Εκκαθαρίσεις με διπλό στόχο.
Εκκαθαρίσεις με διπλό στόχο.
Εκστρατεία κατά της διαφθοράς στο Ιράν - Η απάντηση της Τεχεράνης στον οικονομικό πόλεμο του Τραμπ και στα αμερικανικά σχέδια για αλλαγή καθεστώτος.
Δεν ήταν το «πολυτελές» σπίτι του αυτό που έκανε τους Ιρανούς να καθίσουν και να παρακολουθήσουν τα νέα. Δεν ήταν ούτε η πολυτελής Mercedes του, η οποία, σύμφωνα με τον εισαγγελέα, ήταν η αμοιβή που δόθηκε στον Αμάρ Σαλεχί για τον φερόμενο ρόλο του σε μια τραπεζική απάτη ύψους 26 εκατομμυρίων δολαρίων. Αυτό που αληθινά ξάφνιασε τον κόσμο, συνηθισμένο να ακούει για διαφθορά σε όλα τα επίπεδα, ήταν ότι ο Σαλεχί συνελήφθη.
Πολλοί υπέθεταν ότι ο 39χρονος Σαλεχί, γιος πρώην διοικητή του στρατού, ήταν άτρωτος απέναντι στις κρατικές έρευνες εναντίον της διαφθοράς. Φαίνεται όμως ότι τα πράγματα έχουν αλλάξει. Ο Αμάρ Σαλεχί είναι μεταξύ εκατοντάδων ατόμων με υψηλές διασυνδέσεις που βρίσκονται αντιμέτωποι με κατηγορίες για διαφθορά, στο πλαίσιο μιας εκστρατείας εναντίον της πολιτικής και στρατιωτικής ελίτ της χώρας. Καθώς σφίγγει ο κλοιός των αμερικανικών κυρώσεων, το καθεστώς πιστεύει ότι η εκστρατεία αυτή είναι ζωτικής σημασίας για την επιβίωση της Ισλαμικής Δημοκρατίας.
Ο Σαλεχί κατηγορείται για «συνέργεια στη διατάραξη του οικονομικού συστήματος» και ότι επωφελήθηκε από τις γνωριμίες του με ισχυρά άτομα για να βοηθήσει τους συνεταίρους του -τον ιδιωτικό όμιλο Jahanbani, σύμφωνα με δικαστικά έγγραφα- ώστε να δανειστούν 1,1 τρισεκατομμύρια ριάλ (26,1 εκατ. δολάρια) από την Bank Sarmayeh, μια ιδιωτική τράπεζα. Τα δάνεια ουδέποτε αποπληρώθηκαν.
Ο Αμάρ Σαλεχί αρνήθηκε την ενοχή του και αφέθηκε ελεύθερος με περιοριστικούς όρους. Ένας άλλος άνδρας, ο γιος ενός πρώην διοικητή των επίλεκτων Φρουρών της Επανάστασης, επίσης αντιμετωπίζει κατηγορίες για το ίδιο σκάνδαλο που οδήγησε την τράπεζα στα πρόθυρα της χρεοκοπίας.
Αυτή η υπόθεση καθώς και άλλες -όπως η καταδίκη σε πέντε χρόνια φυλακή του Χοσεϊν Φερεϊντούν, του νεότερου αδελφού του Ιρανού Προέδρου Χασάν Ρουχανί, για δωροδοκία από έναν μεγιστάνα του χάλυβα- έχουν ενισχύει τη λαϊκή οργή για τον πολυτελή βίο ορισμένων πολιτικών οικογενειών.
Της εκστρατείας ηγείται ο Εμπραχίμ Ραΐσι, ο πρώην υποψήφιος για την προεδρία της χώρας, ο οποίος διορίστηκε επικεφαλής του δικαστικού σώματος τον περασμένο Μάρτιο. Πιστεύεται ότι η επιχείρηση έχει διπλό στόχο, οικονομικό και πολιτικό. Η ενίσχυση των αμερικανικών κυρώσεων από το Μάιο του 2018 σημαίνει ότι το κράτος έχει ανάγκη από μετρητά. Και αν σταματήσουν να κλέβουν τα άτομα που διαθέτουν πολιτικές διασυνδέσεις, θα σταλεί ένα μήνυμα σε όλους εκείνους που συμμετείχαν στις μεγάλες αντικυβερνητικές διαδηλώσεις στα τέλη του 2017, ότι η κυβέρνηση τους ακούει.
«Αν η Ισλαμική Δημοκρατία πετύχει σε αυτή την εκστρατεία κατά της διαφθοράς, θα ενισχύσει τις δυνατότητες επιβίωσης. Αν αποτύχει, αυτή η διαφθορά θα κλονίσει τη χώρα σαν ένας σεισμός 9 ρίχτερ», λέει ο συντηρητικός σχολιαστής Αμίρ Μοχεμπιάν. «Το Ιράν έχει συνειδητοποιήσει ότι οι ανεπαρκείς και διεφθαρμένοι διαχειριστές θέτουν το πολιτικό σύστημα σε μεγαλύτερο κίνδυνο από ό,τι οι ξένοι εχθροί».
Σκληροπυρηνικοί εναντίον μεταρρυθμιστών
Ο Εμπραχίμ Ραΐσι έβαλε στο στόχαστρο τη διαφθορά μέσα στη Δικαιοσύνη και συνέλαβε άτομα από διάφορα πολιτικά στρατόπεδα. Όμως οι μεταρρυθμιστές υποστηρίζουν ότι δεν είναι μόνο η οικονομική αναγκαιότητα που οδήγησε σε αυτή την εκστρατεία. Οι δικαστές και οι Φρουροί της Επανάστασης που ηγούνται της επιχείρησης θεωρούν ότι αυτή είναι μια ευκαιρία για να αποσπάσουν πολιτικά κέρδη.
Οι σκληροπυρηνικοί, που έχουν χάσει σε όλες τις εθνικές εκλογές από το 2013, θεωρούν την εκστρατεία κατά της διαφθοράς ως ένα τρόπο για να ανακτήσουν την εξουσία και να ενισχύσουν την εικόνα τους ενόψει των βουλευτικών εκλογών που θα γίνουν τον επόμενο χρόνο και των προεδρικών εκλογών του 2021, εκτιμούν αναλυτές. Όμως, αυτές οι φράξιες έχουν κατηγορηθεί στο παρελθόν από τους μεταρρυθμιστές ότι έχουν τραφεί από αυτό το σύστημα όταν βρίσκονταν στην κυβέρνηση από το 2005 ώς το 2013. Οι μεταρρυθμιστές πολιτικοί ισχυρίζονται ότι δε μπορούν ακόμα να βρουν πού πήγαν 300 δισ. δολάρια από την πώληση πετρελαίου, τα οποία εξαφανίστηκαν αυτή την περίοδο.
Παρότι υποστηρίζουν την εκστρατεία κατά της διαφθοράς, οι μεταρρυθμιστές φοβούνται ότι η περαιτέρω ενίσχυση των σκληροπυρηνικών θα χρησιμοποιηθεί για να μπλοκαριστούν οι μεταρρυθμίσεις στο εσωτερικό και οι απόπειρες για διαπραγμάτευση με τις ΗΠΑ. Ακτιβιστές και δημοσιογράφοι που γράφουν σε Μέσα τα οποία στηρίζουν τις μεταρρυθμίσεις βρίσκονται επίσης στο στόχαστρο μιας διαφορετικής εκστρατείας.
Όλα αυτά συμβαίνουν ενώ πολλοί στην Τεχεράνη -σκληροπυρηνικοί και μεταρρυθμιστές- πιστεύουν ότι ο Αμερικανός Πρόεδρος Ντόναλντ Τραμπ, ο οποίος απέσυρε μονομερώς τις ΗΠΑ από τη διεθνή συμφωνία για το πυρηνικό πρόγραμμα του Ιράν τον Μάιο του 2018, επιχειρεί αλλαγή του καθεστώτος μέσω των κυρώσεων. Πρόκειται, λένε, για έναν καλοσχεδιασμένο οικονομικό πόλεμο που αποσκοπεί στην κατάρρευση του πολιτικού συστήματος εκ των έσω αποστερώντας του τα πετροδολάρια και πυροδοτώντας διαδηλώσεις στους δρόμους.
Αυτή η εχθρική προσέγγιση από τις ΗΠΑ έχει ενισχύσει τους σκληροπυρηνικούς του Ιράν, υπονομεύοντας παράλληλα τη φιλο-μεταρρυθμιστική κυβέρνηση του Προέδρου Ρουχανί. Σε κατ' ιδίαν συνάντησή του με τον Ραΐσι, ο Πρόεδρος Ρουχανί διαμαρτυρήθηκε ότι η εκστρατεία κατά της διαφθοράς έχει επιμολυνθεί από τη διάθεση των σκληροπυρηνικών για διώξεις κατά των αντιπάλων τους, σύμφωνα με ιρανικά μέσα ενημέρωσης. Ο Ρουχανί δεν σχολίασε την καταδίκη του αδελφού του.
Ο Εμπραχίμ Ραΐσι διεκδίκησε την προεδρία στις εκλογές του 2017 ως ο βασικός υποψήφιος των σκληροπυρηνικών αλλά ηττήθηκε από τον Ρουχανί μετά από σκληρή αναμέτρηση. Λέγεται ότι οι σκληροπυρηνικοί αναζητούν κατάλληλο υποψήφιο για τις εκλογές του 2021, ώστε να φέρουν τους μεταρρυθμιστές ενώπιον των ευθυνών τους, ειδικά τον Ρουχανί για το σημαντικότερο επίτευγμά του- την πυρηνική συμφωνία που είναι στα πρόθυρα της κατάρρευσης και την οποία ο Πρόεδρος προσπαθεί ακόμα να διασώσει.
Το στρατόπεδο του Ρουχανί κατηγορείται από τους σκληροπυρηνικούς ότι φάνηκε αφελές και δεν αντιλήφθηκε την αναξιοπιστία των ΗΠΑ. «Χρειάζεται να αφοπλίσουμε τις ΗΠΑ καταπολεμώντας τη διαφθορά στο εσωτερικό», λέει ένας Ιρανός επιχειρηματίας ο οποίος δούλεψε με εταιρείες που διοικούνται από τους Φρουρούς της Επανάστασης. «Δεν μπορούμε να αφήσουμε τις ΗΠΑ να εκμεταλλευτούν τη διαφθορά και να υποκινήσουν τη λαϊκή οργή».
Ο Αμερικανός υπουργός Εξωτερικών Μάικ Πομπέο χαρακτήρισε πέρυσι τους ηγέτες του Ιράν ως «υποκριτές αγίους» που πλούτισαν ενώ οι Ιρανοί υπέφεραν.
Οι Φρουροί της Επανάστασης
και η διαδοχή του Χαμενεΐ
Ο Αγιατολάχ Αλί Χαμενεΐ, ο ανώτατος ηγέτης του Ιράν, έλυσε τα χέρια του Ραΐσι, λένε αναλυτές, καθώς αποφάνθηκε ότι η διαφθορά στη χώρα δεν είναι συστημική και άρα μπορεί να αντιμετωπιστεί σε ατομική βάση παρά σε θεσμικό επίπεδο.
Ορισμένοι οικονομολόγοι, απηχώντας τον Ρουχανί, λένε ότι η εκστρατεία εναντίον της διαφθοράς υπονομεύεται από τα διαπλεκόμενα συμφέροντα των θρησκευτικών και επαναστατικών ιδρυμάτων, στα οποία περιλαμβάνονται οι Φρουροί της Επανάστασης. Έχουν αναπτύξει επιχειρήσεις εκτιμώμενης αξίας εκατοντάδων δισεκατομμυρίων δολαρίων κατά τις τελευταίες τρεις δεκαετίες σε διάφορους τομείς, από τις τηλεπικοινωνίες μέχρι τον χάλυβα και τα πετροχημικά. Μερικές από αυτές τις επιχειρήσεις είναι σήμερα ζωτικής σημασίας για τις προσπάθειες του καθεστώτος να αντιμετωπίσει τις κυρώσεις.
Αυτό δεν σημαίνει ότι εκείνοι που βρίσκονται κοντά στο καθεστώς εξαιρούνται από την εκστρατεία του Ραΐσι. Μέλη των επίλεκτων δυνάμεων -που διώχθηκαν χωρίς να δημοσιοποιηθούν οι υποθέσεις τους- αναγκάστηκαν να παραδώσουν τα μετρητά τα οποία απέκτησαν με παράνομο τρόπο, προκειμένου να μην οδηγηθούν στο δικαστήριο, όπως λένε αναλυτές.
Αλλά για εκείνους που είναι επικεφαλής της εκστρατείας, τα οφέλη είναι μεγαλύτερα από τις απώλειες. «Οι κυρώσεις έδωσαν την ευκαιρία στους Φρουρούς να προετοιμάσουν το έδαφος για μια εσωτερική μεταμόρφωση σε συνεργασία με το δικαστικό σώμα» είπε άτομο που βρίσκεται κοντά στους σκληροπυρηνικούς. «Οι Φρουροί συνασπίζονται για να απομακρύνουν τους μεταρρυθμιστές από την εξουσία».
Ο απώτερος στόχος εκείνων που εμπλέκονται στη διαπάλη για την εξουσία είναι να επηρεάσουν τον αγώνα για τη διαδοχή του 80χρονου ανώτατου ηγέτη Χαμενεΐ. «Ακόμα και αν οι ΗΠΑ δεν είχαν επαυξήσει την πίεση στο Ιράν, οι σκληροπυρηνικοί πάλι θα επιχειρούσαν να μονοπωλήσουν το πολιτικό σύστημα ώστε να δώσουν έναν κεντρικό ρόλο στους Φρουρούς μετά από τον θάνατο του ανώτατου ηγέτη», λέει ένας μεταρρυθμιστής πολιτικός. «Αλλά ο Τραμπ τους έδωσε την κατάλληλη δικαιολογία και τους βοήθησε να τιμωρήσουν τους μεταρρυθμιστές, ενώ μπορούν την ίδια στιγμή να κατηγορούν για όλα τις ΗΠΑ και να κάνουν επίδειξη δύναμης (στρατιωτικής ισχύος στην περιφέρεια και καταστολής στο εσωτερικό)».
Τούτο εξηγεί εν μέρει γιατί οι ενισχυμένες σκληροπυρηνικές δυνάμεις δεν βλέπουν καμιά επείγουσα ανάγκη να συνομιλήσουν με τις ΗΠΑ - κάτι που πιστεύουν ότι θα ωφελούσε το στρατόπεδο Ρουχανί εφόσον οι συνομιλίες οδηγούσαν σε χαλάρωση των κυρώσεων. Αντίθετα, αυτό που θέλουν είναι να μην υπάρξει καμιά συζήτηση μέχρι τις επόμενες προεδρικές εκλογές.
Ο Ντόναλντ Τραμπ επιμένει πως δεν θα χαλαρώσουν οι κυρώσεις. Αλλά έχει εκφράσει την επιθυμία του να συναντηθεί με τον Ρουχανί. Ο Αμερικανός Πρόεδρος επιχείρησε να μιλήσει με τον Ιρανό Πρόεδρο στο τηλέφωνο τον Σεπτέμβριο, στο περιθώριο της Γενικής Συνέλευσης του ΟΗΕ στη Νέα Υόρκη. Ο Πρόεδρος Ρουχανί αρνήθηκε.
Επίδειξη δύναμης
Ο Αγιατολάχ Χαμενεΐ -ο οποίος θα είχε τον τελευταίο λόγο για μια τέτοια συνάντηση- μπορεί να περιορίσει τους σκληροπυρηνικούς και να επιτρέψει τη διαχείριση των συνομιλιών από τον Ρουχανί, αλλά έχει θέσει ως απαράβατη προϋπόθεση για οποιεσδήποτε συνομιλίες με Αμερικανούς αξιωματούχους την άνευ όρων άρση των κυρώσεων. Εν τω μεταξύ, οι Φρουροί της Επανάστασης συνεχίζουν την επίδειξη δύναμης στην περιοχή, από την Υεμένη μέχρι τη Συρία, στον Περσικό Κόλπο και πέρα από αυτόν, γεγονός που οδηγεί τις δυτικές κυβερνήσεις να αμφισβητούν τις διπλωματικές προσπάθειες του Ιρανού υπουργού Εξωτερικών Τζαβάντ Ζαρίφ.
Οι ΗΠΑ κατηγόρησαν την Τεχεράνη για την επίθεση εναντίον των εγκαταστάσεων της Saudi Aramco τον περασμένο μήνα, παρότι την ευθύνη ανέλαβαν οι φιλοϊρανοί αντάρτες Χούθι της Υεμένης. Το Ιράν κατέρριψε ένα αμερικανικό κατασκοπευτικό μη επανδρωμένο αεροσκάφος τον Ιούνιο, κατέλαβε ένα υπό βρετανική σημαία τάνκερ τον Ιούλιο ενώ αποδίδονται σε φιλοϊρανικές δυνάμεις τα σαμποτάζ σε έξι τάνκερ ανοιχτά των Ηνωμένων Αραβικών Εμιράτων τον Μάιο και τον Ιούνιο.
«Ο κύριος Χαμενεΐ δεν είναι θεμελιωδώς εναντίον των διαπραγματεύσεων, πιστεύει όμως ότι οι ΗΠΑ σκοπεύουν να μετατρέψουν τις συνομιλίες σε μια δίκη για την Ισλαμική Δημοκρατία», λέει συγγενής του ανώτατου ηγέτη. «Πιστεύει ότι πρέπει πρώτα να είμαστε πολύ ισχυροί στην περιοχή. Δείξαμε ότι δεν απέχουμε πολύ από το σημείο όπου θα καθορίζουμε τις περιφερειακές εξελίξεις. Οι ΗΠΑ δεν πρέπει να είναι σε θέση να αγνοούν τη δύναμή μας».
Η πολιτική αποτροπής που ασκεί η Τεχεράνη έχει αυξήσει την περηφάνια των Ιρανών για τις ένοπλες δυνάμεις της χώρας. Και όπως λένε αναλυτές, οι σκληροπυρηνικοί ελπίζουν τώρα ότι αυτή η επίδειξη περιφερειακής ισχύος σε συνδυασμό με την καταστολή της διαφθοράς στο εσωτερικό θα μεταφραστεί σε ψήφους.
«Οι σκληροπυρηνικοί κερδίζουν προς το παρόν, επειδή η ασφάλεια αποτελεί τώρα την ύψιστη προτεραιότητα του Ιράν», λέει ένας μεταρρυθμιστής ανώτερος πολιτικός. «Έχουν όμως κάποιον χαρισματικό ηγέτη ο οποίος θα μπορούσε να ενώσει τον λαό υπό οποιεσδήποτε περιστάσεις; Έχουν μια ιδεολογία με απήχηση στον λαό; Μπορούν να κυβερνήσουν τη χώρα αν δεν καταβάλλονται εγκαίρως οι μισθοί των δημοσίων υπαλλήλων εξαιτίας του εμπάργκο; Η απάντηση είναι όχι».
Οι αντοχές της ιρανικής οικονομίας
Η Τεχεράνη παραμένει αποφασισμένη να κρατήσει ανοιχτές τις άλλες διπλωματικές οδούς. Εξακολουθεί να συνομιλεί με την Ιαπωνία, τη Ρωσία, την Κίνα και τις ευρωπαϊκές χώρες που συνυπέγραψαν την πυρηνική συμφωνία, δηλαδή τη Βρετανία, τη Γαλλία και τη Γερμανία. Και ελπίζει ότι θα λειτουργήσει η γαλλική πρωτοβουλία για μια πιστωτική γραμμή 15 δισ. δολαρίων στην Τεχεράνη - που σχεδιάστηκε ώστε να αποζημιωθεί εν μέρει το Ιράν για τη μη υλοποίηση των ωφελημάτων που προσδοκούσε από την πυρηνική συμφωνία. Όμως, για να διατηρήσει την πίεση στην άλλη πλευρά, το Ιράν άρχισε να αναδιπλώνεται από τις δεσμεύσεις που είχε αναλάβει και επανέλαβε τις δραστηριότητες εμπλουτισμού ουρανίου.
Η Ισλαμική Δημοκρατία πιστεύει ότι διαπραγματεύεται από θέση ισχύος. Όχι μόνο επειδή οι Ευρωπαίοι και οι ΗΠΑ φαίνονται διαιρεμένοι, αλλά επειδή η οικονομία -που κλονίστηκε πέρυσι από την υποτίμηση του ριάλ έναντι του δολαρίου κατά 60%, εκτινάσσοντας τον πληθωρισμό στο 40%- τώρα φαίνεται πιο σταθερή. Και οι διαδηλώσεις περιορίσθηκαν σημαντικά.
Παρότι εξαρτάται από τα έσοδα του πετρελαίου, η ιρανική οικονομία είναι πολύ περισσότερο διαφοροποιημένη από τους πλούσιους σε πετρέλαιο γείτονες του Ιράν και βαρύνεται ελάχιστα από εξωτερικό χρέος. Η αξία των εξαγωγών μη πετρελαϊκών αγαθών -από αγροτικά προϊόντα μέχρι χάλυβα, τσιμέντο και υλικά κατασκευών- προς τους γείτονές του και άλλες ισλαμικές χώρες έφτασε τα 41 δισ. δολάρια κατά το πρώτο τετράμηνο του 2019, λίγο παραπάνω από πέρυσι, σύμφωνα με τις τελωνειακές αρχές. Αυτό θεωρείται από τους αξιωματούχους ως πολύ σημαντικό επίτευγμα στις παρούσες συνθήκες, αν και οι εξαγωγές στην Ε.Ε., που έφτασαν τα 10 δισ. δολάρια, σημείωσαν πτώση 31% σε σχέση με πέρυσι.
Το πιο θετικό στοιχείο είναι η σταθερότητα της αγοράς συναλλάγματος. «Ακόμα και οι άνθρωποι του καθεστώτος δεν θα μπορούσαν να φανταστούν πέρυσι ότι σήμερα η οικονομία θα είχε σταθεροποιηθεί παρά τις κυρώσεις και ότι θα μπορούσαμε να αντέχουμε οικονομικά μια πολιτική αντίστασης», λέει ο Σαΐντ Λαϊλάζ, αναλυτής της πολιτικής οικονομίας του Ιράν που ανήκει στο στρατόπεδο των μεταρρυθμιστών. «Όταν η παραγωγή χάλυβα αυξάνεται φέτος κατά 10% και μερικές φορές έχουμε πλεόνασμα δολαρίων στην αγορά συναλλάγματος, αυτό σημαίνει ότι ξεπερνάμε τις επιπτώσεις των κυρώσεων».
Τα όρια της εκστρατείας
Υπάρχουν πάντως κάποιοι που προειδοποιούν ότι δεν θα επιτραπεί στην εκστρατεία κατά της διαφθοράς να πάει πολύ μακριά, εν μέρει εξαιτίας της εύθραυστης οικονομίας καθώς και για πολιτικούς λόγους. «Όταν συλλαμβάνονται κάποιες προσωπικότητες που βρίσκονται μέσα στη Δικαιοσύνη, στη Βουλή και στην κυβέρνηση, αυτό δείχνει ότι υπάρχει πρόβλημα στο εσωτερικό του καθεστώτος», λέει οικονομολόγος που εργάζεται στην Τεχεράνη. «Η εκρίζωση της διαφθοράς θα μπορούσε να οδηγήσει (μακροπρόθεσμα) στην κατάρρευση του καθεστώτος».
Ορισμένοι τομείς της οικονομίας βρίσκονται τώρα στο μικροσκόπιο. Οι κατασκευαστές αυτοκινήτων έχουν αυξήσει τις τιμές των οχημάτων κατά 50% σε σχέση με πέρυσι, ακυρώνοντας τις συμφωνίες που είχαν κάνει με τους αγοραστές πριν από την επιβολή των κυρώσεων. Ο εκτελεστικός διευθυντής μιας αυτοκινητοβιομηχανίας βρίσκεται στη φυλακή, ενώ έχει απαγορευτεί η έξοδος από το Ιράν σε έναν άλλο - και οι δυο κατηγορούνται για διαφθορά, χωρίς να δίνονται περισσότερες πληροφορίες. Πρώην διευθυντικά στελέχη της αυτοκινητοβιομηχανίας Saipa οδηγήθηκαν τον περασμένο μήνα στο δικαστήριο με στολές κρατουμένων, ενώ δυο βουλευτές κρατήθηκαν προσωρινά τον Σεπτέμβριο σχετικά με κατηγορίες για διαφθορά στον κλάδο του αυτοκινήτου.
«Η μαφία των αυτοκινήτων είναι η μεγαλύτερη και η χειρότερη στη χώρα», λέει αναλυτής για θέματα επιχειρήσεων. «Όταν καταπιάνεσαι με αυτούς, στέλνεις το μήνυμα ότι κανένας δεν είναι στο απυρόβλητο».
Παρότι η εκστρατεία κατά της διαφθοράς έχει λαϊκίστικα μηνύματα και πολιτικά κίνητρα, δεν είναι πιθανό ότι θα φτάσει πολύ βαθιά στα σκάνδαλα παλαιότερων ιδιωτικοποιήσεων και απαλλοτριώσεων γης, λέει ένα στέλεχος κοντά στους σκληροπυρηνικούς. «Οι έρευνες για το πόθεν έσχες των πλουσίων θα σήμαιναν μια νέα επανάσταση- κάτι που είναι απίθανο» προσθέτει ο ίδιος. «Αυτή η εκστρατεία έχει γίνει σαν σαπουνόπερα. Κάθε βράδυ, ο κόσμος παρακολουθεί ένα επεισόδιο και αισθάνεται χαρά όταν βλέπει παιδιά πολιτικών να μπαίνουν πίσω από τα κάγκελα».
Financial Times
11 Νοεμβρίου 2019