη γνώμη μου συνοψίζει με τον καλύτερο τρόπο το άρθρο μου: «Μια σκέψη που μου δημιουργεί η πρόσφατη κυβερνητική δραστηριότητα, και η καταφανής ασέβεια στους θεσμούς της δημοκρατίας:
Συνήθως σκεφτόμαστε (σωστά) τον ολοκληρωτισμό σαν ένα πιο προχωρημένο στάδιο δικτατορίας. Η δικτατορία καταργεί τη δημοκρατία και επιβάλλεται με την ισχύ στους πολίτες. Σε έναν δικτάτορα, όμως, αρκεί να επιβληθεί στις πράξεις. Ο ολοκληρωτισμός, επιπλέον, θέλει να ελέγξει όχι μόνο τον τρόπο που πράττουν οι άνθρωποι, αλλά πώς σκέφτονται, και αυτό το πετυχαίνει μέσα από την προπαγάνδα και τη συντριβή των θεσμών – τα δυο πάνε χέρι χέρι.
Σκέφτομαι λοιπόν ότι η κυβέρνηση Συριζανέλ, κατά τούτο, είναι κάτι παράδοξο: μια απόπειρα για ολοκληρωτισμό, χωρίς την προηγούμενη επιβολή δικτατορίας.
Η αντίδραση σε αυτό το φαινόμενο υπαγορεύεται από τους όρους της επίθεσης: α) εγρήγορση στον χώρο της ενημέρωσης και της γνώμης (αντίδοτο στην προπαγάνδα) και β) προάσπιση των θεσμών, με κάθε νόμιμο τρόπο – και είναι πάρα πολλοί».
Ανδρέας Δρυμιώτης,
σύμβουλος επιχειρήσεων.
13/1/2019