Ο Ερντογάν την έφερε κανονικά στην Ουάσινγκτον.
Ο Ερντογάν την έφερε κανονικά
στην Ουάσινγκτον.
Όλοι και όλα στην Ουάσινγκτον είναι μονίμως σε μια κατάσταση συναγερμού με τους αναλυτές και τους δημοσιογράφους να είναι ανήσυχοι για κάποια σοβαρή καταστροφή που θα βρει τις ΗΠΑ. Αυτή ήταν η εικόνα τις τελευταίες εβδομάδες, όταν τόσοι πολλοί έδειχναν σίγουροι ότι η Τουρκία θα εισέβαλε στη βορειοανατολική Συρία. Η κυβέρνηση Τραμπ, ανέφερε η Washington Post, διεξήγαγε προσπάθειες την ύστατη στιγμή να αποτρέψει μια σίγουρη καταστροφή. Η ειδησεογραφία και οι αναλυτές ανέφεραν ενδείξεις σύμφωνα με τις οποίες ο πανίσχυρος τουρκικός στρατός επρόκειτο να κινητοποιηθεί στα σύνορα με τη Συρία. Τότε τίποτα δεν συνέβη.
Είναι πολύ πιθανό ότι η επιδέξια αμερικανική διπλωματία να απέτρεψε την εισβολή της Τουρκίας, γεγονός που αποδεικνύει από τη συμφωνία στη βορειοανατολική Συρία, την οποία μονογράφησαν οι Τούρκοι και οι Αμερικανοί αξιωματούχοι στις 7 Αυγούστου. Ωστόσο, υπάρχουν λόγοι για τους οποίους οι Τούρκοι αξιωματούχοι ισχυρίζονται θριαμβευτικά ότι η συμφωνία αντιπροσωπεύει τη συναίνεση της Ουάσιγκτον στην τουρκική θέση. Είναι περίεργο το γεγονός ότι τόσο λίγοι εξέτασαν την πιθανότητα οι απειλές του Ερντογάν για εισβολή ήταν μια μπλόφα, μια κακόπιστη τακτική διαπραγμάτευσης.
Ο Τούρκος πρόεδρος καταλαβαίνει καλά την Ουάσιγκτον. Ήξερε ότι θα μπορούσε να κανονίσει εκείνους του τύπους στα κέντρα αποφάσεων της Ουάσινγκτον που έχουν αγχωθεί από το ενδεχόμενο να τερματιστεί η στρατηγική εταιρική σχέση ΗΠΑ-Τουρκίας. Πρόκειται για μια συμμαχία -που μετράει δεκαετίες- βάσει της οποίας οι δύο χώρες μοιράζονται ευρύτερους στόχους εξωτερικής πολιτικής και ένα κοινό όραμα για την επίτευξή τους. Ο Ερντογάν γνωρίζει ότι αυτή η συνεργασία είναι ήδη νεκρή και είναι ευτυχής που επωφελείται από εκείνους τους Αμερικανούς που δεν το έχουν πάρει ακόμα χαμπάρι.
Φυσικά, δεν θα ήταν εντελώς παράλογο να πιστεύουμε ότι οι Τούρκοι θα μπορούσαν να εισβάλουν στη Συρία. Ο Ερντογάν απείλησε να στείλει τον τουρκικό στρατό στη βορειοανατολική Συρία οκτώ φορές από τον Ιανουάριο του 2018, ενώ οι τρεις τελευταίες προειδοποιήσεις σημειώθηκαν από τα τέλη Ιουλίου έως τις αρχές Αυγούστου του 2019. Και ο Ερντογάν είναι γενικά ένας άνθρωπος που κρατάει τον λόγο του.
Στα τέλη του καλοκαιριού του 2016, οι Τούρκοι εξαπέλυσαν την επιχείρηση Ασπίδα του Ευφράτη στα σύνορα της Συρίας ενώ στις αρχές του 2018 ο τουρκικός στρατός μαζί με τον Ελεύθερο Συριακό Στρατό κατέλαβε το Αφρίν. Το πιο σημαντικό όμως εδώ είναι ότι οι Τούρκοι έχουν κίνητρα.
Όλοι αναγνωρίζουν -από τους Τούρκους ηγέτες και τους δυτικούς αναλυτές μέχρι και τον μέσο Τούρκο- ότι οι [κουρδικές] Μονάδες Προστασίας του Λαού (YPG) –που είναι στο στόχαστρο μια ενδεχόμενης τουρκικής εισβολής- συνδέονται άμεσα με το Κουρδικό Εργατικό Κόμμα (ΡΚΚ ), μια τρομοκρατική ομάδα που διεξάγει πόλεμο στην Τουρκία εδώ και πάνω από 40 χρόνια.
Η επιδέξια μπλόφα του Ερντογάν
Ωστόσο, οποιαδήποτε αντικειμενική ανάλυση θα έπρεπε να αποκαλύψει πολλούς επιτακτικούς λόγους για τους οποίους οι απειλές των Τούρκων ήταν μπλόφα ώστε να εξαναγκάσουν την Ουάσινγκτον σε παραχωρήσεις. Πρώτον, η εισβολή δεν ήταν απαραίτητη καθώς η περιοχή που οι Κούρδοι αποκαλούν Ροχάβα (Δυτικό Κουρδιστάν) είναι ήδη χωρισμένο. Η Τουρκία παρεμβάλλεται ελέγχοντας την περιοχή από το Jarabulus στα ανατολικά μέχρι τα τουρκικά σύνορα στα δυτικά. Όσο οι Τούρκοι παραμένουν εκεί -και δεν υπάρχουν ενδείξεις για αποχώρηση- οι Κούρδοι δεν θα είναι σε θέση να ενοποιήσουν τα εδάφη που θέλουν ώστε να δημιουργήσουν κράτος.
Δεύτερον, παρά τους κομπασμούς του Ερντογάν, οι Τούρκοι ήταν προσεκτικοί κυρίως στη Συρία. Μπορεί ο καθένας να κατανοήσει σίγουρα την τουρκική οργή και τον φόβο για την τρομοκρατία που απειλεί τη χώρα στα σύνορά της, αλλά η αλήθεια είναι πως μια μεγάλη τουρκική στρατιωτική επιχείρηση στη Συρία πιθανότατα θα άφηνε την Τουρκία πιο ευάλωτη σε τρομοκρατικές επιθέσεις, δεδομένου του ασύμμετρου πολέμου που θα εξαπέλυαν οι Κούρδοι. Οι Τούρκοι πρέπει να παραδειγματιστούν από τη δυσάρεστη εμπειρία του Ισραήλ στο Λίβανο, ώστε να αντιληφθούν τους κινδύνους μιας επέμβασης.
Οι απειλές του Ερντογάν –που αφορούν χτύπημα ανατολικά του Ευφράτη- είναι διαφορετικού χαρακτήρα και πιο δύσκολο να επιτευχθούν από ό, τι οι πιο περιορισμένες επεμβάσεις που ανέλαβαν οι Τούρκοι (με συριακές πολιτοφυλακές της Συρίας) στο πρόσφατο παρελθόν. Η Τουρκία διαθέτει σίγουρα έναν μεγάλο, εξαιρετικά ικανό στρατό, αλλά κινδυνεύει να «κολλήσει» στη Συρία σε μια παρατεταμένη σύγκρουση με το YPG.
Δεδομένου ότι οι τουρκικές ένοπλες δυνάμεις δεν έχουν ακόμη νικήσει το ΡΚΚ στην Τουρκία, γιατί άραγε τρέφουν την ελπίδα οι Τούρκοι στρατιωτικοί ότι θα μπορούσαν να εξολοθρεύσουν τους Κούρδους με μια εισβολή στη Συρία; Είναι πιθανό να μην το κάνουν, γεγονός που δικαιολογεί εν μέρει το γεγονός ότι οι Τούρκοι δεν εισέβαλαν ενώ μάλλον δεν το θέλησαν και ποτέ.
Συνεπώς, η παρουσία των ΗΠΑ στη βορειοανατολική Συρία ωφελεί τους Τούρκου, αν και οι Αμερικανοί θα προτιμούσαν να μην έχουν αυτόν τον ρόλο. Η αμερικανική παρουσία κάνει ευκολότερο για τον Ερντογάν να κομπάζει (αποσπώντας έτσι και εσωτερικά πολιτικά οφέλη) χωρίς να χρειάζεται να διατάξει ούτε έναν στρατιώτη να πολεμήσει.
Οι Αμερικανοί αναλυτές επιμένουν
Εάν δεν υπήρχε στη Συρία ένας μικρός έστω αριθμός αμερικανικών δυνάμεων, ο Ερντογάν θα ήταν πιθανώς λιγότερο φιλοπόλεμος, διότι η πραγματικότητα στη Συρία είναι πιο σκληρή για την Τουρκία περιορίζοντά τις επιλογές της. Έτσι, η παρουσία των ΗΠΑ στη Συρία είναι μια νίκη για τον Ερντογάν καθώς δείχνει να αποσπάει νίκες από τους Αμερικανούς δίχως να χρειάζεται να υλοποιεί τις απειλές του για εισβολή. Με αυτόν τον τρόπο ενισχύει ακόμα περισσότερο την εικόνα του.
Το όλο επεισόδιο αποκαλύπτει την μάλλον παράξενη συγκυρία στην οποία βρίσκονται οι ιθύνοντες της εξωτερικής πολιτικής των ΗΠΑ έναντι της Τουρκίας. Παρόλο που υπάρχουν τεράστιες αποδείξεις ότι η Τουρκία δεν είναι και δεν θέλει να είναι στρατηγικός εταίρος των ΗΠΑ, ορισμένοι αναλυτές και υπεύθυνοι χάραξης πολιτικής επιθυμούν απελπισμένα να πιστεύουν διαφορετικά.
Η Τουρκία θεωρείται ότι έχει τεράστια σημασία στον μεγάλο ανταγωνισμό των ΗΠΑ με Κίνα και Ρωσία σχετικά με το Ιράν. Η Τουρκία είναι εξάλλου εκείνη που βοήθησε το Ιράν να αποφύγει τις κυρώσεις, αγόρασε ένα αντι-αεροπορικό ρωσικό σύστημά άμυνας που σχεδιάστηκε για να καταρρίψει αεροσκάφη των ΗΠΑ και έχει σιωπήσει για τους Κινέζους μουσουλμάνους που κρατούνται σε στρατόπεδα συγκέντρωσης.
Στις προσπάθειές τους να εξηγήσουν τις προσπάθειες της Τουρκίας να δυσχεραίνει ή να υπονομεύσει την αμερικανική πολιτική, οι αναλυτές και οι υπεύθυνοι χάραξης πολιτικής τείνουν να κατηγορούν τις ΗΠΑ για την επιδείνωση των διμερών δεσμών. Με αυτόν τον τρόπο οι συγκεκριμένοι αναλυτές υποδηλώνουν ότι οι Τούρκοι ηγέτες απλά κάνουν μόνο εσωτερική πολιτική και μπορούν να αγνοηθούν.
Αυτό οδηγεί αναπόφευκτα σε συνταγές πολιτικής που αγγίζουν το παράλογο. Ήταν σκόπιμο οι ΗΠΑ να ακυρώσουν τη συμμετοχή της Τουρκίας στο πρόγραμμα για F-35 για την αγορά των S-400 από την Άγκυρα, αλλά αντί να τιμωρήσουν την Τουρκία όπως απαιτείται από την σχετική νομοθεσία, πέταξαν την ιδέα να προσφέρουν στην Άγκυρα μια συμφωνία ελεύθερου εμπορίου εάν ο τουρκικός στρατός δεχτεί να μην ενεργοποιήσει τους S-400.
Ο κεραυνός Ερντογάν
Λάβετε υπόψη ότι οι πρόσφατες τουρκικές απειλές για εισβολή στη Συρία ήρθαν περίπου την ίδια ώρα που επανήλθε η συζήτηση στις ΗΠΑ για τον νόμο περί κυρώσεων. Η απειλή όμως του Ερντογάν για επέμβαση έπεσε σαν κεραυνός, αλλάζοντας έτσι γρήγορα τη συζήτηση. Στην ζάλη που ακολούθησε, οι υπεύθυνοι χάραξης της αμερικανικής πολιτικής έψαχναν τρόπους για να αποτρέψουν τους Τούρκους να κάνουν κάτι που πιθανότατα δεν επρόκειτο να κάνουν έτσι και αλλιώς.
Αυτό προέκυψε με τη μορφή συμφωνίας τριών σημείων που ζητά από τις ΗΠΑ "να αντιμετωπίσουν τις ανησυχίες της Τουρκίας για την ασφάλεια", να υποστηρίξουν ένα κοινό κέντρο επιχειρήσεων στο νοτιοανατολικό τμήμα της Τουρκίας και να δημιουργήσουν μια ασφαλή ζώνη στη βόρεια Συρία.
Το πιθανό αποτέλεσμα αυτής της συμφωνίας θα είναι να παρασύρει τις ΗΠΑ στη Συρία και να καταστήσει την Ουάσινγκτον υπεύθυνη για την ασφάλεια της Τουρκίας. Σε αυτές τις αμερικανικές δεσμεύσεις πόνταραν οι Τούρκοι εδώ και αρκετό καιρό και το πέτυχαν, Πρόκειται για ένα εξαιρετικό επίτευγμα του Ερντογάν. Ο Τούρκος ηγέτης πιθανότατα δεν παίζει πόκερ, αλλά πιθανότατα θα έπρεπε.
Πηγή: Foreign Policy
Γράφει ο Στήβεν Κουκ -
Μτφρ. Βαγγέλης Γεωργίου
20/8/2019
ΣΧΕΤΙΚΑ ΘΕΜΑΤΑ
1.
Η δειλή Δύση και ο κίνδυνος για τις ΗΠΑ
να πάει ανοικτό μέχρι τον Απρίλη το θέμα με την Τουρκία
Μια από τις ελάχιστες φορές που η γραφειοκρατική ”συναστρία” των ΗΠΑ έδωσε όφελος στην ελληνική και στην κυπριακή πλευρά, δεν έχει ακόμη αποδώσει τους καρπούς που θα μπορούσε.
Ποιούς καρπούς ακόμη θα μπορούσε να έχει ήδη φέρει; Είναι μήπως κακές οι ελληνοαμερικανικές σχέσεις; Απεναντίας. Είναι οι καλύτερες δυνατές. Παρόλα αυτά, ένα ξεχωριστό κεφάλαιο των Ελληνοαμερικανικών Σχέσεων είναι το τρίγωνο-πλέγμα σχέσεων μεταξύ της Ελλάδας, των ΗΠΑ και της Τουρκίας.
Για να είμαστε ειλικρινείς, δύο ήταν τα σημαντικά θέματα που αναβάθμισαν την Ελλάδα στα μάτια των Αμερικανών αξιωματούχων. Ο κίνδυνος της φυγής της Ελλάδας από δομές της Ε.Ε σαν την ΕΖ (χωρίς να γνωρίζουμε τις συνέπειες) που θα είχε οικονομικές και γεωπολιτικές συνέπειες για τις ΗΠΑ και το δεύτερο θέμα, ήταν (και είναι) η επιταχυνόμενη απομάκρυνση της Τουρκίας από θέσεις υπεράσπισης των αμερικανικών συμφερόντων.
Ο Ερντογάν θέλει κομμάτι στη Συρία ώστε να παρατήσει μια και καλή τη Δύση
Η παραφωνία αυτής της εξαιρετικής συναστρίας, ακούει στο όνομα του Αμερικανού Προέδρου η οποία όμως δεν πρόκειται να συνεχίζεται επ’ άπειρον, δεδομένων των ζητημάτων που εντάσσει στην αμερικανοτουρκική ατζέντα η πλευρά της Τουρκίας (επιβαρύνοντάς την και συσχετίζοντας κάθε ζήτημα με τους S-400).
Ο χρόνος που κερδίζει ο Τραμπ (και επομένως και ο Ερντογάν) οφείλει να είναι γόνιμος και για την Ελλάδα η οποία οφείλει να δουλέψει πάνω στην επικοινωνία των συμφερόντων της στις ΗΠΑ. Γιατί πρέπει να γίνει αυτό;
Ο πολιτικός ρεαλισμός είναι υπαρκτός. Πολλές φορές, όσοι βάλλουν κατά του ρεαλισμού, είναι γιατί μεταφράζεται με μη ορθολογικές πράξεις. Αυτό συμβαίνει όμως στην επιφάνεια και όχι στο βάθος των αποφάσεων. Για παράδειγμα, μας φαίνεται παράλογη η απόφαση του Τραμπ να τα βάλει με όλο το αμερικανικό κράτος προκειμένου να δώσει ”ανάσα” στον Σουλτάνο. Σίγουρα όμως, κάτι έχει να κερδίσει ο Τραμπ.
Όλα είναι ζήτημα lobbying και το ”εθνικό συμφέρον” ερμηνεύεται αλλά και εξαργυρώνεται με αυτούς τους όρους. Το μόνο βέβαιο, είναι οτι τα lobbies είναι εκείνα που σηκώνουν και ρίχνουν αυτοκρατορίες. Η προεκλογική στρατηγική του Αμερικανού προέδρου, στηρίχθηκε στην υπόσχεσή του οτι θα αφήσει το αόρατο χέρι του καθαρού εθνικού συμφέροντος των ΗΠΑ, να πράττει χωρίς αόρατα χέρια ιδιωτικών συμφέροντων. Αν ο Τραμπ δεν τιμωρήσει την Τουρκία θα βλάψει τα ίδια τα αμερικανικά συμφέροντα.
Δυστυχώς, αν αποφασιστεί κάτι τέτοιο, η Ελλάδα δεν μπορεί να κάνει κάτι. Η ιστορία βρίθει από παραδείγματα ανορθολογικών αποφάσεων ή για να είμαστε πιο ακριβείς με τη θεωρία λήψης αποφάσεων, από παραδείγματα αποφάσεων που λήφθηκαν με περιορισμένο ορθολογισμό.
Αυτό που ανησυχεί ιδιαίτερα αρκετό κόσμο και είναι το πιο σοβαρό απ’ όλα είναι οτι ο Ερντογάν έχει γίνει μύθος. Η φήμη του Τούρκου προέδρου έχει ανεξήγητα γίνει αυτεκπληρούμενη προφητεία, θρέφουσα τον ναρκισσισμό του. Ως γνωστόν, ο Ερντογάν θεωρεί οτι στον κόσμο υπάρχει αυτός, ο Πούτιν και άντε και ο Κινέζος ομόλογός του. Όλους τους άλλους ηγέτες και πολιτικούς, τους θεωρεί ανυπόληπτους. Όσους θεωρεί ανυπόληπτους, σπεύδουν για διαφορετικό λόγο ο καθένας, να τον δικαιώσουν. Ο Ταγίπ Ερντογάν έφτιαξε ένα πολύ μεγάλο παζάρι στον Τραμπ, γεμίζοντάς το με Boeing , με S-400 και με τον αφανισμό των Κούρδων. Ταυτόχρονα με όλα αυτά, το καλάθι το γεμίζει με τις γεωτρήσεις στην ΑΟΖ της Κύπρου. Όλα αυτά, σχετίζονται με την αναγωγή του ονόματος του Ερντογάν σε μύθο.
Ο Τούρκος πρόεδρος κάθε φορά που αντιμετωπίζει ένα πρόβλημα, είτε το εφευρίσκει και το επινοεί για να παρουσιαστεί ως διακυβευτής και τελικά, καταλύτης, είτε λαμβάνει χώρα ένα ζήτημα που περιλαμβάνει κινδύνους και διακυβεύματα για την Τουρκία, διευρύνει τις συζητήσεις, αυξάνει τα ζητήματα και τα συσχετίζει κάνοντας τις διαπραγματεύσεις για την άλλη πλευρά, χρονοβόρες και στερούμενες οφθαλμοφανών διεξόδων.
Εν τέλει, η άλλη πλευρά αποφεύγει την επίλυση και προτιμά να συνεχίσει ο Ταγίπ Ερντογάν να κάνει του κεφαλιού του, θεωρώντας οτι η Τουρκία θα το μετανιώσει στο τέλος και οτι όλα είναι ”καπρίτσια” και ”νάζια” της Τουρκίας. Η Τουρκία όμως δεν καταστρέφεται, συνεχίζει να κερδίζει έδαφος κάνοντας ακόμη πιο ασύμφορες τις διαπραγματεύσεις (πχ για τις ΗΠΑ, την Ελλάδα ή/και την Ε.Ε). Οι S-400 δεν είναι το πρώτο θέμα για την Τουρκία.
Μέχρι τον Απρίλιο, ο Ταγίπ Ερντογάν θέλει να κάνει τις δουλειές του. Το οτι είναι ταπεινωτικό να βάζει χρονοδιάγραμμα το αδύναμο μέρος μιας διαπραγμάτευσης στο αντίστοιχο ισχυρό, είναι είναι ένα ξεχωριστό ζήτημα. Το ζήτημα των Κούρδων άνοιξε πάλι για την Τουρκία και τις ΗΠΑ. Αν η Ρωσία εμπλέκεται μια φορά στο θέμα των S-400 (με τους οποίους έκανε τη δουλειά της στη Συρία) στο θέμα των Κούρδων και στο μέχρι που θα φτάσει η Τουρκία εντός της Συρίας, εμπλέκεται πολλαπλάσιες φορές. Τι θα κάνει τελικά η Τουρκία αν όλα μείνουν έτσι όπως τα ανακοίνωσε ο Ερντογάν και σιωπηρά συμφώνησε ο Τραμπ;
Τον Απρίλιο η Τουρκία θα μπορεί να έχει λειτουργικούς S-400 και να κάνει το κόστος στη Συρία για τις ΗΠΑ, πολύ μεγάλο. Η Τουρκία, έχοντας δέσει τα συμφέροντά της στην περιοχή και μην έχοντας να πάρει κάτι άλλο από τις ΗΠΑ και τη Δύση (ειδικά όταν εξομαλυνθεί η κατάσταση στη Συρία) θα ασχοληθεί με μεγάλα συμβόλαια ανασυγκρότησης και ανοικοδόμησης της περιοχής, θα τα μοιραστεί με τη Ρωσία και αφού το ζήτημα των προσφυγικών ροών θα έχει ολοκληρωθεί, θα κλειδώσει τη Δύση απ΄ έξω από τα συμφέροντά της και θα πετάξει το κλειδί.
Τι θα φταίει τότε; Ό,τι φταίει και τώρα. Η Δύση συνεχίζει να παίρνει αψήφιστα την Τουρκία του Ερντογάν, έχοντας για παρηγοριά κάποια σενάρια ανατροπής του ή εκλογής κάποιου άλλου διαχειρίσιμου, μην βλέποντας πλέον την πολιτική πραγματικότητα της Τουρκίας η οποία θα παράγει ”Ερντογάν”. Η στάση άρνησης της πραγματικότητας, είναι τρόπος διαχείρισης ήττας και μάλιστα το πρώτο της στάδιο, καθώς η συνειδητοποίηση της ήττας, έρχεται αργότερα.
Αλέξανδρος Δρίβας
Διεθνολόγος – Συντονιστής Παρατηρητηρίου Ανατολικής Μεσογείου (Τομέας Ρωσίας-Ευρασίας και Ν/Α Ευρώπης) στο Ινστιτούτο Διεθνών Σχέσεων.
19/8/2019
2019,ΙΟΥΛΙΟΣ:Δεξίωση για την αποκατάσταση της Δημοκρατίας,
45 χρόνια μετά το τέλος της δικτατορίας ( ΦΩΤΟ:EUROKINISSI)
ΠΗΓΗ: https://www.lifo.gr/now/politics/245972/i-deksiosi-sto-proedriko
-oi-kalesmenoi-sti-giorti-gia-tin-apokatastasi-tis-dimokratias-fotoreportaz
2.
Η Τουρκία ισχυροποιείται και εμείς νομίζουμε
πως είναι στην απομόνωση.
Πέρα από την αλλαγή κυβέρνησης, ένα ακόμα θέμα που απασχόλησε -σοβαρά- την ελληνική ειδησεογραφία, αυτό το καλοκαίρι, ήταν τα καμώματα της Τουρκίας στην Ανατολική Μεσόγειο και οι σχέσεις του Ερντογάν με τον Τραμπ με μοχλό πίεσης τους S-400. Και η Ελλάδα που είναι σε όλα αυτά;
Στην ελληνική «δημοσιολογία» επικράτησαν κατά κύριο λόγο οι απλουστευτικές απόψεις πως οι ΗΠΑ έχουν ξεγραμμένη την Τουρκία και πως η Ελλάδα θα βγει η απόλυτη κερδισμένη από το παζάρι της Άγκυρας με την Μόσχα. Κοιτώντας, όμως, πίσω από τις απλοϊκές αυτές προσεγγίσεις δημιουργούνται ορισμένα ερωτηματικά. Για παράδειγμα:
Γιατί μέχρι στιγμής η Ουάσινγκτον δεν έχει επιβάλλει κυρώσεις κατά της Τουρκίας;
Γιατί διστάζει ο Τραμπ να ακούσει τις εισηγήσεις στελεχών του και «δικαιολογεί» τον Ερντογάν;
Τι έχει λαμβάνειν η Ελλάδα από όλα αυτά;
Η απάντηση στα παραπάνω δεν είναι απλή, είναι, ωστόσο κατανοητή βλέποντας την σκακιέρα από ψηλά. Έκθεση των Μάικλ Ντόραν και Πίτερ Ραφ για λογαριασμό του συντηρητικού Hudson Institute των ΗΠΑ, υπό τον τίτλο «Too big to fail: Toward a US-German partnership on Turkey» δείχνει, μεταξύ άλλων, ότι το πρόβλημα είναι πολύ βαθύτερο και οι δισταγμοί του Τραμπ περισσότερο εξηγήσιμοι. Οι συντάκτες της έκθεσης εξηγούν ότι η αγορά των ρωσικών συστημάτων S-400, που έχει προκαλέσει την αμερικανική οργή, δεν αποτελεί μια μεμονωμένη εμπορική συναλλαγή, αλλά την επανατοποθέτηση της Τουρκίας στο διεθνές σύστημα.
Ο Ταγίπ Ερντογάν δεν είναι απρόβλεπτος, ούτε εμμονικός. Η Άγκυρα παρουσιάζει την πληθώρα γεωπολιτικών επιλογών ως έναν μοχλό πίεσης προκειμένου να στρέφει τις ΗΠΑ εναντίον της Ρωσίας και τούμπαλιν. Ακροβατεί, δηλαδή, πάνω σε ένα διαπραγματευτικό σχοινί με στόχο να πετύχει την ισχυροποίηση της Τουρκίας για να την καταστήσει απαραίτητη σε όλους.
Μπορεί με την πρώτη ματιά να νομίζουμε πως ο Ερντογάν φωνάζει «θα κάνω ό,τι θέλω και δεν με νοιάζουν οι συνέπειες», το πραγματικό μήνυμα που εκπέμπει, όμως, είναι «Μην μας θεωρείτε δεδομένους. Έχουμε και άλλες επιλογές».Έτσι, ο Τραμπ αμφιταλαντεύεται ανάμεσα στην ανάγκη να αποθαρρύνει άλλους υποψήφιους αγοραστές ρωσικών όπλων και την κατανόηση του γεγονότος ότι η Τουρκία δεν πρέπει να εξωθηθεί σε ξένες αγκάλες.
Εάν εισακουστούν οι αντιτουρκικές φωνές σε ΗΠΑ και Ευρώπη, τότε η Τουρκία θα πέσει στην αγκαλιά της Μόσχας ξεκινώντας ένα ντόμινο, αφού θα εμφανιστούν κι άλλες χώρες, όπως η Αίγυπτος, η Ινδία ή η Σαουδική Αραβία που θα πλησιάσουν τον Βλαντιμίρ Πούτιν. Ο Ρώσος πρόεδρος έτσι θα έχει δεχθεί ένα δώρο από την Δύση η οποία όχι μόνο δεν θέλει να εμπλακεί η ίδια άμεσα στην Μέση Ανατολή για ακόμα μία φορά, αλλά θα έχει αφήσει και την μοναδική της «ασπίδα» στην περιοχή, δηλαδή την Τουρκία.
Για να μην το κουράζουμε, το διεθνές παζάρι αυτήν την στιγμή γίνεται για να δούμε εάν η Τουρκία θα είναι ο Δούρειος Ίππος της Μέσης Ανατολής στην Δύση, ή ο Δούρειος Ίππος της Δύσης σε Μέση Ανατολή και Ρωσία.
Ενώ λοιπόν το παζάρι είναι πραγματικά πολύπλοκο, η Ελλάδα παραμένει αμέτοχη. Αυτό συμβαίνει γιατί αντιμετωπίζοντας την Τουρκία με φοβικότητα, εξακολουθούμε να πιστεύουμε ότι κάποια στιγμή θα κάνει το μεγάλο λάθος και θα μετατραπεί σε μαύρο πρόβατο. Εξακολουθούμε να μην καταλαβαίνουμε πως η γειτονική χώρα έχει μετατραπεί από έναν επικίνδυνο γείτονα σε έναν επιθετικό αναθεωρητικό παίκτη του διεθνούς status quo. Και δείχνει τουλάχιστον στην αρχή, οι πρακτικές της να πιάνουν τόπο.
Τα πρώτα σημάδια δεν είναι ενθαρρυντικά. Αντί να απολαμβάνουμε οφέλη από τους τουρκικούς τσαμπουκάδες, φαίνεται πως οι ΗΠΑ μας αντιμετωπίζουν σαν το «σιγουράκι» υψώνοντας αξιώσεις όπως η δημιουργία βάσεων δίχως μόνιμο προσωπικό. Σε αυτές, σε Αλεξανδρούπολη, Λάρισα και Στεφανοβίκι θα μεταφέρονται συνεχώς, όπως αποκαλύπτει και η Εστία, οπλισμός και ανθρώπινο δυναμικό από άλλες βάσεις των Βαλκανίων.
Αντί λοιπόν να ισχυροποιούμαστε και να εξασφαλίζουμε την κυριαρχία μας, δίδοντας μεν ανταλλάγματα, αλλά μετατρέποντας δε τα εδάφη μας σε ζωτικής σημασίας κόμβο για τους συμμάχους, οδηγούμαστε νομοτελειακά στην μετατροπή της Ελλάδος σε κέντρο διερχομένων…
Η νέα κυβέρνηση έχει μπροστά της, ευτυχώς, τον απαραίτητο χρόνο, αλλά δεν πρέπει να επαναπαυθεί. Πρέπει με γνώμονα το «δεν υπάρχουν Φιλέλληνες» να αποκομίσει οφέλη από τους συμμάχους και εταίρους και να εξασφαλίσει τα κυριαρχικά της δικαιώματα σε ΑΟΖ, υφαλοκρηπίδα με το βλέμμα στην εξασφάλιση της εδαφικής ακεραιότητας και της Κύπρου. Όλα αυτά, προσπαθώντας να αποτρέψει το χειρότερο ενδεχόμενο όλων: να πειστούν οι εταίροι μας πως θα έχουν οφέλη και οι ίδιοι από την αναθεωρητική τάση της Τουρκίας…
Γιώργος Μιχαηλίδης,
διευθυντής του ''EleftherosTypos.gr''
20/8/2019