Ποιος (δεν) κυβερνά αυτό το κόμμα.


Το ερώτημα «ποιος κυβερνά αυτό το κόμμα;«, κατά παράφραση της μνημειώδους φράσης που αποδίδεται στον γενάρχη της σύγχρονης Δεξιάς, είναι διηνεκώς επανερχόμενο στη ΝΔ. Φυσικά, συναρτάται με τους εκάστοτε εσωτερικούς συσχετισμούς στο στελεχιακό δυναμικό και στην κοινοβουλευτική ομάδα. Επίσης, αποτυπώνεται στη συγκεχυμένη ιδεολογική φυσιογνωμία και στη θολή πολιτική γραμμή του κόμματος.

Δεν είναι αυτονόητα αυτά στη συντηρητική παράταξη που στο επίπεδο των διακηρύξεων κινείται από τον μεσαίο χώρο του Κώστα Καραμανλή, μέχρι τον νεοφιλελευθερισμό στα οικονομικά του Κυριάκου Μητσοτάκη και την ακροδεξιά στα κοινωνικά και εθνικά ζητήματα του Αντώνη Σαμαρά. Αν και στοιχισμένη προ της κατάληψης της εξουσίας η ΝΔ, έχει στο εσωτερικό της τρεις διακριτές τάσεις:

Παλαιοί και νέοι μητσοτακικοί νεοφιλελεύθερης αντίληψης, που θα ενισχυθούν στις εκλογές αφού ο πρόεδρος καταρτίζει τα ψηφοδέλτια.
Σαμαρικοί που τώρα δεσπόζουν πολιτικά, λόγω της ισχυρής παρουσίας του Αντώνη Σαμαρά και ενισχύονται αριθμητικά.
Καραμανλικοί που καίτοι αριθμητικά περισσότεροι, πολιτικά υποχωρούν λόγω έλλειψης ηγετικής προσωπικότητας και της απουσίας-παρουσίας του Κώστα Καραμανλή, ο οποίος επαναλαμβάνει «αυτόν βγάλαμε αρχηγό, με αυτόν θα πάμε στις εκλογές» .
Το κενό στην καραμανλική πτέρυγα προσπαθεί να καλύψει ο Νίκος Δένδιας. Ήδη, από την πρώτη του αρχηγική εμφάνιση με την εκδήλωση που έκανε πριν από δύο χρόνια, προσπαθούσε να εμφανιστεί σαν αντίπαλο δέος απέναντι στον Αντώνη Σαμαρά και στους Βορίδη και Γεωργιάδη.

«Ο λαϊκισμός της περιόδου 1990-1993 ευθύνεται για την πτώση της κυβέρνησης Μητσοτάκη, αν δεν είχε πέσει, τώρα η χώρα δεν θα βρισκόταν σε αυτό το σημείο», ήταν η φράση σε εκείνη την εκδήλωση που δεν αφήνει περιθώρια παρερμηνείας. Οι τοποθετήσεις του τις περασμένες εβδομάδες για το Σκοπιανό, κόντρα στη γραμμή «η Μακεδονία είναι μία και είναι Ελληνική«, ήταν συνέχεια της ίδιας στάσης.

Άλλωστε, ο κ. Δένδιας προβληματίστηκε αρκετά για το εάν θα ήταν υποψήφιος για την ηγεσία το 2015, και προσπάθησε τότε να πάρει το «χρίσμα» των καραμανλικών, κάτι που τελικά δεν έγινε. Η αλήθεια της ΝΔ θα φανεί μόνο σε περίπτωση που δεν πάει καλά στις επόμενες εκλογές, εάν χάσει ή έστω κερδίσει με οριακή διαφορά. Τότε θα γίνει το ξεκαθάρισμα. Σε περίπτωση που τεθεί θέμα ηγεσίας -και εφόσον δεν επιστρέψει ο Κώστας Καραμανλής- ο Δένδιας έχει ξεκαθαρίσει το τοπίο για να είναι ο διεκδικητής για λογαριασμό της καραμανλικής πτέρυγας απέναντι στον Αντώνη Σαμαρά ή όποιον ορίσει σαν εκλεκτό του.

Η αστάθεια Μητσοτάκη

Ο Κυριάκος Μητσοτάκης δήλωνε, όταν ανέλαβε την ηγεσία, ότι είναι μετριοπαθής πολιτικός που εκφράζει τον μεσαίο χώρο. Ίσως έτσι θα ήθελε να είναι, αυτό το προφίλ είχε φιλοτεχνήσει σαν βουλευτής, καίτοι είχε πάντα ροπή προς τον ακραίο νεοφιλευθερισμό, απότοκο των ελιτίστικων σπουδών του και της κοινωνικής και πολιτικής του καταγωγής. To Σκοπιανό αποτελεί case study για τη ΝΔ και τον αρχηγό της.

Η ΝΔ ξεκίνησε από την «εθνική γραμμή» για «σύνθετη ονομασία με γεωγραφικό προσδιορισμό, erga omnes» που ήταν η θέση Καραμανλή-Ντόρας. Θυμίζουμε ότι η πρώην υπουργός Εξωτερικών δήλωσε μετά το πρώτο συλλαλητήριο πως «δεν μπορεί όλοι να τους αποκαλούν Μακεδονία και εμείς να τους λέμε Φουφουτία«. Από αυτή τη θέση λοιπόν, το κόμμα της αξιωματικής αντιπολίτευσης διολίσθησε στη θέση «η κυβέρνηση παραχωρεί εθνότητα και γλώσσα» και από εκεί να καταλήξει στη γραμμή Σαμαρά και των συλλαλητηρίων ότι η «η κυβέρνηση πούλησε τη Μακεδονία έναντι ανταλλαγμάτων στην οικονομία» και ότι «μία είναι η Μακεδονία και είναι ελληνική».

Αλλά και γενικότερα, ο Κυριάκος Μητσοτάκης έχει μετακινηθεί. Στα ελληνοτουρκικά διασπά την απαραίτητη εθνική συναίνεση, απέναντι στην αναθεωρητική Τουρκία για να κερδίσει δημοσκοπικούς πόντους. Στο πεδίο της οικονομίας, κάθε μήνα προβλέπει καταστροφή, απαξίωσε την ακύρωση της μείωσης των συντάξεων και παρομοίως πράττει και με την αύξηση του κατώτατου μισθού και την έξοδο στις αγορές.

Στα θέματα διαπλοκής, καίτοι αναγνωρίζει φραστικά ότι υπάρχουν σκάνδαλα -πχ Novartis-, εντούτοις ταυτίζεται άλλοτε με τον Σαμαρά και άλλοτε με τον Μαρινάκη, πως όλα είναι σκευωρία. Τέλος, μέρα παρά μέρα ανεβάζει τα θέματα νόμου και τάξης κατηγορώντας τον εκάστοτε αρμόδιο υπουργό ότι δεν επιτρέπει στους αστυνομικούς να κάνουν τη δουλειά τους -λες και η εγκληματικότητα ενέσκηψε επί ΣΥΡΙΖΑ- και την κυβέρνηση συνολικά ότι ανέχεται αν δεν υποθάλπει την τρομοκρατία.

Στο επίπεδο των συσχετισμών στο στελεχιακό δυναμικό και στους βουλευτές της ΝΔ, ο νυν πρόεδρος δεν διαθέτει την πλειοψηφία. Δεν «αγαπά» τους βουλευτές του και εκείνοι του το ανταποδίδουν. Φαίνεται αυτό από τα άδεια έδρανα στις συνεδριάσεις της Βουλής και αποδείχθηκε στη συζήτηση για το Σκοπιανό όταν το χειροκρότημα των βουλευτών κέρδισε ο Αντώνης Σαμαράς με τη θέση -η Μακεδονία είναι μία και είναι ελληνική-, απέναντι στη θέση Μητσοτάκη ότι «η Ελλάδα ποτέ δεν μονοπώλησε τη Μακεδονία».

Η ιστορική ρεβάνς Σαμαρά

Με το Σκοπιανό ο Αντώνης Σαμαράς παίρνει την ιστορική του ρεβάνς από τη ΝΔ και επισφραγίζει τη μετάλλαξή της. Μία εξέλιξη που άρχισε το 2010. Με την Ντόρα και την μητσοτακική πτέρυγα ηττημένη και απαξιωμένη μετά την εκλογή του 2009, τον Κώστα Καραμανλή να έχει αποσυρθεί για διαλογισμό στη Ραφήνα, το πεδίο ήταν ελεύθερο για τον Αντώνη Σαμαρά. O τελευταίος παρέλαβε ένα μετριοπαθές κεντροδεξιό κόμμα και το μετέτρεψε στην ελληνική εκδοχή της ευρωπαϊκής νέας Δεξιάς, μίας Δεξιάς που παραμένει νεοφιλελεύθερη στα οικονομικά, αλλά έχει εγκολπωθεί τη βασική ατζέντα της ακροδεξιάς στα κοινωνικά -νόμος και τάξη, μεταναστευτικό, ατομικά δικαιώματα- όπως και την εθνικιστική ρητορική.

Εν αντιθέσει με τον Κώστα Καραμανλή, ο Αντώνης Σαμαράς δεν εγκατέλειψε μετά την ήττα στις εκλογές του 2015. Διατήρησε την ηγεσία, (αποχώρησή του τότε είχε ζητήσει ο Νίκος Δένδιας), ξεκίνησε από τη θεωρία της αριστερής παρένθεσης, δεν παρέδωσε το Μαξίμου, συνέχισε με το «βάστα Σόιμπλε» και υπονόμευσε τη διαπραγμάτευση του πρώτου εξαμήνου. Ουσιαστικά δεν αναγνώρισε τη δημοκρατικά εκλεγμένη κυβέρνηση.

Παραιτήθηκε αναγκαστικά μετά τη συντριπτική ήττα στο δημοψήφισμα, χωρίς όμως και πάλι να εγκαταλείψει. Στην εσωκομματική εκλογή, αφού τα βρήκε με τον ιστορικό εχθρό Κωνσταντίνο Μητσοτάκη -όχι όμως και με την Ντόρα-, κατάφερε να βγάλει τον Κυριάκο Μητσοτάκη αρχηγό με μία αμφισβητούμενη διαδικασία και εκμεταλλευόμενος την άνεση και τα πολλά λάθη του Βαγγέλη Μεϊμαράκη και της καραμανλικής πτέρυγας που τιμώρησε τον Τζιτζικώστα.

Πού το πάει ο Σαμαράς;

Στο ερώτημα γιατί ο Μητσοτάκης ανέχεται τις παρεμβάσεις Σαμαρά, η απάντηση των σαμαρικών είναι «γιατί αυτός τον έβγαλε πρόεδρο και παραμένει ο πραγματικός αρχηγός της ΝΔ» . Έκτοτε υπαγορεύει -εάν δεν επιβάλλει- τη βασική πολιτική γραμμή στον διάδοχό του, υπό τον τίτλο «να πέσει ο Τσίπρας τώρα με κάθε κόστος ακόμη και για τη χώρα», σε συμμαχία με έναν εσμό δημοσιογράφων και ΜΜΕ που τα είχε μπουκώσει με χρήματα του ελληνικού λαού από το ΚΕΕΛΠΝΟ, εν μέσω κρίσης.

Φυσικά, υπάρχει και το πολιτικό υπόβαθρο για την εδραίωση της σαμαρικής πτέρυγας και την υποχώρηση των άλλων. Με τη σκληρή γραμμή στο Σκοπιανό η ΝΔ βρήκε πεδίο αντιπολίτευσης που δεν διαθέτει στην οικονομία. Η έξοδος από τα μνημόνια και η πορεία της οικονομίας της στερεί το όποιο αφήγημα. Όταν ο Κυριάκος Μητσοτάκης εμφανίζει τμήματα της δικής του οικονομικής ατζέντας -πχ μείωση κρατικών δαπανών, outsourcing υπηρεσιών του δημοσίου, ιδιωτικοποιήσεις άνευ όρων και ορίων-, οι βουλευτές του θεωρούν ότι βαδίζει προς την ήττα.

Μέσα σε αυτό το πλαίσιο, το ερώτημα «ποιος κυβερνά αυτό το κόμμα;«, μπορεί να μην έχει σαφή απάντηση, αλλά όλοι στη ΝΔ δίνουν αυθόρμητα την απάντηση στο «ποιος δεν κυβερνά αυτό το κόμμα;».

Το δεύτερο ερώτημα είναι «που το πάει ο Αντώνης Σαμαράς;». Η απάντηση είναι βλέποντας και κάνοντας. Φυσικά, θα επιθυμούσε πολιτικές συνθήκες που να ευνοήσουν μία ολική επαναφορά του. Συνθήκες παρόμοιες με το 2012 ή το πρώτο εξάμηνο του 2015 που όμως δεν διαφαίνονται. Εκείνο που διαφαίνεται είναι να παραμείνει σκιώδης αρχηγός και να κινεί τα νήματα ακόμη και αν ο Κυριάκος Μητσοτάκης γίνει πρωθυπουργός.

Το ενδεχόμενο για Πρόεδρος της Δημοκρατίας ή για πρωθυπουργός ευρύτερης αποδοχής, το έχει κάψει ο ίδιος από την άνευ όρων σύγκρουσή του με τον Αλέξη Τσίπρα -εν αντιθέσει με τον Κώστα Καραμανλή που έχει ανοικτά όλα τα ενδεχόμενα. Εναλλακτικά για τον Αντώνη Σαμαρά υπάρχει η θέση του Επιτρόπου που και αυτή όμως ξεθωριάζει λόγω της δυσαρέσκειας των Ευρωπαίων από τη στάση του στο Σκοπιανό.

Λίγη εσωκομματική ιστορία

H ΝΔ συγκροτήθηκε σαν ένα φεουδαρχικό κόμμα που οι βαρώνοι ορκίζονταν πίστη στον αρχηγό, λόγω της χαρισματικής φυσιογνωμίας του Κωνσταντίνου Καραμανλή. Από την αποχώρηση του Κωνσταντίνου Καραμανλή μέχρι και το 2000, η ιστορία της ΝΔ ήταν μία ιστορία άγριου εσωκομματικού πολέμου, στον οποίο δέσποζε η παλαιά γενιά των βαρώνων -Μητσοτάκης, Έβερτ, Βαρβιτσιώτης, Κεφαλογιάννης και από τους νεότερους οι Σουφλιάς, Ντόρα, Μεϊμαράκης, Μάνος, Ανδριανόπουλος, Σαμαράς.

Ο Κώστας Καραμανλής -ο πρώτος εκλεγμένος από συνέδριο πρόεδρος αφού μέχρι τότε τον αρχηγό τον εξέλεγαν οι βουλευτές και οι κομματάρχες των ΝΟΔΕ- έδωσε τα χαρακτηριστικά σύγχρονου κόμματος, θέσπισε εκλεγμένο γραμματέα ΚΕ, και πέτυχε την ομογενοποίησή του. Αποστράτευσε τους παλαιούς βαρώνους πριν τις εκλογές του 2004 και πέτυχε ισορροπία με τη νεότερη γενιά, Σουφλιάς, Ντόρα, Μειμαράκης κλπ που δεν τον αμφισβήτησαν. Την ίδια στιγμή, οι νεοφιλελεύθεροι αμφισβητίες του Μάνος, Ανδριανόπουλος είχαν βρει στέγη στο ΠΑΣΟΚ του Γιώργου Παπανδρέου -κάνοντάς του όπως έλεγε τότε το μεγαλύτερο δώρο.

Το «μοιραίο» πολιτικό λάθος του Κώστα Καραμανλή ήταν ότι επανέφερε στη ΝΔ τον Αντώνη Σαμαρά, υποκύπτοντας στους εγχώριους και πέραν του ατλαντικού επιχειρηματικούς και πολιτικούς φίλους του μετέπειτα πρωθυπουργού. Ο ίδιος ο Καραμανλής έλεγε ότι από τη στιγμή που θα επιστρέψει ο Αντώνης θα αρχίσουν οι εσωκομματικές ίντριγκες. Σύμφωνα με μία εκτίμηση της εποχής, τον ήθελε το καραμανλικό σύστημα σαν αντίβαρο στην Ντόρα και στο μητσοτακικό μπλοκ.

Ο Σαμαράς διεκδίκησε και κέρδισε την ηγεσία το 2009 (με τη βοήθεια ελαχίστων που στη συνέχεια τους ξέχασε αν δεν τους πολέμησε δείχνοντας τον χαρακτήρα του). Φυσικά η Ντόρα έχασε από τα δικά της λάθη: δέχθηκε κατά παράβαση του καταστατικού την εκλογή από τη βάση και κυρίως γιατί με τη μητσοτακική υπεροψία νόμισε ότι μπορεί να κερδίσει δίχως την έγκριση της καραμανλικής πτέρυγας και τις ανάλογες συμμαχίες. Το πλήρωσε έξι μήνες αργότερα με τη διαγραφή της όταν υπερψήφισε το πρώτο Μνημόνιο.


Ο Σπύρος Γκουτζάνης είναι δημοσιογράφος. Από το 1990 έχει εργαστεί σε περισσότερα από 15 ΜΜΕ, μεταξύ των οποίων, 90,2 Αριστερά στα fm, Φλας 9,61, Καθημερινή, Επενδυτής, Πρώτο Θέμα, Επίκαιρα, Δημοκρατία, ΕΡΤ, Star Chanell. Από το 2000 είναι πολιτικός και κυβερνητικός συντάκτης. Από το 2004 εργάζεται στο ΑΠΕ και από το 2016 μέχρι το Δεκέμβριο του 2018 παρουσίαζε την καθημερινή εκπομπή "Επί του Πιεστηρίου", στο Kontra Chanell.

1 Φεβρουαρίου 2019 


               ΣΧΕΤΙΚΑ ΚΕΙΜΕΝΑ            

Η περίπτωση Σαμαρά. 

Ο​​ κ. Αντώνης Σαμαράς –πρώην πρόεδρος της Ν.Δ. και πρωθυπουργός– δεν είναι ακροδεξιός, όπως για λόγους εξυπηρετικούς των συμφερόντων του ΣΥΡΙΖΑ και της κυβερνήσεως τον χαρακτηρίζει ο πρωθυπουργός Αλέξης Τσίπρας. Εκ καταγωγής και ιδιοσυγκρασίας είναι ένας φιλελεύθερος πολιτικός.

 Συνείδηση αυτού του γεγονότος έχουν πρωτίστως οι συντηρητικοί με την αυθεντική έννοια της λέξεως. Και επειδή η προηγουμένη πρόταση μπορεί να δημιουργήσει σύγχυση σε ορισμένους, απλώς υπενθυμίζεται ότι κατά την τελευταία φάση της μάχης διαδοχής μεταξύ του Γεωργίου Ράλλη και του Ευάγγελου Αβέρωφ, η Ελένη Βλάχου –ευθύς εξαρχής υπέρ του πρώτου εκ των υποψηφίων– προέβαλε ως ύστατο επιχείρημα ότι «στο κάτω κάτω ο κ. Αβέρωφ δεν είναι δικός μας, προέρχεται εκ των Φιλελευθέρων».

 Πέραν τούτου, όταν ο κ. Σαμαράς, μετά την αυτονόμησή του από τη Ν.Δ., προχώρησε στη συγκρότηση της Πολιτικής Ανοιξης, το κόμμα το οποίο ίδρυσε δεν είχε «δεξιό» προσανατολισμό. Αντιθέτως, στις τάξεις του προσχώρησε το 1993 ο Ανδρέας Λεντάκης, ιστορικό στέλεχος της ανανεωτικής Αριστεράς. Αξίζει περαιτέρω να μνημονευθεί ότι όταν στέλεχος της Πολιτικής Ανοιξης –από τα επιφανέστερα και ικανότατα– του πρότεινε στροφή του κόμματος στην παραδοσιακή Δεξιά –όχι βεβαίως τη φασιστική–, ο κ. Σαμαράς δεν συναίνεσε.

 Δύο είναι τα στοιχεία επί τη βάσει των οποίων ο ΣΥΡΙΖΑ και ο κ. Τσίπρας στοιχειοθετούν τον χαρακτηρισμό του κ. Σαμαρά ως ακροδεξιού. Το πρώτο είναι η στάση του στο μακεδονικό ζήτημα, που ανέκυψε στη νέα του μορφή ως συνέπεια της διαλύσεως της Γιουγκοσλαβίας.

 Η εισαγωγή του μακεδονικού ζητήματος, ως φυσική συνέπεια της διαλύσεως της Γιουγκοσλαβίας, υπήρξε καταλυτική για την πορεία του κ. Σαμαρά. Οι οικογενειακές καταβολές έπαιξαν ασφαλώς ρόλο σημαντικότατο. Αλλά το κινδυνώδες, το αυθόρμητο, στην εξωτερική πολιτική υπήρξε το χαρακτηριστικό των Φιλελευθέρων του Ελευθερίου Βενιζέλου και όχι των συντηρητικών.

 Οι ύστεροι Φιλελεύθεροι που εντάχθηκαν στην Κεντροδεξιά –ο Ευάγγελος Αβέρωφ και ο Κωνσταντίνος Μητσοτάκης– υπήρξαν μετριοπαθείς στα θέματα της εξωτερικής πολιτικής, ο πρώτος στο Κυπριακό και ο δεύτερος στα Ελληνοτουρκικά. Οχι όμως ο κ. Σαμαράς, που εμπνέεται από τον Ελευθέριο Βενιζέλο και την αρχέγονη αντίληψη των Φιλελευθέρων.

 Το δεύτερο στοιχείο που προβάλλει ο κ. Τσίπρας για να χαρακτηρίσει ακροδεξιό τον κ. Σαμαρά είναι η σκληρότατη αντιπαράθεσή του με την κομμουνιστική Αριστερά. Αλλά και αυτό έχει ως αφετηρία τον αρχέγονο Φιλελευθερισμό, καθώς τόσο ο Βενιζέλος όσο και η «Εστία» της εποχής εκείνης είχαν κατηγορήσει δριμύτατα στον Δημήτριο Γούναρη, διότι το πρόγραμμα του Λαϊκού Κόμματος που είχε ιδρύσει εισήγαγε στην Ελλάδα τις αντιλήψεις των μπολσεβίκων.

 Ελεγε η Ελένη Βλάχου, την εποχή που ο κ. Σαμαράς ήταν ακόμη ανερχόμενος αστήρ της Ν.Δ., ότι «κατάγεται από καλό στάβλο». Μόνον που «ο στάβλος» δεν τον χωράει. Σε πρώτη φάση, αγνόησε τη βουκολική ρήση του πολιτικού του μέντορα, Ευάγγελου Αβέρωφ, πως «έξω από το μαντρί σε τρώει ο λύκος». Σήμερα στο «μαντρί» της Ν.Δ. είναι ανήσυχος. Αρχέγονος Φιλελεύθερος ενδεχομένως ο Αντώνης Σαμαράς, αλλά όχι ακροδεξιός.

  ΚΩΣΤΑΣ ΙΟΡΔΑΝΙΔΗΣ

 http://www.kathimerini.gr/1008038/
opinion/epikairothta/politikh/h-periptwsh-samara

3/2/2019
Σκίτσο του ΚΥΡ
Σκίτσο του Β.ΠΑΠΑΒΑΣΙΛΕΙΟΥ

------------------------------------------------------
  Οι απόψεις, που δημοσιεύονται στα εκάστοτε- αποκλειστικά χάριν ενημέρωσης και προβληματισμού-αναρτώμενα άρθρα (ή κάθε είδους κείμενα) του ιστολογίου μου, εκφράζουν αποκλειστικά και μόνο τους αρθρογράφους που επώνυμα τις διατυπώνουν.  Τα πνευματικά δικαιώματα ανήκουν αποκλειστικά και μόνο στους δημιουργούς των κειμένων, εικόνων κλπ και των ιστολογίων που αναφέρονται.  
  Οι ''υπογραμμίσεις'' -χρώμα,μέγεθος γραμματοσειράς και οι εικονογραφήσεις-με εικόνες από το World Wide Web-στις αναρτήσεις γίνονται με ευθύνη του blogger. Στο αρχικό  πρωτότυπο κείμενο  παραπέμπεστε μέσω των επισυναπτόμενων ενεργών συνδέσμων. 
-----------------------------------------------------------