Το κίνημα που έχει «στοιχειώσει» τον Ερντογάν.
ΣΧΕΤΙΚΑ ΚΕΙΜΕΝΑ:
(1) Ο κίνδυνος παρατεταμένης ύφεσης πλανάται πάνω από την Τουρκία.
(2) Σε κάποιο σημείο και οι Αμερικανοί θα βάλουν λίγο νερό στο κρασί τους για να μη φανεί πολύ εξευτελιστική η τουρκική κυβίστηση,
κοινώς κωλοτούμπα.
(3) Η θηλιά σφίγγει γύρω από το λαιμό του Ερντογάν
κι αυτό τον κάνει επικίνδυνο.
Το κίνημα που έχει «στοιχειώσει» τον Ερντογάν.
O πλέον σίγουρος και γρήγορος τρόπος να ξεφορτωθείς τον αχώνευτο γείτονα, συνάδελφο ή συγγενή στην Τουρκία, από την απόπειρα πραξικοπήματος του 2016 και μετά, είναι να πας στις αρχές και να τον καταγγείλεις ότι είναι «γκιουλενιστής». Ακόμη και στην απίθανη περίπτωση που την γλιτώσει, η ταλαιπωρία θα είναι τόσο μεγάλη που θα νιώσεις την αγαλλίαση που πάντα επιθυμούσες.
Αν και ακούγεται φαιδρό, ωστόσο αυτή είναι η, ταυτόχρονα τραγική, πραγματικότητα στην Τουρκία σήμερα. Το «φάντασμα» του Φετουλάχ Γκιουλέν, κληρικού, πρώην ιμάμη και νυν πολιτικού, ιδρυτή του ιδιότυπου πολιτικο-ιρλαμιστικού κινήματος που φέρει το όνομά του (αν και στην Τουρκία είναι περισσότερο γνωστό ως Χιζμέτ), στενού συμμάχου του Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν μέχρι και το 2013, νυν διαφυγόντα στις ΗΠΑ και προστατευόμενου από αυτήν και πάμπλουτου επικεφαλής εκατοντάδων «σχολών» σε όλο τον κόσμο - υπολογίζονται από 600 έως και 1.000 σε περίπου 100 χώρες συμπεριλαμβανομένων των ΗΠΑ - τις οποίες υψηλόβαθμοι αξιωματούχοι της τουρκικής ΜΙΤ «δείχνουν» ως «βιτρίνα» της CIA, «πλανάται» πάνω από την Τουρκία, «στοιχειώνοντας» ακόμη περισσότερο την, ήδη αποδιαρθρωμένη, κοινωνική συνοχή.
Στην πραγματικότητα, το «κυνήγι μαγισσών» που έχει εξαπολύσει ο Ερντογάν με πρόσχημα την «διείσδυση» του «γκιουλενισμού» στην κρατική δομή και τον στρατό, συμπληρώνει το διαχρονικό πογκρόμ εναντίον της Αριστεράς, των κινημάτων και των Κούρδων. Η διαφορά είναι, ότι ο Ερντογάν, με το γκιουλενικό πρόσχημα, βρήκε μια καταπληκτική ευκαιρία να προχωρήσει σε ευρείας κλίμακας εκκαθαρίσεις όσων θεωρεί αντιπάλους του σε δομές - όπως το Δημόσιο και ο στρατός - που η Αριστερά και η κινηματική κουρδική αντίσταση έτσι κι αλλιώς δεν είχαν πρόσβαση.
‘Ετσι, μετά το αποτυχημένο πραξικόπημα, οι τουρκικές φυλακές γέμισαν με δασκάλους, καθηγητές, αστυνομικούς, στρατιωτικούς, γιατρούς, δικαστικούς και κάθε λογής δημόσιο και κρατικό λειτουργό, αλλά και πολίτη, σε ένα άνευ προηγουμένου πογκρόμ συλλήψεων. Αυτή την περίοδο στην Τουρκία ολοκληρώνονται εκατοντάδες δίκες με την κατηγορία της συμμετοχής στην απόπειρα πραξικοπήματος εναντίον του Ερντογάν που εκδηλώθηκε τα ξημερώματα της 16ης Ιουλίου του 2016.
Η τουρκική κυβέρνηση, η οποία επέζησε του πραξικοπήματος εν πολλοίς άθικτη, κατηγόρησε τον Γκιουλέν ως τον αρχι-πραξικοπηματία και δεσμεύτηκε να «ξεριζώσει» το θρησκευτικό κίνημά του. Σύμφωνα με το Foreign Policy, αυτό είχε σαν αποτέλεσμα, οι αρχές να βάλουν λουκέτο σε περίπου 800 επιχειρήσεις, 1.100 ιδιωτικά σχολεία, 850 φοιτητικές εστίες και 1.400 κοινωφελείς οργανώσεις. Έχει φυλακίσει πάνω από 38.000 ανθρώπους και απέλυσε πάνω από 100.000 δημόσιους λειτουργούς από την αστυνομίας, τη δικαιοσύνη, την εκπαίδευση και την υγεία. Οι εργαζόμενοι στον κόσμο των επιχειρήσεων, των χρηματοοικονομικών και των μέσων μαζικής ενημέρωσης βρίσκονται επίσης εν μέσω ασφυκτικού κλοιού.
Η διείσδυση και η επέκταση
Το Foreign Policy σημειώνει, ότι όπως πολλά ισλαμικά κινήματα, έτσι και οι γκιουλενιστές κέρδισαν την υποστήριξη και την εμπιστοσύνη των πολιτών παρέχοντας υπηρεσίες. Σύμφωνα με τις τουρκικές αρχές, οι έρευνες στον απόηχο της απόπειρας πραξικοπήματος έδειξαν ότι ο έλεγχος του κινήματος στον τομέα των κοινωνικών υπηρεσιών ήταν αξιοσημείωτος, αν και διέφερε ανάλογα με την περιοχή.
Για να διαπιστώσει πόσο πραγματικά βαθιά ή όχι ήταν η επιρροή του κινήματος του Γκουλέν, το Foreign Policy μελέτησε τα δημοσιοποιημένα δεδομένα σχετικά με τις εκκαθαρίσεις για να χαρτογραφήσει και να μετρήσει το μέγεθος του Χιζμέτ σε όλη την τουρκική επικράτεια των 900 και πλέον περιφερειών. Χρησιμοποίησε επίσης δεδομένα από τις επίσημες κυβερνητικές ιστοσελίδες σχετικά με τις κατά τόπους δημόσιες επενδύσεις στον τομέα της εκπαίδευσης, της υγείας και της θρησκευτικής υποδομής, καθώς και στοιχεία σχετικά με τις επιχειρηματικές ενώσεις και τα θρησκευτικά - εκτός των γκιουλενικών - κληροδοτήματα, καθώς και πληροφορίες από την απογραφή και τις εκλογές.
Από αυτή την έρευνα προέκυψε, ότι η παρουσία των γκιουλενιστών σε διάφορους τομείς δημόσιων υπηρεσιών κυμάνθηκε από 1,5% έως 11,3% στο σύνολο των δημοσίων υπαλλήλων. Η παρουσία τους στην εκπαίδευση ήταν περισσότερο εντυπωσιακή, με επιρροή στο 18% όλων των ιδιωτικών εστιών και στο 11% όλων των ιδιωτικών σχολείων. Τα εκπαιδευτικά ιδρύματα που συνδέονται με το κίνημα γνώρισαν εντυπωσιακή ανάπτυξη με την πάροδο του χρόνου και απέκτησαν φήμη για την αποφοίτηση σπουδαστών με υψηλές επιδόσεις. Το κίνημα τόνισε κυρίως τον συνδυασμό θρησκευτικής και επιστημονικής κατάρτισης και ήταν γνωστό ότι χρησιμοποίησε τα εκπαιδευτικά ιδρύματα ως τρόπο να κερδίσει την πίστη πολλών νέων ανθρώπων και να διαδώσει τις ιδέες του.
Μεταξύ των υψηλόβαθμων αξιωματούχων της κρατικής γραφειοκρατίας, οι γκιουλενιστές φαίνεται να έφτασαν το 30% του δικαστικού σώματος και το 50% της αστυνομίας, καθιστώντας αυτούς τους δύο τομείς ως, κατά τα φαινόμενα, τους περισσότερο διαβρωμένος από το γκιουλενικό δίκτυο.
Όσον αφορά τις γεωγραφικές επεκτάσεις, η παρουσία του κινήματος ήταν υψηλότερη στην Ανατολία και στην περιοχή του Αιγαίου. Αυτό αποτέλεσε έκπληξη για τους συντάκτες της μελέτης, αφού μέχρι την εκπόνησή της θεωρούνταν ότι οι συντηρητικές περιοχές ήταν πιο ευνοϊκά διατεθειμένες στην παροχή υπηρεσιών από ισλαμιστές.
Ωστόσο, όπως σημειώνει το δημοσίευμα, οι διαφορές στην γεωγραφική επιρροή του κινήματος δεν σχετίζονται με το επίπεδο και την ποιότητα της κρατικής παρουσίας ή απουσίας. Δηλαδή, το κίνημα δεν φαίνεται να αναπτύσσεται «αναγκαστικά» εκεί που θα περίμενε λογικά κανείς, δηλαδή όπου απουσιάζουν οι κρατικές κοινωνικές υπηρεσίες καλύπτοντας το κενό τους, αλλά η διασπορά του φαίνεται να συνδέεται με την παρουσία επιχειρηματικών ελίτ που ήταν ενεργά συνδεδεμένες με το κίνημα. Αυτό έχει νόημα, διότι πολλά στοιχεία πριν από το πραξικόπημα του Ιουλίου του 2016 δείχνουν ότι ο Γκιουλέν, από τα πρώτα χρόνια του κινήματός του, υποστήριξε την καπιταλιστική, ελεύθερη οικονομία της αγοράς ως τρόπο να παράγει πλούτο που θα μπορούσε να διοχετευθεί στην παροχή υπηρεσιών, μέσω του κινήματός του φυσικά.
Καπιταλισμός... αλα Ισλάμ
Η μετριοπαθής εκδοχή του γκιουλενικού Ισλάμ, με την ανοχή έναντι των άλλων θρησκειών και τον διάλογο με την Δύση, αλλά και οι απόψεις του ίδιου του Γκιουλέν - ειδικά από την στιγμή της διαφυγής του στις ΗΠΑ - οι οποίες, στο επίπεδο της εξωτερικής πολιτικής ταυτίζονται ουσιαστικά με αυτές της Ουάσιγκτον, προσδίδουν στο κίνημα μια εκπληκτική πολιτική, θρησκευτική και οικονομική ικανότητα ευελιξίας. Ως εκ τούτου, σημειώνει το Foreign Policy, το κίνημα του Γκιουλέν είχε ως στόχο τη δημιουργία ενός χώρου συνύπαρξης του καπιταλισμού με τη θρησκευτική ευσέβεια. Οι επιχειρηματίες θα μπορούσαν να είναι ταυτόχρονα ευλαβείς και προσεκτικοί, αλλά και να επωφεληθούν επίσης από την οικονομική απελευθέρωση της Τουρκίας στη δεκαετία του 1980, η οποία προώθησε την επιχειρηματικότητα. Μελετητές όπως ο Γκάμπριελ Πίρικι, συνέκριναν τον ρόλο του κινήματος στην κινητοποίηση ευσεβών επιχειρηματιών, με το ρόλο που διαδραμάτισε ο Προτεσταντισμός στην επικράτηση του καπιταλισμού στον χριστιανικό κόσμο.
Από νωρίς, το κίνημα του Γκιουλέν χρησιμοποίησε προϋπάρχοντες θρησκευτικούς κύκλους διαλόγου, γνωστούς ως «σοχμπέτ», ως μέσο για να φέρει σε επαφή μεταξύ τους θρησκευόμενους επιχειρηματίες, με στόχο να κλείσουν εμπορικές συμφωνίες και να προωθηθούν επιχειρηματικές συνεργασίες. Σε αντάλλαγμα, το κίνημα λάμβανε γαλαντόμες δωρεές, οι οποίες ουσιαστικά λειτουργούσαν ως ένα είδος πριμοδότησης που επέτρεπε στους επιχειρηματίες να επωφεληθούν από τα δίκτυα του κινήματος, τα οποία, εκ των πραγμάτων, λειτουργούσαν και ως δίκτυα επιχειρηματικής προώθησης. Ταυτόχρονα, οι επιχειρηματικές ενώσεις προσέφεραν στο κίνημα ένα θεσμοθετημένο περιβάλλον για τη συνέχιση αυτών των συναντήσεων και λειτουργούσαν ως σημεία επαφής για εν δυνάμει μέλη.
Το Foreign Policy σχολιάζει, πως οποιαδήποτε κυβέρνηση θα είχε λόγο ανησυχίας εάν μια ομάδα με μη δημοκρατικά κίνητρα, όπως το κίνημα του Γιουλέν, έφτασε σε τέτοια τεράστια ικανότητα οργάνωσης και παροχής κοινωνικών υπηρεσιών. Η περίπτωση του κινήματος Γκιουλέν δείχνει επίσης ότι η διασφάλιση της πολιτικής ελευθερίας και των κοινωνικών δικαιωμάτων από το κράτος, η εξάλειψη των διακρίσεων στην επιχειρηματικότητα και τη δημόσια διοίκηση είναι πολύ σημαντική προκειμένου να διασφαλιστεί ότι κανένα τέτοιο κίνημα δεν θα αποκτήσει τον έλεγχο αυτών των τομέων.
Η Τουρκία θα πρέπει να το έχει αυτό κατά νου δεδομένου ότι αντιμετωπίζει πολλαπλές κρίσεις, συμπεριλαμβανομένων των χρηματοπιστωτικών αναταραχών από μια εξασθενημένη λίρα και απειλές για την ασφάλεια από τις συνεχιζόμενες συγκρούσεις στη Συρία και το Ιράκ.
https://tvxs.gr/news/kosmos/
poioi-einai-oi-gkioylenistes-poy-exoyn-stoixeiosei-ton-erntogan
25/3/2019
ΣΧΕΤΙΚΑ ΚΕΙΜΕΝΑ
Ο κίνδυνος παρατεταμένης ύφεσης
πλανάται πάνω από την Τουρκία.
Ο Τ. Ερντογάν οδεύει προς τις περιφερειακές εκλογές με την οικονομία σε ύφεση για πρώτη φορά μετά από μια δεκαετία. Γιατί οι αναλυτές φοβούνται ότι αυτή τη φορά δεν θα υπάρξει γρήγορη ανάκαμψη. Η κόντρα με τις ΗΠΑ για τους S-400 και το βουνό των κόκκινων δανείων.
«Όταν πρόκειται για χρήματα έχουμε σοβαρά προβλήματα», εκμυστηρεύτηκε στον Τ. Ερντογάν ο επιχειρηματίας Μεχμέτ Νασί Τοπσακάλ κατά τη διάρκεια εκδήλωσης τον Φεβρουάριο με αφορμή την κατασκευή νέου κέντρου τέχνης στην Κωνσταντινούπολη. Εμφανώς αμήχανα κατηγόρησε την «υπηρεσία κατοικιών», το κρατικό σώμα που επιβλέπει εκατοντάδες σχέδια ανά τη χώρα ότι «μας καταστρέφει» και ζήτησε από τον Τούρκο ηγέτη μια ενδελεχή συζήτηση σε μεταγενέστερη ημερομηνία.
Δυστυχώς για τον πρόεδρο της κατασκευαστικής Yeni Yapi -και κάτι δυσάρεστο για τον κ. Ερντογάν- το μικρόφωνο ήταν ανοικτό και η ιδιωτική συζήτηση έγινε σύντομα πολύ... «δημόσια». Αποκάλυψε αυτό που ο υπόλοιπος επιχειρηματικός κόσμος ήδη ήξερε: αμέτρητες εταιρείες ανά την χώρα μάχονται με πολλούς τρόπους μετά την δραματική κατάρρευση του νομίσματος την περασμένη χρονιά.
Η Τουρκία είχε απολαύσει μια περίοδο σχετικής ηρεμίας στις χρηματαγορές μετά την κρίση, η οποία διακόπηκε τον Αύγουστο μετά από μια σφοδρή κόντρα μεταξύ του Ερντογάν και του Αμερικανού ομολόγου του Ντ. Τραμπ. Η σύγκρουση προκάλεσε αναταραχή στις αναδυόμενες αγορές.
Ωστόσο, ενώ η λίρα έχει ενισχυθεί, αφότου σημείωσε διαδοχικά ιστορικά χαμηλά, η περσινή υποτίμηση κατά περίπου 30% συνεχίζει να επηρεάζει την οικονομία. Οι επιχειρήσεις που καταβρόχθισαν τα χρήματα που εισέρρεαν άφθονα από το εξωτερικό τα τελευταία δέκα χρόνια, τώρα αγκομαχούν υπό το βάρος των $285 δισ. χρέους σε ξένο νόμισμα, το οποίο έχει γίνει πιο δύσκολο να εξυπηρετηθεί εξαιτίας της πιο ακριβής λίρας.
Οι ιδιωτικές τράπεζες έχουν κλείσει τις κάνουλες, περιορίζοντας τη χορήγηση δανείων καθώς περιμένουν περαιτέρω αύξηση των μη εξυπηρετούμενων δανείων. H πιστωτική ασφυξία – σε συνδυασμό με τα εξαιρετικά υψηλά επιτόκια στο 24% - έχει ισχυρό αντίκτυπο στην οικονομία. Την περασμένη εβδομάδα, τα στοιχεία για την ανάπτυξη το τέταρτο τρίμηνο απέδειξαν αυτό που οι οικονομολόγοι προέβλεπαν εδώ και καιρό: στο τέλος του 2018 η χώρα εισήλθε στην πρώτη ύφεση της τελευταίας δεκαετίας.
Ο κ. Ερντογάν γνωρίζει πολύ καλά τη ζημιά που μπορεί να προκαλέσει η ζοφερή αυτή εικόνα στο κυβερνών κόμμα της Δικαιοσύνης και Ανάπτυξης (ΑΚP) στις τοπικές εκλογές στις 31 Μαρτίου. Στελέχη του κόμματος παραδέχονται ότι υπάρχουν φόβοι για ενδεχόμενη απώλεια του ελέγχου της Άγκυρας, της πρωτεύουσας της Τουρκίας.
Ο πρόεδρος και ο γαμπρός του, ο υπουργός Οικονομικών Μπεράτ Αλμπαϋράκ, έχουν ακολουθήσει αντισυμβατικές πολιτικές για να περιορίσουν τα οικονομικά δεινά των ψηφοφόρων, από την άσκηση πίεσης στις κρατικές τράπεζες μέχρι τις απειλές στους λιανένμπορους για να κρατήσουν χαμηλά τις τιμές.
Και οι δύο τους επιμένουν ότι η Τουρκία έχει αφήσει πίσω τα προβλήματά της, αλλά ορισμένοι αναλυτές δεν έχουν πειστεί. Το επενδυτικό κλίμα είναι ακόμα ασταθές, υπάρχουν εντάσεις με τις ΗΠΑ και βαθιά προβλήματα στον ιδιωτικό τομέα τα οποία είναι πιθανό να δυσχεράνουν την προσπάθεια της Τουρκίας να επιστρέψει στους υψηλούς ρυθμούς ανάπτυξης του παρελθόντος.
«Η ανησυχία μου είναι πως η συρρίκνωση αυτή μπορεί να διαρκέσει για περισσότερο από έναν χρόνο» υποστηρίζει ο Φατίχ Οζατάι, πρώην αναπληρωτής κεντρικός τραπεζίτης.
Μετά τις εκλογές, η κυβέρνηση έχει ένα παράθυρο τεσσάρων ετών χωρίς προγραμματισμένες εκλογές, κάτι ανήκουστο κατά τη διάρκεια της δεκαεξαετούς ηγεμονίας του κ. Ενρτογάν. Τούτο προσφέρει σύμφωνα με έναν Τούρκο επιχειρηματία έναν «μεγάλο αεροδιάδρομο» για μεταρρυθμίσεις που έχουν απαιτήσει οι επενδυτές και η διεθνής επιχειρηματική κοινότητα.
Ο ίδιος θέλει να παρουσιάσει η κυβέρνηση ένα σχέδιο που θα καθησυχάσει τις αγορές, θα αντιμετωπίσει το πρόβλημα με τα μη εξυπηρετούμενα δάνεια και θα βάλει την οικονομία σε τροχιά βιώσιμης μακροπρόθεσμης ανάπτυξης.
«Υπάρχουν πολλά πράγματα που πρέπει να γίνουν για αυτή τη χώρα» λέει. «Χρειαζόμαστε ένα βαθμό προσαρμογής για να έχουμε ανάπτυξη από εξαγωγές και όχι από εγχώρια κατανάλωση και ανάπτυξη του real estate. Αυτό πρέπει να σταματήσει».
Περιορισμένες επιλογές
Κατά το παρελθόν, η Τουρκία έχει περάσει συχνά από σύντομες υφέσεις (οι οποίες αναπαρίστανται σε γράφημα με το σχήμα V ), όπου η απότομη συρρίκνωση ακολουθήθηκε από μια γρήγορη επιστροφή στην ανάπτυξη. Αλλά τη φορά αυτή οι οικονομολόγοι μιλούν για μια πιο βαθιά ύφεση σχήματος U ή ακόμα και L λόγω του μεγάλου χρέους που βαραίνει τις τράπεζες.
«Παραδοσιακά, η χορήγηση δανείων ανακάμπτει γρήγορα» υποστηρίζει η Ρότζερ Κέλι, επικεφαλής οικονομολόγος για την Τουρκία στο γραφεία της Ευρωπαϊκής Τράπεζας Ανασυγκρότησης και Ανάπτυξης (EBRD) στην Κωνσταντινούπολη. «Αλλά όταν οι τράπεζες είναι σε περίοδο απομόχλευσης, δεν μπορείς να περιμένεις να βγουν από την στενωπό δανείζοντας».
Ωστόσο, τα εργαλεία τα οποία έχει στη διάθεση της η κυβέρνηση για να τονώσει την οικονομία είναι περιορισμένα. Μια συμβατική απάντηση θα ήταν η μείωση των επιτοκίων. Αλλά η κεντρική τράπεζα -επί μακρόν στο στόχαστρο του κ. Ερντογάν, ο οποίος έχει περιγράψει τα υψηλά επιτόκια ως «τη μητέρα και τον πατέρα κάθε κακού»- προσπαθεί ακόμα να ανακτήσει την αξιοπιστία της μετά την αργή αντίδρασή της στην πτώση του νομίσματος την περασμένη χρονιά.
Μολονότι η Τουρκία έχει πλέον τα τέταρτα υψηλότερα επιτόκια στον κόσμο – μετά την Αργεντινή, την Υεμένη και το Σουρινάμ – ο ετήσιος πληθωρισμός, κολλημένος στο 20%, σημαίνει πως οι περισσότεροι επενδυτές πιστεύουν ότι η μείωση των επιτοκίων ενέχει ρίσκο. «Δεν θα έπρεπε να μπουν στον πειρασμό να τα μειώσουν πολύ ή πολύ γρήγορα» προειδοποιεί η Έσθερ Λω, διαχειριστής επενδύσεων σε ομόλογα αναδυόμενων αγορών στην Amundi.
Την ίδια στιγμή, ο κ. Αλμπαϋράκ δεν μπορεί να ξεφύγει από το πρόβλημα αυξάνοντας τις δαπάνες. Έχει υποσχεθεί να καταστήσει τη δημοσιονομική πειθαρχία τον βασικό άξονα τις οικονομικής του πολιτικής, με τον στόχο για το φετινό έλλειμμα στο 1,8% του ΑΕΠ. Η κα. Λω λέει πως αυτή και άλλοι επενδυτές θα παρακολουθούν προσεκτικά τις εξελίξεις για να δουν αν η κυβέρνηση μπει στον πειρασμό να χρησιμοποιήσει δημοσιονομική τόνωση για να δώσει ώθηση στην ανάπτυξη.
Οποιοδήποτε πισωγύρισμα διακινδυνεύει μια νέα βουτιά της λίρας την οποία η χώρα δεν μπορεί να αντέξει εύκολα. «Είναι ακόμα πολύ εύθραυστη η κατάσταση» υποστηρίζει η Νόρα Νόιτεμπουμ, οικονομολόγος της ολλανδικής ABN Amro.
Ανήμπορη να μειώσει τα επιτόκια και χωρίς τη δυνατότητα να προχωρήσει σε μεγάλη δημοσιονομική τόνωση, οι αναλυτές υποστηρίζουν πως η κυβέρνηση δεν έχει άλλη επιλογή από το να βοηθήσει τον τραπεζικό τομέα να αρχίσει να δανείζει ξανά.
Aυτό, υποστηρίζουν, σημαίνει αντιμετώπιση του προβλήματος του εταιρικού χρέους.
Αλλά ενόψει των εκλογών η κυβέρνηση έχει πιέσει τις τράπεζες να δανείζουν περισσότερο και με μικρότερο κόστος. Στέλεχος σε μια από τις τρεις κρατικές τράπεζες αναφέρει ότι έχει λάβει διαταγές να δανείζει ακόμα και σε εταιρείες που δεν έχουν καμία προοπτική να ξεπληρώσουν. «Αν έρθει κάποιος σε εμένα και μου πει: “έχω χρεοκοπήσει”, θα του πω: «Όχι δεν έχεις”», λέει ο ίδιος. «Απλώς θα συνεχίσουμε να μετακυλίουμε το χρέος σου».
Οι τακτικές αυτές προκαλούν ανησυχίες για τη δημιουργία «ζόμπι εταιρειών» οι οποίες επιζούν μόνο μέσω του δανεισμού. Οι ειδικοί λένε ότι υπάρχει κίνδυνος να κρυφτεί το πραγματικό μέγεθος του προβλήματος. «Είμαι πολύ ανήσυχος» προειδοποιεί το τραπεζικό στέλεχος. «Αλλά τι μπορούμε να κάνουμε;».
Η στήριξη των τραπεζών
Η οικονομική κάμψη στο δεύτερο μισό του 2018 χαρακτηρίστηκε από μια απότομη άνοδο στον αριθμό των εταιρειών που αναζητούν προστασία από τους πιστωτές. Στους αιτούντες περιλαμβάνονται εταιρείες διάφορων κατηγοριών, από μια επιχείρηση τουριστικών λεωφορείων με ιστορία 81 ετών μέχρι μια κατασκευαστική η οποία εκπλήρωσε την επιθυμία του κ. Ερντογάν για ένα νέο γιγαντιαίο τζαμί σε λόφο της Κωνσταντινούπολης.
Οι τράπεζες έχουν καταγράψει μια αργή αλλά σταθερή άνοδο στα μη εξυπηρετούμενα δάνεια και σε εκείνα που βρίσκονται υπό στενή παρακολούθηση. Τα NPL αντιστοιχούν πλέον στο 4% των συνολικών δανείων των τραπεζών, περίπου στα 100 δισ. τουρκικές λίρες ($18,3 δισ.). Ένα περιορισμένης έκτασης «stress test» στο τραπεζικό σύστημα τον Δεκέμβριο έδειξε ότι το ποσοστό των NPL μπορεί να φτάσει στο 6%.
Οι περισσότεροι αναλυτές αναμένουν ότι το πραγματικό νούμερο θα είναι υψηλότερο. «Προβλέπουμε το ποσοστό των NPL να φτάσει στο 7-9% στις ιδιωτικές τράπεζες ως το τέλος του 2019» τονίζει ο Γκάμπορ Κεμένι της Autonomus. Αναλυτής της S&P ανέφερε τον περασμένο μήνα ότι με τη χρήση ενός πιο ευρύ ορισμού, το νούμερο θα μπορούσε να ανέλθει στο 15 με 20% ως το τέλος του έτους.
H στρατηγική της κυβέρνησης για την αντιμετώπιση των προβληματικών δανείων έχει επικεντρωθεί ως τώρα στην ενθάρρυνση των τραπεζών να ενισχύσουν τα κεφάλαιά τους και να τους ζητάει να βοηθήσουν τις εταιρείες να αναδιαρθρώσουν τα χρέη τους.
Η Ζουμπρούτ Ιμάμογλου, επικεφαλής οικονομολόγος στην Tusiad, τη μεγαλύτερη τουρκική ένωση, πιστεύει ότι η κυβέρνηση πρέπει να κάνει περισσότερα. «Δεν πιστεύω ότι μπορούμε να αντιμετωπίσουμε όλα τα προβλήματα μόνο με αναδιάρθρωση» υποστηρίζει, αναφερόμενη στα βαθύτερα, λιγότερο ανιχνεύσιμα προβλήματα σε τομείς όπως η ενέργεια και η κατασκευή.
Τα εργοστάσια παραγωγής ενέργειας που λειτουργούν με καύση άνθρακα και αερίου είναι αντιμέτωπα με αυξημένο κόστος για την εισαγωγή ενέργειας, ενώ η κυβέρνηση έχει βάλει πλαφόν στην τιμή που χρεώνουν στους χρήστες. Πολλά δυσκολεύονται να αποπληρώσουν το χρέος σε ξένο νόμισμα. Οι εταιρείες real estate χρησιμοποιούν ξένα δάνεια για την κατασκευή εμπορικών κέντρων, αλλά τώρα είναι αναγκασμένες να κλείνουν συμφωνίες με τους λιανεμπόρους σε λίρες.
«Το κόστος της αποπληρωμής των δανείων που έχουμε λάβει σε ευρώ και δολάριο έχει σχεδόν διπλασιαστεί» αναφέρει ένα άλλο στέλεχος κατασκευαστικής. «Αν και τα αποπληρώνουμε, έχουμε περισσότερο χρέος (αν αποτιμηθεί σε λίρα) από ότι πριν».
Η κα. Ιμάμογλου εκτιμά ότι για να επιτρέψει στην οικονομία να αναπτυχθεί ξανά, η κυβέρνηση πρέπει να ανακουφίσει από το βάρος του χρέους τον ιδιωτικό τομέα και τις τράπεζες. «Χρειάζεται ένας μηχανισμός ο οποίος θα πάρει από τους ισολογισμούς των τραπεζών και των εταιρειών το ρίσκο της συναλλαγματικής ισοτιμίας και τα δάνεια με ρίσκο» επισημαίνει. «Το χρέος αυτό θα μπορούσαν να το αναλάβει σε ένα βαθμό η κυβέρνηση ή η αγορά, αν υπάρχει κάποιος πρόθυμος να το κάνει».
O κ. Οζατάι σημειώνει πως η απάντηση της ευρωζώνης στην παγκόσμια οικονομική κρίση πρέπει να χρησιμεύσει ως προειδοποίηση για την Τουρκία. Τα NPL των ευρωπαϊκών τραπεζών έφτασαν στο €1 τρισ. το 2016 και για πολλούς ευθύνονται για την αργή ανάκαμψη σε χώρες όπως η Ιταλία και η Ελλάδα. «Αν έχεις το πρόβλημα αυτό, πρέπει να το αντιμετωπίσεις», ανέφερε ο πρώην κεντρικός τραπεζίτης.
Μέχρι τώρα, δεν υπάρχουν πολλές ενδείξεις ότι οι υπουργοί σχεδιάζουν τέτοια μέτρα. Tα δημοσιεύματα του φθινοπώρου που ανέφεραν ότι η κυβέρνηση ετοιμάζεται να δημιουργήσει μια «bad bank» δεν επιβεβαιώθηκαν.
Η τραπεζική εποπτική αρχή της Τουρκίας αρνήθηκε να κάνει κάποιο σχόλιο. Αλλά η τραπεζική ένωση της χώρας, η TBB, επιμένει ότι δεν υπάρχουν αμφιβολίες όσον αφορά την ακρίβεια των επίσημων προβλέψεων για τα NPL. «Δεν θα ήταν σωστό, είτε για τον τραπεζικό τομέα ή για την πραγματική οικονομία, να καταλήξει κανείς στο συμπέρασμα ότι θα υπάρξει μεγάλη διάβρωση στην ποιότητα του ενεργητικού» ανέφερε η TBB σε ανακοίνωση. «Η ιδέα ότι όλα τα δάνεια που είναι υπό παρακολούθηση θα γίνουν προβληματικά είναι λανθασμένη».
Οι περισσότεροι αναλυτές πιστεύουν ότι οι τουρκικές τράπεζες είναι ανθεκτικές και ισχυρές. Αλλά το να επιμένουν ότι όλα είναι καλά δεν είναι πιθανό να σβήσει τις αμφιβολίες των επενδυτών.
«Οι αγορές συνεχίζουν να έχουν ανησυχίες όσον αφορά τους ισολογισμούς των τραπεζών» υπογραμμίζει ο Οκάν Ακίν, αναλυτής των αναδυόμενων αγορών στην AllianceBernstein. «Για να αποκατασταθεί η εμπιστοσύνη πρέπει να υπάρξει μια κόκκινη γραμμή που θα λέει: αυτά είναι τα προβλήματα, τα λύσαμε και τώρα είναι σε θέση να δανείζουμε ξανά».
Αυτό το έλλειμμα αξιοπιστίας -το οποίο διογκώθηκε πέρυσι από την περσινή μετάβαση στο νέο προεδρικό σύστημα που δίνει άνευ προηγούμενου εξουσία στον πρόεδρο- είναι ένας λόγος που ορισμένοι πιστεύουν ότι η Τουρκία χρειάζεται τη στήριξη του ΔΝΤ.
«Το πιο εύκολο πράγμα θα ήταν να πάμε στο ΔΝΤ και να τους μιλήσουμε σε τεχνικό επίπεδο» λέει ο κ. Ακίν. «Δεν χρειάζεται καν να κάνουν συμφωνία. Απλά χρησιμοποιείστε τους για να κερδίσετε αξιοπιστία». Αλλά ο κ. Ερντογάν έχει επανειλημμένα επιμείνει πως δεν θα ακολουθήσει αυτόν τον δρόμο.
Ορισμένοι πιστεύουν ότι η Άγκυρα μπορεί να βρει τον δικό της δρόμο εξόδου από την κρίση με ένα εγχώριο μεταρρυθμιστικό σχέδιο. Αλλά ο σχεδιασμός μιας τέτοιας λύσης δεν απαιτεί μόνο τη βαθιά τεχνολογική γνώση των αξιωματούχων των ρυθμιστικών αρχών, ορισμένοι από τους οποίους καρατομήθηκαν μετά το αποτυχημένο πραξικόπημα το 2016, αλλά και μια επίγνωση της έκτασης των προβλημάτων.
Δεν έχουν όλοι πιστεί ότι το μήνυμα έχει γίνει κατανοητό. «Η κυβέρνηση πιστεύει ότι η οικονομία μπορεί να βγει από το πρόβλημα μέσα από την ανάπτυξη, ότι το πρόβλημα θα φύγει από τα χέρια της» επισημαίνει η κα. Κέλι της EBRD. «Δεν είναι απαραίτητα λάθος. Αλλά θα είναι μια αργή διαδικασία».
Οι Τούρκοι πολίτες έχουν φανερώσει την ανησυχία τους για την κατάσταση της οικονομίας με μαζικές αγορές δολαρίων. Οι καταθέσεις των κατοίκων της Τουρκίας σε ξένο νόμισμα αυξάνοντα σταθερά από την αρχή του έτους, αγγίζοντας τα $158 δισ. τον Μάρτιο. Αλλά και οι ξένοι επενδυτές έχουν ανησυχήσει από τις εντάσεις ανάμεσα στις ΗΠΑ και την Τουρκία για τα σχέδια της Άγκυρας να αγοράσει το αντιαεροπορικό σύστημα S-400 από τη Ρωσία.
Σε ιδιωτικές συζητήσεις Τούρκοι αξιωματούχοι επιμένουν ότι γνωρίζουν το μέγεθος του προβλήματος, «αλλά είναι πολύ δύσκολο να κάνουμε κάτι όπως μια ανακεφαλαιοποίηση των τραπεζών με δημόσια χρήματα πριν από τις εκλογές» τόνισε ένας αξιωματούχος.
Η επιχειρηματική ένωση Tusiad, προτείνει ένα βραχυπρόθεσμο πρόγραμμα σταθεροποίησης, μαζί με βαθιές μεταρρυθμίσεις στο φορολογικό σύστημα, στις αγορές εργασίας και στην εκπαίδευση, καθώς και μια προσπάθεια σταθεροποίησης των σχέσεων με τη Δύση. «Από εκεί θα έρθει η ανάπτυξη» λέει η κα. Ιμάμογλου. «Δεν πρόκειται να έρθει από τη φθηνή χρηματοδότηση».
Η κόντρα με τις ΗΠΑ για τους S-400
Ήταν η διένεξη με τις ΗΠΑ που πυροδότησε την τελευταία κρίση στην Τουρκία. Τώρα οι επενδυτές ανησυχούν για το ότι μια νέα διαμάχη με την Ουάσιγκτον μπορεί να τρομάξει ξανά τις αγορές. Υψηλόβαθμοι Αμερικανοί διοικητές έχουν προειδοποιήσει ότι δεν θα ανεχθούν το σχέδιο του Ερντογάν να αγοράσει ρωσικά αντιαεροπορικά συστήματα S-400, τα οποία πρόκειται να παραδοθούν τον Ιούλιο.
Το Πεντάγωνο υποστηρίζει ότι η ρωσική τεχνολογία θα θέσει σε κίνδυνο την ασφάλεια του προγράμματος του νατοϊκού μαχητικού F-35 και προειδοποίησε για «σοβαρές επιπτώσεις» αν προχωρήσει το σχέδιο.
Τα αντίποινα θα μπορούσαν να περιλαμβάνουν την ακύρωση της προγραμματισμένης από την Τουρκία αγοράς 100 F-35 και επιβολή κυρώσεων που αποσκοπούν στην σμίκρυνση του ρωσικού αμυντικού τομέα. Ο Ερντογάν, ωστόσο, επιμένει ότι δεν θα εκφοβιστεί. Η κλιμάκωση της έντασης και η επικείμενη ημερομηνία παράδοσης κάνουν τις αγορές νευρικές.
Η λίρα υποχώρησε 8% έναντι του δολαρίου από τις αρχές Φεβρουαρίου παρά την τόνωση στις αναδυόμενες αγορές που προσέφερε η απόφαση της Fed να φρενάρει τις αυξήσεις επιτοκίων.
Οι S-400 είναι ψηλά στη λίστα των ανησυχιών των επενδυτών. «Οι πιθανές αντιδράσεις των αγορών σε οποιοδήποτε αρνητική γεωπολιτική εξέλιξη με κρατά ξύπνιο τα βράδια», δήλωσε ο Οκάν Ακίν, αναλυτής στην AllianceBernstein.
Μπορεί να μην έχει σημασία το εάν τα αντίποινα δεν έχουν άμεσο αντίκτυπο στην τουρκική οικονομία. Η εξάρτηση σε ροές από το λεγόμενο «καυτό χρήμα» στην τουρκική οικονομία την κάνει ευάλωτη σε αλλαγές των επενδυτικών διαθέσεων.
Οι αμερικανικές κυρώσεις που επιβλήθηκαν πέρυσι σε μια προσπάθεια να απελευθερωθεί ο κρατούμενος Αμερικανός πάστορας Άντριου Μπράνσον είχε περιορισμένες άμεσες συνέπειες στην οικονομία. Ήταν όμως αρκετές για να πυροδοτήσουν μια εξουθενωτική νομισματική κρίση.
Της Laura Pitel (Κωνσταντινούπολη)
The Financial Times
https://www.euro2day.gr/ftcom/ftcom_gr/article-ft-gr/1671886
/o-kindynos-paratetamenhs-yfeshs-planatai-pano-apo.html
24 Μαρτίου 2019
A handout photo made available by the Turkish Presidential Press Office on 11 November shows Turkish President Recep Tayyip Erdogan and US President Donald J. Trump (L) at the official dinner on the eve of the international ceremony for the Centenary of the WWI Armistice of 11 November 1918 at the Orsay museum in Paris, EPA, TURKISH PRESIDENTIAL PRESS OFFICE
2.
Σε κάποιο σημείο και οι Αμερικανοί θα βάλουν λίγο νερό στο κρασί τους για να μη φανεί πολύ εξευτελιστική η τουρκική κυβίστηση, κοινώς κωλοτούμπα.
Μολονότι πολλοί είναι αυτοί που πιστεύουν σε μια πετυχημένη εξωτερική πολιτική της Άγκυρας, οι πιο σοβαροί αναλυτές διαβλέπουν αδιέξοδα και διλήμματα σε αυτή την πολιτική.
Το ισλαμικό καθεστώς του Ερντογάν θα χρειαστεί κάποια στιγμή να πάρει δύσκολες αποφάσεις μετά τις δημοτικές εκλογές στην Τουρκία. Ώς τότε θα κρατήσει υψηλούς αντιαμερικάνικους τόνους διότι ο ακραίος αυτός εθνικιστικός λόγος, οι επιθέσεις εναντίον του Ισραήλ και γενικά η αντιδυτική ρητορική συσπειρώνουν το ξενόφοβο ισλαμικό του ακροατήριο, σε μια στιγμή που η οικονομική κατάσταση της χώρας δεν είναι καθόλου ρόδινη.
Η τουρκική εξωτερική πολιτική μοιάζει με ένα ανατολίτικο παζάρι όπου ο Ερντογάν προσπαθεί να κερδίσει όσα περισσότερα μπορεί από τη Μόσχα, την Ουάσινγκτον και τις Βρυξέλλες.
Με τη Μόσχα δεν μπορεί να τραβήξει το σχοινί και συμμορφώνεται με όσα του επιβάλλει ο Πούτιν. Ο οποίος δεν του επέτρεψε μια νέα εισβολή στη Συρία, στην οποία άλλωστε αντιτίθενται και η Δαμασκός του Άσαντ, αλλά και το Ιράν. Στις Βρυξέλλες έχει πάντα συμμάχους που τον βοηθούν να απορροφά τεράστια ευρωπαϊκά κονδύλια, παρά την αντίθεσή τους στην ένταξη της Τουρκίας στην Ευρωπαϊκή Ένωση.
Η Ευρώπη είναι άλλωστε ο κύριος εμπορικός εταίρος της Τουρκίας. Εκεί κατευθύνεται το μεγαλύτερο μέρος των τουρκικών εξαγωγών. Με την Ουάσινγκτον οι σχέσεις παραμένουν τεταμένες. Τα παζάρια που προσπάθησε να κάνει ο Ερντογάν με τον Τραμπ δεν απέδωσαν λόγω της αντίθεσης του Ισραήλ αλλά και του βαθέος αμερικανικού κατεστημένου που είναι μεν υπέρ των καλών σχέσεων με την Άγκυρα, αλλά δεν βλέπει με καλό μάτι την τουρκική εξάρτηση από τη Μόσχα.
Κάποια χαρτιά που διέθετε η Τουρκία στον αραβικό κόσμο κάηκαν λόγω των κακών σχέσεων με τη Σαουδική Αραβία και κυρίως με την Αίγυπτο. Τα ανοίγματα στα Βαλκάνια έχουν τη γεωπολιτική σημασία τους αλλά δεν αποδίδουν οικονομικά. Με την Κίνα οι σχέσεις είναι ψυχρές λόγω των Ουιγούρων, μιας τουρκογενούς μειονότητας που η Άγκυρα θεωρεί ότι καταπιέζεται από το κινεζικό καθεστώς.
Οι σχέσεις της Άγκυρας με την Ουάσινγκτον θα εξεταστούν σοβαρά μόνο μετά τις τουρκικές δημοτικές εκλογές. Ώς τότε ο Ερντογάν θα παρουσιάζεται με το κενό περιεχομένου αφήγημα ότι υπερασπίζεται τη χώρα του ενάντια στα ξένα συμφέροντα. Σκληρύνοντας τη θέση τους απέναντί του οι Αμερικανοί τον διευκολύνουν στον προεκλογικό του αγώνα!
Οι περισσότεροι πολιτικοί παρατηρητές πιστεύουν ότι μετεκλογικά ο Ερντογάν δεν θα έχει άλλη διέξοδο από του να εξομαλύνει τις σχέσεις του με τις ΗΠΑ. Ο λόγος είναι απλός, δεν μπορεί να αντέξει τον οικονομικό πόλεμο των Αμερικανών, ειδικά στην άσχημη κατάσταση που βρίσκεται η τουρκική οικονομία, με υποτιμημένη την τουρκική λίρα και με έναν πληθωρισμό που καλπάζει στο 20%.
Η Μόσχα ούτε μπορεί να στηρίξει οικονομικά την Τουρκία ούτε και θέλει να τη φορτωθεί. Τα ρωσικά συμφέροντα εξυπηρετούνται καλύτερα με μια Τουρκία που θα ανήκει στη Δύση, αρκεί η Μόσχα να μπορεί να τη χρησιμοποιεί για να δημιουργεί ρωγμές στη δυτική ενότητα και ειδικά στη νοτιανατολική πτέρυγα του ΝΑΤΟ. Σε κάποιο σημείο και οι Αμερικανοί θα βάλουν λίγο νερό στο κρασί τους για να μη φανεί πολύ εξευτελιστική η τουρκική κυβίστηση, κοινώς κωλοτούμπα.
Υπό τις περιστάσεις Αθήνα και Λευκωσία χρειάζεται να παρακολουθούν την κατάσταση με ψυχραιμία και προσοχή. Στην Αθήνα φαίνεται να υπάρχει μια σχετική ανησυχία από μια πιθανή αναθέρμανση των αμερικανοτουρκικών σχέσεων. Όχι όμως στη Λευκωσία όπου περί άλλα τυρβάζουν. Και όπου οι επισκέψεις στο Μπάγκιχαμ και τα σέβη στη βασίλισσα των Εγγλέζων θεωρούνται προτεραιότητα και ένα από τα καθήκοντα των ιθαγενών, τη μέρα της θυσίας του Αυξεντίου και λίγες μέρες πριν από την επέτειο που η βασίλισσα αυτή έδωσε τις ευλογίες της να πάει στην κρεμάλα ο δεκαοκτάχρονος έφηβος μαθητής Ευαγόρας Παλληκαρίδης.
Κι όμως η Κύπρος πρώτη θα κληθεί να πληρώσει το τίμημα μιας ομαλοποίησης των αμερικανοτουρκικών σχέσεων.
Υ.Γ. Έφυγε από τη ζωή την περασμένη Δευτέρα, στο Σακραμέντο της Καλιφόρνιας όπου ζούσε, ο μεγάλος Έλληνας ιστορικός Σπύρος Βρυώνης, βυζαντινολόγος, οθωμανολόγος αλλά και μελετητής της βαλκανικής και της νεοελληνικής ιστορίας.
Γεννημένος στις ΗΠΑ από Έλληνες μετανάστες της πρώτης γενιάς από την Κεφαλονιά, έκανε λαμπρές σπουδές στο Χάρβαρντ και δίδαξε σε διάφορα μεγάλα αμερικανικά πανεπιστήμια. Δίδαξε επίσης για ένα διάστημα, την περίοδο της μεταπολίτευσης, στο Πανεπιστήμιο Αθηνών. Τον Ιούνιο του 1985 ίδρυσε στη μνήμη του πρόωρα χαμένου γιου του, Σπυρίδωνα-Βασίλη, το Κέντρο Ελληνικών Σπουδών στο Σακραμέντο της Καλιφόρνιας. Διετέλεσε επίσης διευθυντής του Ωνάσειου Κέντρου Ελληνικών Σπουδών του Πανεπιστημίου της Νέας Υόρκης.
Είχα τη μεγάλη ευτυχία να συνεργαστώ μαζί του, ειδικά την περίοδο που διηύθυνε το Κέντρο Ελληνικών Σπουδών Σπυρίδων-Βασίλειος Βρυώνης (Speros Basil Vryonis Center for the Study of Hellenism) και υπήρξε για μένα ένας μεγάλος δάσκαλος. Μας βοήθησε με τη σοφία του στην ίδρυση του Κέντρου Ελληνικών Ερευνών του Καναδά-ΚΕΕΚ και παρακολουθούσε με ξεχωριστό ενδιαφέρον τις δραστηριότητές μας. Μαζί με τον Νίκο Σβορώνο είναι οι δύο μεγαλύτεροι Έλληνες ιστορικοί του δευτέρου ημίσεως του εικοστού αιώνα.
ΣΤΕΦΑΝΟΣ ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΙΔΗΣ
*Πανεπιστημιακός, διευθυντής του Κέντρου Ελληνικών Ερευνών Καναδά-ΚΕΕΚ και μέχρι πρόσφατα επιστημονικός συνεργάτης του ΕΔΙΑΜΜΕ στο Πανεπιστήμιο Κρήτης.
stephanos.constantinides@gmail.com
https://www.apopseis.com/se-kapoio-simeio-kai-oi-amerikanoi-tha-valoyn-ligo-nero-sto-krasi-toys-gia-na-mi-fanei-poly-exeytelistiki-i-toyrkiki-kyvistisi-koinos-kolotoympa/
18/3/2019
3.
Η θηλιά σφίγγει γύρω από το λαιμό του Ερντογάν
κι αυτό τον κάνει επικίνδυνο.
Η Τουρκία, οδεύει με μαθηματική ακρίβεια στην οικονομική διάλυση και αυτό θα την κάνει πιο νευρική και συνεπώς πιο επικίνδυνη. Τα όσα γράφουν οι ίδιοι οι Τούρκοι για την πορεία της οικονομίας τους είναι άκρως ανησυχητικά. Ανησυχητικά όχι μόνο για την Τουρκία αλλά πιθανότατα και για την Ελλάδα, αφού όσο η θηλιά σφίγγει γύρω από το λαιμό του Ερντογάν, τόσο πιθανότερο είναι να επιδιώξει μια κρίση “εθνικιστικού περιεχομένου”. Η Ελλάδα είναι ο πιθανότερος στόχος σε μια τέτοια περίπτωση. Τέτοια δείγματα έχει δείξει η Τουρκία τις τελευταίες εβδομάδες με ραγδαία λεκτική προς το παρόν κλιμάκωση.
Σύμφωνα με ανάλυση της Güldem Atabay στην ιστοσελίδα ahval η τουρκική λίρα έχασε σ΄ ένα μόλις 24ωρο 4% ,την περασμένη Παρασκευή. Οι κλυδωνισμοί είναι πάλι ισχυροί για την τουρκική οικονομία. Τι φταίει;
Σύμφωνα με όσα γράφει το μεγάλο πρόβλημα αυτή τη στιγμή δεν είναι οι αιτίες που λίγο πολύ είναι γνωστές, αλλά το γεγονός ότι το καθεστώς Ερντογάν αντί να προσπαθήσει να αντιμετωπίσει την καταστροφή με ρεαλισμό,βυθίζεται όλο και περισσότερο σε θεωρίες συνωμοσίας. Η πιο δημοφιλής είναι αυτή που θέλει τους Αμερικανούς να είναι πίσω απ΄ όλα. Και φυσικά πίσω από την “χειραγώγηση της τουρκικής οικονομίας”. Μπορεί να μην έχουν άδικο αλλά δεν μπορούν να αποδείξουν τίποτα. Κι όσο προσπαθούν τόσο “δηλητηριάζουν” το κλίμα με την Ουάσινγκτον.
Μέσα στο Σαββατοκύριακο και μετά από τις δηλώσεις Ερντογάν με τις οποίες απειλούσε όποιον αγοράζει συνάλλαγμα περιμένοντας να πέσει η λίρα, έγινε γνωστό ότι έχει διαταχθεί έρευνα στην αμερικανική επενδυτική τράπεζα JPMorgan . Αυτή η κίνηση το μόνο που θα πετύχει είναι νέα πτώση της τουρκικής λίρας.
Σ΄ ότι αφορά στις αιτίες της κατρακύλας;
•Η επιμονή της Τουρκίας στην αγορά των S-400 από τη Ρωσία και οι συνέπειες που μπορεί να ΄χει ανησυχούν τις χρηματοπιστωτικές αγορές, ειδικά τις τελευταίες δύο εβδομάδες. Οι δηλώσεις υψηλόβαθμων Αμερικανών αξιωματούχων για οικονομικές κυρώσεις είναι λογικό να “φρενάρουν” επενδυτές.
•Η αντίδραση του Προέδρου Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν στην ανακοίνωση του Προέδρου Ντόναλντ Τράμπ σχετικά με τα Υψίπεδα του Γκολάν, επίσης παίζει ρόλο.
Πόσο μπορεί να επηρεάσει αρνητικά την τουρκική οικονομία ο “αμερικανικός θυμός”; Πολύ , όπως φάνηκε τον περασμένο Αύγουστο με την υπόθεση του Αμερικανού πάστορα Μπράνσον.
Η κεντρική τράπεζα της Τουρκίας αναγκάστηκε να πάρει μέτρα την Παρασκευή, αφού τα καθαρά συναλλαγματικά της αποθέματα μειώθηκαν κατά 6,3 δισ. δολάρια, στα 28,5 δισ. σε μόλις δύο εβδομάδες. Τα μέτρα που έλαβε δεν είχαν αποτέλεσμα αφού οι ανεπαρκείς εξηγήσεις της κεντρικής τράπεζας για τη μείωση των αποθεματικών της απλά αύξησαν την ανησυχία στην αγορά.
Ο όλο και πιο αδιαφανής τρόπος διαχείρισης της οικονομίας από την κυβέρνηση, προκαλεί περαιτέρω ανησυχία στις αγορές. Όπως και ο έλεγχος στις δανειακές πολιτικές των κρατικών τραπεζών. Αυτή η συμπεριφορά προκαλεί επίσης ανησυχία ότι η κεντρική τράπεζα θα μειώσει πρόωρα τα επιτόκια υπό πολιτική πίεση μετά τις εκλογές.
Υπάρχουν επίσης σοβαρές οικονομικές αιτίες για την αδυναμία υποστήριξης της λίρας. Το κύριο πρόβλημα της οικονομίας είναι το χρέος συναλλάγματος των επιχειρήσεων και του τραπεζικού τομέα. Αυτό συνεχίζει να εντείνει τη ζήτηση για σκληρό νόμισμα.
Από τον Ιανουάριο, το αποθεματικό βραχυπρόθεσμο εξωτερικό χρέος της Τουρκίας έφθασε τα 118 δισεκατομμύρια δολάρια, δηλαδή αυξήθηκε κατά 1,5% σε σύγκριση με το τέλος του 2018. Το βραχυπρόθεσμο εξωτερικό χρέος των τραπεζών αυξήθηκε κατά 1,4% στα 57,7 δισεκατομμύρια δολάρια ενώ στους υπόλοιπους κλάδους αυξήθηκε κατά 1,7% στα 54,4 δισ. Δολάρια. Το βραχυπρόθεσμο χρέος του δημόσιου τομέα αυξήθηκε κατά 8,7%, στα 24,4 δισ. Δολάρια.
Με τόσο μεγάλες υποχρεώσεις χρέους, ίσες με περίπου το 20% του ΑΕΠ της Τουρκίας, που θα καταστούν απαιτητές κατά τους επόμενους 12 μήνες, η αδυναμία στήριξης της λίρας δεν πρέπει να αποτελεί έκπληξη . Αυτό πρέπει να ισχύει ιδιαίτερα για την κυβέρνηση, η οποία στήριξε την αύξηση του ΑΕΠ της Τουρκίας, κατά την τελευταία δεκαετία, σε φθηνό εξωτερικό δανεισμό. Τα δάνεια έγιναν πιο δαπανηρά από την Ομοσπονδιακή Τράπεζα των ΗΠΑ και στη συνέχεια από την Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα. Αυτό συμβαίνει από τον Μάιο του 2013 και επιταχύνθηκε από τον Δεκέμβριο του 2015 έως τον Ιανουάριο του τρέχοντος έτους.
Έτσι, το επιχείρημα ότι η τουρκική οικονομία δέχεται επίθεση μέσω της πώλησης λίρας είναι απλώς φτηνή δικαιολογία, όπως και το επιχείρημα της κυβέρνησης ότι τα οικονομικά δεινά της χώρας προκαλούνται από ξένους εχθρούς που σχεδιάζουν συνωμοσίες εναντίον του κυβερνώντος κόμματος.
Από Militaire News - 26/03/2019
https://www.militaire.gr/i-thilia-sfiggei
-gyro-apo-to-laimo-toy-erntogan-ki-ayto-ton-kanei-epikindyno/
4.
Ο Ερντογάν εγκαινιάζει το μεγαλύτερο θεματικό πάρκο στη Τουρκία
(βίντεο - φωτογραφίες)
Ένας τεράστιος τυραννόσαυρος ρεξ αποκάλυπτε τα μεγάλα του δόντια, την ώρα που ο πρόεδρος της Τουρκίας Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν εγκαινίαζε το μεγαλύτερο θεματικό πάρκο της χώρας, λίγο προτού εξαπολύσει μύδρους εναντίον της αντιπολίτευσης ενόψει των δημοτικών εκλογών.
Σε κοντινή απόσταση από τον T-Rex τα βλέμματα των επισκεπτών τραβά ένας διπλόδοκος στο AnkaPark, ή αλλιώς Wonderland Eurasia, που βρίσκεται στην πρωτεύουσα της Τουρκίας, την Άγκυρα, για την οποία αναμένεται να δοθεί σκληρή μάχη στην εκλογική αναμέτρηση της 31ης Μαρτίου, αφού εκεί ο υποψήφιος της αντιπολίτευσης Μανσούρ Γιαβάς προηγείται στις δημοσκοπήσεις.
Αφού ο Τούρκος πρόεδρος εξήρε τις 1.217 ατραξιόν που περιλαμβάνει το πάρκο, στη συνέχεια επιτέθηκε λεκτικά στον Γιαβάς κατηγορώντας τον για πλαστογραφία και φοροδιαφυγή.
«Η Άγκυρα είναι η καρδιά του τουρκικού κράτους. Η Άγκυρα είναι πάρα πολύ σημαντική για να την εμπιστευτούμε στα χέρια εκείνων που εμπλέκονται σε σκοτεινές μηχανορραφίες» είπε ο Ερντογάν, αναφερόμενος στις κατηγορίες των εισαγγελικών αρχών σε βάρος του Γιαβάς για ανάρμοστη συμπεριφορά, την εποχή που εργαζόταν ως δικηγόρος.
Σε μια συνέντευξη που παραχώρησε τη Δευτέρα, ο επικεφαλής του τουρκικού κράτους προειδοποίησε ότι εάν ο Γιαβάς επικρατήσει στην Άγκυρα, δεν θα χαίρει ασυλίας από μια πιθανή δίωξη σε βάρος του, ενώ οι πολίτες της Άγκυρας «δυστυχώς θα πρέπει να πληρώσουν βαρύ αντίτιμο».
Ο Μανσούρ Γιαβάς αρνείται τις κατηγορίες σε βάρος του.
«Αφού άρχισαν να συνειδητοποιούν ότι θα χάσουν την Άγκυρα, ξεκίνησαν μια απίστευτη (εκστρατεία) δυσφήμισης» είπε σήμερα από την πρωτεύουσα.
Όσον αφορά το θεματικό πάρκο έκτασης 1,3 εκατομμυρίων τετραγωνικών μέτρων που περιλαμβάνει και το δεύτερο μεγαλύτερο στον κόσμο σιντριβάνι ύψους έως 120 μέτρων, ο Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν το χαρακτήρισε σύμβολο υπερηφάνειας όχι μονάχα για την Άγκυρα, αλλά και για ολόκληρη την Τουρκία.
Η πολιτική μας δεν έχει επίκεντρο το μίσος, αλλά την ελευθερία και την αγάπη, σημείωσε ο πρόεδρος της Τουρκίας, προσθέτοντας ότι οι επισκέπτες θα μπορούν να περιηγούνται δωρεάν στις εγκαταστάσεις του πάρκου έως το βράδυ της 31ης Μαρτίου.
Το Ankapark είναι ένα έργο φιλικό προς το περιβάλλον που διαθέτει σύστημα ηλιακής ενέργειας για την τροφοδότησή του, επισήμανε μεταξύ άλλων ο Ερντογάν.
Σύμφωνα με τον Τούρκο ηγέτη, το κόστος του ανέρχεται σε 256 εκατομμύρια δολάρια, ενώ η πόλη της Άγκυρας θα έχει έσοδα ύψους 9,1 εκατομμυρίων δολαρίων ετησίως. Περίπου 5 εκατομμύρια ντόπιοι και ξένοι επισκέπτες αναμένονται σε ετήσια βάση και θα έχουν την ευκαιρία να δουν από κοντά μεταξύ άλλων τα 14 τρενάκια λούνα παρκ, που διαθέτει.
Η κατασκευή του Wonderland Eurasia ξεκίνησε πριν από σχεδόν έξι χρόνια και ολοκληρώθηκε πέρυσι, ωστόσο το πάρκο δεν άνοιξε τις πύλες του για το κοινό εξαιτίας των φόβων για την ασφάλεια ορισμένων από τα παιχνίδια που προσφέρει και των εγκαταστάσεων.
Ο Μελίχ Γκοκτζέκ, ο πρώην δήμαρχος της Άγκυρας υπό το AKP, είχε εγκλωβιστεί στην κορυφή ενός ρόλερ κόστερ λίγο αφότου είχαν ολοκληρωθεί οι εργασίες κατασκευής.
Ankapark Wonderland Eurasia
20/3/2019