Ο Τραμπ επιδιώκει την ειρήνη (με μπίζνες και διαπραγματεύσεις): Συμπόρευση με Πούτιν-Ερντογάν;
Ο πρόεδρος Ντόναλντ Τραμπ μιλά σε οπαδούς του σε προεκλογική συγκέντρωση. Φωτογραφία via Twitter, @realDonaldTrump
Ο Τραμπ επιδιώκει την ειρήνη (με μπίζνες και διαπραγματεύσεις): Συμπόρευση με Πούτιν-Ερντογάν;
Αν και ο Τζον Μπόλτον διετέλεσε σύμβουλος Εθνικής Ασφάλειας των Ηνωμένων Πολιτειών για μεγαλύτερο χρονικό διάστημα από τους δύο προκατόχους του (τον λομπίστα της Τουρκίας στρατηγό Μάικλ Φλιν και τον στρατηγό Χέρμπερτ Ρέιμοντ Μακμάστερ), εντούτοις φαινόταν για αρκετό καιρό ότι είχε διαφορετικές προσεγγίσεις με τον πρόεδρο Ντόναλντ Τραμπ σχεδόν σε όλα τα ζητήματα ασφάλειας και εξωτερικής πολιτικής. Όπως αναφέρθηκε από μερίδα αναλυτών, η παραίτησή του αποδεικνύει για μια ακόμα φορά πόσο αλλόκοτη είναι η πολιτική του Αμερικανού ηγέτη, μετατοπιζόμενη από το ένα άκρο στο άλλο.
Ο Μπόλτον θεωρείται «γεράκι του πολέμου» και ανήκε στην ομάδα Μπους-Τσέινι που σχεδίασε την αμερικανοβρετανική εισβολή στο Ιράκ και η οποία, σύμφωνα με έκθεση του Πενταγώνου, αποδείχθηκε «μεγάλο στρατηγικό λάθος» για τις ΗΠΑ και ότι ο «μόνος νικητής» ήταν το Ιράν. Ο Μπόλτον είναι υποστηρικτής των προληπτικών στρατιωτικών επιθέσεων κατά της Βόρειας Κορέας και του Ιράν και διαφώνησε με τις επιλογές του προέδρου Τραμπ. Επίσης, διαφώνησε με την απόσυρση των αμερικανικών στρατευμάτων από τη Συρία, στήριξε τους Κούρδους και ήταν υπέρ της επιβολής κυρώσεων σε βάρος της Τουρκίας λόγω της αγοράς των ρωσικών πυραύλων. Ανήκει στο στρατόπεδο των σκληρών απέναντι στη Ρωσία του Πούτιν. Δηλαδή, διατηρεί εκ διαμέτρου αντίθετες θέσεις με τις θέσεις του Αμερικανού ηγέτη.
Η διαφωνία του με την απόφαση του προέδρου Τραμπ να συναντηθεί με στελέχη των Ταλιμπάν στο Καμπ Ντέιβιντ φαίνεται ότι αποτέλεσε το κύκνειο άσμα της παρουσίας του στον Λευκό Οίκο. Φέτος, συμπληρώθηκαν 18 χρόνια από τα τρομοκρατικά χτυπήματα της 11ης Σεπτεμβρίου και συμπληρώνονται 18 χρόνια από τον πόλεμο στο Αφγανιστάν για την εξόντωση της Αλ Κάιντα, η οποία προστατευόταν από τους Ταλιμπάν που τότε κατείχαν την εξουσία στην Καμπούλ.
Με την παραίτηση του Μπόλτον θα μπορούσε να ειπωθεί ότι ο πρόεδρος των ΗΠΑ κινείται προς την κατεύθυνση της ειρήνης. Ενδεχομένως και τα χτυπήματα σε εγκαταστάσεις παραγωγής πετρελαίου στη Σαουδική Αραβία να είναι προβοκάτσια για να μην υπάρξει προσέγγιση ΗΠΑ – Ιράν. Πριν μερικές μέρες, ο Αμερικανός υπουργός Εξωτερικών, Μάικ Πομπέο, είχε αναφέρει ότι ο πρόεδρος Τραμπ θα μπορούσε να συναντηθεί με τον Ιρανό ομόλογό του Χασάν Ρουχανί στα Ηνωμένα Έθνη «χωρίς προϋποθέσεις», όπως τόνισε. Πολλοί αναλυτές θεωρούν ότι ο Τραμπ στερείται «συνεκτικής στρατηγικής» και κάποιοι υποστηρίζουν ότι οι αποφάσεις του δεν ταυτίζονται με την εξυπηρέτηση των εθνικών συμφερόντων των ΗΠΑ.
Ο Martin S.Indyk, πρώην βοηθός υφυπουργός Εξωτερικών στην κυβέρνηση Κλίντον και πρώην πρέσβης στο Ισραήλ, μιλώντας στη «Νιου Γιορκ Τάιμς», διατύπωσε την άποψη ότι «η αποχώρηση του Μπόλτον δείχνει πως ο πρόεδρος Τραμπ πρόκειται να είναι ο σύμβουλος εξωτερικής πολιτικής του εαυτού του». Όπως αναφέρθηκε στην ανάλυση της νεοϋορκέζικης εφημερίδας, «στο ένα ζήτημα εξωτερικής πολιτικής μετά το άλλο, ο Μπόλτον αποτελούσε τον σκεπτικιστή εντός του Λευκού Οίκου, ο οποίος προσπαθούσε να ελέγξει τα πιο ανορθόδοξα ένστικτα του προέδρου Τραμπ.
Είτε μιλούσε για τη Βόρεια Κορέα, είτε συνεργαζόταν με τον πρόεδρο της Ρωσίας, είτε προσκαλούσε τους Ταλιμπάν στο Καμπ Ντέιβιντ, ήταν ο σύμβουλος Εθνικής Ασφάλειας που έλεγε “όχι”. Η έξοδος του Μπόλτον από τη Δυτική Πτέρυγα αφαιρεί ένα από τα τελευταία εμπόδια στην άποψη που διαμορφώνει ο Τραμπ για τις παγκόσμιες υποθέσεις». Επομένως, με βάση τις πάγιες θέσεις του Μπόλτον και τις ενέργειες του προέδρου Τραμπ, προκύπτει ένα βασικό ερώτημα: Είναι πράγματι βασικός στόχος του προέδρου Τραμπ η αποφυγή πολεμικών συρράξεων (μέσα από διαπραγματεύσεις και μπίζνες) ή τελικά συμπορεύεται με τις επιδιώξεις του Πούτιν και του Ερντογάν; Στο μεταξύ, τις τελευταίες μέρες, ένα ζήτημα που απασχόλησε τα αμερικανικά ΜΜΕ ήταν για τον Αμερικανό πράκτορα που δρούσε στο γραφείο του Ρώσου προέδρου.
Σύμφωνα με τα σχετικά δημοσιεύματα και τις τηλεοπτικές αναφορές, ο πράκτορας φυγαδεύτηκε από τη Μόσχα το 2017 εξαιτίας φόβων ή υποψιών της CIA ότι ο πρόεδρος Τραμπ ή κάποιο μέλος της κυβέρνησής του θα αποκάλυπτε την ταυτότητά του. Όπως επισημάνθηκε, ο κορυφαίος αυτός πράκτορας είχε επιβεβαιώσει τον ρόλο του Πούτιν στη «ρωσική παρέμβαση» στις αμερικανικές προεδρικές εκλογές το 2016. Πάντως, οι εκλογές του 2020 πλησιάζουν και στις ΗΠΑ αιωρείται το σενάριο αν η Μόσχα επιχειρήσει «νέα παρέμβαση» και κατά πόσο η Ουάσινγκτον θα μπορέσει να λειτουργήσει αποτρεπτικά σε κάθε τέτοιο ενδεχόμενο.
Η παραίτηση Μπόλτον δεν αποκλείεται να είναι ένα κομμάτι του παζλ που αφορά τις σχέσεις Τραμπ-Πούτιν-Ερντογάν. Ο τέως σύμβουλος Εθνικής Ασφάλειας των ΗΠΑ υποσχέθηκε ότι θα μιλήσει σε εύθετο χρόνο και, όπως ήδη γνωστοποιήθηκε από το περιβάλλον του, έχει εκφράσει ενδιαφέρον για τη συγγραφή ενός βιβλίου σχετικά με την θητεία του στον Λευκό Οίκο.
Όταν ο δημοσιογράφος Μπομπ Γούντγουορντ (μαζί με τον Καρλ Μπέρνστιν αποκάλυψαν το σκάνδαλο Γουότεργκεϊτ που οδήγησε στην παραίτηση του προέδρου Νίξον το 1974) έγραψε το βιβλίο «Φόβος: Ο Τραμπ στον Λευκό Οίκο» (για τα δυο πρώτα χρόνια της προεδρικής θητείας του), ίσως να μην μπορούσε να φανταστεί τι άλλο θα συνέβαινε.
Ο Τζον Μπόλτον λοιπόν «θα πάρει την σκυτάλη» και εάν γράψει όλα όσα βίωσε ως σύμβουλος Εθνικής Ασφάλειας των ΗΠΑ (από τις 9 Απριλίου 2018 έως τις 10 Σεπτεμβρίου 2019), εκτός από τις μεγάλες αναταράξεις που αναμένεται να επιφέρει στον τομέα εξωτερικής πολιτικής (για τις σχέσεις με Ρωσία, Τουρκία, Ιράν, Βόρεια Κορέα, Κίνα κλπ.), δεν αποκλείεται να οδηγήσει σε μια μεγάλη συζήτηση στο Ρεπουμπλικανικό Κόμμα εν όψει των προεδρικών εκλογών. Αυτή θα είναι μια «αναπάντεχη παρέμβαση» από έναν επιφανή νεοσυντηρητικό.
Του ΠΑΝΙΚΟΥ ΠΑΝΑΓΙΩΤΟΥ
19/9/2019