Η σημασία της τριμερούς ΗΠΑ-Ρωσίας-Ισραήλ.


"Οι Ρώσοι μοιάζουν με χαμαιλέοντες. Όπου και αν τους βάλεις, θα αλλάξουν χρώμα και θα γίνουν ένα με τον περίγυρο. Θα ανακαλύψουν το κοντινότερο σημείο ενδιαφέροντός τους ή έναν κοινό παρονομαστή και θα επενδύσουν σε αυτό”. Με αυτά τα λόγια περιέγραψε ισραηλινή πηγή ασφαλείας μιλώντας στο Al-Monitor το διακύβευμα της τριμερούς συνάντησης Ισραήλ, Ρωσίας και ΗΠΑ την Τρίτη στην Ιερουσαλήμ.

Πράγματι, ο γραμματέας του Συμβουλίου Εθνικής Ασφαλείας της Ρωσίας Νικολάι Πατρούσεφ, "παλιά καραβάνα” των μυστικών υπηρεσιών, είχε κάτι για κάθε κατηγορία ακροατηρίου στην πρωτόγνωρη αυτή συνάντηση.

Στις δημόσιες δηλώσεις του φρόντισε να υπερασπισθεί τη συνεργασία της χώρας του με το Ιράν, στέλνοντας ψυχρό μήνυμα προς τους συνομιλητές του. "Κάθε απόπειρα να παρουσιασθεί η Τεχεράνη ως η κύρια απειλή στην παγκόσμια ασφάλεια και να εξομοιωθεί με το Ισλαμικό Κράτος ή άλλες τρομοκρατικές ομάδες είναι απαράδεκτη” δήλωσε ο Πατρούσεφ προσθέτοντας ότι η Ισλαμική Δημοκρατία είναι "σύμμαχος” της Μόσχας και "έχει συνεισφέρει πολλά στην μάχη κατά της τρομοκρατίας στη Συρία, βοηθώντας στη σταθεροποίηση της περιοχής”.

Επιπλέον, ο γραμματέας του Συμβουλίου Εθνικής Ασφαλείας της Ρωσίας επέκρινε τις αεροπορικές επιδρομές που πραγματοποιεί το Ισραήλ (αλλά δεν παρεμποδίζει η ρωσική αεράμυνα) στο έδαφος της Συρίας, ενώ διέψευσε και την αμερικανική εκδοχή για τα διατρέξαντα την προηγούμενη εβδομάδα στα Στενά του Χορμούζ επικαλούμενος ρωσικές πληροφορίες ότι η κατάρριψη μη επανδρωμένου κατασκοπευτικού αεροσκάφους από τους Ιρανούς Φρουρούς της Επανάστασης πραγματοποιήθηκε εντός του ιρανικού εναέριου χώρου (και άρα, υπονοείται, ήταν δικαιολογημένη).

Και όμως: σύμφωνα με όλες τις πληροφορίες το κλίμα πίσω από τις κλειστές πόρτες ήταν πολύ περισσότερο θερμό. Ούτως ή άλλως, για το ραντεβού του Πατρούσεφ με τον Αμερικανό σύμβουλο εθνικής ασφαλείας Τζον Μπόλτον και τον ισραηλινό ομόλογό τους Μέιρ Μπεν-Σαμπάτ ισχύει πλήρως το διπλωματικό κλισέ ότι "η σημασία της συνάντησης συνίσταται στην ίδια την διοργάνωσή της”.

Ο καθένας από τους συμμετέχοντες επιδίωκε να χρησιμοποιήσει τους συνομιλητές του ως "μοχλό” για έναν απώτερο στόχο. Για το Ισραήλ έχει τεράστια συμβολική σημασία, και μάλιστα σε μια περίοδο τέτοιας έντασης στη Μέση Ανατολή, να εμφανισθεί ως η πλευρά που συνομιλεί ευχερώς και με τους δύο πρωταγωνιστές του νέου ψυχρού πολέμου και μάλιστα μπορεί να τους φέρει στο ίδιο τραπέζι.

Για τη Ρωσία, η τριμερής της Ιερουσαλήμ αποτελεί προπαρασκευαστικό βήμα για την συνάντηση Πούτιν-Τραμπ στο περιθώριο της Συνόδου της G20 στην Οζάκα την Παρασκευή και το Ισραήλ αποτελεί έναν χρήσιμο "ενδιάμεσο” για να οικοδομηθούν γέφυρες με τη Ουάσιγκτον. Για τις ΗΠΑ, πάλι, η Ρωσία είναι ένας παίκτης που δεν μπορεί να αγνοηθεί στη Μέση Ανατολή, αλλά και ένας δίαυλος μεταφοράς μηνυμάτων προς το Ιράν. Άλλωστε ο Πατρούσεφ συναντήθηκε πριν μεταβεί στην Ιερουσαλήμ με Ιρανούς αξιωματούχους.

Πρόκειται βέβαια για ακροβατική άσκηση – στον βαθμό που τα συμφέροντα και των τριών πλευρών συμπίπτουν στον περιορισμό της ιρανικής παρουσίας στην Συρία, όμως η Μόσχα οφείλει την ίδια στιγμή να διατηρήσει την αξιοπιστία της έναντι της Τεχεράνης.

Η ρωσική διπλωματία επείγεται να αποτρέψει την κλιμάκωση των εντάσεων ανάμεσα στις ΗΠΑ και την Ισλαμική Δημοκρατία – και άρα, μεταξύ άλλων, να πείσει την Τεχεράνη ότι δεν είναι απομονωμένη. Παράλληλα, επείγεται για την πλήρη αποσταθεροποίηση της κατάστασης στη Συρία (όπου οι μάχες στην ανταρτοκρατούμενη Ίντλιμπ δεν δείχνουν να κοπάζουν) προκειμένου να δρέψει τους καρπούς της ανοικοδόμησης από την συριακή της "επένδυση”.

Σε κάθε περίπτωση, ο Βλαντίμιρ Πούτιν ενδιαφέρεται να καταλάβει τον χώρο του αποδεκτού από όλους τους αντιμαχόμενους συνομιλητή, με την ελπίδα ότι και της δικής του χώρας ο οικονομικός αποκλεισμός από τη Δύση μελλοντικά θα χαλαρώσει.

Του Κώστα Ράπτη

28/6/2019