Σβήνουν… οι μηχανές στη Γερμανία, οικονομικό σοκ στην Ευρώπη.

ΣΧΕΤΙΚΑ ΚΕΙΜΕΝΑ:
(1) H Mέρκελ θα θυσιάσει την ιερή αγελάδα
 των μηδενικών ελλειμμάτων.
(2) Tραμπ και Τζόνσον γονατίζουν τη γερμανική οικονομία.


 Σβήνουν… οι μηχανές στη Γερμανία, 
οικονομικό σοκ στην Ευρώπη. 

Πυκνώνουν τα σύννεφα πάνω από την Ευρώπη καθώς η μεγαλύτερη οικονομία της «παλεύει» με την ύφεση και με βάση τα σημερινά δεδομένα δύσκολα θα την αποφύγει. Το γερμανικό ΑΕΠ συρρικνώθηκε κατά 0,1% στο β’ τρίμηνο του 2019 και ο δείκτης οικονομικού κλίματος ZEW κατέρρευσε σε χαμηλό 8 ετών τον Αύγουστο. Στον απόηχο των… κακών μαντάτων για τη Γερμανία, η Άνγκελα Μέρκελ δέχεται ισχυρές πιέσεις να προχωρήσει σε μέτρα ενίσχυσης της οικονομίας για να αποφευχθούν τα χειρότερα.

Η κατάσταση είναι δύσκολη και η ΕΚΤ αυτή τη φορά φαίνεται πως ξεμένει από πυρομαχικά που συνεπάγεται ότι θα χρειαστεί να ανοίξει το Βερολίνο τις κάνουλες των δαπανών για να αναθερμανθεί η οικονομική δραστηριότητα.

Είχαν προηγηθεί τα στοιχεία για την βιομηχανική παραγωγή την περασμένη εβδομάδα που έδειξαν πτώση 1,5% τον Ιούνιο και σχεδόν 2% στο β’ τρίμηνο, μετά από σοβαρή συρρίκνωση στην παραγωγή αυτοκινήτων.

Τυπικά η γερμανική οικονομία δεν βρίσκεται σε ύφεση από τη στιγμή που δεν έχει εμφανίσει δύο διαδοχικά τρίμηνα συρρίκνωσης του ΑΕΠ και η κυβέρνηση «βλέπει» ανάπτυξη 0,5% στο σύνολο του 2019. Ωστόσο σύμφωνα με την Capital Economics τα στοιχεία που βλέπουν το φως της δημοσιότητας δείχνουν ότι σχεδόν το 80% των γερμανικών εργοστασίων βρίσκεται σε φάση συρρίκνωσης εξαιτίας του εμπορικού πολέμου. Την ίδια ώρα, ο δείκτης επιχειρηματικού κλίματος του ινστιτούτου Ifo σημειώνει ελεύθερη πτώση τον Ιούλιο στο -5,7 που είναι το χαμηλότερο επίπεδο σε διάστημα 7 ετών.

Οι οιωνοί για το γ’ τρίμηνο δεν είναι καλοί με τις συνθήκες ύφεσης να φαίνεται πως εξαπλώνονται και στην αγορά εργασίας, υποδεικνύοντας ότι η ατμομηχανή της Ευρώπης οδηγείται με μαθηματική ακρίβεια σε ύφεση για πρώτη φορά μετά από έξι χρόνια, καθώς αυξάνεται καθημερινά ο αριθμός των βιομηχανιών που δηλώνουν ότι προτίθενται να σβήσουν τις μηχανές και να μειώσουν την παραγωγή στο επόμενο τρίμηνο.

Η Γερμανία γλίτωσε την ύφεση στο τέλος του 2018 και σήμερα βρίσκεται σε ακόμη πιο δύσκολη κατάσταση αφού ο εμπορικός πόλεμος βρίσκεται σε πλήρη εξέλιξη και αρχίζει να αφήνει το αποτύπωμά του στην οικονομική δραστηριότητα ανά την υφήλιο. Η γερμανική κυβέρνηση διαφωνεί με όσους βλέπουν ύφεση και προβλέπει αναιμική ανάπτυξη 1,5% το 2020, ωστόσο ποιος μπορεί να προβλέψει με ακρίβεια όταν η εμπορική διαμάχη ΗΠΑ-Κίνας λαμβάνει απρόβλεπτες διαστάσεις;

Αναλυτές εκτιμούν ότι τα τελευταία στοιχεία για τη γερμανική οικονομία δείχνουν ότι τα πράγματα θα επιδεινωθούν τους επόμενους μήνες και επομένως δεν θα πρέπει να περιμένει κανείς κάποιο θαύμα που θα οδηγήσει στην ανάκαμψη. Το επιχειρηματικό κλίμα – όπως καταγράφεται από το ινστιτούτο Ifo – επιδεινώνεται για τέσσερις σερί μήνες που σημαίνει ότι η ύφεση είναι μπροστά μας.

Δεν αποκλείεται η γερμανική οικονομία να δεχθεί ώθηση από την ενίσχυση των εξαγωγών προς τη Μ. Βρετανία ενόψει του Brexit στα τέλη Οκτωβρίου, όμως αυτή η ώθηση θα είναι μικρότερη από το 0,1% του γερμανικού ΑΕΠ που καταγράφηκε στο α’ τρίμηνο, όταν και τότε αναμενόταν το Brexit. Επιπλέον, ο συνολικός αντίκτυπος για τη Γερμανία από ένα άτακτο Brexit θα είναι πολύ μεγαλύτερος από τα όποια προσωρινά οφέλη.

Στο μεταξύ, το παγκόσμιο εμπόριο βιώνει πρωτοφανείς στιγμές καθώς τα στοιχεία που είδαν χθες το φως της δημοσιότητας δείχνουν ότι η βιομηχανική παραγωγή στην Κίνα ενισχύθηκε τον Ιούλιο με τον χαμηλότερο ρυθμό σε διάστημα 17 ετών. Και όσο ο εμπορικός πόλεμος αφήνει το στίγμα του στην οικονομική δραστηριότητα τόσο η Γερμανία θα μάχεται να αποφύγει την ύφεση και η γερμανική κυβέρνηση θα δέχεται πιέσεις να αυξήσει τις δαπάνες.

Οι επιπτώσεις, τέλος, για την Ελλάδα από τη διαφαινόμενη ύφεση στη Γερμανία θα είναι σημαντικές από τη στιγμή που ένα μεγάλο κομμάτι των ελληνικών εξαγωγών πηγαίνει στη μεγαλύτερη οικονομία της Ευρώπης αλλά και στις υπόλοιπες χώρες της ΕΕ. Όσο η ευρωπαϊκή οικονομία επιβραδύνει τόσο η Ελλάδα θα πρέπει να καταβάλλει μεγαλύτερες προσπάθειες για να ανακάμψει, επιβεβαιώνοντας όσους φώναζαν ότι το τρένο χάθηκε την περασμένη τετραετία μαζί με την είσοδο στο QE.

Του Κωνσταντίνου Μαριόλη

 15 Αυγούστου 2019 


             ΣΧΕΤΙΚΑ ΚΕΙΜΕΝΑ                




  1.
H Mέρκελ θα θυσιάσει την ιερή αγελάδα
 των μηδενικών ελλειμμάτων.

Η πτώση των γερμανικών εξαγωγών θα συνεχιστεί, η ανάπτυξη θα είναι αρνητική και στο γ’ τρίμηνο, και τελικά η Μέρκελ θα αναγκαστεί να πάρει μέτρα, δηλαδή να τονώσει την οικονομία με κρατικά κεφάλαια, θυσιάζοντας μετά από πάρα πολλά χρόνια την ιερή αγελάδα των μηδενικών ελλειμμάτων, εκτιμά, μιλώντας στο liberal.gr o Αλέξανδρος Κρητικός, διευθυντής Ερευνών του Γερμανικού Ινστιτούτου DIW με έδρα το Βερολίνο.

Εξηγεί ότι το δημόσιο αυτό χρήμα μπορεί να αφορά από επενδύσεις για καινούργια σχολεία, έως εκσυγχρονισμό των ψηφιακών υποδομών της χώρας, κυρίως όμως την μαζική επανακατάρτιση εκατοντάδων χιλιάδων εργαζομένων, όπως αυτών της γερμανικής αυτοκινητοβιομηχανίας, των οποίων πολλές θέσεις κινδυνεύουν άμεσα, γεγονός που αποτελεί και έναν από τους βασικούς λόγους ανόδου της Ακροδεξιάς.

Επισημαίνει ότι η βουτιά της γερμανικής οικονομίας, ασφαλώς και θα επηρεάσει την Ευρωζώνη, για την οποία ωστόσο, όπως λέει, ο μεγαλύτερος κίνδυνος ονομάζεται Ιταλία, και κατά πόσο η ακροδεξιά του Σαλβίνι, θα κερδίσει τυχόν νέες εκλογές, επαναφέροντας τα σενάρια εξόδου της χώρας από την Ε.Ενωση.

Στο ερώτημα, αν η Ελλάδα μπορεί να πάει κόντρα στο ρεύμα, την στιγμή που διεθνώς πληθαίνουν οι εστίες των προβλημάτων, απαντά ότι η μοναδική της "ασπίδα" είναι να συνεχίσει η κυβέρνηση Μητσοτάκη με την ίδια μεχρι τώρα δυναμική, εφαρμόζοντας τις πιο δύσκολες μεταρρυθμίσεις στο πρώτο εξάμηνο της θητείας της, και ξεμπλοκάροντας εμβληματικές επενδύσεις, δίχως αυτό φυσικά να σημαίνει ότι η ελληνική οικονομία θα μείνει άτρωτη, με πρώτο πλήγμα τον τουρισμό.


Συνέντευξη στον Γιώργο Φιντικάκη

Σχολιάζοντας την συρρίκνωση κατά 0,1% της γερμανικής οικονομίας, η μεν Μέρκελ μιλά για "δύσκολη φάση", προσθέτοντας ότι δεν βλέπει "ανάγκη λήψης κινήτρων", ωστόσο άλλες φωνές προειδοποιούν ότι έρχονται ακόμη μεγαλύτερες πιέσεις, αν δεν ληφθούν μέτρα, και ότι πολλές επιχειρήσεις σχεδιάζουν κατά το προσεχές τρίμηνο να περιορίσουν την παραγωγή τους. Τα χειρότερα είναι μπροστά;

Η Γερμανία βρίσκεται στο χείλος της ύφεσης. Κινδυνεύει να αποτελέσει μια μεγάλη παράπλευρη απώλεια του εμπορικού πολέμου μεταξύ ΗΠΑ-Κίνας.

Η μείωση κατά 0,1% στο β’ τρίμηνο οφείλεται καθαρά στην πτώση των εξαγωγών, καθώς η ιδιωτική κατανάλωση και ο κατασκευαστικός κλάδος συνεχίζουν να αυξάνονται, και δίχως αυτές, η πτώση του γερμανικού ΑΕΠ θα ήταν μεγαλύτερη. Αν οι εξαγωγές συνεχίσουν να υποχωρούν, η γερμανική οικονομία δεν θα μπορέσει να καλύψει την πτώση με την εσωτερική κατανάλωση, άρα δεν θα γλιτώσει την ύφεση.

Αυτό βέβαια εξαρτάται από τρία πράγματα: Από την πορεία των διαπραγματεύσεων , ΗΠΑ-Κίνας, το τι θα συμβεί στην Ιταλία και το τι θα γίνει με το Brexit.

Σας θυμίζω ότι τα πρώτα καμπανάκια για την Γερμανία άρχισαν μετά από ένα tweet του προέδρου Τραμπ, αυτό με το οποίο είχε απειλείσει το Πεκίνο τον περασμένο Φεβρουάριο ότι θα αυξήσει τους εισαγωγικούς δασμούς στα εμπορεύματα που εισάγονται από την Κίνα. Τότε άρχισε στην ουσία η επιβράδυνση της γερμανικής οικονομίας.

Ποιο είναι επομένως το πιθανότερο σενάριο;

Επειδή είναι τρία τα ανοικτά θέματα, η ανασφάλεια στη Γερμανία θα παραμείνει, εκτιμώ ότι οι εξαγωγές θα συνεχίσουν να υποχωρούν, άρα μάλλον η ανάπτυξη θα είναι αρνητική και στο γ’ τρίμηνο.

Μόλις αυτό ανακοινωθεί, οι πιέσεις προς την Μέρκελ για λήψη μέτρων ενίσχυσης της οικονομίας θα ενταθούν πολύ, και άρα η καγκελάριος θα αναγκασθεί να ανακοινώσει αύξηση των κρατικών δαπανών, δηλαδή των δημοσίων επενδύσεων.

Η Μέρκελ θα αναγκασθεί να θυσιάσει την ιερή αγελάδα των μηδενικών ελλειμμάτων. Το γεγονός ότι έρχονται μέτρα “φωτογράφισε” ο υπουργός Οικονομίας Πέτερ Αλτμάγερ. Δήλωσε πως “βρισκόμαστε σε μια αδύναμη φάση ανάπτυξης, αλλά όχι σε ύφεση”, προσθέτοντας “μπορούμε να την αποτρέψουμε εάν λάβουμε τα σωστά μέτρα”.

Ποια μπορεί λοιπον να είναι αυτά τα μέτρα;

Δημόσιες επενδύσεις. Από καινούργια σχολεία έως ο εκσυγχρονισμός των ψηφιακών υποδομών της χώρας.

Τέτοιο είναι το γρήγορο ίντερνετ που απαιτεί επενδύσεις πολλών δισεκατομμυρίων καθώς η Γερμανία δεν έχει εκσυγχρονίσει επαρκώς τη γερασμένη τηλεπικοινωνιακή υποδομή της. Οι επενδύσεις σε ευρυζωνικά δίκτυα και σε 5G θεωρούνται απαραίτητες για να παραμείνει ανταγωνιστική η οικονομία και η γερμανική επιχειρηματική κοινότητα πιέζει επί χρόνια προς αυτή την κατεύθυνση. Οι δημόσιες επενδύσεις για τις οποίες μιλώ μπορεί επίσης να αφορούν κρατικά κονδύλια στην επανακατάρτιση μεγάλου μέρους του προσωπικού της γερμανικής βιομηχανίας, σε θέματα που αφορούν την 4η βιομηχανική επανάσταση.

Χρειάζονται ευρείας κλίμακας προγράμματα επανακατάρτισης χιλιάδων εργαζομενων, προκειμένου να ανταπεξέλθουν στις τεχνολογικές προκλήσεις του μέλλοντος, με πρώτη και καλύτερη την αυτοκινητοβιομηχανία.

Σύμφωνα πάντως με την Capital Economics σχεδόν το 80% των γερμανικών εργοστασίων βρίσκεται σε φάση συρρίκνωσης εξαιτίας του εμπορικού πολέμου…

Σκεφθείτε ότι οι αναλύσεις προβλέπουν ότι την επόμενη 10ετία, οι πιθανότητες να παραμείνουν οι γερμανικές εταιρείες στην παγκόσμια ελίτ της αυτοκινητοβιομηχανίας είναι μόνο 50%. Αντιλαμβάνεσθε τι συνεπάγεται αυτό σε θέσεις εργασίας. Μιλάμε για κίνδυνο απώλειας εκατοντάδων χιλιάδων.

Και το μεγάλο φυσικά άγχος είναι πως θα καταστεί εφικτό να επανεκπαιδευθούν όλ’ αυτοι οι εργαζόμενοι, πολλοί εκ των οποίων ανήκουν ηλικιακά στην ομάδα 50 ετών και άνω. Αυτός άλλωστε είναι και ένας από τους βασικούς λόγους ανόδου της Ακροδεξιάς στη Γερμανία.

Το μεγάλο λοιπόν στοίχημα είναι μέσω της επανεκπαίδευσης, που απαιτεί ωστόσο μεγάλες κρατικές δαπάνες, να μείνουν άνεργοι όσο το δυνατόν λιγότεροι εργαζομενοι, καθώς σε άλλους τομείς, η 4η βιομηχανική επανάσταση γεννά συνεχώς καινούργιες θέσεις. Αλλού χάνονται, αλλού δημιουργούνται.

Τι σημαίνει όμως στην πράξη μια ύφεση για την γερμανική οικονομία υπό την έννοια ότι αποτελεί την ατμομηχανή της Ευρώπης, και ότι οι εξαγωγές των τριγύρω της χωρών, όπως Πολωνία, Σλοβακία, Γαλλία και Βόρεια Ιταλία, καταλήγουν σε αυτήν ;

Ασφαλώς και θα τις επηρεάσει, όμως όχι τόσο όσο θα τις επηρέαζε στο παρελθόν. Ολες αυτές, και ειδικά εκείνες της Αν.Ευρώπης, έχουν καταφέρει να γίνουν ανταγωνιστικές, να αναπτύξουν μια δική τους δυναμική.

Το γεγονός ότι πολλές μικρές κυρίως χώρες στην Ευρώπη, καθώς και κάποιες μεγάλες, έχουν γίνει τα τελευταία χρόνια πολύ πιο παραγωγικές απ’ ότι στο παρελθόν, επειδή έσπευσαν να κάνουν εγκαίρως ένα μπαράζ μεταρρυθμίσεων, τις θωρακίζει τρόπων τινά, από τις επιπτώσεις μιας γερμανικής ύφεσης.

Δεν είναι δηλαδή τα πράγματα, όπως π.χ. την δεκαετία του 1990, όπου οι εξαγωγές τους εξαρτώνταν αποκλειστικά από την ζήτηση της γερμανικής αγοράς, καθώς έχουν ανακαλύψει νέες αγορές.

Ετσι η Γερμανία θα παραμείνει ουραγός ως προς το ρυθμό ανάπτυξης στην Ε.Ενωση, βλέποντας άλλες οικονομίες, όπως τις ανατολικοευρωπαικές, τις σκανδιβανικές, την Γαλλία ή την Ελλάδα, να αναπτύσσονται πολύ ταχύτερα.

Πως θα επηρεαστεί η Ευρωζώνη από μια γερμανική ύφεση;

Σήμερα ο μεγαλύτερος κίνδυνος για την Ευρωζώνη δεν είναι η Γερμανία, αλλά η Ιταλία, και ο Σαλβίνι που πιέζει για εκλογές. Ο φόβος στην Ευρώπη είναι κατά πόσο θα τις κερδίσει η ιταλική ακροδεξιά και κατά πόσο θα επανέλθουν τα σενάρια για έξοδο της Ιταλίας από την Ε. Ενωση. Μπορεί ο ηγέτης του ιταλικού ακροδεξιού κόμματος να υποστηρίζει ότι δεν είναι στα πλάνα του η έξοδος της Ιταλίας από την Ευρώπη, ούτε η επαναφορά εθνικού νομίσματος, ωστόσο αυτά προέβλεπε το μανιφέστο της Λέγκας στις εκλογές του 2018.

Ας πάμε στην Ελλάδα. Πόσο θα πληγεί η ελληνική οικονομία από μια γερμανική ύφεση ; Τι θα συμβεί με τον τουρισμό, και τις ελληνικές εξαγωγές - στο 5μηνο σημειώνουν ηδη επιβράδυνση- των οποίων μεγάλο μέρος κατευθύνεται στη Γερμανία ;

Ο τουρισμός σίγουρα θα πληγεί. Η αποκλειστική εξάρτηση μιας χώρας από τον τουρισμό, όπως στην περίπτωση της Ελλάδας, δεν αρκεί για να καλύψει, μέρος από το 25% του ΑΕΠ που έχει χάσει σε σχέση με το 2009.

Από εκεί και πέρα όμως, δεν είναι απαραίτητο μια ύφεση στη Γερμανία, και κατ’ επέκταση μια επιβράδυνση στην Ευρωζώνη, να περιορίσει την ελληνική οικονομία σε “χαμηλές πτήσεις”.

Είναι κατά κάποιον τρόπο στα χέρια της ελληνικής κυβέρνησης να προσπαθήσει να “φρενάρει” τις επιπτώσεις από το συνδυασμό της όξυνσης του εμπορικού πολέμου ΗΠΑ-Κίνας και μιας γερμανικής ύφεσης. Αν η κυβέρνηση συνεχίσει όπως και στον πρώτο μήνα διακυβέρνησης, με μια παρόμοια δυναμική, εφαρμόσει τις πιο δύσκολες μεταρρυθμίσεις στο πρώτο εξάμηνο της θητείας της - γιατί με νωπή τη λαϊκή εντολή τα οργανωμένα συμφέροντα δύσκολα θα αντιδράσουν- ξεμπλοκάρει εμβληματικές επενδύσεις, ανακοινώσει ότι από το 2020 μειώνονται οι φόροι, όλα αυτά θα ενισχύσουν μια θετική ψυχολογία.

Αν η δυναμική της κυβέρνησης δεν “ξεφουσκώσει”, παρά διατηρηθεί και γίνει ακόμη πιο στοχευμένη, οι επιπτώσεις από την γερμανική ύφεση δεν θα είναι τόσο μεγάλες, όσο φανταζόμαστε. Μεγάλες θα γίνουν αν η ελληνική κυβέρνηση αρχίσει να μετρά το πολιτικό κόστος, και μπει σε ένα ρυθμό ρελαντί.

Επομένως ποιες θα είναι οι επιπτώσεις στην ανάπτυξη της Ελλάδας, όπου το α’ 3μηνο έτρεξε με το αναιμικό 1,3%;

Γενικότερα, εκτιμώ ότι οι επιπτώσεις της επιβράδυνσης της γερμανικής οικονομίας θα είναι μεγαλύτερες σε άλλες χώρες, απ’ ότι στην Ελλάδα, όπου άλλωστε το μερίδιο εξαγωγών στο ΑΕΠ είναι μικρό, γύρω στο 30%, όταν αλλού φτάνουν το 60% και 70%. Υπάρχει δηλαδή μεγάλο περιθώριο ανόδου τους.

Αν η κυβέρνηση καταφέρει το φθινόπωρο να σπρώξει τις μεταρρυθμίσεις, και ανακοινώσει μείωση των φόρων, βλέπω ότι δεν θα αλλάξουν δραματικά οι προβλέψεις για το φετινό ΑΕΠ. Τα στοιχεία άλλωστε δείχνουν μια τόνωση της ιδιωτικής κατανάλωσης, απόρροια και κάποιων μέτρων που έλαβε η προηγούμενη κυβέρνηση, όπως η αύξηση του κατώτατου μισθού. Η αλήθεια είναι ότι για πρώτη φορά μετά από χρόνια, είμαι αισιόδοξος για την Ελλάδα. Πιστεύω ότι μπορεί να κάνει την έκπληξη. Είναι άλλωστε η τελευταία ελπίδα για την χώρα.
  16 Αυγούστου 2019 


 2.
Tραμπ και Τζόνσον γονατίζουν 
τη γερμανική οικονομία.

 Η γερμανική βιομηχανία θεωρούνταν, μέχρι πρόσφατα, ως η αξεπέραστη κινητήρια δύναμη της ευρωπαϊκής οικονομίας. Αλλά τα πρώτα κύματα του εμπορικού πολέμου μεταξύ Κίνας και ΗΠΑ επηρέασαν ήδη το Βερολίνο. Κατά τον Ιούνιο του 2019, η γερμανική βιομηχανική παραγωγή υποχώρησε κατά 5,2% σε σύγκριση με τον ίδιο μήνα πέρυσι. Μόνο τον τελευταίο μήνα, η πτώση ήταν 1,5%. Οι εξαγωγές τον Ιούνιο του 2019 παρουσιάζουν μείωση 8% σε σύγκριση με τον Ιούνιο του 2018. Περιστάσεις που θα μπορούσαν να οδηγήσουν τη Γερμανία σε ένα νέο τρίμηνο συρρίκνωσης του ΑΕΠ της, μετά το προσωρινό επεισόδιο του τέλους του 2018, οδηγώντας ολόκληρη την ευρωζώνη στο ολισθηρό έδαφος της στασιμότητας, για να μην αναφέρουμε ένα πιθανό σενάριο ύφεσης.

 Παραδόξως, η κλιμάκωση μεταξύ Ουάσινγκτον και Πεκίνου έχει βαρύτερες επιπτώσεις στη Γερμανία, λόγω της μεγάλης ευπάθειας στο παγκόσμιο εμπόριο του οικονομικού μοντέλου που ανέπτυξε το Βερολίνο τα τελευταία χρόνια. Επειδή η χώρα εξάγει το ισοδύναμο του 50% του ΑΕΠ της και με ένα  εμπορικό πλεόνασμα σχεδόν 230 δις ευρώ (2018) ή 7% του ΑΕΠ της, η Γερμανία έχει αναλάβει το ρόλο του καναρινιού στο ορυχείο του παγκόσμιου εμπορίου. Βασίζοντας την ανάπτυξή της στην προθυμία άλλων χωρών να αγοράσουν την παραγωγή της, το Βερολίνο έχει εξαρτηθεί από τους κύριους εμπορικούς εταίρους της, την Κίνα, τις ΗΠΑ και το Ηνωμένο Βασίλειο, για να αναφέρουμε μόνο χώρες εκτός της ζώνης του ευρώ .

 Αλλά αυτή η “στρατηγική” δεν περιορίζεται στη Γερμανία. Στο εξής – και δεδομένου ότι οι πολιτικές λιτότητας της δεκαετίας του 2010 αποσκοπούσαν επίσης στη συμπίεση της κατανάλωσης ορισμένων χωρών (Ισπανία, Ελλάδα, Ιταλία) – είναι το σύνολο της ζώνης του ευρώ (εκτός της Γαλλίας, είναι το αντίθετο παράδειγμα) που έχει τοποθετηθεί σε έναν τέτοιο «μερκαντιλιστικό» άξονα, του οποίου η αρχή είναι απλή. Περιορίζοντας την κατανάλωση και επιδιώκοντας να επωφεληθούν από τη σχετικά ισχυρότερη ανάπτυξη ξένων χωρών, οι ευρωπαϊκές χώρες δημιουργούν μια ανισορροπία μεταξύ της εγχώριας ζήτησης και της εξωτερικής ζήτησης. Μηχανικά, οι εισαγωγές αυξάνονται λιγότερο από τις εξαγωγές, οδηγώντας σε εμπορικό πλεόνασμα σε σχέση με τον υπόλοιπο κόσμο. Συνολικά, οι 19 χώρες της ευρωζώνης έχουν ένα πλεόνασμα 200 δις ευρώ σε σχέση με τον πλανήτη εκτός της ζώνης του ευρώ. Μια ανισορροπία που είναι η πηγή του θυμού του Ντόναλντ Τραμπ προς την ήπειρο: “Η Ευρώπη μας μεταχειρίζεται χειρότερα από ό, τι η Κίνα”, είπε σε συνέντευξή του στο Fox News τον Ιούνιο του 2019. Αλλά αυτή η ανισορροπία αποτελεί πλέον την αιτία της νέας οικονομικής ευπάθειας της ηπείρου.

 Ανεβάζοντας τον τόνο στον αγώνα ταχύτητας του εμπορικού πολέμου του με τον Ξι Ζιν Πινγκ, απειλώντας την Κίνα με τη θέσπιση νέων τελωνειακών δασμών  από την 1η Σεπτεμβρίου – ενώ η κινεζική κεντρική τράπεζα θα μπορούσε να αφήσει το νόμισμά της να υποτιμηθεί τις επόμενες εβδομάδες – η ευρωζώνη, με τη ηγέτιδα Γερμανία, βρίσκεται σε κρίσιμη κατάσταση. Και αυτό χωρίς να υπολογίζουμε τη σοβαρότερη απειλή για το Βερολίνο, δηλαδή τη δυνατότητα του Ντόναλντ Tραμπ να επιβάλει δασμούς 25% στις εισαγωγές αυτοκινήτων στις ΗΠΑ, κάτι που θα οδηγούσε σε επίσπευση της γερμανικής βιομηχανικής παρακμής.

 Ανεργία: ΕΕ 7,5%, ΗΠΑ 3,7%!

 Μια ανισορροπία που είναι η πηγή του θυμού του Ντόναλντ Tραμπ προς την ήπειρο “Η Ευρώπη μας μεταχειρίζεται χειρότερα από ό, τι η Κίνα”, ανακοίνωσε σε συνέντευξή της στην Fox News τον Ιούνιο του 2019. Αλλά αυτή η ανισορροπία αποτελεί πλέον την αιτία της νέας οικονομικής ευπάθειας της ηπείρου.

 Πιο κοντά σε μας, και από τότε που πήρε το τιμόνι της χώρας, ο Μπόρις Τζόνσον συνεχίζει την πορεία του προς το Brexit χωρίς συμφωνία, δηλαδή προς μια ξαφνική ρήξη των ανταλλαγών μεταξύ του Ηνωμένου Βασιλείου και της ευρωζώνης. Ωστόσο, το Ηνωμένο Βασίλειο είναι, μετά τις ΗΠΑ, η χώρα με το μεγαλύτερο διμερές εμπορικό έλλειμμα έναντι της Γερμανίας. Το γερμανικό εμπορικό πλεόνασμα μόνο από το Λονδίνο και την Ουάσιγκτον ανέρχεται σε 100 δισ. Ευρώ. Βλέπουμε μια μορφή εξέγερσης από τον αγγλοσαξονικό καταναλωτή εναντίον ενός πάρα πολύ άπληστου προμηθευτή.

 Η απειλή που συνιστούν οι Ντόναλντ Tραμπ και Μπόρις Τζόνσoν για τη Γερμανία, για το 2019, εγγίζει το σημείο θραύσης του “γερμανικού μοντέλου”, γεγονός που θα έχει επιπτώσεις σε ολόκληρη τη ζώνη του ευρώ. Μια αρκετά σοβαρή και αξιόπιστη απειλή για να κατανοήσουν οι Ευρωπαίοι την τρωτότητά τους και να μετατρέψουν σε βάθος μια οικονομική στρατηγική που είναι ξεπερασμένη και αναποτελεσματική. Ο τοίχος που ύψωσε το Βερολίνο για να εμποδίσει τις αλλαγές θρυμματίζεται γρήγορα. Η φανερή αδυναμία της Γερμανίας εμφανίζεται ως σήμα έναρξης διαπραγματεύσεων.

 Για να αντισταθμιστεί η φθίνουσα εξωτερική ζήτηση, η ζώνη του ευρώ πρέπει, όπως και οι ΗΠΑ, να στηρίξει την εγχώρια ζήτησή της, ώστε να μπορέσει να αξιοποιήσει πλήρως τις δυνατότητές της. Από τεχνική άποψη, η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα να αντιγράψει την εντολή της Ομοσπονδιακής Τράπεζας των ΗΠΑ, δηλαδή να θέσει ένα μέγιστο στόχο απασχόλησης στην οικονομική στρατηγική της ζώνης του ευρώ. Αν και τα ενδιάμεσα βήματα θα μπορούσαν να είναι εξίσου αποτελεσματικά, με τη θέσπιση ενός τέτοιου στόχου η ευρωζώνη θα μπορούσε να γνωρίσει μια πραγματική αναγέννηση.

 Ενίσχυση της μακροπρόθεσμης ανάπτυξης, μείωση της ανεργίας προς τα σημερινά δυτικά πρότυπα (ΗΠΑ: 3,7%, Ηνωμένο Βασίλειο: 3,8%, Ιαπωνία: 2,3% έναντι 7,5% στη ζώνη του ευρώ), αύξηση των επενδύσεων. Μια αναμόρφωση του Ευρωπαϊκού Νομισματικού Συστήματος θα είχε και άλλες θετικές συνέπειες. Η αύξηση της ανάπτυξης θα εξισορροπήσει το εμπόριο με τους εταίρους μας και έτσι θα εκλείψει η ουσία της εύλογης οργής του Ντόναλντ Tραμπ (ο Μπαράκ Ομπάμα είχε ήδη θέσει αυτό το ζήτημα στις αρχές του 2010). Τέλος, με τη δημιουργία μιας ισχυρής εσωτερικής αγοράς η οποία θα ήταν τότε πολυπόθητη, η ευρωζώνη θα βρεθεί σε ισχυρή θέση στις διαπραγματεύσεις της.

 Είτε στο επόμενο G7 στο Μπίαριτζ, τέλη Αυγούστου, τα επόμενα Ευρωπαϊκά Συμβούλια, είτε όταν η Κριστίν Λαγκάρντ αναλάβει επικεφαλής της ΕΚΤ τον Νοέμβριο, οι ηγέτες της ευρωζώνης, με Γαλλία και Γερμανία επικεφαλής, πρέπει να περάσουν σε ένα νέο στάδιο του ευρωπαϊκού σχεδίου: να το καταστήσουν βιώσιμο μακροπρόθεσμα, στηρίζοντάς το στις εσωτερικές του δυνάμεις, στον πληθυσμό του και στην άνοδο του βιοτικού επιπέδου του. Την εποχή της ανταγωνιστικότητας πρέπει να τη διαδεχτεί η εποχή της ανάπτυξης, όπως φιλοδοξούμε ότι θα είναι και η αλλαγή του καθεστώτος της ΕΚΤ.

 του οικονομολόγου Nicolas Goetzmann
Μετάφραση- Επιμέλεια: Ε.Δ. Νιάνιος

 http://www.lefigaro.fr/vox/monde/trump-et-johnson-fragilisent-le-modele-allemand-tant-mieux-pour-la-france-et-l-europe-20190812,
http://www.anixneuseis.gr/t%cf%81%ce%b1%ce%bc%cf%80-%ce%ba%ce%b1%ce%b9-%cf%84%ce%b6%cf%8c%ce%bd%cf%83%ce%bf%ce%bd-%ce%b3%ce%bf%ce%bd%ce%b1%cf%84%ce%af%ce%b6%ce%bf%cf%85%ce%bd-%cf%84%ce%b7-%ce%b3%ce%b5%cf%81%ce%bc%ce%b1%ce%bd/?fbclid=IwAR2aFwtVC_grGtEqXV4ZLLAOMHXdlrRj-ytcqpryC_QOOBr7Bo2Th83QXcU
15/8/2019