Γιατί οι ΗΠΑ θα πρέπει να κατηγορήσουν το Ιράν για την επίθεση στην Aramco, ό,τι κι αν γίνει.

  
Γιατί οι ΗΠΑ θα πρέπει να κατηγορήσουν το Ιράν 
για την επίθεση στην Aramco, ό,τι κι αν γίνει. 

Το χτύπημα-φωτοβολίδα στην πετρελαϊκή βιομηχανία της Σαουδικής Αραβίας έχει οδηγήσει σε ποταμό κατηγοριών από αξιωματούχους των ΗΠΑ που κατηγορούν το Ιράν. Ο λόγος που κατέστησε το Ιράν δακτυλοδεικτούμενο από την αρχή είναι απλός: η εκπληκτική αποτυχία της Ουάσινγκτον να προστατεύσει τον σύμμαχό της, τη Σαουδική Αραβία.

Αν η επίθεση δεν προήλθε από την Τεχεράνη, η διοίκηση Τραμπ πρέπει να βάλει το Ιράν στη θέση του αποδιοπομπαίου τράγου, για την πρόσφατη επίθεση στις πετρελαϊκές εγκαταστάσεις της Saudi Aramco, διότι αναγνωρίζοντας ότι οι αντάρτες Χούθι έκαναν μια τέτοια αξιοθαύμαστη επίθεση στην καρδιά του πετρελαϊκού βασιλείου θα ήταν μια παραδοχή αμερικανικής ανεπάρκειας.

Η Σαουδική Αραβία έχει δαπανήσει δισεκατομμύρια δολάρια τα τελευταία χρόνια αγοράζοντας συστήματα πυραυλικής άμυνας Patriot, από τις ΗΠΑ και υποτιθέμενα ραντάρ με τεχνολογία αιχμής από το Πεντάγωνο. Αν οι επαναστάτες της Υεμένης μπορούν να πετάξουν drone μέχρι και 1.000 χιλιόμετρα στο έδαφος της Σαουδικής Αραβίας και να χτυπήσουν τα εργοστάσια παραγωγής πετρελαίου του βασιλείου, τότε αυτό θα πρέπει να είναι ένα θέμα τεράστιας αμηχανίας για τους "προστάτες" Αμερικανούς.

Η αμερικανική υπεράσπιση της Σαουδικής Αραβίας βασίζεται στην ιστορική τους σχέση. Οι εξαγωγές πετρελαίου της Σαουδικής Αραβίας σε συναλλαγές με δολάρια -οι μεγαλύτερες στον πλανήτη- είναι ζωτικής σημασίας για τη διατήρηση της παγκόσμιας πετρελαϊκής αγοράς, η οποία είναι με τη σειρά της κρίσιμη για την αμερικανική οικονομική δύναμη. Σε αντάλλαγμα, οι ΗΠΑ είναι υποχρεωμένες να είναι φύλακας της Σαουδικής μοναρχίας, η οποία έρχεται με το προσοδοφόρο επιπλέον όφελος της πώλησης όπλων στο βασίλειο, αξίας πολλών δισ. δολαρίων κάθε χρόνο.

Σύμφωνα με το Διεθνές Ινστιτούτο Ερευνών Ειρήνης της Στοκχόλμης, η Σαουδική Αραβία έχει τον τρίτο μεγαλύτερο στρατιωτικό προϋπολογισμό στον κόσμο, πίσω από τις ΗΠΑ και την Κίνα. Με ετήσια δαπάνη περίπου 68 δισ. δολαρίων, είναι η πρώτη στον κόσμο όσον αφορά το ποσοστό του ακαθάριστου εγχώριου προϊόντος (8,8%). Τα περισσότερα από τα όπλα της Σαουδικής Αραβίας προέρχονται από τις ΗΠΑ.

Ωστόσο, για όλα αυτά τα οικονομικά στοιχεία και την καλύτερη αμερικανική στρατιωτική τεχνολογία, το πετρελαϊκό βασίλειο μόλις βίωσε ένα κύμα αεροπορικών επιθέσεων, που πιθανώς να μπορεί να γονατίσει τη ζωτική του πετρελαϊκή βιομηχανία. Η παραγωγή πετρελαίου της Σαουδικής Αραβίας στο συγκρότημα διυλιστηρίων μαμούθ της στο Αμπκάικ, 330 μίλια ανατολικά της πρωτεύουσας Ριάντ, υποχώρησε κατά 50% αφότου τυλίχθηκε στις φλόγες μετά τις αεροπορικές επιθέσεις. Ένα από τα μεγαλύτερα κοιτάσματα πετρελαίου της Σαουδικής Αραβίας, στο Χουράις, επίσης στην Ανατολική επαρχία, ήταν επίσης εν μέρει κλειστό.

Υπάρχουν αξιόπιστες αναφορές ότι η ζημιά είναι πολύ πιο σοβαρή από ό,τι παραδέχονται οι Σαουδάραβες αξιωματούχοι. Αυτοί οι βασικοί βιομηχανικοί χώροι μπορεί να χρειαστούν εβδομάδες για να ολοκληρωθεί η επισκευή.

Ο υπουργός Εξωτερικών των ΗΠΑ, Μάικ Πομπέο, είπε κατά το ήμισυ την αλήθεια όταν ισχυρίστηκε ότι "το Ιράν εξαπέλυσε μια πρωτοφανή επίθεση στον ενεργειακό προμηθευτή του πλανήτη".

Ναι, είναι πρωτοφανές. Όμως ο Πομπέο και άλλοι αξιωματούχοι των ΗΠΑ έχουν κατά πάσα πιθανότητα βιαστεί να κατηγορήσουν το Ιράν.

Κάποιοι αξιωματούχοι της κυβέρνησης Τραμπ δήλωσαν στα αμερικανικά ΜΜΕ ότι "πύραυλοι κρουζ" ήταν υπεύθυνοι για τα γιγαντιαία πύρινα σύννεφα που εμφανίστηκαν στις εγκαταστάσεις πετρελαίου της Σαουδικής Αραβίας.

Σε μια βιαστική προσπάθεια να τεκμηριωθούν οι κατηγορίες εναντίον του Ιράν, δόθηκαν στη δημοσιότητα δορυφορικές εικόνες που δείχνουν κάτι που υποτίθεται ότι είναι το επακόλουθο της αεροπορικής επίθεσης στο συγκρότημα διυλιστηρίων Αμπκάικ. Αμερικανοί αξιωματούχοι ισχυρίζονται ότι η θέση των εκρήξεων δείχνει ότι τα όπλα δεν προέρχονταν από την Υεμένη, στο νότο, αλλά από το Ιράν ή το Ιράκ. 

Ακόμα και οι συνήθως έγκριτοι, New York Times, εξέφρασαν αμφιβολίες σχετικά με αυτό, σχολιάζοντας: "Οι δορυφορικές φωτογραφίες που κυκλοφόρησαν την Κυριακή δεν φαίνονται τόσο σαφείς, όπως διατείνονται οι αξιωματούχοι, με ορισμένους να δείχνουν ζημιές στη δυτική πλευρά των εγκαταστάσεων, την πλευρά στην οποία είναι το Ιράν ή το Ιράκ".

Οι κατηγορίες του Πομπέο και άλλων είναι υποθέσεις (προς το παρόν) αντί τεκμηριωμένων ισχυρισμών.

Αξίζει να σημειωθεί ότι ο πρόεδρος Τραμπ απέφυγε να κατηγορήσει ανοιχτά το Ιράν, υπονοώντας απλώς τη δυνατότητα. Αν ο Πομπέο είναι τόσο ανυπόμονος να στρέψει το δάχτυλο προς το Ιράν, γιατί δεν το έκανε και ο Τραμπ; Επίσης, ο πρόεδρος έκανε μια ξεκάθαρη παρατήρηση όταν είπε ότι "περιμένει την επαλήθευση από τη Σαουδική Αραβία" για το ποιος πιστεύουν ότι ήταν ο δράστης της επίθεσης". Και πάλι, αν οι Αμερικανοί αξιωματούχοι κατηγορούν ρητά το Ιράν, τότε γιατί λέει ο Τραμπ ότι θέλει "επαλήθευση" από τους Σαουδάραβες;

Από την πλευρά του, το Ιράν απέρριψε απερίφραστα τους ισχυρισμούς ότι είχε οποιαδήποτε εμπλοκή, λέγοντας ότι οι δηλώσεις του Πομπέο ήταν "τυφλές" και ήθελαν απλά να στήσουν σκηνικό σύγκρουσης.

Ο πρωθυπουργός του Ιράκ, Αμπέλ Αμπντούλ Μαχντί, απέρριψε επίσης τους ισχυρισμούς ότι η επικράτεια της χώρας του θα μπορούσε να χρησιμοποιηθεί από φιλο-ιρανούς μαχητές σιίτες για να ξεκινήσουν οι αεροπορικές επιθέσεις.

Οι αντάρτες του Χούθι στην Υεμένη πήραν την ευθύνη για τις αεροπορικές επιδρομές στις εγκαταστάσεις πετρελαίου της Σαουδικής Αραβίας. Ήταν συγκεκριμένοι στο ότι τα όπλα ήταν drone, όχι πύραυλοι, προσθέτοντας με λεπτομέρειες ότι αναπτύχθηκαν 10 UAV.

Αξίζει να σημειωθεί ότι τα περισσότερα ΜΜΕ των ΗΠΑ ανέφεραν αρχικά ότι οι επιθέσεις ήταν από αεροσκάφη που απογειώθηκαν από την Υεμένη. Το Associated Press ανέφερε ένα επίπεδο προμελέτης στις επιθέσεις, κατά τις οποίες drone χρησιμοποιήθηκαν πρώτα για να απενεργοποιήσουν τα ραντάρ από τα συστήματα Patriot, πριν άλλα drone διεξάγουν τις επιθέσεις. 

Φαίνεται λοιπόν ότι οι Αμερικανοί αξιωματούχοι προσπαθούν να αλλάξουν την ιστορία κατηγορώντας το Ιράν. Αυτή η πρακτική έχει ως λογικό επακόλουθο ίσως μία στρατιωτική επίθεση εναντίον του Ιράν, οπότε η Τεχεράνη έχει προειδοποιήσει ότι είναι έτοιμη για πόλεμο.

Το σκεπτικό για το ότι κατηγορείται το Ιράν είναι ότι οι επαναστάτες της Υεμένης (που το Ιράν υποστηρίζει) δεν μπορούν απλώς να χρησιμοποιήσουν drone με τόσο δραματική επιτυχία εναντίον της βιομηχανίας πετρελαίου της Σαουδικής Αραβίας. Ο ένοχος πρέπει να είναι το Ιράν, οπότε το σκεπτικό συνεχίζει. Αυτό αποτελεί συνέχεια της υποτιθέμενης δολιοφθοράς από το Ιράν κατά των πετρελαιοφόρων στον Περσικό Κόλπο νωρίτερα αυτό το καλοκαίρι.

Ωστόσο, ένα χρονοδιάγραμμα δείχνει ότι οι Χούθι είναι περισσότερο από ικανοί να εκτοξεύσουν ολοένα και πιο ισχυρούς βαλλιστικούς πυραύλους και drone που μπορούν να διεισδύσουν βαθύτερα στο έδαφος της Σαουδικής Αραβίας. Οι αντάρτες έχουν χρησιμοποιήσει drone από την αρχή του πολέμου, τα οποία εγκαινίασε ο αμερικανικός συνασπισμός Σαουδικής Αραβίας-ΗΑΕ, στη νότια αραβική χώρα, τον Μάρτιο του 2015.

Τα τελευταία τέσσερα χρόνια, η εναέρια δύναμη πυρός των Χούθι βελτιώθηκε σταδιακά. Νωρίτερα, οι Σαουδάραβες, με αμερικανικά αμυντικά συστήματα, μπόρεσαν να παρεμποδίσουν τα αεροσκάφη και τους πυραύλους από την Υεμένη. Όμως, κατά τη διάρκεια του τελευταίου έτους, οι αντάρτες αύξησαν το ποσοστό επιτυχίας τους χτυπώντας στόχους στο εσωτερικό της Σαουδικής Αραβίας, συμπεριλαμβανομένης της πρωτεύουσας Ριάντ.

Τον Μάιο του τρέχοντος έτους, τα drone των Χούθι έπληξαν τον κρίσιμο αγωγό ανατολής-δύσης της Σαουδικής Αραβίας. Τον Αύγουστο, drone και βαλλιστικοί πύραυλοι αναφέρθηκε ότι έπληξαν την πετρελαιοπηγή Shaybah κοντά στα σύνορα με τα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα, καθώς και το συγκρότημα εξαγωγής Dammam στην Ανατολική επαρχία της Σαουδικής Αραβίας. 

Οι Υεμενίτες ισχυρίζονται ότι μεταφέρουν τον πόλεμο στη Σαουδική Αραβία και στα ΗΑΕ μετά από χρόνια ανελέητων αεροπορικών επιθέσεων στην πατρίδα τους που είχαν ως αποτέλεσμα σχεδόν 90.000 νεκρούς. Μια πρόσφατη έκθεση του ΟΗΕ καταδίκασε τις ΗΠΑ, τη Βρετανία και τη Γαλλία για πιθανή συνενοχή σε εγκλήματα πολέμου μέσω της στρατιωτικής τους υποστήριξης προς τη σαουδαραβική συμμαχία.

Θα πρέπει να υπάρξει τρόμος μεταξύ των μοναρχών στη Σαουδική Αραβία και στα ΗΑΕ, για το ότι οι αντάρτες από την πολιορκημένη και πεινασμένη Υεμένη έρχονται τώρα με drone που θα μπορούσαν να πλήξουν τις πετρελαϊκές τους οικονομίες. Επιπλέον, ο πολυσυζητημένος αμερικανός προστάτης δεν είναι σε θέση φέρει εις πέρας τη στρατηγική του συμφωνία, παρά τα δισ. δολάρια όπλων. Αυτός είναι ο λόγος για τον οποίο η Ουάσινγκτον πρέπει να βρει μια δικαιολογία ρίχνοντας την ευθύνη στο Ιράν. Το στίγμα της αποτυχίας θα είναι δύσκολο να βγει, ιδιαίτερα όταν πρόκειται για τον μεγαλύτερο σύμμαχο.

Πέτρος Κράνιας

17/9/2019