Γιατί υποχωρεί η δημοτικότητα του Πούτιν.

ΣΧΕΤΙΚΑ ΚΕΙΜΕΝΑ:
Πώς βλέπει το Κρεμλίνο τον υπόλοιπο κόσμο.


 Γιατί υποχωρεί η δημοτικότητα του Πούτιν.

Τον Μάιο του 2018, σε έρευνα του Παν-Ρωσικού Κέντρου Έρευνας της Κοινής Γνώμης (VΤsIOM), το 47,4% των Ρώσων πολιτών εξέφραζε εμπιστοσύνη στο πρόσωπο του προέδρου Βλαντίμιρ Πούτιν. Ήταν η εποχή κατά την οποία ο ένοικος του Κρεμλίνου είχε μόλις εξασφαλίσει την επανεκλογή του στην αρχηγία του κράτους για άλλα έξι χρόνια και η Ρωσία ετοιμαζόταν να υποδεχθεί φιλάθλους από όλο τον κόσμο για τη διεξαγωγή του Μουντιάλ.

Σε νέα έρευνα του VτsIOM, που δημοσιοποιήθηκε την περασμένη Παρασκευή, το αντίστοιχο ποσοστό έχει υποχωρήσει στο 31,7% - το χαμηλότερο από τον Ιανουάριο του 2006.

Μικρή παρηγοριά μπορεί να προσφέρει στο Κρεμλίνο το γεγονός ότι ο Πούτιν εξακολουθεί να συγκεντρώνει μεγαλύτερο ποσοστό εμπιστοσύνης από οποιονδήποτε άλλο Ρώσο πολιτικό, είτε πρόκειται για στελέχη της κυβέρνησης όπως ο πρωθυπουργός Ντμίτρι Μεντβέντεφ (7,3%), ο υπουργός Άμυνας Σεργκέι Σοϊγκού (14,8%) και ο υπουργός Εξωτερικών Σεργκέι Λαβρόφ (13%), είτε ηγέτες της κοινοβουλευτικής αντιπολίτευσης όπως ο εθνικιστής Βλαντίμιρ Ζιρινόφσκι (8,8%).

Η αντιδημοφιλής αύξηση των (απαράλλαχτων από την σοβιετική εποχή) ορίων ηλικίας συνταξιοδότησης, την οποία δρομολόγησε η κυβέρνηση στη σκιά της διοργάνωσης του Μουντιάλ, φαίνεται πως λειτούργησε ως καταλύτης για να εκφραστεί υπό μορφήν χιονοστιβάδας η συσσωρευμένη κοινωνική δυσαρέσκεια και κόπωση από την πολυετή παραμονή του Πούτιν στην εξουσία.

Η κατάσταση της οικονομίας αποτελεί το κυριότερο μέλημα των πολιτών – που προφανώς δεν έχουν αφομοιώσει το γεγονός ότι οι κυρώσεις της Δύσης ήρθαν για να μείνουν για πάντα.

Είναι χαρακτηριστικό ότι, σύμφωνα με έρευνα της κρατικής στατιστικής υπηρεσίας Rosstat, το τελευταίο τρίμηνο του 2018 με δείγμα 48.000 νοικοκυριά, το 48,2% των ερωτηθέντων (έναντι 49,8% έναν χρόνο νωρίτερα) δήλωσε ότι δεν έχει την οικονομική άνεση να προβεί σε άλλες αγορές, πέρα από την προμήθεια τροφής και ρουχισμού – ποσοστό που γίνεται ακόμη υψηλότερο για τις νέες οικογένειες (59,2%) και τους συνταξιούχους (57,9%). Μάλιστα για το 15% των ερωτηθέντων ακόμη και η αγορά ρουχισμού ή η εξόφληση λογαριασμών κοινής ωφέλειας αποτελεί βάρος.

Το Κρεμλίνο θέτει μεθοδολογικά ερωτήματα προς τους δημοσκόπους, επιμένοντας ότι ο βαθμός αποδοχής του Πούτιν μπορεί να μετρηθεί από πολλές οπτικές γωνίες και επισημαίνοντας ότι, ενώ το ποσοστό εμπιστοσύνης στο πρόσωπο του προέδρου υποχωρεί, η επιδοκιμασία του έργου του ως αρχηγού του κράτους δείχνει στην ίδια έρευνα να αυξάνεται στο 66% από 62% τον Ιανουάριο.

Προφανώς διαφορετικά διατυπωμένα ερωτήματα δίνουν και διαφορετικά αποτελέσματα. Όμως το πολιτικά ενδιαφέρον στοιχείο είναι το ότι, ενώ ο ρωσικός πληθυσμός δείχνει κατά πλειοψηφία να εγκρίνει την πολιτική του Πούτιν (ιδίως την εξωτερική), ολοένα και περισσότερο βλέπει τον ίδιο τον πρόεδρο ως τμήμα (ή, στην καλύτερη περίπτωση, όμηρο) μιας περιχαρακωμένης και διεφθαρμένης ελίτ.

Το υλικό για την ανάδυση μιας νέας αντιπολίτευσης με αντι-ολιγαρχικά χαρακτηριστικά, πέρα από την περιθωριοποιημένη φιλοδυτική αντιπολίτευση ή τα εν πολλοίς συμπολιτευόμενα και στερούμενα κύρους κοινοβουλευτικά κόμματα, είναι παρόν.

Έχει άλλωστε ενδιαφέρον το γεγονός ότι πολλαπλασιάζονται το τελευταίο διάστημα στη Ρωσία οι κοινωνικές αντιδράσεις, που φθάνουν να βάζουν στο στόχαστρό τους (με υβριστική μάλιστα συνθηματολογία) ακόμη και τον ιδεολογικό πυλώνα του καθεστώτος που είναι η Ρωσική Ορθόδοξη Εκκλησία.

Ήδη με παρέμβαση Πούτιν ανεστάλη η κατασκευή καθεδρικού ναού σε έναν από τους ελάχιστους πνεύμονες πρασίνου στο Γεκατερίνμπουργκ των 1,5 εκατ. κατοίκων, μετά από διαδηλώσεις και συγκρούσεις με την αστυνομία που κατέληξαν σε 30 συλλήψεις. (Το 2017 είχε αντιστοίχως ακυρωθεί, μετά από κινητοποιήσεις, η μεταβίβαση του μεγάλου καθεδρικού του Αγ. Ισαάκ της Αγ. Πετρούπολης από το μουσείο που τη διαχειρίζεται προς την Ορθόδοξη Εκκλησία).

Επιπλέον, την περασμένη εβδομάδα ακυρώθηκαν, σύμφωνα με την εφημερίδα Vedomosti, τα σχέδια δημιουργίας στην κωμόπολη Ουρντομά χωματερής για τα σκουπίδια της Μόσχας, μετά από λαϊκές αντιδράσεις για την περιβαλλοντική υποβάθμιση.

Για τον επικεφαλής του VτsIOM, Βαλέρι Φιοντόροφ (ο οποίος σε τηλεοπτικές του εμφανίσεις έσπευσε να διασκεδάσει τις εντυπώσεις που προκάλεσε το σοκ των αρχικών του ευρημάτων), το κρίσιμο ερώτημα είναι αυτό της πίστης σε ένα καλύτερο μέλλον. Με τα εισοδήματά τους συμπιεσμένα εδώ και μία πενταετία, οι Ρώσοι ολοένα και λιγότερο μπορούν να προσβλέπουν σε αυτό.   

ΚΩΣΤΑΣ ΡΑΠΤΗΣ

1/6/2019


   ΣΧΕΤΙΚΑ ΚΕΙΜΕΝΑ   






Πώς βλέπει το Κρεμλίνο τον υπόλοιπο κόσμο.

Οι Ρώσοι αναλυτές θεωρούν πως οι ΗΠΑ θα επικεντρωθούν λιγότερο στις παρεμβάσεις ανά τον κόσμο και θα είναι πιο εθνικιστές, μερκαντιλιστές και θα εστιάζουν στα συμφέροντά τους.

Ο Thomas Hobbes περιέγραψε τη ζωή ενός ανθρώπου ως "μοναχική, φτωχή, άσχημη, και σύντομη”. Η άποψη του Κρεμλίνου για τον κόσμο είναι σκοτεινή και αντίστοιχη με αυτή του Hobbes. Αλλά σε μια πρόσφατη επίσκεψη στη Μόσχα, εντυπωσιάστηκα από την εμπιστοσύνη των Ρώσων (που έχουν κάποια επιρροή), στην ικανότητα της χώρας τους να διαπρέψουν σε έναν τέτοιο κόσμο.

Οι δημοσκοπήσεις για τον Vladimir Putin έχουν μειωθεί σε μόλις πάνω από το 60%, που αποτελεί το χαμηλότερο επίπεδο από την επέμβαση της Ρωσίας στην Ουκρανία το 2014, αλλά δεν αμφισβητείται στο εσωτερικό. Όλοι αναμένουν τον πρόεδρο να παραμείνει στην εξουσία τουλάχιστον μέχρι το 2024 που λήγει η τωρινή του θητεία, και ίσως και περισσότερο. Η οικονομία, που παραμένει εξαρτημένη από τις εξαγωγές των φυσικών πόρων και ανίκανη να αναπτυχθεί περισσότερο από 1,5% σε ετήσια βάση, συνεχίζει να "σέρνεται”.

Μεγάλο μέρος της αυτοπεποίθησης του Κρεμλίνου προέρχεται από την πεποίθηση ότι ο δυτικός κόσμος αλλάζει με τρόπο που βολεύει τη Ρωσία. Ο Donald Trump φαίνεται ότι εκπροσωπεί μια μακροπρόθεσμη τάση στις ΗΠΑ παρά ένα βραχυπρόθεσμο ξέσπασμα: οι Ρώσοι αναλυτές εκτιμούν ότι οι ΗΠΑ θα είναι λιγότερο επικεντρωμένοι στο να παρεμβαίνουν ανά τον κόσμο και να διατηρούν μια φιλελεύθερη, βασισμένη σε κανόνες, υπό αμερικανική σκέπη, τάξη, και ότι θα είναι πιο εθνικιστικές, μερκαντιλιστές και εστιασμένες στο συμφέρον τους. Επομένως μακροπρόθεσμα, οι ΗΠΑ και η Ρωσία θα πρέπει να είναι σε θέση να διευκολύνουν η μία την άλλη.

Οι Ρώσοι θεωρούν ότι η Ευρώπη διέρχεται παρόμοιας μεταμόρφωσης. Οι επιτυχίες του Viktor Orban, της Marine Le Pen, του Nigel Farage και του Matteo Salvini, είναι ενδεικτικές μιας Ευρώπης που, όπως η Ρωσία, θα επιδιώξει να διατηρήσει τις οικογενειακές αξίες και τον χριστιανισμό, ενάντια στον ισλαμικό εξτρεμισμό. Συνεχίζοντας την ανόητη υποστήριξή της για δημοκρατία σε μέρη όπως η Λιβύη και η Συρία, αυτή η Ευρώπη δεν θα ασχοληθεί πολύ με τα ανθρώπινα δικαιώματα. Αν και κάποιοι Ευρωπαίοι ηγέτες εξακολουθούν να μιλάνε για ευρωπαϊκές αρχές και το κράτος δικαίου, δεν είναι σοβαροί -στην κυνική άποψη πολλών Ρώσων- για αυτές.

Οι Ρώσοι επισημαίνουν ότι ο Trump και ο Putin μοιράζονται μια ανελεύθερη κοσμοθεωρία η οποία εκτιμά την επιδίωξη του εθνικού συμφέροντος και δεν ασχολείται με την πολυμέρεια. Και οι δύο αντιπαθούν τις διαλέξεις από την Angela Merkel. Αλλά η διαφορά, λένε, είναι ότι ενώ ο Trump, που προέρχεται από τον επιχειρηματικό κόσμο, είναι ένας αισιόδοξος που βλέπει τα προβλήματα ότι μπορεί να λυθούν, ο Putin, με ιστορικό στις μυστικές υπηρεσίες, έχει ένα πιο παρανοϊκό όραμα. Πιστεύει σε συνωμοσίες και βλέπει τις διεθνείς σχέσεις ως ένα παιχνίδι μηδενικού αθροίσματος.

Οι Ρώσοι αναλυτές αναφέρουν πως σημαντικές προσωπικότητες στο Κρεμλίνο, μιλούν για το ενδεχόμενο ενός πολέμου με τη Δύση, ως μια πραγματική πιθανότητα. Η οικονομία της Ρωσίας μπορεί να είναι μικρή, λένε, αλλά θα μπορούσε να επιφέρει πλήγματα μέσω ενός "ασύμμετρου” ή υβριδικού πολέμου - ως εκ τούτου η Ρωσία θα απέφευγε τις μάχες όπου ο αντίπαλός της ήταν ισχυρός, και θα χρησιμοποιούσε τα μεγάλα της όπλα, όπως ο κυβερνοπόλεμος και η χειραγώγηση των πληροφοριών μέσω των μέσων κοινωνικής δικτύωσης.

Ορισμένοι Ρώσοι ισχυρίζονται ότι θα μπορούσαν να κερδίσουν σε στρατιωτικό επίπεδο, επικεντρώνοντας τις προσπάθειές τους σε λίγα μέρη, και ενεργώντας αποφασιστικά και με δύναμη. Επισημαίνουν για παράδειγμα ότι η Ρωσία έχει πετύχει πολύ περισσότερα στη Συρία με περιορισμένους πόρους σε σχέση με αυτά που έχει καταφέρει η Αμερική στο Ιράκ, με όλα τα δισ. που ξόδεψε εκεί. Πιστεύουν ότι έχουν αρκετά χρήματα για να φτιάξουν νέα όπλα -όπως τους υπερηχητικούς cruise πυραύλους στους οποίους υπερέχει η Ρωσία- κάτι που θα αποτρέψει τη Δύση από το να επιτεθεί. Ασφαλώς, πολλοί υψηλόβαθμοι Ρώσοι γνωρίζουν ότι η χώρα τους θα ήταν τρελή για να εμπλακεί σε πόλεμο με τη Δύση, αλλά το στρατιωτικό κλίμα εξυπηρετεί έναν σκοπό για τη διατήρηση του ηθικού.

Αρκετοί καλοστεκούμενοι Ρώσοι θεωρούν ότι η αυξημένη "ρεαλιστική” παγκόσμια κοσμοθεωρία της Ευρώπης, σε συνδυασμό με την επιδείνωση των σχέσεων με τις ΗΠΑ, θα την οδηγήσει να επιδιώξει τη φιλία με τη Ρωσία. Λένε πως η Ευρώπη θα χρειαστεί τη Ρωσία ώστε να αποφύγει να "συνθλιβεί” μεταξύ της Αμερικής και της Κίνας.

Επειδή οι Ρώσοι ηγέτες δεν παίρνουν στα σοβαρά τα ανθρώπινα δικαιώματα και το κράτος δικαίου, δυσκολεύονται να καταλάβουν ότι άλλοι, το κάνουν. Αλλά όπως έγινε σαφές σε ένα σεμινάριο το οποίο παρακολούθησα στη Μόσχα (που διοργανώθηκε από τη Club of Three, το οποίο φέρνει μαζί Βρετανούς, Γάλλους και Γερμανούς πολιτικούς και επιχειρηματίες), ορισμένοι υψηλόβαθμοι Ευρωπαίοι (μεταξύ των οποίων και Γερμανοί), θα είναι απρόθυμοι να χτίσουν εκ νέου γέφυρες με τη Ρωσία, όσο αυτή αψηφά το διεθνές δίκαιο καταλαμβάνοντας την Κριμαία και μέρη του Ντονμπάς.

Κανένας στη Μόσχα δεν περιμένει από τον Putin ή από το νέο Ουκρανό πρόεδρο, τον Zelenskiy, να κάνουν τους συμβιβασμούς που απαιτούνται για την επίλυση της σύγκρισης του Ντονμπάς σύντομα. Βολεύει το Κρεμλίνο οι Ρώσοι να θεωρούν το χάος στην Ουκρανία ως μια προειδοποίηση του τι συμβαίνει όταν μία ρωσόφωνη χώρα επιδιώκει να αγκαλιάσει τη δυτικού τύπου δημοκρατία. Αλλά ορισμένοι Μοσκοβίτες think-tankers, αναγνωρίζουν ότι η σύγκρουση επιβαρύνει τη Ρωσία με στρατηγικό κόστος, όπως οι κακές σχέσεις με την ΕΕ και οι κυρώσεις που περιορίζουν την πρόσβασή της σε ξένη πίστωση, σε επενδύσεις και στην τεχνολογία.

Η φιλία του Putin με τον Xi Jinping, και το γεγονός ότι η Ρωσία και η Κίνα είναι πιθανώς πιο κοντά από οποιαδήποτε άλλη φορά στην ιστορία τους, ενισχύει την αυτοπεποίθηση στη Μόσχα. Οι Ρώσοι πιστεύουν ότι οι Κινέζοι συμμερίζονται την κοσμοθεωρία τους και ότι οι δύο χώρες ενισχύουν η μία την άλλη εναντίον των ΗΠΑ. Επισημαίνουν ότι η αντιπαράθεση με τις ΗΠΑ και των δύο, είναι που τους φέρνει κοντά.

Αλλά οι Ρώσοι περιγράφουν επίσης τη σχέση με την Κίνα ως έναν γάμο ανάγκης, και είναι επιφυλακτικοί σε ό,τι αφορά στην εξάρτησή τους από έναν οικονομικό κολοσσό. Ένας λόγος που οι Ρώσοι αναλυτές συνεχίζουν να επιστρέφουν στο ζήτημα μιας πιο στενής σχέσης ΕΕ-Ρωσίας, είναι ότι θέλουν να είναι σε θέση να βάλουν τους Ευρωπαίους και τους Κινέζους απέναντι τον έναν με τον άλλο, ώστε να αυξήσουν την ελευθερία τους για ελιγμούς.

Οι Ρώσοι έχουν δίκιο να επισημάνουν ότι πριν από 20 χρόνια πολλοί Δυτικοί ηγέτες έκαναν το λάθος να σκεφτούν ότι η ιστορία τελείωσε, καθώς ο κόσμος έμοιαζε να κινείται προς τη δημοκρατία, την παγκοσμιοποίηση και τον πολυμερισμό. Αλλά ορισμένοι Ρώσοι μπορεί τώρα να είναι ένοχοι μιας παρόμοιας ύβρις, εάν υποθέτουν ότι ο δυτικός κόσμος θα κυριαρχηθεί από εθνικισμό και πολιτικές ταυτότητας και ότι θα ξεχάσει τις ιδέες του.

Μπορείτε να δείτε το κείμενο εδώ: 
https://www.cer.eu/in-the-press/how-kremlin-sees-rest-world

Του Charles Grant
 Centre for European Reform

https://www.capital.gr/cer-org-uk/3363712/pos-blepei-to-kremlino-ton-upoloipo-kosmo?fbclid=IwAR2ZR5ONHhJI02fRdJttCS1PxKl-Fb5OJYXYTCrJ1wGNyc7bRUNCyAmBhWg

3/6/2019