Γιατί οι Οίκοι αξιολόγησης δεν προχωρούν σε αναβαθμίσεις της Ελλάδας.
Γιατί οι Οίκοι αξιολόγησης δεν προχωρούν
σε αναβαθμίσεις της Ελλάδας.
Για πολλοστή φορα η Moody’s ανέβαλε χθες την προγραμματισμένη ανακοίνωση για την πιστοληπτική αξιολόγηση του δημόσιου χρέους. Δεν ειναι η πρώτη φορα που ο Οίκος αναβάλλει τη σχετική ανακοίνωση και από αυτή την άποψη η "μη ανακοίνωση" δεν αποτελεί... γεγονός η αιτία "ανησυχίας".
Με τον ίδιο "αναπάντεχο" τρόπο αλλωστε η Moody’s είχε προχωρήσει σε απρόσμενη διπλή αναβάθμιση τον περασμένο Μάρτιο. Η "αιτία" αυτής της παρέκκλισης από τις προγραμματισμένες ανακοινώσεις, συμφωνα με διευκρινίσεις που έχουν δοθεί για την Ελλάδα από στελέχη του Οίκου έχουν να κάνουν κυρίως με την αναμονή σημαντικών για την αξιολόγηση εξελίξεων στην ελληνική οικονομία.
Ανάλογη εξήγηση άλλωστε έδωσε σχετικά πρόσφατα στέλεχος της Fitch της οποίας η ανακοίνωση ενώ ήταν εξαιρετικά θετική για την πορεία της οικονομίας είχε αποφύγει να προχωρήσει σε συγκεκριμένη αναβάθμιση περιορίζοντας την αλλαγή στην αξιολόγησή της μόνο στη βελτίωση του Outlook.
Από πλευράς Moody’s οι πληροφορίες του Capital.gr αναφέρουν οτι ο Οίκος Αξιολογησης αναμένει δυο κυρίως στοιχεία πριν προχωρήσει στην εκ νέου αξιολόγηση.
Αυτά είναι η κατάθεση του Προϋπολογισμού του 2020 και η προώθηση του σχεδίου συστημικής αντιμετώπισης του προβλήματος των NPLs και NPEs για το τραπεζικό σύστημα. Με δεδομένο ότι και για τα δυο αυτά ζητήματα θα υπάρξουν προγραμματισμένες εξελίξεις μέσα στον Σεπτέμβριο, η νέα αξιολόγηση της Moody’s αναμένεται εκτός απροόπτου να ακολουθήσει αργότερα μέσα στο Φθινόπωρο.
Τα δυο αυτά στοιχεία αποτελούν βασικά κριτήρια για την πορεία της οικονομίας στο σύνολό της καθώς ο μεν Προϋπολογισμός θα αποτυπώνει την πρόθεση - δέσμευση της κυβερνησης να διατηρήσει τον στόχο του 3,5% του ΑΕΠ για το πρωτογενές πλεόνασμα και η προώθηση λύσης με βάση το "ιταλικό" μοντέλο για μεταβίβαση και τιτλοποίηση μεγάλου όγκου NPEs μέσα στο 2019 αποτελεί το πρώτο βήμα "συστημικής" λύσης με στόχο την επίσπευση της μείωσης του ποσοστού κόκκινων δανείων στους ισολογισμούς των τραπεζών στη διετία 2019 - 2020.
Και τα δυο ζήτημα κρίνονται ως αποδείξεις ουσιαστικής βελτίωσης της πορείας της οικονομίας και του αξιόχρεου τόσο στο δημόσιο όσο και στο ιδιωτικό χρέος, ενω παράλληλα διασφαλίζουν την υλοποίηση των δεσμεύσεων της συμφωνίας του Ιουνίου του 2018.
Με τα ίδια κριτήρια αντιμετωπίζεται το θέμα της αξιολόγησης του ελληνικού χρέους και από τους άλλους Οίκους αξιολόγησης. Συνολικά πάντως η συγκλίνουσα άποψη για την επιστροφή της Ελλάδας σε βαθμίδα investment grade είναι ότι αυτό δεν πρέπει να αναμένεται πριν από τις αρχές του 2021 παρά τη συνεχιζόμενη διολίσθηση των επιτοκίων δανεισμού του δημοσίου λόγω της διεθνούς συγκυρίας.
Toυ Γ. Αγγέλη
24/8/2019
ΣΧΕΤΙΚΑ ΚΕΙΜΕΝΑ
Μελέτη της BIS "υποστηρίζει" την ελληνική οικονομία
- τι επισημαίνει για το χρέος.
Η πρόσφατη αναστροφή της καμπύλης επιτοκίων στα αμερικάνικα ομόλογα που οδήγησε σε χρηματιστηριακό σοκ στις 14ης Αυγούστου –καθώς αξιολογήθηκε ως προάγγελος ύφεσης– προκάλεσε την "αντίδραση” της ομάδας μελετών της Τράπεζας Διεθνών Διακανονισμών (BIS), της αποκαλούμενης και "Τράπεζας των Κεντρικών Τραπεζών”.
Έτσι τη Δευτέρα 19 Αυγούστου αναδημοσίευσε μία μελέτη με τίτλο "The financial cycle and recession risk” των Claudio Borio, Mathias Drehman και Dora Xia που είχε για πρώτη φορά είχε δημοσιευθεί στο δελτίο της BIS στα τέλη του 2018.
Η μελέτη αυτή "αποδεικνύει” ότι οι "τεχνικές προβολές” του εν εξελίξει οικονομικού κύκλου αποτελούν ένα περισσότερο αξιόπιστο εργαλείο πρόβλεψης για την πορεία της οικονομίας από ό,τι είναι η αναστροφή της καμπύλης βραχυπρόθεσμων/μακροπρόθεσμων επιτοκίων.
Με άλλα λόγια επιχειρεί να παρέμβει στη δημόσια συζήτηση που έχει έκτοτε αρχίσει για το αν πραγματικά τα όσα συνέβησαν την περασμένη εβδομάδα είναι προάγγελος ύφεσης ή όχι, δίνοντας παράλληλα περισσότερο αξιόπιστα εργαλεία πρόβλεψης για την πορεία της παγκόσμιας οικονομίας.
Πέραν του γενικότερου ενδιαφέροντος που η σχετική παρέμβαση έχει όσον αφορά τις πιθανότητες ύφεσης και μάλιστα λίγα 24ωρα πριν από την καθοριστικής σημασίας ομιλία του Τζερόμ Πάουελ στο Jackson Hole στο Kansas City, που αναμένεται από τις αγορές όσο τίποτα άλλο για να ξεκαθαρισθεί ο ορίζοντας της νομισματικής πολιτικής στον χώρο του δολαρίου, η μελέτη αυτή επαναφέρει την προσοχή και σε μία εξαιρετικά καθοριστική για το ελληνικό χρέος διάσταση: τη δυναμική της εξυπηρέτησης του χρέους.
Η δυναμική εξυπηρέτησης του ελληνικού χρέους
Όπως αναφέρει η μελέτη των τριών κορυφαίων οικονομολόγων της BIS, δεδομένου ότι οι οικονομικοί κύκλοι συσσωρεύονται με αργούς ρυθμούς, οι αντίστοιχες προβολές "παρέχουν πληροφορίες σχετικά με τον κίνδυνο ύφεσης, ακόμη και σε χρονικό ορίζοντα τριών ετών”. Και αν συγκριθούν οι δύο μέθοδοι (η καμπύλη επιτοκίων και οι προβολές των οικονομικών κύκλων), διαπιστώνουμε –σύμφωνα με τη μελέτη των τριών οικονομολόγων– ότι οι οι προβολές των "οικονομικών κύκλων” υπερβαίνουν σε ακρίβεια τόσο στο δείγμα όσο και εκτός του δείγματος, την καμπύλη επιτοκίων.
Και στο σημείο αυτό μάλιστα υπογραμμίζεται ότι "Ο δείκτης εξυπηρέτησης του χρέους είναι ιδιαίτερα αποτελεσματικός σε αυτή την πτυχή...”.
Και αυτό ακριβώς είναι το σημείο που η γενική "γραμμή” της μελέτης "ακουμπάει” την περίπτωση του ελληνικού χρέους το οποίο αν και τεράστιο σε σχέση με το ΑΕΠ –περίπου 175% του ΑΕΠ– εντούτοις έχει το απολύτως ιδιαίτερο χαρακτηριστικό να έχει πολύ χαμηλό μέσο όρο επιτοκίου εξυπηρέτησης μακροπρόθεσμα και όχι μόνο βραχυπρόθεσμα.
Μετά την αναδιάρθρωση του δημόσιου χρέους και με το συντριπτικά μεγαλύτερο μέρος του να βρίσκεται στα χαρτοφυλάκια των ευρωπαϊκών ταμείων με εξαιρετικά χαμηλό επιτόκιο εξυπηρέτησης (κοντά στο 1,6% ετησίως) για τις επόμενες... δεκαετίες, μέχρι και την εξόφλησή του το μακρινό 2060, διατηρεί επιτόκιο εξυπηρέτησης "δεμένο” με εκείνο του ESM που είναι σχεδόν μηδενικό μεσομακροπρόθεσμα.
Μοναδική εξαίρεση αποτελούν τα σχετικά "μικρά” υπόλοιπα δανείου προς το ΔΝΤ, τα οποία βαίνουν προς προεξόφληση, τα ομόλογα που διατηρούν οι κεντρικές τράπεζες και των οποίων τα "κέρδη” προβλέπεται να επιστρέφονται στο ελληνικό δημόσιο και τέλος οι πολύ μικροί όγκοι ομολόγων που παραμένουν διαθέσιμοι στη δευτερογενή αγορά και των οποίων τα επιτόκια έχουν πέσει σε ιστορικά χαμηλά λόγω της διεθνούς συγκυρίας.
Συνέπειες σε οικονομία - χρέος
"Μεταφράζοντας” στα δεδομένα του ελληνικού χρέους τη μελέτη των Borio - Drehman - Xia, προκύπτει ότι για την εγχώρια οικονομία το περιθώριο του διαθέσιμου δημοσιονομικού χώρου αναπτυξιακής πολιτικής, θα παραμείνει υπό τις υπάρχουσες προϋποθέσεις "αυξημένο” για πολλά χρόνια μπροστά, αν χρησιμοποιηθεί η μέθοδος της προβολής του οικονομικού κύκλου, ακριβώς λόγω του πολύ χαμηλού κόστους εξυπηρέτησης...
Σε αυτό άλλωστε στηρίζεται και το βασικό επιχείρημα αναπροσαρμογής προς τα κάτω του πλαφόν για το πρωτογενές πλεόνασμα (3,5%), καθώς ήδη η διολίσθηση του μέσου επιτοκίου δανεισμού μακροπρόθεσμα έχει δημιουργήσει ένα "περιθώριο” της τάξης του 0,5 – 0,7% του ΑΕΠ.
Σε κάθε περίπτωση βέβαια αυτή είναι μία σημαντική, αλλά όχι καθοριστική διάσταση καθώς η εγχώρια οικονομία παραμένει μια οικονομία με το μεγαλύτερο μέρος της σε συναλλαγή με το περιβάλλον της οικονομίας της Ευρωζώνης.
Και κάθε αρνητική τάση στο περιβάλλον αυτό επηρεάζει και την ελληνική οικονομία. Πολύ περισσότερο μάλιστα που ένας από τους μεγαλύτερους αν όχι ο μεγαλύτερος εταίρος της είναι η ιταλική οικονομία η οποία κινείται σε επίπεδα μηδενικών ρυθμών ανάπτυξης, όπως και ο άλλος ευρωπαϊκός εταίρος, η γερμανική οικονομία η οποία ήδη διολισθαίνει αργά αλλά σταθερά σε αρνητικά επίπεδα οικονομικής δραστηριότητας...
Οι ιδιαιτερότητες πάντως της αναδιάρθρωσης του ελληνικού χρέους έχουν στηρίξει μία τάση η οποία φαίνεται να σταθεροποιείται, ήτοι τη σταδιακή απαγκίστρωση της συμπεριφοράς των ελληνικών ομολόγων από τα αντίστοιχα ιταλικά.
Για τον λόγο αυτό άλλωστε και παρά την κρίση στην Ιταλία οι αποδόσεις στα ελληνικά δεκαετή ομόλογα –πολύ περισσότερο δε στις μικρότερες διάρκειες– παραμένουν σχεδόν σταθερά και κινούνται σε ένα φάσμα αποδόσεων γύρω από το 2%.
Του Γ. Αγγέλη
https://www.capital.gr/oikonomia/3377833/meleti-tis-bis-upostirizei-tin-elliniki-oikonomia-ti-episimainei-gia-to-xreos?fbclid=IwAR2ZOlzhZo62NzTPSz8seMG1_o2jnGyL3fkNfGQstX9yuARQR_W2l_csQSU
21/8/2019