Μέχρι πού θα φτάσει ο Τραμπ.
ΣΧΕΤΙΚΑ ΚΕΙΜΕΝΑ:
(1) Αγριεύει το παιχνίδι κατασκόπων στο Καράκας.
(2) O νέος Ψυχρός Πόλεμος έφθασε και στη Βενεζουέλα.
(2) O νέος Ψυχρός Πόλεμος έφθασε και στη Βενεζουέλα.
«Εδώ είναι το δικό μας ημισφαίριο»,
είπε ευθέως στη Ρωσία, μέσω CNN, ο Τζον Μπόλτον.
Από τη στιγμή που ο Ντόναλντ Τραμπ και ο Μάικ Πενς αναγνώρισαν τον Χουάν Γκουαϊδό ως προσωρινό πρόεδρο της Βενεζουέλας (κίνηση που είχαν προετοιμάσει Αμερικανοί αξιωματούχοι τους προηγούμενους μήνες), μπήκαν σε έναν δρόμο χωρίς γυρισμό. Αν πετύχαινε το σχέδιό τους, δεν θα είχαν απλώς απαλλαγεί από ένα πολύ σοβαρό αγκάθι στη Λατινική Αμερική, αλλά και θα είχαν επιφέρει ένα σημαντικό πλήγμα στο γόητρο της Ρωσίας, αντισταθμίζοντας την επιτυχία του Πούτιν, σε βάρος της Ουάσιγκτον, στο μέτωπο της Συρίας. Σε αντίθετη περίπτωση, η Αμερική θα εμφανιζόταν αδύναμη ακόμη και στην περιοχή που, από την εποχή του Δόγματος Μονρόε, θεωρούσε «πίσω αυλή» της.
Τρεις μήνες αργότερα, το στοίχημα παραμένει ανοικτό και ο εκνευρισμός στην αμερικανική πρωτεύουσα αυξάνεται. Ως ένδειξη ταραχής πρέπει να ερμηνευτεί η αμετροεπής δήλωση του σκληροπυρηνικού συμβούλου Εθνικής Ασφαλείας του Λευκού Οίκου, Τζον Μπόλτον, μετά την αποτυχία του κινήματος Γκουαϊδό, όταν κάλεσε τους Ρώσους μέσω CNN να μην ανακατεύονται στη Λατινική Αμερική, γιατί, όπως είπε, «εδώ είναι το δικό μας ημισφαίριο». Λίγο νωρίτερα, ο Πομπέο είχε αφήσει ανοικτό ακόμη και το ενδεχόμενο στρατιωτικής επέμβασης των ΗΠΑ για την ανατροπή του Μαδούρο.
Μετά τον Β΄ Παγκόσμιο Πόλεμο, οι ΗΠΑ επενέβησαν δύο φορές άμεσα, με τον δικό τους στρατό, για να ανατρέψουν ανεπιθύμητες κυβερνήσεις στη Λατινική Αμερική. Την πρώτη επί Ρόναλντ Ρέιγκαν, το 1983, εναντίον της αριστερής κυβέρνησης της μικροσκοπικής Γρενάδας και τη δεύτερη εναντίον του αδύναμου Παναμά, το 1989, με στόχο έναν πρώην πράκτορα της CIA που «ξέφυγε», τον Μανουέλ Νοριέγκα. Αλλά να επιχειρήσουν κάτι τέτοιο σε μια μεγάλη χώρα σαν τη Βενεζουέλα, με κίνδυνο να βάλουν φωτιά σε όλη τη Λατινική Αμερική, θα ήταν τυχοδιωκτισμός πρώτου μεγέθους.
Ψυχολογικός πόλεμος
Δεν αποκλείεται οι απειλές Πομπέο να εντάσσονται στον ψυχολογικό πόλεμο με στόχο τη μεταστροφή της στρατιωτικής ηγεσίας της Βενεζουέλας. Σε κάθε περίπτωση, η επιθετική προσέγγιση της κυβέρνησης Τραμπ απειλεί να τη φέρει σε σύγκρουση με τους Ευρωπαίους. Ο Γερμανός υπουργός Εξωτερικών Χάικο Μάας, αν και επανέλαβε την υποστήριξή του στον Γκουαϊδό, ξεκαθάρισε ότι το Βερολίνο αντιτάσσεται σε κάθε προσπάθεια βίαιης αλλαγής καθεστώτος. Στο μεταξύ, η εκπρόσωπος εξωτερικής πολιτικής της Ε.Ε. Φεντερίκα Μογκερίνι καυτηρίασε την ενεργοποίηση του νόμου Χελμς - Μπάρτον για κυρώσεις εναντίον όσων συνεργάζονται με την Κούβα και απείλησε με αντίμετρα τις ΗΠΑ.
6/5/2019
ΣΧΕΤΙΚΑ ΚΕΙΜΕΝΑ
1.
Αγριεύει το παιχνίδι κατασκόπων στο Καράκας.
Αγριεύει το παιχνίδι κατασκόπων στο Καράκας.
Την ώρα που ο ήλιος ανέτειλε στο Καράκας, την περασμένη Τρίτη, τα διεθνή τηλεοπτικά δίκτυα είχαν αποκαταστήσει συνεχή ροή από την πρωτεύουσα της Βενεζουέλας, πιθανολογώντας ότι η εξουσία του Νικολάς Μαδούρο μετρούσε ώρες. Ο Χουάν Γκουαϊδό βρισκόταν πάνω στην ανισόπεδη διάβαση που συνδέει την κοσμική συνοικία Αλταμίρα, οχυρό της αντιπολίτευσης, με την αεροπορική βάση Λα Καρλότα. Ανάμεσα στους πιστούς που τον περιστοίχιζαν ξεχώριζαν τρία πρόσωπα: οι αντισυνταγματάρχες Σάντσες και Σότο, με γαλάζια περιβραχιόνια που διεμήνυαν ότι έχουν αυτομολήσει στην αντιπολίτευση, και ο Λεοπόλντο Λόπες, πολιτικός μέντορας του Γκουαϊδό, που τελούσε έως εκείνο το πρωί υπό κατ’ οίκον περιορισμό και μόλις είχε απελευθερωθεί από κινηματίες.
Με στρατιωτικό ασύρματο στα χέρια του, ο Λόπες, μία από τις πιο ισχυρές και αμφιλεγόμενες προσωπικότητες της αντιπολίτευσης, άφηνε να εννοηθεί ότι η Λα Καρλότα είχε περάσει στα χέρια τους, ενώ ο Γκουαϊδό καλούσε τον κόσμο να πλημμυρίσει τους δρόμους για να «τελειώσει» τον Μαδούρο, υποστηρίζοντας ότι ο στρατός είχε εγκαταλείψει τον πρόεδρο. Στην Ουάσιγκτον, ο πρόεδρος Ντόναλντ Τραμπ και ο αντιπρόεδρος Μάικ Πενς έσπευσαν να εκφράσουν την υποστήριξή τους στο εγχείρημα, προφανώς εκτιμώντας ότι είχε αρχίσει η αντίστροφη μέτρηση.
Εως το απόγευμα, η εικόνα ήταν πολύ διαφορετική. Οι διαδηλωτές που ανταποκρίθηκαν στην έκκληση του Γκουαϊδό ήταν σαφέστατα λιγότεροι από το προσδοκώμενο, οι στρατιωτικοί ακόμη λιγότεροι και ο Λόπες με την οικογένειά του είχαν καταφύγει πρώτα στη χιλιάνικη και ύστερα στην ισπανική πρεσβεία για να αποφύγουν τη σύλληψη. Η αστυνομία είχε διαλύσει τους συγκεντρωμένους έξω από τη βάση της Λα Καρλότα, αφήνοντας πίσω της τέσσερις νεκρούς, σύμφωνα με κύκλους της αντιπολίτευσης, ενώ ο Μαδούρο διεμήνυε από την τηλεόραση ότι θα τιμωρήσει αυστηρά τους επίδοξους πραξικοπηματίες. Σε μια σπασμωδική προσπάθεια να σώσει την παρτίδα, ο Γκουαϊδό κάλεσε τους οπαδούς του να κατέβουν την επομένη, τη μέρα της Εργατικής Πρωτομαγιάς, στη «μεγαλύτερη πορεία που γνώρισε η Βενεζουέλα» και να νεκρώσουν τη χώρα με απεργία διαρκείας. Ούτε αυτό απέδωσε. Αντίθετα, το μπλοκ των «Τσαβίστας» γιόρτασε την επικράτησή του με μαζική συγκέντρωση έξω από το προεδρικό μέγαρο Μιραφλόρες, έχοντας πάρει άλλη μια βαθιά ανάσα.
Το κρίσιμο ερώτημα
Γιατί ο Γκουαϊδό, ο οποίος αρχικά προγραμμάτιζε συλλαλητήριο της αντιπολίτευσης την ημέρα της Πρωτομαγιάς, βιάστηκε να προχωρήσει σε ένα τόσο ριψοκίνδυνο διάβημα μία ημέρα νωρίτερα; Σύμφωνα με ένα σενάριο που υποστηρίχθηκε από αμερικανικές εφημερίδες, ο Μαδούρο, με τη βοήθεια των ρωσικών και κουβανέζικων μυστικών υπηρεσιών, πληροφορήθηκε εγκαίρως το σχέδιο που είχαν καταστρώσει οι ηγέτες της αντιπολίτευσης σε συνεργασία με τους Αμερικανούς, γεγονός που ανάγκασε τον Γκουαϊδό να κινηθεί βεβιασμένα και, τελικά, να αποτύχει.
Μιλώντας το βράδυ της Τετάρτης σε διαδικτυακή τηλεόραση της αντιπολίτευσης στη Βενεζουέλα, ο ειδικός απεσταλμένος του Λευκού Οίκου, Ελιοτ Αμπραμς, παλιά καραβάνα του Ψυχρού Πολέμου, υποστήριξε ότι τις προηγούμενες ημέρες άνθρωποι του Γκουαϊδό είχαν μυστικές συνομιλίες με ανώτατα στελέχη της κυβέρνησης που φαίνονταν έτοιμα να πουλήσουν τον Μαδούρο. Ανάμεσά τους, αν πιστέψουμε τον Αμπραμς, περιλαμβάνονταν ο υπουργός Αμυνας, στρατηγός Παντρίνο, ο πρόεδρος του Ανωτάτου Δικαστηρίου, Μάικελ Μορένο, και ο επικεφαλής της Προεδρικής Φρουράς, στρατηγός Ερνάντες. Μάλιστα, υποτίθεται πως οι δύο πλευρές είχαν συμφωνήσει σε σχέδιο 15 σημείων για μια ομαλή μεταπολίτευση, που θα εξασφάλιζε αξιοπρεπή αποχώρηση του Μαδούρο. Ο Αμερικανός υπουργός Εξωτερικών Μάικ Πομπέο ισχυρίστηκε μάλιστα ότι ο Μαδούρο είχε έτοιμο το αεροπλάνο στο αεροδρόμιο του Καράκας με σκοπό να φύγει για Κούβα, αλλά μεταπείσθηκε την τελευταία στιγμή από τους Ρώσους.
Η δεύτερη εκδοχή
Δεν αποκλείεται όλα αυτά να αποτελούν σε μεγάλο βαθμό μυθεύματα, ώστε να καλύψουν οι πρωταίτιοι του φιάσκου την αποτυχία τους και να συντηρήσουν τον ψυχολογικό πόλεμο στο στρατόπεδο Μαδούρο. Μια άλλη εκδοχή, που προβλήθηκε από τη Wall Street Journal, είναι ότι ο Παντρίνο, ενδεχομένως και άλλοι, «δούλεψαν» κανονικά την αντιπολίτευση και τους Αμερικανούς: ότι, δηλαδή, ποτέ δεν είχαν την πρόθεση να συνταχθούν με τους κινηματίες και τους άφησαν να εκτεθούν, μεταφέροντας χαρτί και καλαμάρι τα όσα άκουσαν στον Μαδούρο και στους Ρώσους συμβούλους του. Από την πλευρά τους, οι Financial Times έγραψαν ότι ένα μυστηριώδες τουρκικό τσάρτερ, προερχόμενο κατευθείαν από τη Μόσχα, έμεινε για δύο ώρες στο Καράκας το βράδυ της Τρίτης και στη συνέχεια αναχώρησε για τον Αγιο Δομίνικο, άγνωστο με ποιους επιβάτες.
Σε κάθε περίπτωση, ο Γκουαϊδό χρεώθηκε την τρίτη αποτυχία του σε διάστημα ισάριθμων μηνών. Στις 23 Ιανουαρίου αυτοανακηρύχθηκε προσωρινός πρόεδρος με την πεποίθηση ότι η πτώση του Μαδούρο ήταν θέμα ημερών, αν όχι ωρών. Υστερα από έναν ακριβώς μήνα, και ενώ οι οπαδοί του είχαν αρχίσει να απογοητεύονται, δοκίμασε τη συνοχή του στρατού προσπαθώντας να φέρει από τα σύνορα την αμερικανική βοήθεια – και πάλι χωρίς αποτέλεσμα. Με τον Γκουαϊδό να αποτυγχάνει για τρίτη συνεχή φορά την εβδομάδα που πέρασε, το ηθικό της αντιπολίτευσης μοιραία έχει υποστεί πλήγμα και οι αντιθέσεις στο εσωτερικό της δεν αποκλείεται να αναζωπυρωθούν. Ακόμη χειρότερα, ο Γκουαϊδό πρόσφερε στον Μαδούρο άλλοθι για να συλλάβει τον ίδιο και άλλους ηγέτες της αντιπολίτευσης ως πραξικοπηματίες, κάτι που δεν είχε τολμήσει έως τώρα.
Σε ασφυκτικό κλοιό και ο Μαδούρο
Ασφαλώς, ούτε ο Νικολάς Μαδούρο μπορεί να αισθάνεται ασφαλής. Οι αποστασίες από το στράτευμα ήταν υπαρκτές και δεν περιορίστηκαν σε απλούς στρατιώτες. Για πρώτη φορά διαχώρισε τη θέση του ο επικεφαλής της μυστικής υπηρεσίας SEBIN (Εσωτερική Ασφάλεια), στρατηγός Φιγκέρα, άνδρες του οποίου απελευθέρωσαν τον Λόπες. Το κυριότερο, ο Μαδούρο δεν έχει περιθώρια να σταθεροποιηθεί πολιτικά όσο συνεχίζεται η οικονομική κατάρρευση, με τον αχαλίνωτο υπερπληθωρισμό, τις ελλείψεις βασικών αγαθών και τα αλλεπάλληλα μπλακ άουτ. Φαινόμενα που μπορεί μεν να οφείλονται εν μέρει στον οικονομικό πόλεμο των ΗΠΑ, δεν παύουν ωστόσο να μεγεθύνουν την οργή και την απόγνωση πολλών. Την Πέμπτη, ο Μαδούρο αναγνώρισε ότι έχει κάνει λάθη, υποσχέθηκε κάποιου είδους πολιτική «αλλαγή» και ανακοίνωσε ότι θα ανοίξει «έναν μεγάλο εθνικό διάλογο». Διακηρύξεις που δύσκολα θα πείσουν το απέναντι στρατόπεδο, τη στιγμή που τα τύμπανα του ανοικτού εμφυλίου πολέμου χτυπούν δυνατά στο Καράκας.
6/5/2019
2.
O νέος Ψυχρός Πόλεμος έφθασε και στη Βενεζουέλα.
"Είναι το δικό μας ημισφαίριο – δεν θα έπρεπε οι Ρώσοι να αναμιγνύονται. Είναι λάθος από πλευράς τους και δεν θα βοηθήσει στην βελτίωση των σχέσεών μας” δήλωσε, καταδεικνύοντας ότι η χώρα του Νικολάς Μαδούρο αποτελεί άλλο ένα πεδίο του νέου ψυχρού πολέμου.
Η τηλεφωνική επικοινωνία μεταξύ των υπουργών Εξωτερικών των ΗΠΑ Μάικλ Πομπέο και της Ρωσίας Σεργκέι Λαβρόφ, με κύριο αντικείμενο την βενεζολάνικη κρίση, επίσης βεβαίωσε του λόγου το αληθές, καθώς ο πρώτος κατηγόρησε τη Μόσχα για "αποσταθεροποιητική συμπεριφορά” και ο δεύτερος κατήγγειλε τη Ουάσιγκτον για παραβίαση του διεθνούς δικαίου.
Προηγουμένως ο επικεφαλής του Στέιτ Ντιπάρτμεντ ισχυρίσθηκε δημοσίως ότι ο Νικολάς Μαδούρο ήταν έτοιμος τη Δευτέρα να εγκαταλείψει τη χώρα του για την Κούβα, αλλά μεταπείσθηκε από τους Ρώσους.
Από την πλευρά του, ο Ντόναλντ Τραμπ προτίμησε να αφήσει εκτός κάδρου τον ρωσικό παράγοντα, εξαπολύοντας μύδρους μέσω Twitter εναντίον της Κούβας και προαναγγέλλοντας σκλήρυνση του εμπάργκο κατά της νήσου.
Η Αβάνα, πάντως, αρνείται ότι έχει στρατιωτική παρουσία στην Βενεζουέλα (πέρα, εννοείται από τους χιλιάδες Κουβανούς γιατρούς που έχει αποσπάσει), ενώ η Ρωσία δηλώνει ότι στη χώρα του Μαδούρο δεν βρίσκονται παρά 100 Ρώσοι "στρατιωτικοί σύμβουλοι” σε εκτέλεση παλαιότερων εξοπλιστικών συμβολαίων. Μπορούμε πάντως να υποθέσουμε ότι είναι ήδη αρκετοί για την προσφορά κρίσιμης βοήθειας στον τομέα των πληροφοριών και του ηλεκτρονικού πολέμου.
Το γεγονός πάντως ότι οι Αμερικανοί ιθύνοντες σπεύδουν να στρέψουν το διεθνές ενδιαφέρον στην καταγγελλόμενη παρεμβολή εξωτερικών παικτών, αποτελεί έμμεση ομολογία της αδυναμίας τους να εκτιμήσουν σωστά και να επηρεάσουν την κατάσταση στο εσωτερικό της Βενεζουέλας.
Όπως προκύπτει από το ρεπορτάζ αμερικανικών μέσων ενημέρωσης και από δηλώσεις του ίδιου του Πομπέο, οι κινήσεις των ηγετών της βενεζολάνικης αντιπολίτευσης τη Δευτέρα στηρίζονταν στην πεποίθηση ότι ο υπουργός Άμυνας, ο πρόεδρος του Ανωτάτου Δικαστηρίου και ο επικεφαλής της προεδρικής ασφάλειας ήσαν έτοιμοι να αποσκιρτήσουν. Πιθανότατα η πεποίθηση αυτή προέκυψε από προηγούμενες επαφές που πραγματοποιήθηκαν με την ενθάρρυνση του βενεζολάνικου καθεστώτος, στο πλαίσιο μιας επιχείρησης εξαπάτησης και παγίδευσης της αντιπολίτευσης,
Άλλωστε, όπως δείχνει και η υπόθεση Russiagate, ο "ρωσικός δάκτυλος” αποτελεί πλέον το εύκολο ερμηνευτικό κλειδί ακόμη και για τις εγχώριες εξελίξεις των ΗΠΑ.
Στην πραγματικότητα, η υπερτίμηση του ρόλου των διεθνών ερεισμάτων του Νικολάς Μαδούρο αποτελεί τμήμα μιας επικοινωνιακής αντεπίθεσης, η οποία περιλαμβάνει επίσης την αντικατάσταση της λέξης coup (πραξικόπημα), που τόσο εξόργισε τον γερουσιαστή Μάρκ Ρούμπιο όταν χρησιμοποιήθηκε από το CNN, με τη λέξη uprising (εξέγερση) στα αμερικανικά μέσα ενημέρωσης, καθώς και την δημιουργία πολεμικού κλίματος (λ.χ. με σχετικές δηλώσεις του επικεφαλής του Πενταγώνου Πάτρικ Σάναχαν ή με την απαγόρευση πτήσης αμερικανικών αεροσκαφών σε ύψος χαμηλότερο των 26.000 ποδών στον βενεζολάνικο εναέριο χώρο). Ωστόσο είναι αμφίβολο εάν ο Ντόναλντ Τραμπ έχει, καθ 'οδόν προς τις προεδρικές εκλογές του 2020, διαθέσεις στρατιωτικής εμπλοκής μεγάλης κλίμακας. Αυτήν την απροθυμία προϋποθέτει εξάλλου και η προσπάθεια, σύμφωνα με το Reuters, του Έρικ Πρινς της εταιρείας μισθοφόρων Blackwater να πείσει τον Λευκό Οίκο για την μίσθωση 5.000 ενόπλων που θα σπάσουν το "αδιέξοδο” στη Βενεζουέλα.
Σε κάθε περίπτωση, το γόητρο όχι μόνο της κυβέρνησης Τραμπ αλλά (δεδομένης και της στήριξης των Δημοκρατικών στο σχέδιο ανατροπής του Μαδούρο) συνολικά των ΗΠΑ έχει τρωθεί – γεγονός βέβαια που κάθε άλλο παρά αποκλείει κινήσεις αποκατάστασής του με κάποιαν επιθετική "φυγή προς τα εμπρός”. Σε κάθε περίπτωση, το τέλος της εποχής της "αλλαγής καθεστώτων”, το οποίο επιθυμούν να επιφέρουν οι αναδυόμενες ευρασιατικές δυνάμεις, ενδεχομένως να αφορά πλέον και το Δυτικό Ημισφαίριο.
Του Κώστα Ράπτη
2/5/2019