Κωνσταντινούπολη: Μία απέραντη παγίδα θανάτου για τους κατοίκους της σε περίπτωση σεισμού.


Κωνσταντινούπολη: Μία απέραντη παγίδα θανάτου 
για τους κατοίκους της σε περίπτωση σεισμού. 

Ένας μέτριος σεισμός μεγέθους 5,8 Ρίχτερ προκάλεσε πανικό στην Κωνσταντινούπολη την Πέμπτη, καθώς οι κάτοικοι έτρεξαν να βγουν έξω για ασφάλεια, αλλά οι ειδικοί λένε ότι η μεγαλύτερη πόλη της Τουρκίας, των περίπου 16 εκατ. κατοίκων, που βρίσκεται στο τεράστιο και ενεργό ρήγμα της Βόρειας Ανατολίας, θα θρηνήσει χιλιάδες θύματα, και ανεπανόρθωτες υλικές ζημιές, λόγω ανεπαρκώς κατασκευασμένων κτηρίων και έλλειψη σχεδίων διαχείρισης καταστροφών, όταν ο, εδώ και δεκαετίες, αναμενόμενος μεγάλος σεισμός χτυπήσει.

Δεδομένου ότι ένας μεγάλος σεισμός των 7,4 Ρίχτερ έπληξε τον κοντινό Κόλπο της Νικομήδειας (İzmit) το 1999, σκοτώνοντας 17.000 ανθρώπους, συμπεριλαμβανομένων περίπου 1.000 στην Κωνσταντινούπολη, η Τουρκία έχει βαθιά γνώση του γεγονότος ότι είναι μόνο θέμα χρόνου πριν η πόλη βρεθεί αντιμέτωπη με τον όλεθρο.

Η νομοθεσία που εγκρίθηκε μετά τον σεισμό του 1999, για την ενίσχυση των κτηρίων της Κωνσταντινούπολης, συνέβαλε στην άνοδο της οικοδόμησης στην πόλη. Αλλά αυτός ο οργασμός οικοδόμησης είχε σαν αποτέλεσμα, δεδομένου του ότι δεν υπάρχει πλέον διαθέσιμος χώρος, να έχουν χτιστεί πάρα πολλά από τα 470 Σημεία Συγκέντρωσης σε Καταστροφές, που θεσπίστηκαν μετά τον σεισμό του 1999, ώστε μόνο 77 έχουν επιβιώσει μέχρι τώρα, δήλωσε την Πέμπτη ο δήμαρχος της πόλης, Ekrem İmamoğlu. Δηλαδή 77 κομμάτια πρασίνου, σύμφωνα με την κυβέρνηση Ερντογάν, φτάνουν για να συγκεντρωθεί ένας πληθυσμός 16 εκατομμυρίων ανθρώπων σε πανικό.

Σύμφωνα με μια εγκύκλιο που έστειλε το Γραφείο του Κυβερνήτη Διοικητή της Κωνσταντινούπολης στους δήμους τον Φεβρουάριο, και είχε δημοσιευθεί μεταξύ άλλων και στη σκληρά φιλοκυβερνητική εφημερίδα Yeni Şafak, περίπου 400.000 κτήρια στην Κωνσταντινούπολη βρίσκονται σε κίνδυνο, ενώ σε εθνικό επίπεδο 6.7 εκατομμύρια κτήρια κατοικιών χρειάζονται εργασίες αποκατάστασης, για να είναι έτοιμα για σεισμό. Το γραφείο του κυβερνήτη είπε ότι περίπου 30.000 κτήρια θα μπορούσαν να καταρρεύσουν σε σεισμό.

Ο Erdal Şahan, επικεφαλής του τμήματος της Κωνσταντινούπολης του Γραφείου Γεωφυσικών Μηχανικών, δήλωσε ότι τα τελευταία 20 χρόνια η Κωνσταντινούπολη δεν κατάφερε να προετοιμαστεί για σεισμό και ότι τα προβλήματα είχαν περαιτέρω επιδεινωθεί από τον συνεχώς αυξανόμενο πληθυσμό και την συνβεχιζόμενη οικοδόμηση. 

"Εκείνη την εποχή ο πληθυσμός της Κωνσταντινούπολης ήταν περίπου 10 εκατομμύρια. Σήμερα είναι κοντά στα 16 εκατομμύρια", δήλωσε ο Şahan, προσθέτοντας ότι ο πραγματικός πληθυσμός ήταν πιθανώς υψηλότερος λόγω του μεγάλου αριθμού των μη καταγεγραμμένων μεταναστών που κατοικούν στην πόλη. 

"Ο αριθμός των κτηρίων που κινδύνευαν και έχουν κατεδαφιστεί και ανακατασκευαστεί από τον σεισμό του 1999, ανέρχεται μόλις στις 50.000. Από τα 2,6 εκατομμύρια κτίρια, μόνο 50.000 έχουν μετατραπεί σε κατάλληλα", δήλωσε ο Şahan. 

Αλλά τα κτήρια αποτελούν μόνο το ένα μέρος του προβλήματος και οι αρχές επίσης απέτυχαν τραγικά στο να προετοιμάσουν το λαό για καταστροφή, δήλωσε ο Şahan. "Κανείς δεν ξέρει τι να κάνει σε περίπτωση σεισμού. Δεν υπήρξε κατάρτιση ή μελέτες. Στον σεισμό του 1999, περίπου 10.000 άνθρωποι διασώθηκαν μεταξύ τους", δήλωσε ο Şahan. "Εάν αυτοί οι άνθρωποι είχαν εκπαιδευτεί για καταστροφές, θα μπορούσαν να έχουν διασώσει πολλούς περισσότερους".

Τα σχολεία έκλεισαν στην πόλη την Πέμπτη και ο αντιπρόεδρος, Fuat Oktay, δήλωσε ότι οι αρχές είχαν λάβει ειδοποιήσεις για ζημιές σε 55 από αυτά. Αλλά είπε ότι μόνο 14 σχολεία χρειάζονται λεπτομερείς έρευνες. 

Ο Şahan δήλωσε ότι υπήρξε σύγχυση σχετικά με το τι συνιστά ένα σημείο συγκέντρωσης και ένα καταφύγιο καταστροφής. Αυτό έγινε εμφανές όταν ο πρόεδρος της Τουρκίας, Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν, δήλωσε την Πέμπτη ότι υπήρχαν δεκάδες χιλιάδες σημεία συγκέντρωσης στην Κωνσταντινούπολη.

"Τα 77 σημεία συγκέντρωσης μέσων προστασίας, δηλαδή χώρους όπου μπορούν να αποθηκευτούν σκηνές, είναι σημεία που μπορούν να μετατραπούν σε κινητά νοσοκομεία", δήλωσε ο Şahan. "Αυτά που ονομάζονται σημεία συγκέντρωσης είναι μικροί χώροι πράσινου. Στο κέντρο της Κωνσταντινούπολης, ο χώρος πρασίνου ανά κάτοικο είναι μεταξύ 1 - 1,5 τ.μ.. Πού θα συγκεντρωθεί ο κόσμος;"

Στη διαχείριση των καταστροφών, οι πρώτες 72 ώρες μετά το σεισμό είναι κρίσιμες και η σωστή λειτουργία των δικτύων αποχέτευσης, ηλεκτρισμού και νερού είναι σημαντική. "Πιστεύετε ότι τα δίκτυα ύδρευσης και αποχέτευσης θα λειτουργήσουν μετά από σεισμό γύρω στα 6-7 Ρίχτερ; Πιστεύετε ότι θα υπάρχει ηλεκτρική ενέργεια; Όλα θα μπορούσαν να υποστούν βλάβη, υπάρχουν σχέδια για αυτά;", διερωτήθηκε.

Σε άλλα μέρη του κόσμου, δημόσια κτήρια, αθλητικές εγκαταστάσεις και σχολεία χρησιμοποιούνται ως καταφύγια μετά από σεισμούς. "Έχετε εμπιστοσύνη στα δημόσια κτήριά μας; Ποια από αυτά νομίζετε ότι είναι ισχυρά; Στην Κωνσταντινούπολη είπαν ότι είχαν αποκαταστήσει τα περισσότερα σχολεία. Ας υποθέσουμε ότι βρήκαμε καταφύγιο σε αυτά, θα λειτουργήσει η αποχέτευση, από πού προέρχονται τα ύδατα, τα τρόφιμα και ο ηλεκτρισμός; Έχουν αποθηκεύσει φαγητό σε αυτά τα κτήρια; Όχι", είπε ο Şahan. 

Η κυκλοφορία θα ήταν ένα άλλο πρόβλημα καθώς οι άνθρωποι θα προσπαθούν να φύγουν από την πόλη. "Όλοι μας ρωτούν πότε θα συμβεί ένας μεγάλος σεισμός. Ας πούμε ότι ανακοίνωσα ότι θα λάβει χώρα στις 6 το απόγευμα. Ας πούμε ότι το ανήγγειλα δημοσίως. Θα καταφέρουν αυτοί οι άνθρωποι να πάνε έστω ένα χιλιόμετρο μακριά με τα αυτοκίνητά τους; Δεν υπάρχουν σχέδια, ούτε προετοιμασίες για αυτό", δήλωσε ο Şahan. 

Το σύστημα των μέσων μαζικής μεταφοράς είναι επίσης ένα πρόβλημα, καθώς δεν έχουν γίνει οι απαιτούμενες επιθεωρήσεις, δήλωσε ο Şahan. 

Ο Esin Köymen, του Επιμελητηρίου Αρχιτεκτόνων της Κωνσταντινούπολης, δήλωσε ότι οι στατιστικές για τα κτήρια δεν είναι ακριβείς, ενώ ο σεισμός της Πέμπτης, ενδέχεται να έχει επηρεάσει τα υπάρχοντα κτήρια. 

"Μετά το σεισμό του 1999, τα συστήματα επικοινωνίας και μεταφοράς μας κατέρρευσαν. Σήμερα μετά από σεισμό 5.8, όλα τα τηλεφωνικά δίκτυα ήταν κλειδωμένα. Το σύστημα μεταφορών κατέρρευσε", δήλωσε ο Köymen. 

"Η ίδια η κυβέρνηση ανακοίνωσε ότι στην Τουρκία υπήρχαν περίπου 13 εκατομμύρια παράνομα κτίρια. Τα κτήρια αυτά συμπεριλήφθηκαν σε κατασκευαστική αμνηστία. Μια τέτοια αμνηστία, σε μια χώρα που βρίσκεται σε σεισμική ζώνη, αποδεικνύει ότι οι αρχές δεν λαμβάνουν αυτά τα πράγματα σοβαρά. Λέμε καθημερινά ότι βρισκόμαστε σε χειρότερη κατάσταση σε σχέση με το 1999", ανέφερε ο κ. Köymen.

Δεκάδες δισεκατομμύρια λίρες των κονδυλίων για τους σεισμούς "φαγώθηκαν"

Ο πρώην υπουργός Οικονομικών της Τουρκίας, Mehmet Şimşek, προκάλεσε πολιτική αναταραχή στα τέλη του 2011, όταν του ζητήθηκε να λογοδοτήσει για περίπου 47 δισ. λίρες που προορίζονταν να δαπανηθούν για αποζημιώσεις μετά τον φονικό σεισμό του 1999 στη Νικομήδεια.

Ο Şimşek δήλωσε στους δημοσιογράφους ότι, αντί να χρησιμοποιήσει τα ειδικά φορολογικά έσοδα για την επισκευή κτηρίων που υπέστησαν ζημιά από τον σεισμό, αλλά και να συνδράμει τους πληγέντες, η κυβέρνηση είχε δαπανήσει τα χρήματα σε αυτοκινητόδρομους, εκπαίδευση και υγεία.

Στα οκτώ χρόνια από τότε, η κυβέρνηση μάζεψε άλλα 33,1 δισ. λίρες (5,8 δισ. δολάρια) σε έσοδα από τον ειδικό φόρο, ο οποίος ονομαζόταν αρχικά "ειδικός φόρος επικοινωνίας", αλλά αργότερα έγινε γνωστός ως "φόρος σεισμού", σύμφωνα με τα στοιχεία του προϋπολογισμού που δημοσιοπόίησαν αντικυβερνητικά τουρκικά μέσα.

Ο χτεσινός σεισμός και, κυριότερα, ο φόβος για έναν ακόμα μεγαλύτερο επικείμενο σεισμό, έφερε στο προσκήνιο εκ νέου, τις ενέργειες (αν έγιναν) του κυβερνόντος κόμματος Δικαιοσύνης και Ανάπτυξης (ΑΚΡ) για να κάνει τους κατοίκους της πόλης, αλλά και της υπόλοιπης χώρας να αισθάνονται ασφαλέστεροι από σεισμούς.

Ο δήμαρχος της Κωνσταντινούπολης, Ekrem Imamoğlu, δήλωσε αυτή την εβδομάδα ότι μόνο 77 Σημεία Συγκέντρωσης Καταστροφών παραμένουν στην πόλη από τα 470 που υπήρχαν το 1999. Τα υπόλοιπα έχουν χτιστεί, είπε. Η κυβέρνηση λέει ότι διαστρεβλώνει τα γεγονότα, χωρίς ωστόσο να εξηγεί.

Ενώ η κυβέρνηση περιστασιακά μιλά για σχέδια για μαζικές προσπάθειες ανοικοδόμησης για να απελευθερώσει την Κωνσταντινούπολη από μη ασφαλή κτήρια -και τα πρότυπα κατασκευής φέρονται να έχουν βελτιωθεί από το 1999- τι ακριβώς δαπανά η κυβέρνηση και πού παραμένει μυστήριο, με πολλούς πολιτικούς, κυρίως από το αντιπολιτευόμενο CHP, αλλά και απλό κόσμο να εκφράζουν φόβους ότι πάλι αυτά τα λεφτά έχουν γίνει... παλάτια.

Πέτρος Κράνιας


27/9/2019