Από την Αρχαία Μέση Ανατολή, τέχνη που συνδέει το παρελθόν με το παρόν.

Η αλαβάστρινη γυμνή θεά από την Βαβυλώνα που εκτίθεται στο Μητροπολιτικό Μουσείο Τέχνης στη Νέα Υόρκη, τον Μάρτιο του 2019. VINCENT TULLO / THE NEW YORK TIMES 

Ένα χάλκινο άλογο που κατασκευάστηκε στην Υεμένη εκτίθεται στο Μητροπολιτικό Μουσείο Τέχνης (Metropolitan Museum of Art, Met), στη Νέα Υόρκη, τον Μάρτιο του 2019. VINCENT TULLO / THE NEW YORK TIMES

Αρχαία ανάγλυφα από τη Μέση Ανατολή εκτίθενται στο Μητροπολιτικό Μουσείο Τέχνης στη Νέα Υόρκη, τον Μάρτιο του 2019. VINCENT TULLO / THE NEW YORK TIMES


Μια έκθεση στο Met θέτει προκλήσεις 
για το πώς βλέπουμε την ιστορία.

   Το Ισλαμικό Κράτος, ή ISIS, κατέστρεψε μνημεία στην Παλμύρα και αλλού για να διαγράψει το παρελθόν˙ να σαρώσει την ιστορική καταγραφή από τις μνήμες ότι αυτό το κομμάτι του κόσμου έχει μια μακρά ιστορία που δεν συνδέεται με το Ισλάμ και ότι οι κάτοικοί του κάποτε πίστευαν και ζούσαν με διαφορετικούς τρόπους από εκείνους που «εγκρίνονται» από τους φονταμενταλιστές.

«Από τον 1ο αιώνα π.Χ. μέχρι τα μέσα του τρίτου αιώνα μ.Χ., ο πολιτικός χάρτης της Μέσης Ανατολής οριζόταν από δύο υπερδυνάμεις», γράφουν οι επιμελητές μιας εκπληκτικής έκθεσης που βρίσκεται επί του παρόντος στο Μητροπολιτικό Μουσείο Τέχνης (Metropolitan Museum of Art, στη Νέα Υόρκη των ΗΠΑ). Το ένα μεγαθήριο ήταν η Ρωμαϊκή Αυτοκρατορία, «της οποίας η βάση της ισχύος ήταν στη Μεσόγειο». Το άλλο ήταν η αυτοκρατορία των Πάρθων, «η οποία ήλεγχε το Ιράν και μεγάλο μέρος της Κεντρικής Ασίας».

Η έκθεση «Ο κόσμος μεταξύ αυτοκρατοριών: Τέχνη και ταυτότητα στην αρχαία Μέση Ανατολή», που είναι ανοιχτή από τις 18 Μαρτίου έως τις 23 Ιουνίου 2019, συγκεντρώνει μια λαμπρή συλλογή έργων τέχνης από την περιοχή «στο μεταξύ» αυτών των δύο μεγάλων δυνάμεων. Η περιοχή περιλάμβανε μεγάλο μέρος της σύγχρονης Μέσης Ανατολής: Τη νοτιοδυτική Αραβία, τη Nabataea (Πετραία Αραβία), την Ιουδαία, την Συρία και τη Μεσοποταμία. Σύμφωνα με τους επιμελητές, αυτός ο γεωγραφικός χώρος ήταν αμφισβητούμενος, συμπιεσμένος από ισχυρούς γείτονες που προσπαθούσαν να κερδίσουν ο ένας από τον άλλο. Αλλά οι κάτοικοί του είχαν πολλά κοινά μεταξύ τους: Μιλούσαν μια ποικιλία σχετικών γλωσσών, λάτρευαν μια σειρά από θεότητες σε παρόμοιες τοποθεσίες και ήταν μέρος ενός συνδεδεμένου δικτύου εμπορικών συναλλαγών που έφερνε εμπορεύματα και αγαθά σε μικρές -και μερικές φορές σε μεγάλες- αποστάσεις.

Το ζήτημα της κοινής ταυτότητας -αυτοκρατορικής ή άλλης- είναι ένα ενοχλητικό ερώτημα στο οποίο η έκθεση δεν δίνει οριστική απάντηση. Αντίθετα, η έκθεση καταφέρνει να εστιάσει το βλέμμα σε μέρη που συχνά παραβλέπονται, εξορισμένα στην τρομακτική περιφέρεια -ή χειρότερα, σε έναν «κόσμο μεταξύ».

Πολλά από τα αντικείμενα που εμφανίζονται είναι όμορφα. Ένα από τα πρώτα που εμφανίζονται είναι το αγαλματίδιο μιας θεάς, περίπου 25 εκατοστών, από αλάβαστρο. Φοράει ένα χρυσό κολιέ και κρεμαστά σκουλαρίκια, με μια σεληνική ημισέληνο πάνω από τα εξαιρετικά χτενισμένα μαλλιά της. Στέκεται με την παλάμη της απλωμένη, είναι γυμνή, εκτός από ένα ρουμπίνι στον αφαλό της και δύο ρουμπίνια στα μάτια της. Αξίζει να πάει κάποιος απλά να την δει: Μου κόπηκε η ανάσα. 

Η έκθεση είναι εκπληκτική, συγκινητική και συχνά εκθαμβωτική. Και έχει ιδιαίτερη σημασία σε μια εποχή που τα πολιτιστικά τοπία της Συρίας και της Υεμένης ερειπώθηκαν από τον πόλεμο και σε ορισμένες περιπτώσεις από σκόπιμη καταστροφή. Το Ισλαμικό Κράτος, επίσης γνωστό ως ISIS, κατέστρεψε [2] τον Ναό του Bel στην Παλμύρα, μαζί με άλλα κτίρια, τάφους και αντικείμενα, και δολοφόνησε εκείνους που κάποτε προσπαθούσαν να τα διατηρήσουν και να τα προστατεύσουν για τις μελλοντικές γενιές. Το έκαναν για να διαγράψουν το παρελθόν˙ να σαρώσουν την ιστορική καταγραφή από τις μνήμες ότι αυτό το κομμάτι του κόσμου έχει μια μακρά ιστορία που δεν συνδέεται με το Ισλάμ και ότι οι κάτοικοί του κάποτε πίστευαν και ζούσαν με διαφορετικούς τρόπους από εκείνους που «εγκρίνονται» από τους φονταμενταλιστές.

Ο ΠΛΟΥΤΟΣ ΤΩΝ ΕΘΝΩΝ

«Ο κόσμος μεταξύ των αυτοκρατοριών» παρουσιάζει εννέα συνδεδεμένες πόλεις και περιφέρειες, η καθεμιά γεωγραφικά και πολιτισμικά ξεχωριστή από τις άλλες αλλά συνδεδεμένες μέσω εμπορικών οδών. Τρία μεγάλα εμπορικά δίκτυα ορίζουν την εμπορική ζωή της Μέσης Ανατολής: Οι διαδρομές των μπαχαρικών και των καραβανιών μέσω του Βορρά, οι θαλάσσιες συνδέσεις με τον Ινδικό Ωκεανό, και οι χερσαίες διαδρομές που εκτείνονται ανατολικά προς την Κίνα ως μέρος του πρώιμου Δρόμου του Μεταξιού.

Το εμπόριο δημιούργησε τεράστιο πλούτο για όσους είχαν πρόσβαση στα επιθυμητά αγαθά. Η Νοτιοδυτική Αραβία, για παράδειγμα, ήταν φημισμένη για το λιβάνι και την σμύρνα της, καθώς και για το ότι ήταν μια πύλη για καρυκεύματα και κοσμήματα -όπως τα ρουμπίνια της γυμνής θεάς- από τη Νότια Ασία. Οι άνθρωποι που ζούσαν στη νοτιοδυτική Αραβία ήταν «τα πλουσιότερα έθνη στον κόσμο», γράφει ο Πλίνιος ο Γέρων, χάρη στις ακόρεστες ορέξεις εκείνων στις Αυτοκρατορίες των Ρωμαίων και των Πάρθων για αρωματικά και μπαχαρικά. Αυτό που έκανε τα πράγματα χειρότερα, σημείωσε πικρά, ήταν ότι [οι πωλητές] «δεν αγοράζουν οτιδήποτε ως αντάλλαγμα». Σήμερα, οι αυτοκρατορίες θα λέγαμε ότι διέθεταν εμπορικό έλλειμμα.

Τα σχόλια του Πλίνιου Γέροντος υπογραμμίζουν το γεγονός ότι οι καρποί του εμπορίου δεν ήταν πάντοτε συγκεντρωμένοι στα αυτοκρατορικά χέρια -κάτι που η έκθεση καθιστά άκρως ξεκάθαρο. Το υπέροχο χάλκινο άγαλμα ενός καλπάζοντος αλόγου, που χρονολογείται στον δεύτερο αιώνα, αποκαλύπτεται από την επιγραφή του ότι ήταν κάποτε μέρος ενός ζεύγους που φύλαγε το ιερό Madrah από τους Hawti'athat της φυλής Ghayman στη νοτιοδυτική Αραβία. Παρόλο που λείπει το δίδυμό του, καθώς και ο αναβάτης του, το άγαλμα είναι μια υπενθύμιση ότι στον αρχαίο κόσμο δεν χρειαζόταν να είσαι μέλος μιας αυτοκρατορίας για να μπορέσεις να απολαύσεις τα καλύτερα πράγματα στην ζωή. Ο πλούτος δημιουργήθηκε όπου υπήρχε εκτεταμένο εμπόριο. Η εργασία αυτής της ποιότητας και του επιπέδου δείχνει την προθυμία όχι μόνο να επιδειχθούν οι καρποί της ευημερίας αλλά επίσης και τα μέσα για να πληρωθούν αυτοί [οι καρποί].

Η τοποθεσία ορισμένων από τα μέρη που ήκμασαν είναι ασαφής για πολλούς: Τα ονόματα βασιλείων όπως το Hadramawt, το Qataban και το Himyar, είναι τελείως άγνωστα έξω από τον μικρόκοσμο της κλασσικής ακαδημαϊκής μελέτης. Αλλά με την συγκέντρωση της τέχνης που δημιουργήθηκε ή υπερηφάνως παρουσιάστηκε σε αυτές τις τοποθεσίες, οι επιμελητές ζητούν από τον θεατή να εξετάσει την κεντρική θέση στην παγκόσμια ιστορία περιοχών που απεικονίζονται αλλιώς ως περιθωριακές ή ακόμα και άσχετες.

Για τον λόγο αυτό, ο τίτλος της έκθεσης είναι περίεργος. Με το να περιγράφουν τις πόλεις, τους λαούς και τους πολιτισμούς που αποτελούν το επίκεντρο της έκθεσης ως ότι ανήκουν σε έναν «κόσμο ανάμεσα σε αυτοκρατορίες», οι επιμελητές ουσιαστικά διαχωρίζουν αυτές τις πόλεις, τους λαούς και τους πολιτισμούς σε σχέση με τις μεγαλύτερες δυνάμεις που τους περιβάλλουν. Αλλά στην πραγματικότητα, η έκθεση παρέχει μια ανατρεπτική και βαθιά συναρπαστική άποψη για όσους δεν είναι ακριβώς Ρωμαίοι ή Πάρθοι. Ευρισκόμενες έξω από την δομή των αυτοκρατοριών, αυτές οι κουλτούρες είχαν μια πολυπλοκότητα και λεπτότητα που ήταν το αποτέλεσμα εκτεταμένου δανεισμού [στοιχείων] από πολλαπλές πηγές και άντλησης από μια ποικιλία καλλιτεχνικών και γλωσσικών, θρησκευτικών και πολιτιστικών μοντέλων. Αυτή η πολυπλοκότητα έχει ενσωματωθεί στα αντικείμενα στην έκθεση, τα οποία ενθαρρύνουν τον επισκέπτη να σκεφτεί το αρχαίο παρελθόν ως ένα [παρελθόν] ζωντανών περιφερειακών και δια-ηπειρωτικών συνδέσεων˙ των κινήσεων ανθρώπων, ιδεών και αντικειμένων μεταξύ εκατοντάδων ή και χιλιάδων μιλίων.

ΣΦΥΡΗΛΑΤΩΝΤΑΣ ΤΑΥΤΟΤΗΤΕΣ

Η έκθεση ως σύνολο μπορεί να μαρτυρά την ύπαρξη μιας κοινής ταυτότητας μεταξύ των λαών της αρχαίας Μέσης Ανατολής, αλλά τα αντικείμενα αποδεικνύουν επίσης την δύναμη και τον διακριτό χαρακτήρα των τοπικών πολιτισμών στην περιοχή. Για παράδειγμα, η άνοδος του Ιουδαϊσμού έθεσε την Ιουδαία σε μια μοναδική πορεία όχι μόνο στην θρησκεία της, αλλά και στην πολιτική, οικονομική και πολιτιστική ανάπτυξή της. Μνημεία όπως ο Ναός της Ιερουσαλήμ, ένας από τους μεγαλύτερους ναούς στον αρχαίο κόσμο, χτίστηκαν για να μεταδώσουν ένα επίμονο, μοναδικό μήνυμα της ισχύος μιας θρησκείας (στην περίπτωση αυτή, του Ιουδαϊσμού) και να καταπνίξει τους άλλους. Μια ισχυρή τοπική ταυτότητα συνασπίστηκε γύρω από την θρησκεία, μαζί με μια επιθυμία για αυτονομία. Στην Ιουδαία, οι Ρωμαίοι συνάντησαν τις πιο ισχυρές και τακτικές εξεγέρσεις από μεγάλα τμήματα του τοπικού πληθυσμού, που αντιδρούσαν στην επικυριαρχία και τα κοινωνικά, πολιτιστικά και πολιτικά μοντέλα που επιβάλλονταν από μακριά.

Οι Ναβαταίοι, των οποίων το βασίλειο ήλεγχε ζωτικής σημασίας εμπορικές οδούς στον άξονα βορρά-νότου, διέθεταν τους δικούς τους τρόπους διαχείρισης της εξωτερικής πίεσης. Οι Ναβαταίοι ήταν έντονα ανεξάρτητοι και «εξαιρετικά λάτρεις της ελευθερίας», όπως γράφει ο ιστορικός Διόδωρος της Σικελίας˙ όταν απειλούνταν, «κατέφευγαν στην έρημο, χρησιμοποιώντας την ως φρούριο, επειδή δεν έχει νερό και οι άλλοι δεν μπορούσαν να την περάσουν». Ήταν επίσης εξαιρετικά πλούσιοι: Έχτισαν την πόλη της Πέτρας σε μια από τις πιο εξαιρετικές τοποθεσίες στον αρχαίο κόσμο, πλήρη με τεράστια μνημεία σμιλεμένα στον βράχο. Η Πέτρα ήταν μια μητρόπολη, ένα εμπορικό κέντρο και ένα κόσμημα από μόνη της. Όπως και η πόλη της Νέας Υόρκης, η Πέτρα άκμασε επειδή ήταν προσβάσιμη και ευπροσάρμοστη -και, όπως και η Νέα Υόρκη, δεν ήταν υπεράνω του να διατυμπανίζει την δόξα της. Ένα από τα πιο εντυπωσιακά εκθέματα είναι μια γιγαντιαία ασβεστολιθική προτομή του Δία-Dushara, της κύριας θεότητας της πόλης, που ανακαλύφθηκε στην Πύλη του Τεμένους στην Πέτρα.

Στην Παλμύρα, οι τοπικές Αρχές προωθούσαν μια ξεχωριστή ταυτότητα με την έκδοση δίγλωσσων νομισμάτων και επιμένοντας ότι οι πολιτικές επιγραφές στα κτίρια πρέπει να είναι γραμμένες τόσο στα Ελληνικά όσο και στα Αραμαϊκά της Παλμύρας. Η έκθεση περιλαμβάνει μια όμορφη σειρά ανάγλυφων και επιτύμβιων πορτρέτων της ελίτ της Παλμύρας, όμορφα σκαλισμένα από άριστους τεχνίτες. Ένα από αυτά, μια εντυπωσιακή εικόνα μιας νεαρής γυναίκας που ονομάζεται Bat'a, φορώντας μια συλλογή ακριβών κοσμημάτων, που είχε παραγγελθεί από τον παππού της κατά την διάρκεια της ζωής της, είναι ιδιαίτερα ωραία. Το γλυπτό είναι επίσης σημαντικό από μια άποψη τέχνης-ιστορίας, επειδή σε αντίθεση με τα περισσότερα άλλα, εξακολουθεί να περιέχει κάποια αρχική χρωστική ουσία.

ΠΟΙΟΣ ΕΙΝΑΙ Ο ΙΔΙΟΚΤΗΤΗΣ ΤΗΣ ΙΣΤΟΡΙΑΣ;

Κάθε μια από τις εννέα ζώνες της έκθεσης προσφέρει αποκαλύψεις -από μια πλήρους μεγέθους, τέλεια άθικτη, υπέροχη ρωμαϊκή ασπίδα που βρέθηκε στην [πόλη] Δούρα Ευρωπός (στην Συρία), μέχρι αυτό που θεωρείται ευρέως ως η παλαιότερη αναπαράσταση του Ιησού Χριστού στον κόσμο, που βρέθηκε επίσης στην Δούρα Ευρωπός, μέσα σε ένα κτίριο που θεωρείται ότι είναι η παλαιότερη επιβιώσασα εκκλησία στον κόσμο. Όπως και η γυμνή θεά, κάθε ένα από αυτά τα αντικείμενα από μόνο του αξίζει την επίσκεψη [στο μουσείο].

Μια έκθεση από όμορφα διατηρημένα γυαλικά είναι μαγευτική για την λεπτότητα των αντικειμένων και την λαμπρότητα του χρώματός τους. Καθηλώθηκα από το ανάγλυφο αυτού που σχεδόν σίγουρα είναι ο αραβικός θεός Arsu, προστάτης των καραβανιών και κυρίαρχος [του άστρου] της Αφροδίτης, ιππεύοντας μια καμήλα και με ένα φουλάρι γύρω από το λαιμό του να ανεμίζει πίσω του. Και χαμογέλασα με την στήλη -ένα μικρό ταφικό μνημείο από την Σιδώνα εκεί που βρίσκεται τώρα ο Λίβανος- που καταγράφει την ζωή μιας γυναίκας που ονομαζόταν Βρεμούσα (το όνομα της οποίας σημαίνει κυριολεκτικά «θυμωμένη γυναίκα»). Η Βρεμούσα, λέει, «ήταν εξαιρετική και δεν προκαλούσε προβλήματα. Στο καλό!» Δεν μπορώ να σκεφτώ χειρότερους τρόπους για να μείνει η μνήμη κάποιου.

Ο πολυτελής κατάλογος της έκθεσης αφιερώνει ένα τελευταίο κεφάλαιο στην καταστροφή των τόπων πολιτιστικής κληρονομιάς στη Μέση Ανατολή κατά την διάρκεια του πολέμου. Περιλαμβάνει επίσης δορυφορικές εικόνες της Δούρα Ευρωπός που τεκμηριώνουν μια δεύτερη απειλή: Οι παράνομες ανασκαφές καταστρέφουν αυτήν την περιοχή, καθώς οι κυνηγοί λαφύρων αναζητούν θησαυρούς για να τους πουλήσουν σε αδίστακτους αγοραστές. Αυτό είναι σπαραξικάρδιο.

Δεν μπορεί κανείς να αντιληφθεί πόσες από τις δόξες που εκτίθενται στο Met προέρχονται όχι από μουσεία και συλλογές στις σύγχρονες χώρες στις οποίες βρέθηκαν (αν και υπάρχουν κάποια σημαντικά δάνεια από το Ισραήλ, την Ιορδανία και τον Λίβανο) αλλά από συλλογές στην Δανία, την Γαλλία, την Γερμανία, το Ηνωμένο Βασίλειο και τις Ηνωμένες Πολιτείες. Αυτό λέει πολλά για το πώς η υλική κουλτούρα ορισμένων περιοχών του κόσμου έχει αποκτηθεί από ανθρώπους που ζουν σε άλλες [περιοχές], καθώς τα οικονομικά και πολιτικά κέντρα βάρους έχουν μετατοπιστεί με την πάροδο του χρόνου.

Αυτές οι μεταβολές έχουν διαμορφώσει το ευρύτερο αφήγημα του πώς βλέπουμε το παρελθόν. Ο προσδιορισμός των λαών και των γεωγραφικών περιοχών ως «μεταξύ αυτοκρατοριών» προϋποθέτει ότι είναι αυτές οι αυτοκρατορίες που έχουν σημασία. Μπορεί να είναι δελεαστικό να σκεφτούμε τις περιφέρειες που συνδέουν τις αυτοκρατορίες ως σημαντικές και ενδιαφέρουσες μόνο από την άποψη του τρόπου που συνδέουν μεταξύ τους άλλες, θεωρητικά πιο σημαντικές και ενδιαφέρουσες πολιτείες. Όμως, όπως όποιος βλέπει αυτή την έκθεση πρέπει να συνειδητοποιήσει ότι κανένα κομμάτι δεν είναι περιθωριακό, παραχθέν από ή για ανθρώπους στην περιφέρεια. Ας ελπίσουμε ότι αυτή η θαυμάσια επίδειξη μπορεί να βοηθήσει να αλλάξουμε τον τρόπο με τον οποίο βλέπουμε τους εαυτούς μας, καθώς και τον τρόπο με τον οποίο βλέπουμε εκείνους που ήταν κεντρικοί -και όχι στο ενδιάμεσο.

Στα αγγλικά: 
Σύνδεσμοι:

Peter Frankopan,
  καθηγητής Παγκόσμιας Ιστορίας 
στο Πανεπιστήμιο της Οξφόρδης.
21/06/2019
              ΣΧΕΤΙΚΑ ΘΕΜΑΤΑ          



 The World between Empires: 
Art and Identity in the Ancient Middle East (The Met)
Portrait of Bat‘a, Late 2nd–early 3rd century. Limestone, pigment, H. 211/4 in., W. 1415/16 in., D. 7 7/8 in. Palmyra. Musée de Grenoble, Grenoble (MG 1578)



 Striding Lion Ridden by Eros or Child Dionysos (early first century B.C.–mid-first century A.D.) PHOTO: FREER GALLERY OF ART AND ARTHUR M. SACKLER GALLERY, SMITHSONIAN INSTITUTION

Stele of a Goddess (‘Goddess of Hayyan’) (first-second century 
PHOTO: DEPARTMENT OF ANTIQUITIES OF JORDAN

Incense Burner With Scene of Man Riding Camel (third century)
 PHOTO: TRUSTEES OF THE BRITISH MUSEUM

ΠΗΓΗ: www.wsj.com


Detail of statuette of Aphrodite Anadyomene, ca. 1st–2nd century. Lebanon, Baalbek. Bronze, gold, semi-precious gems, H. 5 7/8 x W. 2 5/8 x D. 1 in. (14.8 x 6.5 x 2.4 cm). National Museum, Beirut. 

Front and back of statuette of Aphrodite Anadyomene, ca. 1st–2nd century. Lebanon, Baalbek. Bronze, gold, semi-precious gems, H. 5 7/8 x W. 2 5/8 x D. 1 in. (14.8 x 6.5 x 2.4 cm). National Museum, Beirut


ΠΗΓΗ: The Met


  Funerary relief, c. 150-200 CE, Palmyra, Syria. Metropolitan Museum of Art, 
Νew York. (CC0 1.0)

 Figure of a lion, late 1st millennium BCE, Southwestern Arabia. 
Metropolitan Museum of Art, New York. (CC0 1.0).

 Door lintel with lion-griffins and vase with lotus leaf, c. 2nd-3rd century CE, Parthian from Mesopotamia. Metropolitan Museum of Art, New York (CC0 1.0).

Silver drachm (coin), c. 78-110 CE, Parthian from Iran.
 Metropolitan Museum of Art, New York. (CC0 1.0).





Cameo with Shapur I, at right, capturing Valerian in battle, from around the late third century.CreditVincent Tullo for The New York Times
From “The World Between Empires” at the Met, a near-abstract alabaster head of a woman (nicknamed Miriam by archaeologists who found her) from Timna, an ancient city in Yemen, first century B.C.- first half of first century A.D.CreditCreditVincent Tullo for The New York Times 

Relief with head of Dionysos/Dushara from Petra, first century B.C.-first century A.D.CreditVincent Tullo for The New York Times


Head and torso of the statue of Hadrian, from near Tel Shalem, circa 117-138.CreditVincent Tullo for The New York Times 

Funerary reliefs from Palmyra, all relatives of Zabdibol, clockwise from top left: portrait of his daughter, Alayyat, circa 150-200; banquet relief of Zabdibol and family, second-half of second century; portrait of Nurbel, his brother, circa 181; portrait of Tadmor, his mother, circa 148; and portrait of Shu'adel, his son, circa 172.CreditVincent Tullo for The New York Times
Baptistery wall painting: “Christ Healing the Paralytic,” circa 232, Syria, Dura-Europos. Paint on plaster, 57 1/16 inches high by 34 5/8 inches wide. New Haven, Yale University Art Gallery. (Metropolitan Museum of Art)


Incense burner, second–first century B.C. southwestern Arabia, Aden. Limestone, 3 ¾ inches high. The Trustees of the British Museum, Department of the Middle East, London, ME. (Metropolitan Museum of Art)
ΠΗΓΗ:  www.theepochtimes.com









  
















 ΠΗΓΗ: www.instazu.com


 Bearded God, ca 1st C, Dura-Europos © Karen Rubin/goingplacesfarandnear.com

 Wall Painting of Christ Healing the Paralytic/Wall Painting of Christ Walking on Water, ca 232, Dura-Europos, Christian building, considered the world’s oldest surviving church. The paintings include images of Jesus Christ performing miracles, and are the earliest securely dated representations of him © Karen Rubin/goingplacesfarandnear.com

 3rd C biblical wall paintings discovered in the Dura-Europos synagogue were exceptional because they demonstrated that early Jewish art included figural scenes. © Karen Rubin/goingplacesfarandne

 Statuette of nude goddess, 2nd C BC-2nd C AD, Ctesiphon © Karen Rubin/goingplacesfarandnear.com

The Greek sun god Helios, from Petra, 1st C BC – 1st C AD, found at Qint al-Bint temple in Petra, visited on the Global Scavenger Hunt © Karen Rubin/goingplacesfarandnear.com

 ΠΗΓΗ: Goingplacesfarandnear.com











ΠΗΓΗ:  twitter.com/hashtag/worldbetweenempires







The ancient city of Palmyra, located in war-torn Syria, flourished as a Roman trading outpost around A.D. 200. ISIS militants seized it, and have destroyed some of its historic buildings.

PHOTO BY YOUSSEF BADAWI, EPA/COBIS

 ΠΗΓΗ:  www.nationalgeographic