Εσθονία: Τεχνητή αλλά και Ανθρώπινη Νοημοσύνη



Μόνο τρεις δραστηριότητες απαιτούν τη φυσική παρουσία των πολιτών στην Εσθονία: Η μεταβίβαση ακινήτου, ο γάμος και το διαζύγιο. Στη φωτογραφία άποψη της πρωτεύουσας Ταλίν. ΕΡΑ

Εσθονία: Τεχνητή αλλά και Ανθρώπινη Νοημοσύνη.

Βρέθηκα πρόσφατα στο Tallinn της Εσθονίας για να παρακολουθήσω τις εργασίες του συνεδρίου Tallinn Digital Summit. Στο περιθώριο του Συνεδρίου, όσοι ήθελαν μπορούσαν να παρακολουθήσουν μια παρουσίαση της ψηφιακής Εσθονίας. Είχα δει την παρουσίαση το 2016, αλλά θέλησα να την ξαναδώ για να διαπιστώσω την πρόοδο που έγινε μέσα σε τρία χρόνια. Η παρουσιάστρια ήταν μια πολύ όμορφη Εσθονή, 25 χρονών με μόλις έξι μήνες εμπειρία στο πόστο αυτό. Κατά γενική ομολογία η παρουσίαση ήταν εξαιρετική! Χωρίς να συμβουλεύεται κείμενο (γραπτό ή ηλεκτρονικό), μας περιέγραψε την εντυπωσιακή εξυπηρέτηση των πολιτών της Εσθονίας, που προσφέρει η ολοκληρωτική ψηφιοποίηση των δημοσίων υπηρεσιών. Εχω γράψει πολλά άρθρα σχετικά με την Εσθονία και την πρόοδό της στον τομέα αυτό και πιστεύω ότι μόνο θλίψη μπορεί να μας προκαλέσει η σύγκριση με τη χώρα μας. Πριν πάω στο κυρίως θέμα, που σύμφωνα με τον τίτλο είναι η Τεχνητή Νοημοσύνη (σε πλήρη αντιδιαστολή με τη δική μας Ανθρώπινη Βλακεία), θα σας δώσω ένα παράδειγμα για να διαπιστώσετε πόσο απλή μπορεί να γίνει η ζωή των πολιτών σε μια χώρα που έβαλε στόχο και το πέτυχε, να χρησιμοποιεί την τεχνολογία για την εξυπηρέτηση των πολιτών της.

Από την ημέρα που έφτασα στην Ελλάδα, έχω αλλάξει εφτά φορές τη διαμονή μου. Οι περισσότεροι άνθρωποι σπάνια μένουν στην ίδια διεύθυνση. Κάθε φορά που αλλάζει κανείς διαμονή, πρέπει να ενημερώσει τους πάντες με τους οποίους έχει κάποια σχέση. Και είναι πολλοί αυτοί: Δήμος, ΔΕΗ, ΟΤΕ, Εφορία, ΙΚΑ, ΕΥΔΑΠ, τράπεζες, ασφαλιστικές εταιρείες και άλλες πολλές. Στην Εσθονία η διεύθυνση κατοικίας για όλους διατηρείται ΜΟΝΟ στο Μητρώο Πολιτών που συντηρεί το υπουργείο Εσωτερικών της χώρας. Ετσι, όταν μια υπηρεσία θέλει να βρει τη διεύθυνση ενός πολίτη, στέλνει ένα ηλεκτρονικό αίτημα στο υπουργείο, το οποίο του επιστρέφει τη διεύθυνση. Φυσικά, όταν ένας πολίτης αλλάξει διεύθυνση, τότε ενημερώνει ηλεκτρονικά ΜΟΝΟ το υπουργείο Εσωτερικών και τελειώνει. Σκεφθείτε πόσες ώρες έχετε χάσει από τη ζωή σας, γράφοντας σε όλα σας τα έγγραφα τη διεύθυνσή σας, αλλά και ενημερώνοντας τους πάντες για την τυχόν αλλαγή της διαμονής σας! Δεν είναι πολύ απλό; Γιατί δεν το κάνουμε; Γιατί μέχρι σήμερα δεν έχουμε καταλάβει ότι ζούμε σε έναν κόσμο που η ψηφιακή τεχνολογία τον έχει αλλάξει ριζικά, ενώ εμείς δεν μάθαμε να σκεφτόμαστε ψηφιακά.

Οταν γεννάται ένα παιδί στην Εσθονία και τα εισοδηματικά κριτήρια της οικογένειάς του τεκμηριώνουν ότι δικαιούται το επίδομα τέκνων, οι γονείς δεν έχουν να κάνουν απολύτως τίποτα. Από τον πρώτο μήνα, το επίδομα θα κατατεθεί αυτόματα στον λογαριασμό του. Ετσι απλά. Φέτος μάθαμε ότι το ίδιο ισχύει και για τις συντάξεις. Μόλις συμπληρωθεί το 65 έτος, αρχίζει να πιστώνεται η σύνταξη χωρίς καμία αίτηση. Ετσι απλά! Μόνο τρεις δραστηριότητες απαιτούν τη φυσική παρουσία των πολιτών: Η Μεταβίβαση ακινήτου, ο Γάμος και το Διαζύγιο.

Πάντως, αξίζει να σημειωθεί ότι για τις τρεις αυτές δραστηριότητες η απόφαση να απαιτούν τη φυσική παρουσία δεν έγινε γιατί η τεχνολογία δεν το επιτρέπει, αλλά για λόγους ασφαλείας. Για παράδειγμα, η μεταβίβαση ακινήτου απαιτεί τη φυσική παρουσία για να προστατεύεται ο κάτοχος ότι η μεταβίβαση δεν έγινε κάτω από την απειλή ενός όπλου. Φυσικά, ο Γάμος και το Διαζύγιο απαιτεί την παρουσία και των δύο ώστε να μην μπορεί να γίνει κατάχρηση.

Ολη η πρόοδος στην Εσθονία βασίστηκε στον μοναδικό αριθμό (digital identity) που αποκτά ο κάθε Εσθονός από τη γέννησή του. Αυτό ακριβώς είναι το κλειδί της επιτυχίας. Το αναγνώρισαν πολύ νωρίς και το υλοποίησαν αμέσως. Κάθε Εσθονός μπορεί να υπογράψει ηλεκτρονικά όλα τα έγγραφά του, χρησιμοποιώντας τη μοναδική Ταυτότητά του ή το κινητό τηλέφωνό του. Από το 2002 που εφάρμοσαν την ψηφιακή υπογραφή περισσότερα από 700+ εκατομμύρια υπογραφές έχουν χρησιμοποιηθεί. Για να έχετε ένα μέτρο σύγκρισης, το πλήθος αυτό είναι μεγαλύτερο από όσες υπογραφές έχουν χρησιμοποιηθεί σε όλη την Ευρωπαϊκή Ενωση! Με τη χρήση της ψηφιακής υπογραφής η Εσθονία εξοικονομεί το 2% του Ακαθάριστου Εθνικού Προϊόντος της. Για την Ελλάδα αυτό θα ισοδυναμούσε με 3,7 δισεκατομμύρια ευρώ οικονομία, δηλαδή 1,5 ΕΝΦΙΑ χωρίς να χάσει κανένας πολίτης κάτι!

Προσωπικά, από το 1990 προσπαθώ να πείσω τους πολιτικούς ότι χωρίς την ταυτοποίηση του πολίτη με έναν μοναδικό αριθμό, δεν μπορούμε να μπούμε στην ψηφιακή εποχή. Μάταια όμως. Το 2009 ο Γιώργος Παπανδρέου υποσχέθηκε την έκδοση της κάρτας Πολίτη. Εχουν περάσει 10 χρόνια και δεν έγινε τίποτα εκτός από δύο συσκέψεις για το θέμα. Το 2015 ο Αλέξης Τσίπρας το ανακοίνωσε αλλά και πάλι πέρασαν σχεδόν πέντε χρόνια και δεν έγινε τίποτα. Η έλλειψη αυτή μόνο τους απατεώνες ευνοεί και κανέναν άλλο. Ελπίζω ότι η Κυβέρνηση του Κυριάκου Μητσοτάκη θα υλοποιήσει το ταχύτερο αυτό το θέμα, ώστε να μπούμε επιτέλους στην ψηφιακή εποχή.

Μπορώ να συνεχίσω να παρουσιάζω τις ευκολίες που παρέχει η Εσθονία στους πολίτες της και ίσως το κάνω σε κάποιο μελλοντικό κείμενό μου. Οποιος όμως θέλει να πάρει μια γεύση και να κάνει μια σύγκριση με την Ελλάδα μπορεί να επισκεφθεί την επίσημη ιστοσελίδα της Εσθονίας: https://e-estonia.com/wp-content/uploads/e-estonia-190905-konekaartidega-eng.pdf στα Αγγλικά, Γερμανικά, Γαλλικά, Ιαπωνικά και Ισπανικά!

Η πλέον ενδιαφέρουσα συζήτηση από το Συνέδριο έγινε στη συνεδρίαση με θέμα: «Τεχνητή Νοημοσύνη στην Υγεία». Ενα θέμα που μας αφορά όλους και πολύ περισσότερο τις Κυβερνήσεις, γιατί το κόστος της υγείας των πολιτών συνεχώς αυξάνεται. Αυτά που ακούσαμε μοιάζουν σαν επιστημονική φαντασία, όπου ακόμα και εμείς που παρακολουθούμε την εξέλιξη της τεχνολογίας μείναμε άφωνοι. Το θέμα είναι αρκετά πολύπλοκο και απαιτεί ειδικές γνώσεις για την κατανόησή του. Θα προσπαθήσω όμως με πολύ απλά λόγια να σας δώσω μια εικόνα για να αντιληφθείτε πως η τεχνολογία μπορεί να βελτιώσει τη ζωή μας.

Στην Εσθονία εδώ και περίπου 20 χρόνια μελετούν συστηματικά το DNA και το ανθρώπινο γονιδίωμα. Για να αντιληφθούμε τη δυσκολία και το μέγεθος του προβλήματος, θα σας δώσω μόνο ένα στοιχείο: Τα βασικά ζεύγη του ανθρώπινου γονιδιώματος (Genome size – base pairs) είναι 3.289.000.000! Είναι ολοφάνερο ότι κανένα ανθρώπινο μυαλό δεν μπορεί να αναλύσει τόσο πολλά δεδομένα. Μόνο με τη βοήθεια της Τεχνητής Νοημοσύνης μπορεί να επιτευχθεί η οποιαδήποτε ανάλυση. Στην Εσθονία έχουν ήδη συλλέξει το DNA από 200.000 κατοίκους που αντιπροσωπεύουν το 20% του ενήλικου πληθυσμού. Το έργο είναι αυτοχρηματοδοτούμενο γιατί ο κάθε Εσθονός πληρώνει 50 ευρώ για τη βασική ανάλυση του DNA του. Από την ανάλυση αυτών των δεδομένων έχουν ξεκινήσει την πρακτική εφαρμογή στη Δημόσια Υγεία, σύμφωνα με ένα πρωτόκολλο που το ονόμασαν Genetic First Approach, με απλά λόγια η Γενετική σαν πρώτη εξέταση.

Τα αποτελέσματα είναι συγκλονιστικά. Από την ανάλυση των διαφόρων μεταβλητών μπορούν να προβλέψουν την εμφάνιση διαφόρων ασθενειών ακόμα και δέκα χρόνια πριν από τα πρώτα συμπτώματα. Για παράδειγμα μπορούν να προβλέψουν με μεγάλη ακρίβεια την εμφάνιση του καρκίνου του μαστού στις γυναίκες, από την παρουσία συγκεκριμένων μεταβλητών στα γονιδιώματά τους. Ετσι, μπορούν να αρχίσουν την αντιμετώπιση πολύ νωρίτερα και φθηνότερα. Ακόμα, μπορούν να ξεχωρίσουν τις γυναίκες με εξαιρετικά μικρή πιθανότητα να εμφανίσουν καρκίνο του μαστού, ώστε αυτές να κάνουν μαστογραφία κάθε 2 ή 3 χρόνια, εξοικονομώντας πόρους από το Σύστημα Υγείας. Παρόμοιες περιπτώσεις ισχύουν για τον διαβήτη τύπου 2, για καρδιακές επιπλοκές και για άλλες περίπου 20 περιπτώσεις. Χωρίς την τεχνολογία, τίποτα από όλα αυτά δεν θα ήταν δυνατό.

Θέλω να κλείσω με ένα παράδειγμα που μας έκανε πολύ μεγάλη εντύπωση. Από την ανάλυση του DNA που μπορεί να βρεθεί στη σκανδάλη ενός όπλου, μπορούν να εκτιμήσουν το ύψος του χρήστη με ακρίβεια 2 εκατοστών. Σαν συνέπεια, από το DNA ενός βρέφους μπορούν να εκτιμήσουν το ύψος που θα έχει όταν ενηλικιωθεί, αποφεύγοντας έτσι δαπανηρότατες ορμονικές θεραπείες!

Η τεχνολογία στην υπηρεσία του ανθρώπου!

 Ανδρέας Δρυμιώτης,
σύμβουλος επιχειρήσεων.


11/11/2019