Σκληρό Brexit; Η βέλτιστη επιλογή για τη Βρετανία;
Πριν πολλά χρόνια και συγκεκριμένα πριν από την απόβαση στη Νορμανδία ο Τσόρτσιλ είχε προειδοποιήσει τον ντε Γκολ ότι «όποτε η Βρετανία κληθεί να διαλέξει ανάμεσα στην Ευρώπη και στην ανοιχτή θάλασσα, θα διαλέξει τη ανοιχτή θάλασσα» (1). Αυτή η στιγμή έφτασε. Γιατί όμως στο δημοψήφισμα του 1975 ο βρετανικός λαός με ποσοστό 67,2% αποφάσισε την παραμονή της χώρας στην ΕΟΚ στην οποία είχε ενταχθεί από το 1973 με απόφαση του Κοινοβουλίου ενώ τον Ιούνιο του 2016 με ποσοστό 51,9% ψήφισε υπέρ του Brexit; Τι άλλαξε; Πώς διαμορφώνεται το σκηνικό στην ΕΕ που εξωθεί τη Μεγάλη Βρετανία στο Brexit;
Έκτοτε άλλαξαν οι συνθήκες και ανατράπηκαν οι συσχετισμοί. Όταν η Βρετανία εντάχθηκε στις ευρωπαϊκές δομές το 1973, η ΕΟΚ αριθμούσε 9 μέλη, αριθμός που απέκλειε ομαδοποιήσεις, η Γερμανία ήταν διασπασμένη. και στον γαλλογερμανικό άξονα ηγείτο το Παρίσι. Κυρίως όμως όλα τα κράτη μέλη ήσαν τότε οικονομικά εύρωστα, γεγονός που απέτρεπε ακραίες εξαρτήσεις. Δεν υπήρχε κράτος μέλος με τέτοια ισχύ που να καθορίζει την πορεία της ΕΟΚ σύμφωνα με τα εθνικά του συμφέροντα, όπως συμβαίνει σήμερα στην ΕΕ. Σήμερα, η ΕΕ μετά την επανένωση της Γερμανίας, τις διαδοχικές διευρύνσεις και την ένταξη των κρατών της Βαλτικής και της Ανατολικής Ευρώπης, ιστορικά προσκείμενων στο Βερολίνο, αριθμεί 28 μέλη που ανέτρεψαν τους συσχετισμούς εντός της ΕΕ και τις προοπτικές της. Με την ένταξη και των Δυτικών Βαλκανίων που θεωρούνται γερμανικό φέουδο, η Γερμανία θα ηγείται μιας “ευρωπαϊκής αυτοκρατορίας”.
Και η Βρετανία, η χώρα που σύμφωνα με τον Ντιν Άτσεσον, ΥΠΕΞ των ΗΠΑ επί προεδρίας Τρούμαν, «έχασε μια αυτοκρατορία αλλά δεν έχει βρει ακόμη έναν ρόλο» (2); Δεν βρήκε το ρόλο της διότι αποσυνδέθηκε από το παρελθόν της, εγκλωβίστηκε ως θεατής στις εξελίξεις της ΕΕ και κυρίως διότι από ηγέτιδα χώρα του παγκόσμιου εμπορίου παγιδεύτηκε στην ευρωπαϊκή τελωνειακή ένωση. Διότι η Βρετανία έχει ιστορικές αναφορές και συγγένειες μοναδικές για κράτος – έθνος: Είναι ο πρόγονος της ονομαζόμενης “Αγγλόσφαιρας” (ΗΠΑ, Καναδάς, Αυστραλία, Ν. Ζηλανδία), ηγείται της Βρετανικής Κοινοπολιτείας των 52 κρατών με συνολικό πληθυσμό 1,9 δισεκατομμύρια κατοίκους, δηλαδή το 29% του παγκόσμιου πληθυσμού, η αγγλική γλώσσα έχει επικρατήσει παγκόσμια, ενώ ως γεννήτορας της Βιομηχανικής Επανάστασης έχει τη δυναμική και την τεχνογνωσία να ορθοποδήσει. Αν η Βρετανία παραμείνει στην τελωνειακή ένωση, τότε επειδή τα μέλη της τελωνειακής ένωσης δεν μπορούν να κλείσουν τις δικές τους εμπορικές συμφωνίες, το Λονδίνο δεν θα μπορεί να αξιοποιήσει όλες τις παραπάνω δυνατότητες που της κληροδότησε η Ιστορία, η ιστορία που η ίδια διαμόρφωσε. Η Τερέζα Μέι επιμένει στην άποψη ότι η έξοδος από την ΕΕ με παραμονή στην τελωνειακή ένωση δεν είναι έξοδος, εφόσον η Βρετανία δεν θα μπορεί να συνάπτει τις δικές της εμπορικές συμφωνίες Όσο μάλιστα η επικυριαρχία της Γερμανίας ενδυναμώνεται και επιβάλλεται μέσα από τα μη αιρετά θεσμικά όργανα με την πλειοψηφία που της διασφαλίζουν οι δορυφόροι της, τόσο θα περιθωριοποιείται η Βρετανία. Γιαυτό χρειάζεται ένα ισχυρό σοκ για να επανέλθει στο ευρωπαϊκό και στο διεθνές προσκήνιο.
Όμως η διαδικασία για το Brexit ανέδειξε και το πολιτικό χάσμα ανάμεσα στη Μ. Βρετανία και την ηπειρωτική Ευρώπη, που έχει τις ρίζες του στο ιστορικό παρελθόν: Όταν η Αγγλία πρωτοπορούσε πολιτικά στην Ευρώπη με τη Μάγκνα Χάρτα (1215 μ.Χ.) και την Ένδοξη Επανάσταση (1688 μ.Χ), άλλες περιοχές, όπως η Κεντρική και η Ανατολική Ευρώπη, ξαναβυθίζονταν μετά τον Μεσαίωνα σε ένα νέο Μεσαίωνα με τη Δεύτερη Δουλοπαροικία. Πώς αποτυπώνεται σήμερα αυτή η διαφορετική πορεία; Έχει αποδειχθεί επανειλημμένα ότι από τις Βρυξέλλες είναι αποδεκτά μόνον τα δημοψηφίσματα με την επιθυμητή ετυμηγορία του εκλογικού σώματος. Διαφορετικά επαναλαμβάνονται μέχρις ότου προκύψει η επιθυμητή ετυμηγορία με προσχηματικές βελτιώσεις ώστε να δικαιολογείται συνειδησιακά η διαφορετική ψήφος είτε παρακάμπτονταν μέσω του κοινοβουλίου. Χαρακτηριστική η περίπτωση της απόρριψης του Ευρωσυντάγματος από τους Γάλλους και τους Ολλανδούς με ηχηρά ποσοστά στα δημοψηφίσματα που διεξήχθησαν, τα οποία ούτε καν επανελήφθησαν αφού δεν ήταν ορατή η υπερψήφισή τους αλλά επικυρώθηκαν από τα κοινοβούλια των δύο χωρών, οι περιπτώσεις της Δανίας. της Ιρλανδίας κ.α.. Αυτή η παράδοση της Κ.Α. Ευρώπης έχει αφήσει το αποτύπωμά της και στον τρόπο λειτουργίας της ΕΕ και της Ευρωζώνης, με τη γραφειοκρατία δηλαδή των Βρυξελλών να υπαγορεύεται από μη αιρετά όργανα και αξιωματούχους. Η περίπτωση σεβασμού του αποτελέσματος του δημοψηφίσματος για το Brexit παρά την οριακή ετυμηγορία αποτελεί μοναδική περίπτωση στην ΕΕ.
Αναμφισβήτητα το Βερολίνο επιθυμεί την έξοδο της Βρετανίας από την ΕΕ. με επαχθείς μάλιστα όρους. Αφενός διότι η αποχώρηση κάθε ισχυρού κράτους μέλους διευρύνει τη δική του επιρροή στην ΕΕ, αφετέρου διότι οι επαχθείς όροι θα αποτελούν μήνυμα προς κάθε τρίτο. Γιαυτό ο ισχυρισμός ότι το Brexit ένωσε περισσότερο τα μέλη της ΕΕ προβάλλεται ως αληθοφανής αλλά είναι ψευδεπίγραφος. Η ενορχηστρωμένη επίθεση εκφοβισμού που δέχεται ο βρετανικός λαός για τις συνέπειες του Brexit έχει ως αποδέκτες και όλους τους ευρωπαϊκούς λαούς με αποτέλεσμα οι ηγεσίες τους να συσπειρώνονται γύρω από τη Γερμανία ως ένδειξη “νομιμοφροσύνης” αφού μέσα από τα αδιέξοδά του Brexit συνειδητοποίησαν ότι έχουν εγκλωβιστεί στη Γερμανική Ευρώπη.
Είναι βέβαιο ότι ένα σκληρό Brexit θα προκαλέσει αρχικά τεκτονικούς κραδασμούς στη βρετανική οικονομία αφού θα ανατρέψει όλες τις υπάρχουσες ισορροπίες. Όμως μεσοπρόθεσμα με την αξιοποίηση των δυνατοτήτων της σε παγκόσμια κλίμακα η βρετανική οικονομία θα ανακάμψει χαράσσοντας ανοδική και πολυεπίπεδη πορεία. Ακόμη και αν το Brexit αναβληθεί ή κι αν ακόμη ακυρωθεί, θα αναπαραχθεί με μεγαλύτερη δυναμική χωρίς αμφισβητήσεις πλέον, διότι οι δομές που οικοδομούν την ΕΕ δεν αφήνουν άλλες επιλογές.
Μια εβδομάδα πριν από το δημοψήφισμα για το Brexit η βασίλισσα Ελισάβετ άφησε να διαρρεύσει στον Τύπο (The Daily Telegraph 21/6/2016) και ουδέποτε το διέψευσε εκ των υστέρων, ότι στη διάρκεια δείπνου ζήτησε από τους συνδαιτυμόνες της να της πουν τρεις λόγους για τους οποίους θα έπρεπε να μείνει η χώρα στην ΕΕ. Και ότι δεν έμεινε ικανοποιημένη από τις απαντήσεις. Γιατί να ανεχθεί λοιπόν ο βρετανικός λαός, η ηττημένη των δύο παγκοσμίων πολέμων Γερμανία να ηγεμονεύει της νικήτριας, της πατρίδας του;
(1) & (2) Πέτρου Παπακωνσταντίνου: Το Εθνικό Ζήτημα στην εποχή μας, εκδόσεις Τόπος
Μακροδημόπουλος Δημήτρης
Αλεξ/πολη – κιν. 6947-771412
28-2-2019
ΣXETIKA KEIMENA
1.
Πάτησαν το κουμπί πανικού οι αυτοκινητοβιομηχανίες για το Brexit.
Πάτησαν το κουμπί πανικού οι αυτοκινητοβιομηχανίες για το Brexit.
Οι μεγάλες αυτοκινητοβιομηχανίες που βρίσκονται στη Βρετανία δεν περίμεναν το «παρά πέντε» για να κρούσουν τον κώδωνα του κινδύνου στους πολιτικούς της χώρας για τη πορεία που παίρνει το Brexit, 24 μέρες πριν την έξοδο. Οι προειδοποιήσεις των εταιρειών όμως λαμβάνουν δραματικές διαστάσεις με φόντο το νέο ναυάγιο που προέκυψε τη Τετάρτη μετά το τελευταίο κύκλο συνομιλιών των Βρετανών με τους Ευρωπαίους διαπραγματευτές.
Λίγες μόνο μέρες λοιπόν, μετά την είδηση ότι η ιαπωνική αυτοκινητοβιομηχανία Honda θα κλείσει το εργοστάσιο της στο Σουίντον, με ορίζοντα το 2021, ήταν η σειρά ενός ακόμα «κολοσσού» της γερμανικής BMW να πατήσει κυριολεκτικά του κουμπί του πανικού.
Συγκεκριμένα, μιλώντας κατά τη διάρκεια των εγκαινίων της διεθνούς έκθεσης αυτοκινήτου της Γενεύης, ο Πέτερ Σβάρτσενμπαουερ, μέλος του Δ.Σ. της BMW, του προειδοποίησε με πως εάν γίνει πραγματικότητα «το χειρότερο σενάριο», θα υπάρξει ανάγκη να «επανεξετάσουμε τι ακριβώς σημαίνει για εμάς μακροπρόθεσμα». Πρόσθεσε δε πως για το Mini «υπάρχει πραγματικός κίνδυνος μεταφοράς της παραγωγής». Το εργοστάσιο της βρετανικής Morris στο Όξφορντσάιρ το οποίο βρίσκεται στον έλεγχο της γερμανικής BMW το 1994 έχει περίπου 4.500 εργαζομένους και το 2018 παρήγαγε 230.000 Mini Cooper. Εξάλλου, ο Σβάρτσενμπάουερ της BMW είχε τονίσει προ καιρού ότι η εταιρεία «σκέφτεται τη μεταφορά μέρους δραστηριοτήτων από τη Βρετανία στην Αυστρία».
Δεν ήταν όμως μόνο η BMW αλλά και η Toyota η οποία χρησιμοποίησε την έκθεση της Γενεύης για μήνυμα προς το Λονδίνο, συγκεκριμένα, ο επικεφαλής των ευρωπαϊκών δραστηριοτήτων της Τoyota, Ζόχαν βαν Ζιλ, δήλωσε πως εάν τα εμπόδια του Brexit είναι υπερβολικά υψηλά, θα υπονομεύσουν την ανταγωνιστικότητα της ιαπωνικής αυτοκινητοβιομηχανίας. Ήδη η εταιρεία έχει ανακοινώσει και επίσημα ότι αν στις 30 Μαρτίου του 2019 υπάρξει άτακτη έξοδος της Βρετανίας, θα κλείσει για τουλάχιστον έξι μέρες το εργοστάσιο της στην περιοχή του Ντέρμπι που απασχολεί περίπου 3.200 υπαλλήλους. Σημειώνεται ότι η Toyota ανακοίνωσε τον Μάρτιο του 2017 επενδύσεις ύψους 240 εκατ. ευρώ για τον εκσυγχρονισμό του εργοστασίου αυτοκινήτων της στην περιοχή του Ντέρμπισαιρ. Παρά την αρχική ψήφο εμπιστοσύνης της Toyota στη μετα-Brexit οικονομία της χώρας, τα πρώτα πυκνά μαύρα σύννεφα γύρω από το μέλλον των ιαπωνικών αυτοκινητοβιομηχανιών άρχισαν να πυκνώνουν όταν η Nissan ανακοίνωνε την ακύρωση των σχεδίων της για την κατασκευή του νέου X-Trail στο εργοστάσιό της στο Σάντερλαντ.
Οι ψυχραιμότεροι ελπίζουν ότι οι προειδοποιήσεις των ανωτέρω εταιρειών καθώς και των περισσότερων κλάδων της βρετανικής οικονομίας θα συμβάλλουν προς μια λύση έστω και τη τελευταία στιγμή. Όσο αφορά τις επόμενες κινήσεις στο Brexit, μερίδα του λέοντος έχει πια η βουλή αφού στις 12 Μαρτίου αναμένεται να τεθεί προς ψηφοφορία το νέο (αν υπάρξει) σχέδιο της Τερέζα Μέι.
Εάν οι Βρετανοί βουλευτές απορρίψουν και πάλι την συμφωνία, η Μέι θα θέσει προς ψηφοφορία το ενδεχόμενο του Brexit χωρίς συμφωνία, κάτι που αν δεν γίνει δεκτό από τους βουλευτές, θα ερωτηθούν στις 14 Μαρτίου επί μίας πρόταση για περιορισμένη χρονικά αναβολή του Brexit μετά την 29η Μαρτίου.
AP Photo
Tου Γιάννη Μαντζίκου
7 Μαρτίου 2019
2.
Η στερλίνα πετά, αναμένοντας το Brexit.
Απομένουν τρεις εβδομάδες και λίγες ημέρες μέχρι την προγραμματισμένη αποχώρηση του Ηνωμένου Βασιλείου από την ΕΕ. Η Τερέζα Μέι παραμένει εγκλωβισμένη σε συνομιλίες με Ευρωπαίους ηγέτες, σε μια προσπάθεια να αποσπάσει παραχωρήσεις που θα μπορούσαν να τη διευκολύνουν να επιτύχει θετική ψήφο στη συμφωνία που θα φέρει στο Κοινοβούλιο της χώρας της.
Μετά την ηχηρή της ήττα κατά την ψηφοφορία στο Κοινοβούλιο τον περασμένο Ιανουάριο, η πρωθυπουργός επέστρεψε στους ηγέτες της ΕΕ, ελπίζοντας σε μια εναλλακτική λύση στο λεγόμενο "backstop" της Βόρειας Ιρλανδίας. To "backstop" είναι ένας μηχανισμός που διασφαλίζει ότι θα υπάρχει "χαλαρό σύνορο" ανάμεσα στη Βόρεια Ιρλανδία και τη Δημοκρατία της Ιρλανδίας μετά το Brexit, κι έχει καταστεί αναμφισβήτητα το μεγαλύτερο αγκάθι σε ολόκληρη τη διαδικασία του Brexit.
Γιατί, είναι τόσο αντιδημοφιλές το "backstop"; Ο βασικός λόγος είναι ότι ουσιαστικά συνδέει το Ηνωμένο Βασίλειο με την τελωνειακή ένωση, όπου δηλαδή παραμένει ελεύθερο εμπόριο. Αναμένεται, μέσω του ελευθέρου εμπορίου, η Βρετανία να εξακολουθεί να συνεισφέρει δισεκατομμύρια λίρες στον προϋπολογισμό της ΕΕ για αόριστο χρονικό διάστημα. Αυτό είναι κάτι με το οποίο οι σκληροί υπέρμαχοι του Brexit μέσα στη Βουλή των Κοινοτήτων είναι αντίθετοι, υποστηρίζοντας τη ξεκάθαρη διακοπή του ελεύθερου εμπορίου και περιορισμένες σχέσεις με την ΕΕ.
Μέχρι στιγμής, πάντως, οι συζητήσεις της Τερέζα Μέι με τους Ευρωπαίους ηγέτες έχουν οδηγήσει σε πολύ μικρό αποτέλεσμα. Αξιωματούχοι της ΕΕ έχουν επανειλημμένως τονίσει ότι η συμφωνία αποχώρησης (WA, withdrawal agreement) που έχει καταρτιστεί από τον περασμένο Νοέμβριο δεν είναι ανοικτή σε διαπραγμάτευση. Έτσι, φαίνεται ότι η συμφωνία που θα φέρει η Μέι στους βουλευτές την ερχόμενη εβδομάδα θα είναι παρόμοια αν όχι ίδια με αυτήν που απορρίφθηκε με ρεκόρ αρνητικών ψήφων τον περασμένο Ιανουάριο. Υπάρχουν αναφορές σε μια ομάδα βουλευτών που θεωρείται πιθανόν να αλλάξουν την ψήφο τους και να υποστηρίξουν την νέα συμφωνία της Μέι. Ωστόσο, θεωρείται απίθανο η κίνηση αυτή να ανατρέψει την ισορροπία και να βοηθήσει να περάσει η συμφωνία.
Ακόμη και με όλη αυτήν αβεβαιότητα, ακόμη και με το ρολόι να μετρά αντίστροφα μέχρι την ημερομηνία εξόδου της 29ης Μαρτίου, η στερλίνα παρουσιάζει αξιοσημείωτη ανθεκτικότητα, φτάνοντας σε υψηλό πέντε μηνών έναντι του δολαρίου ΗΠΑ καθώς και σε υψηλό 21 μηνών έναντι του ευρώ (Σχεδιάγραμμα 1). Η στερλίνα παρουσίασε αύξηση ύψους 5% έναντι του δολαρίου (μόνο από τις αρχές Ιανουαρίου!), κάτι που την καθιστά την μακράν το νόμισμα με τις καλύτερες επιδόσεις στην G10 κατά τη διάρκεια αυτής της περιόδου.
Σχεδιάγραμμα 1: Στερλίνα/Δολάριο ΗΠΑ και Στερλίνα/Ευρώ
(Μάρτιος 2018- Μάρτιος 2019)
Πηγή: Thomson Reuters Datastream, 5/3/2019
Αυτή η απότομη ανοδική κίνηση της στερλίνας προέρχεται από επενδυτές οι οποίοι ανακαλούν τις προσδοκίες τους για ένα no deal Brexit, για την περίπτωση δηλαδή που το Ηνωμένο Βασίλειο εγκαταλείπει την ΕΕ χωρίς συμφωνία. Είναι φανερό, όμως, ότι υπάρχει πολύ μικρή διάθεση για no deal ανάμεσα στη Βουλή των Κοινοτήτων και την ΕΕ. Οι βουλευτές ψήφισαν τον περασμένο Ιανουάριο τροπολογία με την οποία επιδιώκεται να αποκλειστεί το no deal Brexit. Αν και αυτό δεν είναι νομικά δεσμευτικό, φαίνεται πως υπάρχει αποθυμία για στήριξη ενός no deal Brexit από τους πολιτικούς του Ηνωμένου Βασιλείου.
Η Τερέζα Μέι δήλωσε ότι η συμφωνία θα ψηφιστεί το αργότερο την Τρίτη 12 Μαρτίου. Στην πολύ πιθανή περίπτωση που απορριφθεί η συμφωνία αποχώρησης και φανεί πιθανότητα no deal, σύμφωνα με τη Μέι οι βουλευτές θα έχουν τη δυνατότητα να ψηφίσουν υπέρ της παράτασης του Άρθρου 50 και να καθυστερήσουν τη διαδικασία του Brexit. Αυτό φαίνεται πολύ πιθανό να συμβεί, δεδομένου μάλιστα ότι θα χρειάζονταν μόνον 6 βουλευτές να αλλάξουν την ψήφο που έδωσαν πριν από λίγες εβδομάδες. Ωστόσο, θα πρέπει να σημειωθεί ότι εκτός από το Κοινοβούλιο του ΗΒ είναι και τα 27 μέλη της Ευρωπαϊκής Ένωσης που θα πρέπει να συμφωνήσουν στην παράταση, αν και πιστεύουμε ότι αυτό είναι ένα πολύ μικρό εμπόδιο.
Αξίζει επίσης να σημειωθεί ότι οι αποδόσεις των bookmakers για ένα no deal έχουν μειωθεί δραματικά και δίνουν μόλις 20% πιθανότητα εγκατάλειψης της ΕΕ χωρίς συμφωνία (Σχεδιάγραμμα 2). Μόλις τον περασμένο Σεπτέμβριο, το ποσοστό που έδιναν σε ένα τέτοιο ενδεχόμενο ανερχόταν σε 70%.
Σχεδιάγραμμα 2: Αποδόσεις πιθανότητας No Deal Brexit
(Ιούλιος ‘18 - Μάρτιος ‘19)
Πηγή: Bloomberg, 5/3/2019
Παρά τις φιλότιμες προσπάθειές της, πιστεύουμε ότι η συμφωνία απόσυρσης της Τερέζα Μέι θα απορριφθεί εκ νέου από τους βουλευτές με αξιοσημείωτη πλειοψηφία. Ωστόσο, δεν προβλέπεται η ήττα να είναι εξίσου μεγάλη με εκείνη του Ιανουαρίου. Σε αυτό το σενάριο, θα περιμέναμε την πλειοψηφία εναντίον του no deal Brexit και υπέρ της παράτασης του Άρθρου 50. Πιστεύουμε ότι η επιβεβαίωση αυτού του γεγονότος θα αποτελούσε καλή είδηση για τη στερλίνα, δεδομένου ότι θα επέτρεπε περισσότερο χρόνο για πρόσθετη επαναδιαπραγμάτευση και θα άνοιγε την πόρτα για ένα δεύτερο δημοψήφισμα, κάτι που στηρίζει επισήμως το Εργατικό Κόμμα.
Η επίδραση στην πορεία της στερλίνας θα εξαρτιόταν, κατά την άποψή μας από τη διάρκεια της προτεινόμενης παράτασης. Μια μεγαλύτερη χρονικά παράταση θα μπορούσε να οδηγήσει το νόμισμα σε μια ακόμη πιο έντονα ανοδική κίνηση. Υπάρχουν φήμες ότι η Κομισιόν είναι ανοιχτή σε παράταση δυο ετών, ωστόσο στην πραγματικότητα αναμένεται η παράταση να είναι σημαντικά μικρότερη.
*Ο Matthew Ryan είναι Senior Market Analyst στην fintech εταιρεία Ebury. Οι αναλυτές της Ebury αναδείχθηκαν από τον Bloomberg στην πρώτη θέση των πιο επιτυχημένων ως προς τις προβλέψεις τους για την ισοτιμία ευρώ/δολαρίου για το τέταρτο τρίμηνο του 2018.
Του Matthew Ryan
http://www.capital.gr/me-apopsi/3347779/
i-sterlina-peta-anamenontas-to-brexit
8/3/2019
2.
Η στερλίνα πετά, αναμένοντας το Brexit.
Απομένουν τρεις εβδομάδες και λίγες ημέρες μέχρι την προγραμματισμένη αποχώρηση του Ηνωμένου Βασιλείου από την ΕΕ. Η Τερέζα Μέι παραμένει εγκλωβισμένη σε συνομιλίες με Ευρωπαίους ηγέτες, σε μια προσπάθεια να αποσπάσει παραχωρήσεις που θα μπορούσαν να τη διευκολύνουν να επιτύχει θετική ψήφο στη συμφωνία που θα φέρει στο Κοινοβούλιο της χώρας της.
Μετά την ηχηρή της ήττα κατά την ψηφοφορία στο Κοινοβούλιο τον περασμένο Ιανουάριο, η πρωθυπουργός επέστρεψε στους ηγέτες της ΕΕ, ελπίζοντας σε μια εναλλακτική λύση στο λεγόμενο "backstop" της Βόρειας Ιρλανδίας. To "backstop" είναι ένας μηχανισμός που διασφαλίζει ότι θα υπάρχει "χαλαρό σύνορο" ανάμεσα στη Βόρεια Ιρλανδία και τη Δημοκρατία της Ιρλανδίας μετά το Brexit, κι έχει καταστεί αναμφισβήτητα το μεγαλύτερο αγκάθι σε ολόκληρη τη διαδικασία του Brexit.
Γιατί, είναι τόσο αντιδημοφιλές το "backstop"; Ο βασικός λόγος είναι ότι ουσιαστικά συνδέει το Ηνωμένο Βασίλειο με την τελωνειακή ένωση, όπου δηλαδή παραμένει ελεύθερο εμπόριο. Αναμένεται, μέσω του ελευθέρου εμπορίου, η Βρετανία να εξακολουθεί να συνεισφέρει δισεκατομμύρια λίρες στον προϋπολογισμό της ΕΕ για αόριστο χρονικό διάστημα. Αυτό είναι κάτι με το οποίο οι σκληροί υπέρμαχοι του Brexit μέσα στη Βουλή των Κοινοτήτων είναι αντίθετοι, υποστηρίζοντας τη ξεκάθαρη διακοπή του ελεύθερου εμπορίου και περιορισμένες σχέσεις με την ΕΕ.
Μέχρι στιγμής, πάντως, οι συζητήσεις της Τερέζα Μέι με τους Ευρωπαίους ηγέτες έχουν οδηγήσει σε πολύ μικρό αποτέλεσμα. Αξιωματούχοι της ΕΕ έχουν επανειλημμένως τονίσει ότι η συμφωνία αποχώρησης (WA, withdrawal agreement) που έχει καταρτιστεί από τον περασμένο Νοέμβριο δεν είναι ανοικτή σε διαπραγμάτευση. Έτσι, φαίνεται ότι η συμφωνία που θα φέρει η Μέι στους βουλευτές την ερχόμενη εβδομάδα θα είναι παρόμοια αν όχι ίδια με αυτήν που απορρίφθηκε με ρεκόρ αρνητικών ψήφων τον περασμένο Ιανουάριο. Υπάρχουν αναφορές σε μια ομάδα βουλευτών που θεωρείται πιθανόν να αλλάξουν την ψήφο τους και να υποστηρίξουν την νέα συμφωνία της Μέι. Ωστόσο, θεωρείται απίθανο η κίνηση αυτή να ανατρέψει την ισορροπία και να βοηθήσει να περάσει η συμφωνία.
Ακόμη και με όλη αυτήν αβεβαιότητα, ακόμη και με το ρολόι να μετρά αντίστροφα μέχρι την ημερομηνία εξόδου της 29ης Μαρτίου, η στερλίνα παρουσιάζει αξιοσημείωτη ανθεκτικότητα, φτάνοντας σε υψηλό πέντε μηνών έναντι του δολαρίου ΗΠΑ καθώς και σε υψηλό 21 μηνών έναντι του ευρώ (Σχεδιάγραμμα 1). Η στερλίνα παρουσίασε αύξηση ύψους 5% έναντι του δολαρίου (μόνο από τις αρχές Ιανουαρίου!), κάτι που την καθιστά την μακράν το νόμισμα με τις καλύτερες επιδόσεις στην G10 κατά τη διάρκεια αυτής της περιόδου.
Σχεδιάγραμμα 1: Στερλίνα/Δολάριο ΗΠΑ και Στερλίνα/Ευρώ
(Μάρτιος 2018- Μάρτιος 2019)
Αυτή η απότομη ανοδική κίνηση της στερλίνας προέρχεται από επενδυτές οι οποίοι ανακαλούν τις προσδοκίες τους για ένα no deal Brexit, για την περίπτωση δηλαδή που το Ηνωμένο Βασίλειο εγκαταλείπει την ΕΕ χωρίς συμφωνία. Είναι φανερό, όμως, ότι υπάρχει πολύ μικρή διάθεση για no deal ανάμεσα στη Βουλή των Κοινοτήτων και την ΕΕ. Οι βουλευτές ψήφισαν τον περασμένο Ιανουάριο τροπολογία με την οποία επιδιώκεται να αποκλειστεί το no deal Brexit. Αν και αυτό δεν είναι νομικά δεσμευτικό, φαίνεται πως υπάρχει αποθυμία για στήριξη ενός no deal Brexit από τους πολιτικούς του Ηνωμένου Βασιλείου.
Η Τερέζα Μέι δήλωσε ότι η συμφωνία θα ψηφιστεί το αργότερο την Τρίτη 12 Μαρτίου. Στην πολύ πιθανή περίπτωση που απορριφθεί η συμφωνία αποχώρησης και φανεί πιθανότητα no deal, σύμφωνα με τη Μέι οι βουλευτές θα έχουν τη δυνατότητα να ψηφίσουν υπέρ της παράτασης του Άρθρου 50 και να καθυστερήσουν τη διαδικασία του Brexit. Αυτό φαίνεται πολύ πιθανό να συμβεί, δεδομένου μάλιστα ότι θα χρειάζονταν μόνον 6 βουλευτές να αλλάξουν την ψήφο που έδωσαν πριν από λίγες εβδομάδες. Ωστόσο, θα πρέπει να σημειωθεί ότι εκτός από το Κοινοβούλιο του ΗΒ είναι και τα 27 μέλη της Ευρωπαϊκής Ένωσης που θα πρέπει να συμφωνήσουν στην παράταση, αν και πιστεύουμε ότι αυτό είναι ένα πολύ μικρό εμπόδιο.
Αξίζει επίσης να σημειωθεί ότι οι αποδόσεις των bookmakers για ένα no deal έχουν μειωθεί δραματικά και δίνουν μόλις 20% πιθανότητα εγκατάλειψης της ΕΕ χωρίς συμφωνία (Σχεδιάγραμμα 2). Μόλις τον περασμένο Σεπτέμβριο, το ποσοστό που έδιναν σε ένα τέτοιο ενδεχόμενο ανερχόταν σε 70%.
Σχεδιάγραμμα 2: Αποδόσεις πιθανότητας No Deal Brexit
(Ιούλιος ‘18 - Μάρτιος ‘19)
Πηγή: Bloomberg, 5/3/2019
Παρά τις φιλότιμες προσπάθειές της, πιστεύουμε ότι η συμφωνία απόσυρσης της Τερέζα Μέι θα απορριφθεί εκ νέου από τους βουλευτές με αξιοσημείωτη πλειοψηφία. Ωστόσο, δεν προβλέπεται η ήττα να είναι εξίσου μεγάλη με εκείνη του Ιανουαρίου. Σε αυτό το σενάριο, θα περιμέναμε την πλειοψηφία εναντίον του no deal Brexit και υπέρ της παράτασης του Άρθρου 50. Πιστεύουμε ότι η επιβεβαίωση αυτού του γεγονότος θα αποτελούσε καλή είδηση για τη στερλίνα, δεδομένου ότι θα επέτρεπε περισσότερο χρόνο για πρόσθετη επαναδιαπραγμάτευση και θα άνοιγε την πόρτα για ένα δεύτερο δημοψήφισμα, κάτι που στηρίζει επισήμως το Εργατικό Κόμμα.
Η επίδραση στην πορεία της στερλίνας θα εξαρτιόταν, κατά την άποψή μας από τη διάρκεια της προτεινόμενης παράτασης. Μια μεγαλύτερη χρονικά παράταση θα μπορούσε να οδηγήσει το νόμισμα σε μια ακόμη πιο έντονα ανοδική κίνηση. Υπάρχουν φήμες ότι η Κομισιόν είναι ανοιχτή σε παράταση δυο ετών, ωστόσο στην πραγματικότητα αναμένεται η παράταση να είναι σημαντικά μικρότερη.
*Ο Matthew Ryan είναι Senior Market Analyst στην fintech εταιρεία Ebury. Οι αναλυτές της Ebury αναδείχθηκαν από τον Bloomberg στην πρώτη θέση των πιο επιτυχημένων ως προς τις προβλέψεις τους για την ισοτιμία ευρώ/δολαρίου για το τέταρτο τρίμηνο του 2018.
Του Matthew Ryan
http://www.capital.gr/me-apopsi/3347779/
i-sterlina-peta-anamenontas-to-brexit
8/3/2019
3.
Μέι: Αν απορριφθεί η συμφωνία για το Brexit, μπορεί να μη φύγουμε ποτέ από την ΕΕ. Ζητά στήριξη από τα μέλη του κοινοβουλίου.
Η Βρετανίδα πρωθυπουργός Τερέζα Μέι προέτρεψε τα μέλη του κοινοβουλίου να προχωρήσουν, στηρίζοντας την συμφωνία της για το Brexit, στην κρίσιμη ψηφοφορία την ερχόμενη Τρίτη, σε ομιλία που πραγματοποίησε σε εργαζόμενους μίας εταιρείας ενέργειας στο λιμάνι του Γκρίμσμπι.
Η συγκεκριμένη περιοχή (Λίνκολνσαϊρ) ανήκει στις βρετανικές επαρχίες με το μεγαλύτερο ποσοστό ευρωσκεπτικιστών, όπου οι ψηφοφόροι στο δημοψήφισμα του 2016 υποστήριξαν την αποχώρηση σε ποσοστό 71,45%.
Η Τερέζα Μέι απέφυγε να αποδεχτεί οποιαδήποτε προσωπική ευθύνη για την συνεχιζόμενη αβεβαιότητα ή να προσφέρει ενδείξεις για το τι θα κάνει αν απορριφθεί η συμφωνία της από το κοινοβούλιο, αντίθετα, ζήτησε από την ΕΕ να προβεί σε νέες παραχωρήσεις για τις εγγυήσεις σχετικά με το ιρλανδικό backstop.
Όπως δήλωσε στους εργαζόμενους, σε περίπτωση που καταψηφιστεί το σχέδιο της συμφωνίας της την Τρίτη, το αποτέλεσμα θα είναι μεγαλύτερη οικονομική αβεβαιότητα και καθυστέρηση και φυσικά το ενδεχόμενο να αποκλειστεί εξολοκλήρου ή να υπάρξει ένα πιο ήπιο Brexit. «Αν επιλέξουμε αυτόν τον δρόμο ίσως να μην αποχωρήσουμε καθόλου από την ΕΕ» είπε και πρόσθεσε: «Το μήνυμά μου στους βουλευτές που συμφωνούν μαζί μου ότι δεν πρέπει να ρισκάρουμε κάτι τέτοιο είναι απλό: ο μόνος σίγουρος τρόπος για να το αποφύγουμε είναι να στηρίξουμε την Τρίτη την συμφωνία που εξασφάλισε η κυβέρνηση με την ΕΕ. Ας το κάνουμε».
Οι πρώτες αντιδράσεις στην ομιλία της Μέι ήταν επικριτικές, καθώς μέλη του Εργατικού κόμματος δήλωσαν ότι δεν είπε τίποτα καινούργιο και ήταν απλά χάσιμο χρόνου. Βουλευτές του Εθνικού Κόμματος Σκοτίας είπαν ότι θα πρέπει να αποδεχθεί πως η κρίση γύρω από το Brexit οφείλεται στην δική της αδιαλλαξία.
(με πληροφορίες από ΑΠΕ-ΜΠΕ)
https://www.huffingtonpost.gr/entry/mei-an-aporrifthei-e-semfonia-yia-to-brexit-mporei-na-me-feyoeme-pote-apo-ten-ee_gr_5c828ca7e4b0ed0a0012cceb?utm_hp_ref=gr-homepage
8/3/2019