Ευρύτερες προεκτάσεις της επίσκεψης του Ακάρ στα Σκόπια. Τι πρέπει να προσέξουμε...
Δεν πέρασαν ούτε 24 ώρες από την επίσκεψη του Αλέξη Τσίπρα στη γειτονική μας χώρα και ο Τούρκος υπουργός Άμυνας και πρώην αρχηγός των τουρκικών ενόπλων δυνάμεων στρατηγός ε.α. Χουλουσί Ακάρ μετέβη στα Σκόπια (και αμέσως μετά το Κόσοβο στη βάση "Σουλτάνος Μουράτ που εδρεύουν οι Τούρκοι στρατιωτικοί), όπου είχε συναντήσεις με την ομόλογο του, Ρουντμίλα Σεκέρινσκα, τον επικεφαλής του Επιτελείου των στρατιωτικών δυνάμεων υποστράτηγο Βάσκο Γκιουρσινόφσκι, ενώ έγινε δεκτός από τον απερχόμενο πρόεδρο Γκεόργκι Ιβανόφ, τον πρωθυπουργό Ζόραν Ζαέφ και τον πρόεδρο του Κοινοβουλίου (Σομπράνιε) Ταλάτ Τζαφέρι.
Ο Ακάρ επί χρόνια διατηρεί στενές προσωπικές σχέσεις με Σκοπιανούς στρατιωτικούς που ήσαν επικεφαλής των ενόπλων δυνάμεων της γειτονικής μας χώρας και ειδικότερα με τους πρώην αρχηγούς Στογιανόφσκι, Κοτέτσκι, Σταμπολίσκι και Βελικόφσκι, ενώ 1.257 αξιωματικοί και υπαξιωματικοί των Σκοπίων έχουνε εκπαιδευτεί σε στρατιωτικές σχολές στην Κωνσταντινούπολη, και στην Άγκυρα, σχολές επιτελών (πολέμου), πολυεθνικά σχολεία για ειρηνευτικές και ανθρωπιστικές αποστολές της Τουρκίας, καθώς και στο πολύ γνωστό πολυεθνικό Κέντρο ΝΑΤΟ/Τουρκίας για την αντιμετώπιση της τρομοκρατίας, που εδρεύει στην Άγκυρα (και από προσωπική μου εμπειρία ως διαλέκτης/ομιλητής είναι ιδιαίτερα αναβαθμισμένο και αρκετά υψηλού επιπέδου). Λέγεται ότι κάποιοι πρώην αρχηγοί του Σκοπιανού στρατού θα τοποθετηθούν από φθινόπωρο σε νατοϊκά επιτελεία, κυρίως επειδή είναι υψηλόβαθμοι σε αποστρατεία (Βρυξέλλες-Μονς-Νάπολι), ενώ έχουνε περάσει από νατοϊκά και τουρκικά στρατιωτικά σχολεία (βάσει και δικών μου πληροφοριών και βιογραφικών σημειωμάτων).
Στις επαφές του στα Σκόπια μεταξύ άλλων ο Ακάρ έθεσε έντονα το ζήτημα των Γκιουλενιστών που έχουνε καταφύγει εκεί, αφού πέρασαν μέσω Ελλάδος και Αλβανίας, την περίοδο 2017-2018 και συνήθως εντοπίζονται στο Τέτοβο, στο Γκόστιβαρ και σε ορισμένες γειτονιές των Σκοπίων ενώ έχουνε ισχυρές διασυνδέσεις σε Κόσοβο, Μαυροβούνιο και Βοσνία-Ερζεγοβίνη.
Σε στρατιωτικό επίπεδο διαχρονικά οι αξιωματικοί των Σκοπίων που συμμετέχουν στην πολυεθνική επιχείρηση του ΝΑΤΟ/ISAF/RESOLUTE SUPPORT (39-40 κράτη) στο Αφγανιστάν είναι πάντοτε στην υπό τουρκική διοίκηση πολυεθνική ταξιαρχία στην Καμπούλ, μαζί με μονάδες από Αλβανία, Αζερμπαϊτζάν Τουρκία, Γεωργία και ΗΠΑ, με επικεφαλής (προς το παρόν) τον Τούρκο συνταγματάρχη Ερσάν Γκιουλέν. Σε αυτή την δύναμη ανήκουν 47 Σκοπιανοί αξιωματικοί, που επικεντρώνονται σε εκπαίδευση Αφγανών αστυνομικών στην πρωτεύουσα Καμπούλ, σε θέματα μεθοριακής ασφάλειας, καθώς και ως σύνδεσμοι με την 11η μεραρχία του αφγανικού στρατού.
Από τους 47, οι 26 έχουνε εκπαιδευτεί από το 2006 σε τουρκικές σχολές. Επίσης σημειώνω το γεγονός ότι οι Σκοπιανοί είναι από το 2002 στη νατοϊκή δύναμη στο Αφγανιστάν, ενώ έχουν στείλει μέχρι σήμερα αρκετούς στρατιωτικούς γιατρούς σε μάχιμο νοσοκομείο, καθώς και ως εκπαιδευτές στην βόρεια πόλη Μαζάρ Ε Σαρίφ (όπου κυριαρχούν οι Ουζμπέκοι πληθυσμιακά υπό νορβηγική διοίκηση).
Αξίζει να τονιστεί ότι ο μέχρι πριν τρία χρόνια Σκοπιανός Ακόλουθος Άμυνας στην Αθήνα ήταν στρατιωτικός γιατρός με εμπειρία από το Αφγανιστάν!!! Παράλληλα οι Σκοπιανοί έχουνε συμμετάσχει στις υπό Αμερικανική διοίκηση επιχειρήσεις στο Ιράκ, από το 2004 (συνολικά υπηρέτησαν 494) στην επιχείρηση της UNIFIL στο Λίβανο (σε εφαρμογή της απόφασης 1701 του ΣΑ/ΟΗΕ), ενώ λόγω γεωγραφικής εγγύτητας με το Κόσοβο έχουνε σχέσεις με την NΑTO/KFOR, αλλά και με αποστολή στρατιωτικών γιατρών στη υπό ΕΕ διοίκηση επιχείρηση ALTHEA στο Camp Butmir στο Σαράγεβο στην Βοσνία-Ερζεγοβίνη. Τέλος τα Σκόπια συμμετέχουν στην πολυεθνική ταξιαρχία ΝΑ Ευρώπης SEEBRIG (εδώ και χρόνια), η οποία έχει αναπτυχθεί μία φορά στο Αφγανιστάν, ενώ το ΝΑΤΟ έχει στην πρωτεύουσα της χώρας μικρό πολυεθνικό Επιτελείο (όπως και σε Τίρανα-Σαράγεβο και Βελιγράδι).
Ο Ακάρ επανέλαβε ότι η Τουρκία θα συνεχίσει να παρέχει στρατιωτική υποστήριξη στα Σκόπια σε ζητήματα εκπαιδευτικά, διοικητικής μέριμνας, μεθοριακής ασφάλειας, ενώ απέφυγε να τοποθετηθεί επίσημα στο ζήτημα της εναέριας αστυνόμευσης των Σκοπίων, που λογικά και με τα μέχρι τώρα συμφωνηθέντα θα αναλάβει η χώρα μας (χωρίς να είναι βέβαιο ότι δεν θα εμπλακούν άλλες χώρες).
Σύμφωνα με πληροφορίες μου, ο Τούρκος Α/ΓΕΕΘΑ στρατηγός Γιασάρ Γκιουρέλ έχει επικοινωνήσει με το Αρχηγείο των Συμμαχικών Αεροπορικών Δυνάμεων/ΝΑΤΟ στο Ραμστάιν της Γερμανίας και έχει εκφράσει σχετικό ενδιαφέρον για συμμετοχή και της Άγκυρας σε εναέριες περιπολίες, ενώ το ενδιαφέρον θα μεταφερθεί με "κατάλληλο" πρόσωπο στον απερχόμενο Ανώτατο Συμμαχικό Διοικητή Αμερικανό πτέραρχο Ουώλτερς, ο οποίος πολύ σύντομα αναλαμβάνει ως ο Ανώτατος Διοικητής των Συμμαχικών Δυνάμεων Ευρώπης /SACEUR στην Μονς του Βελγίου. Αξίζει να αναφερθεί ότι επειδή η αεροπορία της Βουλγαρίας είναι σχετικά περιορισμένη αριθμητικά και προσεχώς θα προμηθευτεί 8 αεροσκάφη F-16, οι Τούρκοι προσπαθούν να "πλασαριστούν' στην κάλυψη του Σκοπιανού εναερίου χώρου, όπως οι Ιταλοί κάνουν μαζί μας στην Αλβανία.
Πρέπει να αναφερθεί ότι οι 3 Βαλτικές χώρες (Εσθονία-Λετονία-Λιθουανία), το Μαυροβούνιο, η Ισλανδία,η Σλοβενία, το Λουξεμβούργο και η Αλβανία δεν έχουν αεροπορικές δυνάμεις και οι εναέριοι χώροι τους καλύπτονται από διασυμμαχικές αεροπορικές δυνάμεις και διαθεσιμότητα αεροσκαφών (ειδικά στην Βαλτική λόγω της ρωσικής προκλητικότητας). Πάντως αναφορικά με τα Σκόπια, όπου έχουμε κυρίως εμείς τον βασικό εναέριο ρόλο, λόγω ΝΑΤΟ από το 2020 δεν αποκλείεται ευρύτερη εμπλοκή και άλλων κρατών, ενώ πολλά σχετίζονται με τις εξελίξεις στο Κόσοβο.
Από τις αρχές φθινοπώρου του 2019, οι Σκοπιανοί θα στείλουν αξιωματικούς ως συνδέσμους στα πλείστα νατοϊκά στρατηγεία , όπως σε Μονς-Νάπολι-Μπρούνσουμ-Κωνσταντινούπολη-Μιλάνο και ασφαλώς στο NRDC-GR στην Θεσσαλονίκη. Το συγκεκριμένο στρατηγείο θα έχει την κύρια ευθύνη από δικής μας πλευράς αναφορικά με τα Σκόπια, ενώ από την Λάρισα (ΑΤΑ-110ΠΜ) θα παρακολουθούμε την αεροπορική δραστηριότητα στην γειτονική μας χώρα. Όμως θα πρέπει να ξεκαθαριστούν πολλά και σοβαρά ζητήματα που σχετίζονται με την εναέρια αστυνόμευση των Σκοπίων.
Στη συνάντηση που είχε ο Ακάρ με τον επικεφαλής του Σκοπιανού στρατού υποστράτηγο Βάσκο Γκιουρσινόφσκι εξετάσθηκε η περαιτέρω στρατιωτικο-εκπαιδευτική συνεργασία της Άγκυρας με την σχολή "Μιχαίλο Αποστόλσκι" των Σκοπίων, καθώς και με την 1η μηχανοκίνητη ταξιαρχία πεζικού των Σκοπίων και τις Ειδικές Δυνάμεις "Λύκοι".
Δύο επιτελείς του Ακάρ συζήτησαν επιμέρους θέματα με τον διοικητή Συνταγματάρχη Δρ Όρτσε Ποπόφσκι και τον υποδιοικητή Μίτκο Μπογκντανόφσκι. Είναι γνωστό ότι η Σκοπιανή στρατιωτική σχολή (βάσει και προσωπικών μου πληροφοριών) συνεργάζεται στενά με το Πανεπιστήμια "Κυριλλος και Μεθόδιος", στα Σκόπια, με το πανεπιστήμιο του Τετόβου, το πανεπιστήμιο Κλίμεντ Οχρίντσκι στο Μοναστήρι και το Γκότσε Ντέλτσεφ στο Στιπ. Όλα αυτά τα πανεπιστήμια (συγκεκριμένα τμήματα) έχουνε στενές επαφές με γνωστά ιδρύματα στην Τουρκία ως και διμερή-πολυμερή προγράμματα για τις Ένοπλες Δυνάμεις.
Ο υποστράτηγος Γκιουρσινόφσκι κατάγεται από το αλβανόφωνο Τέτοβο, είναι γνώστης αγγλικών και ιταλικών, έχει σπουδάσει σε Σαράγεβο-Ρώμη-νατοϊκά σχολεία, ενώ έχει επιδείξει διαχρονικά ιδιαίτερο ενδιαφέρον για ζητήματα τρομοκρατίας-ασύμμετρου πολέμου. Μάλιστα ως ταξίαρχος είχε ενημερωθεί πολλές φορές από Τούρκους στρατιωτικούς ως και αξιωματικούς της στρατοχωροφυλακής σχετικά με τις επιχειρήσεις κατά των Κούρδων αυτονομιστών-ανταρτών στα σύνορα Συρίας/Ιράκ-Τουρκίας.
Όπως και να έχουνε τα πράγματα η επίσκεψη Ακάρ στα Σκόπια σε συνδυασμό με την αρκετά διεισδυτική στρατιωτική διπλωματία των Τούρκων απαιτούν από πλευράς μας ενδελεχή παρακολούθηση και πέραν των καθαρά διμερών ζητημάτων (λόγω της συμφωνίας της Μεγάλης Πρέσπας), ενώ κρίνεται ως απαραίτητο αυτή να συνδυάζεται και με επικείμενες σοβαρές νατοϊκές "ενέργειες" στα νότια Βαλκάνια, ως και με την αναθεωρητική πολιτική της Τουρκίας προς Τίρανα-Σκόπια-Σαράγεβο και Πρίστινα (όπου έχει ισχυρότατους δεσμούς). Είναι πολύ σημαντικό και καθοριστικό να ενδυναμώσουμε τον τομέα των στρατιωτικών πληροφοριών.
Δρ Αθανάσιος Ε.Δρούγος,
Διεθνολόγος-Γεωστρατηγικός Αναλυτής
-Ειδικός στα θέματα ΝΑΤΟ και παγκόσμιας ασφάλειας.
9/4/2019