ΕΞΟΔΟΣ ΣΤΙΣ ΑΓΟΡΕΣ: Ζόμπι-Πολιτικοί και Ζόμπι-Γελωτοποιοί.


Μετά την τραγική εμφυλιακή περίοδο,η ανθρωπογεωγραφία αυτού του τόπου πέρασε επιγραμματικά, εν σειρά, από το «Παράγκα η Ελλάς»(Μποστ). το «Καφενείον η Ελλάς», το «Ψυχιατρείον η Ελλάς»(Κ. Καραμανλής», στο «Μπορντέλον η Ελλάς» της δικομματικής κλεπτοκρατίας (1980-2008), στο τραγικό «Η Ζωή εν τάφω, η Ελλάς»(2009-2019), στο σημερινό διασκεδαστικό «Ζόμπι η Ελλάς».

Είναι ωσάν ο ύψιστος, εν ώρα ευθυμίας και θέλοντας ελαφρύνει κάπως το βάρος της τραγωδίας που βίωσε αυτός ο τόπος κατά την τελευταία δεκαετία, επέτρεψε σε αρκετούς από τους πρωταγωνιστές της δικομματικής κλεπτοκρατίας να νεκραναστηθούν και να κυκλοφορούν ανάμεσά μας όχι μόνο ως αμνήμονα ζόμπι-πολιτικοί αλλά και ως αμνήμονα ζόμπι-γελωτοποιοί.

Στο πλαίσιο αυτής της ιλαροτραγωδίας, ενδιαφέρον παρουσιάζει η κριτική που αποτολμούν οι εσχάτως νεκραναστηθέντες στην επιτυχία που είχε η «έξοδος της Ελλάδας στις αγορές» (που επιχειρήθηκε από την παρούσα κυβέρνηση) ύστερα από μια δεκαετία «πολιορκίας»,για την οποία δεν ευθύνονταν οι «αγορές» (αυτές έκαναν και κάνουν τη δουλειά τους πάντοτε και αναμφιβόλως προς όφελός τους) αλλά η εγχώρια δικομματική κλεπτοκρατία (που κι αυτή έκανε τη δουλειά της,πάντοτε και αναμφιβόλως προς όφελός της).

Μετά την επιτυχή «έξοδο της Ελλάδας στις αγορές». Επιτυχή σε σύγκριση με την πραγματική κατάσταση της ελληνικής οικονομίας κατά την περίοδο της δικομματικής κλεπτοκρατίας της ζητιανιάς, της σπατάλης και της συνταγματικά θωρακισμένης διαφθοράς – που δανείζονταν ασυστόλως με επιτόκια που κυμαίνονταν μεταξύ 5% έως 10%- και όχι σε σύγκριση με την γερμανική οικονομία της «ατμομηχανής της Ευρώπης).

Οι «επιτυχίες»ή «αποτυχία», οι αριθμοί είναι αμείλικτοι:

(τα στοιχεία που αναφέρονται πιο κάτω προέρχονται από το κατατοπιστικό κείμενο του Μιχάλη Παπανίδη, με τίτλο «Η Ελλάδα επιστρέφει στην κανονικότητα» (zougla.gr, 5 Μαρτίου 2019).


Επί Κώστα Σημίτη, την περίοδο 2002-2004, «η Ελλάδα δανείζονταν με επιτόκια της τάξης του 4,5%»,(συνδυάζοντας την «επιτυχία»και πλουτισμό ορισμένων, μέσω της επικείμενης πτώχευσης όλων μας, διά των σκανδάλων του Χρηματιστηρίου, των Εξοπλιστικών, των Ολυμπιακών, και άλλων  τινών, στη «χρυσή εποχή» της διαφθοράς και της εξαχρείωσης του… «προσεχώς, Βουλγάρες»). !!!

• Επί Κωστάκη Καραμανλή,«η Ελλάδα δανειζόταν με επιτόκια που πάνω από 5% έφθασαν στο 5,87% από το 2008 έως και το 2009 (Υπουργός Οικονομικών Γιάννης Παπαθανασίου).Τότε που ο πρωθυπουργός διαβεβαίωνε τους πολίτες ότι η κρίση της Leehman Brothers του 2008 και η κατάρρευση του συστήματος στις ΗΠΑ «δεν θα άγγιζε την ελληνική Οικονομία». («επιτυχία»)

• Επί Γεωργάκη Παπανδρέου «η Ελλάδα δανείστηκε από τον Νοέμβριο του 2009 έως τον Δεκέμβριο του 2010 με επιτόκια 5,49% ,7,83%, 7,97%.

(«επιτυχία» και «Κύριοι, επτωχεύσαμεν»)

• Και το σημερινό δεκαετές ομόλογο με επιτόκιο 3,9% αποτελεί «αποτυχία». Πώς;

Μα, με τη σύγκριση της ελληνικής οικονομίας με την… γερμανική, πράγμα που αποδεικνύει απλώς ότι η αδίστακτη διατροφή της λογικής βρίσκεται πάντοτε στον πυρήνα της σκέψης και της ψυχοπαθολογίας των επαγγελματιών πολιτικών, οι οποίοι είναι απολύτως αποτελεσματικοί όταν πρόκειται να υπερασπιστούν τα συντεχνιακά τους συμφερόντα.

Φανταστείτε πόσο γελοίος θα φάνταζε ένας γιατρός που προσπαθεί να διαγνώσει την τωρινή κατάσταση ενός βαριά ασθενούς με την τωρινή κατάσταση ενός υγιούς, και όχι με τη σύγκριση των φάσεων της εξέλιξης της ασθένειάς του παίρνοντας το ιστορικό του.

Αυτή η, αενάως επαναλαμβανόμενη εκδήλωση της ψυχοπαθολογίας των επαγγελματιών πολιτικών,διαμορφώνει μια κατάσταση που θα ήταν ιδιαζόντως διασκεδαστική εάν δεν ήταν τραγική. Γιατί, απλούστατα, με την ανοχή των νεκραναστηθέντων ζόμπι ανάμεσά μας, επιβεβαιώνουμε για πολλοστή φορά ότι «το μόνο που μας διδάσκει η ιστορία είναι ότι δεν διδασκόμαστε τίποτα απ’ αυτή», πράγμα που σε συνδυασμό με το εθνικό σπορ της συλλογικής αμνησίας μας και την αρρωστημένη εμμονή στην βαυκαλιστική αυταπάτη ότι «είμαστε «ο λαός που έδωσε τα φώτα του στην ανθρωπότητα»(διατηρώντας για τον εαυτό μας το «προνόμιο» να ζούμε σε διαρκές σκότος), μας καθιστά ωσάν από πάντοτε έτοιμους να ξαναβιώσουμε όσα -κατ’ επανάληψη και διαχρονικά- μας καταστρέφουν.

Σ’ αντίθεση με τα υποστηριζόμενα από τους πολιτειολόγους, προσωπικά θεωρώ ότι δεν υπάρχουν «αποτυχημένα κράτη».Υπάρχουν μόνο αποτυχημένοι λαοί.

Και σ’ αυτούς τους αποτυχημένους λαούς ανήκαμε πάντοτε, όσο κι αν στο επίκεντρο του συλλογικού μας παραληρήματός βρίσκεται η προφανής αυταπάτη ότι μπορεί να έχουμε κάποια σχέση (αν είναι δυνατόν) με έναν λαό που δημιούργησε κατά την «παιδική ηλικία της ανθρωπότητας»ιστορία, φιλοσοφία, πολιτική, δημοκρατία, ηθική αισθητική.

Υ.Γ. Προς επίρρωση των ανωτέρω, επισυνάπτω ένα κείμενό μου από τις 15/06/2011,που αφορά στον κ. Φιλ. Σαχινίδη,ο οποίος ξαφνικά εμφανίστηκε ως διαπρύσιος κατήγορος της προχθεσινής εξόδου της Ελλάδας στις αγορές, λησμονώντας πολύ βολικά ότι ως υφυπουργός οικονομικών χάριζε απλόχερα δεκάδες δισεκατομμύρια σε χρεωκοπημένες τράπεζες, στερώντας τη δυνατότητα επιβίωσης σε εκατοντάδες χιλιάδες συνταξιούχους και ανέργους. Το ασχημονείν υπήρξε πάντοτε μόνιμο γνώρισμα της συνομοταξίας των επαγγελματιών πολιτικών.

Διαβάστε το άρθρο εδώ. 



 6 Μαρτίου 2019 


             ΣΧΕΤΙΚΑ ΚΕΙΜΕΝΑ            



1.
Τι σκέπτονται όσοι αγόρασαν το ελληνικό 10ετές; 

Το να θεωρεί ο κ. Τσίπρας πως οι αγορές τον εμπιστεύονται ή, ακόμη περισσότερο, ότι εγκρίνουν τις πολιτικές επιλογές του, επειδή πήγε καλά η έκδοση του 10ετούς, συνιστά βελτίωση σε σχέση με την εποχή που πίστευε πως μπορεί να τις κάνει να χορεύουν.

Η έκδοση 10ετούς είχε συμβολική αξία για όλες τις χώρες που βγήκαν από τα μνημόνια. Ο δανεισμός από τις αγορές με τίτλους μεγάλης διάρκειας συμβόλιζε την οριστική απεξάρτησή τους από τη χρηματοδότηση των ευρωπαϊκών θεσμών και του ΔΝΤ, την εξυπηρέτηση των δανειακών αναγκών τους με τις δικές τους δυνάμεις. Υπό αυτή την έννοια, και η χθεσινή έκδοση του ελληνικού 10ετούς έχει τη συμβολική αξία της. Μπορεί να μην είναι πλήρης επάνοδος στις αγορές, αφού πήραμε επιμήκυνση των δανείων, περίοδο χάριτος και χρηματοδότηση για να καλύψουμε πλήρως τις δαπάνες εξυπηρέτησης του χρέους για μερικά χρόνια, αλλά εν πάση περιπτώσει, αφού κατέστη ορόσημο για τους άλλους, είναι και για εμάς.

Ετσι εξηγείται η σπουδή κυβέρνησης και αξιωματικής αντιπολίτευσης να διεκδικήσουν το σύνολο ή μέρος της αξίας αυτής. H έκδοση «...είναι ένα σημάδι καθοριστικό ότι γυρίζουμε σελίδα, ότι βγαίνουμε από την περίοδο της κρίσης, αλλά και ένα σημάδι ελπίδας και προοπτικής ότι κάτι μπορεί να αλλάξει και ότι τα πράγματα θα γίνουν καλύτερα», είπε ο πρωθυπουργός. Οι αγορές «...προεξοφλούν την πολιτική αλλαγή στην Ελλάδα», τουίταρε ο αρχηγός της αξιωματικής αντιπολίτευσης.

Προφανώς στην πολιτική οι συμβολισμοί έχουν μεγάλη αξία, αλλά στα ομόλογα όχι. Τα βασικά στοιχεία μιας ομολογιακής έκδοσης είναι το ποσό που δανείστηκες και το επιτόκιο, το κόστος δανεισμού, η απόδοση. Ε, στη χθεσινή έκδοση δεν τινάξαμε την μπάνκα στον αέρα. Αντλήσαμε 2,5 δισ. ευρώ, ένα σχετικά μικρό ποσό. Κάτω από 2 δισ. δεν θα είχε ούτε καν συμβολική αξία. Και περιοριστήκαμε σε αυτά όχι γιατί δεν χρειαζόμαστε περισσότερα, αλλά γιατί αν ήταν μεγαλύτερη η έκδοση, δεν θα υπήρχαν μακροπρόθεσμοι επενδυτές να την απορροφήσουν. Θα αποκτούσαν περισσότερα ομόλογα τα hedge funds, κεφάλαια με βραχυπρόθεσμο επενδυτικό ορίζοντα, τα οποία πωλούν εύκολα, προκαλώντας άνοδο των αποδόσεων. Οπως συνέβη πέρυσι τον Φεβρουάριο με το 7ετές.

Επίσης, δεν δανειστήκαμε μόνο λίγα, αλλά και ακριβά. Δύο φορές και πλέον ακριβότερα από την Πορτογαλία. Οι επενδυτές δεν είναι συλλέκτες: «Ας αγοράσω το πρώτο 10ετές που βγάζει η Ελλάδα μετά την έξοδο από τα μνημόνια, να το βάλω δίπλα στης Κύπρου, της Ιρλανδίας και της Πορτογαλίας για να είναι πλήρης η συλλογή». Σκέφτονται πιο πεζά: «Πόσες πιθανότητες έχω να πάρω πίσω τα λεφτά μου αν δανείσω την Ιρλανδία; Πολλές, επειδή είναι Ιρλανδία. Πόσες αν δανείσω την Ελλάδα; Λιγότερες, επειδή είναι Ελλάδα. Την πρώτη θα τη χρεώσω με 0,8%, τη δεύτερη με 3,9%».

Βέβαια, αν πάρουμε τοις μετρητοίς όσα είπαν χθες οι πολιτικοί αρχηγοί, μπορεί να σκέφτονται και ως εξής: «Ποιοι είναι ο σημερινός και ο αυριανός πρωθυπουργός της Πορτογαλίας; Ο Αντόνιο Λουίς Σάντος ντα Κόστα και ο Ρούι Ρίο. Ποιοι είναι στην Ελλάδα; Ο Αλέξης Τσίπρας και ο Κυριάκος Μητσοτάκης. Στην πρώτη θα δώσω επιτόκιο 1,28% και στη δεύτερη 3,9%».

Αν έτσι σκέφτονται οι επενδυτές, δεν βλέπω κανέναν απολύτως λόγο να διεκδικούν οι πολιτικοί αρχηγοί τη δόξα της χθεσινής έκδοσης. Θα δικαιολογούσα τον έντονο προβληματισμό τους, το άγχος τους, την αγωνία τους να μειώσουν το κόστος δανεισμού της χώρας. Και κυρίως θα ήμουν ευγνώμων, για λογαριασμό των παιδιών μου που θα πληρώσουν τα μακροχρόνια ομόλογα, αν μου αποκάλυπταν πώς θα το κάνουν.

ΒΑΣΙΛΗΣ ΖΗΡΑΣ

6/3/2019


2.
10 απαντήσεις για την έκδοση του ελληνικού ομολόγου.  
Ο δρόμος παραμένει ανηφορικός και δύσκολος.

1.Γιατί ήταν σημαντική;

9 χρόνια πέρασαν από την τελευταία φορά που η Ελλάδα είχε εκδώσει αντίστοιχης διάρκειας ομόλογο. Ήταν Μάρτιος 2010, λίγο πριν η χώρα εισέλθει στο μνημόνιο. Ως εκ τούτου, η έκδοση από μόνη της είναι ένα πολύ θετικό βήμα με ισχυρό συμβολισμό.

2.Πόσο υψηλό ήταν το επιτόκιο;

Το επιτόκιο που δανειστήκαμε ήταν πολύ υψηλό (3,9%). Η Πορτογαλία που βγήκε πρόσφατα από το μνημόνιο δανείζεται με μόλις 1,4%. Κι αυτό θα πρέπει να μας ανησυχεί.

3.Πού κυμάνθηκε το spread;

To αντίστοιχο γερμανικό επιτόκιο ανέρχεται σε 0,15%, άρα η διαφορά μας (το περίφημο spread) είναι ίση με 3,75%. Είναι μάλιστα ακόμη υψηλότερη από την αντίστοιχη διαφορά το 2010. Τότε η χώρα στα πρόθυρα του μνημονίου είχε δανειστεί με 6,3%, ενώ η Γερμανία δανειζόταν με 3,1% (spread= 3,2%).

4.Ποιά δάνεια αντικαθιστά;

Με τα 2,5 δις που άντλησε το ελληνικό κράτος αντικαθιστά το αντίστοιχο ποσό των δανείων του ΔΝΤ που λήγουν το 2019. Τα δάνεια του ΔΝΤ είναι ακριβά, καθώς πληρώνουμε επιτόκιο 3,65%. Τα αντικαθιστούμε όμως με ένα ομόλογο ακόμα πιο ακριβό! Τη στιγμή μάλιστα που για το σκοπό αυτό λάβαμε πέρυσι τον Αύγουστο τα 15 δις της τελευταίας δόσης του μνημονίου, με πολύ φθηνό επιτόκιο κάτω από 1%.

5.Σε τι αποσκοπούσε επικοινωνιακά;

Ήταν κυρίως μια επικοινωνιακή κίνηση από την πλευρά της κυβέρνησης, που στόχευε πρωτίστως στο εσωτερικό της χώρας. Έγινε με σκοπό να πείσει προεκλογικά τους Έλληνες ψηφοφόρους ότι η Ελλάδα πράγματι βγήκε από τα μνημόνια και πλέον δανείζεται μόνη της, έστω και με τσουχτερό επιτόκιο.

6.Γιατί αυτή τη χρονική στιγμή;

Η ελληνική κυβέρνηση επέλεξε να βγει στις αγορές μια εβδομάδα πριν το Eurogroup της 11ης Μαρτίου, το οποίο θα κρίνει την επιτυχία ή όχι της 1ης μεταμνημονιακής αξιολόγησης. Βιάστηκε να το κάνει γιατί γνωρίζει πως πιθανότατα δε θα περάσει την αξιολόγηση. Κι αυτό θα δημιουργήσει αρνητικό αντίκτυπο, με συνέπεια τα επιτόκια των ελληνικών ομολόγων να αυξηθούν εκ νέου.

7.Πότε θα ήταν η καταλληλότερη στιγμή;

Θα μπορούσε απλούστατα να εργαστεί για να κλείσει τα ανοιχτά μέτωπα της αξιολόγησης κι έτσι να εισπράξει το 1 δις της δόσης, να πάρει τα μέτρα ελάφρυνσης του χρέους και να μειώσει ακόμα πιο πολύ τα spreads. Τότε θα ήταν η κατάλληλη στιγμή να βγει στις αγορές. Το κόστος μάλιστα για τον προϋπολογισμό θα ήταν κατά δεκάδες εκατομμύρια χαμηλότερο, λόγω της περαιτέρω μείωσης του επιτοκίου.

Εν όψει όμως και των προσεχών εκλογών, προτίμησε να υλοποιήσει μόνο την ατζέντα παροχών της και όχι να εφαρμόσει κάποιες απαραίτητες δομικές αλλαγές. Πράττοντας όμως έτσι κινδυνεύει να μην καρπωθεί τα οφέλη που περιγράψαμε από το κλείσιμο της αξιολόγησης.

8.Θα ξαναβγεί η Ελλάδα στις αγορές το 2019;

Με τις 2 εκδόσεις ομολόγων (5ετες και 10ετες) που έχει πραγματοποιήσει μέχρι στιγμής η χώρα το 2019 έχει αντλήσει συνολικά €5 δις. Σχεδόν δηλαδή τα μισά από τα €12 δις δανείων που λήγουν φέτος (εξαιρουμένων των εντόκων γραμματίων και των repos). Αν οι συνθήκες είναι ευνοϊκές πιθανώς να επιχειρήσει κάποια ακόμη έξοδο. Σε διαφορετική περίπτωση θα χρησιμοποιήσει τα χρήματα από το μαξιλάρι ασφαλείας.

9. Πώς αντέδρασαν οι επενδυτές;

Αυτή τη φορά περισσότεροι Ευρωπαίοι θεσμικοί επενδυτές και διαχειριστές διαθεσίμων επέλεξαν να αγοράσουν το ελληνικό ομόλογο και λιγότερα κερδοσκοπικά Hedge funds (τα οποία μονοπωλούσαν μέχρι πρότινος το ενδιαφέρον). Το έπραξαν κυρίως γιατί το επιτόκιο του 4% είναι εξαιρετικά ελκυστικό στις μέρες μας, που οι αποδόσεις σε καταθέσεις και ομόλογα είναι μηδενικές. Πήραν λοιπόν συνειδητά ένα ρίσκο, για ένα πολύ μικρό ποσοστό βέβαια του χαρτοφυλακίου τους, ώστε να προσφέρουν υψηλότερες αποδόσεις στους πελάτες τους.

10.Τι μέλλει γενέσθαι;

Ο δρόμος παραμένει ανηφορικός και δύσκολος. Οι προκλήσεις είναι μεγάλες για την ελληνική οικονομία και οι ξένοι επενδυτές παραμένουν εξαιρετικά επιφυλακτικοί απέναντι στο ελληνικό πολιτικό σύστημα. Θα πρέπει λοιπόν να σοβαρευτούμε και να λύσουμε τις χρόνιες παθογένειες που μας ταλαιπωρούν, ώστε να τους πείσουμε να τοποθετήσουν τα χρήματά τους εδώ και να μη ξαναζήσουμε τις μέρες του 2010.

Δημήτριος Γκιόκας 
Οικονομολόγος, CFA

07/03/2019