Έρχονται 3+1 κινήσεις για τη στήριξη της οικονομίας.
Έρχονται 3+1 κινήσεις για τη στήριξη της οικονομίας.
Ένα σερί από εμβληματικές κινήσεις οι οποίες γίνονται σε απόλυτη συμφωνία με τους "θεσμούς" και θα παρέχουν ισχυρή στήριξη στην ελληνική οικονομία προωθεί άμεσα η κυβέρνηση. Το πρώτο βήμα, σύμφωνα με πληροφορίες, είναι η ταχύτερη δυνατή –ει δυνατόν εντός του Αυγούστου και πριν από τις πολιτικές επαφές κορυφής που οργανώνει ο πρωθυπουργός Κυριάκος Μητσοτάκης– κατάθεση του νομοσχεδίου για την άρση των κεφαλαιακών ελέγχων που έχουν απομείνει στην ελληνική αγορά.
Η δεύτερη κίνηση συνδέεται με το –επίσημο πλέον– αίτημα για πρόωρη αποπληρωμή μέρους του "ακριβού" δανείου προς το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο, το οποίο σχεδιάζεται να γίνει τον Σεπτέμβριο. Μία τρίτη κίνηση –η οποία θα ακολουθήσει χρονικά– είναι αυτή της έγκρισης από τις ευρωπαϊκές υπηρεσίες του σχεδίου του ΤΧΣ για την ταχεία απομείωση των "κόκκινων" δανείων.
Το 4ο βήμα
Οι εν λόγω 3 κινήσεις συνοδεύονται από ακόμη ένα εμβληματικό βήμα που θα οδηγήσει σε μια ισχυρή τονωτική ένεση της κερδοφορίας των τραπεζών. Ο λόγος για την έγκριση του διπλασιασμού σε αξία (από τα 8 σήμερα στα 12-14 δισ. ευρώ) της δυνατότητας των ελληνικών τραπεζών να κατέχουν ελληνικά κρατικά ομόλογα, που έχουν πολύ μεγαλύτερη απόδοση.
Η εν λόγω κίνηση –η οποία βρίσκεται στο τραπέζι των διαβουλεύσεων από το 2018– πλέον φαίνεται ότι βρίσκεται σε εξαιρετικά ώριμο στάδιο (Αναλυτικά ρεπορτάζ στη σελίδα 4) και μπορεί να ακολουθήσει μετά την κατάργηση των κεφαλαιακών ελέγχων. Εκτιμάται ότι θα συνδράμει όχι μόνο στη στήριξη των τραπεζών αλλά και στην ενίσχυση της ρευστότητας και της ελληνικής οικονομίας γενικότερα.
Η αναγκαιότητα
Όπως αναφέρουν αρμόδια στελέχη, τα εν λόγω τέσσερα βήματα κρίνονται ως εξαιρετικά αναγκαία όχι μόνο για να τεθούν σωστές βάσεις στην εκκίνηση του αναπτυξιακού σχεδίου που ξεδιπλώνει η νέα κυβέρνηση, αλλά και ως μέτρα κάλυψης από την κρίση η οποία έρχεται από το εξωτερικό.
Ο ρυθμός ανάπτυξης το β' τρίμηνο στη Γερμανία αποτελεί ένα ακόμα καμπανάκι κινδύνου, αποδεικνύοντας ότι οι τριγμοί που φέρουν οι εμπορικοί πόλεμοι αλλά και το Brexit εντείνονται. Πλέον έχουν αρχίσει να επηρεάζουν και την ελληνική οικονομία, όπως φαίνεται στα στοιχεία των εξαγωγών και του πληθωρισμού.
Η "ορμή" που θα δημιουργηθεί συνδέεται όμως και με τις μεγάλες κινήσεις που επιχειρούνται σε σχέση με τους "θεσμούς" και με τις αγορές. Δηλαδή με την προσπάθεια για την ταχύτερη δυνατή επάνοδο της χώρας σε επενδυτική βαθμίδα αλλά και με την (εν μέρει συνδεδεμένη) συζήτηση για χαμηλότερα πρωτογενή πλεονάσματα, η οποία στηρίζεται και στο πολύ χαμηλότερο (πλέον) κόστος δανεισμού του ελληνικού Δημοσίου.
Οι κεφαλαιακοί έλεγχοι
Η κυβέρνηση είναι απολύτως έτοιμη θεσμικά ούτως ώστε να προχωρήσει στην πλήρη άρση των κεφαλαιακών ελέγχων που έχουν απομείνει στην ελληνική αγορά. Σύμφωνα με πληροφορίες θεωρείται θέμα ημερών η απάντηση της Κομισιόν στο πακέτο που έχει εγκαίρως στείλει το υπουργείο Οικονομικών.
Δεν πρόκειται απλώς για μία πρώτη έκφραση προθέσεων αλλά για ένα πλήρες νομοθετικό πακέτο που περιλαμβάνει τη διάταξη νόμου, την εισηγητική έκθεση, αλλά και την έκθεση συνεπειών της ρύθμισης.
Μετά την απάντηση θα συγκληθεί από τον αρμόδιο υπουργό, Χρήστο Σταϊκούρα, Συμβούλιο Συστημικής Ευστάθειας για το θέμα και εν συνεχεία θα μπορεί η σχετική ρύθμιση να κατατεθεί ως νομοθετική διάταξη στη Βουλή προς ψήφιση.
Η εν λόγω κίνηση θεωρείται κομβική για το "σήμα" που θα δώσει για το τραπεζικό σύστημα αλλά και για το σύνολο της οικονομίας. Σημειώνεται ότι η τελευταία κίνηση "χαλάρωσης" ενεργοποιήθηκε τον περασμένο Οκτώβριο.
Πλέον ουσιαστικά οι έλεγχοι που έχουν απομείνει είναι πολύ περιορισμένοι. Έχουν επιτραπεί χωρίς κανέναν περιορισμό αναλήψεις μετρητών από κατάστημα ή από ATM από τις τράπεζες στην Ελλάδα αλλά και στο εξωτερικό (με όριο τα 5.000 ευρώ ανά ημερολογιακό μήνα σε αυτή την περίπτωση).
Η μεταφορά μετρητών εκτός Ελλάδος επιτρέπεται για ποσό έως 10.000 ευρώ, ενώ επιτρέπεται και η αποδοχή και εκτέλεση εντολών μεταφοράς κεφαλαίων προς το εξωτερικό από τράπεζες μέχρι του ποσού των 4.000 ευρώ, ανά κωδικό πελάτη και ανά ημερολογιακό δίμηνο.
Η εξόφληση του ΔΝΤ
Όσον αφορά το επίσημο αίτημα της κυβέρνησης για την πρόωρη αποπληρωμή μέρους του "ακριβού" δανείου με το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο, σύμφωνα με πληροφορίες οι σχετικές κινήσεις αναμένεται να δρομολογηθούν μέσα στον Σεπτέμβριο.
Το πρώτο βήμα αφορά ένα επίσημο, ενυπόγραφο, αίτημα που θα γίνει προς τον ESM από τον υπουργό Οικονομικών, Χρήστο Σταϊκούρα. Θα πρέπει να εξεταστεί από τις αρμόδιες υπηρεσίες του ESM σε συνδυασμό με νέα Aνάλυση Bιωσιμότητας Xρέους.
Tο πόρισμα του ESM θα πρέπει να κατατεθεί προς έγκριση στο Eurogroup. Θα πρέπει να "περάσει" και από τα κράτη-μέλη τα οποία προβλέπουν σχετική νομοθετική διαδικασία (σ.σ. καθώς θα πρέπει να "παραιτηθούν" του ανάλογου δικαιώματός τους).
Μόλις ολοκληρωθεί όλη αυτή η διαδικασία θα μπορέσει να γίνει και το τυπικό πλέον αίτημα προς το ίδιο το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο για την πρόωρη αποπληρωμή. Ο λόγος για μία κίνηση, η οποία, πέραν του "ψυχολογικού" οφέλους με το οποίο συνδέεται, συνοδεύεται και από σημαντική ελάφρυνση στον κρατικό προϋπολογισμό.
Σημειώνεται ότι το ανάλογο αίτημα (που είχε σκοπό να καταθέσει η κυβέρνηση την προηγούμενη άνοιξη) πάγωσε μετά τις παλινωδίες στην πορεία υλοποίησης των δεσμεύσεων της μετα-προγραμματικής ενισχυμένης εποπτείας...
Το τρίτο βήμα στις παρεμβάσεις τις οποίες προωθεί η κυβέρνηση για τη στήριξη της αγοράς συνδέεται με την απομείωση των "κόκκινων" δανείων. Κομβικό σημείο είναι η έγκριση από την αρμόδια Γενική Διεύθυνση Ανταγωνισμού της Επιτροπής του σχεδίου που έχει επεξεργασθεί το Ταμείο Χρηματοπιστωτικής Σταθερότητας.
Η διαδικασία αυτή είναι η λιγότερο "ώριμη" αναφέρουν αρμόδιες πηγές, εκτιμώντας πάντως ότι μετά τις διαπραγματεύσεις που θα γίνουν το επόμενο διάστημα δεν αποκλείεται να έχει ολοκληρωθεί η διαδικασία μέσα στον Οκτώβριο. Θα ακολουθήσει η συζήτηση για το ανάλογο σχήμα της ΤτΕ που θα πρέπει να έχει συμπληρωματικό χαρακτήρα.
Η διαπραγμάτευση
Η κυβέρνηση επιθυμεί να δείξει παράλληλα έργο σε δημοσιονομικό και διαρθρωτικό επίπεδο εν όψει του επόμενου μεγάλου στόχου: της έγκρισης του Προϋπολογισμού για το 2020 αλλά και της μείωσης των πρωτογενών πλεονασμάτων.
Η πρώτη "επαφή" θα γίνει στις 5 Σεπτεμβρίου, κατά τη σύνοδο του Euroworking Group. O νέος πρόεδρος του ΣΟΕ θα εκπροσωπήσει τη χώρα, ενώ ο υφυπουργός παρά τω πρωθυπουργώ, Άκης Σκέρτσος, ως αρμόδιος για τον συντονισμό του κυβερνητικού έργου, έχει αναλάβει το δύσκολο έργο της σάρωσης των εκκρεμοτήτων που "παρέλαβε" η κυβέρνηση.
Στο EWG αναμένεται να φανούν και επισήμως οι προθέσεις (κυρίως του γερμανικού άξονα) για το ελληνικό ζήτημα. Θα προετοιμάσει τη συνεδρίαση των υπουργών Οικονομικών που θα λάβει χώρα στις 13 Σεπτεμβρίου στον απόηχο και της τοποθέτησης του πρωθυπουργού από το Βήμα της ΔΕΘ. Ουσιαστικά η εν λόγω σύνοδος σηματοδοτεί την εκκίνηση μιας διαπραγμάτευσης μεταξύ του ΥΠΟΙΚ Χρήστου Σταϊκούρα και των εκπροσώπων των "θεσμών", η οποία θα "συνεχισθεί" στην Αθήνα το δεύτερο 15ήμερο του Σεπτεμβρίου...
Της Δήμητρας Καδδά
18/8/2019
ΣΧΕΤΙΚΑ ΘΕΜΑΤΑ
Στο οπλοστάσιο για χαμηλότερο πλεόνασμα
πέντε μεταρρυθμίσεις.
Τον μηχανισμό μέσω του οποίου θα μπορέσει να συνυπολογιστεί στα έσοδα του προϋπολογισμού –και όχι μόνο στην ελάφρυνση του χρέους– το περίπου 1,2-1,3 δισ. ευρώ ετησίως των επιστροφών των κερδών των ευρωπαϊκών κεντρικών τραπεζών από τα ελληνικά ομόλογα (SMPs και ΑNFAs), οδηγώντας σε έμμεση μείωση του στόχου του πρωτογενούς πλεονάσματος κάτω από 3% του ΑΕΠ από 3,5% του ΑΕΠ σήμερα, διερευνά σύμφωνα με πληροφορίες η Κομισιόν.
Κάτι τέτοιο θα επιτρέψει σημαντική δημοσιονομική ανάσα στην κυβέρνηση και θα διευκολύνει τα σχέδιά της για φοροελαφρύνσεις. Ομως, τα SMPs και ΑΝFAs επιστρέφονται υπό την προϋπόθεση υλοποίησης των μεταρρυθμίσεων.
Ετσι, η πρόκληση για την κυβέρνηση να τις προωθήσει αποφασιστικά γίνεται σημαντική. Στο πλαίσιο αυτό, το οικονομικό επιτελείο ποντάρει σε πέντε μεταρρυθμίσεις με ισχυρό συμβολισμό για να πείσει τους εταίρους και δανειστές της χώρας στην Ευρωζώνη ότι είναι αποφασισμένη να κάνει αυτά που πρέπει ώστε να μπορεί να προσδοκά στη συνέχεια ευελιξία εκ μέρους τους σε ό,τι αφορά την επίτευξη υψηλών πρωτογενών πλεονασμάτων. Σύμφωνα με πληροφορίες από πηγές του οικονομικού επιτελείου, οι πέντε προτεραιότητες που έχουν τεθεί, με στόχο κατά το προσεχές διάστημα να φανεί κάποια συγκεκριμένη πρόοδος εξασφαλίζοντας μια θετική ματιά από τους θεσμούς, είναι οι εξής:
1. Η αποκρατικοποίηση του αεροδρομίου «Ελευθέριος Βενιζέλος».
2. Η αποκρατικοποίηση των ΕΛΠΕ.
3. Η επίλυση του προβλήματος της ΔΕΗ.
4. Η έγκριση της πρότασης για τα μη εξυπηρετούμενα δάνεια του ΤΧΣ.
5. Η επένδυση του Ελληνικού.
Σε όλες υπάρχει κινητικότητα, που ελπίζεται να αποδώσει καρπούς, οι οποίοι θα φανούν στις αρχές του φθινοπώρου. Χαρακτηριστικά για το Ελληνικό, έως το τέλος Αυγούστου προωθούνται οι υπογραφές των κοινών υπουργικών αποφάσεων (ΚΥΑ), ενώ τον Σεπτέμβριο θα γίνει ο διαγωνισμός για το καζίνο. Για το σχήμα Asset Protection Scheme (APS) των τιτλοποιήσεων με κρατική εγγύηση των κόκκινων δανείων, κινείται δραστήρια ο υφυπουργός Οικονομικών Γιώργος Ζαββός, έχει σταλεί το προσαρμοσμένο σχέδιο στην Κομισιόν και ελπίζεται έως το τέλος Σεπτεμβρίου να ανάψει το πράσινο φως από τη Γενική Διεύθυνση Ανταγωνισμού της Κομισιόν. Για τη ΔΕΗ ο υπουργός Περιβάλλοντος και Ενέργειας Κωστής Χατζηδάκης προωθεί, επίσης, σχεδιασμό στην κατεύθυνση των ευρωπαϊκών οδηγιών, αλλά και για τη διάσωση της επιχείρησης. «Από Σεπτέμβριο θα δώσουμε δείγματα γραφής», αναφέρουν χαρακτηριστικά στο οικονομικό επιτελείο. Οι παραπάνω μεταρρυθμίσεις αποτελούν εξάλλου τμήμα των 15 εκκρεμοτήτων που έχει κληρονομήσει η κυβέρνηση από την προκάτοχό της . Οι καθυστερήσεις οδήγησαν σε μια αρνητική 3η αξιολόγηση ενισχυμένης εποπτείας, όπως λέγεται, δηλαδή της μεταμνημονιακής. Το οικονομικό επιτελείο θέλει ασφαλώς τώρα να αντιστρέψει την εικόνα και να εξασφαλίσει έναν θετικό απολογισμό στο πλαίσιο της 4ης αξιολόγησης που ξεκινάει στις 23 Σεπτεμβρίου σε επίπεδο επικεφαλής και μία βδομάδα νωρίτερα σε επίπεδο τεχνικών κλιμακίων.
Το κακό για την κυβέρνηση είναι ότι τα παραπάνω εξελίσσονται την ώρα που στο διεθνές περιβάλλον επικρατεί αστάθεια, με μια σειρά από κινδύνους να απειλούν μεγάλες οικονομίες με υφεσιακά φαινόμενα. Την περασμένη εβδομάδα η Γερμανία ανακοίνωσε μείωση του ΑΕΠ της κατά 0,1% το β΄ τρίμηνο, νέα επεισόδια σημειώθηκαν στον εμπορικό πόλεμο ΗΠΑ - Κίνας, τα χρηματιστήρια δέχθηκαν ένα ισχυρό πλήγμα και το ελληνικό Χ.Α. επιβεβαίωσε ότι όχι μόνο δεν είναι απρόσβλητο στους διεθνείς παράγοντες, αλλά παραμένει ευαίσθητος αποδέκτης τους, αντιδρώντας πολλαπλασιαστικά σε αυτούς. Παράλληλα, ο διεθνής ορίζοντας σκιάζεται από την πολιτική κρίση στην Ιταλία, την απειλή χρεοκοπίας της Αργεντινής, ένα πιθανό άτακτο Βrexit…
Στο υπουργείο Οικονομικών παραδέχονται ότι οι εξελίξεις αυτές ασφαλώς και προκαλούν προβληματισμό, καθώς είναι πιθανό να επηρεάσουν τις ελληνικές εξαγωγές, τον τουρισμό και τον ρυθμό ανάπτυξης συνολικά. Ωστόσο, σύμφωνα με πληροφορίες, ο υπουργός Οικονομικών Χρήστος Σταϊκούρας υποστηρίζει ότι επί του παρόντος η κορυφαία προτεραιότητα είναι να κάνει η κυβέρνηση αυτά που πρέπει σε επίπεδο μεταρρυθμίσεων. Αυτές οι μεταρρυθμίσεις αφενός συνιστούν ισχυρή βάση άμυνας έναντι των κλονισμών της διεθνούς οικονομίας και αφετέρου θα αποτελέσουν επιχειρηματικό όπλο της κυβέρνησης σε όποιες διαπραγματεύσεις ακολουθήσουν. Οποιες κι αν είναι οι αντιδράσεις της Ευρώπης σε μια ενδεχόμενη διολίσθηση σε υφεσιακά φαινόμενα, η Ελλάδα θα βρίσκεται σε καλύτερη διαπραγματευτική θέση, εφόσον έχει ήδη κάνει αυτά που είχε υποχρέωση να κάνει.
Ευρωπαϊκές πηγές εκτιμούν ότι η Γερμανία, παρότι αντιστέκεται προς το παρόν, θα υποχρεωθεί στο τέλος να κάνει υποχωρήσεις και να επιτρέψει μια δημοσιονομική χαλάρωση για να ενισχύσει την ανάπτυξή της. Σε μια τέτοια περίπτωση, η Ελλάδα δεν θα εξαιρεθεί από το πνεύμα της ευελιξίας, σημειώνουν οι πηγές.
Οι ίδιες πηγές εκτιμούν ότι η προσπάθεια μείωσης του στόχου για πρωτογενές πλεόνασμα 3,5% θα φέρει αποτέλεσμα και ότι θα υπάρξει μια μείωση του στόχου, για το 2021 και το 2022. Εν τω μεταξύ, όμως, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή έχει ήδη αρχίσει να επεξεργάζεται τον τεχνικό τρόπο με τον οποίο θα επιτραπεί η προσμέτρηση στα έσοδα της επιστροφής των κερδών των κεντρικών τραπεζών από ελληνικά ομόλογα (SMPs και ANFAs). Οι πηγές σημειώνουν ότι τη δυνατότητα αυτή δίνει η ίδια η απόφαση του Eurogroup του περασμένου Ιουνίου για την ελάφρυνση του χρέους και η Κομισιόν θα κινηθεί σύμφωνα με το γράμμα της απόφασης. Σε μια τέτοια περίπτωση θα ενισχυθούν αυτομάτως τα έσοδα του Δημοσίου κατά 1,2-1,3 δισ. ευρώ ετησίως (γύρω στο 0,7% του ΑΕΠ), μειώνοντας, εμμέσως, ισόποσα τον στόχο του πρωτογενούς πλεονάσματος.
Οριακά το 2019
Μέρα με τη μέρα παρακολουθούν στο υπουργείο Οικονομικών την πορεία των δημοσιονομικών μεγεθών και επί του παρόντος ελπίζουν ότι ο στόχος του πρωτογενούς πλεονάσματος 3,5% θα επιτευχθεί, έστω και οριακά. Το 7μηνο Ιανουαρίου - Ιουλίου υπήρξε υπέρβαση στόχου, ενώ και το πρώτο δεκαήμερο του Αυγούστου, σύμφωνα με πληροφορίες, απέδωσε έσοδα 100 εκατ. ευρώ υψηλότερα από πέρυσι. Στο υπουργείο Οικονομικών εκτιμούν ότι το τελικό αποτέλεσμα θα εξαρτηθεί από την πορεία της ρύθμισης των 120 δόσεων. Ενα μέτρο που οι θεσμοί αξιολόγησαν σε πρώτη φάση ως αρνητικό, εκτιμώντας ότι θα επιφέρει μείωση εσόδων 0,3%-0,6% του ΑΕΠ, το υπουργείο Οικονομικών το βλέπει διαφορετικά, προβλέποντας «μέτρια θετική επίδραση», αν και ακόμη υποστηρίζουν ότι αποτελεί στοίχημα. Ο υφυπουργός Οικονομικών Θ. Σκυλακάκης «τρέχει» το θέμα της αναπροσαρμογής των οροφών των δαπανών, που θα γίνει σε ορισμένους τομείς, ενώ σε άλλους αναμένεται να υπάρξει απλώς υποεκτέλεση, χωρίς να μεταφερθούν οι πόροι.
18/8/2019
* * *
Οι απόψεις,που δημοσιεύονται στα εκάστοτε-χάριν ενημέρωσης και προβληματισμού-αναρτώμενα άρθρα (ή κάθε είδους κείμενα), εκφράζουν αποκλειστικά και μόνο τους αρθρογράφους που επώνυμα τις διατυπώνουν και μπορεί να μη συμπίπτουν με τις απόψεις του ιστολογίου. Οι ενδεχόμενες ''υπογραμμίσεις'' -χρώμα,μέγεθος γραμματοσειράς και οι εικονογραφήσεις-με εικόνες από το World Wide Web-στις αναρτήσεις γίνονται με ευθύνη του blogger. Στο αρχικό πρωτότυπο κείμενο παραπέμπεστε μέσω των επισυναπτόμενων ενεργών συνδέσμων.