Τράπεζες: "Προίκα" 180.000 ακινήτων μέσω "Ηρακλή" στα funds.

ΣΧΕΤΙΚΑ ΚΕΙΜΕΝΑ:
(1) «Στο κόκκινο» για τα κόκκινα δάνεια. Τι σημαίνει για τους καταναλωτές η ανάληψή τους από εταιρείες διαχείρισης.
(2) Τα φανερά και τα παράπλευρα θύματα του deal funds - τραπεζών
 για τα «κόκκινα δάνεια».
Σκίτσο του Ανδρέα Πετρουλάκη 


 Τράπεζες: "Προίκα" 180.000 ακινήτων
 μέσω "Ηρακλή" στα funds.

Ραγδαίες αλλαγές στην αγορά ακινήτων δρομολογεί η επικείμενη εφαρμογή του σχεδίου "Ηρακλής" της κυβέρνησης για τη συστημική μείωση των κόκκινων δανείων, φέρνοντας μαζικές μετακινήσεις δεκάδων χιλιάδων ακινήτων από τράπεζες και οφειλέτες προς διεθνή funds.

Έως και 180.000 ακίνητα, όπως υπολογίζεται, θα αποτελέσουν την "προίκα" των funds που θα επενδύσουν μέσω του "Ηρακλή" στις τιτλοποιήσεις των ελληνικών μη εξυπηρετούμενων δανείων. Η προοπτική αυτή ανεβάζει στα ύψη το "θερμόμετρο" του διεθνούς επενδυτικού ενδιαφέροντος και εντείνει τις πυρετώδεις προετοιμασίες της κυβέρνησης για την άρτια προετοιμασία του εφαρμοστικού νόμου του "Ηρακλή". Ο γενικός "πυρετός" αγγίζει επίσης τις τράπεζες, εντείνοντας τον βαθμό δυσκολίας στη διαχείριση ενός αυξανόμενου όγκου ακινήτων. Αφορά επίσης τους δανειολήπτες με μη εξυπηρετούμενα δάνεια, στη συντριπτική τους πλειοψηφία στεγαστικά, οι οποίοι θα βρεθούν άμεσα μπροστά σε μια νέα πραγματικότητα.

Έτσι, ο "Ηρακλής" δεν θα δρομολογήσει απλά τη δραστική μείωση των κόκκινων δανείων, αλλά θα "σαλπίσει" επίσης την έναρξη της "μάχης" των ακινήτων και της οριστικής διευθέτησης του προβλήματος των στεγαστικών NPLs. Σημειώνεται ότι ακριβώς λόγω του μεγάλου προβλήματος των στεγαστικών μη εξυπηρετούμενων δανείων που αντιμετωπίζουν οι ελληνικές τράπεζες, η Κομισιόν ενέκρινε, σύμφωνα με τις πληροφορίες του "Κ", δεκαετή διάρκεια για τα ομόλογα των τιτλοποιήσεων του "Ηρακλή", αντί της επταετούς διάρκειας που ίσχυσε στο ιταλικό μοντέλο των κρατικών εγγυήσεων (GACS).

Ακίνητα και servicers

Ως παρακολούθημα των δανείων που θα τιτλοποιηθούν και θα μεταβιβαστούν στον "Ηρακλή", 150.000 – 180.000 ακίνητα θα περάσουν στα χέρια επενδυτικών funds, προοπτική που διογκώνει το ήδη ζωηρό διεθνές ενδιαφέρον που εκδηλώνεται για το ελληνικό Asset Protection Scheme. Η μεταβίβαση σε τρίτους επενδυτές ενός κερδοφόρου asset όπως είναι τα ακίνητα που συνιστούν τις εξασφαλίσεις στα ελληνικά NPLs, αυξάνει την εγρήγορση του Ελληνικού Δημοσίου, προς διπλή κατεύθυνση: τόσο για θεσμικές παρεμβάσεις στην αγορά ακινήτων που θα καταστήσουν ακόμη ελκυστικότερη για τους ξένους επενδυτές τη συμμετοχή τους στον "Ηρακλή" και στην ελληνική αγορά NPLs, όσο και για την "θωράκιση" του νομοθετήματος του "Ηρακλή" ώστε να διασφαλιστούν οι μέγιστες αποδόσεις από τη διαχείριση των ακινήτων.

Όπως εκτιμάται, τουλάχιστον το 30%  από τα ακίνητα που θα μεταβιβαστούν μέσω των τιτλοποιήσεων στο SPV του "Ηρακλή", δηλαδή 50.000 – 60.000 ακίνητα, θα περάσουν στα χέρια εταιριών διαχείρισης. Το γεγονός αυτό βάζει στο επίκεντρο της προετοιμασίας του εφαρμοστικού νόμου (σημειώνεται ότι ένα πρώτο προσχέδιο αναμένεται την ερχόμενη εβδομάδα) το θέμα της αναγκαίας εμπλοκής των servicers.

Το θέμα είναι κρίσιμο όχι μόνο για τράπεζες και Δημόσιο, αλλά και για τις ευρωπαϊκές Αρχές και τους επενδυτές. Σύμφωνα με τις πληροφορίες του "Κ", και από τις δύο αυτές πλευρές τονίζεται η ανάγκη ισχυρής "αντισεισμικής" θωράκισης στον νόμο που ετοιμάζει η κυβέρνηση, ώστε να διασφαλίζεται η αποτελεσματικότητα του έργου των εταιριών διαχείρισης που θα αναλάβουν να διαχειριστούν τις τιτλοποιήσεις του APS. Στο πλαίσιο αυτό, ζητούνται από τον νέο νόμο όχι μόνο τα κατάλληλα κίνητρα για την επαρκή λειτουργία των servicers, ώστε αυτοί να έχουν χρηματορροές με τις οποίες θα πληρώνουν το SPV, αλλά και ρυθμίσεις που θα προβλέπουν ότι αν η απόδοσή τους κριθεί ανεπαρκής, θα "απολύονται" από το σχήμα. Έτσι, αν μία εταιρία διαχείρισης πέφτει κάτω από τους στόχους αποδόσεων (ανακτήσεων NPLs) που θα της έχουν τεθεί, θα αντικαθίσταται από άλλη.

Οι πληροφορίες αναφέρουν ότι τόσο η Κομισιόν, όσο και οι ξένοι επενδυτές ζητούν τη δημιουργία credit registry (πιστωτικού μητρώου) για τις εταιρίες διαχείρισης που θα επιλεγούν και οι οποίες, σε κάθε περίπτωση, θα πρέπει να είναι ανεξάρτητες (που σημαίνει ότι αποκλείονται εταιρίες στις οποίες υπάρχει συμμετοχή ελληνικών τραπεζών). Ειδικότερα ζητείται η εκ των προτέρων παροχή στοιχείων για το ιστορικό επιδόσεων (track record) των υποψήφιων διαχειριστών, τη μετοχική σύσταση και την επενδυτική στρατηγική τους, τις χρηματορροές τους, τον χρόνο στον οποίο πραγματοποιούν τις ανακτήσεις οφειλών και κάθε άλλο στοιχείο που μπορεί να εγγυηθεί την αποτελεσματική διαχείριση των τιτλοποιήσεων του "Ηρακλή".

Πέρα από την ευκρίνεια των data, κρίσιμο στοιχείο στον εφαρμοστικό νόμο του "Ηρακλή" είναι ο μηχανισμός αδειοδότησης των servicers, αλλά και ο μηχανισμός επίβλεψης της λειτουργίας τους. Τελικό ζητούμενο τόσο από την Κομισιόν, όσο και από την επενδυτική κοινότητα είναι ένα πλαίσιο που θα διασφαλίζει την αξιοπιστία των εταιριών διαχείρισης που θα αναλάβουν τις τιτλοποιήσεις του SPV, θα δίνει σοβαρά κίνητρα στους διαχειριστές να επείγονται για τις ανακτήσεις από τα κόκκινα δάνεια και θα πιέζει τις τράπεζες να επιταχύνουν τιτλοποιήσεις και ανακτήσεις για τη μείωση των NPLs. 

Ισχυρό επενδυτικό ενδιαφέρον

Τα μηνύματα των ξένων επενδυτών για τον "Ηρακλή" γίνονται ολοένα περισσότερα και πιο θερμά, καθώς βελτιώνονται οι θετικές ειδήσεις για την Ελλάδα. Σε περιβάλλον ξηρασίας για τις αποδόσεις, η πρόσφατη πιστοληπτική αναβάθμιση της χώρας από την Standard & Poor΄s και κινήσεις της κυβέρνησης για τη μείωση στη φορολογία των ακινήτων, που αντανακλούν θετικά στην προοπτική των επενδύσεων στα ελληνικά NPLs, τραβούν σαν το μέλι τους ξένους επενδυτές στον "Ηρακλή". Ενδεικτικό του ισχυρού ενδιαφέροντος είναι ότι ο "Ηρακλής" έχει μπει στο ραντάρ, για πρώτη φορά, ακόμη και ιαπωνικών κολοσσών, πιστοποιώντας ότι αυτή τη στιγμή η Ελλάδα είναι η πιο "λαμπερή" επενδυτική γωνιά της ευρωζώνης.

Με τα ελληνικά ακίνητα να έχουν σημειώσει ήδη άνοδο τιμών της τάξεως του 7%, τα μηνύματα από τους ξένους επενδυτές είναι ιδιαίτερα θετικά για την προοπτική της πώλησης, όχι απλά του mezzanine, αλλά και του junior tranche των τιτλοποιήσεων του "Ηρακλή". Σημειώνεται ότι στην Ιταλία, τα junior ομόλογα των τιτλοποιήσεων του αντίστοιχου APS, δηλαδή τα ομόλογα με τα χειρότερης ποιότητας κόκκινα δάνεια, δεν απορροφήθηκαν από επενδυτές και αναγκάστηκαν να τα "σηκώσουν" οι ιταλικές τράπεζες. Στην ελληνική περίπτωση, φαίνεται ότι τόσο τα μεσαίου, όσο και τα αυξημένου κινδύνου ομόλογα των τιτλοποιήσεων θα απορροφηθούν άνετα από ξένους επενδυτές, διασφαλίζοντας με "διπλή κλειδαριά" ότι δεν θα χρειαστεί να ενεργοποιηθούν οι εγγυήσεις που θα παράσχει το Ελληνικό Δημόσιο στις τράπεζες για τα senior ομόλογα των τιτλοποιήσεων που θα διακρατήσουν οι ίδιες.

Το αγοραστικό ενδιαφέρον των επενδυτών για τις τιτλοποιήσεις των NPLs θα ενισχύσει τις τιμές των χαρτοφυλακίων ακινήτων που θα τις συνοδεύουν. Μάλιστα, οι ξένοι επενδυτές διαμηνύουν στο οικονομικό επιτελείο της κυβέρνησης ότι στην περίπτωση της Πορτογαλίας – με την οποία παραλληλίζουν πλέον την Ελλάδα -, το συνολικό θεσμικό πλαίσιο για τη μείωση των NPLs, ενίσχυσε τις τιμές των ακινήτων κατά δύο με  τρεις φορές. Αυτό αναμένουν και στην Ελλάδα, αφού η κυβέρνηση έχει στα σκαριά όχι μόνο τον "Ηρακλή" και τις τιτλοποιήσεις NPLs, αλλά επίσης τη συνολική αναμόρφωση του πτωχευτικού δικαίου και την απάλειψη των εμποδίων για την ταχύτητα του δικαστικού συστήματος (επιτάχυνση της άσκησης των μέτρων αναγκαστικής εκτέλεσης ώστε να οι πιστωτές να έχουν τη δυνατότητα άμεσης ανάκτησης οφειλών μέσω της ρευστοποίησης ενεχύρων).

Μείωση φόρου στα ομόλογα

Σύμφωνα με τις πληροφορίες του "Κ", προκειμένου ο "Ηρακλής" να καταστεί ακόμη πιο ισχυρός "μαγνήτης" ξένων επενδύσεων, η κυβέρνηση θα προχωρήσει σε περαιτέρω παρεμβάσεις που θα κάνουν ελκυστικότερα τα ελληνικά ακίνητα, ενώ εξετάζει και φορολογικά κίνητρα για τις τοποθετήσεις στα ομόλογα των τιτλοποιήσεων του "Ηρακλή", όπως π.χ. μείωση του φόρου διακράτησης των ομολόγων. Ειδικότερα, οι πληροφορίες αναφέρουν ότι εξετάζεται ενιαία η μείωση του φόρου 15% που επιβάλλεται στα ομόλογα όλων των κατηγοριών προκειμένου αυτή να είναι ανταγωνιστική με αυτή χωρών όπως π.χ. το Λουξεμβούργο. Το ίδιο εξετάζει η κυβέρνηση και για τη φορολογία στα αμοιβαία κεφάλαια. Οι διατάξεις αυτές σχεδιάζεται να ενταχθούν στο φορολογικό νομοσχέδιο που θα τεθεί προς συζήτηση στη Βουλή.    Όπως αναφέρουν, πάντως, στο "Κ", πηγές του ΥΠ.ΟΙΚ. όποιο μέτρο - κίνητρο εξεταστεί για να παρουσιαστεί στους Θεσμούς και να λάβει την έγκρισή τους, θα πρέπει να μην έχει δημοσιονομικές επιπτώσεις και να μην προσκρούει στους ευρωπαϊκούς κανόνες ανταγωνισμού περί κρατικών ενισχύσεων.

Της Νένας Μαλλιάρα 


3/11/2019


             ΣΧΕΤΙΚΑ ΚΕΙΜΕΝΑ           




 1.
«Στο κόκκινο» για τα κόκκινα δάνεια. 
Τι σημαίνει για τους καταναλωτές η ανάληψή τους
 από εταιρείες διαχείρισης.

 Στα 17,5 δισ. ευρώ υπολογίζονται περίπου τα κόκκινα δάνεια που έχουν εκχωρήσει οι τράπεζες σε εξειδικευμένα funds και εταιρείες εκκαθάρισης / διαχείρισης NPL’s που έχουν δημιουργηθεί για τον σκοπό αυτόν και δραστηριοποιούνται πλέον στη χώρα μας. Αυτή τη στιγμή υπάρχουν δεκαεννέα εταιρείες και σχήματα στην ελληνική αγορά διεκδικώντας ένα μικρότερο ή μεγαλύτερο μερίδιο από τα σχεδόν 80 δισ. των NPL’s που βαρύνουν τράπεζες, επιχειρηματίες και ιδιώτες δανειολήπτες.

 Παρ’ όλα αυτά οι εταιρείες / servicers που έχουν ουσιαστική παρουσία στη συγκεκριμένη αγορά είναι πολύ λιγότερες, με πρώτες αυτές που έχουν ήδη συμφωνήσει ή είναι κοντά στο να συμφωνήσουν με κάποιον από τους τέσσερις συστημικούς τραπεζικούς ομίλους.

 Η Eurobank, η Alpha Bank, η Πειραιώς και η Εθνική έχουν εκχωρήσει, από πέρσι μέχρι σήμερα, τα 17,5 δισ. κόκκινων δανείων σε εταιρείες εκκαθάρισης / διαχείρισης, από τα οποία τα σχεδόν 10 δισ. αφορούν καταναλωτικά δάνεια. Ακολουθούν περίπου 5 δισ. που αφορούν επιχειρηματικά, που σε μεγάλο ποσοστό έχουν εγγυήσεις κυρίως έναντι ενεχυρίασης ακινήτου, που είναι και το πιο σύνηθες.

 Οι εταιρείες διαχείρισης που μέχρι στιγμής έχουν ενεργοποιηθεί είναι η Cepal, κοινό σχήμα της Alpha Bank με τη Centerbridge, η Pimco, στην οποία έχει μεταβιβαστεί το 80% της FPS που είναι θυγατρική της Eurobank, και η Intrum, που συμφώνησε με την Πειραιώς για δεκαετή διαχείριση του συνόλου του χαρτοφυλακίου προβληματικών δανείων του ομίλου.

 Μέχρι στιγμής έχουν γίνει δύο ειδών ντιλ: αυτά που αφορούν την πώληση ενός χαρτοφυλακίου μη εξυπηρετούμενων δανείων σε funds και servicers και αυτά της διαχείρισης με κάποιο από τα εξειδικευμένα χαρτοφυλάκια. Αυτό που πετυχαίνουν οι συστημικοί όμιλοι είναι να «ξεφορτωθούν» στοιχεία ενεργητικού που βαρύνουν ανάλογα τους ισολογισμούς τους (Eurobank και Alpha Bank) ή να αποκτήσουν πολύτιμη ρευστότητα, προκειμένου να ενδυναμώσουν την κεφαλαιακή θέση τους (Πειραιώς).

 Με τις ενέργειες και τις συμφωνίες που έχουν συναφθεί, οι συστημικοί όμιλοι θα καταφέρουν να εμφανίσουν ισολογισμούς «ελαφρύτερους» κατά περίπου 8-9 δισ., λόγω της μεταβίβασης μέρους του βάρους στα funds.

 Ευκαιρίες...

 Για τον απλό δανειολήπτη, τον ελεύθερο επαγγελματία ή τον επιχειρηματία δεν αλλάζουν πολλά, παρά μόνο η ταχύτερη διευθέτηση των εκκρεμοτήτων. Ωστόσο, σε αντίθεση με μια τράπεζα, το fund έχει την ευχέρεια (κυρίως λόγω κεφαλαίων) να εξετάσει κι άλλες λύσεις / διεξόδους χωρίς η λογική της πώλησης να είναι προτεραιότητά τους. Αυτό γιατί το fund έχει τη δυνατότητα να εξετάσει είτε την αναχρηματοδότηση είτε τον πλειστηριασμό είτε την Β2Β εξεύρεση λύσης.

 Ουσιαστικά ο «κόκκινος» συναλλασσόμενος με μια τράπεζα μπορεί να πετύχει μια πιο συμφέρουσα νέα συμφωνία με την εταιρεία διαχείρισης. Πρακτικά ένα fund που έχει αγοράσει ένα χαρτοφυλάκιο μη εξυπηρετούμενων δανείων σε μέση τιμή στο 8% έως 15% (μέσος όρος που έχουν εκχωρηθεί τα χαρτοφυλάκια) εύλογα θα επιδιώξει να το πουλήσει σε υψηλότερες τιμές. Σύμφωνα με εκτιμήσεις της ένωσης στην οποία υπάγονται οι εταιρείες διαχείρισης, το σωρευτικό όφελος που θα μπορούσαν να αποκομίσουν τα μέλη της υπολογιζόταν σε υπεραξία τουλάχιστον 20% μέχρι το τέλος του 2021.

 Τι σημαίνει αυτό για τα funds; Στα 17,5 δισ. που έχουν στην κατοχή τους, ένα κατ’ ελάχιστον όφελος ύψους 3,5 δισ., χώρια τα κόκκινα που θα πουληθούν στη συνέχεια, καθώς η μεν Alpha Bank φαίνεται πως θα ακολουθήσει τα βήματα της Eurobank, ενώ και η Εθνική βρίσκεται σε προχωρημένη διαδικασία υλοποίησης του προγράμματος ICON, που αφορά την πώληση καταγγελθέντων ενυπόθηκων δανείων για απαιτήσεις 1,52 δισ. με τα funds Αpollo, Centerbridge, Fortress και της ενιαίας προσφοράς των Elliot - Bain, ενδιαφερόμενοι που πέρασαν το στάδιο της υποβολής μη δεσμευτικών προσφορών.

 Σχέδιο «Ηρακλής» για άλλα 30 δισ.

 Τα υψηλά επίπεδα μη εξυπηρετούμενων ανοιγμάτων (NPE’s) στη χώρα μας, που φθάνουν τα 80 δισ. ευρώ, και η απαίτηση των εποπτικών αρχών, δηλαδή του SSM, να μειωθούν δραστικά περιορίζοντας το ποσοστό τους από το σημερινό 39% σε μονοψήφιο ποσοστό έως το 2022, προεξοφλούν τη συμμετοχή όλων των τραπεζών στο σχέδιο «Ηρακλής». Πρόκειται για σχέδιο μεταφοράς κόκκινων δανείων ύψους 30 δισ. σε ένα κοινό όχημα ειδικού σκοπού που θα αναλάβει τη διαχείρισή τους ώστε να ελαφρυνθούν αντίστοιχα οι ισολογισμοί των τραπεζών.

 Η άσκηση εργασίας, συνάρτηση των τεχνικών λεπτομερειών που χαρακτηρίζουν τον μηχανισμό, δεν αποκλείεται να οδηγήσει σε επαναχάραξη της πολιτικής τους στο θέμα των τιτλοποιήσεων και των πωλήσεων κόκκινων δανείων που έχουν σχεδιάσει, προκειμένου οι σχεδιασμοί αυτοί να προσαρμοστούν στις απαιτήσεις του «Ηρακλή», που, όπως προκύπτει από τις λεπτομέρειες που έχουν γίνει γνωστές, δεν χωράει εκπτώσεις.

 Ένας από τους βασικούς όρους που προϋποθέτει η συμμετοχή στον «Ηρακλή» είναι η ένταξη στο τμήμα των ομολογιών υψηλής διαβάθμισης (senior note) που θα εκδώσει το SPV, μη εξυπηρετούμενων δανείων με «ποιοτικά» χαρακτηριστικά, δηλαδή με υψηλές πιθανότητες ανάκτησης.

 Τα δάνεια αυτά θα πρέπει να είναι ιδιαίτερης επενδυτικής βαθμίδας και συγκεκριμένα BB-. Να σημειωθεί ότι η μόνη τράπεζα που έχει λάβει πιστοληπτική αξιολόγηση BB- στο πλαίσιο της τιτλοποίησης του χαρτοφυλακίου Pillar, ύψους 2 δισ. ευρώ, είναι η Eurobank. Η Εθνική Τράπεζα και η Τράπεζα Πειραιώς δεν έχουν πραγματοποιήσει ακόμη κάποια τιτλοποίηση και, ως εκ τούτου, δεν έχουν λάβει ακόμη πιστοληπτική αξιολόγηση, ενώ η Alpha Bank, που «τρέχει» αυτή την περίοδο την τιτλοποίηση του χαρτοφυλακίου Orion με στεγαστικά δάνεια ύψους 1,9 δισ. ευρώ, δεν έχει αξιολογηθεί και δεν διαθέτει σχετικό rating.

 Ήδη πάντως η διοίκηση της Εθνικής άφησε ανοιχτό το ενδεχόμενο να κάνει εντός του 2020 την τιτλοποίηση των στεγαστικών δανείων ύψους άνω των 3 δισ. ευρώ που είχε προγραμματίσει για το 2021. Η εγγύηση του Ελληνικού Δημοσίου θα φτάσει τα 9 δισ. ευρώ και θα δοθεί για το συγκεκριμένο τμήμα των «ποιοτικών» ομολογιών που θα εκδοθούν, προσδοκώντας με αυτό τον τρόπο να ελαχιστοποιήσει τις πιθανότητες κατάπτωσης της εγγύησης.

 Η ικανοποίηση αυτής της συνθήκης προϋποθέτει τα επίπεδα ανάκτησης αυτών των δανείων κατά την αποτίμηση του χαρτοφυλακίου και οι προβλέψεις που συνοδεύουν αυτά τα δάνεια να είναι ρεαλιστικά.

 Βασικός όρος που θα καθορίσει, άλλωστε, το πόσα και τι είδους κόκκινα δάνεια θα μεταφερθούν στο σχήμα είναι η προϋπόθεση που τέθηκε από την ίδια τη Διεύθυνση Ανταγωνισμού της Ε.Ε., ότι δηλαδή η κρατική εγγύηση για το τμήμα υψηλής εξασφάλισης θα τίθεται σε ισχύ μόνον εάν το ήμισυ και πλέον των μη εγγυημένων επισφαλών τμημάτων έχει πωληθεί επιτυχώς σε ιδιώτες. Διευκρινίζεται ότι στο πλαίσιο της τιτλοποίησης θα εκδοθούν εκτός από τα υψηλής διαβάθμισης ομόλογα και δύο άλλοι τύποι ομολόγων, μεσαίας (mezzanine notes) και χαμηλής διαβάθμισης (senior notes).

Δημοσιεύτηκε στο ''ΠΟΝΤΙΚΙ'',
 τεύχος 2098 στις 7-11-2019

  ΓΙΩΡΓΟΣ ΚΑΛΟΥΜΕΝΟΣ

 http://www.topontiki.gr/article/351014/
sto-kokkino-gia-ta-kokkina-daneia
10/11/2019


2.
Τα φανερά και τα παράπλευρα θύματα του deal funds - τραπεζών
 για τα «κόκκινα δάνεια».

Στην επόμενη φάση φαίνεται πως έχει εισέλθει το ζήτημα της διαχείρισης των «κόκκινων δανείων», με τις τράπεζες να επιχειρούν σταδιακά να παραδώσουν την εν λόγω «ωρολογιακή βόμβα» σε ξένα funds, τα οποία θεωρείται πως διαθέτουν την απαραίτητη «τεχνογνωσία» από την αντίστοιχη εμπειρία σε χώρες του εξωτερικού, όπως η Πορτογαλία, η Ισπανία, η Ιρλανδία ή ακόμη και η Ρωσία.

Πρόκειται για ένα deal, το οποίο για τις τράπεζες φαντάζει εξόχως ελκυστικό, καθώς η «καυτή πατάτα» δείχνει να πηγαίνει αλλού, «με το αζημίωτο» πάντα για τις ίδιες. Αντίθετα όμως για πολλούς δανειολήπτες αλλά και για ένα σημαντικό μέρος των εργαζομένων σε αυτές η «επόμενη μέρα» μοιάζει κάτι παραπάνω από δυσοίωνη…  

Ας πάρουμε όμως τα πράγματα με τη σειρά…

Πώς μας έρχονται τα funds

Όπως σημειώνει στο Τvxs.gr ο νομικός σύμβουλος της ΕΚΠΟΙΖΩ, Βίκτωρας Τσιαφούτης, αναφερόμενος στο νομικό καθεστώς που διέπει από το 2015 τη συγκεκριμένη διαδικασία, σημειώνει: «Για να αγοραστεί ένα πακέτο δανείων από μια τράπεζα, το κάθε fund  είναι αναγκασμένο να δίνει τη διαχείριση σε εταιρείες που έχουν έδρα την Ελλάδα, προκειμένου ο δανειολήπτης να διασφαλίζεται ότι δεν μιλάει με την εταιρία τάδε στην Ιρλανδία, να μιλάει με κάποια εδώ στην Ελλάδα. Κάπως έτσι προκύπτουν οι θυγατρικές πολλών εξ αυτών των εταιριών».

Ταυτόχρονα, ο κύριος Τσιαφούτης τονίζει πως «μέχρι στιγμής υπάρχουν 20 τέτοιες εταιρίες που δραστηριοποιούνται στη χώρα μας», εκτιμώντας παράλληλα ότι «είναι νωρίς ακόμη να φανεί η επίδρασή τους». Ταυτόχρονα όμως δε χάνει την ευκαιρία να επισημάνει πως η κατάσταση είναι ήδη πολύ άσχημη, πριν δούμε καν τη συμβολή των funds: «Αυτή τη στιγμή κυρίως οι τράπεζες βγάζουν ακίνητα σε πλειστηριασμό. Για παράδειγμα βγαίνει σε πλειστηριασμό από μεγάλη τράπεζα η κύρια κατοικία μιας γιαγιάς 95 χρονών στην Πατησίων, η αξία της οποίας μετά βίας φτάνει τις 50 χιλιάδες ευρώ».

Παράλληλα, δείχνει να θεωρεί πως τα δεδομένα αναμένεται να επιδεινωθούν επί τα χείρω τα αμέσως επόμενο διάστημα: «Όλα συνηγορούν ότι το επόμενο διάστημα θα έχουμε κύμα πλειστηριασμών, ανάμεσα σε αυτές και πολλές περιπτώσεις πρώτης κατοικίας. Και πρέπει να δούμε πώς θα αντιδράσει η κοινωνία στο θέμα των εξώσεων, γιατί κάποια στιγμή ο δανειολήπτης που θα χάσει το σπίτι του, θα πρέπει να φύγει».

Η υπόθεση του RBU και των 300 της Πειραιώς

Υπάρχουν όμως πλέον και άλλα «παράπλευρα θύματα» της μετάβασης στη «νέα κατάσταση» της αγοράς και διαχείρισης σημαντικού τμήματος των κόκκινων δανείων από τα ξένα funds και τις θυγατρικές τους, κι αυτοί δεν είναι άλλοι από εργαζόμενους στις τράπεζες.

Το θέμα ήρθε με ιδιαίτερη ένταση το τελευταίο διάστημα στην επιφάνεια με αφορμή το ζήτημα που προέκυψε με τη μεταβίβαση εκ μέρους της Τράπεζας Πειραιώς του RBU (του κομματιού δηλαδή της τράπεζας που διαχειρίζεται τα «κόκκινα δάνεια») στη σουηδική εταιρεία Intrum και μαζί με αυτό και τους 1200 εργαζόμενους που ήταν ενταγμένοι σε αυτό. Κατόπιν αντιδράσεων και κινητοποιήσεων από μεριάς των εργαζομένων, υπήρξε έγγραφη συμφωνία με την ομοσπονδία τραπεζοϋπαλλήλων (ΟΤΟΕ), στην οποία προβλέπεται ότι οι υπάλληλοι της εν λόγω μονάδας έχουν την ευχέρεια εθελοντικά να επιλέξουν να παραμείνουν στην τράπεζα ή να μετακινηθούν στην Intrum. Περίπου 700 υπάλληλοι αποδέχθηκαν να μεταπηδήσουν άμεσα στην RBU, ενώ ακόμη 200 συμφώνησαν να μεταφερθούν με το καθεστώς δανεισμού για διάστημα από 3 έως και 12 μήνες. Ωστόσο οι υπόλοιποι 300 που αρνήθηκαν τη μετακίνησή τους, όπως καταγγέλλουν, παραμένουν «όμηροι» καθώς με απόφαση της Τράπεζας βρίσκονται σε υποχρεωτική άδεια εδώ κι επτά εβδομάδες.

Στη Βουλή η υπόθεση των «300» - Αντίδραση από την ΟΤΟΕ

Η υπόθεση των 300 εργαζομένων έφτασε τελικά και στη Βουλή. Σε ερώτησή τους, στις 24 Οκτωβρίου, 37 βουλευτές του ΣΥΡΙΖΑ ενημερώνουν για την υπόθεση, κάνουν λόγο για «απίστευτους και τιμωρητικούς χειρισμούς» και ρωτούν τους υπουργούς Οικονομικών, Εργασίας και Ανάπτυξης αν προτίθενται να παρέμβουν και «να ζητήσουν από τη διοίκηση της Τράπεζας Πειραιώς την τήρηση της συμφωνίας με την ΟΤΟΕ για τη διασφάλιση των θέσεων των εργαζομένων των υπηρεσιών που μεταφέρθηκαν από την τράπεζα (RBU) και την αποφυγή οποιασδήποτε ψυχολογικής πίεσης στους εργαζόμενους, προκειμένου να τους αναγκάσουν σε υποχρεωτική μετακίνησή τους στην νέα εταιρεία ή σε παραίτηση».

Την άμεση εφαρμογή της συμφωνίας, χωρίς καμία παραβίαση, για «όσους μετακινήθηκαν αλλά και για όσους παρέμειναν στην τράπεζα» ζητά από την πλευρά της και η ΟΤΟΕ. «Η ΟΤΟΕ δεν πρόκειται να κάνει ούτε βήμα πίσω από τη συμφωνία. Μια συμφωνία - σταθμό για τον κλάδο, η οποία χτίστηκε με συστηματική προεργασία και τεκμηρίωση, με απόλυτο αίσθημα ευθύνης απέναντι στις αγωνίες και στο μέλλον των συναδέλφων [...] Η συμφωνία Τράπεζας Πειραιώς - ΟΤΟΕ - ΣΕΤΠ αποτελεί πρότυπο προστασίας των εργασιακών δικαιωμάτων και διατήρησης της τραπεζοϋπαλληλικής ιδιότητας για ανάλογες κινήσεις στο μέλλον», αναφέρεται στη σχετική ανακοίνωση και καλείται η διοίκηση της Τράπεζας Πειραιώς «να λάβει όλα  τα κατάλληλα μέτρα, ώστε να ολοκληρώσει την υλοποίηση της Συμφωνίας, στο σύνολο των όρων της, χωρίς άλλες καθυστερήσεις». 

Μιλώντας στο Τvxs.gr ο πρόεδρος του Συλλόγου Εργαζομένων στις Υπηρεσίες της Τράπεζας Πειραιώς (ΣΕΥΤΠΕ), Μανόλης Μπεμπένης σημειώνει πως «η συντριπτική πλειοψηφία των εργαζομένων εξαρχής αντιτίθετο στην πρόταση. Η τράπεζα σε πρώτη φάση διαβεβαίωνε προφορικά πως η διαδικασία θα ήταν εθελοντική. Κοινώς όποιος ήθελε θα πήγαινε στο νέο σχήμα. Αυτό καταφέραμε να το πάρουμε μαζί με τη συνομοσπονδία και ως γραπτή συμφωνία μετά από απεργιακές κινητοποιήσεις, η οποία προέβλεπε ότι όποιος επιθυμούσε θα πήγαινε στο νέο σχήμα, όποιος όμως δεν επιθυμούσε θα αξιοποιείτο εντός της τράπεζας». 

Όχι και τόσο εθελοντικά…

Μόνο που επρόκειτο για μια συμφωνία, την οποία, όπως καταγγέλλουν οι εργαζόμενοι, δεν έμελλε να τηρήσει η τράπεζα. «Μόνο εθελοντική βάση δεν είδα. Απειλήθηκα, εκβιάστηκα, ζω έναν εργασιακό μεσαίωνα. Πέρασα άπειρες συνεντεύξεις από τη διεύθυνση προσωπικού -με σκοπό να μας πείσουν να φύγουμε- και σε κάθε μία άκουγα “Προσέξτε τι θα πείτε, γιατί η τράπεζα μιλάει ανοιχτά για απολύσεις”» επισημαίνει μιλώντας στο Τvxs η Μαρία, μια από τους 300 εργαζόμενους που τελούν σε αναγκαστική άδεια. Η ίδια προσθέτει: «Έφτασα στο σημείο να πω “φέρτε μου να υπογράψω την απόλυση”. Καταλαβαίνετε πόσο ψυχοφθόρο ήταν αυτό για μένα». Όπως αναφέρει πάντως η ίδια ήταν μάλλον από τους πιο δυνατούς. «Είδα καρκινοπαθείς, είδα εγκύους να παίρνουν τηλέφωνο και να ζητούν στήριξη, να είναι κλεισμένοι σε ένα δωμάτιο και να δέχονται απειλές. Είδα ανθρώπους να φεύγουν με ψηλή πίεση και να τους πηγαίνω εγώ σε φαρμακείο για να την μετρήσουν και να πάρουν τις πρώτες βοήθειες. Είδα ανθρώπους να φθάνουν σε απόγνωση» σημειώνει. 

Τα πράγματα όμως φαίνεται πως δεν έμειναν εκεί, καθώς όπως σημειώνει ο κύριος Μπεμπένης: «Στα τέλη Αυγούστου ήρθε η επιστολή του CEO της τράπεζας, Χρήστου Μεγάλου, όπου επεσήμαινε πως καλό ήταν οι εν λόγω εργαζόμενοι να το σκεφτούν καλά για το μέλλον των ίδιων και των οικογενειών τους. Ναι, καλά ακούς.. Των οικογενειών τους.  Τόνιζε δε πως δεν υπάρχουν θέσεις στην τράπεζα και τους καλούσε να αποδεχθούν τη μεταφορά τους στην Intrum». Με αυτά τα δεδομένα, πολλοί από τους εργαζόμενους αποδέχτηκαν τη μεταφορά τους στη σουηδική εταιρία. Κάπως έτσι από τους 900 εργαζόμενους που αντιδρούσαν αρχικά, απέμειναν 300, καθώς 250 εντάχθηκαν στην Intrum με τη μορφή δανεισμού ενώ 50 μετά τις πιέσεις απορροφήθηκαν σε διάφορες θέσεις στην τράπεζα.

Οι «τρεις επιλογές»

Τελικά σε αυτούς τους 300 -ευρισκόμενους σε αναγκαστική άδεια- εργαζόμενους έφτασε προ ολίγων ημερών μια επιστολή εκ μέρους της διοίκησης της τράπεζας, η οποία (με περιθώριο δυο ημερών προκειμένου να απαντήσουν) τους έδινε τρεις «επιλογές»:
  • Τοποθέτηση σε καταστήματα της περιφέρειας. Χαρακτηριστικά αναφέρεται ότι σε εργαζόμενους από τη Θεσσαλονίκη, προτάθηκε να αναλάβουν υπηρεσία στο Ρέθυμνο και τα Χανιά και σε άλλους από την Αθήνα να μετακινηθούν σε νησιά του Αιγαίου.
  • Πρόσληψη, με σύμβαση αορίστου χρόνου  σε άλλη  εταιρεία, την PDS, άρα έξοδο από την τράπεζα.
  • Συμμετοχή σε πρόγραμμα εθελουσίας εξόδου ειδικά για το προσωπικό του RBU με τα ακόλουθα οικονομικά κίνητρα: Για 3-9 έτη -  24 μικτοί μηνιαίοι μισθοί, για 10-15 χρόνια – 31 μικτοί μηνιαίοι μισθοί, για 16-20 χρόνια – 38  μικτοί μηνιαίοι μισθοί και για 21 και πλέον χρόνια 45 μικτοί μηνιαίοι μισθοί.
«Μιλάμε για εργαζόμενους με 15ετή και 20ετή, με οικογένεια, ενώ έχουμε και περιπτώσεις με μονογοενεϊκές οικογένειες, με παιδιά ΑμεΑ ή ακόμη και με σοβαρά προβλήματα υγείας. Σε αυτούς λένε φύγε και πήγαινε να δουλέψεις στη Λέρο ή στον Αρχάγγελο της Ρόδου» καταγγέλλει ο κύριος Μπεμπένης.

Από τη δική της μεριά, η Μαρία τονίζει με νόημα: «Η τράπεζα μας εκμεταλλεύτηκε, έπαιξε με την υγεία μας, με τα νεύρα μας, την οικογένειά μας ολόκληρη και τώρα στα 45 μου με δύο παιδιά, μονογονεϊκή οικογένεια, βρίσκομαι στο σημείο να μου λένε: ή απολύεσαι ή ξεσπιτώνεσαι και πηγαίνεις στο Αργοστόλι ή οπουδήποτε αλλού, για ένα, για δυο χρόνια μέχρι να βαρεθούμε, να σκοτωθούμε στους δρόμους, δεν ξέρω τι θέλει αυτή η τράπεζα».

«Η Πειραιώς κατάφερε να πληρωθεί για να διώξει 1200 εργαζόμενους»

Σε κάθε περίπτωση, η εν λόγω συμφωνία φαντάζει ως win-win για την τράπεζα Πειραιώς, όπως σημειώνει ο κύριος Μπεμπένης. «Η τράπεζα δεν ήθελε τόσο να στελεχώσει την Intrum, αλλά όπως φάνηκε ήθελε να ξεφορτωθεί 1200 εργαζόμενους. Φανταστείτε δε πως εκεί που μια τράπεζα στο παρελθόν για να διώξει τόσα άτομα μπορεί να χρειαζόταν να δώσει πολλά χρήματα με γενναιόδωρες εθελουσίες, η Πειραιώς κατάφερε με τη συγκεκριμένη συμφωνία που υπέγραψε να διώξει όλα αυτά τα άτομα χωρίς να τους δώσει ούτε ένα ευρώ. και να πάρει 328 εκ. από την Intrum για να της δώσει τη διαχείριση των κόκκινων δανείων πακέτο με εξειδικευμένο προσωπικό» αναφέρει με νόημα και προσθέτει: «Η τράπεζα Πειραιώς δεν πούλησε δάνεια, πούλησε την τεχνογνωσία αυτών των ανθρώπων. Πληρώθηκε για την υπεραξία αυτών των ανθρώπων».

Την ίδια στιγμή, όπως επισημαίνει η Μαρία, δεν είναι εύκολος ούτε ο εγκλωβισμός εργαζομένων με το «έτσι θέλω» στη διαχείριση των κόκκινων δανείων. «'Εφτασα στο σημείο να απειληθώ από δανειολήπτη, έχω κι εγώ δάνειο στο φινάλε. Ήταν πολύ ψυχοφθόρο, ιδιαίτερα όταν σκέφτομαι ότι θα εργαστώ για μια επιχείρηση με αμφισβητούμενο παρελθόν κι αβέβαιο μέλλον. Πολλώ δε μάλλον από τη στιγμή που ξέρω με βάση την εμπειρία μου ότι η αγορά των κόκκινων δανείων στην Ελλάδα δεν έχει ανοίξει, ο κόσμος δεν έχει λεφτά, οι επιχειρήσεις στενάζουν. Οι λίγοι και ισχυροί έχουν τον τρόπο να γλιτώνουν. Πληρώνουν οι μικρομεσαίοι και τα φτωχά στρώματα».

Επ’ αυτού του ζητήματος, ο κύριος Μπεμπένης, επισημαίνει πως -βάση της εμπειρίας- η ενασχόληση τέτοιου είδους εταιριών  με τα ελληνικά πράγματα μόνο μακρόπνοη δεν αναμένεται να είναι: «Οι εταιρίες  φοράνε σημαίες ευκαιρίας, σήμερα είναι στην Ελλάδα, αύριο είναι στη Ρωσία μεθαύριο είναι στην Πορτογαλία κλπ. Καταλαβαίνετε ότι ο χρόνος που παραμένουν σε κάθε χώρα δεν είναι τόσο μεγάλος. Η Intrum μπορεί να έχει υπογράψει συμφωνία για δραστηριότητα για 10 ετών στην Ελλάδα, αλλά θα πρέπει να αναφερθεί στη Ρωσία παρέμεινε μόλις 3 χρόνια, ενώ στη συνέχεια σηκώθηκε κι έφυγε» λέει χαρακτηριστικά.

Αλέξανδρος Ζέρβας


2/11/2019



  ΠΑΡΑΠΟΜΠΕΣ ΣΕ ΣΧΕΤΙΚΑ ΚΕΙΜΕΝΑ   











Σκίτσο του Ανδρέα Πετρουλάκη