Δρόμος του Μεταξιού: Οι καχύποπτοι της Ευρώπης και οι... ευκαιρίες.
Ο νέος «δρόμος» της Κίνας για το... μετάξι.
Εγκαινιάζοντας τη δεύτερη σύνοδο κορυφής για τον νέο Δρόμο του Μεταξιού, που αρχίζει σήμερα στο Πεκίνο, ο πρόεδρος της Κίνας Σι Τζινπίνγκ αναμένεται να παρουσιάσει νέα εκδοχή του φιλόδοξου σχεδίου που ο ίδιος είχε ανακοινώσει το 2013. Πηγές προσκείμενες στην κινεζική ηγεσία ανέφεραν στο Reuters ότι αυτή η εκδοχή του «κινεζικού σχεδίου Μάρσαλ», όπως είναι επίσης γνωστό, θα είναι πιο «ισορροπημένη». Στόχος του Πεκίνου είναι μάλλον να κατευνάσει τις αντιδράσεις και τις δριμύτατες επικρίσεις ότι το πρωτοφανούς κλίμακας επενδυτικό σχέδιο της Κίνας εγκλωβίζει σε παγίδα χρέους όσες χώρες συμμετάσχουν, ενώ είναι αδιαφανές και εξυπηρετεί το σχέδιο του ασιατικού οικονομικού γίγαντα να επεκτείνει την οικονομική και πολιτική επιρροή του.
Διακηρυγμένος στόχος του Πεκίνου είναι, βέβαια, να οικοδομήσει τις υποδομές και τα δίκτυα που χρειάζονται για τη σύνδεση χωρών και ηπείρων ώστε να διευκολυνθεί και να ενισχυθεί το παγκόσμιο εμπόριο. Γι’ αυτό και με τον νέο Δρόμο του Μεταξιού δρομολογεί έργα υποδομής κάθε είδους, γέφυρες, οδικά δίκτυα, σιδηροδρομικές συνδέσεις, μονάδες παραγωγής ενέργειας, που θα συνδέουν μεγάλο αριθμό χωρών σε Νότια Ασία, Αφρική και Ευρώπη. Οι χώρες αυτές έχουν αθροιστικό ΑΕΠ τουλάχιστον 23 τρισ. δολάρια και άθροισμα πληθυσμού 4,4 δισ. άτομα. Το κόστος των κατασκευών υπολογίζεται πλέον σε 3,67 τρισ. δολάρια. Παράλληλα, η Κίνα εξάγει τεχνολογία στις χώρες στις οποίες επενδύει. Οι κρατικές εταιρείες τηλεπικοινωνιών China Mobile, China Telecom και China Unicorn έχουν ήδη εγκαταστήσει δίκτυα οπτικών ινών στις περιοχές που καλύπτει ο Δρόμος του Μεταξιού.
Η κινεζική ηγεσία διαψεύδει σε όλους τους τόνους τις κατηγορίες ότι επιδιώκει την παγκόσμια κυριαρχία και επιμένει πως τα κίνητρα του κολοσσιαίου σχεδίου είναι αμιγώς εμπορικής φύσης χωρίς γεωπολιτική διάσταση. Οι επικριτές του Δρόμου του Μεταξιού επισημαίνουν, πάντως, πως στις χώρες που συμμετέχουν οι κινεζικές εταιρείες κλείνουν συμβόλαια η αξία των οποίων πλησιάζει τα 400 δισ. δολάρια. Μπροστά στο ποσό αυτό ωχριούν τα κεφάλαια που έχει επενδύσει η Κίνα στους εταίρους της από τον νέο Δρόμο του Μεταξιού, καθώς δεν υπερβαίνουν έως τώρα τα 210 δισ. δολάρια και στην πλειονότητά τους είναι σε χώρες της Ασίας.
Για το Πεκίνο το παγκόσμιο αυτό επενδυτικό σχέδιο θα υλοποιηθεί και θα αποτιμηθεί σε χρονικό ορίζοντα δεκαετιών. Εχει θέσει στόχο για την ολοκλήρωσή του το 2049, την εκατοστή επέτειο δηλαδή από την ίδρυση της Λαϊκής Δημοκρατίας της Κίνας. Εχει, πάντως, προλάβει ήδη να ενσπείρει μεγάλη ανησυχία σε Ευρώπη και Αμερική, καθώς εύλογα μπορεί να υποθέσει κανείς πως η επέκταση της οικονομικής επιρροής της Κίνας θα μεταφραστεί εύκολα σε πολιτική και θα δώσει στρατηγικό πλεονέκτημα σε μια οικονομική υπερδύναμη. Ισως με κάποια υπερβολή, μελέτη που εξεπόνησε πέρυσι τέτοιο καιρό ο αμερικανικός όμιλος ερευνών C4ADS δεν αρκείται να επισημάνει πως πολλά από τα συμβόλαια του Δρόμου του Μεταξιού προσφέρουν τη μερίδα του λέοντος στην Κίνα, αλλά φθάνει στο σημείο να προειδοποιεί πως οι κινεζικές επενδύσεις «έχουν τη δυνατότητα να μεταβάλουν το στρατηγικό τοπίο». Συμπίπτει, άλλωστε, με το άλλο εξίσου φιλόδοξο σχέδιο του Πεκίνου, το «Made in China 2025», που έχει στόχο να αναδείξει την Κίνα σε παγκόσμια υπερδύναμη στην υψηλή τεχνολογία, στη ρομποτική και στην τεχνητή νοημοσύνη. Πιο ψύχραιμα θα μπορούσε κανείς να διαπιστώσει πως ο νέος Δρόμος του Μεταξιού απλώς επισημοποιεί μια πραγματικότητα που όλοι γνωρίζουν: ότι η Κίνα αγοράζει και επενδύει παντού στον κόσμο.
25/4/2019
ΣΧΕΤΙΚΑ ΚΕΙΜΕΝΑ
O πρόεδρος της Κίνας, Σι Τζινπίνγκ.
Δρόμος του Μεταξιού:
Οι καχύποπτοι της Ευρώπης και οι... ευκαιρίες.
Οι πρωθυπουργοί και οι αρχηγοί έξι κρατών-μελών της Ευρωπαϊκής Ενωσης, θα περιλαμβάνονται στους συνολικά 37 επικεφαλής κρατών που θα παρευρεθούν σήμερα στο Πεκίνο κατά την έναρξη του δεύτερου Φόρουμ του νέου Δρόμου του Μεταξιού.
Οι πρωθυπουργοί ή πρόεδροι Ιταλίας, Ελλάδας, Πορτογαλίας, Αυστρίας, Τσεχίας και Ουγγαρίας θα παραστούν στην επίσημη έναρξη σήμερα στο Πεκίνο, όπως επίσης και η επικεφαλής του ΔΝΤ Κριστίν Λαγκάρντ και ο γ.γ. του ΟΗΕ Αντόνιο Γκουτιέρες. Αρκετές δυτικές χώρες δεν θα εκπροσωπηθούν στο ανώτατο επίπεδο, όπως οι ΗΠΑ, ο Καναδάς, η Βρετανία, η Γερμανία, η Γαλλία και η Ισπανία. Ωστόσο, δεν μπορεί να πει κανείς πως η Γερμανία δεν θα εκπροσωπηθεί σε υψηλό επίπεδο, αφού θα παραστεί στο Πεκίνο ο υπουργός Οικονομίας και στενός συνεργάτης της καγκελαρίου Μέρκελ, Πέτερ Αλτμάιερ, ενώ την Ισπανία θα εκπροσωπήσει ο υπουργός Εξωτερικών και πρώην πρόεδρος του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου Γιόζεπ Μπορέλ. Μπορεί η Ευρωπαϊκή Ενωση και οι ΗΠΑ να αντιμετωπίζουν με εντεινόμενη καχυποψία την κινεζική πρωτοβουλία, ωστόσο οι επενδυτικές και εμπορικές ευκαιρίες που υπόσχεται το Πεκίνο δύσκολα μπορούν να αγνοηθούν, ιδιαίτερα σε εποχή χαμηλής ανάπτυξης και μείωσης των επενδύσεων στην Ενωση. Πολύ περισσότερο όταν το εμπόριο μεταξύ της Κίνας και των χωρών που συμμετέχουν στον νέο Δρόμο του Μεταξιού υπερέβη τα 6 τρισ. δολάρια μεταξύ 2013 και 2018, σύμφωνα με το Πεκίνο, και οι κινεζικές άμεσες ξένες επενδύσεις σε αυτές τις χώρες τα 80 δισ. δολάρια. Η συνολική αξία των έργων που γίνονται στο πλαίσιο της πρωτοβουλίας υπολογίζεται στα 3,67 τρισ. δολάρια, σύμφωνα με στοιχεία της εταιρείας Refinitiv που επικαλείται το Reuters. Ολες οι χώρες θέλουν ένα κομμάτι από αυτές τις επενδύσεις και από αυτό το εμπόριο και όλες όσες συμμετέχουν ελπίζουν ότι θα αποκτήσουν καλύτερη πρόσβαση στις κινεζικές αγορές.
Η Ουάσιγκτον και σε μικρότερο βαθμό οι Βρυξέλλες αντιμετωπίζουν την κινεζική πρωτοβουλία για την αναβίωση του Δρόμου του Μεταξιού μεταξύ Κίνας, Κεντρικής και Νότιας Ασίας και Ευρώπης ως γεωπολιτική απειλή και ως προσπάθεια του Πεκίνου να αυξήσει την πολιτική και οικονομική του επιρροή. Κατηγορούν επίσης την Κίνα ότι πολλά από τα έργα υποδομής που χρηματοδοτεί μέσω δανείων σε πολλές χώρες (συνολικά 126 έχουν προσχωρήσει στην πρωτοβουλία του Πεκίνου) είναι μη βιώσιμα, γίνονται με αδιαφανείς διαδικασίες και καταλήγουν να υπερχρεώνουν τα κράτη. Ο Μ. Σέφκοβιτς, αντιπρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής που θα εκπροσωπήσει τις Βρυξέλλες, έγραψε χθες στην εφημερίδα EurActiv ότι η Ε.Ε. προάγει τη βιωσιμότητα των επενδύσεων σε υποδομές που δημιουργούν ποιοτικές θέσεις εργασίας, προστατεύουν το περιβάλλον και δεν αποτελούν παγίδα χρέους για τις χώρες. «Η Κίνα δεσμεύθηκε να τηρήσει τις αρχές των κανόνων της αγοράς, της διαφάνειας, των ανοιχτών δημόσιων προμηθειών και του θεμιτού ανταγωνισμού... ως εκπρόσωπος της Ε.Ε. το μήνυμά μου θα είναι πως τώρα είναι η ώρα όλοι μας να κάνουμε πράξη αυτές τις αρχές. Αν επιτύχουμε θα κερδίσουν η Κίνα, η Ευρώπη και ο ευρύτερος κόσμος», αναφέρει o Σέφκοβιτς.
Ο γ.γ. του ΟΗΕ Αντόνιο Γκουτιέρες χαρακτήρισε την Μ. Τρίτη τον νέο Δρόμο του Μεταξιού «πολύ σημαντική ευκαιρία» για τον κόσμο. Υπενθύμισε ότι δεν υπάρχουν πόροι για επενδύσεις ιδιαίτερα για τις αναπτυσσόμενες χώρες, αλλά ούτε για την καταπολέμηση της κλιματικής αλλαγής. Η, δε, Κριστίν Λαγκάρντ είχε χαρακτηρίσει προ ημερών την πρωτοβουλία καλοδεχούμενη, αν και είχε σημειώσει πως πρέπει να επιτευχθεί λεπτή ισορροπία μεταξύ των αναγκών για υποδομές, της χρηματοδότησης που τις συνοδεύουν και του πλήρους σεβασμού της εθνικής κυριαρχίας των χωρών και της βιωσιμότητας του χρέους. Απαντώντας στην κριτική των Δυτικών περί αδιαφάνειας και υπερχρέωσης, στο προσχέδιο των συμπερασμάτων του Φόρουμ έχει προστεθεί μια πρόταση που αναφέρεται σε «βιώσιμη οικονομική υποστήριξη για τα έργα» και σε σεβασμό των αρχών της Γενικής Συνέλευσης του ΟΗΕ περί της βιωσιμότητας του χρέους.
25/4/2019