Λόγος στήν ἡμέρα μνήμης τῆς Γενοκτονίας τῶν Ἑλλήνων τοῦ Πόντου*.
ΣΧΕΤΙΚΑ ΚΕΙΜΕΝΑ:
(1) Τρεις καθηγητές μιλούν για την γενοκτονία των Ποντίων.
(2) Γενοκτονία Ποντίων 100 χρόνια:
Ο Γερμανός Συνταγματάρχης που τη σχεδίασε.
Συναχθήκαμε σήμερα ἐδῶ νά διαδηλώσουμε πιστότητα στή μνήμη τῆς Γενοκτονίας τῶν Ἑλλήνων τοῦ Πόντου.
Ἐπιτρέψτε μου νά ὑπογραμμίσω: Ἡμέρα μνήμης δέν σημαίνει ἡμέρα συναισθηματικῆς ἁπλῶς ἐκτόνωσης. Θρηνοῦμε τή δολοφονία 353.000 Ἑλλήνων ἀπό τίς στρατιωτικές καί παραστρατιωτικές δυνάμεις τοῦ τουρκικοῦ κράτους, στά πλαίσια κεντρικῆς πολιτικῆς ἀπόφασης καί μεθοδικά σχεδιασμένης στρατηγικῆς. Ἡ ὀδύνη εἶναι ἀνεξάλειπτη καί ἀφόρητη, ἀλλά μόνη ἡ ὀδύνη μένει πάντοτε ἄγονη.
Ἔχει νόημα νά διασώζουμε τή μνήμη τῆς Γενοκτονίας τῶν Ἑλλήνων τοῦ Πόντου, ἄν ἡ ἐγρήγορσή μας εἶναι ἱστορικά γόνιμη. Ἄν δηλαδή ἔχει ἔμπρακτες συνέπειες πού ἐγγυῶνται γιά τό μέλλον τόν αὐτοσεβασμό μας καί τή συλλογική μας ἀξιοπρέπεια. Τουλάχιστον, νά μήν συνεργήσουμε νά ἀπαλειφθοῦν ἀπό τήν πανανθρώπινη συνείδηση τά ὅρια ἀνάμεσα στόν πολιτισμό καί στή βαρβαρότητα, στήν ἀνθρωπιά καί στήν κτηνωδία.
Στόν Πόντο ἄνθισε, γιά εἰκοσιοχτώ ὁλόκληρους αἰῶνες, ἕνας πολιτισμός— ὄχι ἡ φυλή ἁπλῶς ἤ τό γένος τῶν Ἑλλήνων. Ὁ ἴδιος ἐκεῖνος πολιτισμός πού κόμισε στήν ἀνθρωπότητα τήν ἔκπληξη, γιά πρώτη φορά, τῆς κριτικῆς σκέψης, δηλαδή τή βάση τῆς ἐπιστήμης καί τῆς ἔρευνας. Κόμισε, γιά πρώτη φορά, τήν ἐκδοχή τῆς συλλογικότητας ὡς κοινοῦ ἀθλήματος προκειμένου νά «ἀληθεύει» ὁ βίος, τοῦ ἀθλήματος τῆς πολιτικῆς. Δίχως αὐτό τόν πολιτισμό ἡ ζωή τῶν ἀνθρώπων σήμερα, σέ καθολική κλίμακα, θά ἦταν ἄλλη. Ἡ Γενοκτονία τοῦ ποντιακοῦ Ἑλληνισμοῦ στοιχειοθετεῖ, πρωταρχικά, ἔγκλημα ἀπέναντι σέ ἕναν πολιτισμό μέ πανανθρώπινη ἐμβέλεια.
Δέν πρόκειται γιά μεγαλόστομη ρητορεία. Ὁ ξεριζωμός τοῦ Ἑλληνισμοῦ ἀπό τόν Πόντο, κοιτίδα πανάρχαιη τοῦ ἀνθρώπινου πολιτισμοῦ, θά εἶχε σήμερα τό ἀνάλογό του, ἄν ἐξαλείφονταν οἱ Γάλλοι ἀπό τό Παρίσι, οἱ Βρετανοί ἀπό τήν Ὀξφόρδη, οἱ Γερμανοί ἀπό τή Χαϊδελβέργη —τί θά σήμαινε ἕνα τέτοιο γεγονός γιά τή σύνολη ἀνθρωπότητα, ἔστω καί χωρίς τήν κτηνωδία τῶν ἀπαγχονισμῶν, τῶν βιασμῶν, τῶν ἀνασκολοπισμῶν, τῶν πυρπολήσεων. Πόντος χωρίς Ἑλληνισμό σημαίνει ἐξάλειψη καί διακοπή τῆς συνέχειας μιᾶς πληθυσμικῆς παρουσίας ταυτισμένης μέ πρόταση πολιτισμοῦ πού ἐνδιαφέρει πανανθρώπινα.
Τιμοῦμε τή μνήμη τοῦ μαρτυρικοῦ ποντιακοῦ Ἑλληνισμοῦ στό ποσοστό πού διασώζουμε τήν ἐπίγνωση τῆς πρότασης πολιτισμοῦ πού ἐνσάρκωνε. Οἱ Ἕλληνες τοῦ Πόντου ἦταν ζωντανό κατάλοιπο τῆς οἰκουμενικῆς δυναμικῆς τοῦ Ἑλληνισμοῦ προτοῦ αὐτή νά ὑποταχθεῖ στόν ἐθνικιστικό ἐπαρχιωτισμό καί ἀλλοτριωθεῖ σέ βαλκανικό περιθώριο τῆς Εὐρώπης. Τότε, πρίν ἀπό τούς δυό παγκόσμιους πολέμους, ὁ Ἕλληνας, ὅπως ἔγραψε ὁ Ἐλύτης, «ἀνάσαινε ἀκόμα τόν ἀέρα μιᾶς περίπου αὐτοκρατορίας. Οἱ δυνατότητές του νά κινηθεῖ χωρίς διαβατήριο γλώσσας καλύπτανε μεγάλα μέρη τῆς Ἰταλίας καί τῆς Αὐστρίας, ὁλόκληρη τήν Αἴγυπτο, τή νότια Βουλγαρία, τή Ρουμανία, τή Ρωσία τοῦ Καυκάσου καί, φυσικά, τήν Κωνσταντινούπολη μέ τήν ἐνδοχώρα της, ὥς κάτω, κατά μῆκος τοῦ Αἰγαίου, τή λεγόμενη στίς μέρες μας νοτιοδυτική Τουρκία».
Καί προσθέτει ὁ ’Ελύτης: «Εἶναι, τό ξέρω δύσκολο νά ἀξιολογεῖς τό σημερινό μολύβι σάν χθεσινό χρυσάφι». Ὅμως, πρέπει νά προσθέσουμε, ἀλλοίμονο ἄν πάψει τό χρυσάφι νά μετράει τήν ποιότητα τῆς ζωῆς ἀκόμα καί σέ χρόνια μολυβένιου λήθαργου.
Ἴσως σήμερα ἕνα παιδί πού τελειώνει τό ἑλληνικό σχολειό νά ἀγνοεῖ ἀκόμα καί τό ποῦ βρίσκεται γεωγραφικά ὁ Πόντος, ποῦ ἡ Τραπεζούντα, ποῦ ἡ Σινώπη, ἡ Κερασούντα, ἡ Ἀμισός, ἡ Ἀμασεία, ἡ Ἀργυρούπολη, ἡ Οἰνόη, ἡ Παναγία ἡ Σουμελᾶ. Νά ἀγνοεῖ ὅτι ἐκεῖ ἀνθοῦσε ἐπί αἰῶνες ἕνας γεμάτος σφρίγος Ἑλληνισμός καί ὅτι ἔφτασε κάποια στιγμή πού ἀποτέλεσε αὐτόνομο ἑλληνικό κράτος. Τουλάχιστον ὅμως νά μήν ἀγνοεῖ τό σημερινό Ἑλληνόπουλο ὅτι ἔξω ἀπό τά ὅρια τοῦ ἐπαρχιώτικου ἑλλαδικοῦ κρατισμοῦ, ὁ Ἑλληνισμός τοῦ Πόντου εἶχε κατορθώσει ἐπιτεύγματα πού σήμερα μόνο θαυμάζουμε οἱ κατά ὑπηκοότητα Ἕλληνες, ὄντας ἀνίκανοι νά τά πραγματώσουμε. Ἀνυπέρβλητο ἐπίτευγμα ἡ ἀπό θέσεως ἰσχύος, καί γι’ αὐτό δημιουργική, συνάντηση τοῦ ποντιακοῦ (καί γενικότερα τοῦ μικρασιατικοῦ) Ἑλληνισμοῦ μέ τά ἐπιτεύγματα τῆς εὐρωπαϊκῆς Νεωτερικότητας. Λειτούργησε στίς χαμένες αὐτές κοιτίδες τοῦ Ἑλληνισμοῦ ἡ πανάρχαιη ἀφοβία τῶν Ἑλλήνων νά προσλαμβάνουν ὁτιδήποτε καί ὁπουδήποτε χωρίς νά ὑποτάσσονται στό πρόσλημμα. Ἀφομοίωναν στίς δικές τους ἀνάγκες καί στούς δικούς τους στόχους θησαυρίσματα ἀλλότριων πολιτισμῶν —δέν ἀλλοτριώθηκε ὅμως τότε ἡ ἑλληνική αὐτοσυνειδησία καί ἑτερότητα ἀπό τέτοιες προσλήψεις. Ἡ ἀλλοτρίωση κυριάρχησε μόνο στό ἑλλαδικό κρατίδιο, ὅπου ἡ ἑλληνικότητα βιώθηκε (και βιώνεται) σάν ἐξουθενωτική μειονεξία, ἀφοῦ μιά ξιπασμένη διανόηση πότισε (καί ποτίζει) αὐτόν τόν λαό, ὥς τό μεδούλι, μέ τή βεβαιότητα ὅτι εἶναι δεύτερος, καθυστερημένος, ὑπανάπτυκτος σέ σύγκριση μέ τά «πεφωτισμένα καί λελαμπρυσμένα τῆς Ἐσπερίας ἔθνη».
Στόν ποντιακό καί μικρασιατικό Ἑλληνισμό —τουλάχιστον σέ περιοχές ἀπό τίς ὁποῖες σώζονται τεκμηριωμένες μαρτυρίες— ἦταν ἀδιανόητο στά ἑλληνικά δημοτικά σχολεῖα νά μήν ὑπάρχουν εἰδικοί δάσκαλοι γιά τή μουσική καί τά γαλλικά. Ὑπῆρχαν ἀκόμα καί γαλλόφωνες ἑλληνικές ἐφημερίδες, τό δέ θέατρο τῆς Τραπεζούντας, ὅπως καί αὐτό τῆς Σμύρνης, συναγωνιζόταν σέ ποιότητα καί ἐπίπεδο τά θέατρα τῶν πρωτευουσῶν τῆς Εὐρώπης. Καί ὅμως αὐτός ὁ δημιουργικός ἐξευρωπαϊσμός δέν ἔθιγε στό παραμικρό τήν ἑλληνική πολιτιστική ἰδιαιτερότητα, τήν καύχηση γιά τήν εὐγένεια καί τήν ἀρχοντιά τῆς ἑλληνικῆς καταγωγῆς. Σέ ἐξόφθαλμη ἀντίθεση μέ τόν ἑλλαδικό Ἑλληνισμό, ὅπου, κάθε βῆμα ἐξευρωπαϊσμοῦ σήμαινε, κατά κανόνα, μίμηση καί πιθηκισμό τῆς Ἐσπερίας, ταπεινωτική ἀλλοτρίωση καί ἀνίατη μιζέρια μειονεξίας.
Θρηνοῦμε γιά τή Γενοκτονία τῶν Ἑλλήνων τοῦ Πόντου ἀλλά δέν υἱοθετοῦμε τόν ρόλο τοῦ θύματος —θά ἦταν ἡ εὔκολη λύση φυγῆς ἀπό τίς ἱστορικές προκλήσεις. Κάθε ἐτήσια σύναξη στή μνήμη τοῦ ποντιακοῦ ὁλοκαυτώματος ὀφείλει νά διαδηλώνει ἀνυποχώρητη ἐμμονή στήν αὐτοσυνείδητη ἑλληνικότητα πού σάρκωσε ὁ ποντιακός Ἑλληνισμός. Ἑλληνικότητα ὄχι συναισθηματική, ἰδεολογική καί ρητορική, ὄχι φτήνεια δημαγωγίας καί ἐθνικιστικῆς καπηλείας. Ἐμμονή στήν ταυτότητα πολιτισμοῦ τῶν Ἑλλήνων. Δηλαδή, στή διαχρονική ἑνότητα τῆς ἑλληνικῆς γλώσσας. Στήν πρωτογενή ἑλληνική ταυτότητα τῆς πολιτικῆς ὡς κοινοῦ ἀθλήματος σχέσεων κοινωνίας. Στήν ἑλληνική ἐμμονή σέ μεταφυσικό ἄξονα νοήματος τῆς ἀνθρώπινης ὕπαρξης καί συνύπαρξης, στή βεβαιότητα ὅτι τό κατόρθωμα τῆς δημοκρατίας εἶναι ἀνέφικτο χωρίς ἔμπρακτο σέβας τοῦ «ἱεροῦ»: δέν γίνεται δημοκρατία χωρίς Παρθενώνα καί Ἁγιά Σοφιά.
Ὁ ποντιακός Ἑλληνισμός μᾶς κατέλειπε μέτρα ἀρχοντιᾶς, ἀριστοκρατίας τοῦ ἤθους —τά ψηλαφοῦμε τά μέτρα ἀκόμα καί σέ μόνη τήν αὐτοκυριαρχημένη εὐγένεια τῶν ποντιακῶν χορῶν. Τελώντας ἐτήσια σύναξη στή μνήμη τῆς Γενοκτονίας, αὐτή τήν ἀρχοντιά θέλουμε νά σώζουμε ὡς εὔτολμο πολιτικό αἴτημα. Ἀρκετά πιά γευθήκαμε τήν πίκρα καί τήν ταπείνωση μιᾶς ἑλλαδικῆς ἐξωτερικῆς πολιτικῆς πού προκλητικά παραθεωρεῖ τήν ἀξιοπρέπεια τοῦ ἑλληνικοῦ ὀνόματος καί τίς βιωματικές ἱστορικές μας μνῆμες. Βδελυσσόμαστε τούς ἐθνικιστικούς φανατισμούς, τή μισαλλοδοξία, εἴμαστε ἕτοιμοι (καί μάλιστα μέ ἀφελέστατες συχνά ὑπερβολές) νά συγχωρέσουμε τούς αὐτουργούς τῆς γενοκτονίας, νά συνυπάρξουμε μέ τόν γείτονα λαό εἰρηνικά. Ἀλλά εἶναι ἀνυπόφορη ὀδύνη αὐτή ἡ εὐγένεια τοῦ λαϊκοῦ αἰσθήματος νά μεταφράζεται ἀπό τίς πολιτικές ἡγεσίες σέ ἐξωτερική πολιτική ἀναξιοπρέπειας καί ραγιαδισμοῦ.
Δήλωσε μόλις πρό ἡμερῶν ὁ πρωθυπουργός τῆς γείτονος χώρας ὅτι ἡ ἀνέγερση στήν Ἑλλάδα μνημείου γιά τή Γενοκτονία τῶν Ἑλλήνων τοῦ Πόντου προσκρούει στήν εὐαισθησία τοῦ τουρκικοῦ λαοῦ. Καί, γιά ἄλλη μιά φορά, δέν ἀκούσαμε ἀπό ἑλληνικά ἐπίσημα χείλη οὔτε μιά λέξη νηφάλιας καί εὐγενικῆς, ἀλλά μέ ἀξιοπρέπεια καί αὐτοσεβασμό ἀπάντησης. Σέ μέρα ὅπως ἡ σημερινή μνήμης καί ὀδύνης γιά τό φρικιαστικό ὁλοκαύτωμα, τήν ἐξόντωση 353.000 Ἑλλήνων τοῦ Πόντου καί τόν ξεριζωμό ἀπό τήν πατρώα γῆ ἄλλων 500.000 καταδικασμένων στήν ἐξαθλίωση τῆς προσφυγιᾶς, τό νόημα αὐτῆς ἐδῶ τῆς σύναξης δέν μπορεῖ νά εἶναι παρά μόνο μιά ρεαλιστική πολιτική δέσμευση: Ὅτι θά ἀποδοκιμάζουμε πάντοτε μέ τήν ψῆφο μας κάθε πολιτική ἡγεσία, ὁποιασδήποτε ἐπίπλαστης ἤ πραγματικῆς ἰδεολογικῆς ἀπόχρωσης, πού ἐπιδεικτικά παραγνωρίζει τήν εὐαισθησία τοῦ λαοῦ μας γιά τή Γενοκτονία τοῦ ποντιακοῦ καί τοῦ μικρασιατικοῦ Ἑλληνισμοῦ.
Δέν εἶναι νοητό νά ἀνεχόμαστε μιά ἐξωτερική πολιτική πού ἤ χορεύει ζεϊμπέκικο ἤ κουμπαριάζει μέ τήν ἀμετανόητη καί θρασύτατη στίς ἀπαιτήσεις της ἡγεσία ἑνός λαοῦ πού μόνο καυχᾶται γιά τά φρικώδη ἐγκλήματα τῶν πατέρων του. Σχέσεις καλῆς γειτονίας, ναί, φιλία καί συνεργασία ὅπου εἶναι ἐφικτή, ἐπίσης. Ἀλλά, ἐπιτέλους, στή σοβαρή αὐστηρότητα καί στά ἀγέλαστα πρόσωπα τῶν ἡγετῶν τῆς γείτονος ἄς πάψουν οἱ ἕλληνες πολιτικοί νά ἀντιπροσφέρουν πληθωρικές ἐγκαρδιότητες, χασκογελάκια καί φιλοφροσύνες τῆς ἀνάγκης τοῦ ραγιᾶ νά εἶναι ἀρεστός στόν ἀφέντη. Πιθανόν νά εἶναι ἡ Ὑπερδύναμη πού ἐπιτάσσει τήν ἄνευ ὅρων καί χωρίς τό παραμικρό ἀντάλλαγμα ὑπερψήφιση τῆς εἰσόδου στήν Εὐρωπαϊκή Ἕνωση ἑνός ἀσιατικοῦ λαοῦ, ἐφιαλτικῆς ὑπανάπτυξης. Ἀλλά εἶναι καί ἀποδεδειγμένο στή διεθνή πρακτική ὅτι ἕνα κράτος πού μόνο ὑποτάσσεται στίς ἐπιταγές τῶν ἰσχυρῶν χωρίς σθένος καί ραχοκοκαλιά ἱστορικῆς καί πολιτιστικῆς αὐτοσυνειδησίας ἀπωθεῖται στό περιθώριο τῶν διεθνῶν σχέσεων, περιφρονημένο ἀπό ὅλους καί ἀνυπόληπτο.
Ἀπό τή μιά μεριά καθημερινές παραβιάσεις τοῦ ἑλληνικοῦ ἐναέριου χώρου καί τῆς θαλάσσιας ἑλληνικῆς ἐπικράτειας, ὠμές προκλήσεις στή Θράκη καί στίς βραχονησίδες τοῦ Αἰγαίου, ἁλυσιδωτή συνέχεια τῶν ἐγκλημάτων ἐθνοκάθαρσης ἀπό τόν Πόντο στή Μικρασία, καί μετά στήν Ἴμβρο, στήν Τένεδο, στήν Κωνσταντινούπολη, στή Βόρεια Κύπρο. Καί ἀπό τήν ἄλλη μεριά ἡ ἑλληνική κοινωνία νά ζεῖ, χρόνια τώρα, τήν ἀπροκάλυπτη ἰδεολογική τρομοκρατία πού τῆς ἀσκεῖ μιά συντεχνιακή διανόηση δῆθεν «Ἀριστερᾶς» καί δῆθεν «προόδου», στό ὄνομα ἑνός ἐκσυγχρονιστικοῦ τάχα διεθνισμοῦ.
Κατάλοιπο ἀντανακλαστικῶν τοῦ κάποτε μαρξιστικοῦ διεθνισμοῦ, ὁ ἐκσυγχρονιστικός σήμερα διεθνισμός χλευάζει σάν σκοταδισμό καί ἀναχρονισμό κάθε αἴσθηση πατρίδας, κάθε ἀναφορά σέ παράδοση καί πολιτισμό τῶν Ἑλλήνων. Ἑρμηνεύει τήν τουρκική ἐπιθετικότητα σάν περίπου αὐτονόητη ἀντίδραση στόν ἑλληνικό, ὅπως λένε, ἐθνικισμό, στήν ψυχοπαθολογική φοβία τῶν Ἑλλήνων καί στό φάντασμα τῆς καχυποψίας μας: τόν «ἐξ Ἀνατολῶν κίνδυνο», φάντασμα πού τό γεννάει, λένε, ὁ πολεμοκάπηλος ἐθνοκεντρισμός μας.
Μέσα σέ αὐτό τό κλίμα τρομοκρατίας ὅσοι τολμοῦν νά ψελλίσουν ὀδύνη γιά τόν μεθοδικό πνιγμό τοῦ Οἰκουμενικοῦ Πατριαρχείου στήν Κωνσταντινούπολη, τή συνεχιζόμενη δηλαδή ἐθνοκάθαρση, ἤ γιά τόν συστηματικό ἀφανισμό τῶν μνημείων ἑλληνικῆς συνέχειας στήν κατεχόμενη Κύπρο, ὅσοι προβάλλουν ἀντίρρηση γιά τήν ἀνεξέλεγκτη δράση καί τίς ὠμές προκλήσεις τοῦ Τουρκικοῦ Προξενείου στήν Κομοτηνή ἤ γιά τήν ψηφοθηρική ἐκμετάλλευση τῆς ἐκεῖ μουσουλμανικῆς μειονότητας ἀπό κομματάρχες καί πολιτευτές, διασύρονται στά πρωτοσέλιδα τῶν «προοδευτικῶν» ἐφημερίδων σάν «ἑλληναράδες», ἐθνοκάπηλοι, ρατσιστές.
Τελώντας αὐτή τήν ἐτήσια σύναξη στή μνήμη τῆς Γενοκτονίας τῶν Ἑλλήνων τοῦ Πόντου δίνουμε νόημα στήν ἐθιμική τελετή μόνο ἄν θελήσουμε νά λειτουργήσει ὡς εὔτολμο πολιτικό αἴτημα. Ὡς ἀπαίτηση νά σεβαστεῖ ἡ ἐπαγγελματική πολιτική τίς εὐαισθησίες τῆς ἑλληνικῆς κοινωνίας. Νά πάψουμε νά ντρεπόμαστε οἱ Ἕλληνες γιά τήν ἄχρωμη, ἄοσμη, καί ἄγευστη ἀπό Ἱστορία καί πολιτισμό ἐξωτερική μας πολιτική. Ὄχι μόνο οἱ ἐνέργειες, ἀλλά καί ὁ λόγος ὁ πολιτικός νά ἀπηχεῖ τόν αὐτοσεβασμό καί τήν ἀξιοπρέπεια τῶν Ἑλλήνων. Νά ἐργασθεῖ μέ σοβαρότητα τό ἑλληνικό κοινοβούλιο ὥστε νά πληθυνθεῖ ὁ ἀριθμός τῶν χωρῶν πού θά ἀναγνωρίσουν μέ ἐπίσημες πράξεις τή γενοκτονία τοῦ ποντιακοῦ Ἑλληνισμοῦ. Νά εἶναι ἡ Γενοκτονία, ὁ ἀφανισμός τῆς ἐξωελλαδικῆς οἰκουμενικῆς ἑλληνικότητας, ἄξονας σύνεσης ἀλλά καί τόλμης τῆς ἐξωτερικῆς πολιτικῆς.
Δύσκολο νά ἀξιολογεῖς τό σημερινό μολύβι σάν χθεσινό χρυσάφι. Στή σημερινή μέρα, κατά συμβολική σύμπτωση, ὁ ρυθμός τῆς Ἑλλάδας, καθορισμένος στανικά ἀπό τά κρατικά τηλεοπτικά κανάλια —δηλαδή ἀπό τήν πολιτική καί πάλι ἡγεσία— συντονίζεται μόνο μέ τήν καφρική εὐτέλεια τοῦ αὐριανοῦ διαγωνισμοῦ τῆς Εurovision. Καί ἐμεῖς ἐδῶ ἐπιμένουμε νά τελοῦμε μνημόσυνο τῆς χαμένης ἀρχοντιᾶς καί εὐγένειας τῶν Ἑλλήνων τοῦ Πόντου.
Μοναδική μας ἐλπίδα ὁ λόγος τοῦ Μακρυγιάννη.
«Ὅτι ἡ τύχη μᾶς ἔχει τούς Ἕλληνες πάντοτε ὀλίγους. Ὅτι ἀρχή καί τέλος, παλαιόθε καί ὥς τώρα, ὅλα τά θερία πολεμοῦν νά μᾶς φᾶνε καί δέν μποροῦν. Τρῶνε ἀπό μᾶς καί μένει καί μαγιά».
Γι’ αὐτή τή μαγιά ἡ ἀποψινή τελετή μας.
Χρήστος Γιανναράς
* Ομιλία την 19η Μαΐου 2006, την ημέρα μνήμης της Γενοκτονίας των Ελλήνων του Πόντου, στην πλατεία της Αγίας Σοφίας, στη Θεσσαλονίκη
http://www.anixneuseis.gr/%CE%BB%CF%8C%CE%B3%CE%BF%CF%82-%CF%83%CF%84%CE%AE%CE%BD-%E1%BC%A1%CE%BC%CE%AD%CF%81%CE%B1-%CE%BC%CE%BD%CE%AE%CE%BC%CE%B7%CF%82-%CF%84%E1%BF%86%CF%82-%CE%B3%CE%B5%CE%BD%CE%BF%CE%BA%CF%84%CE%BF%CE%BD-2/
18 Μαΐου 2019
ΣΧΕΤΙΚΑ ΚΕΙΜΕΝΑ
(1) Τρεις καθηγητές μιλούν για την γενοκτονία των Ποντίων.
(2) Γενοκτονία Ποντίων 100 χρόνια:
Ο Γερμανός Συνταγματάρχης που τη σχεδίασε.
Συναχθήκαμε σήμερα ἐδῶ νά διαδηλώσουμε πιστότητα στή μνήμη τῆς Γενοκτονίας τῶν Ἑλλήνων τοῦ Πόντου.
Ἐπιτρέψτε μου νά ὑπογραμμίσω: Ἡμέρα μνήμης δέν σημαίνει ἡμέρα συναισθηματικῆς ἁπλῶς ἐκτόνωσης. Θρηνοῦμε τή δολοφονία 353.000 Ἑλλήνων ἀπό τίς στρατιωτικές καί παραστρατιωτικές δυνάμεις τοῦ τουρκικοῦ κράτους, στά πλαίσια κεντρικῆς πολιτικῆς ἀπόφασης καί μεθοδικά σχεδιασμένης στρατηγικῆς. Ἡ ὀδύνη εἶναι ἀνεξάλειπτη καί ἀφόρητη, ἀλλά μόνη ἡ ὀδύνη μένει πάντοτε ἄγονη.
Ἔχει νόημα νά διασώζουμε τή μνήμη τῆς Γενοκτονίας τῶν Ἑλλήνων τοῦ Πόντου, ἄν ἡ ἐγρήγορσή μας εἶναι ἱστορικά γόνιμη. Ἄν δηλαδή ἔχει ἔμπρακτες συνέπειες πού ἐγγυῶνται γιά τό μέλλον τόν αὐτοσεβασμό μας καί τή συλλογική μας ἀξιοπρέπεια. Τουλάχιστον, νά μήν συνεργήσουμε νά ἀπαλειφθοῦν ἀπό τήν πανανθρώπινη συνείδηση τά ὅρια ἀνάμεσα στόν πολιτισμό καί στή βαρβαρότητα, στήν ἀνθρωπιά καί στήν κτηνωδία.
Στόν Πόντο ἄνθισε, γιά εἰκοσιοχτώ ὁλόκληρους αἰῶνες, ἕνας πολιτισμός— ὄχι ἡ φυλή ἁπλῶς ἤ τό γένος τῶν Ἑλλήνων. Ὁ ἴδιος ἐκεῖνος πολιτισμός πού κόμισε στήν ἀνθρωπότητα τήν ἔκπληξη, γιά πρώτη φορά, τῆς κριτικῆς σκέψης, δηλαδή τή βάση τῆς ἐπιστήμης καί τῆς ἔρευνας. Κόμισε, γιά πρώτη φορά, τήν ἐκδοχή τῆς συλλογικότητας ὡς κοινοῦ ἀθλήματος προκειμένου νά «ἀληθεύει» ὁ βίος, τοῦ ἀθλήματος τῆς πολιτικῆς. Δίχως αὐτό τόν πολιτισμό ἡ ζωή τῶν ἀνθρώπων σήμερα, σέ καθολική κλίμακα, θά ἦταν ἄλλη. Ἡ Γενοκτονία τοῦ ποντιακοῦ Ἑλληνισμοῦ στοιχειοθετεῖ, πρωταρχικά, ἔγκλημα ἀπέναντι σέ ἕναν πολιτισμό μέ πανανθρώπινη ἐμβέλεια.
Δέν πρόκειται γιά μεγαλόστομη ρητορεία. Ὁ ξεριζωμός τοῦ Ἑλληνισμοῦ ἀπό τόν Πόντο, κοιτίδα πανάρχαιη τοῦ ἀνθρώπινου πολιτισμοῦ, θά εἶχε σήμερα τό ἀνάλογό του, ἄν ἐξαλείφονταν οἱ Γάλλοι ἀπό τό Παρίσι, οἱ Βρετανοί ἀπό τήν Ὀξφόρδη, οἱ Γερμανοί ἀπό τή Χαϊδελβέργη —τί θά σήμαινε ἕνα τέτοιο γεγονός γιά τή σύνολη ἀνθρωπότητα, ἔστω καί χωρίς τήν κτηνωδία τῶν ἀπαγχονισμῶν, τῶν βιασμῶν, τῶν ἀνασκολοπισμῶν, τῶν πυρπολήσεων. Πόντος χωρίς Ἑλληνισμό σημαίνει ἐξάλειψη καί διακοπή τῆς συνέχειας μιᾶς πληθυσμικῆς παρουσίας ταυτισμένης μέ πρόταση πολιτισμοῦ πού ἐνδιαφέρει πανανθρώπινα.
Τιμοῦμε τή μνήμη τοῦ μαρτυρικοῦ ποντιακοῦ Ἑλληνισμοῦ στό ποσοστό πού διασώζουμε τήν ἐπίγνωση τῆς πρότασης πολιτισμοῦ πού ἐνσάρκωνε. Οἱ Ἕλληνες τοῦ Πόντου ἦταν ζωντανό κατάλοιπο τῆς οἰκουμενικῆς δυναμικῆς τοῦ Ἑλληνισμοῦ προτοῦ αὐτή νά ὑποταχθεῖ στόν ἐθνικιστικό ἐπαρχιωτισμό καί ἀλλοτριωθεῖ σέ βαλκανικό περιθώριο τῆς Εὐρώπης. Τότε, πρίν ἀπό τούς δυό παγκόσμιους πολέμους, ὁ Ἕλληνας, ὅπως ἔγραψε ὁ Ἐλύτης, «ἀνάσαινε ἀκόμα τόν ἀέρα μιᾶς περίπου αὐτοκρατορίας. Οἱ δυνατότητές του νά κινηθεῖ χωρίς διαβατήριο γλώσσας καλύπτανε μεγάλα μέρη τῆς Ἰταλίας καί τῆς Αὐστρίας, ὁλόκληρη τήν Αἴγυπτο, τή νότια Βουλγαρία, τή Ρουμανία, τή Ρωσία τοῦ Καυκάσου καί, φυσικά, τήν Κωνσταντινούπολη μέ τήν ἐνδοχώρα της, ὥς κάτω, κατά μῆκος τοῦ Αἰγαίου, τή λεγόμενη στίς μέρες μας νοτιοδυτική Τουρκία».
Καί προσθέτει ὁ ’Ελύτης: «Εἶναι, τό ξέρω δύσκολο νά ἀξιολογεῖς τό σημερινό μολύβι σάν χθεσινό χρυσάφι». Ὅμως, πρέπει νά προσθέσουμε, ἀλλοίμονο ἄν πάψει τό χρυσάφι νά μετράει τήν ποιότητα τῆς ζωῆς ἀκόμα καί σέ χρόνια μολυβένιου λήθαργου.
Ἴσως σήμερα ἕνα παιδί πού τελειώνει τό ἑλληνικό σχολειό νά ἀγνοεῖ ἀκόμα καί τό ποῦ βρίσκεται γεωγραφικά ὁ Πόντος, ποῦ ἡ Τραπεζούντα, ποῦ ἡ Σινώπη, ἡ Κερασούντα, ἡ Ἀμισός, ἡ Ἀμασεία, ἡ Ἀργυρούπολη, ἡ Οἰνόη, ἡ Παναγία ἡ Σουμελᾶ. Νά ἀγνοεῖ ὅτι ἐκεῖ ἀνθοῦσε ἐπί αἰῶνες ἕνας γεμάτος σφρίγος Ἑλληνισμός καί ὅτι ἔφτασε κάποια στιγμή πού ἀποτέλεσε αὐτόνομο ἑλληνικό κράτος. Τουλάχιστον ὅμως νά μήν ἀγνοεῖ τό σημερινό Ἑλληνόπουλο ὅτι ἔξω ἀπό τά ὅρια τοῦ ἐπαρχιώτικου ἑλλαδικοῦ κρατισμοῦ, ὁ Ἑλληνισμός τοῦ Πόντου εἶχε κατορθώσει ἐπιτεύγματα πού σήμερα μόνο θαυμάζουμε οἱ κατά ὑπηκοότητα Ἕλληνες, ὄντας ἀνίκανοι νά τά πραγματώσουμε. Ἀνυπέρβλητο ἐπίτευγμα ἡ ἀπό θέσεως ἰσχύος, καί γι’ αὐτό δημιουργική, συνάντηση τοῦ ποντιακοῦ (καί γενικότερα τοῦ μικρασιατικοῦ) Ἑλληνισμοῦ μέ τά ἐπιτεύγματα τῆς εὐρωπαϊκῆς Νεωτερικότητας. Λειτούργησε στίς χαμένες αὐτές κοιτίδες τοῦ Ἑλληνισμοῦ ἡ πανάρχαιη ἀφοβία τῶν Ἑλλήνων νά προσλαμβάνουν ὁτιδήποτε καί ὁπουδήποτε χωρίς νά ὑποτάσσονται στό πρόσλημμα. Ἀφομοίωναν στίς δικές τους ἀνάγκες καί στούς δικούς τους στόχους θησαυρίσματα ἀλλότριων πολιτισμῶν —δέν ἀλλοτριώθηκε ὅμως τότε ἡ ἑλληνική αὐτοσυνειδησία καί ἑτερότητα ἀπό τέτοιες προσλήψεις. Ἡ ἀλλοτρίωση κυριάρχησε μόνο στό ἑλλαδικό κρατίδιο, ὅπου ἡ ἑλληνικότητα βιώθηκε (και βιώνεται) σάν ἐξουθενωτική μειονεξία, ἀφοῦ μιά ξιπασμένη διανόηση πότισε (καί ποτίζει) αὐτόν τόν λαό, ὥς τό μεδούλι, μέ τή βεβαιότητα ὅτι εἶναι δεύτερος, καθυστερημένος, ὑπανάπτυκτος σέ σύγκριση μέ τά «πεφωτισμένα καί λελαμπρυσμένα τῆς Ἐσπερίας ἔθνη».
Στόν ποντιακό καί μικρασιατικό Ἑλληνισμό —τουλάχιστον σέ περιοχές ἀπό τίς ὁποῖες σώζονται τεκμηριωμένες μαρτυρίες— ἦταν ἀδιανόητο στά ἑλληνικά δημοτικά σχολεῖα νά μήν ὑπάρχουν εἰδικοί δάσκαλοι γιά τή μουσική καί τά γαλλικά. Ὑπῆρχαν ἀκόμα καί γαλλόφωνες ἑλληνικές ἐφημερίδες, τό δέ θέατρο τῆς Τραπεζούντας, ὅπως καί αὐτό τῆς Σμύρνης, συναγωνιζόταν σέ ποιότητα καί ἐπίπεδο τά θέατρα τῶν πρωτευουσῶν τῆς Εὐρώπης. Καί ὅμως αὐτός ὁ δημιουργικός ἐξευρωπαϊσμός δέν ἔθιγε στό παραμικρό τήν ἑλληνική πολιτιστική ἰδιαιτερότητα, τήν καύχηση γιά τήν εὐγένεια καί τήν ἀρχοντιά τῆς ἑλληνικῆς καταγωγῆς. Σέ ἐξόφθαλμη ἀντίθεση μέ τόν ἑλλαδικό Ἑλληνισμό, ὅπου, κάθε βῆμα ἐξευρωπαϊσμοῦ σήμαινε, κατά κανόνα, μίμηση καί πιθηκισμό τῆς Ἐσπερίας, ταπεινωτική ἀλλοτρίωση καί ἀνίατη μιζέρια μειονεξίας.
Θρηνοῦμε γιά τή Γενοκτονία τῶν Ἑλλήνων τοῦ Πόντου ἀλλά δέν υἱοθετοῦμε τόν ρόλο τοῦ θύματος —θά ἦταν ἡ εὔκολη λύση φυγῆς ἀπό τίς ἱστορικές προκλήσεις. Κάθε ἐτήσια σύναξη στή μνήμη τοῦ ποντιακοῦ ὁλοκαυτώματος ὀφείλει νά διαδηλώνει ἀνυποχώρητη ἐμμονή στήν αὐτοσυνείδητη ἑλληνικότητα πού σάρκωσε ὁ ποντιακός Ἑλληνισμός. Ἑλληνικότητα ὄχι συναισθηματική, ἰδεολογική καί ρητορική, ὄχι φτήνεια δημαγωγίας καί ἐθνικιστικῆς καπηλείας. Ἐμμονή στήν ταυτότητα πολιτισμοῦ τῶν Ἑλλήνων. Δηλαδή, στή διαχρονική ἑνότητα τῆς ἑλληνικῆς γλώσσας. Στήν πρωτογενή ἑλληνική ταυτότητα τῆς πολιτικῆς ὡς κοινοῦ ἀθλήματος σχέσεων κοινωνίας. Στήν ἑλληνική ἐμμονή σέ μεταφυσικό ἄξονα νοήματος τῆς ἀνθρώπινης ὕπαρξης καί συνύπαρξης, στή βεβαιότητα ὅτι τό κατόρθωμα τῆς δημοκρατίας εἶναι ἀνέφικτο χωρίς ἔμπρακτο σέβας τοῦ «ἱεροῦ»: δέν γίνεται δημοκρατία χωρίς Παρθενώνα καί Ἁγιά Σοφιά.
Ὁ ποντιακός Ἑλληνισμός μᾶς κατέλειπε μέτρα ἀρχοντιᾶς, ἀριστοκρατίας τοῦ ἤθους —τά ψηλαφοῦμε τά μέτρα ἀκόμα καί σέ μόνη τήν αὐτοκυριαρχημένη εὐγένεια τῶν ποντιακῶν χορῶν. Τελώντας ἐτήσια σύναξη στή μνήμη τῆς Γενοκτονίας, αὐτή τήν ἀρχοντιά θέλουμε νά σώζουμε ὡς εὔτολμο πολιτικό αἴτημα. Ἀρκετά πιά γευθήκαμε τήν πίκρα καί τήν ταπείνωση μιᾶς ἑλλαδικῆς ἐξωτερικῆς πολιτικῆς πού προκλητικά παραθεωρεῖ τήν ἀξιοπρέπεια τοῦ ἑλληνικοῦ ὀνόματος καί τίς βιωματικές ἱστορικές μας μνῆμες. Βδελυσσόμαστε τούς ἐθνικιστικούς φανατισμούς, τή μισαλλοδοξία, εἴμαστε ἕτοιμοι (καί μάλιστα μέ ἀφελέστατες συχνά ὑπερβολές) νά συγχωρέσουμε τούς αὐτουργούς τῆς γενοκτονίας, νά συνυπάρξουμε μέ τόν γείτονα λαό εἰρηνικά. Ἀλλά εἶναι ἀνυπόφορη ὀδύνη αὐτή ἡ εὐγένεια τοῦ λαϊκοῦ αἰσθήματος νά μεταφράζεται ἀπό τίς πολιτικές ἡγεσίες σέ ἐξωτερική πολιτική ἀναξιοπρέπειας καί ραγιαδισμοῦ.
Δήλωσε μόλις πρό ἡμερῶν ὁ πρωθυπουργός τῆς γείτονος χώρας ὅτι ἡ ἀνέγερση στήν Ἑλλάδα μνημείου γιά τή Γενοκτονία τῶν Ἑλλήνων τοῦ Πόντου προσκρούει στήν εὐαισθησία τοῦ τουρκικοῦ λαοῦ. Καί, γιά ἄλλη μιά φορά, δέν ἀκούσαμε ἀπό ἑλληνικά ἐπίσημα χείλη οὔτε μιά λέξη νηφάλιας καί εὐγενικῆς, ἀλλά μέ ἀξιοπρέπεια καί αὐτοσεβασμό ἀπάντησης. Σέ μέρα ὅπως ἡ σημερινή μνήμης καί ὀδύνης γιά τό φρικιαστικό ὁλοκαύτωμα, τήν ἐξόντωση 353.000 Ἑλλήνων τοῦ Πόντου καί τόν ξεριζωμό ἀπό τήν πατρώα γῆ ἄλλων 500.000 καταδικασμένων στήν ἐξαθλίωση τῆς προσφυγιᾶς, τό νόημα αὐτῆς ἐδῶ τῆς σύναξης δέν μπορεῖ νά εἶναι παρά μόνο μιά ρεαλιστική πολιτική δέσμευση: Ὅτι θά ἀποδοκιμάζουμε πάντοτε μέ τήν ψῆφο μας κάθε πολιτική ἡγεσία, ὁποιασδήποτε ἐπίπλαστης ἤ πραγματικῆς ἰδεολογικῆς ἀπόχρωσης, πού ἐπιδεικτικά παραγνωρίζει τήν εὐαισθησία τοῦ λαοῦ μας γιά τή Γενοκτονία τοῦ ποντιακοῦ καί τοῦ μικρασιατικοῦ Ἑλληνισμοῦ.
Δέν εἶναι νοητό νά ἀνεχόμαστε μιά ἐξωτερική πολιτική πού ἤ χορεύει ζεϊμπέκικο ἤ κουμπαριάζει μέ τήν ἀμετανόητη καί θρασύτατη στίς ἀπαιτήσεις της ἡγεσία ἑνός λαοῦ πού μόνο καυχᾶται γιά τά φρικώδη ἐγκλήματα τῶν πατέρων του. Σχέσεις καλῆς γειτονίας, ναί, φιλία καί συνεργασία ὅπου εἶναι ἐφικτή, ἐπίσης. Ἀλλά, ἐπιτέλους, στή σοβαρή αὐστηρότητα καί στά ἀγέλαστα πρόσωπα τῶν ἡγετῶν τῆς γείτονος ἄς πάψουν οἱ ἕλληνες πολιτικοί νά ἀντιπροσφέρουν πληθωρικές ἐγκαρδιότητες, χασκογελάκια καί φιλοφροσύνες τῆς ἀνάγκης τοῦ ραγιᾶ νά εἶναι ἀρεστός στόν ἀφέντη. Πιθανόν νά εἶναι ἡ Ὑπερδύναμη πού ἐπιτάσσει τήν ἄνευ ὅρων καί χωρίς τό παραμικρό ἀντάλλαγμα ὑπερψήφιση τῆς εἰσόδου στήν Εὐρωπαϊκή Ἕνωση ἑνός ἀσιατικοῦ λαοῦ, ἐφιαλτικῆς ὑπανάπτυξης. Ἀλλά εἶναι καί ἀποδεδειγμένο στή διεθνή πρακτική ὅτι ἕνα κράτος πού μόνο ὑποτάσσεται στίς ἐπιταγές τῶν ἰσχυρῶν χωρίς σθένος καί ραχοκοκαλιά ἱστορικῆς καί πολιτιστικῆς αὐτοσυνειδησίας ἀπωθεῖται στό περιθώριο τῶν διεθνῶν σχέσεων, περιφρονημένο ἀπό ὅλους καί ἀνυπόληπτο.
Ἀπό τή μιά μεριά καθημερινές παραβιάσεις τοῦ ἑλληνικοῦ ἐναέριου χώρου καί τῆς θαλάσσιας ἑλληνικῆς ἐπικράτειας, ὠμές προκλήσεις στή Θράκη καί στίς βραχονησίδες τοῦ Αἰγαίου, ἁλυσιδωτή συνέχεια τῶν ἐγκλημάτων ἐθνοκάθαρσης ἀπό τόν Πόντο στή Μικρασία, καί μετά στήν Ἴμβρο, στήν Τένεδο, στήν Κωνσταντινούπολη, στή Βόρεια Κύπρο. Καί ἀπό τήν ἄλλη μεριά ἡ ἑλληνική κοινωνία νά ζεῖ, χρόνια τώρα, τήν ἀπροκάλυπτη ἰδεολογική τρομοκρατία πού τῆς ἀσκεῖ μιά συντεχνιακή διανόηση δῆθεν «Ἀριστερᾶς» καί δῆθεν «προόδου», στό ὄνομα ἑνός ἐκσυγχρονιστικοῦ τάχα διεθνισμοῦ.
Κατάλοιπο ἀντανακλαστικῶν τοῦ κάποτε μαρξιστικοῦ διεθνισμοῦ, ὁ ἐκσυγχρονιστικός σήμερα διεθνισμός χλευάζει σάν σκοταδισμό καί ἀναχρονισμό κάθε αἴσθηση πατρίδας, κάθε ἀναφορά σέ παράδοση καί πολιτισμό τῶν Ἑλλήνων. Ἑρμηνεύει τήν τουρκική ἐπιθετικότητα σάν περίπου αὐτονόητη ἀντίδραση στόν ἑλληνικό, ὅπως λένε, ἐθνικισμό, στήν ψυχοπαθολογική φοβία τῶν Ἑλλήνων καί στό φάντασμα τῆς καχυποψίας μας: τόν «ἐξ Ἀνατολῶν κίνδυνο», φάντασμα πού τό γεννάει, λένε, ὁ πολεμοκάπηλος ἐθνοκεντρισμός μας.
Μέσα σέ αὐτό τό κλίμα τρομοκρατίας ὅσοι τολμοῦν νά ψελλίσουν ὀδύνη γιά τόν μεθοδικό πνιγμό τοῦ Οἰκουμενικοῦ Πατριαρχείου στήν Κωνσταντινούπολη, τή συνεχιζόμενη δηλαδή ἐθνοκάθαρση, ἤ γιά τόν συστηματικό ἀφανισμό τῶν μνημείων ἑλληνικῆς συνέχειας στήν κατεχόμενη Κύπρο, ὅσοι προβάλλουν ἀντίρρηση γιά τήν ἀνεξέλεγκτη δράση καί τίς ὠμές προκλήσεις τοῦ Τουρκικοῦ Προξενείου στήν Κομοτηνή ἤ γιά τήν ψηφοθηρική ἐκμετάλλευση τῆς ἐκεῖ μουσουλμανικῆς μειονότητας ἀπό κομματάρχες καί πολιτευτές, διασύρονται στά πρωτοσέλιδα τῶν «προοδευτικῶν» ἐφημερίδων σάν «ἑλληναράδες», ἐθνοκάπηλοι, ρατσιστές.
Τελώντας αὐτή τήν ἐτήσια σύναξη στή μνήμη τῆς Γενοκτονίας τῶν Ἑλλήνων τοῦ Πόντου δίνουμε νόημα στήν ἐθιμική τελετή μόνο ἄν θελήσουμε νά λειτουργήσει ὡς εὔτολμο πολιτικό αἴτημα. Ὡς ἀπαίτηση νά σεβαστεῖ ἡ ἐπαγγελματική πολιτική τίς εὐαισθησίες τῆς ἑλληνικῆς κοινωνίας. Νά πάψουμε νά ντρεπόμαστε οἱ Ἕλληνες γιά τήν ἄχρωμη, ἄοσμη, καί ἄγευστη ἀπό Ἱστορία καί πολιτισμό ἐξωτερική μας πολιτική. Ὄχι μόνο οἱ ἐνέργειες, ἀλλά καί ὁ λόγος ὁ πολιτικός νά ἀπηχεῖ τόν αὐτοσεβασμό καί τήν ἀξιοπρέπεια τῶν Ἑλλήνων. Νά ἐργασθεῖ μέ σοβαρότητα τό ἑλληνικό κοινοβούλιο ὥστε νά πληθυνθεῖ ὁ ἀριθμός τῶν χωρῶν πού θά ἀναγνωρίσουν μέ ἐπίσημες πράξεις τή γενοκτονία τοῦ ποντιακοῦ Ἑλληνισμοῦ. Νά εἶναι ἡ Γενοκτονία, ὁ ἀφανισμός τῆς ἐξωελλαδικῆς οἰκουμενικῆς ἑλληνικότητας, ἄξονας σύνεσης ἀλλά καί τόλμης τῆς ἐξωτερικῆς πολιτικῆς.
Δύσκολο νά ἀξιολογεῖς τό σημερινό μολύβι σάν χθεσινό χρυσάφι. Στή σημερινή μέρα, κατά συμβολική σύμπτωση, ὁ ρυθμός τῆς Ἑλλάδας, καθορισμένος στανικά ἀπό τά κρατικά τηλεοπτικά κανάλια —δηλαδή ἀπό τήν πολιτική καί πάλι ἡγεσία— συντονίζεται μόνο μέ τήν καφρική εὐτέλεια τοῦ αὐριανοῦ διαγωνισμοῦ τῆς Εurovision. Καί ἐμεῖς ἐδῶ ἐπιμένουμε νά τελοῦμε μνημόσυνο τῆς χαμένης ἀρχοντιᾶς καί εὐγένειας τῶν Ἑλλήνων τοῦ Πόντου.
Μοναδική μας ἐλπίδα ὁ λόγος τοῦ Μακρυγιάννη.
«Ὅτι ἡ τύχη μᾶς ἔχει τούς Ἕλληνες πάντοτε ὀλίγους. Ὅτι ἀρχή καί τέλος, παλαιόθε καί ὥς τώρα, ὅλα τά θερία πολεμοῦν νά μᾶς φᾶνε καί δέν μποροῦν. Τρῶνε ἀπό μᾶς καί μένει καί μαγιά».
Γι’ αὐτή τή μαγιά ἡ ἀποψινή τελετή μας.
Χρήστος Γιανναράς
* Ομιλία την 19η Μαΐου 2006, την ημέρα μνήμης της Γενοκτονίας των Ελλήνων του Πόντου, στην πλατεία της Αγίας Σοφίας, στη Θεσσαλονίκη
http://www.anixneuseis.gr/%CE%BB%CF%8C%CE%B3%CE%BF%CF%82-%CF%83%CF%84%CE%AE%CE%BD-%E1%BC%A1%CE%BC%CE%AD%CF%81%CE%B1-%CE%BC%CE%BD%CE%AE%CE%BC%CE%B7%CF%82-%CF%84%E1%BF%86%CF%82-%CE%B3%CE%B5%CE%BD%CE%BF%CE%BA%CF%84%CE%BF%CE%BD-2/
18 Μαΐου 2019
ΣΧΕΤΙΚΑ ΚΕΙΜΕΝΑ
1.
Τρεις καθηγητές μιλούν στο Liberal
για την γενοκτονία των Ποντίων.
Tρεις καθηγητές μιλούν στο Liberal με την ευκαιρία της επετείου της γενοκτονίας των Ποντίων. Ο Ιάκωβος Μιχαηλίδης, Αναπληρωτής Καθηγητής Νεότερης και Σύγχρονης Ιστορίας στο ΑΠΘ, ο Ευάνθης Χατζηβασιλείου καθηγητής Ιστορίας του Μεταπολεμικού Κόσμου στο Πανεπιστήμιο της Αθήνας και ο Άγγελος Συρίγος Αναπληρωτής Καθηγητής του Διεθνούς Δικαίου και της Εξωτερικής Πολιτικής στο Πάντειο Πανεπιστήμιο αναφέρονται στην διατήρηση της ταυτότητας των Ποντίων, στις διώξεις και στην αναγνώριση της γενοκτονίας τους και στην στάση της Τουρκίας που ακόμα και σήμερα αρνείται να αναγνωρίσει τις ιστορικές μνήμες που οδήγησαν στον ξεριζωμό των Ελλήνων του Πόντου
Τρεις καθηγητές μιλούν στο Liberal
για την γενοκτονία των Ποντίων.
Tρεις καθηγητές μιλούν στο Liberal με την ευκαιρία της επετείου της γενοκτονίας των Ποντίων. Ο Ιάκωβος Μιχαηλίδης, Αναπληρωτής Καθηγητής Νεότερης και Σύγχρονης Ιστορίας στο ΑΠΘ, ο Ευάνθης Χατζηβασιλείου καθηγητής Ιστορίας του Μεταπολεμικού Κόσμου στο Πανεπιστήμιο της Αθήνας και ο Άγγελος Συρίγος Αναπληρωτής Καθηγητής του Διεθνούς Δικαίου και της Εξωτερικής Πολιτικής στο Πάντειο Πανεπιστήμιο αναφέρονται στην διατήρηση της ταυτότητας των Ποντίων, στις διώξεις και στην αναγνώριση της γενοκτονίας τους και στην στάση της Τουρκίας που ακόμα και σήμερα αρνείται να αναγνωρίσει τις ιστορικές μνήμες που οδήγησαν στον ξεριζωμό των Ελλήνων του Πόντου
Συνέντευξη στον Ανδρέα Ζαμπούκα
Ιάκωβος Μιχαηλίδης
- Κύριε Μιχαηλίδη, πως ερμηνεύεται η διατήρηση της ποντιακής ταυτότητας τέσσερις γενιές μετά, σε αντίθεση με τους υπόλοιπους πρόσφυγες της Μ. Ασίας;
Η διατήρηση της ποντιακής ταυτότητας έναν αιώνα μετά την Γενοκτονία δεν εκπλήσσει τους ειδικούς μελετητές. Οφείλεται κατά βάση στο γεγονός ότι έως σήμερα ο Πόντος αποτελεί μια ανοιχτή πληγή που εξακολουθεί να αιμορραγεί. Η γενοκτονία της περιόδου 1914-1922 δεν στάθηκε η μοναδική δημογραφική αφαίμαξη του Ελληνισμού της περιοχής. Η διαρροή συνεχίσθηκε και τις επόμενες δεκαετίες, με ιδιαίτερη ένταση κατά την σταλινική περίοδο, όταν παρατηρήθηκαν διαδοχικά προσφυγικά κύματα προς την Ελλάδα.
Το πιο πρόσφατο από αυτά σχετίζεται με τη μαζική έλευση χιλιάδων νεοπροσφύγων στις αρχές της δεκαετίας του 1990, αμέσως μετά την κατάρρευση του Υπαρκτού Σοσιαλισμού. Τα αλλεπάλληλα προσφυγικά ρεύματα από τον γεωγραφικό Πόντο εξακολουθούν έως σήμερα να τροφοδοτούν με νέα δεδομένα τόσο την ελληνική εθνική ταυτότητα όσο και την ποντιακή γεωγραφική ιδιαιτερότητα συντηρώντας με τον τρόπο αυτό τη διατήρηση της μνήμης και εμπλουτίζοντας το πολιτισμικό απόθεμα του Ελληνισμού.
- Ποια ήταν η οθωμανική πολιτική,
σε σχέση με τις μειονότητες εκείνη την εποχή;
Η γενοκτονία των χριστιανικών πληθυσμών της Ανατολής, υποσύνολό της οποίας είναι και η ποντιακή γενοκτονία, εκτελέσθηκε στη βάση προκαθορισμένου σχεδίου που συνέλαβαν και εκτέλεσαν αρχικά οι Νεότουρκοι και στη συνέχεια οι Κεμαλικοί. Η μετεξέλιξη της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας σε μια εθνική εστία αποκλειστικά για τους Τούρκους είχε ως αποτέλεσμα τη δαιμονοποίηση των διαφορετικών, ανάμεσά τους και των Ελλήνων Ποντίων.
Η απόφαση της εξολόθρευσης των μειονοτήτων που επί αιώνες διαβιούσαν στην Οθωμανική Αυτοκρατορία ήταν η δραματική κορύφωση της επικράτησης εθνικιστικού παροξυσμού στη Βαλκανική στις αρχές του 20ου αιώνα. Το πνεύμα αυτό υποδαυλίσθηκε σκόπιμα και από τη Γερμανία, η οποία επιχειρούσε εκείνη την εποχή να διεισδύσει στο χώρο της Μέσης Ανατολής με αιχμή του δόρατος τους οπαδούς της δημιουργίας ενός κοσμικού, εθνικιστικού τουρκικού κράτους.
- Γιατί υπάρχει πρόβλημα
σε σχέση με την αναγνώριση της γενοκτονίας των Ποντίων;
H απάντηση στο ερώτημα αυτό είναι σύνθετη. Αφενός στην περίπτωση των Εβραίων ήταν η επιθυμία της παγκόσμιας κοινότητας, αμέσως μετά το τέλος του Δευτέρου Παγκοσμίου Πολέμου, να μην ξεχάσει τις φρικαλεότητες των Ναζί. Γι’ αυτό και η καταδίκη του Ολοκαυτώματος υπήρξε κοινή συνισταμένη και ομόθυμη απόφαση όλων των χωρών της εποχής. Η γενοκτονία των Αρμενίων πάλι υπήρξε αξεπέραστη όσον αφορά τα θύματά της, αφού τα διαθέσιμα στοιχεία είναι αποκαλυπτικά ως προς το συνολικό αριθμό των νεκρών.
Επιπλέον, οι αρμενικές κοινότητες στο εξωτερικό με την ακτιβιστική τους δράση φρόντισαν να ενημερώσουν τη διεθνή κοινή γνώμη για τις τουρκικές φρικαλεότητες την περίοδο του Πρώτου Παγκοσμίου Πολέμου. Σε σχέση λοιπόν με τις παραπάνω περιπτώσεις, το ζήτημα της αναγνώρισης της γενοκτονίας των Ποντίων πράγματι αναδείχθηκε με καθυστέρηση. Σε κάθε περίπτωση τόσο για το Ισραήλ όσο και για την Αρμενία η υπόθεση της γενοκτονίας αποτελεί καθοριστική πτυχή της διαδικασίας συγκρότησης της εθνικής ταυτότητας. Αντίθετα στην περίπτωση της γενοκτονίας των Ποντίων έως πρόσφατα κάτι τέτοιο δεν ίσχυε, γεγονός που είχε τον αντίκτυπό του στη διαχείριση του ζητήματος.
Ευάνθης Χατζηβασιλείου
- Κύριε Χατζηβασιλείου, τι επιδίωκε για τον Πόντο
η πολιτική του Ε. Βενιζέλου το 1918-1920;
Ο Βενιζέλος επιδίωξε να μετατρέψει την Ελλάδα σε μια περιφερειακή δύναμη, με την εφαρμογή της Συνθήκης των Σεβρών. Εφόσον αυτό πραγματοποιείτο, τότε και οι άλλες ελληνικές κοινότητες, όπως ο ποντιακός ελληνισμός, που δεν μπορούσαν λόγω της έλλειψης γεωγραφικής συνέχειας να ενταχθούν σε αυτό το διευρυμένο ελληνικό κράτος, θα ήταν δυνατόν να προστατευθούν πλήρως ως προς τα δικαιώματα και την ταυτότητά τους και να εξασφαλιστεί η επιβίωσή τους.
Έτσι ο Βενιζέλος προσέβλεπε σε μια διευρυμένη Ελλάδα που θα έλεγχε την Ανατολική Θράκη και την ανατολική ακτή του Αιγαίου, ενώ ο ελληνισμός της Πόλης θα εντασσόταν στο διεθνές καθεστώς της και ο ελληνισμός του Πόντου στο νέο αρμενικό κράτος με δική του θεσμική αντιπροσώπευση. Βασικό προαπαιτούμενο ήταν να μπορέσει η Ελλάδα να εφαρμόσει τη Συνθήκη των Σεβρών.
Για να το επιτύχει αυτό, ο Βενιζέλος βασιζόταν σε μια ευρύτατη διεθνή συμμαχία με τους νικητές του πολέμου. Εκεί όμως πήγαν, σε πρώτη φάση, άσχημα τα πράγματα. Όταν ο Βενιζέλος έχασε τις εκλογές του 1920, η συμμαχία αυτή αποσαθρώθηκε, η Ελλάδα απομονώθηκε, και οι αντιβενιζελικές κυβερνήσεις προσπάθησαν και απέτυχαν (έτσι ήρθε η Καταστροφή το 1922) να εφαρμόσουν τη Συνθήκη με τις δυνάμεις της χώρας μόνες τους. Πάντως, πρέπει να τονιστεί ότι η συζήτηση περί λαθών στους χειρισμούς των αντιβενιζελικών, σε τίποτε δεν μειώνει τις τεράστιες ευθύνες του νεοτουρκικού και του κεμαλικού καθεστώτος για τους διωγμούς του ελληνικού στοιχείου και την διενέργεια των σφαγών.
- Πού βασίζεται το αίτημα για αναγνώριση μιας γενοκτονίας
στην περίπτωση των Ελλήνων του Πόντου;
Η έννοια της γενοκτονίας, ειδικά μετά το τέλος του Ψυχρού Πολέμου και την γενίκευση της συζήτησης περί ανθρωπίνων δικαιωμάτων, έχει γίνει αντικείμενο του Διεθνούς Δικαίου και έχει κριθεί θεμιτή η εφαρμογή της σε πολλές περιπτώσεις. Στην συγκεκριμένη, είναι αδιαμφισβήτητο ότι ασκήθηκε εναντίον των Ελλήνων του Πόντου βία χωρίς διακρίσεις που απέβλεπε στην φυσική εξόντωσή τους, ότι αυτή η βία ασκήθηκε με εντολές από την κεντρική διοίκηση (μπορεί δηλαδή να στοιχειοθετηθεί μια «αλυσίδα» εντολών από πάνω έως κάτω) και ότι αυτή η πολιτική εντασσόταν σε μια ευρύτερη στάση του νεοτουρκικού και αργότερα του κεμαλικού καθεστώτος έναντι των εθνικών μειονοτήτων, με πιο γνωστή διεθνώς την περίπτωση των Αρμενίων.
Άγγελος Συρίγος
- Κύριε Συρίγο, τι προβλέπουν οι διεθνείς συμβάσεις
σχετικά με την γενοκτονία των Ποντίων;
Το μοναδικό κείμενο που καθορίζει ρητώς την έννοια της γενοκτονίας είναι η σχετική Σύμβαση του ΟΗΕ του 1948. Εκεί αναφέρεται ότι «γενοκτονία νοείται οποιαδήποτε από τις ακόλουθες πράξεις που ενεργούνται με την πρόθεση ολικής ή μερικής καταστροφής ομάδος εθνικής, εθνολογικής, φυλετικής ή θρησκευτικής: φόνος των μελών της ομάδας… και εκ προθέσεως υποβολή της ομάδας σε συνθήκες διαβιώσεως δυνάμενες να επιφέρουν την πλήρη ή τη μερική σωματική καταστροφή αυτής….»
Η σύμβαση δεν ίσχυε κατά το χρόνο των γεγονότων της μικρασιατικής καταστροφής, ούτε έχει αναδρομική ισχύ. Καθιερώνει συμβατικά μία οικουμενική αρχή, την απαγόρευση της γενοκτονίας, που ίσχυε και προ της καταγραφής της το 1948.
- Ποιοι παράγοντες καθόρισαν την γενοκτονία;
Η γενοκτονία των Ελλήνων του Πόντου ή της Ιωνίας δεν υπήρξε ένα συμπτωματικό, «τυχαίο» γεγονός. Ήταν συνέχεια ενός ευρύτερου σχεδίου που είχε ξεκινήσει η ηγεσία του νεοτουρκικού κινήματος με σκοπό τη δημιουργία εθνικού κράτους απαλλαγμένου από μη μουσουλμανικά-τουρκικά στοιχεία. Είχε ξεκινήσει κατά τη διάρκεια του Α΄ Παγκοσμίου Πολέμου με τους Αρμενίους γενικώς και τους Έλληνες της περιοχής της Σμύρνης. Συνεχίσθηκε από το κεμαλικό καθεστώς με την εξόντωση όχι μόνον όλων των Ελλήνων της Ανατολίας αλλά και κάθε χριστιανικού στοιχείου στη δυτική Μικρά Ασία μετά την είσοδο των κεμαλικών στρατευμάτων στη Σμύρνη.
Ενδεικτικό της καταστάσεως είναι το ακόλουθο. Σύμφωνα με την (προβληματική) οθωμανική απογραφή του 1914, οι μη μουσουλμανικοί πληθυσμοί που κατοικούσαν στα εδάφη της σημερινής Τουρκίας ανέρχονταν τουλάχιστον στο 20% του συνολικού πληθυσμού. Μετά το 1922 (και πριν εφαρμοσθεί η συμφωνία περί ανταλλαγής) είχαν μειωθεί στο 2,5%. Δυστυχώς, η Συνθήκη της Λωζάννης σιώπησε για την υπό τραγικές συνθήκες εκκαθάριση των μη μουσουλμανικών πληθυσμών.
Η εκκωφαντική αυτή σιωπή αποτέλεσε έμμεση επιβράβευση των νεοτουρκικών/κεμαλικών πολιτικών κατά των μειονοτήτων. Ουσιαστικά προδιέγραψε την μοίρα όσων μη μουσουλμανικών μειονοτήτων παρέμειναν στην Τουρκία μετά το 1922 με πλέον χαρακτηριστική περίπτωση τους άλλοτε ακμάζοντες Έλληνες της Κωνσταντινουπόλεως, της Ίμβρου και της Τενέδου που σήμερα ανέρχονται σε μερικές εκατοντάδες άτομα.
19 Μαΐου 2019
Otto Liman von Sanders & Mustafa Kemal
2.
Γενοκτονία Ποντίων 100 χρόνια: Ο Γερμανός Συνταγματάρχης
που τη σχεδίασε ! Ο Φ.Φράγκος αποκαλύπτει.
Μιλώντας σε Πόντιους που ζουν στο Τορόντο του Καναδά, για την Γενοκτονία των προγόνων τους, ο Επίτιμος Α/ΓΕΣ και πρώην ΥΕΘΑ Φραγκούλης Φράγκος είχε αποκαλύψει τον πρωταγωνιστικό ρόλο των Γερμανών! Ποιος Γερμανός στρατιωτικός ήταν ο εμπνευστής της εξόντωσης Ποντίων, Αρμενίων και άλλων πληθυσμών με τη “μέθοδο” των κακουχιών και της εξουθένωσης,μέσω των πορειών θανάτου. Ήταν σαν μια δοκιμή όσων έπραξαν κάποια χρόνια μετά οι ναζί εναντίον Εβραίων κι όχι μόνο.
Ο ρόλος ενός Γερμανού Συνταγματάρχη ήταν καταλυτικός.
Είπε στην ομιλία του ο στρατηγός Φράγκος:
“…Τον Οκτώβριο του 1911 στη Θεσσαλονίκη οι Νεότουρκοι – ως κυβέρνηση πλέον της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας – αποφάσισαν σε συνέδριό τους την εξόντωση των μη μουσουλμανικών εθνοτήτων και τη βίαιη Tουρκοποίηση των – πολυεθνικής καταγωγής – μουσουλμανικών πληθυσμών.
Στην απόφασή τους αναφέρεται επακριβώς ότι:
“Η Τουρκία πρέπει να γίνει ισλαμική χώρα, όπου η θρησκεία του ισλάμ και οι ριζοσπαστικές ισλαμικές αντιλήψεις θα κυριαρχούν και κάθε άλλη διαφορετική θρησκεία θα καταπνίγεται… ΙΣΛΑΜ Ή ΞΙΦΟΣ… Αργά ή γρήγορα θα πρέπει να πραγματοποιηθεί η πλήρης Oθωμανοποίηση όλων των υπηκόων της Τουρκίας. Και είναι ολοκάθαρο ότι αυτό δεν μπορεί να γίνει με την πειθώ. Άρα πρέπει να χρησιμοποιηθεί ένοπλη βία…. Η μουσουλμανική κυριαρχία είναι αναπόφευκτη και μόνο στους μουσουλμανικούς θεσμούς και παραδόσεις οφείλεται σεβασμός. Το δικαίωμα των άλλων εθνοτήτων να έχουν δικές τους οργανώσεις θα πρέπει να αποκλειστεί. Κάθε μορφή αποκέντρωσης και αυτοδιοίκησης θα θεωρείται προδοσία προς την τουρκική αυτοκρατορία. Η επικράτηση της τουρκικής γλώσσας αποτελεί ένα από τα βασικά μέσα για τη διατήρηση της μουσουλμανικής κυριαρχίας”.
Έτσι ξεκίνησε η γενοκτονία των Αρμενίων, των Ελλήνων του Πόντου, των Ελλήνων της Μικράς Ασίας και της Θράκης, των Ασσυρίων και όλων των άλλων Χριστιανικών πληθυσμών.
Με εμπνευστή το Γερμανό συνταγματάρχη Όθωνα Λίμαν φον Σάντερς, (Otto Liman von Sanders), (1855-1929), που είχε αναλάβει στρατιωτικός σύμβουλος και ακολούθως προήχθη σε στρατηγό και κατέστη Αρχιστράτηγο του στρατού της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας κατά τον Α’ Παγκόσμο Πόλεμο, ο οποίος και τιμήθηκε για τις ‘υπηρεσίες’ του στο σουλτανάτο με τον τίτλο του πασά.
Ο Σάντερς πρότεινε εξοντωτικές ναζιστικές συνθήκες, στους Νεότουρκους και τους διαβεβαίωνε ότι «Επιβάλλεται για λόγους ασφαλείας ή απομάκρυνση από τα παράλια των Ελλήνων και των άλλων Χριστιανικών λαών».
Η πρότασή του ήταν ότι «οι παγωνιές και το κρύο του χειμώνα, οι βροχές και η μεγάλη υγρασία, ο ήλιος και η τρομερή ζέστη του καλοκαιριού, οι αρρώστιες του εξανθηματικού τύφου και της χολέρας, οι κακουχίες και η ασιτία, θα φέρουν το ίδιο αποτέλεσμα που λογαριάζετε εσείς με το δικό σας σχέδιο, δηλαδή να τους ξεκαθαρίσετε με σφαγές. Με το σύστημα που σας προτείνω, ο θάνατός τους είναι βέβαιος. Αλλά πριν πεθάνουν, θα μας προσφέρουν τις πολύτιμες για το έθνος υπηρεσίες τους. Επιπλέον, οι γυναίκες τους δε θα γεννούν, κι έτσι θα λυθεί το δημογραφικό σας πρόβλημα, ενώ η μισητή κι άτιμη αυτή ράτσα θα ξεκληριστεί και θα χαθεί για πάντα μέσα σε μια γενιά, κι εσείς θ’ αποκτήσετε μια συμπαγή τουρκική ομοιογένεια, που θα δώσει στο έθνος σας μια νέα δύναμη. Και μη ξεχνάτε βέβαια τις περιουσίες και τα κτήματα που θ’ αφήσουν οι ‘Γιουνάν’ μετά το χαμό τους, που θα περάσουν στο δημόσιο, δηλαδή σε σας όλους’…»
Οι Τούρκοι στρατολόγησαν τον μη στρατευμένο αντρικό πληθυσμό των Ελληνορθόδοξων του Πόντου, της Μικράς Ασίας και της Θράκης εκτός από τους γέρους, τους πολύ άρρωστους και τα μικρά παιδιά, και τον έστειλαν σε στρατόπεδα εργασίας (Amele Taburu) διασκορπισμένα σ’ όλη τη χώρα, σ’ απομακρυσμένες βέβαια από τις εστίες τους περιοχές.
Εκεί τους ανάγκαζαν να σπάζουν πέτρες 12 ώρες την ημέρα, να φτιάχνουν στρατιωτικούς δρόμους, να τρώνε ό,τι περίσσευε από τα…ζώα (το άλεθαν και το μοίραζαν στο συσσίτιο σαν φόρμες ψωμιού) και να κοιμούνται στην ύπαιθρο.
Το 1914 ο πληθυσμός Άνω και Κάτω Αμισσού (37 χωριά) υπολογίζεται σε 20.000 Έλληνες περίπου. Σε εκείνα τα χωριά, στον πόλεμο του 1914-1918, θα δημιουργηθεί και θα δράσει ένα αντάρτικο, καταπληκτικό, αν λογαριάσει κάποιος τις δυσκολίες του.
Το εγκληματικό όργιο της νεοτουρκικής συμμορίας, τέθηκε σε εφαρμογή. Ιδιαίτερα ο Εμβέρ Πασάς είχε ασχοληθεί με την εξόντωση των Ελλήνων, του πρώτου «διωγμού» με τον «λευκό θάνατο» (στις εξοντωτικές πορείες του εσωτερικού και στα τάγματα εργασίες) των Ελλήνων, ιδιαίτερα του Πόντου κατά την διάρκεια του Πρώτου Πολέμου (1914-1918).
Το χρονικό εξοντώσεως των Ποντίων είναι ατελείωτο: Στην Μπάφρα, από 6.270 γυναικόπαιδα και γέροντες σώθηκαν 2.000 περίπου, οι πλείστοι των οποίων υπέκυψαν από εξανθηματικό τύφο. Μαζί τους 150 παιδιά του ορφανοτροφείου, στην πορεία του θανάτου προς την Μελιτηνή (Μαλάτεια) άντεξαν από τα 150 παιδιά μόνο τα 20.
Τον Ιούλιο του 1921 στις περιφέρειες Τραπεζούντας, Σουρμένων, Ριζούντος, εκτόπισαν όλο τον ανδρικό πληθυσμό από 15-60 ετών. Στην πορεία κατέσφαξαν τους περισσότερους, οι δε υπόλοιποι πέθαναν από τις κακουχίες και τους βασανισμούς.
Στην Κερασούντα από 14.000 σώθηκαν μόνο 4.000 γυναικόπαιδα. Στην Οινόη ο Οσμάν Πασάς διέπραξε όσα και στην Κερασούντα ο Εμβέρ Πασάς.
Στην Σαμψούντα ξεκληρίστηκαν όλοι οι Έλληνες με τις λευκές πορείες θανάτου. Ενδεικτικά αναφέραμε τα παραπάνω παραδείγματα.
Από το 1914 έως το 1924 δολοφονήθηκαν 353.000 Έλληνες του Πόντου και αν προσθέσουμε τους 700.000 και πλέον Έλληνες της Ιωνίας – Θράκης, που δολοφονήθηκαν από τον τουρκικό στρατό, φθάνουμε στον αριθμό 1.050.000. Οι θηριωδίες των Τούρκων είναι αναρίθμητες ιδίως τα έτη 1921 – 1922 και αποτελούν απόδειξη του προγράμματος γενοκτονίας από τον Κεμάλ.
Στέκομαι βουβός και διακατέχομαι από ιερή συγκίνηση, απέναντι σε ό,τι αντιπροσωπεύει για την ελληνική μου συνείδηση η θυσία τόσων Ελλήνων, στα βάθη της αλησμόνητης κοιτίδας του Ελληνισμού μας, της γης του Πόντου…
…Το σχέδιο εξόντωσης του Ελληνισμού του Πόντου υλοποιήθηκε σε διάφορες φάσεις από το 1914 ως το 1923. Εκτενείς αναφορές των τουρκικών θηριωδιών διασώζονται σε Προξενεία όλων των Μεγάλων Δυνάμεων της περιόδου εκείνης, αλλά και του Ελληνικού Υπουργείου Εξωτερικών. Πολλές στήλες πρωτογενούς υλικού, εφημερίδων ή περιοδικών αναφέρονται στα θύματα της θηριωδίας των Τούρκων όπως για παράδειγμα στην εφημερίδα της Τραπεζούντας «Εποχή», της περιόδου 1919-1921. Η δικαίωση ενός μέρους των εθνικών διεκδικήσεων του αλύτρωτου ελληνισμού σε βάρος της οθωμανικής αυτοκρατορίας με τη συνθήκη του Λονδίνου (30 Μαΐου 1913) έγινε αιτία να ξεκινήσει σε βάρος τους ένας ακήρυχτος οικονομικός πόλεμος (Α΄ φάση).
Η προσπάθεια για τη βίαιη εγκατάσταση στον Πόντο μουσουλμάνων προσφύγων από τη Μακεδονία ήταν η Β΄ φάση αυτού του διωγμού, ενώ υποχρέωναν τους Έλληνες να εγκαταλείπουν τα σπίτια και τις περιουσίες τους. Ως αποτέλεσμα των εκβιαστικών συνοικήσεων χριστιανών και μουσουλμάνων, αυτές διόγκωσαν το αντάρτικο κίνημα και ομάδες ανταρτών έδρασαν στις περιοχές Αμισού και Μπάφρας στον Δυτικό Πόντο και της Σάντας και των Σουρμένων στον Ανατολικό. Συνολικά το αντάρτικο των Ελλήνων του Πόντου στην κορύφωση του, αριθμούσε 12.000 Μαχητές.
Όταν δόθηκε το σήμα από την Οθωμανική Διοίκηση, η λαίλαπα εξαπλώθηκε με αστραπιαία ταχύτητα και παρέσυρε σαν ηφαιστειακή λάβα τα πάντα. Βάρβαροι τσέτες εισέβαλαν με ορμή στα καλλιμάρμαρα σπιτικά των Ελλήνων. Σε κάθε τους εισβολή άφηναν πίσω τους ποταμούς αίματος, ατέρμονη ροή πόνου, ανθρώπινα ερείπια. Οι άνθρωποι είχαν πια απολέσει την ανθρώπινη ιδιότητά τους. Είχαν μεταβληθεί σε φοβισμένα ζώα που πάλευαν να κρατηθούν στη ζωή. Μια ζωή που έμοιαζε με το μαρτύριο του Χριστού στη σκηνή της πορείας Του προς το Γολγοθά και της Σταύρωσης…
Από Militaire News - 19/05/2019
https://www.militaire.gr/genoktonia-pontion
-100-xronia-germanos-syntagmatarhis-fragos/
ΠΑΡΑΠΟΜΠΕΣ - ΣΧΕΤΙΚΑ ΚΕΙΜΕΝΑ:
2.
Γενοκτονία Ποντίων 100 χρόνια: Ο Γερμανός Συνταγματάρχης
που τη σχεδίασε ! Ο Φ.Φράγκος αποκαλύπτει.
Μιλώντας σε Πόντιους που ζουν στο Τορόντο του Καναδά, για την Γενοκτονία των προγόνων τους, ο Επίτιμος Α/ΓΕΣ και πρώην ΥΕΘΑ Φραγκούλης Φράγκος είχε αποκαλύψει τον πρωταγωνιστικό ρόλο των Γερμανών! Ποιος Γερμανός στρατιωτικός ήταν ο εμπνευστής της εξόντωσης Ποντίων, Αρμενίων και άλλων πληθυσμών με τη “μέθοδο” των κακουχιών και της εξουθένωσης,μέσω των πορειών θανάτου. Ήταν σαν μια δοκιμή όσων έπραξαν κάποια χρόνια μετά οι ναζί εναντίον Εβραίων κι όχι μόνο.
Ο ρόλος ενός Γερμανού Συνταγματάρχη ήταν καταλυτικός.
Είπε στην ομιλία του ο στρατηγός Φράγκος:
“…Τον Οκτώβριο του 1911 στη Θεσσαλονίκη οι Νεότουρκοι – ως κυβέρνηση πλέον της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας – αποφάσισαν σε συνέδριό τους την εξόντωση των μη μουσουλμανικών εθνοτήτων και τη βίαιη Tουρκοποίηση των – πολυεθνικής καταγωγής – μουσουλμανικών πληθυσμών.
Στην απόφασή τους αναφέρεται επακριβώς ότι:
“Η Τουρκία πρέπει να γίνει ισλαμική χώρα, όπου η θρησκεία του ισλάμ και οι ριζοσπαστικές ισλαμικές αντιλήψεις θα κυριαρχούν και κάθε άλλη διαφορετική θρησκεία θα καταπνίγεται… ΙΣΛΑΜ Ή ΞΙΦΟΣ… Αργά ή γρήγορα θα πρέπει να πραγματοποιηθεί η πλήρης Oθωμανοποίηση όλων των υπηκόων της Τουρκίας. Και είναι ολοκάθαρο ότι αυτό δεν μπορεί να γίνει με την πειθώ. Άρα πρέπει να χρησιμοποιηθεί ένοπλη βία…. Η μουσουλμανική κυριαρχία είναι αναπόφευκτη και μόνο στους μουσουλμανικούς θεσμούς και παραδόσεις οφείλεται σεβασμός. Το δικαίωμα των άλλων εθνοτήτων να έχουν δικές τους οργανώσεις θα πρέπει να αποκλειστεί. Κάθε μορφή αποκέντρωσης και αυτοδιοίκησης θα θεωρείται προδοσία προς την τουρκική αυτοκρατορία. Η επικράτηση της τουρκικής γλώσσας αποτελεί ένα από τα βασικά μέσα για τη διατήρηση της μουσουλμανικής κυριαρχίας”.
Έτσι ξεκίνησε η γενοκτονία των Αρμενίων, των Ελλήνων του Πόντου, των Ελλήνων της Μικράς Ασίας και της Θράκης, των Ασσυρίων και όλων των άλλων Χριστιανικών πληθυσμών.
Με εμπνευστή το Γερμανό συνταγματάρχη Όθωνα Λίμαν φον Σάντερς, (Otto Liman von Sanders), (1855-1929), που είχε αναλάβει στρατιωτικός σύμβουλος και ακολούθως προήχθη σε στρατηγό και κατέστη Αρχιστράτηγο του στρατού της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας κατά τον Α’ Παγκόσμο Πόλεμο, ο οποίος και τιμήθηκε για τις ‘υπηρεσίες’ του στο σουλτανάτο με τον τίτλο του πασά.
Ο Σάντερς πρότεινε εξοντωτικές ναζιστικές συνθήκες, στους Νεότουρκους και τους διαβεβαίωνε ότι «Επιβάλλεται για λόγους ασφαλείας ή απομάκρυνση από τα παράλια των Ελλήνων και των άλλων Χριστιανικών λαών».
Η πρότασή του ήταν ότι «οι παγωνιές και το κρύο του χειμώνα, οι βροχές και η μεγάλη υγρασία, ο ήλιος και η τρομερή ζέστη του καλοκαιριού, οι αρρώστιες του εξανθηματικού τύφου και της χολέρας, οι κακουχίες και η ασιτία, θα φέρουν το ίδιο αποτέλεσμα που λογαριάζετε εσείς με το δικό σας σχέδιο, δηλαδή να τους ξεκαθαρίσετε με σφαγές. Με το σύστημα που σας προτείνω, ο θάνατός τους είναι βέβαιος. Αλλά πριν πεθάνουν, θα μας προσφέρουν τις πολύτιμες για το έθνος υπηρεσίες τους. Επιπλέον, οι γυναίκες τους δε θα γεννούν, κι έτσι θα λυθεί το δημογραφικό σας πρόβλημα, ενώ η μισητή κι άτιμη αυτή ράτσα θα ξεκληριστεί και θα χαθεί για πάντα μέσα σε μια γενιά, κι εσείς θ’ αποκτήσετε μια συμπαγή τουρκική ομοιογένεια, που θα δώσει στο έθνος σας μια νέα δύναμη. Και μη ξεχνάτε βέβαια τις περιουσίες και τα κτήματα που θ’ αφήσουν οι ‘Γιουνάν’ μετά το χαμό τους, που θα περάσουν στο δημόσιο, δηλαδή σε σας όλους’…»
Οι Τούρκοι στρατολόγησαν τον μη στρατευμένο αντρικό πληθυσμό των Ελληνορθόδοξων του Πόντου, της Μικράς Ασίας και της Θράκης εκτός από τους γέρους, τους πολύ άρρωστους και τα μικρά παιδιά, και τον έστειλαν σε στρατόπεδα εργασίας (Amele Taburu) διασκορπισμένα σ’ όλη τη χώρα, σ’ απομακρυσμένες βέβαια από τις εστίες τους περιοχές.
Εκεί τους ανάγκαζαν να σπάζουν πέτρες 12 ώρες την ημέρα, να φτιάχνουν στρατιωτικούς δρόμους, να τρώνε ό,τι περίσσευε από τα…ζώα (το άλεθαν και το μοίραζαν στο συσσίτιο σαν φόρμες ψωμιού) και να κοιμούνται στην ύπαιθρο.
Το 1914 ο πληθυσμός Άνω και Κάτω Αμισσού (37 χωριά) υπολογίζεται σε 20.000 Έλληνες περίπου. Σε εκείνα τα χωριά, στον πόλεμο του 1914-1918, θα δημιουργηθεί και θα δράσει ένα αντάρτικο, καταπληκτικό, αν λογαριάσει κάποιος τις δυσκολίες του.
Το εγκληματικό όργιο της νεοτουρκικής συμμορίας, τέθηκε σε εφαρμογή. Ιδιαίτερα ο Εμβέρ Πασάς είχε ασχοληθεί με την εξόντωση των Ελλήνων, του πρώτου «διωγμού» με τον «λευκό θάνατο» (στις εξοντωτικές πορείες του εσωτερικού και στα τάγματα εργασίες) των Ελλήνων, ιδιαίτερα του Πόντου κατά την διάρκεια του Πρώτου Πολέμου (1914-1918).
Το χρονικό εξοντώσεως των Ποντίων είναι ατελείωτο: Στην Μπάφρα, από 6.270 γυναικόπαιδα και γέροντες σώθηκαν 2.000 περίπου, οι πλείστοι των οποίων υπέκυψαν από εξανθηματικό τύφο. Μαζί τους 150 παιδιά του ορφανοτροφείου, στην πορεία του θανάτου προς την Μελιτηνή (Μαλάτεια) άντεξαν από τα 150 παιδιά μόνο τα 20.
Τον Ιούλιο του 1921 στις περιφέρειες Τραπεζούντας, Σουρμένων, Ριζούντος, εκτόπισαν όλο τον ανδρικό πληθυσμό από 15-60 ετών. Στην πορεία κατέσφαξαν τους περισσότερους, οι δε υπόλοιποι πέθαναν από τις κακουχίες και τους βασανισμούς.
Στην Κερασούντα από 14.000 σώθηκαν μόνο 4.000 γυναικόπαιδα. Στην Οινόη ο Οσμάν Πασάς διέπραξε όσα και στην Κερασούντα ο Εμβέρ Πασάς.
Στην Σαμψούντα ξεκληρίστηκαν όλοι οι Έλληνες με τις λευκές πορείες θανάτου. Ενδεικτικά αναφέραμε τα παραπάνω παραδείγματα.
Από το 1914 έως το 1924 δολοφονήθηκαν 353.000 Έλληνες του Πόντου και αν προσθέσουμε τους 700.000 και πλέον Έλληνες της Ιωνίας – Θράκης, που δολοφονήθηκαν από τον τουρκικό στρατό, φθάνουμε στον αριθμό 1.050.000. Οι θηριωδίες των Τούρκων είναι αναρίθμητες ιδίως τα έτη 1921 – 1922 και αποτελούν απόδειξη του προγράμματος γενοκτονίας από τον Κεμάλ.
Στέκομαι βουβός και διακατέχομαι από ιερή συγκίνηση, απέναντι σε ό,τι αντιπροσωπεύει για την ελληνική μου συνείδηση η θυσία τόσων Ελλήνων, στα βάθη της αλησμόνητης κοιτίδας του Ελληνισμού μας, της γης του Πόντου…
…Το σχέδιο εξόντωσης του Ελληνισμού του Πόντου υλοποιήθηκε σε διάφορες φάσεις από το 1914 ως το 1923. Εκτενείς αναφορές των τουρκικών θηριωδιών διασώζονται σε Προξενεία όλων των Μεγάλων Δυνάμεων της περιόδου εκείνης, αλλά και του Ελληνικού Υπουργείου Εξωτερικών. Πολλές στήλες πρωτογενούς υλικού, εφημερίδων ή περιοδικών αναφέρονται στα θύματα της θηριωδίας των Τούρκων όπως για παράδειγμα στην εφημερίδα της Τραπεζούντας «Εποχή», της περιόδου 1919-1921. Η δικαίωση ενός μέρους των εθνικών διεκδικήσεων του αλύτρωτου ελληνισμού σε βάρος της οθωμανικής αυτοκρατορίας με τη συνθήκη του Λονδίνου (30 Μαΐου 1913) έγινε αιτία να ξεκινήσει σε βάρος τους ένας ακήρυχτος οικονομικός πόλεμος (Α΄ φάση).
Η προσπάθεια για τη βίαιη εγκατάσταση στον Πόντο μουσουλμάνων προσφύγων από τη Μακεδονία ήταν η Β΄ φάση αυτού του διωγμού, ενώ υποχρέωναν τους Έλληνες να εγκαταλείπουν τα σπίτια και τις περιουσίες τους. Ως αποτέλεσμα των εκβιαστικών συνοικήσεων χριστιανών και μουσουλμάνων, αυτές διόγκωσαν το αντάρτικο κίνημα και ομάδες ανταρτών έδρασαν στις περιοχές Αμισού και Μπάφρας στον Δυτικό Πόντο και της Σάντας και των Σουρμένων στον Ανατολικό. Συνολικά το αντάρτικο των Ελλήνων του Πόντου στην κορύφωση του, αριθμούσε 12.000 Μαχητές.
Όταν δόθηκε το σήμα από την Οθωμανική Διοίκηση, η λαίλαπα εξαπλώθηκε με αστραπιαία ταχύτητα και παρέσυρε σαν ηφαιστειακή λάβα τα πάντα. Βάρβαροι τσέτες εισέβαλαν με ορμή στα καλλιμάρμαρα σπιτικά των Ελλήνων. Σε κάθε τους εισβολή άφηναν πίσω τους ποταμούς αίματος, ατέρμονη ροή πόνου, ανθρώπινα ερείπια. Οι άνθρωποι είχαν πια απολέσει την ανθρώπινη ιδιότητά τους. Είχαν μεταβληθεί σε φοβισμένα ζώα που πάλευαν να κρατηθούν στη ζωή. Μια ζωή που έμοιαζε με το μαρτύριο του Χριστού στη σκηνή της πορείας Του προς το Γολγοθά και της Σταύρωσης…
Από Militaire News - 19/05/2019
https://www.militaire.gr/genoktonia-pontion
-100-xronia-germanos-syntagmatarhis-fragos/
ΠΑΡΑΠΟΜΠΕΣ - ΣΧΕΤΙΚΑ ΚΕΙΜΕΝΑ:
ΠΟΝΤΙΑΚΗ ΓΕΝΟΚΤΟΝΙΑ - 40 ΚΕΙΜΕΝΑ