Θα χάσει ο Ερντογάν τον πιο πολύτιμό του σύμμαχο;

Τον περασμένο Αύγουστο, εν μέσω της κατρακύλας της τουρκικής λίρας, ο Εμίρης του Κατάρ σεΐχης Ταμίμ μπιν Χαμάντ αλ Θάνι υποσχόταν ότι η χώρα του θα προχωρήσει σε απευθείας επενδύσεις ύψους 15 δισεκατομμυρίων δολαρίων για τονώσει την οικονομία της χώρας. Η κίνηση αυτή μεταφράστηκε τότε από τους περισσότερους αναλυτές ως «φιλί της ζωής» από τον έναν σύμμαχο στον άλλο. Έκτοτε όμως το Κατάρ φαίνεται πως αποσύρει σταδιακά κεφάλαια από την Τουρκική οικονομία, ενώ αναλυτές εκφράζουν φόβους πως αυτή ήταν «μια γενικά και αόριστη πρόθεση».

Κατά τους πρώτους πέντε μήνες του έτους πάντως, 4,6 δισ. δολάρια Καταριανών επενδυτών έφυγαν από το Χρηματιστήριο της Κωνσταντινούπολης, σύμφωνα με στοιχεία του Κεντρικού Αποθετηρίου Αξιών της Τουρκίας τα οποία επικαλείται η οικονομική εφημερίδα «Dunya». Τα χαρτοφυλάκια που κατείχαν οι επενδυτές του Κατάρ μειώθηκαν περισσότερο από 30% καθώς από 2,5 δισ. δολάρια τον Δεκέμβριο του 2018 έφτασαν τα 1,8 δισ. δολάρια τον Μάιο.

Παράλληλα οι δημοσίως γνωστές επενδύσεις της Ντόχα στην Τουρκία ανέρχονται συνολικά σε 6 δισ. δολάρια και όλες έγιναν πριν από το 2018, συμπεριλαμβανομένων 2,9 δισ. δολαρίων που επενδύθηκαν στην Finansbank, 1,2 δισεκατομμυρίων δολαρίων στο δορυφορικό δίκτυο Digiturk, 770 εκατομμύρια δολάρια στην Boyner Holding και 654 εκατ. δολάρια στην Abank.

Ακόμα όμως και αυτές οι επενδύσεις τίθενται εν αμφίβολω, καθώς για παράδειγμα η Digiturk έχασε μόνο σε λίγο διάστημα 600,000 συνδρομητές αφήνοντας «μεγάλη τρύπα» στην Bein Media Group. Η καταριανών συμφερόντων εταιρεία μάλιστα δεν φαίνεται διατεθειμένη να πληρώσει το περίπου 1,5 δις δολάρια για τα τριετή τηλεοπτικά δικαιώματα του Τουρκικού πρωταθλήματος ποδοσφαίρου. Σαν να μην έφτανε αυτό, η πρόθεση επενδυτή από το Κατάρ να διαθέσει 140 εκατ. δολάρια για την ποδοσφαιρική ομάδα Μπασακσεχίρ την οποία στηρίζει προσωπικά ο πρόεδρος της χώρας Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν δεν θα γίνει ποτέ πραγματικότητα σύμφωνα με την εφημερίδα Yenicag.

Με φόντο τα παραπάνω σημαντικό ρόλο φαίνεται πως παίζουν και κύκλοι του Λευκού Οίκου οι οποίοι θέλουν το Κατάρ να συμφιλιωθεί με την Σαουδική Αραβία και τα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα και να απομακρυνθεί από την Τουρκία η οποία στήριξε πρώτη το 2017 τους «άραβες» αδελφούς. Τότε, οι χώρες του Κόλπου πρωτοστάτησαν στο εμπάργκο που επεβλήθη στην Ντόχα με αφορμή την φερόμενη στήριξη της στην ισλαμική τρομοκρατία.

Είναι σημαντικό να τονιστεί ότι σε λίγες μέρες ο Σεΐχης του Κατάρ θα βρεθεί στην Ουάσινγκτον για απευθείας συνομιλίες με τον Αμερικανό πρόεδρο Ντόναλντ Τραμπ, την ώρα που οι σχέσεις του Αμερικανού ηγέτη με τον Τούρκο πρόεδρο έχουν περάσει από «σαράντα κύματα». Οι Αμερικανοί εξάλλου έχουν 11,000 στρατιωτικό προσωπικό και βάσεις στο Κατάρ οι οποίες μπορεί να φανούν πολύτιμες σε περίπτωση σύγκρουσης με το Ιράν. 

Οι επόμενοι μήνες λοιπόν αναμένεται να κρίνουν πολλά ως προς την επαναδιάταξη ή μη της γεωπολιτικής σκακιέρας στην Μέση Ανατολή, τις συμμαχίες και τις «λυκοφιλίες». 

 Γιάννης Μαντζίκος

 4 Ιουλίου 2019