Made In: Στις «γραμμές» των μεγάλων brands της μόδας.



Οι εργαζόμενοι στα κλωστοϋφαντουργικά εργοστάσια της Αιθιοπίας είναι οι πιο χαμηλά αμειβόμενοι εργαζόμενοι στον κόσμο. Πολύ πίσω από αυτούς του Μπαγκλαντές. Στα εργοστάσια ρούχων της Αιθιοπίας, που δουλεύουν για μεγάλα brands του χώρου της μόδας, όπως η Guess, η H&M και η Calvin Klein, οι άνθρωποι αμείβονται με μόλις 26 δολάρια το μήνα, (23 ευρώ), σύμφωνα με έκθεση που δημοσιεύθηκε πριν λίγες μέρες.

Η Αιθιοπία, η οποία στοχεύει να γίνει ο κύριος κόμβος κατασκευής ρούχων της αφρικανικής ηπείρου, είναι η δεύτερη πιο πυκνοκατοικημένη χώρα της Αφρικής, με περίπου 105 εκατομμύρια ανθρώπους που εξακολουθούν να ζουν σε μεγάλο βαθμό από τη γεωργία, ερχόμενοι αντιμέτωποι με την ξηρασία και τη φτώχεια.

Σύμφωνα με την έκθεση του Κέντρου Stern του Πανεπιστημίου της Νέας Υόρκης για τις Επιχειρήσεις και τα Ανθρώπινα Δικαιώματα, με τίτλο «Κατασκευάστηκε στην Αιθιοπία: Προκλήσεις στη νέα βιομηχανία ένδυσης», οι εργάτες που φτιάχνουν αυτά τα ρούχα και τα αξεσουάρ όμως δε θα έχουν ποτέ πρόσβαση σε αυτό που οι ίδιοι δημιουργούν, καθώς είναι από τους χειρότερα αμειβόμενους σε ολόκληρο τον κόσμο, με μισθό που δεν ξεπερνά μόλις τα 26 δολάρια το μήνα.

Η μελέτη πραγματοποιήθηκε στο βιομηχανικό πάρκο Hawassa, το μεγαλύτερο της Αιθιοπίας, όπου προμηθευτές από Κίνα, Ινδία και Σρι Λάνκα έχουν ανοίξει εκεί εργοστάσια και ένα από τα πέντε κέντρα που εγκαινίασε η κυβέρνηση το 2014.

Περίπου 25.000 άνθρωποι εργάζονται στο συγκεκριμένο μέρος δημιουργώντας ρούχα για τις πιο περιζήτητες επωνυμίες σε όλο τον κόσμο, ενώ ο αριθμός των εργατών εκεί αναμένεται να αυξηθεί σε περίπου 60.000. Οι γνωστοί για τους μισθούς πείνας εργαζόμενοι του Μπαγκλαντές στη βιομηχανία της ένδυσης λαμβάνουν αμοιβή 95 δολάρια το μήνα, αντίστοιχα στην Κένυα οι εκεί εργαζόμενοι παίρνουν 207 δολάρια το μήνα, ενώ στην Κίνα 326.

Σύμφωνα με τις διαπιστώσεις της έκθεσης, οι εργαζόμενοι και οι εργαζόμενες, ανάμεσά τους πολλές νεαρές και ανήλικες, έχουν λάβει ελάχιστη κατάρτιση, βρίσκονται αντιμέτωποι με ακραία εκμετάλλευση, ενώ τα εργοστάσια αντικαθιστούν όλους τους εργαζομένους, κάθε 12 μήνες, κατά μέσο όρο.

Η κυβέρνηση επιδιώκει οι εξαγωγές ενδυμάτων, που σήμερα ανέρχονται σε 145 εκατομμύρια δολάρια ετησίως, να ανέλθουν σε περίπου 30 δισεκατομμύρια δολάρια. Ένας στόχος που «φαίνεται μη ρεαλιστικός», σύμφωνα με την έκθεση, κυρίως επειδή οι χαμηλοί μισθοί οδήγησαν σε χαμηλή παραγωγικότητα, τακτικές απεργίες και υψηλά ποσοστά φθοράς.

Το Κέντρο Stern του Πανεπιστημίου της Νέας Υόρκης από την πλευρά του κάλεσε την κυβέρνηση της Αιθιοπίας να θεσπίσει έναν ελάχιστο μισθό και να δημιουργήσει ένα μακροπρόθεσμο οικονομικό σχέδιο για την ενίσχυση της βιομηχανίας ενδυμάτων. 


Βέβαια ανάλογες εκθέσεις και έρευνες έχουν καταδείξει την άγρια εκμετάλλευση εργαζομένων στα εργοστάσια που προμηθεύουν πανίσχυρες εταιρίες επώνυμων ρούχων και σε άλλα μέρη του πλανήτη, όπως στην Ασία. 

Εργοστάσια μεγάλης φίρμας στη Σρι Λάνκα, στα οποία παράγεται συλλογή αθλητικής ένδυσης, προϊόν συνεργασίας με την Μπιγιονσέ, κατηγορήθηκαν για βάρβαρη εκμετάλλευση των εργαζομένων. Έρευνα της Asia Floor Wage Alliance κατηγορεί την σουηδική αλυσίδα λιανικού εμπορίου H&M ότι εκμεταλλεύεται συστηματικά εργάτες από την Ινδία μέχρι την Καμπότζη και καταγγέλλει πολυάριθμες παραβιάσεις όσον αφορά τους διεθνείς κανόνες εργασίας. Όσοι δε, προσπαθούν να δράσουν συλλογικά φτιάχνοντας συνδικάτα ώστε να μπορούν να διαπραγματεύονται καλύτερες αμοιβές και συνθήκες, «καταστέλλονται» από τους ιδιοκτήτες των εργοστασίων σε συνεργασία με την αστυνομία, συχνά με βάναυσους τρόπους. Εν τω μεταξύ, οι χαμηλοί μισθοί - οι εργαζόμενοι στα καμποτζιανά εργοστάσια λαμβάνουν περί τα 140 δολάρια τον μήνα - τους κρατούν καθηλωμένους σε αδιέξοδες θέσεις εργασίας, εμποδίζοντας τους να αποκτήσουν τις δεξιότητες και την εκπαίδευση που χρειάζονται για καλύτερα αμειβόμενη και πιο ασφαλή δουλειά.

Δημοσιότητα είχε πάρει το 2017 η πρωτότυπη διαμαρτυρία των εργαζομένων στα Zara. Με πωλήσεις που αγγίζουν τις 53,4 εκατομμύρια λίρες και πάνω από 2.200 καταστήματα σε όλο τον κόσμο, το Zara είναι ένα από τα πιο επιτυχημένα εμπορικά σήματα μόδας στον κόσμο. Ωστόσο,  πελάτες των καταστημάτων Zara στην Κωνσταντινούπολη βρήκαν, κρυμμένα στις τσέπες των ρούχων που αγόρασαν, σημειώματα που έκρυψαν εκεί οι απλήρωτοι εργαζόμενοι που κατασκευάζουν τα προϊόντα. «Έφτιαξα αυτό το ρούχο που πρόκειται να αγοράσεις αλλά δεν πληρώθηκα» ανέφεραν τα σημειώματα.




Ο φωτογράφος Claudio Montesano Casillias κατάφερε να «τρυπώσει» σε ένα από τα εργοστάσια κλωστοϋφαντουργίας στη Ντάκα του Μπαγκλαντές, καταγράφοντας τις συνθήκες που επικρατούν. Σε ένα μικρό δωμάτιο μπορεί να υπάρχουν μέχρι και 15 ραπτομηχανές. Έξοδοι κινδύνου και πυρασφάλεια δεν υπάρχουν, καθώς οι εγκαταστάσεις δεν υπόκεινται σε ελέγχους ασφαλείας και συχνά σημειώνονται πολύνεκρα δυστυχήματα, όπως αυτό στο εργοστάσιο Rana Plaza, το οποίο κατέρρευσε παρασύροντας στο θάνατο πάνω από 1.100 ανθρώπους.

«Μέσα σε αυτά τα εργοστάσια ρούχων οι εργαζόμενοι δουλεύουν από τις έξι το πρωί έως τις έξι το απόγευμα για τον κατώτατο μισθό. Οι εργαζόμενοι σε αυτά τα εργοστάσια κοιμούνται μέσα σε αυτά ή νοικιάζουν δωμάτια δίπλα σε αυτά τα εργοστάσια. Έρχονται από τα χωριά στις πόλεις αναζητώντας μια απασχόληση και ονειρεύονται μια καλύτερη ζωή», είπε ο Claudio Montesano Casillias στη Daily Mail.

Ενήλικοι και ανήλικοι πρόσφυγες από τη Συρία έχουν πέσει θύματα εκμετάλλευσης σε εργοστάσια παραγωγής ρούχων στην Τουρκία για εταιρείες όπως η Marks and Spencer, η ASOS, η Mango και η Inditex στην Τουρκία, σύμφωνα με έρευνα του BBC. 

Τα ωράρια εργασίας είναι εξαντλητικά, ξεπερνώντας αρκετές φορές τις 12 ώρες, ενώ οι εργαζόμενοι πληρώνονται λιγότερο από ένα ευρώ τη μέρα. Σε πολλές περιπτώσεις, δεν τηρούνται οι κανονισμοί ασφαλείας γύρω από τον χειρισμό επικίνδυνων για την ανθρώπινη υγεία ουσιών, με τους εργάτες να στερούνται ακόμα και προστατευτικές μάσκες όταν χρησιμοποιούν χημικά και χρώματα για να βάψουν ή να ξεβάψουν τα προϊόντα.

Οι πρόσφυγες γνωρίζουν στις περισσότερες περιπτώσεις ότι λαμβάνουν ποσό σχεδόν μισό από τον προβλεπόμενο κατώτατο μισθό για τους Τούρκους πολίτες, όμως εξηγούν ότι δεν έχουν άλλη εναλλακτική εάν θέλουν να επιβιώσουν. Οι εταιρείες ρούχων που συνεργάζονται με τα συγκεκριμένα εργοστάσια δήλωσαν ότι είναι κατά της εκμετάλλευσης των προσφύγων και των παιδιών, όμως πρόσθεσαν ότι δεν είναι σε θέση να γνωρίζουν πάντοτε τις συνθήκες εργασίας των ανθρώπων αυτών, καθώς δεν προχωρούν οι ίδιοι στις προσλήψεις.

Αυτά, μόνο, ενδεικτικά….

Μαριάνθη Πελεβάνη

19/5/2019